BOURGUIBA: STAAKT OORLOG MET ISRAËL KVP-lop miste voor open doel Overheid bindt strijd aan tegen de kanker alles goed/ enr wel Biafra vraagt hulp aan Oe Thant C. Kleijwegt (67) overleden K%ÊRn ZANGKOOR VAN BURGEMEESTERS Financiële Weekoverzicht Publiek wacht voorlopig met het kopen van kleuren-tv ZATERDAG 26 AUGUSTUS 1967 TUNIS President Bourgui- ba heeft gisteren er bij de Ara bische landen krachtig op aan gedrongen een einde te maken aan de staat van oorlog met Is raël. In een rede voor de Tunesische stu dentenleiders. veroordeelde Bourgiba scherp de politiek van de Verenigde Arabische Republiek, zonder echter dit land met name te nemen. De 42-jarige Amerikaanse verze keringsman Harry Hinken, die al jaren lijdt aan de gevolgen van kinderverlamming, wil proberen het Kanaal over te zemmen van Kaap Griz Nez naar Dover. Hij doet dit „om andere getroffe nen van te moedigen te tonen waartoe een kreupele in staat is". Hinken is getrouwd, heeft twee kinderen en is een geoefend zwem- Een op vier Amerikanen slachtoffer kanker AMSTERDAM - In 1925 stier ven in ons land 72 mensen aan longkanker, in 1966 meer dan 4000. Deze cijfers noodzaken de overheid tot het nemen van maatregelen, aldus de staatsse cretaris voor sociale zaken en volksgezondheid, dr. R. J. H. Kruisinga, gistermorgen op een persconferentie in Amsterdam, ter gelegenheid van het bezoek van de Britse professor Higgin- son. Een van die maatregelen is het be vorderen van internationale samen werking in het onderzoek naar de oorzaken en de bestrijding van kan ker. Daarom trad ons land in april toe tot het internationale research centrum in Lyon, waarvan prof. Hig- ginson direkteur is. Tijdens zijn driedaags bezoek zal de Britse kankeronderzoeker overleg plegen met leiders van alle organen in ons land, die zioh intensief met het onderzoek en de bestrijding van kanker bezig houden. Prof. Higginson illustreerde op de persbijeenkomst de ernst van de toestand, door cijfers aan te halen uit Amerika. Men verwacht dat daar dit jaar ruim 300.000 mensen aan kanker zullen sterven, terwijl, als de omstandigheden niet veranderen, in de naaste toekomst één op de vier Amerikanen aan kanker zal lijden. De inbreng van het Nederlands kankerinstituut noemde hij bijzonder •belangrijk. Volgens dr. Kruisinga wijkt de toestand in Nederland nauwelijks af van die in de VS. Hij wees er op, dat sommige kankervormen in be paalde gebieden meer optreden dan Verbetering Het experimenteel en klinisch on derzoek in het kankerinstituut ,,An- tonie van Leeuwenhoek" is nog niet optimaal. Een aanzienlijke verbete ring is het nieuwe gebouw, waarvoor Wegcnbelasliny (2) Ik ben het niet helemaal eens met de heer Wassenaar als hij een pleidooi voert voor het opleggen van een be lasting aan fietsers en bromfietsers. Voor wat de fietsers betreft: deze heb ben voor en in de oorlog hun portie al gehad. Nu zijn de bromfietsers aan de beurt. Tussen haakjes: wanneer wor den de „brommers" eens van de rij wielpaden geweerd? A. J. v.d. Zwan Scheveningen Voorlichting „Belgische huurlingen nemen blan ken als gijzelaars mee" logen de kran ten. Later zei de radio, dat diezelfde blanken zich uit doodsangst voor het Kongolese leger onder de bescherming van dat huurleger hadden gesteld. Een neger werd alleen zittend in een bank van een Amerikaans school lokaal gefotografeerd. Achterin zaten de blanken, die de neger opzettelijk alleen lieten zitten, logen de kranten. Later bleek, dat er boos opzet in het spel was geweest. Zo zijn er duizenden voorbeelden van leugens in de pers. Over Zuid- Afrika wordt het hardst gelogen. Dat Vorster daar in dat land nu een stokje voor steekt is zijn goed recht. Pen Haag C. van Oosten Bnt man