Muziekschool-directeur
H. Geirnaert jubileert
Commentaar
xXclse Muziekschool brengt circa
|2500 jongeren tot verantwoorde
imateuristische muziekbeoefening
TV
)teeds grotere greep op lagere-schoolkind
kS
CRESENDO, BONT ENSEMBLE
PRESENTEERDE GOEDE MUZIEK
plano's
orgels
hl-fi
mossel+
versteege
LEIDSE KERKVOOGDIJ HEEFT
GOEDE HOOP OP F 60.000,-
Lesgeld
feüWE LEIDSE COURANT
VRIJDAG 10 NOVEMBER 1967
Woord-
'.o. Dat
ij „De
(Van onze stadsredacteur
l EI DEN In het leven van meer dan tweeduizend oudenparen en
in Leiden, Oegstgeest, Voorschoten en (sinds kortook Wassenaar,
de Leidse Muziekschool een belangrijke plaats in. Hiermee con-
juteren wij een heel simpel feit, gebaseerd op het hedendaagse leerlin
gaantal, dat rond de 2500 schommelt. De oprichters van 1834 zullen
boit hebben kunnen bevroeden, dat de toenmalige Maatschappij voor
tonkunst" een dergelijke democratische groei zou meemaken. Vooral
p augustus 1961, toen de stichting Leidse Muziekschool werd opgericht
b Toonkunsttezamen met de toen zes jaar oude stichting Volksmu-
jekschool één semi-gemeentelijke instelling werd, heeft de school een
\eergaloos snelle evolutie meegemaakt. Meer dan zestig leraren en lera-
Jssen zijn nu aan de school verbonden en de greep op het lagere-school-
nd wordt steeds groter.
Ruim achthonderd leerlingen van
hoogste klassen der lagere scho-
0 krijgen momenteel van de
lidse Muziekschool wekelijks on-
I rricht in algemene muzikale vor-
V |ng (a.m.v.), meestal vlak bij de
Iderlijke woning in een school en
lor de „ouderejaars" vaak gecom-
nofyteerd met blokfluitonderwijs.
Ie Poor.Algemeen directeur Henk Geir-
(die deze maand zijn veer-
'j-jarig jubileum bij de school gaat
^ren' verheugt zich minstens zo en-
O^Jpusiast over deze ontwikkeling als
eer 7nnlec*eur Loek Stevens, die speciaal
belast met het AMV- en blokfluit-
vOTnm)derwi's
i Delft,,
avenhaJVi UZIKO ïlt
ïaldwijk
classisjVoor de heer Geirnaert zit er
jn „maar" aan die ontwikkeling.
blijvennoeger was het gezelliger,"
am, dietomt hij. „Er zijn ontzaggelijk
meentenjej mensen, die nauwelijks besef
een „bedrijf", die muziek-
i wordtb°°l uan ons tegenwoordig is.
ïrk ge-ijk eens, ik ben muzikant en geen
swaard.hbtenaar. al wordt ik nu volgens
ambtelijke maatstaven betaald.
Maar organisatorisch groeit zo'n
school je eigenlijk boven het hoofd
uit".
De heer Geirnaert vervolgt:
Maar je kunt de ontwikkeling niet
tegenhouden. Wij streven er naar
van onze 140 jaar oude school een
streekschool te maken. Tien jaar ge
leden waren er in ons land nog geen
twintig muziekscholen, die door ge
meenten of provincie in stand wer
den gehouden; nu zijn dat er 140.
Zonder steun kan je er niet meer
komen.
Lagere-school jeugd
Basis van ons werk is de muzikale
vorming van de lagere-schooljeugd.
Vroeger hadden wij een gebouw
waarin het bestuur gelegenheid gaf
les te leven. De leerlingen betaalden
toen voor de volle honderd procent
het lesgeld en de leraren kregen een
deel hiervan uitbetaald.
