$ÊÊÊk
31/2% op een
rente-girorekening
De Gaulle teleurgesteld
naar Parijs terug
GESPREKKEN OVER CORRUPTIE
Een duistere figuur en
een vreemd telefoontje
iPolen nog vijandig jegens Duitsland
Maak uw salaris
rentegevend!
bij de
Algemene Bank Nederland
Olympia
DINSDAG 12 SEPTEMBER 1967
Indonesische
spelletjes in
Nederland
Frankrijks president Charles de Gaulle is hartelijk ontvangen in de oude Poolse havenstad Dantzig. De Poolse
premier Cyrankewicz (recht in de camera kijkend) sprak hem toe met enkele waarderende woorden, die een
tolk vertaalde.
WARSCHAU President De
Gaulle is vandaag als een teleur
gesteld man uit Polen naar Parjjs
teruggekeerd. Tijdens zjjn zes
daagse bezoek aan dit communis
tische land is hjj er niet in ge
slaagd verandering te brengen in
de vijandige houding van Polen
jegens West-Duitsland. Ook voor
een onafhankelijke koers ten op
zichte van de Sowjetunie voelt
partijleider Gomoelka niets.
Gisteravond deed De Gaulle in een
televisietoespraak nog een laatste po-
ging het regiem tot andere gedachten
te brengen. „Polen en Frankrijk zijn
nu nauwer dan ooit aan elkaar ver
bonden.
Dit geldt niet alleen voor de econo
mie, de cultuur en de wetenschap,
maar ook voor de politiek. Wij zijn
nooit met. elkaar in oorlog geweest en
we moeten nu samen voor de vrede
ijveren.
Deze vrede zal slechts door ont
spanning, begrip en samenwerking
„van alle volkeren van ons oontinent"
kunnen worden verzekerd, „welke
wonden hun conflioten en de door hun
regeerders opgerichte barrières ook
achtergelaten hebben", aldus De Gaul
le.
Verworpen
Eerder op de dag had Gomoelka de
ideeën van de Franse president over
een onafhankelijk Polen in een ver
enigd Europa in het openbaar ver
worpen. Gomoelka zei dat het ver
bond tussen Polen en de Sowjetunie
„onverbrekelijk" is. Hij eiste de
kenning van het bestaan van twee
Duitslanden, hetgeen De Gaulle altijd
afgewezen heeft. Overigens sloeg Go
moelka de deur niet dicht voor toe
komstige politieke samenwerking met
Frankrijk.
Dat De Gaulle duidelijk teleurge
steld is over het bezoek leiden waar
nemers af uit het feit, dat de president
de in de tekst van zijn tv-toespraa.k
opgenomen woorden „Nu dank ik
Godniet heeft uitgesproken.
Intussen heeft de Westduitse rege
ring gematigd gereageerd op de uit
latingen van De Gaulle in Polen. Re
geringswoordvoerder Ahlers zei dat
het kabinet het volledig oneens is met
de Franse president wat betreft het
„Poolse karakter" van het gebied ten
westen van de Oder-Neisse-grens.
Uit de geschiedenis blijkt, dat dit
gebied „Duits gebied is, waarvan de
Duitse bewoners op onrechtmatige wij-
re verdreven zijn".
Wij willen geen krachtige termen
[ebruiken omdat wij weten dat De
ïaulle afgezien van de grenskwes
tie in Polen als goede pleiter voor
de Duitse Oostpolitiek optreedt.
Ook zou de Franse president volgens
Ahlers getracht hebben het Poolse
wantrouwen tegen de „nieuwe koers"
in Bonn ten opzichte van Oost-Europa
weg te nemen en in Polen de verant
woordelijkheid van de vier grote mo
gendheden voor de oplossing van het
Duitse vraagstuk hebben bevestigd.
Volgens protest
VS-schepen
schonden grens
van Algerije
ALGIERS Algerije heeft bij de
Amerikaanse regering krachtig gepro
testeerd tegen een „schending van de
Algerijnse territoriale wateren door
Amerikaanse oorlogsschepen," zo is
door het Algerijnse persbureau APS
meegedeeld.