Ik betreur het ten zeerste dat de KRO het aanstaand winterseizoen met de Batmanserie stopt. Deze serie ge noot in brede kringen een warme be langstelling. Bovendien zitten de Bat- man-films zeer vernuftig in elkaar, waardoor zij het bekijken méér dan waard zijn, niet alleen door de jeugd, maar ook door volwassenen. Den Haag F. v. d. Hoeven binnen enkele weken een bouwver gunning wordt afgegeven. In ons land wordt jaarlijks tien miljoen gulden aan het onderzoek besteed. Redelijk voldoende, vol gens dr. Kruisinga. In het internationaal research-cen trum werken de VS, Australië, Rusland, Engeland, Duitsland, Frank rijk, Italië, Israël en Nederland sa- jnen. B. en W. Deventer: Keuze school is aan de ouders DEVENTER De heer Gé J. VV. Kelderman (40) uit Deventer mag zelf bepalen op welke school hij zijn kin deren hebben wil. Dit blijkt uit een bij de raad van Deventer ingekomen stuk van mej. T. van Weperen, wet houder van onderwijs. Zij laat de raad erin weten dat zij met de heer Kelderman tot een minnelijke schik king van het geschil is gekomen. De controverse tussen B en W. van Deventer en de heer Kelderman ontstond vorige maand, toen B. en W. beslisten dat de acht-Jarige Helga Kelderman niet van de ene naar de andere openbare lagere school mocht overgaan. Het argument van de heer Kelder man: „ik geef voor mijn Kinderen de voorkeur aan het gewone leersys- teem boven het Dalton-systeem" achtten B. en W. niet steekhoudend. Het college meende „dat het hek van de dam zou zijn als om deze reden ieder kind maar van school zou kun nen veranderen". Het commentaar van de heer Kel derman op de inhoud van het bij de raad ingekomen stuk: „Maandag zal de raad er nog wel het een en ander over zeggen. Om er politieke munt uit te slaan. Voor mij is de kous af. Mej. Van Weperen, van wie ik heb gezegd Zij? Zij geeft nooit toe, al kost 't haar zetel heeft ruiterlijk toegegeven dat zij fout heeft gehan deld. Dat is voor mij ruim voldoen de." BALDWIN PLEIT VOOR BOYCOT BLANKEN New York De negerschrijver Ja mes Baldwin pleit voor een lande lijke economische boycot tegen de blanken om zo het lot van negers te verbeteren. „Als we het Amerikaanse geweten niet kunnen aanspreken, moeten we een andere manier Leden- ken", aldus Baldwin, die er aan toe voegde dat het misschien slachtoffers zou vragen. Maar slechter dan nu kunnen de negers het niet krijgen. Baldwin deed ook een felle aanval op de binnen- en buitenlandse poli tiek van zijn land en sprak voortdu rend over de „blanke superioriteit". Otis G. Pike, republikeins lid van het Huis van Afgevaardig den, heeft op een persconferen tie in Washington een staaltje van wanbeleid van het Ameri kaanse minislerie van defensie aan de kaak gesteld. Het ministerie kocht 130 knop pen voor generatoren, die in Vietnam worden gebruikt, voor 33.398 dollar, terwijl de waarde de partij slechts 210 dol lar was. Toch noemde het ministerie dit bonden zijn gron dig te overwegen, zijn er maatrege len getroffen om Israël de toegang tot de Golf van Akaba onmoge lijk te maken. Dit ondanks de internationale overeenkomsten en de bestaande toestand, aldus Bourguiba. Meningsver schillen inzake de politiek tegen over Israël hebben het vorig jaar geleid tot verbreking van de diplomatieke betrekkingen tussen Egypte en Tunesië. De betrek kingen werden echter weer hervat tijdens de oorlog in juni tussen de Arabische landen en Israël. ONTSTELTENIS Het beroep van Bourguiba op de Arabische landen heeft in Khartoem, de Soedanese hoofdstad, waar de Ara- BOURGUIBA oktober bische ministers vqn buitenlandse zaken voor een conferentie over het Nabije Oosten zijn bijeengekomen, grote ontsteltenis gewekt. „Bourguiba heeft een eensgezindheid