Hagenaar eist f 77 miljoen
van failliete Davo
KINDERZEGELS RROODNODIG
Overheidshulp hangt af
van particuliere actie
prcflL
Mellema: begrip
Jintan
voor radicalen
BEHOUD OPENBAAR
VERVOER NOODZAAK
9
VRIJDAG 29 SEPTEMBER 1967
Davo wilde niet beginnen na
druk van zijde van regering
Geen gebruik gemaakt van
zijn centrale olie-distributie
Elizabeth Taylor droeg te Parijs bij de gala-première van de film „De
getemde feeks" waarin zij de hoofdrol vervult, een kapsel waarin voor
bijna vijf miljoen gulden aan juwelen was verwerkt.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG M. van der Esch, 60-jarige ex-Octrooiraad-
ambtenaar is een man, die niet in dubbeltjes rekent. In de boeken
van de bewindvoerder van de failliete Davo, staat hij geregistreerd
voor een eis van 77 miljoen.
Deze methode zou. volgens de
heer Van der Esch, kunnen leiden
tot olie-inkopen tegen grootver-
bruikersprijzen.
De heer Van der Esch kreeg er
zowel voor Nederland als voor het
buitenland patent op.
Maar tot toepassing Is het bij
Davo nooit gekomen. De commissa
rissen vonden, dat hij zijn eisen te
hoog stelde. Hij wilde een samen
werkingscontract en een nieuwe
NV, waarvan hij de directeur zou
worden. Davó stelde een licentie
contract voor, maar daarmee ging
de heer Van der Esch niet akkoord
omdat hij vond, dat er te weinig
voor hem overbleef.
Volgens hem wilde Davo toen
echter al niet meer aan zijn project
beginnen „omdat de regering druk
uitoefende".
Hoe en waarom? Zijn beschuldi
gingen uit hij vaag. Hij spreekt
over economische technocratie en
over de leiders van het machi-
nisme, die hem zouden hebben te
gengewerkt om het aardgas een be
tere kans te geven.
De commissie centrale oliedistri
butie, waarin behalve hijzelf o.a.
vertegenwoordigers van het mi
nisterie en de stichting Ratiobouw
zaten om de ipogelijkheden van
zijn systeem te bestuderen, zou
zich te gemakkelijk van deze studie
hebben afgemaakt en een nauwe
lijks gefundeerd meerderheidsrap
port bij de minister hebben inge
diend. En zijn minderheidsrapport
zou door de stichting Ratiobouw
van een „leugenachtig briefje" zijn
voorzien toen 'net naar de minister
werd gestuurd.
Een bedrag, waarmee h(j
verreweg de meest vragende is
van de tientallen schuldeisers.
De 7,5 ton van de grootste na
hem, de Steenkolen Handels
Vereniging steekt er maar heel
povertjes bjj af, ook al is die
vordering erkend en die van de
heer Van der Esch niet.
Vanwaar die 77 miljoen van een
man, die al jaren moet leven van
zijn invaliditeitsrente en de ver
huur van zijn herenhuis aan de
Haagse Jan van Nassaustraat? Om
dat hij vindt, dat Davo „hem aan
het lijntje heeft gehouden en dat
zij hem schade heeft berokkend
door geen gebruik te maken van
zijn uitvinding, de centrale olie
distributie".
NIEUW SYSTEEM
In 1959 zou hij al contact met
Deventer hebben opgenomen. De di
rectie zou enthousiast zijn geweest.
Ook zij zou enorme mogelijkheden
in zijn systeem hebben gezien. Een
systeem volgens welk bij woning
blokken grote tanks worden aange
legd, die de flats via een bui
zenstelsel van olie voorzien.
Op een in elke woning te
plaatsen meter zou dan kunnen
worden nagegaan hoeveel elke be
woner aan olie verbruikt, waarna
aan het eind van het jaar een tota
le afrekening zou volgen.
(Van een onzer verslaggevers)
HILVERSUM Nog geen vijf mil
joen gulden voor 40.000 kinderen die
in tehuizen of pleeggezinnen moeten
worden verzorgd omdat zij gehandi
capt zijn, niet kunnen zien, horen,
lopen misschien. Omdat ze geestelijk
weinig bedeeld zijn, omdat ze uit het'
rechte spoor zijn geraak tof aanpas
singsmogelijkheden missen.... wat zet
zo'n som voor zoden aan de dijk, bij
bouwsommen die miljoenen raken en
verpleegprijzcn van zo ongeveer 23
per dag? Moeten we daarvoor centjes
toeslag op een postzegel uitgeven?
