Oecumene in
praktijk gebracht
Gebeden tegen tarief:
MAARTEN HOOYMEIJER
JAAR SACRISTEIN
VAN DE BERGKERK
VAN EEN TOT HONDERD DOLLAR
TE WAARDEREN
MAAR GEEN
GEESTDRIFT
Dominee „preekt in
18 jaar bijbel door"
Engel Angel
ZATERDAG 26 AUGUSTUS 1967
(Van een onzer verslaggeefsters
oud-katholieke pastoor vertaalt het met „gastheer Op mijn
E belastingpapieren vul ik „kerkelijk medewerker" in. „Zo pro-
beert Maarten Hooymeijer (28) zijn functie van sacristein van
de hert ormde Bergkerk in Amersfoort enigszins onder ivoorden te brengen.
Helemaal lukt dat nooit,
want zijn wetrkzaamheden
vallen samen wnet de uitge
breide activiteiten van de
Bergkerk en d5e zijn eigen
lijk ook niet goied onder één
noemer te brtsngen. Onder
leiding van de plaatselijke
predikant, dr. P',. A. Elderen-
bosch, is de vijftien jaar
oude kerk uitgebroeid tot een
soort gemeenschapscentrum,
dat voor velen eien begrip is.
Niet alleen de eigen kern.
maar mensen van buiten
Amersfoort, hervormden maar
ook rooms-katholieiken, gerefor
meerden en andereia .kennen deze
kerk en wonen 'sfc zondags de
Schatkamjer der
archeologie
Het boek .Schatkamer der ar
cheologie" is te beschouwen als
een vervolg op Ce cams „Goden,
graven en geleerdenp'. Een deel is
gewijd aan de diefstail van oudhe
den en aan de pogilngen om cul
tuurmonumenten d.gartegen te be
veiligen.
Voor de geïnte cesseerde niet
minder avontuurlij Ij: is het ande
re deel, dat verhaalt van onder
zoekingen om bebakenis en doel
van archeologisch e vondsten te
achterhalen.
Deze avonturen) van de geest
zijn in het boek oiogenomen in de
woorden van de bjij pogingen be
trokken geleerdejn en aDdere
„schatgravers".
Veel markante! figuren zijn
hier aan het wooi.^1 over een gro
te verscheidenheid aan onderwer
pen, gerubriceerd! in beelden, pi
ramiden, torens, :rotsen en ravij
nen. Zo behelst '."het boek, veelal
onopgesmukt, e en interessant
overzicht van Üiet archeologisch
onderzoek van dlf eerste systema
tische opgravingen af tot heden.
Mislukkingen, fouten en dwaze
interpretaties worden niet ver
doezeld.
Hoe de artjheologie profiteert
van de fascinerende vorderingen
der techniek;, blijkt uit het
laatste hoofldstuk. (447 blz„
ƒ24,50; door /C. W. Ceram, uitg.
Van Ditmar, r'Amsterdam).
diensten bij, waarin veel aan
dacht wordt besteed aan de litur
gie. Iedere zondag wordt er in
een van de diensten een „maal
tijd des Heren" gehouden, waar
aan ieder deel kan nemen.
Meedoen
Het woord avondmaal wordt
niet gebruikt omdat men dat te
eenzijdig protestant vindt, liever
wordt gesproken van eucharistie
viering. Zo gebeurt het bijvoor
beeld dat er een rooms-katholiek
naast een hervormde bondsouder-
ling aan de tafel staat.
Bij de liturgie valt de nadruk
erop, dat allen gezamenlijk mee
doen, dus dat iedereen een aan
deel in de dienst heeft.
In de kapel, die drie jaar gele
den aan de kerk werd gebouwd
wordt 's zondagsmorgens de
jeugddienst gehouden. De „Rond
de 15 groep" komt hier bijeen.
De naam wil zeggen, dat het kin
deren van twaalf tot zeventien
jaar betreft. Iedere zondag is er
voor hen dus een eigen dienst,
die wordt geleid door mevrouw
Lieferink-Oberman, een vrouwe
lijke theoloog.