van de Arabieren geschonden, juist op het ogenblik dat wü ons verenigen om de sporen van de agressie uit te wissen", aldus de reactie van de Arabische diplomaten. Men was vooral verbolgen over het tijdstip van publi- katie van Bourguiba's „defaitistische" uitlatingen, die naar de mening der Arabieren op een zeer ongunstig ogen blik wereldkundig gemaakt zijn. RUSLAND BANG Bourguiba deed eveneens verrassende uitlatingen ten aanzien van de Ameri kaanse strijd in Vietnam. Hij loofde de Amerikaanse hulp aan de Zuidviet- namezen. Hij zei dat China heel Azië en Rusland zal bombarderen als de Ame rikanen zich uit Vietnam zouden terug trekken. Op het ogenblik was de Sowjetunie banger voor China dan voor de VS. De Russen meenden dat zij een? de hulp van de VS nodig zullen hebben om met China af te kunnen rekenen zoals zij die hulp ook nodig hadden om Hitiers agressie in de laatste wereld oorlog te stuiten. Deense veerboten hielden wedstrijd KOPENHAGEN De aanvaring tussen twee Deense veerboten bij de haven van Esbjerg, schijnt een ge volg te zijn geweest van een wedstrijd. De boten, de 8000 ton me tende Winston Churchill en de 4.000 ton metende Kronprinsesse Ingrid, schijnen dat wel meer te doen. Bij de aanvaring liep de Winston Churchill een scheur van drie meter boven de waterlijn op. Het andere schip kreeg lichte sc'hade aan de boeg. Er deden zich geen persoon lijke ongelukken voor. ENOEGOE De regering van Biaf ra heeft de Verenigde Naties ver zocht er bij de S.owjet-Unie op aan te dringen de wapenleveranties aan de centrale regering van Nigeria stop te zetten. In een telegram aan Oe Thant verklaart de regering van de afgescheiden staat, dat de „onmense lijke militaire inmenging van Rus land gebaseerd is op een zuiver zelfzuchtig en materialistisch winst bejag". Biafra blijft bereid op elk moment vredesonderhandelingen te voeren met Nigeria. Dergelijke onderhande lingen zouden op neutraal gebied en tussen twee soevereine staten kun nen plaatsvinden. De radio van Enoegoe. de hoofstad van Biafra, heeft omgeroe pen dat luitenant-kojonel Ojoekwoe niet naar Londen gaat voor vredeson derhandelingen. Volgens de radio is er geen enkele Nigeriaanse soldaat meer op het grondgebied van Biafra. Deze ver klaring staat in schrille tegenstelling met berichten uit Lagos dat Nige riaanse troepen Enoegoe tot op 35 ki lometer zijn genaderd. tergemeentelijke samen- Alle burgemeesters van (Van een onzer werking, maar „omdat Zeeuwsch Vlaanderen verslaggevers) leuk en ongewoon is." doen mee. Een grote Het burgemeesterskoor moeilijkheid is wel, dat TERNEUZEN van Marie Cecile Moer- niet alle leden van het Zeeuwsch Vlaanderen dijk de officiële naam koor op het juiste mo- dingheeft een primeur: van het koor heeft al ment een uurtje voor een burgemeesterkoor. een televisie-optreden in de repetities kunnen vrij- Onder leiding van de, uit het vooruitzicht. De maken, het ZeeuwsVlaamse AVRO wijdt donderdag Zuiddorpe afkomstige, 7 september een pro- Bovendien moet Marie zangeres Marie Cecile gramma aan Axel. Het Cecile helemaal uit haar Moerdijk traint een twin- koor zal daarin optreden, huidige woonplaats tigtal eerste burgers Het repertoire van het Zeist komen. De vroe- reeds enkele weken ge- van het tot voor kort ge- de vaderen blijken er ducht de stembanden, heime genootschap be- echter veel voor hun Niet in de jeerste plaats staat uit Nederlandse en unieke ontspanning over nieuwste'vorm van ift- Russische liederén. te hebben. NIJMEGEN Gisteren is op 67-jarige leeftijd het oud-Tweede Ka merlid voor de P.v.d.A., de heer C. Kleijwegt overleden. Vanaf de oprich ting van de P.v.d.A. was hij lid van het partijbestuur, sinds 1956 als vi- ce-voorzitter. In