PUZZELBOEK
Onder een dak brok
ouderwetse realiteit
de stad en
dokter Moore
en
EMOTIES
PU
„Van der Zee
niet gewenst"
Cycli moderne
kamermuziek
Vara - documentaire
over zelfmoord
DONDERDAG 16 NOVEMBER 196T
HOMMAGE AAN DE
POPULAIRE AUTEUR
JAK FABRICIUS
MAATSCHAPPELIJKE
MISSTANDEN AAK DE
KAAK GESTELD
Bij de NTS was gisteravond onder
leiding van Bob Spaak heel veel te
doen over de kwestie met voetballer
Piet Keizer. Het voor en tegen van
de maatregel tegen hem getroffen als
straf voor natrappen en de gevolgen
daarvan werden druk besproken door
sportlieden en sportjournalisten, zo
dat ieder er nu het zijne van kan
weten.
Intussen liet de TROS zien hoe
Max Tailleur opnieuw een ernstige
rheumapatiënt, een Amsterdamse
beeldhouwer, gelukkig maakte met
een gemakkelijk te bedienen auto, zo
dat deze niet meer van de hulp van
een ganse schare vrienden, in de uit
zending ter verrassing aanwezig, af
hankelijk is. Max Tailleur maakte er
weer een hele opvoering van en die
eindigde zoals hij het zich had voor
gesteld: met een diep-ontroerde en
heel dankbare begunstigde. De schen
king werd gedaan ter ere van het
jubilerende rheumafonds en mogelijk
gemaakt door bijdragen van vele Ne
derlanders.
De TROS besloot haar uitzendin
gen met haar eerste dramatische pro-
duktie, een oorspronkelijke eenacter
van Jan Keja „Een pianostemmer".
Wij hebben het geval met verbazing
bekeken. Misschien was het bedoeld
als absurdistische kunst, maar het
kwam niet verder dan een kruising
tussen een klucht en een goedkope
sex-uitstalling.
Tussen twee gefrustreerde dames
die helemaal opgingen in het spel
(Marja Habraken en Elisabeth
Versluys) bleef Herbert Joeks voort
reffelijk de nette, wat verschrikte
burgerman, die later achter de keu
kendeur de verkeerde kant greep.
Verder waren alle ijzers in het vuur
gebrachtschelden, vloeken, heel veel
sex, geestelijke verwrongenheid. een
leeg decor en onmogelijke situaties,
maar helaas, daarmee alleen bereikt
men nog geen kunst en daarom bleef
het een weinig aansprekend stuk
maakwerk.
Kruiswoord-puzzel
Horizontaal. 1. voorwerp ter ver
lichting, 4. plaats in Over, 9. bid
(Lat), 10. bosgod, 11. vaarwel, 12. jon
gensnaam, 14. zijtak Elbe, 15. rund,
16. vruchtje, 17. bijwoord, 19. plaats
in N.-Brab.. 22. bedorven, 24. voor
zetsel, 25. wiel, 27. plaats in Gelderl.,
30. trustc-3 (afk), 32. oude lap, 33.
rivier in Engeland, 35. haarvlecht, 37.
plaats in Over, 39. bijrivier van de
Rhöne, 40. lijkvaas, 41. zangstem, 42.
plaats in Italië, 43. vriendin (Fr.).
Verticaal. 1. vaartuig. 2. vlakte
maat, 3. vreemde munt, 4. huisdier, 5.
meisjesnaam, 6. tekengereedschap, 7.
gem. in Gelderl., 8. zichtbare ader
van een blad, 10. schrander, 13. stok,
14. niet dicht open staande, 16. öndër,
18. platvis, 20. jongensnaam, 21. door
weekt, 23. aanleg, 26. provincie van
Nederi., 28. sporeplant, 29.
meisjesnaam, 31. vast deel van een
boom, 34. plaats in N.-H., 36.
meisjesnaam, 37. spoedig. 38. hoge
priester te Silo, 40. plaats in de oud-
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Horizontaal: 1. Opperdoes, 2. Ores-
tes-nl, 3. teil-Massa, 4. men-aar-
dig, 5. a'kker-si-ne, 6. rein-koter, 7.
slot-i.l.-del., 8. uil-Ee-sine, 9.
ma-Ars-test.