Ja. En zonder voorwaarden. Want
de Kinderpostzegelactie behoort tot
het particuliere initiatief voor Kinder
bescherming en de overheid geeft
geen cent aan instellirtgen die niet
een bepaald klein percentage
geld uit particuliere bron op tafel
kunnen leggen.
Zo wil het nu eenmaal de Neder-
Diplomaat
T^NKELE dagen geleden trok een
Britse verklaring de aandacht,
als zou Engeland geen Frans veto
verwachten tegen toelating tot de
Europese gemeenschappen.
Lord Chalfont, Brits onderhandelaar,
had het gezegd voor de raadgevende
vergadering van de Raad van Euro
pa.
Gisteren in Den Haag zei hij ge
doeld te hebben op de uitspraak
generaal De Gaulle van 16 mei. dat
er geen sprake van een veto zou zijn.
Lord Chalfont heeft zich reeds doen
kennen als een bekwaam onderhan
delaar, toen hij Engeland vertegen
woordigde bij de ontwapeningsbe
sprekingen te Genève.
Hij gaat ervan uit, dat men De Gaulle
aan zijn woord moet kunnen houden,
en beseft dat toetreding afhangt van
de mate van zakelijke overeenstem
ming.
Daarom tracht hij de onderhandr
lingspositie van zijn land zo sterk
mogelijk te maken, zonder zich te
laten verleiden tot krachtige uitspra
ken.
Toch gaat hij de moeilijkheden niet
uit de weg, ook als het de samen-j
werking in Atlantisch verband be- j
treft. I
In dit kader past zijn bewering, dat
Engeland ook zonder toelating tot de
Europese gemeenschappen welva
rend kan zijn.
Voorlopig is het aan Engeland het
bewijs voor dit laatste te leveren.
Want er zullen nog jaren verstrijken
vóór de definitieve beslissing over
toelating.
landse wetgeving op het gebied van
Kinderbescherming en daaraan valt
niet te tornen. Hoor bijv. wat oud-mi
nister dr. G. M. J. Veldkamp ervan
zei, toen wij de voorbereiding voor
de postzegelactie 1967 (die dinsdag be
gint!) bijwoonden: „Er moet bij alle
overheidshulp plaats blijven voor het
particuliere initiatief, dat ten slotte
zelf, met grote offers, het hele kinder-
beschermingswerk op touw hééft gezet
zet. De directe interesse in dit werk
af te kappen door via een mogelijke
belasting-modus dit werk voortaan
uit de staatskas te financieren, zou
een fout zijn jegens het Nederlandse
volk".
„Dit volk leeft mee met zijn kinder
bescherming, het wil doen wat het
volgens de wet moet doen, en dan
ruimte hebben voor meer dan dat.
Het wil zijn gehandicapte of ontspoor
de kinderen ook boven de verplichtin
gen kunnen helpen."
„Maar er is meer. Er moet uiterst
voorzichtig worden omgesprongen
met overheidsgelden. Daarmee mogen
geen experimenten worden bekostigd.
Pas wanneer het particuliere initia
tief heeft bewezen, dat een bepaalde
voorziening nodig en nuttig is. kan
de overheid bijspringen. Ik denk
bijv. aan de huisvesting voor schoolr
gaande schipperskinderen, waarvoor
de Kinderpostzegelactie verleden jaar
met zoveel succes heeft geijverd."
„Denkt u ook vooral niet", aldus
dr. Veldkamp, „dat de regering een
som zoals door de Kinderpostzegelac
tie wordt bijeengebracht, wel erbij
zou kunnen fourneren. Vijf miljoen
is niet zomaar uit het budget bij te
passen. En waar alle kosten jaarlijks
stijgen, is het juist een beroep te
doen op het hele volk, deze actie ook
steeds sterker te steunen."
Niet bedelen
„Gelukkig is de tijd voorbij dat we
moesten bedelen voor onze kinder
beschermingshuizen", voegt drs. J. F.
