samen
Laat kerken
liturgie opstellen
Zwartboek over
kerkvervolging
NEDERLANDS IS ERG IN TREK
Een woord voor vandaag
Uw probleem
is het
onze....
Oud-directeur
FOsservatore
overleden
Kamer wil drie
ton meer voor
jeugdherbergen
Massacolleges door
boeken vervangen
STENCIL MET
HOOFDLIJNEN
Ds. Elzenga (80)
overleden
Geen intercommunie
toch avondmaal
Hongaarse kardinaal
blijft in ambassade
DONDERDAG 19 OKTOBER 1967
Christus heeft zijn macht geopenbaard, Hij heeft gepredikt. Hij
heeft zieken genezen, doden opgewektde storm gestild. Maar
geloven de mensen nu in Hem?
In Marcus 6 lezen we: En zij namen aanstoot aan Hem. Reeds
eerder heeft Marcus ons verteld dat de schriftgeleerden Hem
wilden doden, nu zien we dat de gewone mensen zichi van
Hem afwenden.
Hieruit blijkt heel duidelijk dat mensen niet tot geloof komen
als ze maar wonderen zien, zoals soms gezegd wordt, of de
kracht van de prediking ervarenzoals anderen menen. Zo
eenvoudig ligt het niet. Zelfs de beste prediking kan boze
reacties oproepen.
Waarom namen de mensen aanstoot? Omdat ze Christus zagen
als de zoon van de timmerman. Zij kenden Hem te goed. Hij
was één van hen. Maar toen het. op de praktijk aankwam was
Hij zo heel anders.
Christus is zoals deze mensen zijn moeten, tnaar juist niet zijn.
In Zijn leven zien ze hun eigen tekortkomingen, hun ongerech
tigheid en zonden. Hij klaagt hen door Zijn leven aan en dat
willen ze niet. Ze nemen aan Hem. aanstootomdat ze geen
aanstoot aan zichzelf nemen willen. Waar eigen schuld niet
erkend wordt-, kan God niet als Heer en Heiland erkend
worden.
We lezen vandaag: Jeremia 18 1-17.
VATICAANSTAD Graaf Giusep
pe della Torro, die veertig jaar direc
teur van het Vaticaanse orgaan l'Os-
servatore Romano is geweest, is op
82-jarige leeftijd overleden.
Hij was bekend om de scherpe
hoofdartikelen, die hij schreef tijdens
de pontificaten van vier pausen
Benedictus VX, Pius XI. Pius XII en
paus Johannes XXIII. In maart
1960 heeft Paus Johannes Raimondo
Manzini tot hoofdredacteur van het
blad benoemd.
„Het bericht aan de
levenden" op plaat
BLOEMENDAAL De tekst van
wijlen H. M. van Randwijks „Het
bericht aan de levenden", op de vier
panelen van de erebegraafplaats in
Overveen, zal volgend jaar op een
grammofoonplaat worden vastgelegd.
Philips Fonografische Industrie in
Baarn zal hiertoe overgaan op ver
zoek van de stichtingen „De erebe
graafplaats te Bloemendaal",
,,'40-'45" en „Stichting Kunste
naarsverzet 1942-1945".
Voor de opname wordt gebruik ge
maakt van de reeds bestaande mu
ziek van Hans Henkemans.
KARDINAAL ALFRINK
WIL ERKENNING VAN
RIIRGERLIJK HUWELIJK
FEESTELIJKE DIENST
OOK VOOR EEN
GEMENGD HUWELIJK
Brieven die niet zijn voorzien
van naam en adres kunnen niet in
behandeling worden genomen. Ge-
st elkaar II
moeten ln afzonder-
i worden gesteld. Per
Vraag: Wie waren Thomas She-
pard en S. Stoddard? v
Antwoord: Thomas Shepard werd
5 november 1605 te Towcester in
Engeland gebaren en stierf 25 au
gustus 1649 te Cambridge in Noord -
Amerika. In 1627 werd hij predikant
en emigreerde na enige jaren van
moeilijkheden van de zijde van de
overheid naar Amerika, waar hij in
1635 predikant te Cambridge werd.
Hij was een van de oprichters van
het Harvard College.