dat jaar werd hij ook lid van de Tweede Kamer. Als Kamerlid trad hij vooral op als specialist bij radio- en tv-debatten, terwijl hij een groot aandeel had in de tot standkoming van de Mammoet- De heer Kleijwegt was dertig jaar ouderling van de Hervormde kerk, waarvan'veld' jaren als lid van de Generale Synode. AMSTERDAM De effecten- beurs heeft het koerspeil deze week in het algemeen vrij goed kunnen handhaven, ondanks het feit, dat Wallstreet verstek liet gaan. De hausse werd daar on derbroken en het Dow Jones- gemiddelde voor industrie-aan delen daalde onder de 900. In de lokale afdelingen lagen verzekeringsaandelen beter in de markt onder invloed van be leggingsaankopen. De uitge versaandelen kwamen onder druk te staan door het terug lopen van de advedtentie op brengsten vanwege de t.v.-re- clame. Er is een nieuwe 6,5% lening Bank vor Ned. Gemeen ten op komst. In West-Duitsland is de kleurente levisie van start gegaan en zoals men weet zal volgende maand ook in land dit modern communicatiemiddel zijn intrede doen. Het aantal tot dusver in de Bondsrepubliek en West- Berlijn verkochte toestellen bedraagt slechts 6000, maar de verwachting is, dat spoedig dit cijfer zal uitlopen. De concurrentie heeft in het land van onze Oostelijke buren zijn intrede ge daan, doordat de vertikale prijsbin ding eenzijdig is opgeheven, zodat er nu al toestellen voor minder dan 1800 mark worden aangeboden. De veronderstelling bestaat, dat het pu bliek in afwachting is in hoever de internationale concerns als Telefun- ken en Philips de prijsverlaging zul len volgen. Prijs verlaging Voor het publiek is deze ontwikke ling op het gebied der prijzen voorde lig en ook hier te lande zal de prijs van een kleurentelevisie-apparaat wel zakken. In hoever dit schadelijk zal zijn voor de producenten, staat te bezien. Een prijsverlaging behoeft nog niet te betekenen, dat de produ centen minder winst maken. Wel per toestel, maar de afzet kan sterk ver groten door prijsvermindering. Phi lips Gloeilampen was deze week eerst wat beter gestemd op de beurs, en dit fonds kwam van 103.60 op 108, maar gisteren was de notering tot 105.90 teruggelopen. Van de andere internationale waar den heeft alleen Unilever enigszins te leurgesteld, omdat de koers van dit fonds van 103.60 klom tot 104.70, maar gisteren daalde tot ƒ102. Het is tegengevallen, dat het margarine fonds, dat zulke mooie cijfers produ ceerde over het tweede kwartaal, niet meer nawerking daarvan in de koersontwikkeling heeft ondervon - In de lokale afdelingen was het koersverloop onregelmatig. Opval lende verliezen leden aandelen als Elsevier en De Spaarnestad. Laatstge noemde fonds daalde van 670 tot 648 pet. Elsevier van ƒ293,50 tot ƒ288 laten, wat een teruggang van ruim 22 punten betekent. De oorzaak van dit koersverlies noemden we al, het dalen van de opbrengsten der adver tenties in het eerste halfjaar. Koerst eruggang ue familiebladen (De Spiegel, Pano rama en Revue) zagen de opbrengst met 21 '/i pet. verminderen, de beken de damesbladen, zoals Eva. Libelle, Margriet en Prinses, moesten met 11,6 pet. terug. De radiotijdschriften verloren 6 pet. van de opbrengst der advertenties. De dagbladen hebben ruim 9 procent minder gebeurd uit hoofde van de opbrengst van adver tenties. De Ned. Dagblad Unie, waar in de NRC en Alg. Handelsblad als voornaamste organen zijn opgeno men, heeft al eerder een koersterug- gang ondergaan, omdat de cijfers der dagbladen reeds in de eerste helft van deze maand bekend werden. De koers van dit fonds, dat enkele we ken geleden nog boven de 200 pet. lag, was gisteren 141 pet. Het drama van de Kunstzijdespin nerij Nyma, waarover ons blad eer der berichtte, heeft de