Verticaal: 1. Ootmarsum, 2.
preek-Elia, 3. p.e.-ink-i.o.-la. 4.
Esla-enter, 5. R.T.-markies. 6. de-Ars
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Vanavond
eens geen absurdisme noch psy
chologische karakter-uitrafelin-
gen op de buis, maar een lekker
zwart-wit, recht-toe recht-aan
stuk ouderwetse realiteit, dat
men op z'n gemak kan zien en
dat voor velen een goede her
innering zal betekenen. Een
hommage aan de eenmaal zeer
populaire schrijver Jan Fabri-
cius (niet te verwarren met zijn
zoon, de letterkundige Johan
Fabricius)de vertoning van
zijn volksstuk „Onder één dak",
waarbij men overduidelijk krijgt
te zien wat goed en wat slecht
is.
Jan Fabricius, die in 1871 in Assen
werd geboren, schreef zijn eerste to
neelstukken kort na de eeuwwisse
ling en deze speelden zich voorname
lijk af in het toen zo kokkende Ned.
Indië. Ze werden druk opgevoerd,
maar raakten later in de vergetel
heid. Plotseling echter, in 1914,
verscheen een heel anders geaard
spel: het Drentse boerendrama „On
der één dak" .Hièrmee stelde Fabri
cius zich ineens op naast zijn tijdge
noot, de 7 jaar oudere sociale voor
vechter Herman Heijermans, want
ook hij ging maatschappelijke mis
standen te lijf.
In dit stuk (dat voornamelijk en
overvloedig is gespeeld door amateur
gezelschappen, vooral in de noordeij-
ke provincies waar het door de jaren
heen repertoire heeft gehouden) gaat
het om liefdeloosheid jegens een ou
de vader, die overigens ook niet voor
de poes is.
Fabricius brengt vader en kinderen
van wie er drie zijn getrouwd en
de vierde. Liesbeth. nog thuis is. sa
men op de begrafenisdag van moe-
Loten
De vraag is: wat moet er nu met
vader gebeuren? Tja, hij moet maar
bij een van de getrouwde kinderen in
huis. Maar bij wie? De oudste zoon.
Wolter, is de aardige jongen uit het
gezin. Hij is een keuterboer, maar
trouwde in Dora (Kitty Janssen) een
meisje uit de stad en vader is wel zo
gp?d haar als een stuk onbruikbaar
vüil te beschouwen. Dan heb je Ja
cob, de „geleerde" zoon: eenstarré
onderwijzer, getrouwd met de zure
en hebzuchtige Lena (Els Bouwman)
en verder de mistroostige dochter An-
tie, wier man een vrolijke smid is,
In feite wil niemand vader hebben,
want de oude benepen boer zal geen
cadeautje zijn, voor welk gezin ook.
Dan moet er maar geloot worden,
de harde matras
met alle comfort
Tan eea zachte!
HILVERSUM De omroepvereni
gingen hebben de AVRO laten we
ten dat zij Siebe van der Zee als per
sona non grata beschouwen. Zij wil
len hem niet meer zien in de pro
gramma-coördinatiecommissie van
de NRU en de NTS. Morgen komen
de benoemingen en aanwijzingen
voor functies in deze commissie aan
de orde.
Siebe'van der Zee, televisie-direc
teur van de AVRO, zal door deze
omroepvereniging opnieuw kandi
daat worden gesteld.
De raad van vrije kerken in Hon
garije heeft het boek „Gevangene en
toch..." van Corrie ten Boom in het
Hongaars uitgegeven. Het was de be
doeling, dat de Nederlandse evange-
liste daar zelf bij tegenwoordig zou
Olst, 7. Oss-dit-die, 8. Ens-ineens, 9.C[ zijn, maar haar werd een visum ge-
1 weigerd.
TELEVISIE
VAK WOYD
wie vader „mag" (of liever: moet)
huisvesten.
De toeschouwer, die vanzelf al
gauw zijn sympathieën en antipa
thieën plaatst, zal niet verbaasd zijn
wanneer tenslotte alleen Wolter en
Dora bereid zijn, hun huis open te
stellen, want goed staat tegenover
kwaad in dit stuk.