Hij heeft zich zeer beijverd voor
de zending onder de Indianen. Zijn
boeken zijn een voorbeeld van puri
teinse vroomheid en zelfonderzoek.
Boeken zijn o.a. De oprechte beke
ring (16401, Stellingen over de Sab
bat (1649) en een eigen le
vensbeschrijving (1632).
Over S. Stoddard trachten wij in
lichtingen in te winnen. U bedoelt
toch niet Charles Warren Stoddard
(pseudoniem Pepperwood)?
Vraag: Kan u mij gegevens
verstrekken over de Amerikaanse di
rigent Leonard Bernstein en melden
welke plaatsen hij nog dit jaar be
zoekt voor het geven van concerten?
Antwoord: De Amerikaanse com
ponist, dirigent en pianist Leonard
Bernstein werd in 1918 te Lawrence
(Mass.) geboren en werd in 1934
assistent van Rodzinsky bij de New
York Philharmonic, waar hij opgang
maakte door vervanging van Bruno
Walter. In 1948 trad hij als gastdiri-
gent in Nederland op. Sinds 1957
geeft hij in New York o.m. zeer
populaire jeugdconcerten. Zijn bril
jante schrijftrant en de inspiratie
bij de Amerikaanse folklore en jazz
is beroemd geworden.
Hij wil in 1969 afscheid nemen
van het concertpodium om zich ge
heel aan het componeren te wijden.
Van zijn bekendste grote werken
noemen wij Jeramiah (1942), On the
town (1944). Westside Story (1957) en
Candida (1957). Ziin adres is 205,
West, 57th Street, New York, 10019.
USA. Of hij dit seizoen in Neder
land komt concerteren, is nog onbe
kend, maar de mogelijkheid is niet
uitgesloten.
Vraag: Wat is de legering van on
ze guldens en rijksdaalders en wat
is de waarde in zilver?
Antwoord: Het zilvergehalte is
720/1000. De rest is koper. Deze lege
ring is een van de hardste zilverlege
ringen. Door de waardedaling van
het geld stijgt de zilverprijs geleide
lijk. Ook ziet men sterk de invloed
van gebrek aan zilver.
Naar aanleiding van het
wetsvoorstel om de zilveren munten
te vervangen door nikkelen is bij de
kamerbehandeling gebleken, dat de
zilverwaarde van de gulden zo'n
jaar geleden 65 cent was na aftrelc
van versmeltingskosten. De waarde
van de rijksdaalder was dan onge
veer 1,65. Sindsdien is de zilver-
prijs gestegen. In januari was deze
ongeveer 150155,50, op 13 oktober
200^-212,50 de kg fijn.
ROME Kardinaal Alfrink
heeft gisteren op de conferentie
van de bisschoppen de moge
lijkheid geopperd om met de
andere kerken een gemeen
schappelijke liturgie vast te
stellen voor het gemengde hu
welijk. Hij zei daarbij te spre
ken namens de Nederlandse
bisschoppen. Volgens de Neder
landse kardinaal moet men in
deze zaak fijngevoelig te werk
gaan en zeer grote eerbied heb
ben voor de overtuiging van zo
wel de rooms-katholieke als de
niet-roomse partjj.
In een verslag van zijn rede dat
door het Nederlandse rooms-katholie
ke persbureau werd verstrekt zijn de
bisschoppen van ons land er van over
tuigd dat het vermoedelijk mogelijk
is een regeling te treffen, die voor
alle partijen een bevredigende oplos
sing biedt voor alle moeilijkheden.
Volgens de kardinaal is de vorm
niet altijd en overal dezelfde ge
weest. Pas het concilie van Trente
'heeft de basis gelegd voor de huidige
kerkelijke regels. Maar deze vorm
werd niet gekozen om het gemengde
huwelijk te regelen, maar om te voor-
dispensatie. zodat kan worden
I volstaan met de belofte dat de kinde-
l ren een evangelische of christelijke
opvoeding zullen krijgen.
