„Lang bekend
dat er werd
gespioneerd"
Jeugd in middelpunt bij
de zestigjarige KNVvL
Students
kreeg
geheime
Conference
geld van
dienst Y.S.
Russen vragen
Britse steun
Universiteiten krijgen
f 350 miljoen per jaar
WEEKENDREIZEN
2 dogen LONDEN f110,"
Auto geslipt:
man gedood
9
DINSDAG 17 OKTOBER 1967
BVD werkte
in Leiden
(Van een onzer redacteuren)
JE1DEN Opnieuw is in Leiden een geheime dienst in opspraak
gekomen. Was het aan het begin van dit jaar de Amerikaanse
inlichtingendienst waarvan bleek, dat ze via Leiden een 54 landen
omvattende internationale studentenbeweging infiltreerde, nu heeft
Adam Vondeling, zoon van de oud-minister van financiën, onze
eigen Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) zien speuren in de
dossiers van de Leidse universiteit.
Adam Vondeling
Adam (23) was met andere
bestuursleden van de Leidse Studen
tenraad in het academiegebouw
eerstejaars-studenten aan het voor
lichten. „Een universiteitsambtenaar
vroeg of hij even mocht storen. Hij
moest iets opzoeken in de archiefkast
met studentendossiers die in de ons
beschikbaar gestelde kamer stond.
Ik zeg schertsend tegen hem: U
moet toch hoop ik niet bij de V van
Vondeling zijn? We maakten een
praatje en toen vertrouwde hij mij
toe, dat er iemand van de BVD was
om gegevens over te nemen. Dat
scheen al jarenlang zo te gaan."
Maatregelen
ADAM Vondeling vertelde zijn
ervaring aan zijn eyen oude
'vriend Rob van Harrëwljn, redacteur
van het Leids Universiteitsblad, die
samen met de hoofdredacteur van
dat orgaan naar het universi
teitsbestuur stapte.
Het bestuur wist nergens van en
besloot maatregelen te nemen. Wie
nu het Bureau Inlichtingen van de
Leidse universiteit belt en alleen
maar informeert naar adres of tele
foonnummer van een bepaalde stu
dent krijgt vriendelijk maar beslist
te horen: wij hebben strikte opdracht
aan niemand enige inlichting over
studenten te geven.
Rob van Harrewijn neemt de zaak
hoog op: „Er was al lang bekend, dat
aan onze universiteit werd gespio
neerd. Namen en activiteiten van poli
tiek onbetrouwbare lieden worden ge
noteerd en er wordt ook meegewerkt
aan het samenstellen van geheime
rapporten die meetellen bij de benoe
ming van ambtenaren. De ontdekking
van Vondeling was een mooie aanlei
ding dat nog eens in de openbaarheid
te brengen".
Verschrikkelijk
VAN Harre wijn vindt vooral die
geheime rapporten verschrikke
lijk. „Ze zijn een schending van het
recht, dat iedere Nederlander in elke
landsbediening benoembaar is. Het is
algemeen bekend, dat geen enkele
ambtenaar in een functie van enig
belang wordt benoemd zonder vooraf
gaand rapport van de BVD, waarin
zijn politieke ideeën gewogen zijn.
Hierdoor is een volkomen onrecht
matige discriminatie ontstaan ten aan
zien van personen die door de BVD
als politiek onbetrouwbaar (dat wil
zeggen: links) worden beschouwd. De
betrokkene kan zich bovendien niet
verweren, want hij krijgt nooit de
kans kennis te nemen van de inhoud
van het rapport over hem."
De heer Van Harrewijn is niet te
vreden met de circulaire die rector
magnificus prof. dr. P. Muntendam
Want Doublemint kauwen bevor
dert de spijsvertering, 't Is heerlijk
en zo gezond. Doublemint reinigt
uw tanden en verfrist mond en
adem. Koop vandaag nog een
pakje - plezier voor twee - en
merk zelf hoe goed Doublemint
u doet.