Haeck. die jarenlang directeur van
„Valkenheide" was en nu voorzitter
van de Nat. Federatie voor Kinder
bescherming, „we moeten echter
voortgaan met frank en vrij te vra
gen. Niet uit sentimentele overwegin
gen, maar omdat er doodgewoon geld
moet zijn."
„Geld van leden en begunstigers,
geld van de Kinderpostzegelactie. We
krijgen een verpleegprijs per dag....
en daarvan mag een bepaald percen
tage worden besteed aan ontspan
ning. Denk eens aan die kinderen in
pleeggezinnen, die altijd op zo'n twee
dehands fietsje naar school moeten.
Die nooit een echt nieuw stuk krij
gen. Aan de jongens in inrichtingen,
die wel zouden mogen meespelen in
de plaatselijke muziekvereniging...
als ze maar een instrument en een
uniform hadden. Aan het deelnemen
aan sportwedstrijden... als er maar
goeie voetbalschoenen zijn."
„Ik noem maar een paar dingen...
en dat zijn nu net de zaken waar het
op aankomt, en die we nooit zonder
extraatjes van buitenaf kunnen beta
len. Dingen van ondergeschikt be
lang? Ach kom, dit zijn dingen, die
de kindergeest helpen vormen. Ge
woon mee te kunnen doen, niet ach
tergesteld worden, zemissen toch al
zoveel. Als de mensen eens konden
zien, wat het Kinderpostzegelgeld be
tekent voor de instellingen, zouden ze
L k i
'JU
1
De dijk van het toekomstige
Zuid-Flevoland (voorgrond) na
dert de Oostelijke Flevopolder.
Op 18 oktober moet de d\ik zijn
gedicht. De vissersboot zal dan
ook nog maar korte tijd dc pol
der kunnen binnenvaren.
PARELS
95 ct.
H. TEN HERKEL N.V. HILVERSUM
De trompettist Louis Armstrong
is gisteren uit het ziekenhuis in Reno
ontslagen. De Amerikaan was zon
dag met een longontsteking opge
nomen.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Fractieleider
J. T. Mellema heeft donderdag
in een rede voor de Haagse
Kamerkring van de CHU steun
gegeven aan het communiqué
van de ch-jongeren, waarin
wordt gepleit voor voortvarende
besprekingen om tot federatieve
samenwerking tussen AR, CHU
en KVP te komen.
De heer Mellema voegde hieraan
toe dat vooral de christen-radicalen
in dit overleg betrokken moeten wor-
Oud-directeur NS:
Voor hen hebt u met het Kinder
postzegelgeld een nieuw paviljoen
kunnen bouwen bij het Hilversumse
Astma-centrum. Zij doen in de juiste
ruimte, bij constante luchtregeling
hun ademhalingsoefeningen, die hun
gezondheid kunnen terugbrengen.
beschaamd tweemaal zoveel kopen.
En ach. wat zouden we dat kunnen
gebruiken..."
U w-eet, dat in de laatste jaren de
Kinderpostzegelgelden ook worden
besteed aan bouwobjecten die hoog
nodig zijn. Zeker, ook hiervoor geeft
de overheid subsidie, maar dan moet
er eerst eigen geld voorhanden zijn.
„Bij bouw gaat het direct om ton
nen. Daarin kan zelfs de dikste portie
Kinderpostzegelgeld maar een tege
moetkoming zijn. Maar een onmisba
re! Of er zoveel gebouwd moet wor
den? Ach. het is toch bekend genoeg,
dat de kinderbescherming een grote
erfenis aan oude. uitgewoonde gebou
wen heeft, kolossen, die niet meer te
moderniseren zijn. waarbij interne
restauratie eigenlijk weggegooid geld
is? De schouders er onder... wat post
zegels meer allemaal, en er kómt
weer een beter huis, er komen van
die moderne, dure apparaten voor de
gehandicapte kinderen. Apparaturen,
die ze een goed eind op weg helpen
naar een volwaardige plaats in de
maatschappij."
Als we dat allemaal weer eens we
tendan is één zo'n sterotiep zakje
zegels van een rijksdaalder wel een
erg bescheiden bijdrage. Zouden het
er dit jaar eens twee of meer kunnen
zijn? U houdt er toch uw geldige
postzegels aan over?