WAARBORG
Kardinaal Alfrink wil de belofte
niet in de eerste plaats betrekken op
de eventuele kinderen, maar op het
leven van de rooms-katholieke huwe
lijkspartner. Hij zei de voorkeur te
geven aan een positieve formulering,
namelijk dat de niet-roomse partner
,)flc morele zekerheid geeft, dat de
rooms-katholieke partner zijn geloof
I trouw bewaart en het tot richtsnoer
j van zijn leven houdt."
j Ook het gemengde huwelijk moet
j feestelijk gesloten kunnen worden.
Daarom wil de kardinaal overleg met
andere kerken om tot een gezamen-
I lijke liturgie te komen.
DEN HAAG. De heer G. A-
Kieft (a.r.) heeft gisteren tijdens de
vergadering van de Tweede-Kamer
commissie voor cultuur, recreatie en
maatschappelijk werk een amende
ment ingediend, waarin wordt voor
gesteld voor de Nederlandse Jeugd
herberg Centrale 300.000 extra uit
te trekken op de begroting. Thans
krijgt de NJC 150.000.
Dit bedrag zou dan moeten worden
gehaald uit de begrotingspot voor de
openluchtrecreatie. De grootst moge
lijke meerderheid van de commissie
staat achter dit amendement. Van
daag zou erover worden gestemd.
Staatssecretaris Van de Poel stond
sterk afwijzend tegenover deze
verschuiving. De begrotingspost voor
de openluchtrecreatie bedraagt 29
miljoen. De drie ton die er af moet,
noemde hij „een splinter van een
balk die toch al te dun is". De jeugd
herbergen moeten zijns inziens stre
ven naar een andere vorm van finan
ciering en door tarifering proberen
self-supporting te zijn.
Minister Klompé beloofde nog
een beter contact te zullen nastreven
tussen haar departement en dat van
onderwijs met betrekking tot het
sportbeleid en de lichamelijke vor
ming. De commissie sprak over een
„communicatiestoornis".
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN Hebben massacolle
ges nog enige zin? Gaan ze niet
oor in oor uit? Over deze door de
Delftse hoogleraar dr. ir. F. A.
Heyn opgeworpen vragen is gis
teravond in het academiegebouw
uitvoerig gedebatteerd. Prof. Heyn
is van oordeel, dat het geven van
onderricht in de vorm van massa
colleges verouderd is en gemakke
lijk kan worden vervangen door
het bestuderen van boeken.
Volgens prof. Heyn leert het meren
deel van de studenten het vak niet
op college, maar thuis en meestal uit
een slecht dictaat, waarin moeizaam
de stof is samengebracht, gedeeltelijk
op college, gedeeltelijk op andere wij
ze. Het is helemaal niet zeker of be
wezen. dat de tijd op de collegeban
ken doorgebracht nuttig besteed is.
Integendeel, voor een grote groep
studenten is dat beslist niet zo.
Het zijn de sleur, de traagheid en
het gebrek aan kritiek geweest die de
colleges in stand hebben gehouden.
Bestrijding
Zoals was te verwachten, verwierf
de mening van prof. Heyn zowel
instemming als bestrijding. Bij de
bestrijders bevond zich prof. mr. J.
A. Akrum, die stelde dat het studie
rendement door afschaffing van de
colleges wordt verlaagd. „Het is een
notoor feit, dat slechts voor zeer en
kelen de stof werkelijk gaat leven
door het lezen van boeken en dat
slechts weinigen de zelfdiscipline van
jarenlange boekenstudie kunnen op
brengen".
Prof. dr. J. P. van dc Geer was van
oordeel, dat de persoonlijke beïnvloe
ding van de docent tijdens de colle
ges niet uit het oog mag worden ver
loren, terwijl een massaal college ook
als functie kan hebben, dat de stu
denten informatie krijgen over eigen
capaciteiten.
Hij bestreed, evenals prof. Ankum,
dat afschaffing van de colleges finan
ciële voordelen zou opleveren. „On
derwijsvormen die voor de colleges
in de plaats moeten komen, zullen
vermoedelijk veel kostbaarder zijn".
Een tegenstandster van de massa
colleges bleek mejuffrouw dr. C. L.
