VAL NIET TE VERMIJDEN T Speculanten trokken hun enorme kapitalen terug Devaluatie pond sterling met 14.3 pet. Bankdisconto tot 8 pet. verhoogd Nederlands kabinet: Britse maatregel was onvermijdelijk Minister opnieuw Brown zorgt voor een rel Prijzen in Engeland gaan sterk omhoog Britse pond in 36 jaar gehalveerd Wilsons auto gestolen 5 MAANDAG 20 NOVEMBER 1967 rgaana ttencerj lietet ïiddeldJ Devaluatie berooft Brit van luxe LONDEN e* De huishoudelijke kosten van de gemiddelde Brit zullen stijgen als gevolg van de devaluatie van het pond. Het ge hele Britse gezin zal worden be roofd van een deel van zijn luxe. Bijna de helft van het voedsel in Engeland een zeer groot deel van de grondstoffen voor consumptie goederen komen uit het buitenland en dat zal alle maal duurder worden, omdat het pond niet zoveel koopkracht meer heeft op markten in het buitenland. De nieuwe beperkingen op de kredietverlening zullen de uitga ven voor automobielen, koel kasten, wasmachines en andere gemakken van het moderne le ven sterk doen dalen. De beste dingen zijn de laatste tijd toege nomen doordat de leningen ge makkelijker konden worden ver kregen. De verlaging van de waarde van het pond zal ook van invloed zijn op de jaarlijkse zo mervakanties die vele miljoenen Britten in het buitenland genie ten. Gedurende twee jaar hebben zij mogelijkheden ontdekt om het vasteland van Europa te bezoe ken binnen de beperkingen van het budget van vijftig pond voor vakanties in het buitenland en dan nog enkele ponden over te houden. Dat zal er voortaan waarschijnlijk niet meer van kun nen komen. LONDEN Na de devaluatie van het pond sterling met 14.3 procent (waardoor de pariteit ten opzichte van de dollar werd verlaagd van 2.80 tot 2.40 dollar per pond) zijn tevens maat regelen genomen die de noodlijdende economie van Engeland weer op de been moeten helpen. In de eerste plaats is zaterdagavond met onmiddellijke ingang het officiële bankdisconto verhoogd van 6% pet. tot 8 pet. By het Internationale Monetaire fonds heeft Londen gevraagd om een krediet van 1.4 miljard dollar. Tezamen met de steun van een aantal buitenlandse centrale banken hoopt Engeland steun te kragen tot een bedrag van ongeveer drie miljard dollar. Alle banken en effectenbeurzen waren vandaag in Engeland gesloten. De devaluatie is gepaard gegaan met maatregelen, die erop gericht zijn rechtstreeks en indirect de bin nenlandse vraag in Engeland te ver minderen, de uitvoer te stimuleren, buitenlandse kapitaal aan te trek ken en de produktiviteit te verbe- beteren. De deflatoire uitwerking van deze stappen is moeilijk op waarde te schatten. Men meent haar te kun nen stellen op 600 tot 800 miljoen pond sterling bij een produkt van ongeveer 30 miljard pond. De afroming zal als volgt verlopen: vermindering van de overheids uitgaven van 100 miljoen pond (o.a. door verlaging investerin gen in genationaliseerde indus- afschaffing bijzondere restitutie exporteurs, waardoor 100 miljoen pond aan circulatie wordt ont trokken; verlaging werkgelegenheidspre- mie, die het bedrijfsleven 100 mil joen pond kost en het aanspoort tot verhoging van produktiviteit; verhoging van de vennootschaps belasting, die de onderneming 80 miljoen pond kost; beperking en tariefsverhoging voor bankkredieten; en verzwaring van de beperkingen op de verkoop van auto's op af betaling. Malaise IJmui- 9 Haar 575 kis- uw. 111 reel en ne kis] kabel 565' kis •eel, 31 iversei de IJ1V kabel en wij lus 265 44 Cor kisten il us 500 W 225 eljauw kisten bot, 31 15 kis- ;aretha :W 180 i Jean- kisten i schol >li Deo 1 kist i schol M 154 versen w, *260 ikreel, 'ijting, klei- ng^ 