Rob van Harrewijn
onder de docenten heeft doen uit-
„Het is natuurlijk wel aardig, dat
nu iedereen duidelijk is, dat men niet
verplicht is inlichtingen aan de BVD
te verstrekken, maar het zou veel
beter zijn als het hoogleraren en staf
leden onmogelijk kon worden ge
maakt informaties die ze dank zij
hun bijzondere functie hebben verkre
gen aan derden te verstrekken, ook
al is die derde nog zo hard een over
heidsinstelling.
Rampzalig
geen enkele deugdelijke mogelijkheid
bestaat het gebruik en de inhoud er
van te controleren. Dit geldt niet al
leen voor hoogleraren, maar ook voor
studenten onder wie zich even goed
verklikkers bevinden.
De Tweede Kamer moet in
ieder geval maar eens onder
zoeken wat het belang is van
universiteit. In een gezonde de-
de BVD-activiteiten rond de
mocratie moet het toch moge
lijk zijn, dat burgers niet het ge
voel hebben dat z\j voortdurend
kunnen worden bespioneerd,
terwijl een beroep op hun grond
rechten hen niet kan helpen".
Minder invoer,
meer uitvoer
DEN HAAG De invoer in Ne-
jjderland in september is ten opzich
te van dezelfde maand van 1966 met
twee procent gedaald. De uitvoer
steeg daarentegen met één procent.
Volgens het Centraal bureau voor de
statistiek bedroeg de waarde van de
invoer 2.474 miljoen en voor de
uitvoer 2.319 miljoen.
Het invoersaldo bedraagt sedert
het begin van het jaar 2.922 mil
joen of 870 miljoen minder dan
in de overeenkomende periode van
het vorig jaar.
WASHINGTON De begro
tingscommissie van het Amerikaanse
Huis van Afgevaardigden heeft aange
drongen op bezuinigingen van bijna
drie miljard dollar (ruim tien miljard
gulden).
De bezuinigingen brengen op hun
beurt het afvloeien van 110.000 rege
ringsambtenaren met zich mee. Dit
zou voor het grootste deel verwezen
lijkt kunnen worden door het norma
le verloop niet aan te vullen.
Er zou niet bezuinigd mogen wor
den op overheidsdiensten die ver
band houden met de oorlog in Viet
nam of met de beveiliging van leven
en bezit in de VS.
(Van onze Leidse redaktie)
LEIDEN Eind deze maand
zal de Nederlandse Studenten
Raad beslissen of hij lid blijft
van de International Students
Conference, een 54 landen om
vattende studentenorganisatie,
waarvan het secretariaat in
Oegstgeest is gevestigd.
Een onderzoekcommissie heeft na
melijk vastgesteld dat de Internatio
nal Students Conference inderdaad
gelden van de Amerikaanse inlich
tingendienst heeft aangenomen.
Volgens het rapport van de com
missie waren maar drie leden van
het secretariaat op de hoogte van
de herkomst van de .gelden, alle drie
Amerikanen. Het zijn drie oud-be
stuurders van de Amerikaanse stu
dentenorganisatie USNSA. Later
zijn zijn voor de International Stu
dents Conference gaan werken. De
commissie is er niet zeker van dat
leden van het secretariaat ook in
lichtingenwerk voor de Amerikaan
se geheime dienst hebben verricht.
Er is niets te bewijzen.
Het ziet ernaar uit dat de Neder
landse Studenten Raad de Interna
tional Students Conference zal ver
laten. Deze organisatie is na het be
kend worden van deze feiten niet
langer het vanzelfsprekend kader
voor internationale samenwerking
van., studenten, zo is van de zijde
van de Nederlandse Studenten Raad
opgemerkt. Wel meent men dat de
ISC als een bonafide organisatie
heeft gewerkt.
De Nederlandse Studentenraad te
kent nog aan dat er „een bittere
nasmaak" blijft over het feit dat
een organisatie waarin 66 studen
tenunies uit de gehele wereld een
gemeenschappelijk vastgesteld- pro
gramma ten uitvoer brachten, dit
slechts kon doen met hulp van geld
van de CIA. Nog ibtterder heet de
nasmaak over het feit dat die 66
unies enkele malen hun vertrouwen
hebben geschonken aan personen
die dat niet verdienden.