Habraken, die zich afvroeg of aan de
universiteit niet bekend is, dat eeu
wen geleden al de boekdrukkunst is
uitgevonden. „De op de colleges dic
taten makende studenten onderschei
den zich in niets van pennende mon
niken. Meermalen is trouwens de ver
zuchting geslaakt, dat een student uit
de Middeleeuwen zich aan onze uni
versiteiten nog heel best zou thuis
1 voelen".
Cursus psychologie
voor huisartsen
Patiënt voelt zich
niet meer als
mens benaderd
LEIDEN Ruim 200 artsen, voor
het merendeel huisartsen, zullen zich
vrijdag en zaterdag bezighouden
met de vraag wat de medische psy
chologie voor de tegenwoordige arts
heeft te betekenen, Zij doen dit door
deel te nemen aan de Boerhaave-
cursus voor voortgezet medisch on
derwijs te Leiden.
Men heeft dit onderwerp gekozen
omdat ontevredenheid is te bespeu
ren zowel bij huisartsen als bij pa
tiënten. De ontwikkeling van de
geneeskunde dreigt de rol van de
huisarts namelijk te degraderen tot
die van verwijzer, terwijl de patië'nt
zich niet meer als mens voelt bena
derd.
Bemiddelaar
De Nederlandse huisartsen zijn
zich ruim tien jaar geleden al be
wust geworden van deze onver
kwikkelijke situatie. In het Neder
lands Huisartsen Genootschap zijn
zij gaan streven naar een verbete
ring in hun functioneren als inte
grator van geneeskundige onderzoe
kingen en als bemidelaar bij het tot
oplossing brengen van menselijke
problematiek bij hun patiënten en
in hun gezinnen.
Wanneer deze menselijke proble
matiek niet wordt opgelost, is dit
vaak oorzaak van het ontstaan van
nieuwe ziekten.
Gevoeligheid
Alom in den landè zijn nu groe
pen van huisartsen bezig met het
ontwikkelen van een grotere gevoe
ligheid voor het onderkennen van
de ware oorzaak van een bepaalde
klacht. Is die klacht de uitdrukking
van een storing in het sociale, het
psychologische of het lichamelijke
vlak. Om dit te kunnen beoordelen
moet de huisartsen geschoold zijn in
de medische psychologie.
(Van een medewerker)
GOUDA In de ouderdom van 80
jaar is te Gouda overleden ds. G.
Elzinga. hervormd emeritus predi
kant. Ds. Elzinga werd in Ferwerd
(Fr.) geboren en is predikant ge
weest in Boertange, D0rogeham, Nij-
ega. Nieuwkoop, Rinsumageest en
's-Gravenzande. Van 1930 af tot zijn
emeritaat in 1952 stond hij te Gouda.
Ds. Elzinga heeft vele functies ver
vuld. Zo was hij gedelegeerde van
Gemeente-opbouw in de classis Gou
da, oprichter en bestuurslid van „J.
J. Ph. Valetonstichting", een ver
eniging voor kinderzorg van de clas
ses Gouda, Dordrecht en Gorkum. Hij
was voorzitter van de kerkelijke
commissie voor gezinszorg en be
stuurslid van het diaconessenhuis
luistercolleges: een stencil waarop j De Wijk te Gouda,
hoofdlijnen en een schema van de op Morgen is de begrafenis op de be-
het college te behandelen punten graafplaats IJsselhof te Gouda, om
staan vermeld. elf uur.
KARDINAAL ALFRINK
komen dat men in het geheim trouw
de en er dus geen enkele controlemo
gelijkheid was.
CONCILIE
De kardinaal hield zijn collega's
voor dat zij hun beslissing moesten
nemen in het licht van de documen
ten over de kerk, de oecumene en de
godsdienstvrijheid van het Tweede
Vaticaanse Concilie.
De Nederlandse bisschoppen geven
de voorkeur aan de erkenning van
het burgerlijk huwelijk, deelde de
kardinaal mee. Als de bisschoppen
conferentie die weg niet zou willen
gaan dan moeten alleen kerkrechte
lijke regels vastgesteld worden over
de geoorloofdheid van het huwelijk
en niet over de geldigheid.
De Rooms-Katholieke Kerk maakt
onderscheid tussen de geoorloofdheid
en de geldigheid van een huwelijk.
Zij kent beletselen die een huwelijk
ongeoorloofd maar toch niet ongeldig
maken.