Tot wij een stichting werden, heb
ben wij nooit één cent subsidie ge
had. Kunt u nagaan: toen ik mijn
aanstelling kreeg, bedroeg mijn hono
rarium f 150 per jaar plus 3 procent
van de nieuwe ingeschreven leerlin
gen. wat mijn totaal jaarsalaris op
f 450 bracht
Nu heb ik een gemeentelijke rang
en de leraren worden naar bevoegd
heid en het aantal dienstjaren geho
noreerd. Maar als de leerlingen het
mazimum lesgeld betalen dat
hangt af van het inkomen van het
gezinshoofd dan betaalt de ge
meente er altijd nog f240 per jaar
bij. Het plafond van de hiervoor gel
dende tarievenlijst is een jaarinko
men van f 18.000.
Huisbeest
piano
Wij krijgen een verheugende mede
werking in Leiden van scholen en
onderwijzers. Dat is mooi, want daar
mee staat of valt eigenlijk de algeme
ne muzikalevorming. Dit onderdeel
van ons lesrooster is bijzonder be
langrijk. Vroeger was het, als de kin
deren aan muziek' gingen doen, altijd
de piano, dat werd gewoon een
huisbeest, of de kinderen er nu van
hielden of niet. Daardoor is de piano
nog steeds het populairste instru
ment op onze school.
De algemene muzikale vorming,
is echter van veel grotere betekenis.
Eerst die vorming, zeggen wij altijd,
en dan zien, waar het kind aanleg
of interesse voor heeft.
Ensemble-spel
Het gecontroleerde onderwijs is
van enorm belang. Wij vinden wel
dat er te weinig aandacht wordt
geschonken aan het ensemble-on
derwijs. Daar hebben die jongeren
juist veel aan. Later komen zij in
O ja, even naar PRONONCE
voor een CORSELET of PANTY.
Rotter-,
Hen-f
en
rdrecht.i
vorm:
en de!
en
en Go -LEIDEN In de grote zaal van
Ridder-» Antoniusclubhuis gaf het Instru-
ejitaal Muziekgezelschap Crescen-
is van[ o.l.v. de heer W. van Strien zijn
aar datanlijkse concert.
us verre [Voorzitter Van der Kwartel sprak
p Goe- \t inleiding. Na hem voerden be-
Ihermheer dokter J. H. Pleiter, een
re-lici en de bondsvoorzitter het
pord. Het werd weer eens duide-
ifc, dat de heren Van der Kwartel
wordt f Strien als leidende krachten
Gou- form veel werk verzetten. De geest
Se het gezelschap is uitstekend.
Iuiterlijke stand
van Leiden
LEIDEN Geboren: Aernt-Bart,
- A G Merks en M E Vlaar; Pieter
JE. zv E Nijborg enMBIvd Poll;
v.driana J, dv W M Rodenburg en
#|M v d Peet; Marcel, zv W L v d
en J v Strien; Justinus W, zv
Prins en S J C v Breemen; Hen-
ikus G C A zv P G Kooijman en
Nuland; Irene J M, dv J Teske
J M Hendriks.
'verleden: C E S v Leeuwen, 60
wed v J H J Pilon; J M van
en. 73, m; J G v Evert 64. m:
L Renee, 74 m.
lehuwd: M M Allouch en M M P F
>gervorst, N Reijken en M de
inge. J Marteijn en C M H v Rijn,
Wijrdeman en N M v d Reijden,
Zierikzee en J de Cler. C J v d
ogt en H C M H v Lochem, H W
Snoeren en D A Zitman. J Horree
de Wetering, J de Bree en J v
fent
[Ondertrouwd: P J Kervink en W A
rs H C v d Wijngaard en D
A Geel. M Vasseghi en T Khazan,
E P M Wagemakers en A J M v
iteren. J T M Hogenboom en M J
irkvliet, H C v Veggel en A Kra-
;rs, B N Bachra en N Coppens,
Peters en A Nekeman. I Vondeling
li M 'de Kruis. J v Sintemaartens-
!jk en E Wagemaker. F J Greve en
J J de Jong, A J Janssen en J
erbeek P J Bokma en H W Weeda,
T Lancée en S Mulder. C A Schou-
en en J M de Roo, H Eikerhout en
D W Timmermans. G J Ramondt en
M Berndsen, J Ober en M J v Ton-
eren, W A Kukler en C J Prins, H
looten en M E Verschoor, H M v
trien en S E Marcells, J J M Belt
C J M Everaert. G J Stoute en A
iV v Rooijen. J Hoogendoom en L
lauta P H J v d Krabben en E M J
Munk, W J Plaats en M C Fiouw.