Volgens APS waren enige Ameri
kaanse oorlogsschepen, waaronder on
derzeeërs, op 7 september de Alge
rijnse kust bij Cherchell tot op 7 mijl
genaderd.
(Vervolg van pagina 1)
(Van onze speciale verslaggever
Link van Bruggen)
DEN HAAG De affaire Ma-
lik, Widjatmiko en Loebis tegen
„de Spiegel" is uitgemond in een
stukje Indonesische binnenland
se politiek, die op Nederlandse
bodem wordt bedreven.
Met het aanspannen van een
proces tegen het Nederlandse
weekblad De Spiegel bereikt de
affaire een hoogtepunt.
Eind juli begon de zaak. die in
augustus een James Bond-achtig ka
rakter kreeg.
Op de luchthaven Schiphol kwam
toen de Indonesische advocaat mr. Ta-
rif aan, die regelrecht van Djakarta
naar Nederland was gevlogen. Hij
zocht verbinding met zijn Amsterdam
se confrère mr. A. C. van Empel, die
door hem gemachtigd werd gerechte
lijke stappen te ondernemen tegen „de
Spiegel" en tegen de New Yorkse
medewerker van het weekblad, de
heer Willem L. Oltmans.
Oltmans schrijft
Wat was er gebeurd? De omstreden
Oltmans, die in vroeger dagen nogal
sympathiek stond tegenover het Soe-
karno-regime, had in „de Spiegel" van
27 mei een artikel gepubliceerd, waar
in een rijsttransactie in de Verenigde
Staten aan de kaak werd gesteld.
Letterlijk schreef hij:
„Op gezag van Adam Malik zou de
heer Widjatmiko (een Indonesische
zakenman red.) in de V.S. rond
40.000 ton rijst aankopen. Men scha
kelde een weinig bekende scheepvaart
lijn, de „Flare Line", in om de rijst te
vervoeren. Op 11 juli 1966 werd de
zending per s.s. „Travaylor" naar In
donesië verscheept. Normaal bedragen
de verzendkosten „conference rate"
25 per ton, en „charter rate" tussen
de 21 en 23 dollar."
„Widjatmiko en Onishi (een Ame
rikaanse zakenman van Japanse ori
gine met kantoren in New York en in
Zwitserland red.) verscheepten de
rijst voor 40,75 per ton naar Indo
nesië! Met de totale aankoop zou een
bedrag van 8 miljoen dollar (bijna
dertig miljoen gulden) zijn gemoeid
geweest. Met welke bedragen hebben
de heren Malik, Widjatmiko en Onishi
(alsmede een Amerikaan) hun zakken
gespekt? De „winst" zou volgens wel
ingelichte kringen in Wall Street min
stens twee miljoen gulden hebben be
dragen".
Volmacht
Na de aankomst van mr. Tasrif in
Nederland lekte slechts naar buiten
uit dat diens opdrachtgever Widjat
miko was. Tijdens het eerste gesprek
bleek echter dat ook de Indonesische
minister van buitenlandse zaken, Adam
Malik, en de bekende Djakartaanse
journalist Mochtar Loebis (wegens het
zijdelings gebruiken van zijn naam in
een andere vermeende corruptie-af
faire) achter de affaire stonden. Van
alle drie heren had de Indonesische
advocaat een volmacht op zak om te
procederen.
Mr. Van Empel, die in Nederland
de kat de bel moest aanbinden, was
overigens geen onbekende voor mr.
Tasrif. Tijdens het geruchtmakende
proces tegen Jungschlager en Schmidt
vertrok de Amsterdamse advocaat in
opdracht van de regering naar Indo
nesië om de verdediging van beide
Nederlanders op zich te nemen. Dit
mislukte wegens allerlei moeilijkhe
den, die hem door Djakarta in de weg
werden gelegd.
Mr. Tasrif, een volbloed republikein,
was toen een van de leiders van de
anti-Nederlandse demonstraities op het
Merdekaplein. Daar werd o.m. een pop
verbrand, welke de confrère voor
moest stellen, die hij jaren later de
belangen van zijn cliënten toever
trouwde.