beurs niet al te zeer verwonderd. Het was bekend, dat de laatste jaren (sinds 1960) de positie van dit bedrijf erg moeilijk was door de verandering van de markt van rayon-garens. De samen werking met de Amerikaanse onder neming Midland Ross Corp. sedert de laatste jaren, gaf aanvankelijk weer enige hoop, maar de ineenstorting van prijzen voor autobandenrayon heeft hetbedrijf ,,de das omgedaan". De koers van dit aandeel liep terug van 43 tot 21 pet., gisteren 25 pet. Wij vermoeden, dat het aandelenkapitaal in feite verloren zal blijken te zijn. De hoop op een gedeeltelijke voort zetting resp. een overname houdt de koer§ van dit fonds op. Geruchten De cert. Hollandsche Bank Unie zijn het voorwerp van een speculatie ve handel, aangezien geruchten over een overname door een andere bank instelling blijven aanhouden. Het rechte hierover weet men niet, maar de beurs denkt, dat „waar rook is, vuur is". De koers van dit fonds liep deze week op van 201 tot 220 pet., gisteren kwam het slot op 210 pet. Ongewone schommelingen voor een bankaandeel. Het afstoten van de kantoren in Israël heeft de aanneme lijkheid ener fusie vergroot. De aand. Slavenburg's Bank waren beter gestemd, vermoedelijk omdat men hier ook een potentiële fusiekandi daat in ziet. Van de verzekeringsaan- delen kwam Holl. Soc. van 445 op 474 pet., Nationale Nederlanden op 610, slot 605 pet. De Bank voor Ned. Gemeenten heeft alweer een nieuwe lening aan gekondigd. Het wordt een 6Vt pet. lening ad 100 miljoen tegen 100 pet., bij overtekening zal het bedrag tot 150 miljoen kunnen worden ver groot. Het tempo van het uitbrengen van nieuwe emissies ligt aan de hoge kant en voor de renteontwikkeling zóu het gewenst zijn, als men wat kalmer aan deed. Maar er is nog veel geld nodig, met name in de sector der overheid en semi-overheid, dus zodra de situatie het eventjes toelaat, springt men weer in de markt. Via haar al te voortvarende woordvoerder heeft de KVP- leiding zichzelf de kans uit han den geslagen om de voortijdig geboren actie van de katholieke christen-radicalen een stevig slaapmiddel toe te dienen, mis schien zelfs in de wieg te smo- 2n. Wat er vamuit haar standpunt „jredeneerd nu meer voor de hand gelegen dan rustig het mo ment af te wachten dat de radicalen zelf hun kaarten op tafel zouden leggen, en daarop dan te reageren een paar tactische algemeen heden. in de stijl van: „Welkome bij drage tot de opinievorming binnen de partij. Waardevolle inbreng in de discussie." Of (iets minder pseudo-positief „Met alle begrip en waardering voor het standpunt van de onder tekenaars, verzoeken wy hen niet overhaast.... enz." Frontaanval Op zoveel nietszeggende welwil lendheid zou de eerste radicale frontaanval waarschijnlijk stuk zijn gelopen. Maar de partijleiding dacht slimmer te zijn. Ze liet het ver trouwelijk verspreide adres-Bogaers !.s. uitlekken met de bedoeling „de radicalen te overrompelen" en rea geerde vervolgens met een commen taar, waarin (overigens mede door toedoen van een niet al te nauw keurige ANP-bewerker( eenzijdig het accent kwam te liggen op de kwalificatie „onreglementair". Een word, dat in dit verband doet denken aan de formalistische ver wijzing naar kerkrechtelijke bezwa ren waarmee men in sommige ker ken interne vernieuwingsbewegin gen te lijf gaat. De verdere feiten zijn bekend. Uitlekstunt en commentaar werkten :en boemerang. Wat een neder laag voor de radicalen had moeten worden werd een fatale misrekening de KVP-leiding. Was die ver standiger geweest, door te doen of haar neus bloedde, dan hadden Aal- berse en Schmelzer het begrip „christen-radicaal" nu kalmweg voor hun eigen (niet-radicale) in tenties en aanhang kunnen annexe ren, in een