Er moet echter nog heel wat gebeu
ren, eer vader het hoofd buigt voor
de toewijding van zijn miskende,
toch zo zachtaardige schoondochter.
Het slot is blij en het was oorspronke
lijk heel sentimenteel. Willy van He-
mert, die het stuk, waarin Jan Lemai-
re de grimmige oude boer en Frits
Butzelaar de zorgelijke notaris, regis
seerde, heeft het teveel aan zoetig
heid er wat afgeschept voor de tele
visie-opvoering.
Vrolijk
Dit wat dikke drama is niet ken
merkend voor de persoon van de
schrijver, want hij was verre van
grimmig, hij was een vrolijk en gezel
lig man. U zult zich hem waarschijn
lijk nog herinneren uit een van Bert
Garthoffs tv-uitzendingen „Anders
dan anderen", toen hij 90 jaar was
geworden.
Stralend en vertellend zat hij toen
tussen zijn vele gasten. Maar
gespeend van sentimenten was Fabri
cius zeker niet: hij had een gevoelig
hart en heeft met „Onder één dak"
wezenlijk willen bijdragen tot de
roep om sociale gerechtigheid, welke
men in „de jaren tien" overal ver-
Zijn dank was een groot en en
thousiast publiek, hoewel dit in de
eerste tijd meer in Denemarken,
Onassis ontkent
huwelijk Callus
LONDEN Een woordvoerder van
de Griekse reder Onassis heeft giste
ren in Londen gezegd, dat het bericht
in het Milanese blad Oggi, volgens
hetwelk Onassis veertien dagen gele
den met de Italiaanse zangeres Maria
Callas in het huwelijk is getreden,
volkomen onjuist is.
Noorwegen en langs de west-grenz
van Duitsland was te vinden.
Fabricius' stukken zijn veel in het
buitenland opgevoerd, ook in Vlaan
deren. Merkwaardig is, dat zijn
laatste stuk dat hij in hoge ouderdom
schreef en dat getiteld is „Hare ma
jesteit de vrouw", wel met succes in
de Vlaamse Schouwburg in Antwer
pen is opgevoerd, maar nog nooit
naar Nederland kwam.
Jan Fabricius is in 1965, 94 jaar
oud, overleden.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM De NRU meent tal
van luisteraars te dienen door het
produceren van twee cycli heiden-
daagse kamermuziek. Voor studie en
uitvoering daarvan Is het Radio Ka
merorkest deze maand geheel vrij ge
maakt en ook de maand februari 1968
zal hieraan worden besteeU.
Aangezien de vaste dirigent Roelof
Krol langdurig ziek is, zullen Paul
Hupperts en Francis Travis als gastdi-
rigenten optreden.
Bij dit initiatief heeft de gedachte
voorgezeten, dat radio-orkesten min
der afhankelijk zijn van de populari
teit van bepaalde muziekgenres dan
landelijke orkesten, en dat de radio
als cultureel instituut bij uitstek de
taak heeft, op deze uitzonderlijke wij
ze bij te dragen tot de vertolking van
hedendaagse muziek. Men heeft daar
bij het oog op werken welke om
verschillende redenen in de concertza
len minder vaak of zelfs in 't geheel
niet kunnen worden uitgevoerd.
Ongeveer de helft van het repertoi
re zal bestaan uit premières voor Ne
derland, enkele werken worden ook
voor 't eerst in Europa uitgevoerd.
De diverge omroeporganisaties zullen
de concerten op nader te bepalen da
ta uitzenden. De Wereldomroep zal
een keuze doen voor uitzending naar
andere landen via de transcriptie-
dienst en de Stichting Donemus zal
enkele uitvoeringen opnemen in de
audio-visuele serie grammofoonpla
ten met Nederlandse werken.
Maandag op televisie
(Van c
e radio- en tv-redactie)
HILVERSUM De VARA-actuali-
teitenrubrlek Achter het Nieuws zal
maandagavond a.s. (20 november) om
9.50 uur de 40 minuten durende docu
mentaire over zelfmoordproblematiek
uitzenden. Dit programma is onder
supervisie en op initiatief van Her
man Wigbold samengesteld door Joke
van Bommel en Bas Roodnat en is
bedoeld als openlijk doorbreken van
Er is veel over te doen geweest
ook wij hebben U onze mening ken
baar gemaakt dat de VARA deze
zaken zo publiek mogelijk heeft aan
gepakt. Enkele weken geleden heeft
de VARA enige dagbladen een adver
tentie aangeboden, waarin personen,
die hebben gepoogd zich van het le
ven te beroven dan wel zulk een
poging van nabij meemaakten, wer
den opgeroepen om aan dit program
ma mee te werken. Sommige bladen
hebben de advertentie geweigerd.