Motorboot voor
Brigitte 33
SAINT TROPEZ Brigitte Bardot
heeft gisteren voor haar 33ste ver
jaardag een motorboot gekregen van
haar echtgenoot, Gunther Sachs.
Het feest viel in tweeën uiteen, de
eerste helft werd gevierd in een
I nachtclub, de tweede in Brigittes vil-
I la.
De heer Van der Esch voelt zich
verongelijkt. In de eerste plaats
door Davo. „Vijf jaar heb ik moe
ten procederen voordat ik mijn pa
tenten terugkreeg", zegt hij. Toen
was het inmiddels 1965 en had aard
gas de markt al veroverd.
De claim van twee ton, die hij
indiende wegens contractbreuk
werd door de Zutphense rechtbank
afgewezen. Zij is nu in behandeling
bij het gerechtshof in Arnhem.
En de claim van 77 miljoen, die
hij op de woensdag gehouden verifi
catievergadering voor de Zutph
ense rechtbank verdedigde, is
nooit erkend.
Hij baseerde deze eis op de tien
miljoen winst, die Davo gemiddeld
per jaar met zijn vinding zou heb
ben kunnen maken. En dat vindt
men wel een wat 11 te losse grond
voor zo'n opvallend 'hoge^. vordering.
Volgens de heer Van' der Esch
hadden die winsten er dik ingeze
ten. „Olie tegen deze lage prijzen
en volgens mijn systeem geleverd
zou veel goedkoper zijn geweest
dan aardgas-cv." Hij noemt de ver
houding 6,5 tot 11.
VECHTEN
Wat hij nu gaat doen? „Verder
vechten", zegt hij. En dan: eventu
eel andere geïnteresseerden zoeken.
Maar of hij die zal vinden, betwij
felt hij. De centrale blokverwar-
ming met aardgas is al te ver gevor
derd om voor olie op grote schaal
nog veel toekomst te bieden.
„Men had eerder moeten begin
nen. Dan had Davo ook nooit fail
liet hoeven te gaan. De belangstel-
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG „Hoewel steeds
meer mensen de beschikking zulten
krijgen over eigen vervoer, moet in
een samenleving de mogelijkheid tot
openbaar vervoer blijven bestaan", al
dus dr. ir. F. Q. den Hollander in zijn
lezing tijdens een bijeenkomst van de
Nederlandse Vereniging Bescherming
Voetgangers, die gisteravond werd ge
houden in het hoofdbureau van poli
tie te Den Haag.
De oud-directeur van de Neder
landse Spoorwegen was evenwel van
mening dat het openbaar vervoer al
leen bestaansrecht behoudt als het
gelijk te schakelen is met het eigen
vervoer.
„In de eerste plaats moeten de
kosten gelijk liggen, maar vooral de
frequentie, comfort, veiligheid en
snelheid moeten kunnen concurreren
met de auto". Wat betreft de veilig
heid merkte dr. Den Hollander op:
„Het openbare vervoer moet zorgen
voor goede aansluiting van eigen weg
aan de weg van de voetganger (trot-
En die 77 miljoen? Dat hij er
geen cent van zal krijgen, daarvan
is hij overtuigd. Maar desondanks
overweegt hij een nieuw proces. Al
was het alleen maar om zijn claim
erkend te krijgen.
toir) zodat een maximum aan veilig
heid is gewaarborgd."
Tijdens de bijeenkomst werd de
première gegeven van een instructie
film voor bejaarden, getiteld AU Se
cure (alles veilig). Het korte filmpje
dat werd aangeboden door de stich
ting Comité voor de zomerpostzegels,
instrueert bejaarde voetgangers hoe
men het veiligst kan oversteken.
ONRUSTBAREND
In haar jaarrede signaleerde voor
zitster mevrouw V. I. van der
Does-Enthoven een onrustbarend stij
gend aantal verkeersongelukken,
waarbij voetgangers verongelukten
of min of meer ernstig werden ge
wond. In Amsterdam was in 1965 83
procent van de in het verkeer gedode
voetgangers ouder dan 60 jaar; in
Den Haag was dit cijfer 81 procent.