Bij Venus-experment
MOSKOU Dc Russische academie
van wetenschappen heeft aan het
Britse radio-observatorium Jodrell
Bank gevraagd mee te willen werken
aan het Venus-experiment. Jodrell
Bank wordt verzocht de gegevens die
het Russische ruimtevaartuig Ve-
nus-4 doorseint mee te ontvangen.
De Venus-4 zal volgens Russische
opgaven morgenochtend vroeg in de
nabijheid van de planeet komen. Ve
nus bevindt zich zeventig miljoen ki
lometer van de aarde.
Volgens directeur Lovell is het
Russische verzoek een aanwijzing dat
de Sowjetunie zal proberen het ruim
tevaartuig een landing op Venus te
laten maken. Het is al zes jaar gele
den dat de Sowjetunie eenzelfde ver
zoek deed. Lovell vond het verzoek
een „enorme stap vooruit op de weg
naar samenwerking in de ruimte".
Ondanks 3.000 werklozen
Geen vijftig man
te krijgen.
(Van onze soc.-econ. redactie)
NIJMEGEN Met de werkloos
heid in Nederland is het een wat
vreemde zaak. In het orgaan van het
Centraal-sociaal werkgeversverbond
„De onderneming" wordt het verhaal
gegeven van een bedrijf, dat wan
hopige maar vergeefse pogingen doet
om vijftig ongeschoolde werknemers
te vinden, terwijl bij het betrokken
Gewestelijk arbeidsbureau drie
duizend werklozen staan ingeschre
ven, voornamelijk mensen uit het
bouw- en metaalbedrijf.
De NV Splendor Gloeilampen
fabriek in Nijmegen moet voor
.november vijftig man personeel
meer. hebben. Het. arbeidsbureau in
Nijmegen, leverde tot nog toe één
man, die in dienst trad, maar nog
dezelfde dag verdween.
Bij de onderzoekingen op het
arbeidsbureau bleek een deel van de
werklozen ongeschikt en 'een ander
deel vond de financiële kant van het
werk niet interessant.
Via arbeidsbureaus in de omlig
gende plaatsen kreeg het bedrijf nog
een aanbod van drie arbeidskrachten
en thans hoopt men op werkver
gunningen voor werkloze Turkse en
Marokkaanse arbeidskrachten. Onder
voorbehoud zijn al zes buitenlanders
in dienst genomen.
Het CSWV schrijft hierbij dat bij
vele werklozen de psychische instel
ling te gemakzuchtig is, een bij
komend verschijnsel van de toegeno
men welvaart. In de afgelopen
periode van hoogconjunctuur is men
verwend. Ook verschillende werk
gevers gingen niet vrijuit. De menta
liteit is hierdoor niet beter geworden.
Maandag 9 oktober verliet de 18-
jarige Catharina („Caren") Maria
de Vries haar ouderlijke woning
te Heerlen om even een kijkje te
nemeji op de kermis. Sindsdien is
zij echter spoorloos. Het laatst is
zij gezien in gezelschap van een
uit Indonesië afkomstige jongen.
Haar signalement luidt: lang 1.75
meter, fors postuur, lichtblond en
omhoog gekapt of loshangend
haar, groene ogen. Zij was gekleed
in een zwarte wollen jekker met
koperen knopen, groene minirok,
witte badstoffen trui, groene hoge
suede laarzen ,die tot boven toe
geregen zijn.
Hun, die inlichtingen kunnen ver
schaffen wordt verzocht zich in
verbinding te stellen met de ge
meentepolitie van Heerlen (04440-
12511, toestel 314) of met de plaat
selijke politie.
Club van „Happy few" groeide uil
I lol vereniging met 7000 leden
PRINS OOK
OP FEEST
I (Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Met ballonnen
I was het begonnen. Toen de
vereniging in 1907 in het
I Zuid-Hollandsch Koffiehuis
I aan de Haagse Groenmarkt
werd opgericht heette zij ook
de „vereeniging ter bevorde
ring der luchtscheepvaart". Nu
60 jaar later, is die ballon-
sport maar een onderdeel van
de (jubilerende) Koninklijke
Nederlandse Vereniging voor
I Luchtvaart.