Even kwamen ook de waarborgen
ter sprake. Op het ogenblik wordt
internationaal nog steeds de belofte
geëist dat de eventuele kinderen
rooms-katholiek worden opgevoed.
Vaak geven Nederlandse bisschoppen
Oproep tot kerkelijke ongehoorzaamheid
(Van onze kerkredactie)
BETHEL Protestantse en
rooms-katholieke christenen
moeten samen het avondmaal
gaan vieren, ook als de kerken
nog niet bereid zijn om tot inter
communie te komen. Dat is een
vorm van kerkelijke ongehoor
zaamheid, maar christenen moe
ten dat risico durven nemen.
Dit schrijft de Duitse predi
kant ds. Heinz Crönert uit Zeil
bij Göppingen in het Deutschen
Pfarrerblattes van het verband
van Duitse predikantenvereni
gingen.
Met tv
Student Hans van Dam was van
oordeel, dat informatie kwalitatief
het best door discussie wordt overge
bracht. „Luistercolleges dienen te ver
dwijnen, demonstratiecolleges zijn
zinvol en dienen te worden uitge
breid met televisieuitzendingen".
Dr.1?. P. L. Offerhaus: „Massacolle
ges dienen te worden vervangen door
geselecteerde literatuuropgaven en
schriftelijke collegedictaten, die bij
voorkeur gratis aan de studenten
beschikbaar moeten worden gesteld.
Prof. dr. A. E. Cohen bepleitte een
tussenvorm tussen zelfstandig te
bestuderen leerboeken en inleidende
(Van onze kerkredactie)
BOEDAPEST
Naar aanlei
ding van het
bezoek van kar
dinaal König
van Wenen aan
de Hongaarse
kardinaal in
ballingschap,
Mindszenty,
heeft een func
tionaris van de Amerikaanse
ambassade meegedeeld, dat in
de naaste toekomst geen wijzi
ging in de status van kardinaal
Mindszenty is te verwachten.
Kardinaal König is nu weer te
rug in Rome.
Hij zei, dat berichten over een spoe
dig vertrek van kardinaal Mindszen
ty ongegrond zijn. Hij gaf wel toe,
dat kardinaal König met hem over
zijn toekomst heeft gesproken. Voor
de vierde maal heeft de Oostenrijkse
kardinaal een bezoek gebracht aan de
Amerikaanse ambassade in de Hon
gaarse hoofdstad, waar kardinaal
Mindszenty in vrijwillige bal
lingschap verkeert.
WEERHOUDEN
De Amerikaanse krant „Internatio
nal Herald Tribune" heeft dinsdag
geschreven, dat werd aangenomen,
dat kardinaal König kardinaal
Mindszenty zou moeten weerhouden
deze weck zomaar de ambassade te
verlaten.
Hij zou enige tijd geleden hebben
laten weten, dat hij als de eerste
ambassadeur van de Verenigde Sta
ten, die onlangs is benoemd, in Boeda
pest aankomt, de ambassade zou ver-
verlaten.
Waarschijnlijk wordt hij dan gear-
I resteerd, omdat hij in 1949 tot le
venslange gevangenisstraf is veroor
deeld. Bij de opstand in 1956 heeft
hij asiel gekregen bij de Ameri-
j kaanse ambassade. Politiemannen be
waken het ambassadegebouw.
ONTSLAG
De kardinaal is vastbesloten al
leen de ambassade te verlaten in
zijn kerkelijke waardigheid. Aldus
nog steeds de Amerikaanse krant.
Bekend is, dat kardinaal Mindszen
ty om zijn vertrek te vergemakkelij
ken nu hij 75 jaar is, de paus in
verband met zijn leeftijd om ontslag
zou kunnen verzoeken. Aangenomen
wordt dat hij dit niet heeft gedaan
om zijn titel als geestelijk leider van
de Hongaarse rooms-katholieken niet
kwijt te raken.
Het jaarboek van het Vaticaan ver
meldt hem ook als' zodanig, maar
noemt hem „tijdelijk verhinderd."