persfecties-biedende po ging Cals en Bogaers voor een deel de wind uit de zeilen te nemen. Beproefd middel Dat annexeren is een beproefd middel om tegenstellingen te ver doezelen. Ja maakt je meester van een begrip, een woord, dat door politieke tegenstanders als een iden titeitsplaatje wordt gebruikt. Je abstraheert het van z'n actuele ge voelswaarde, haalt de etymologische betekenis naar voren en plakt die als een etiket op de eigen doelstel lingen. „Radicaal" komt van „radix", wat „wortel" betekent (denk maar aan „radijs"; je hebt rode en witte radijs, ook in de politiek). Een radi caal in de politiek stoot dus door naar de wortels van z'n politieke overtuiging, bezint zich op de grond slagen van zo'n ideologie. „Zo gezien zijn wij niet minder radicaal", hadden Aalberse en Schemlzer kunnen redeneren, met de vinger bij het KV P-structuur - rapport van vorig jaar. „We ver schillen met Cals en Bogaers van mening, maar als het erom gaat door te stoten naar de wortels van de christelijke partijvorming, dan voelen we ons één met hen. Dus, vrieendei i, de tegenstellingen zijn waarlijk niet zo groot." We bevelen deze struisvogelpoli tiek niet aan, maar als we Aalberse of Schmelzer heetten en een partij bij mekaar moesten houden, hadden we het over die boeg gegooid. Daar voor is het nu te laat. Je kunt zelfs als KVP-leiding geen eenheidsfagade meer suggereren nadat je je anders denkende broeders-in-de-vadicaliteit voor „deloyaal" en „onreglementair" hebt uitgemaakt. De radicalen kunnen niet meer terug, maar de KVP-top evenmin. De radicale actie zou morsdood zijn als de katholieke Kamerfractie vol gende week ni Nijmegen en bloc het adres-Bogaers ondertekent (uiter aard met een voorlopig voorbehoud ten aanzien van de voorkeur voor samenwerking met de PvdA en D'66, omdat anders de coalitie met de WD en daarmee het kabinet-De Jong zouden exploderen), maar ook die stunt zit 'r niet meer in nu dat keiharde „onreglementair" alle deu ren heeft dichtgemaakt. ttwetsbaar Met meer geluk dan wysheid heb ben de christen-radicalen in de KVP nu de eerste ronde gewonnen. Hun actie heeft vooral de namen Cals en Bogaers in het nieuws ge bracht en dat maakt de groep toch wel een beetje kwetsbaar. Het zuu zuiverder zijn geweest als deze oud- ministres van het door Schmelzer ten val gebrachte kabinet-Cals zich wat op de achtergrond hadden ge houden en het initiatief 'voorname lijk aan anderen hadden overgelaten (Cals deed dat pas te elfder ure). Daarmee zou de indruk zijn ver meden, dat het hier gaat o mde par ticuliere wraakoefening van twee in hun persoonlijke ambities gefrus treerde politici, die echt niet zo radicaal waren toen ze in kabinet ten-met-liberalen zaten en het pas werden toen partijgenoten hen een stok tussen de ministeriële benen staken. Die indruk is, nemen we aan, on juist. Je moet ook in de politiek uitgaan van de goede trouw van de mensen. Daarom verwerpen we de onbewezen stelling, dat het optre den van Cals-Bogaers alleen maar een rancuneuze reactie is op de nacht van Schmelzer. Rancunege- voelens bouw je niet zo gauw om tot een politieke filosofie. Bovendien: als het Bogaers (Cals Is een apart geval) werkelijk om persoonlijke ambities te doen was, had hij zich beter maar meteen aan de lijn-Aalberse-Sehmelzer kunnen conformeren. Dan was er in het volgende kabinet wel weer een plaatsje voor 'm geweest. Dat hij dat niet heeft gedaan, pleit voor de echtheid van z'n „bekering" en voor z'n moed. Voor de KVP- radicalen is zijn liederschap ondanks de kwetsbaarheid een lot uit de loterij, want acties als deze komen alleen behoorlijk vna de grond als er een bezeten kracht adhter zit. En ergens is Bogaers een bezetene. Als hij