Conflict
(een girorekening met 31/2% rente)
Inlichtingen en folders bij alle kantoren.
Mislukt gesprek
Èn de Amsterdamse èn de Djakar
taanse advocaat kwamen begin augus
tus bij de hoofdredactie van „de Spie
gel" in Wageningen op bezoek. Hoe
wel als grond van het aan te spannen
proces „belediging en/of onrechtma
tige daad" was genoemd, wilde mer
in een gezamenlijk gesprek trachten
de zaak „buiten rechten tot een be
vredigende regeling te brengen".
Men kwam tot niets. De eisende
partij verlangde een rectificatie op
grond van stukken, die konden worden
overgelegd.
Ook als de publicatie werd inge
slikt, behield zij zich het recht voor
een civiele procedure aanhangig te
maken. Als schadeloosstelling had zij
aan een bedrag van 230.000 gulden
gedacht één gulden voor elke
abonnee van het weekblad.
Fotokopie
Niet lang daarna kwamen drie
stukken op tafel. Uit het eerste
moest blijken dat niet (alleen) Malik
de opdrachtgever van Widjatmiko
was, maar het gehele kabinetspre
sidium (generaal Soeharto en de
sultan van Djokjakarta incluis dus).
In het tweede stond dat de rijst
transactie in New York 50.000 in
plaats van 40.000 ton betrof. In het
derde werd naar voren gebracht dat
•de verzendkosten 25 en niet 40,75
per ton hadden bedragen.
Wat de fotokopie, die van het
laatste document werd overgelegd,
authentiek of ging 't om een handige
fotomontage? Hoofdredacteur A.
Teunis, die contrabewijzen wilde
aandragen, kwam tot de conclusie
dat er een ander stuk bestond, dat
de beweringen in zijn blad zou kun
nen staven, of althans een direkt
betrokkene, die ten gunste van de
publicatie zou kunnen getuigen.
Vreemde stem
Tijdens het onderzoek botste hij
tegen enkele vreemde feiten op. Hy
werd opgebeld door een Indonesiër
of in ieder geval een persoon, die
met een Indonesisch accent Neder
lands sprak, en die noch z'n naam,
noch z'n functie wilde zeggen. Van
deze man kreeg hij slechts het ge
heimzinnige bericht doorgespeeld
dat hij uit z'n doppen moest kijken,
omdat 't bezwarende document over
de prijzen, waarmee mr. Tasrif had
geschermd, een vervalsing was.
Niet lang daarna dook een andere
duistere figuur op een Indonesiër,
die in een dure suite van een bekend
hotel in een grote plaats woont
(naam en adre3 zijn ons bekend). De
heer Teunis werd verzocht eens langs
te komen om over Malik te praten.
Beider belangen, zo werd eraan toe
gevoegd, liepen parallel.
Dit laatste bleek te kloppen. Ook
deze man zat wegens een corruptie-
affaire achter de Indonesische minis
ter van buitenlandse zaken aan. Be
ter is trouwens te stellen dat de dure
afgezant namens een paar uitgeran
geerde generaals sprak, die recht me
nen te hebben op een deel van een
kapitale som ($150.000), die een
groot Nederlands concern aan Malik
zou hebben uitbetaald.
Ook Praag?
H(j had trouwens nog een paar ap
peltjes te schillen met de in op
spraak gebracht Indonesische be
windsman. Hij vertelde tenminste
daarbij jonglerend met documenten,
die uit een klein, leren koffertje te
voorschijn kwamen dat Maliks
naam genoemd werd in verband
met een financieel schandaal in
Praag, dat betrekking had op mil
joenenorders voor kunstmest en ka
toenen stofjes.
Waar het gesprek met de hoofd
redacteur van „de Spiegel" op neer
kwam, was dat als deze bezwarend
materiaal tegen de Indonesische mi
nister van buitenlandse zaken wilde
aanvoeren, dit dan mede door hem
aangedragen kon worden.