„Ik vind het altijd een feest, naar
Leiden te gaan", zei de bondsvoor
zitter. Van volksensembles als Cres
cendo zal in de toekomst steeds
meer worden gevraagd. In onze tijd
van op de spits gedreven specialisme
is de ontmoeting met mensen, die
naar elkaar willen luisteren, samen
muziek willen maken, zo verheu
gend. De heren Van der Kwartel en
Van Strien werden, met hun dames,
op het toneel zeer waarderend toe
gesproken en bedacht.
Crescendo, met een kern van mond-
accordeons en daaromheen banjo's,
mandolines, accordeons, melodica's,
slagwerk, piano en elektronisch or
gel. is in feite een zeer heterogeen
ensemble. Het is verwonderlijk hoe
de dirigent daarvoor allerlei muziek
kan arrangeren, zodat het alles nog
aannemelijk klinkt óók. De opvat
tingen zijn over 't algemeen wel
goed en de karakter- en kleur ge
vende akkoorden in grote trekken
aanwezig.
Toch geloof ik, dat Crescendo deze
keer in een paar gevallen zijn moge
lijkheden te buiten ging. Strauss-
walsen als „Geschichten aus dem
Wiener Wald" en de Kaiser-Walzer,
die men tegenwoordig alleen in vol
maakte uitvoeringen hoort, gaan de
krachten van het bont samengestel
de, niet geroutineerde Crescendo
toch wel te boven. Aan de zuiver
heid, de soepele gestaag doorgaande
beweging, ontbrak nog wel één en
ander. In marsen als Wien bleibt
Wien en Hoch Heidecksburg was
echter veel goeds te waarderen. Ze
klonken pittig en verzorgd. Een Drei-
madlerhaus-selectie (door de diri
gent bewerkt) bracht mevrouw
Viele-van Strien (sopraan) en de
heer Van Eyk (tenor) op het toneel.
Hun zingen was geen vakwerk. Maar
ze toonden tenminste begrip en mu
zikaal gevoel. Dat is al heel wat
waard. De zangeres gaf daarvan ook
blijk in het aloude „Wien du Stadt
meiner Traume".
Het tweede deel van het concert
bevatte kleiner werk: marsen, een
tango, een engelse wals en ook de
spaanse wals Paramento het vrije
bondsconcoursnumm.) en „Schwarz-
wald Kliinge" ('t verplichte werk),
waarmee Crescendo een eerste prijs
behaalde.
Vermelding verdient, dat het op de
band opgenomen concert van verle
den jaar heeft meegedongen op het
internationale concours. Crescendo
verwierf er een zevende plaats op de
wereldranglijst mee. Ik meen. dat
het gezelschap met zulke lichte
kleingoed-stukken het meeste suc
ces zal beleven. Laat het zich daar
op dan specialiseren.
Joh. van Wolfswinkel.
een schoolorkest of in een studen
tenorkest en dan staan zij er niet
vreemd meer tegenover.
Want laten wij eerlijk zijn: een
enkeling, die hier met zijn muzikale
vorming begint, gaat door naar het
conservatorium en van degenen, die
daar naar toe gaan, vliegt een enke
ling er weer als solist uit. Het gaat
ons hier om de goed geleide amateu
ristische muziekbeoefening. Wij heb
ben ook doorstromingsmoge
lijkheden in de vorm van het school
orkest en het Toonkunstorkest.
Buitengemeenten
Belangrijk is ook, dat wij steeds
mee buitengemeenten met ons werk
bereiken. Wy krijgen nu subsidie
van Sassenheim, Katwijk. Rijnsburg,
Oegstgeest en Voorschoten. Het is de
bedoeling, dat wij op den duur gede
centraliseerd onderwijs gaan geven
in dépendances. Want wij zitten met
een enorm plaatsgebrek. In de
Nieuwsteeg hebben wij momenteel
een dépendance; hier in het hoofdge
bouw aan het Rapenburg, staan ons
19 kamers ter beschikking.