Achter het Nieuws heeft niettemin
geen bedoeling gehad hiermee sensa
tie te scheppen, men zag eenvoudig
geen andere kans om met gewénste
medewerkers in aanraking te komen.
Er kwamen ongeveer 80 brieven
binnen op de advertentie. Een aantal
daarvan was afkomstig van allerlei
mensen, die probeerden op deze ma
nier hun persoonlijke ellende af te
reageren, vele anderen wilden wel
19.30 Nieuws. IKOR: IS
veraf en dichtbij. 19.
en Bijbel, radiocatechese.
AVRO: 20.05 Kunstkroniek.
nlsch orkest. 21.35 De terug-
22.30 Nieuws. 22.40 Actualitei
ten. 22.50 Salzburger Festsplele
1967: I. Bas en plano; II. Mez
zo-sopraan en piano. 23.55-24.00
christelijke erganisa-
n 30 Kerkorgeiconcert
0 Wekelijkse interna-
20.10 Muzi
kaal klankbeeld i
king. 22.50 Sti
19.53 Uitzending
één dak, TV-spel. 22.20 Brood
en Spelen Arbeid en vrije
tijd nu en morgen, docu
mentaire. NTS; 23.00-23.03 Jour-
Nederland II. NTS: 18.53 Pi-
po de_ Clown. 19.00 Journaal.
19.25 De voorbereidingen orga
nisatie Olympische Spelen 1968
In Mexico City. 19.45 Openbaar
IKOR/RKK:
26 Reclame. NTS:
Journaal.
Nederlands progr. ka-
Zórro: Garcia's ge-
7.00 Nws. 7.10 Het levci
woord. 7.15 Licht V
pi.progr. (I). (7.30 Nws;
Act.). 7.55 Overw. 8.00 Nws
Licht pl.progr. (II). 8.30
Schoolrad. 10.00 Stereo: K
pl .progr. 11.00 Nws. 11.02
Nws. 16.02 Act
16 30 Voor tieners. 17.15 Stereo:
Jazztrio met zangsol. 17.30
Sportkompas. 17.50 Act NCRV:
i£ 00 Kerkorge'co^f (opn
FM-kanalen. VARA: 9.00 Nws.
9.02 Licht pl.progr. (10.00 Nws).
NRU: 11.00 Nws. 11.02 Licht
pl.progr. VPRO: 12.00 Nws.
1.02 Ons kent ons. (13.00 Nws).
13.30 Gevar. pl.progr. TROS:
Nieuw pl.progr. AVRO: 15.00
Nws. 16.02 Operette-Varla. 17.00
Nws. 17.02 Sport. 17.05-18.00
fTELE VISIE I,
MORGEN
Dit echter was een van de voor
waarden waarop men aan de uitzen
ding zou kunnen meewerken. Er moet
een taboe worden doorbroken en het
filmen van vertellers die als schim
men dan wel met hun rug naar de
eamera op het scherm komen, zou
het geheimzinnig-doen slechts in
stand houden. Tenslotte bleven er
vier briefschrijvers over, die bereid
zijn openlijk en zonder schroom over
hun zelfmoordpoging te praten.
Nadat met hen is gesproken, zullen
twee hoogleraren hun inzicht op de
problematiek geven. Deze gesprekken
zullen reactie op de uitzending zijn
en direct worden uitgezonden.
De samenstellers hopen te bereiken
(vertellen zij ons) dat dit grote en
zorgwekkende vraagstuk wordt aan
vaard zoals het is en dat het niet
langer wordt doodgezwegen. „Wij we
ten dat er naar schatting tienduizend
Nederlanders levensmoe zijn en met
zelfmoordplannen rondlopen. Mis
schien kan deze uitzending hen duide
lijk maken, dat zij het hun eenzaam
heid, de belangrijkste reden voor
zulk een wanhoop, niet alleen zijn
maar dat die begrepen wordt en er
kend, want dit is een uitzending uit
naastenliefde geboren".