Nóg een Indonesiër kondigde zich
ongenood aan. Nu een 'hoge leger
officier (naam bekend), -die van
Engeland naar Nederland was gevlo
gen, en beweerde op eigen initia
tief te handelen. Zijn verhaal kwam
hierop neer dat hij er b(j de hoofd
redactie van „de Spiegel" op aan
drong met voor het Soëharto-regime
nesië zou met een man als Malik
een beetje in de maag zitten. En dat
in een tijd, waarin hij de handen
vol had met het laveren tussen Soe-
karno-isten en Soeharto-isten.
Tasrif terug
Terug naar Tasrif, die na meer
dan een maand van rondhangen in
Nederland en in Oostenrijk („Ik
-heb Wenen nog nooit gezien") plot
seling en met grote haast naar In
donesië is vertrokken. Beweerd
wordt dat hy door generaal Soehar
to is teruggehaald deze zou van de
voorgenomen aktie tegen „de Spie
gel" aanvankelijk niets hebben ge
weten omdat hy zo ontactisch is
geweest ter ontlasting van Malik
een document op tafel te leggen, dat
het voltallige kabinetspresidium be
lastte.
De Indonesische ambassade in Den
Haag blijkt overigens goed op de
hoogte te zijn met de verschillende
facetten van deze affaire, die de in
triges binnen de „Nieuwe Orde" op
overduidelijke wijze aan de kaak stel
len. Ambassadeur Soedjarwo, die
onlangs een vluchtig bezoek aan z'n
land bracht mede In verband met
deze zaak? meldde vlak voor z'n
vertrek per telegram dat er vol
machten van Malik c.s. voorhanden
lagen om tegen „de Spiegel" te pro
cederen.
Nigeriaanse regeringstroepen
hebben volgens hun zeggen door
bombardementen het vliegveld van
Enoegoe, de hoofdplaats van het af
gescheiden Biafra, onbruikbaar ge
maakt.
Negatief
DIJ alle zorgen van India is nu
ook nog de vrees voor ernstige
moeilijkheden met communistisch
China gekomen.
Vijf jaar geleden leidden grensinci
denten tot een Chinese opmars op
Indiaas grondgebied. Een wapen
stilstand maakte daar een eind aan.
De conflictstof is echter gebleven,
omdat beide landen het niet eens
kunnen worden over de grens.
Intussen ging China voort met het
bouwen van versterkingen in de
omstreden grensgebieden, India
dwingend een grote strijdmacht op
de been te houden.
De gevechten van de laatste dagen
hebben niet langer het karakter
een grensincident. Een conflict van
l^nge duur lijkt niet uitgesloten.
Gevaar dat delen van India onder
de voet gelopen zullen worden be
staat wellicht niet. Niettemin heeft
het land reden tot grote bezorgd
heid.
India werd reeds geplaagd door
honger en wateroverlast. Door
communisten geïnspireerde stakin
gen ontwrichten de toch al zwakke
economie.
Het ware te wensen, dat de drei
ging uit het noorden een eind
maakt aan de onderlinge verdeeld
heid die de pcsitie van India zo ern
stig heeft verzwakt.
IJET zou te ver gaan, nu al te
schrijven, dat het bezoek van
generaal De Gaulle aan Polen op
een mislukking is uitgelopen.
Aangenomen mag worden, dat de
banden tussen Parijs en Warschau
belangrijk versterkt zullen worden,
ongeacht het verloop van de politie
ke besprekingen.
De Gaulle heeft de Polen aangera
den, het voorbeeld te volgen van
Frankrijk, dat zich los maakte uit
de Navo en naar verzoening met de
Duitsers streefde.
Dat de Poolse reactie negatief zou
zijn, lag voor de hand. Men kan zich
in Warschau niet veroorloven de
door de generaal gewezen weg
te slaan.
Zolang de Westduitse regering wei
gert de huidige grenzen van Polen
te erkennen, blijft dit land aange
wezen op nauwe samenwerking met
de Russen.