Met de ontwikkeling van de lucht
vaarttechniek heeft ook de vereni
ging zich op een breed terrein uitge
breid. Ltz. A. E. Rambaldo, die de
vereniging oprichtte, zal deze ont
wikkeling nooit hebben vermoed.
Een ongeluk verhinderde hem daar
ook getuige van te zijn, want drie
jaar na de oprichting kwam hij in
Indië bij een noodlanding met zijn
ballon om het leven.
Zijn naam is echter levend igeble-
ven in Nederlandse luchtvaartkrin-
En het is daarom dat
I KNVvL-voorzitter ir. D. L. Asjes
donderdagmorgen een krans zal leg
gen bij zijn borstbeeld op het mari
nevliegkamp Valkenburg.
Dat is het begin van de officiële
I viering van het diamanten jubileum.
Begin september heeft men dit al
voor het publiek gedaan op Teriet
met een grootse luchtsportdag en de
ze week is het feest voor de vereni
ging zelf.
Hoogtepunt daarvan vormen zater-
lag de feestelijke hoofdbestuurszit-
I ting in het KNVvL-gebouw aan het
Haagse Jozef Israëlplein (o.a. in
aanwezigheid van erevoorzitter
Prins Bernhard, en de ministers Den
Toom en Bakker) en de receptie in
I het Kuibaus in Scheveningen.
De maandag daarop (23 okt.) is er
I dan nog een reünie van dragers der
KNVvL-medaille op Schiphol en
I een ontvangst op Soestdijk.
Stimulans
Een 60-j'afige viert fëest: met
recht. Want dat de vereniging van
begin af aan de luchtvaart in Neder
land krachtig heeft gestimuleerd en
een belangrijke ro] heeft gespeeld
bij de totstandkoming van de Ko
ninklijke Luchtmacht en de KLM
blijkt wel uit de historische feiten.
Bekende namen zijn aan de vereni-
ging gebonden. Van Riemsdijk, Wijn
malen. Versteegh, Ter Poorten
Plesman, het is er maar een greep
uit. Mannen van het eerste uur, die
aviatiek in ons land introduceerden.
Eerst in militair verband, later ook
Het waren de avonturiers, enkelen
van de .Jiappy few", die tot de ja
ren dertig het grootste deel vormden
/an het ledencorps.
Dat is nu veranderd. De KNVvL
I is van een vereniging van rijke, veel
al adelijke luchtvaartenthousiasten,
uitgegroeid tot een populaire olub,
met ruim 7000 leden.
Een vereniging ook, die zich actief
toont op een aanzienlijk breder ter
rein dan toen. Begonnen met bal-
lonsport, volgde al gauw de avia
tiek, het motorvliegen. Later ook
het zweefvliegen en de modelbouw;
sporten, die door enkele duizenden
worden beoefend.
Jeugd
Vooral op dc jeugd heeft de vere-
niging zich gericht. Dat gebeurde
Oud en nieuw. Boven: de eerste vlucht in Nederland op 27
juni 1909 boven de Ettense hei. Het was de Franse graaf De
Lambert, die een bij de Franse Ariël-fabrieken gebouwde
Wright-tweedekker kwam demonstreren op verzoek van suiker
fabrikant Heerma van Voss uit Etten Leur. Onder: het nieuwste
materiaal van de Nationale Luchtvaartschool, de Piper Cherokee.
vooral na de tot het hele volk spre
kende luchtvaartprestaties als de
Melbourne-race en de Pelikaan-
vlucht. Toen besefte men, dat er een
nationale kweekplaats moest komen
voor nieuwe luchtvaartgeneraties.
En die taak bedeelde de KNVvL
zichzelf toe. In de loop der jaren
kwam er een Jeugd Luchtvaart Bri
gade waarin scholieren luchtvaart-
De huidige voorzitter ir. Dirk
Lucas Asjes (rechts), bekend
vooral van zijn vlucht met de
Postjager in de Melbourne-race,
samen met zijn beide voorgan
gers: Cor Kolff (1949-1963) en
ït.-gen. Heye Schaper links
1963-1966).