Mede met behulp van de film hoopt
men zoveel mogelijk bejaarde voet
gangers goede voorlichting te geven.
De Vereniging Bescherming Voet
gangers voert een nieuwe actie „de
kleuter in het verkeernooit al
leen". Aanleiding tot de actie was het
stijgend aantal kinderverkeerson
gelukken van 0 tot 8 jaar.
De Russische minister van bui
tenlandse zaken, Gromiko, is giste
ren uit New York naar Moskou
vertrokken. Hij had de opening van
de Algemene vergadering van de
Verenigde Naties bijgewoond.
De bushalte ligt aan een plantsoen
en vlak daarbij staat een bankje,
dat uitziet over een vijverpartij,
waarin bronzen bladeren dreven. De
ochtend was nog nevelig in de verte,
maar het bankje was een plekje in
de zon. Op het grasveldje ernaast
stond een oude man en scharrelde
een zwart-witte hond. die ook naar
mensenmaat de leeftijd der zeer ster
ken wel gepasseerd was. Opeens
vond ik het dwaas om over een paar
minuten in die duffe bus te stappen
en besloot in ieder geval één
buslengte te spijbelen.
In een paar stappen was ik bij het
bankje, ging zitten. De oude man
draaide zich langzaam om en keek
of hij iets heel vreemds zag gebeu-
Toen kwam hij naast me zitten en
begon meteen het gesprek. Over het
mooie weer en dat het van hem tot
januari zo mocht blijven.
Hij trok een pakje shag te
voorschijn en een vloeitje. Voor ik
het wist had ik mijn pakje sigaret
ten uit de tas en bood hem een kant
en klaar aan.
Daar zaten we, rustig rokend.
„Ik ben gepensioneerd" zei hij.
„En bevalt dat goed?" informeer
de ik.
„Vandaag wel", glunderde hij.
„Rustig opstaan, bakkie thee, snee
tje brood. Dan de schoenen aan en
daar staat ie al voor de deur." Hij
wees op de hond, die loom twijfelde
of hij bij de baas zou gaan liggen of
wat voorzichtig wegzwerven.
„Eindje om in de zon, bankje, siga
retje. praatje... wat kan je meer ver
langen?"
Ik beaamde het volmondig en zag
de bus wegrijden, nog twaalf minu'
ten dan was mijn spijbelbeurt om.
Hij keek me eens onderzoekend
aan, vond het tijd worden dat ik
ook eens wat vertelde. Maar hoe
kan je nu bij eer. vijver in een
herfstig zonnetje wat zeggen over
elke dag wat anders en ergens an
ders. Daarom moest hij blijven pra
ten.
En hij deed het.
„Als het regent is het lam. Het
beest moet er toch uit, maar die
vindt een straatje op en neer meer
dan genoeg. En ik ook. De vrouw
denkt er anders over. Die wil redde
ren. Geen vent over de vloer. Om
elf uur is de koffie bruin. Dan is het
weer gezellig. Maar zo langHij
maakte een gebaar van „wegwezen".
Het probleem stond levensgroot
voor me.
„U zou dan gewoon in een bus of
tram kunnen gaan zitten, een
overstap en u kunt helemaal rondrij
den". bedacht ik. Hij wees naar de
hond: „Die wordt al misselijk als ie
zo'n bus in moet" zei hij op de toon
van een trotse grootvader.
„Dan laat u hem eerst uit en gaat
dan een uurtje rijden", was ik vin
dingrijk.
De man keek me lang en vol ver
wijt aan.
„Je oent wel slim, maar snapt het
toch niet" werd hij korzelig. „Die
hond hoort bij mij en ik bij die
hond. En daar zijn geen lolletjes
mee te maken."
Mijn bus kwam er nan, maar ik
had het hart niet op te staan en
naar de halte te gaan. We hebben
nog een sigaretje ter verzoening op
gestoken en over de hond gepraat
en over de zon en niet meer over
regen en zorgen.
Weer kwam een bus uit de verte
aandenderen.
„Ik moet weg", zei ik spijtig en
gehaast.
De man schudde zijn hoofd en zei
alleen maar: „En dat wou wijzer
zijn dan ik....".