R elk instrument
Voor sommige lezers is het mis
schien nog interessant te weten,
naar welke instrumenten de mees
te belangstelling uitgaat op de
muziekschool; van de op 1 okto
ber j.l. 2448 ingeschreven leerlin
gen volgen er 421 pianolessen (de
gesignaleerde „traditie"); daarna
komen: blokfluit (totaal 679), gi
taar (168 klassieke opleiding),
viool (122) en fluit (112).
Andere instrumenten, waarop les
wordt gegeven: cello (31), contrabas
(3), vedel (5), kerkorgel (24), harmoni
um (19), klarinet (62), fluit (112),
trompet/trombone (12). hoorn (2). ho
bo (16), accordeon (63) en slagwerk
(9). Dan volgen 48 leerlingen lessen
in solozang, terwijl er ook nog
ensemblegroepen zijn. In totaal vol
gen 823 leerlingen lessen in algeme
ne muzikale vorming.
Om de drie jaar leggen de leerlin
gen nu een bekwaamheidsproef af
waarna een getuigschrift wordt uit-
Herbestratingen en
LEIDEN In opdracht van Ge
meentewerken zijn deze maand
herbestratingswerkzaamheden aan
de gang aan Stille Ryn, Mariën-
poelstraat, Lammenschansweg
ventweg tussen Zoeterwoudseweg
en Tomatenstraat), Bachstraat,
Verdistraat en Tomatenstraat.
Nieuwe wegen in aanleg zijn:
westelijk deel Willem de Zwijger
laan, Oegstgesterweg, Beethoven-
laan. Scarlattistraat, Paganinistraat,
wandelpaden Schubertlaan en Lan-
gegracht.
Begonnen wordt met het aanleg
gen van Griegstraat en Smétana-
Laat het de piano worden -
je kunt er bij zitten
De Leidse Muziekschool streeft
steeds intensiever naar oplei
dingen in ensemble-verband,
die meestal een aanvulling
vormen op het individuele
spel. Hier eenzgn. Orff-groep,
een ensemble met gevarieerde
bezetting, gebruik makend
van het Orff-instrumentarium.
Oosterkerk
LEIDEN De kerkvoogden Struijs en Batenburg ontvingen ons gis
teravond in hun vergaderruimte hy de Pieterskerk in goede stemming.
Ze hadden maar drie kwartier de tyd, maar dat bleek voldoende tc zyn
om ons toch heel wat te vertellen over de financiële actie in de Hervorm
de Gemeente: over 1967 een bedrag van 60.000 extra uit de Gemeente.
Er zijn van jaar tot jaar tekorten en men wil in ieder geval afrekenen
met het tekort van het lopende jaar. Er is gegronde reden te hopen, dat
het gat zal warden gestopt.
ook van deze gelegenheid geen ge
bruik maakt, krijgt volgende week
mondeling nog het verzoek een bij
drage tot dekking van het tekort te
leveren. In ieder geval kan nu al
gezegd worden, dat de offervaardig
heid groot is geweest.
De Hervormde Gemeente zit met
duizenden leden die op geen enkele
wijze bijdragen. Zij worden we] in
elke actie betrokken, wat kosten met
zich brengt. Het lijkt de kerkvoogdij
redelijk, deze leden te vragen in
ieder geval in deze kosten bij te dra
gen. Er zou hun een bedrag van tien
gulden kunnen worden gevraagd.
Dit aantal leden kan worden gesteld
op 15.000.
Een grote zong voor de leiding van
de Herv. Gemeente is hei jaarlijks
teruglopen van het aantal bijdragers
doordat velen zich in de randge
meenten vestigen. De aanwas houdt
daarmee geen gelijke tred. De mi
gratie betreft voor een aanzienlijk
deel leden met een behoorlijk inko
men, hetgeen dit verschijnsel nog
bedenkelijker maakt.
In Z.-West eerst
wijkcentrum, pas
later een kerk
Tot maandag jl. ontving de kerk
voogdij 748 formulieren met toezeg
gingen of gelden tot een bedrag van
f 16.800. Per kas of giro waren al
177 bijdragen ontvangen, in totaal
f 8.500. Van 925 gemeenteleden is
dus een bedrag van f 25.300 binnen
gekomen.