50 DEN HAAG De Neder landse regering ziet de devalu atie van het pond sterling als een maatregel die onvermijde lijk is geworden door de funda mentele evenwichtsverstoring van de Britse economie. Hoe wel deze devaluatie onze con currentiepositie ten opzichte van Engeland nadelig zal be- invloeden meent de regering dat zij in het belang van het internationale evenwicht moet worden aanvaard. Deze verklaring van de Neder landse regering werd gistermiddag uitgegeven na een kort beraad van de ministerraad van het Koninkrijk.. Tevens besloot het kabinet dat de Nederlandse gulden niet zal worden gedevalueerd. Minister van financiën prof. Wit- teveen was blij dat maar weinig landen het Britse voorbeeld hadden gevolgd. Dat de concurrentiepositie slechter wordt, moeten we aanvaar den, want het is juist de bedoeling dat de Britse positie wordt verbe- terd. Aan de andere kant wordt de invoer uit Engeland goedkoper, waardoor in Nederland een zekere prijsverlaging voor Engelse produk- ten kan ontstaan. Het was volgens prof. Witteveen al lang duidelijk dat de Britse eco nomie in een fundamentele even- wichtverstoring verkeerde, die niet zo gemakkelijk was op te heffen. De devaluatie verdient daarom alle begrip. JSog meer Na de devaluatie van het Britse pond volgden ook de Spaanse pe seta (met 16.6 procent), de Deense kroon (met 7,9 procent), het Israëli sche pond (met 16,6 procent), de Bahama-dollar, de Brits-Guyaanse dollar, de Hong kongdollar, het Ierse pond en het pond sterling in Ber muda en Malta. Tot verrassing van deskundigen liet Zuid-Afrika weten, niet te devalueren evenals Rhodesië en Australië. De devaluatie van de peseia is meer het gevolg van de economische situatie in Spanje. De prijzen komen weer op het niveau van 1965, wat het toerisme naar Spanje zal oevor- deren. Ook de verhoging van het Britse disconto van 6^ tot 8 procent heeft reacties opgeroepen. De VS volgden met een verhoging van 4 tot procent en Canada met een verho ging van 5 tot 6 procent. EEG In EEG-kringen heerst de opvat ting dat het nu voor Engeland niet moeilijker zal zijn lid van de ge meenschap te worden. Engeland heeft nu de prijs die het moest be talen om toe te treden gedeeltelijk voldaan, zei de Westduitse minister Schiller. Aan de andere kan meent men in Brussel dat de devaluatie weinig invloed zal hebben op de afwijzen de houding van de Franse regering om Engeland toe te laten. Vandaag hebben de ministers van buiten landse zaken van de zes EEG-landen hun besprekingen over de Britse toe treding voortgezet. Eerste stap Vooral minister Luns zal, naar men verwacht, Couve de Murville erop wijzen dat Engeland nu toch een serieuze stap heeft gezet naar een sanering van zijn monetaire po sitie. Men verwacht echter ook. dat het Franse antwoord hierop zal lui den, dat de Britten hun economie eerst nog heel wat verder zullen moeten saneren. Morgen komt de Groep van Tien (rijkste landen in het Westen) bij een in Parijs. Daar zal worden ge sproken over de financiële hulp die de tien landen aan het Intenationale monetaire fonds moeten verstrekken om een Britse lening van 1,4 miljard dollar mogelijk te maken. Eerder hadden de zes EEG-landen al laten weten aan de lening te zullen bij dragen. Zo geeft West-Duitsland 200 miljoen dollar. Beurzen Het effect van de devaluatie van het Britse pond op de effectenbeur zen bleef niet uit. In Tokio (Japan) leed de beurs vandaag het zwaarste De consument wordt rechtstreeks getroffen door beide laatste maatre gelen. De kosten van levensonder houd zullen met 3 tot 4 pet. stijgen en de werkloosheid zal ongetwijfeld toenemen. Het uitblijven van