Jan Lemaire, die nog altijd geen afscheid hoeft te
nemen van zijn lange loopbaan, vond in de rol van de
oude, weduwnaar geworden boer een rol naar zijn hart.
U ziet hem hier samen met Els Bouwman (tegenwoor
dig goed bekend uit de serie ,JBen zekere Jozefien"),
die optreedt als zijn naregierige schoondochter Lena.
Els Bouwman, die heus wel vrolijk kan kijken en zijn,
wordt nogal eens uitgekozen voor rollen, waarin ze
haar befaamde pruimenmondje kan trekken en lelijk
doen tegen de mensen om haar heen. Arme Els, maar
doet ze het ook zo goed? In elk geval past zij
uitstekend in het boerendrama „Onder één dak",
t vanavond op Ned. 1 kan zien.
VANAVOND TE ZIEN
Ned. I VARA
Fenklup, direct en in kleur.
Achter het Nieuws
spel van Jan Fabricius „Onder één dak" en
documentaire over vrijetijdsbesteding nu en
later.
Ned. 2 NTS en VPRO
9.00 uur de zangeres Eartha Kitt in haar wereldsuc
cessen en daarna een documentaire over de
positie van de vrije kunstenaar.
9.56 uur (kerkel. zendgemachtigden) Kenmerk-laat.
VANAVOND TE HOREN
Hilversum I AVRO
7.40 uur (IKOR) Radiocatechese.
8.25 uur conpert door het Radio filharmonisch: Mozart
en R. Strauss.
9.35 uur hoorspel „Dé terugkeer van Don Juan".
Hilversum II NCRV
7.30 uur orgelconcert uit 's-Gravenmoer: Willem
Talsma.
8.30 uur amusementsprogramma Stekker.
11.00 uur Studio 2300, gevarieerd programma.
de harde matras
met alle comfort
van een zachte! j
door
Affathu 5 tut inf
„Dat zou niet verstandig zijn. Het is beter..."
„Denk maar niet aan mij...."
„Je moet goed begrijpen, Ianthe, dat hij nu kan gaan
lijden, en dat lijden kan in het ziekenhuis verminderd wor
den".
De telefoon rinkelde en Moore zei: „Ik neem wel aan. Dat
zal Edna zijn. Ze lichtte me in over de kamer".
Hij liep vlug naar de hal, zij draaide zich om naar de
tafel, zette haar ellebogen erop en steunde haar hoofd in-
haar handen. Toen Moore in de keuken terug was, kwam zij
overeind.
Moore zei: „De kamer is klaar. Geen uitstel, Ianthe. Maak
hem klaar en rijd hem naar het ziekenhuis. Ik zie Je daar
Zij stond een ogenblik roerloos alsof zij de betekenis van
de woorden niet begreep, daarna liep zij naar de hal. Toen zij
langs hem liep, klopte hij zacht op haar schouder. Zij
draaide haar hoofd om, maar bleef doorlopen. Hij kwam er
zelf wel uit. stapte in zijn jeep en reed weg.
Ianthe ging naar boven, zij stond in de deuropening en
keek naar haar man, zij zag dat hij over een open bureaula
gebogen stond er. er een hemd uit haalde. Haar hele leven
zou zij zijn blik niet vergeten.
„O, Nat...."
Zij liep op hem toe. Hij legde het hemd neer en stak zijn
armen naar haar uit. Zij verborg haar gezicht aan zijn
schouder en hij hield haar stevig vast. Zijn kin rustte op
haar haar; zijn lippen bewogen zonder geluid te geven,
telkens opnieuw, en hij bracht zijn gezicht dicht bij het
hare. Zij voelde dat hij beefde.
Na een poosje duwde hij haar zacht weg en hield zijn
gezicht verborgen.
Hij pakte het hemd en legde het op het bed, vouwde het
langzaam en onzeker open, alsof hij niet meer wist hoe het
moest. Zij keek naar hem en een stem in-haar schreeuwde,
zonder geluid. Na een poosje zei ze met zachte, verstikte
stem: „Laat me je helpen, Nat". Hij schudde zijn hoofd en
lachte zwak naar haar en zij begreep dat hij dit zelf 'wilde
doen, omdat het de laatste keer was.