In totaal zijn 6000 mensen aange
schreven. Zondag jl. kon men zijn
biljet inleveren. Het weer werkte
echter tegen. Er gingen maar 1600
hervormden ter kerke, tegen 3000
gewoonlijk. Ook van de meelevende
kern worden dus nog bijdragen ver
wacht.
Aanstaande zondag is er weer ge
legenheid. de biljetten in te leveren.
Wie van de 6000 aangeschrevenen
Na de diénsten van jil. zondag kon
den vragen aan de kerkvoogden
worden gesteld. De kerkvoogdij heeft
ook schriftelijke reacties en sugges
ties ontvangen. Zo werd de gedach
te geopperd, de Oosterkerk definitief
te sluiten. Het aantal kerken in de
binnenstad is te groot. Het orgel zou
dan kunnen worden overgebracht
naar de Vredeskerk (Burggraven-
laan) Dit vormt een punt van be
raad in de kerkvoogdij en in de cen
trale kerkeraad.
In bezuiniging op het jeugdwerk
ziet men in het algemeen geen heil.
De ieugdpredikantsplaats dient in
ieder geva] te worden gehandhaafd.
Ook is de wens tot meer informatie
vanwege de kerkelijke organen ter
plaatse en meer inspraak van de
Gemeente naar voren gekomen.
Ten aanzien van Zuid-West kan
nog wonden meegedeeld, dat de
kerkvoogdij een gesplitste uitvoering
van het kerkbouwplan overweegt,
waarbij het wijkcentrum, dat het
Boshuis zal moeten vervangen, het
eerst zal worden gebouwd en in een
later stadium de kerk. De kerk-
collecten voor Zuid-West dienen
dan ook voorlopig uitdrukkelijk be
stemd te worden voor het wijkcen
trum en niet meer voor de kerk
bouw. De bouwkosten en de subsi
dieregeling worden op hel ogenblik
bestudeerd.
(Van onze stadsredacteur)
LEIDEN Directeur Henk
Geirnaert (61) van de Leidse Mu
ziekschool viert volgende week
zaterdag zijn veertigjarig jubileum
met eèn receptievüh half 4 tot 5
uur in de school aan het Rapen
burg. Hij heeft niet om die recep
tie gevraagd maar er zich op veler
aandrang aan onderworpen. Ieder
een, die deze beminnelijke, bij
zonder democratisch ingestelde
musicus kent, zal begrijpen, dat
het zó is gegaan en niet anders.
Als geen ander in Leiden heeft hij
zich veertig jaar lang ingezet om
alle lagen van de bevolking in de
gelegenheid te stellen zich te be
kwamen in het verantwoord ama
teuristisch musiceren en zijn spe
ciale aandacht is daarbij, met
succes, uitgegaan naar het lagere-
schoolkind en, voorzover hij de
dirigeerstok hanteerde, naar het
„gewone"' koor.
Over zijn leven vertelde hij mij
het volgende.
„In Delft ben ik geboren, waar
mijn vader een goed koorzanger was.
In die dagen werd er nog niet ge
vraagd: jongen, wat wil jij gaan
doen? Je deed wat vader wilde.
Ik ging naar het conservatorium
in Den Haag en behaalde cum laude
het solodiploma piano. Een jaar later
heb ik ook nog het solodiploma
viool gehaald en dat was eigenlijk
wel iets bijzonders. Eén van de
duizend leerlingen van conservatoria
doet misschien examen in de twee
moeilijkste vakken.
Ik heb heel lang getwijfeld, naar
welk instrument ten slotte mijn
grootste voorkeur uitging. Toen heb
ik tot mijzelf gezegd: Laat het de
piano worden: daar ben je toch
eigenlijk dol op en je kunt er bij
Prinses Juliana
Maar goed, toen ik m'n diplo
ma's had, heb ik nog een tijdje in
Berlijn gestudeerd bij Paul
Schramm, en in 1927 werd ik be
noemd tot leraar piano en theore
tische vakken aan de muziekschool
in Leiden en later ook nog als
vioolleraar. We zaten toen aan het
Steenschuur en ik wam in die tijd
heel dikwijls prinses Juliana tegen.