zich op een zaak heeft vastgezet, krijgt geen bulldozer hem 'r meer af. Dan wordt 'r dag en nacht ge werkt in een tempo dat een hart specialist naar z'n hoofd doet grij- Elizabeth tekent doodvonnis van Radio Caroline LONDEN Koningin Elizabeth van Engeland heeft het doodvonnis van Radio Caroline-North getekend. Zij zette gisteren haar handtekening onder een decreet waarin het verbod van piratenzenders tot het eiland Man. waar het schip ligt, wordt uitge breid. De zender moet 1 september de lucht uit, Heterogeen Wie het lijstje KVP-radicalen loopt, stuit op een nogal heterogeen gezelschap: consequent-„linkse" Ka merleden én collega's die pas vorige week hun radicaliteit hebben ont dekt. vakbewegingsleiders die twee jaar geleden geen goed woord voor de loonpolitiek van het veelgeroem de kabinet-Cals over hadden, jour nalisten die er eindelijk schoon ge noeg van hebben met alle KVP- winden mee te draaien, bezitters van buitenhuizen en respectabele bankrekeningen die misschien een moreel tegenwicht tegen benauwen de privé-welvaart nodig hebben, te- leurgestelden die in de „officiële" partij nooit aan bod zijn gekomen en het nu langs een andere weg willen proberen, eerlijke idealisten, en vooral: intellectuelen met een veelbelovende uiniversitaire positie en een grote geestdrift voor de theo logische evolutie binnen de Roomse Kerek. Het beeld is meer gescha keerd dan dat van de groep AR radicalen, die duidelijk beperkt blijft tot een aantal jongeren. Wat Bagaers C3. willen is duide lijk: de macht in de KVP. Waar dat streven uiteindelijk op uitloopt is evenzeer duidelijk: splitsing, af scheiding. hoogstw aar li jnlijk de vorming van een nieuwe (christe- lijk-radicale) partij. Misschien koes tert de helft van dc Bogaers-aan- hang nog de illusie, dat de overgrote KVP-meerderheid het radicalisme zal omarmen. Maar realisten als Bogaers en Jurgens weten beter. Ze behóren althans te weten dat een oproep aan de KVP om links en progressief te worden gelijk staat met een verzoek aan de Paus om staatkundig-gerefor meerd te stemmen. Tweedeling Ondanks de steun van Volkskrant, KRO en een aantal regionale katho lieke bladen is de omvang Bogaers-club klein en de Aalberse- Schmelzer-aanhang nog even groot als in de partijraadsvergadering van vorig jaar, toen de radicalen geen poot aan de grond kregen. Dat is geen veronderstelling, maar een feit, dat de politicoloog drs. Hans Gruij- ters (blijkens een mededeling in dc Haagse Post van deze week) bin nenkort met enquête-gegevens hoopt te staven. Lijkt de radicale oproep KVP dus zuiver tijdverlies, weet wat hij doet. Hij wil niet het verwijt riskeren niet het uiterste te hebben geprobeerd om de partij tot zijn inzichten te verleiden. Pas als op 8 en 9 december blijkt dat dat er op geen stukken na in zit, liggen de verantwoordelijkheden vast en voelen de radicalen zover ze dan niet voor de conse quenties terugschrikken zich vri om uit de partyboot te stappen. Dan kan de „scheiding der geesten" zich ook formeel voltrekken. Wat we dan krijgen? Of er komt een zesde christelijke partij bij van kathalieke en protestantse radicalen, die na verloop van tijd misschien tot de conclusie komt dat ze maar beter kan „deconfessionaliseren" en hoog stens als bezinningsgroep in een niet-confessionele, progressieve fe deratie kan geven aan de „christelijk geïnspireerdheid". Of er ontstaan twee christelijke partijen: een radi cale en een meer behoudende, cen trumachtige. Zo'n tweedeling zou politiek ge zien hel zuiverst zijn, maar ze be tekent wel het begin van het einde van dc christelijke partijvorming an sich. Die stelling hopen we nog eens toe te lichten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 7