Hij trok zijn hemd aan en zijn verdere kleren, zelfs zijn
horloge deed hij aan en elke beweging kostte hem moeite,
het leek wel alsof alles wat hij aanvatte door hem niet
afgemaakt kon worden. Hij keek niet om zich heen, zelfs
niet toen hij klaar en aangekleed was. Hij vermeed naar da
voorwerpen in de kamer te kijken, ook al was het de laatste
keer. Hij liep zo vlug mogelijk weg en zij volgde hem.
Beneden in de hal opende hij de kast onder de trap en
haalde zijn jas eruit, maar hij kon hem niet aankrijgen en zij
hielp hem, haar hand voelde hoe mager zijn schouders was
geworden. De jas hing als een zak om zijn lichaam. Zij zag
het en vond het verschrikkelijk, want nu pas besefte zij dat
hij meer was veranderd dan zij had vermoed. De afstand
tussen hen was intussen ook groter en groter geworden. Zij
huilde nog steeds inwendig, voelde dat zij te kort waa
geschoten Hij haalde zijn hoed van de plank en zette hem
op. Zij keek naar wat hij deed, alsof het niet anders was dan
andere keren dat hij het huis verliet, rpaar zij wist dat hij
haar ogen ontweek. Met zijn arm om haar schouders verliet
hij het huis. Het was alsof hij haar leidde.
De heer Whitall van de gezondheidsorganisatie, zette zijn
aktentas neer op de grond van Armstrongs kantoor en stak
vriendelijk een hand uit, terijl hij met zijn andere zijn
lange, kromme pijp uit zijn zak haalde. Hij keek glimla
chend om zich heen, met smalle lippen, alsof hij de kamer
keurde. David keek naar hem, hij voelde zich geprikkeld en
geamuseerd tegelijk, ofschoon hij buitengewoon op Harry
leek, het konijn van de Rotary. Er was dezelfde peinzend#
uitdrukking, dezelfde neiging om zijn gemak ervan te ne
men, met even weinig gevoel voor de omgeving. De traag
heid en de stompzinnigheid van deze vergrote Harry veront
rustte hem'toch wel een beetje.
Whitay was geen aantrekkelijk persoon, beslist niet, hij
maakte 'direct al een ongunstige •tiiöruk op anderen. David
zat achter zijn bureau en keek hem aan. Er was misschien
iets in het gezicht dat je door de afstotendheid ervan niet
direct zag. Intelligentie bijvoorbeeld. Als je hem rechtstreek®
aankeek, zag je dat duidelijk. Maar bij een persoon als
Whitall zou de intelligentie gedwarsboomd, verijdeld en af
gestompt kunnen zijn, voor het doel bereikt was, het simpel#
doel ervoor te zorgen dat de mensen hem mochten. Hij was
een pathetische figuur, of nog eerder tragisch.Hij moest
verbergen dat hij begreep dat de mensen hem niet mochten,
maar toch droeg hij dat gevoel altijd met rich mee. Zijn
vertrouwen in zijn pijp en de vertoning van de Phi Beta
Kappa sleutel gaven hem toch weer iets zelfverzekerds, dl#
deze theorie logenstrafte.
(Wordt vervolgd)
Wintersport gJ0Tge^nvad^
in Israël de Israëlisch-
Arabische oor
log is dat on
langs in Israël een ski-vereniging
is opgericht. In de zesdaagse oorlog
wisten Israëlische troepen hellingen
van de berg Hermon aan de Sy-
risch-Libanese grens tot een hoogte
van 2.200 meter te bezetten. Er be
staan plannen om op de berghel
ling, die het grootste deel van het
jaar met sneeuw is bedekt, een ski
station met liften te bouwen.
BeADFoeo,
HEBT V'AF MI
NUTEN OM AF -
«SCHEID VAM DE VI
DEN TE NEMEN,
ZD GAAN TB ZOO
NAAB DE AASDE
Met Velpon zie je er geen barst van. CElaiüK!' Velpon
De scheeps
var
FERDNAND