loons verhogingen zal de sociale malaise in Engeland nog versterken. De devaluatie lost de fundamen tele problemen van de Britse econo mie geenszins op. Zij kan haar slechts enkele jaren respijt geven, die gebruikt moeten worden om de nieuwe „industriële revolutie" van premier Wilson een kans te geven. De fabrikanten zullen meer moei lijkheden ondervinden bij de afzet van hun produkten op de binnen landse markt. Zij moeten zich meer tot het buienland wenden (bijv. de autofabrieken) omdat de devaluatie de prijs van hun produkt beter con currerend maakt en aantrekkelijker winstmarges biedt. Aan de andere kant betekent de verhoging van het bankdisconto (van 6% tot 8 pet), dat de markt in Lon den weer interessant wordt voor het plaatsen van kortlopend kapi taal. Er is echter geen enkele maat regel genomen om investeringen te stimuleren. De jongste slappen wer ken alleen ontmoedigend. Wilson In een uitzending voor radio en tv verklaarde premier Wilson gister avond. aan devaluatie voorkeur te geven boven beperkingen, verbonden aan meer grote buitenlandse lenin gen. Zij zouden Engeland onaan vaardbare verplichtingen hebben op gelegd in de vorm van beperkingen op zijn nationale groei, industriële expansie en het streven naar en be houden van volledige werkgelegen- Wilson, die zei dat sommige gevol gen yan de devaluatie enige tijd hard zullen aankomen, deed een be roep op de Britten, de eenmaal ge nomen beslissing tot een succes te maken. Hij besloot met te zeggen, dat de bevolking nu geheel op zich- uiuiii Tzelf is aangewezen. Dit betekent, verlies sinds achttien jaar. De Ja- Engeland op de eerste plaats panse scheepsbouwers zijn bang dat hun Britse collega's van de devalua tie zullen profiteren. Japan is het grootste scheepsbouwland ter wereld, gevolgd door Engeland. Het Russische persbureau Tass zag in de devaluatie „een nieuwe poging de hoge winsten van de grote be drijven te waarborgen ten koste van de arbeiders", en de Prawda schreef over „een nieuwe slag voor de j levensstandaard van het Britse volk" Devaluatie kon volgens de Prawda niet uitblijven „gezien de verouderde industriële vestigingen in Engeland, de internationale concurrentie en de grote uitgaven voor bewapening". taat. Tevoren hadden zich voor de ambtswoning van Wilson demonstra ties voorgedaan, waarbij het afttrc- den van het kabinet werd geëist. Dit zal echter geen wijziging ondergaan. De ministers besloten donderdag jl. reeds unaniem tot devaluatie over Verrassing Het tijdstip van de devaluatie van zaterdagavond (zij werd om 22.39 Ned. tijd van kracht) is als een ver rassing gekomen. Bij vorige devalua- uitwerking er van teniet kan wor den gedaan door onbekookte loon eisen of wilde stakingen. Frank Cousins van het verbond van transportarbeiders heeft echter laten weten, dat zijn bond zich tegen een loonstop zal verzetten. Oppositie ties, zoals die van 1931 en 1949, werd de bekendmaking op zondag gedaan. Het nieuwe bankdisconto is het hoogste sedert 53 jaar en het op een na hoogste van deze eeuw. Het vo rige record stond op 10% en werd ingevoerd in 1914. Het nieuwe is 1% hoger dan het oude, dat pas op 9 november was ontstaan na een verhoging met een half procent. Het Britse verbond van vakver enigingen, TUC, keurt de devaluate goed en waarschuwt, dat de gunstige Edward Heath, leider van de Con servatieve oppositie, keurt de deva luatie ten sterkste af, omdat zij ver laging van het reële loonpeil in houdt voor elk lid an de werkende klasse. Hij herinnerde er aan, dat ook de devaluatie van 1949 door een Labourkabinet „teweeg werd ge bracht". De twee belangrijkste woordvoer ders van de