Toen ik in de bus stapte zag ik
nog net hoe hij de shag en het vloei
tje weer hanteerde.
den. De radicalen kunnen binnen de
christelijke partijen een belangrijke
stimulans vormen voor de vernieu
wing van de christelijke politiek, al
dus de heer Mellema.
Hij vroeg daarom begrip bij de
ch-jongeren voor het feit dat het
gesprek van de achttien niet te over
haast gevoerd kon worden om maar
zo snel mogelijk een resultaat te ver
krijgen. Het gaat er om dat er een
duidelijk program voor de christe
lijke politiek ontworpen wordt. Daar
behoren de radicalen aan mee te
doen, aldus de ch-fractieleider.
De heer Mellema hierinnerde er
aan dat hij op de ch-zomerconferen-
tle de radicalen gewaarschuwd had
geen bom onder de confessionele par
tijvorming te leggen. Thans is mij
duidelijk geworden dat dc radicalen'
aan de christelijke basis van de par
tijvorming vast wensen te houden,
aldus de ch-fraktielelder.
Spreker zei te hopen dat de aktivi-
teit van de radicalen als in de
komende maanden hun program is
uitgewerkt een positieve bijdrage
zal leveren aan de gedachtenwisse-
llng over het programma voor de sa
menwerkende drie christelijke partij
en.
Hij zei voorts positief te staan tege
nover het gesprek van de achttien.
Meer en meer moeten we ons afvra
gen of de nuanceverschillen tussen
KVP, ARP en CHU nog wel relevant
zijn om een apart optreden te recht
vaardigen, aldus de heer Mellema.
De ch-fraktieleider deelde voorts
mee dat hij, ter voorbereiding van
zijn rede voor de algemene vergade
ring op 16 december de kiesverenigin
gen een aantal discussiepunten zal
toesturen.
Sprekend over de troonrede merkte
de heer Mellema op dat hij dit stuk
over het algemeen positief beoordeel
de.
Wel had hij enkele kritische vra
gen. De werkloosheidsbestrijding
wordt naar zijn mening niet structu
reel genoeg aangepakt.
Voorts rekende hij er op dat de
regering haar aankondiging van meer
jarenplanning spoedig zal gaan uit
voeren.
I>e slang
Er zullen wel vele leden van alle
kerkelijke instituten geschokt zijn
door de uitspraak van de generale sy
node der Geref. Kerken over de slang.
Want hier wordt Gods Waarheid door
een christelijke kerk bekritiseerd en
tot in de kern in twijfel getrokken.
Dordrecht A. C. de Korver
De slang (2)
Graag wil ik adhesie betuigen met de
getuigenis van dr. Schelhaas. Door de
uitspraak van de synode wordt niet
alleen aan de grondvesten der kerk
geschud, maar ook aan die van ons
geloof.
Ik zou de professoren wel willen
toeroepen: houdt dat geloof kinderlijk
door niet de mens, maar God als basis
te stellen. Gods Woord is duidelijk in
alle dingen, het behoeft niet aange
vuld te worden met menselijke inzich-
Scheveningen
Mevr. Rog
De siting (.1)
Met de gereformeerde synodale
uitspraak over Assen '26 mogen we
blij zijn, al zullen velen het er moei
lijk mee hebben. Maar dat komt dan,
omdat deze mensen gevoelsmatig den
ken, d.w.z. voor „vast en zeker" hou
den wat hun van jongsaf door mensen
met een bepaalde visie is bijgebracht,
zonder dat zij zelf de moeite namen
die visie te toetsen aan de achtergron
den van waaruit de Bijbel werd
geschreven. Eén van die achtergron
den is bijvoorbeeld, dat het een ty
pisch Joodse eigenschap was (en nog
is) om een boodschap of een bedoeling
duidelijk te maken door middel van
een (vaak geheel verzonnen!) verhaal.
Zelfs Jezus deed zulks herhaaldelijk
via gelijkenissen. Het is iedereen dui
delijk, dat het Hem daarbij niet ging
om „het verhaal" (dat niet eens echt
gebeurd behoefde te zijn), maar om de
Boodschap van de gelijkenis. Waarom
zouden we dit dan niet aanvaarden
ten aanzien van allerlei andere Bij
belse verhalen?
Rotterdam M. C. Blaak