De VVSL zat namelijk in hetzelfde
gebouw; ik herinner me. dat er be
neden altijd een rechercheur stond
als de Prinses boven was.
In 1940 werd Hans Franco Men-
des, die toen directeur was. afgezet
omdat hij van Joodse afkomst was.
Op zyn verzoek heb ik toen het di
recteurschap waargenomen. Dat is
een van de moeilijkste tijden ge
weest. Lid van de Cultuurkamer bén
ik nooit geworden. Iedere keer als
ze daarom kwamen zei ik: „Ik ben
toch geen directeur! Jullie hebben
zelf de directeur hier weggehaald!
Jeugdondericijs
In 1945 kwam Mendes Franco te
rug en ben ik teruggetreden. Als
een soort dankbetuiging heeft het
bestuur mij toen tot adjunct-direc
teur benoemd. Ik heb dat aanvaard
op voorwaardedat ik een eigen
taak kreeg: het stimuleren van
jeugdonderwijs. Dat klinkt nu alle
maal zo gewoontjes maar ik ver
zeker u, dat het in die dagen nog
geen eenvoudige zaak was om als
leraar-musicus met eisen naar voren
te komen. Maar goed, ik kreeg m'n
zin. Korte tijd later, topn Mendes
Franco overleed, werd ik directeur.
Eigenlijk is mijn ihele leven het
stimuleren van amateurisme en
jeugdonderwijs geweest. In zekere
zin ben ik daarin ook geslaagd. Ook
aan het stimuleren van jeugdcon-
certen hecht ik veel waarde. Tien
jaar heb ik het Toonkunstkoor ge
dirigeerd. Ook heb ik hier een jeugd
orkest gehad. Dan leidde ik vele
jaren het Hervormd Kerkkoor, dat
meewerkte aan de diensten in de
Hooglandse kerk.
..Pianobeest"
U vraagt mij of een van mijn vtier
kinderen ook „in de muziek" is ge
gaan? Kijk, een goed vader zegt al
tijd: niet in hetzelfde vak. Van mijn
twee zoons zit er een als geoloog in
Afrika en de ander is manager in
een horecabedrijf. Zij hebben alle
bei klarinet gespeeld.
Ik vind, dat je vooral in de tegen
woordige tijd moet uitblinken als je
je boterham in de muziek wilt ver
dienen. Van de 100 afgestudeerden
worden er 99 „pianobeest", leraar.
Als ik nu terugkijk naar de afge-
lop'en veertig jaar, dan zeg ik: het
is altijd tot en met ploeteren ge
weest. Gelukkig ben Ik nooit een
collega-hater geworden.
Als u toch over mij schrijft: ik
ben dol op reizen. En u moet beslist
niet vergeten mijn vrouw te noe
men. Na ons huwelijk heeft zij
haar vioolkist voorgoed dichtge
daan. Ik ben haar veel verplicht
want u moet eens weten wat zij
allemaal van my heeft moeten op
vangen. Een muzikant is nu een
maal altijd wat geëmotioneerder
dan een gewoon mens".
TT'IE DE iesgeldtarieven van de
(semi-gemeentelijke) stichting
Leidse Muziekschool bestudeert,
komt tot een eigenaardige ontdek
king: de inkomenstabei, die bepalend
is voor he verschuldigd lesgeld, heeft
als „plafond" een jaarinkomen van
18.000,Dit betekent dus, dat
mensen met een inkomen van meer
dan 18.000, zelfs dus ook dat men
sen met een inkomen van een ton.
niet meer lesgeld betalen dan men
sen met een inkomen van 18.000,
Dit doet bijzonder onlogisch aan als
men weet, dat de gemeente voor
iemand, die het hoogste lesgeld be
taalt, jaarlijks altijd nog 240,
moet bijpassen. Omdat er ook met
overheidsgelden nu eenmaal zuinig
en efficiënt moet worden omge
sprongen, roept de gesignaleerde les
geldregeling de vraag op: waarom
het plafond niet zóver verhoogd, dat
mensen met een inkomen van meer
dan 18.000,tenslotte het volle les
geld betalen?