Britse industrie hebben gezegd te betwijfelen, of de jongste maatregelen meer zullen opleveren dan voordeel op korte termijn. Zij dringen aan op belasting- en econo mische hervormingen op lange ter- Op grond van de reacties uit het buitenland (zie elders in dit num mer) is de Britse regering van me ning, dat de devaluatie geslaagd is. Het feit, dat een beperkt aantal lan den eveneens tot devaluatie is over gegaan kan Engeland de maximale voordelen voor zyn concurrentie positie bieden. Wat bettreft de lening van cen trale banken wordt nog gemeld, dat anderhalf miljard dollar zal worden verstrekt door Amerika, West-Duits land. Italië en een aantal kleinere landen, w.o. Nederland. Frankrijk zou niet willen meewerken. President en mevrouw Johnson kwamen gisteren te laat in de rooms- katholieke St. Patricks kerk in het centrum van Washington. De dienst was een half uur vervroegd maar men was vergeten dit te melden op het bord buiten de kerk, dat de dienst tijden aangeeft. Sint Nicolaas heeft zaterdag zijn intrede in Nederland gedaan. In tal van steden en dorpen werd hij glorieus binnengehaald. In Amsterdam was de belangstelling voor zijn aankomst zo overweldigend, dat de gehele binnenstad urenlang voor alle verkeer moest worden afgesloten. De goedheiligman toonde zich overal de grote kindervriend, die hij al zovele jaren is. En af en toe was er wel even gelegenheid om aan een kind bijzondere aandacht te geven. (Van onze economische medewerker) AMSTERDAM De Engelse devaluatie met 14,3 procent is schijnbaar voor iedereen een verrassing geweest. In financiële kringen hield men er de laatste tijd echter wel degelijk rekening mee. De dieper liggende oorzaken van die devaluatie zouden wij als volgt willen samenvatten. Engeland was de laatste jaren met zijn produkten in 'het buitenland veel al te duur omdat zijn industrie in belangrijke mate verouderd is. Hier door k.on de uitvoer niet voldoende opgevoerd worden Daarentegen was de invoer wel hoog door het opschroeven van de binnenlandse koopkracht. De han dels- en betalingsbalans leverden zo tekorten op, die aan het buitenland betaald moesten worden. Grote bedra gen aan buitenlandse valuta vloeiden weg, waardoor het Engelse pond on der druk kwam te staan, dus lager gewaardeerd werd. Opvragingen Engeland was al vele tientallen ja ren een belangrijk financieel cen trum, waar het buitenland enorme bedragen belegd had, uiteraard tegen vergoeding van rente. De daling van de waarde van het pond heeft banken, bedrijven, instel lingen, kapitaalkrachtigen en particu lieren er echter toe bewogen geld uit Engeland terug te trekken. Hierdoor moest de nationale Engelse bank ex tra buitenlandse middelen beschik- CV.ALUED-AND BANK RATES r m \nv> i \Piii ss 2„ IT'S DEVALUATION S, BY 143 PER CENT POUND is nirni DEVALUED: ITS E DOWN 14 3'j M M>\> miGIUMISH I Mi ml MI IMA \IJ 1.1» I5H 11..; AMSTERDAM De Koninklijke Papierfabrieken Van Gelder Zo nen NV heeft vanmiddag een nieuw distributiecentrum op het Amster dam? industrieterrein Amstel-Zuid in gebruik genomen. LONDEN Volgens een functionaris van dc Britse bond van mijnwer kers. Jim Oldham, heeft de Britse minister van buitenlandse zaken. Brown, onlangs aan de bar van het Britse Lager huis weer enige opzienba rende opmerkingen ge maakt. Jim Oldham was uit Yorkshire naar Londen gekomen om deel te ne men aan een betoging op 6 november tegen de steenkoolpolitiek van de Britse regering. Volgens Oldham pro beerde Brown zich op ze kere dag toen het druk was aan de bar langs hem heen te wringen. Terwijl minister Brown zich langs de stoel var Oldham wrong had df minister gezegd: wat jul