Kardinaal König heeft enige maan
den geleden meegedeeld, dat kardi
naal Mindszenty weigerde Hongarije
te verlaten als een veroordeelde (van
spionage). De kardinaal zou hopen
dat de communistische regering
alsnog de beschuldiging tegen hem
intrekt.
Reformatiedag van
De Reehte Straat
ZWOLLE Zaterdag 28 oktober
zal de Stichting In De Rechte Straat
een landelijke toogdag houden in ver
band met het feit, dat 450 jaar gele
den de reformatie baan brak.
Deze samenkomst wordt gehouden
in de Buitensociëteit te Zwolle. Aan
vang van de morgensamenkomst is
om half elf en van de middagsamen-
komst twee uur.
Enkele sprekers zijn: dr. N. J. Hom
mes, ds. H. J. Hegger, ds. A. Hilbers,
ds. L. Huisman, ds. Th. Rutters en ds.
J. Ytsma.
De voorzitter van In De Rechte
Straat, ds. J. A. Hamers leidt de bij
eenkomst.
(Van onze kerkredactie)
BERLIJN De Duitse pro
testantse kerk gaat feitenmate
riaal verzamelen over christen
vervolgingen. Dit is vorige
week besloten op een vergade
ring van de Raad van de Duitse
Evangelische Kerk. In het hij-
zonder is de kerk geïnteresseerd
in de moord op tienduizenden
christenen van de Ibo-stam in
Nigeria.
De Duitse predikanten, die zitting
hebben in de raad, hadden met ernsti
ge bezorgdheid kennis genomen van
feit dat de moord
heeft getrokken in de wereldpublici-
teit.
Een aantal predikanten zag daarin
een voorbeeld van de „onverdrage-
lijkë afstomping van het moreel
besef". Als andere voorbeelden wer
den aangehaald de vervolgingen van
christenen in China, Soedan en
Noord-Korea.
Ongeloofwaardig
De oecumenische gemeenschap kan.
volgens deze raad, aan dergelijke ge
beurtenissen niet maar zonder meer
voorbij lopen, als ze in de ogen van
de wereldopinie niet ongeloofwaardig
wil worden.
I De raad gaf opdracht een rapport
I samen te stellen met feitenmateriaal
over hedendaagse christenvervolgin
gen. Hij besloot nog niet hoe dat
BAD GODESBERG Het aantal ver
talingen van Nederlandse boeken is oneven
redig groot vergeleken met het aantal men
sen dat Nederlands spreekt. Voor de Duitse
uitgevers geldt het Nederlands als een van
de belangrijkste talen. Hoewel wel eens
„theologentaal" genoemd, worden niet al
leen theologische boeken vertaald. Voor ver
talingen in het Duits, behaalt het Neder
lands een vierde plaats voor alle soorten
boeken bij elkaar genomen.
Nedelands 1885, pas daarna volgt het Italiaans met
1316 vertalingen in het Duits.
Toch is er wel iets van waar dat Nederlands een
theologentaal is. De Nederlandse theologische wer-
Belangrijk voor de
Duitse uitgevers
Ibo-christenen zo weinig aandacht materiaal later gebruikt zal worden, uit het Frans 7702, uit het Russisch 4865
ken doen het bijzonder goed in het Duitse taalge
bied.
In diezelfde periode werden er niet minder dan
204 vertaald. Ook op dit gebied staat Nederland
voor de Duitse uitgev-ars op de vierde plaats, dit
maal na het Frans (962), het Engels 724) en het
Grieks (277).
Maar omgekeerd hebben de Nederlanders grote
belangstelling voor Duitse boeken. Zij vertaalden er
in die periode van 17 jaar niet minder dan 5762.
Dat is maar 918 minder dan de Engelstalige uitge
vers die er 6680 uitgaven.
MARKT
Voor de Duitse uitgevers komt Nederland als, j!?u8j55!ïïïli kiïïd'„,ï£,i? „1'J"„r0M
markt voor vertalingen daarmse zelfs op de tweede werkzaam,
plaats, gevolgd door Frankrijk (4218 vertalingen uit: GEREF. KERKEN (VRIJGEM.)
het Duits) en Spanje met 3636 vertalingen uit het Beoepen te Velp: J. C. Janse te
Duits. Zutfen.