Wil er sprake zijn van toenadering
tussen de landen van Oost-
West-Europa, dan moet eerst de
Duitse kwestie definitief worden
opgelost.
De bondgenoten van Bonn dienen
duidelijk te maken, dat de tijd is
aangebroken om tot een regeling
van de onopgeloste problemen te
komen.
Pas dan bestaat de mogelijkheid,
dat Je Westduitsers de stap doen,
die zij om redenen van binnenland
se politieke aard niet durven wa
gen.
Als Hagenaar knipper je toch wel
even met de ogen als je de humor
der Amsterdammers ziet opborrelen.
Nooit is er iemand op het idee geko
men een naam te bedenken voor de
heerlijke boemelaar, die de open
tram, alleen in de zomermaanden van
stal gehaald, is. Een tram is en blijft
in Den Haag een tram; een bus en
bus. Bijnamen worden niet gegeven
Hadden ze in Bergen hun Bello en in
Leeds een zwaaiende dubbeldekker,
die Hull-trawler werd genoemd, in
Den Haag bleef hij bij het kale cij
fer.
Wat zou er uit de bus komen, wan
neer we namen moesten geven?
Er is eens een zwakke poging ge
weest een schouwburgbus te laten lo
pen van Statenkwartier naar Tour-
nooiveld. Maar geen Hagenaar, die
ooit aan een geinlijn heeft gedacht.
In Amsterdam heeft men de burge
rij een naam gevraagd voor de con-
ducteurloze tram, die daar gaat rij
den. Eén op de vijftig burgers, van
nul jaar tot maximum leeftijd, heeft
er op gereageerd.
Wat zal de driekoppige jury daar
vrolijke uren mee beleefd hebben.
Van mij had het „Zelfreizend bak
blik" en „Jan zonder jatten" het ge
wonnen. Vrijtuig is ook prijzenswaar
dig, hoewel geen statige naam. S'op-
in niet origineel genoeg, we hebben
hier in Den Haag al een Step-inn als
cafénaam, de extra n is de grote
vondst.
Namen
Dat de naam „Weduwe" een eervol
le vermelding kreeg is voor mij on
verklaarbare wrange humor; maar
dat komt waarschijnlijk omdat ik
niet Amsterdams kan denken.
Daar zit de hele knoop, de gedach
tesprong is bij de residentielieden an
ders dan bij de hoofdstedelingen.
De hoofdprijs (heel toepasselijk een
gratis tramabonnement) ging naar de
Dievenwagen. Dat voor mij ook on
gein.
Om er nooit in te stappen. De
eerste echte dievenwagen heb ik als
klein kind gezien op een ochtendwan
deling langs de singels van Breda.
Daar koepelt hoog en streng de ge
vangenis, ook zoiets waar je voor hui
vert. En daar kwam die traliewagen
aan, mannen in uniform, die enorm
stoer en streng leken.
„Wat is dat?"
„Die dievenwagen...."
Deuren die opendraaiden, de wagen
die er doorschoof, deuren dicht....
„Zit daar nou een echte boef in?"
Nee, dievenwagen vind ik een nare
naam.
Maar dat neemt niet weg, dat ik
hier in Den Haag wel eens een tram-
en bushtnaming zou willen beleven.
Bijvoorbeeld als er ooit weer eens
een verbinding komt met de Jan van
Naussaustraat, waar de rechtbank ge
vestigd is.
Zelfs daar zou de naam Dievenwa
gen niet voor nodig zijn, een
Wetsweg of Togacar zouden meer
naar de Haagse geest zijn. Tussen
haakjes, heeft de Rotterdamse Metro
al een bijnaam?
Een nieuwe auto met een oude
naam: de Opel Olympia. Op de
autosalon van Frankfort zullen
de nieuwste aanwinsten van Opel
worden getoond.
De Olympia moet het gat opvul
len tussen de Kadett en de goed
koopste Rekord. Het model is
van het „fast-back" type en is
uitgerust met een 1100 cc motor,
waarmee een topsnelheid bereik
baar is van 140 kilometer per
uur. Desgewenst ook leverbaar
als tweedeurs (links), vierdeurs
(achter) en als coupé (rechts),
eventueel met 1.7 liter of 1.9 liter
motor. Met de laatste is een top
van 162 km mogelijk.