lie mijnwerkers scheel: is, dat jullie te dik wor den. Hierna had ministe Brown zich omgekeerd en gezegd, jullie mijnwer kers hebben het nog nooit zo verd... goed ge had. Wat betekent dat om hierheen te komen en te marcheren en te pro testeren tegen een La- bour-regering? Oldham zegt. dat Brown verder zei: Wat jullie mankeert is, dat jullie het te goed gehad nebben en het wordt tijd dat iemand jullie zegt, wat ik (de krantenmag naat) lord Thomson kort •eleden gezegd heb. Het djn allemaal een stelle- 'ie... Oldham vertelde verder, dat niemand 3rown antwoordde: wij stonden allemaal per- De mijnbondfunctiona- ïs zegt een brief te heb ben geschreven aan pre mier Wilson om zich over minister Brown te beklagen. Hij heeft ech ter geen antwoord gekre- Mr. Van Doorn liep weg uit kriu «ra a tl UTRECHT Het rooms-katholieke Tweede Kamerlid rar. H. W. van Doorn heeft zaterdagmiddag de vergadering van de krlngraad van de KVP demon stratief verlaten, omdat hij het niet eens was met de manier waarop de af vaardiging voor de vergadering van de partUraad werd samengesteld. Aan zijn vertrek was een moeilijke discussie en stemming over de politieke stroming van de kandidaat-afgevaardig den voorafgegaan. Zij zijn nl. vertegen woordigers van de stroming-Schmelzer- Aalberse, en er werd bezwaar tegen gemaakt, dat andere stromingen (die van de christen-radicalen en van het Democratisch Centrum) niet in de af vaardiging waren vertegenwoordigd. Een aantal leden verlangde, dat de kandidaten zich openlijk zouden uit spreken over hun s'.3ndpunt ten aan zien van de partijvernieuwing. De kringvoorzitter ging daar eerst mee akkoord, maar later toen de eerste kandidaat zich uitsprak vóór de stro ming Schmelzer-Aalbersc en er een verwarrende discussie ontstond stel de hij de vraag of de kandidaten zich al dan niet moesten uitspreken over hun standpunten. Met zitten en opstaan werd besloten, dat het zich uitspreken over standpunten achterwege kon blij ven. Toen verliet mr. Van Doorn de zaal. „Ik vond de g-ng van zaken be schamend" .t^rt-Jde hij later. Erger was echter nog dat ook grote speculanten geld gingen wegtrekken (Colijn had het indertijd al over onva derlandslievende schobbers). Al met al zijn er de laatste weken vele. vele honderden miljoenen aan buitenlandse betaalmiddelen wegge trokken, terwijl ook goud. zilver en grondstoffen werden gekocht, waar door het Engelse pond steeds zwak ker werd. Aanvallen Engeland heeft zich dus thans bij de waardedaling van het pond neerge legd, haar gelegaliseerd. Er waren de afgelopen jaren wel meer aanvallen op het Engelse pond geweest, maar die waren toen afgeslagen met be hulp van de zeer grote leningen uit het buitenland. Mogelijk zetten nieuwe leningen nu onvoldoende zoden aan de dijk en waren de hieraan gekoppelde voor waarden (een drastische besnoeiing op de overheidsuitgaven) door de soci alistische regering niet aan de bevol king te verkopen. De gevolgen van de devaluatie zijn verschillend, ze zijn gunstig en on gunstig. Dooi- de devaluatie wordt de export gemakkelijker. Een artikel dat in Engeland honderd pond kostte en dat in Nederland, afgezien van vrachtkosten, invoerrechten enz., dus ongeveer 1014 gulden moest opbren gen, kan nu voor circa- 865 gulden (afgezien weer van alle bijkomende kosten) worden aangeboden, terwijl de Engelse exporteur dan toch dezelf de hoeveelheid ponden als vroeger ontvangt. Verhogingen -"v f* jj|| DEVALUATION I AND A LOAN! De Britse zondagsbladen kondigden op deze wijze de devaluatie van het pond sterling aan. voor het buitenlandse geld moet uit geven. De Engelse regering heeft de bevolking dan ook