Vonden de Duitse uitgevers 204 Nederlands theo-| EVANG. BROEDERGEM.
logische werken van belang voor hun lezers, de; Aangenomen naar Haarlem: N. M.
Nederlanderse uitgevers kozen niet minder dan 683j Ené. laatstcl. zendings pred. te Suri-
Duitse theologische boeken om te laten vertalen. i name, woonachtig te Zeist.
komt na de botsing tussen kerkelijke
leiding en leden op de Kerkedag van
Hannover, waar in een gemeenschap- -
pelijke dienst de Nederlandse pater
Van Kilsdonk niet mocht spreken.
Gescheiden christenen moeten het
avondmaal kunnen i vieren, ook als
dat niet gebeurt in het „algemene en
dagelijkse spraakgebruik van dat
woord maar in de enge betekenis van
een gemeenschappelijk avondmaal
van katholieke en protestantse
christenen, zoverre zij' dat met een
vrij geweten kunnen doen", schrijft
deze predikant.
Niet wachten
Hij meent dat intercommunie not
jaren op zich zal laten wachten tus
sen de protestantse kerken en de
Rooms Katholieke Kerk. Maar dat
wil niet zeggen dat de christenen zelf
geen positie kunnen en moeten kie
zen. Echte christenen hebben eenvou
dig het recht niet om te wachten tot
de kerkelijke organen eindelijk tot
een besluit komen.
Een dergelijke avondmaalsviering
brengt het risico met zich mee van
kerkelijke ongehoorzaamheid. Maar
dat moeten christenen durven nemen,
anders dragen zij bij aan een „verde
re verstarring van een toch al stagne
rende en steriele kerk."
Basis
De Duitse Evangelische Kerk heeft
volgens deze predikant alleen maar
dogmatische inzichten aangevoerd om
tot voorlopige afwijzing van intercom
munie te komen. „Men schenkt
schrijft hij, „meer aandacht aan de
status van de kerk en van haar
ambtsdragers dan aan de letterlijke
tekst van de avondmaalsliturgie."
Volgens ds. Grönert gaat de kerk
uit van het feit dat het avondmaal
alleen gevierd kan worden door
mensen die op een gemeenschappe
lijke geloofsbasis staan. Maar hij
vraagt zich af of dat uitgangspunt
wel juist is.
Als dat uitgangspunt juist was dan,
vervolgt hij, zouden de kerken zich
niet alleen af moeten vragen of de
kerkelijke leer en liturgie wel over
eenstemmen, maar ook of ieder lid
wel op de juiste manier gelooft en
dat is een onmogelijkheid, vindt hij.
De facto
Het gevolg is dat het avondmaal
nu een schibbolet is geworden van de
scheiding in plaats van een ge
meenschapsmaal van gescheidenen.
Nu scheiden dogmatische leergeschil-
len tussen kerken de gelovigen ter
wijl de de-facto-geloofswerkelijkheid
een totaal ander beeld geeft.
In zijn artikel beschrijft deze predi
kant ook een gemeenschappelijk
avondmaalsfeest dat door een predi
kant en pastoor gevierd werd voor
gemengd gehuwden. Pastoor en predi
kant hadden ieder hun eigen schaal
en hun eigen kelk en bedienden hun
eigen mensen.
Ook dat noemt ds. Crönert een com
promis dat in strijd is met het evan
gelie, maar hij vindt het tenminste
nog beter dan de huidige officieel-
kerkelijke situatie.
Tot directeur van het Neder
lands wetenschappelijk instituut voor
toerisme is benoemd drs. Th. G. W.
Bodewes uit Breda Hij volgt dr. L.
van Egeraat op, die in april ontslag
NED. HERV. KERK
Beroepen te Hien en Dodewaard
(toez.): W. E. Heijboer te 's-Graven-
moer; te Heteren (toez.): dr. A. v. d.
End te Kootwijk: te Schoonhoven (vac.
H. Jongerden).: H. Koudstaal te Ouds-
GEREF. KERKEN
Beroepen te Tiel: J. v. Wijngaarden
te Haulerwijk (Fr.).
Aangenomen naar Rotterdam (voor-
beid bij de stichting clubhuizen De