De jaarlijkse opleiding op het (in
ambiëren en hier gelegenheid krij-
afdeling luchtvaartwetenschap
pen voor ingenieurs en medici, die gen voor een selectie-opleiding,
in de luchtvaart werkzaam zijn, en
een afdeling ruimtevaart. Wat dat
laatste betreft: een nieuw bewijs,
dat de vereniging met haar tijd mee-
Arsenaal
In haar 60-jarig bestaan heeft
de vereniging er zo al honder
den afgeleverd. De ouderen ga
ven het voorbeeld, de jongeren
zijn gevolgd. Ook de KNVvL
Gebleken is wel, dat de KNVvL schreef luchtvaarthistorie en
een belangrijk arsenaal heeft ge
vormd en nog vormt van mensen,
die hun toekomst in de luchtvaart
zoeken.
daarom zal straks met recht
kunnen worden feestgevierd als
zij zestig jaar bestaat.
(Van onze onderwysredactie)
DEN HAAG Het totaal der
rijksbijdragen in de investe
ringen van de universiteiten en
hogescholen dat in het algemeen
financiële schema 1967-1970 op
312,5 miljoen per jaar was be
paald, is op de ontwerpbegroting
1968 en voor elk van de jaren
1969 tot en met 1972 verhoogd
tot 350 miljoen.
Het is daardoor mogelijk extra
bedragen toe te wijzen aan de rijks
universiteit te Utrecht voor de ver
nieuwing van de diergeneeskunde-
faculteit.
Dit deelt minister dr. Veringa mee
in het schema dat hij aan de Staten-
per nachtboot
mogelijkheid van verlenging tot 5 dagen
Hoek van Holland-Harwich
Generaal heeft overgelegd. Een punt
van zorg blijft de nieuwbouw en
vernieuwing van academische zie
kenhuizen.
Binnen het bedrag van ƒ350 mil
joen zal jaarlijks ƒ70 miljoen voor
investeringen ten behoeve van aca
demische ziekenhuizen worden be
stemd.
De groei van de personeelsomvang
van alle instellingen van weten
schappelijk onderwijs is voor de
jaren 19671970 op 1650 plaatsen
per jaar gesteld. Voor 1968 is die uit
breiding op 1790 man bepaald, zo
dat het mogelijk is meer plaatsen toe
te wijzen aan de medische faculteit
te Rotterdam. Het cijfer voor Delft
is met 125 verminderd, wegens de
geringere toename van het aantal
studenten.
Nieuwe objecten in de bijdragen in
de exploitatiekosten van academi
sche ziekenhuizen zijn de overne
ming van het Dijkzigt-ziekenhuis en
de overeenkomst met het Sophia-
kinderziekenhuis, beide te Rotter
dam, ten behoeve van de medische
faculteit.
Nikezic. de Joegoslavische minister
van buitenlandse zaken, is in Londen
voor overleg over de kwestie-Nabije
Oosten met de Britse regeringsleiders.
De luitenant-kolonel Rounge van
de Russische veiligheidstroepen in Eu-
.ropa heeft de Verenigde Staten om
asiel verzocht. In de afgelopen twee
weken had hij de Amerikaanse mili
taire autoriteiten al benaderd.
POTTER'S CATARRH
PASTILLES
Alleen bij apothekers en drogisten
„Drienerlo hoort
niet aan staat"
(Van onze onderwjjsredactie)
DEN HAAG Mevrouw A. C.
Lasonder-Bauer te Enschede heeft zich
met een petitie tot de Staten-Generaal
gericht. Zij maakt bezwaar tegen de
confiscatie door een tribunaal in 1947
van het landgoed Drienerlo (waar de
TH is gevestigd). In de petitie wordt
gewezen op de ..onrechtvaardige wijze
waarop de staat zich dit landgoed zon
der meer heeft toegeëigend".
BEESD De 61-jarige A. J. Meij-
dam uit Everdingen is gisteravond
om het leven gekomen, toen zijn
personenauto op rijksweg 26 (Utrecht
- 's-Hertogenbosch) in de gemeente
Beesd slipte en tegen een boom
reed.