al voorbereid op enkele prijsverhogingen. Ze heeft er bovendien bijgezegd, dat die ver hogingen niet door loonsverhogingen opgevangen mogen worden. De rege ring in Engeland zal hierdoor wel de vakbeweging tegen zich in het har nas jagen. Engeland kan dus rekenen op een grotere uitvoer maar ook op een kleinere invoer, omdat die duurder wordt. Hierdoor kan er een betere verhouding tussen in- en uitvoer ko men en het wegvloeien van geld naar het buitenland kan verminderen, zo mogelijk zelfs in zijn tegendeel omslaan. Om dit proces te versnellen, heeft de Engelse regering tegelijkertijd de rentetarie en van 6,5 procent tot 8 procent verhoogd. Met andere woor den, buitenlandse geldbezitters krij gen een extra prikkel om hun geld weer in Engeland te beleggen. Bovendien heeft Engeland grote le ningen gevraagd in totaal drie miljard dollar om het stootkussen van buitenlandse betaalmiddelen zo dik mogelijk te maken, waardoor het extra gewapend is tegen nieuwe op vragingen door het buitenland. AMSTERDAM Sinds 1931 is de waarde van het pond sterling onge veer gehalveerd. In dat jaar, toen het pond voor het eerst in deze eeuw de valueerde, bedroeg de koers 4,86 dol lar (ƒ16,50). Dat is via de devalua ties van 1949 en van zaterdag terug gelopen tot 2,40 dollar (ƒ8,68). Devaluatie betekent waardedaling van het geld. De munten van alle landen hebben een bepaalde verhou ding tot de Amerikaanse dollar pariteit). Deze dollar is weer verbon den met het goud. Bij devaluatie wordt deze pariteit veranderd. De koers van het pond sterling zakte in 1931 (na het loslaten door Engeland van de Gouden Standaard) van 4,86 dollar tot 3,20 dollar. In de loop van de daaropvolgende jaren klom het pond weer op tot boven de 4 dollar. De tweede devaluatie van het pond (in 1949) deed de koers dalen tot 2,80 dollar 10.10). De jongste de valuatie van 14.3 procent brengt het pond op 2.40 dollar. Rijnmond stelde al verkeersbureau in ROTTERDAM Het dagelijks be stuur van Rijnmond deelt de Rijn- mondraad mee dat inmiddels is over gegaan tot instelling van een verkeers bureau Dit bureau is. als afzonderlijke eenheid, gesteld onder leiding van de staffunctionaris voor sociaal.economi. sche aangelegenheden, drs. H. Fransen. Aan diens titel is nu „verkeer en ver- Dit betekent dat er voorlopig van is afgezien benoeming van een afzonder lijke staffunctionaris voor verkeer en vervoer. De beslissing heeft geen ge- RIDDERKERK Opu de splitsing van de rijkswegen RotterdamDor drecht en RotterdamGorkum kwam zaterdagmiddag de 34-jarige Rotterdamse motorrijder O. P. de Jong om het leven. Vermoedelijk is hy met hoge snelheid tegen de vangrail gereden. LONNEKER Op de weg Ensche deOldenzaal in Lonneker is gis teravond de 35-jarige A. van Egteren uit Ootmarsum om het leven geko men toen hij met zyn auto tegen een loslopend paard opreed. LONDEN Iemand die kennelijk van mening was dat premier Wilson iog niet genoeg aan zijn hoofd heeft, is er zaterdagavond op het hoogtepunt van de sterlingcrisis vandoor gegaan met een van de auto's van de premier. De zwarte limousine werd gebruikt om regeringsfu ctionarissen op te halen die aan het spoedoverleg in Downingstreet moeten deelnemen. Op een gegeven ogenblik was de wagen, die voor Wilsons ambtswoning bad moeten staan, zoek. Niemand had gezien wie de wagen gestolen h d, omdat iedereen door de crisis gegrepen was. De Britse regering hoorde voor bet eerst dat de limousine verdwenen was, toen de politie haar liet weten dat de wagen op het vliegveld van Heathrow, rond 25 km van Dowing Streel, teruggevon- 1 iemand dl«

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 5