De Olympia heeft, evenals alle
nieuwe modellen van Opel, een
gewijzigde achteras, waarbij de
bladveren zijn vervangen door
schroefveren, en een veiligheids-
stuur.
Dc nieuwe Kadett^modellcn
hebben ook een aflopende dak
lijn gekregen, terwijl de moto
ren vari de zwaardere Opel-mo-
dellen nog wat zijn opgevoerd.
Op de voorgrond een Opel
Olympia uit 1935.
Want Doublemlnt kauwen bevor
dert de 8plj8vertering. 't Is heerlijk
en zo gezond. Doublemlnt reinigt
uw tanden en verfrist mond en
adem. Koop vandaag nog een
pakje - plezier voor twee - en
merk zelf hoe goed Doublemint
u doet.
De autoriteiten van Hongkong
hebben de laatste dagen ruim één
miljoen stuks vuurwerk in beslag
genomen om te voorkomen, dat het
kruit voor gewelddaden wordt ge
bruikt.
Zwart en blank (11)
De sancties op Zuid-Afrika zijn in
strijd met het handvest van de Vere
nigde Naties, omdat het hier gaat om
zuiver binnenlandse aangelegenheden,
die generlei verband houden met on
derdrukking van de gekleurde bevol
king, doch integendeel de verbetering
beogen van de positie van alle
volksgroepen.
Daarom zou het onbestaanbaar moe
ten zijn dat westerse mogendheden, de
familie Nederland incluis, steun verle
nen aan die groepen, die e=s onder het
mom der anti-apartheid niets an
ders bedoelen dan een einde te maken
aan de macht der blanken in Zuid-Af
rika.
Daarover hoort men weinig. Wel
over allerlei futiliteiten, die verband
houden met de zgn. kleine apartheid,
die beschouwd moet worden als een
overgangsfase naar eigen vrijheid en
zelfstandigheid der gekleurde groepen.
In dezelfde geest schrijvend als de
heer Van Bueren heeft gedaan zou ik
op mijn wijze kunnen aantonen, dat
het in Nederland één grote bende is.
Leiden H. J. Lamers sr.
Zwart en blank (12)
„Zuid-Afrika kan niet zonder zwar
ts arbeidskrachten, maar ze mogen
slechts het werk doen van ongeschool
den" schreef de heer Van Bueren. De
ze bewering is in zijn algemeenheid
onjuist.
Kent de heer Van B. het aantsd Ban
toestudenten. die door de technical
colleges in Kaapstad, Durban, Pieter
Mantzburg. Port Elisabeth, Pretoria
en Witwatersrand zyn afgeleverd?
Weet hy dat aan de „witte" universi
teiten van Natal, Kaapstad Witwaters-
Afrika (Pretoria) 1552 Bantoe-stu-
rand en aan de universiteti van Zuid
door de universiteiten voor niet-blan-
denten waren ingeschreven en dat
ken sedert de eerste universiteit voor
hen werd geopend, 3000 afgestudeer
den werden afgeleverd?
Is de heer Van B. ervan op de hoog
te dat ln de Bantoe-thuislanden dezelf
de beperkende bepalingen voor blan
ken gelden als in de voor blanken
gereserveerde gebieden voor Bantoes
en andere gekleurden?
Hoe komt hij eigenlijk aan de verge
lijkende cijfers van ƒ700 en ƒ80 resp.
voor een blank en een zwart kind? En
heeft hij zich wel eens verdiept in de
vraag hoe het komt dat in Nederland
vrijwel geen goede huishoudelijke
hulp op normale wijze te krijgen is?
Is het misschien zo, dat de Zuidafri-
kaanse huisvrouw haar „zwarte meid'»
beter weet te waarderen dan d? Neder*
landse haar blanke hulp ln de huishou*
ding?
Rotterdam A. y. d. Wild!