Voor de vier- tot twaalfjarigen
zijn er de Westhill-diensten en
voor de allerkleinsten is er de
kinderoppas.
Dikwijls is de cantorij onder
leiding van Henk Waardenburg
in de kerkdiensten aanwezig. De
ze bestaat uit zangers en een
klein orkest. Ze geven een bijzon
der accent aan de dienst of ze
zingen en spelen een nieuw in te
studeren lied voor. Af en toe
wordt er zelfs een concert gege
ven van kerkelijke muziek. Dit
wordt bijzonder gewaardeerd.
Doop in Paasnacht
Een buitengewone dienst is de
paasnachtdienst. Als de mensen
binnenkomen om kwart voor
twaalf is de kerk spaarzaam ver
licht. maar om twaalf uur wordt
Dit is het gebrandschilderde raam van de kapel van de Berg
kerkdat al eerder in onze krant werd geplaatst, toen de broeders
van Taizé hun bidstonden er hielden.
Het raam, dat voorstelt de verheerlijking op de berg is ge
maakt door broeder Eric. Alle ramen in de kapel zijn door broe
ders van Taizé vervaardigd.
DE i weinig scrupuleuze
aflaathandel van Tet-
zel was de directe aan
leiding voor Maarten Lu
ther, om op 31 oktober
1517 izijn 95 stellingen te
spijk e ren aan de deur van
de slotkapel van Witten
berg.
Dati in weerwil van alle
veranderingen in de
Roonjs-Katholieke Kerk
Tetzeï er nog steeds zijn
volgelingen heeft, bewijst
een ptiblikatie van Ameri
kaanse paters karmelie
ten. De National Catholic
Reporter bracht het aan
het licht en vandaar nam
De Nieuwe Linie het over.
„Wonderbaarlijke extra
voorde Ir'n het hele jaar door
en ook, na de dood" zo luidt
de kop, van de uitnodiging om
lid te worden van de Saint
Thcresi* Seminary Society van
de patrrs karmelieten in Chi
cago.
Variaties
Voor} geestelijke ruikers
naar keuze betaalt men een
tot honderd dollar (vijf varia
ties). Maar dan bidden ook
„novicen, seminaristen,
het buitenland -2n Theresia
zelf. dat de goede gever
beschermd mag worden, dat
hij geluk, financiële welvaart
en succes in zijn beroep mag
oogsten, dat hij er geestelijk
op mag vooruit gaan en mag
volharden."
Voor overleden weldoeners
zijn er speciale gebeden tegen
speciaal tarief. Voorts kan
men een „aandeel" krijgen in
de „goede werken voor de red
ding van onschatbare zielen".
Deze goede werken worden
gewrocht door seminaristen
na hun wijding.
Het lidmaatschap kent vijf
variaties:
„1. jaarlijks: een heel jaar
voordelen voor uw welzijn en
geluk. Schrijf ook uw overle
denen in. Prijs 1 dollar.
2. Voor het leven: elke dag
tot uw dood wordt voor u
door seminaristen gebeden.
Ook alle andere weldaden
worden u geschonken. Be
hoeft niet vernieuwd te wor
den. Alleen voor levenden.
Prijs 10 dollar.
3. Speciaal voor overlede
nen: schrijf uw dierbare over
ledenen voor vijftien jaar in.
Voordelen houden tevens het
ingaan in Gods Koninkrijk in.
Prijs 10 dollar.
4. Eeuwigdurend: dit is de
verstandigste voorziening
voor levenden of doden! Alle
voordelen in het leven duren
voort tot na de dood... als an
deren u vergeten. Missen voor
overledenen verrijkt met volle
aflaten Beste gift voor uzelf.
Beste herinneringsteken. Prijs
25 dollar.
Koopje
Maar lest best: variatie vijf
wordt als het mooiste koopje
aanbevolen:
„5. Eeuwigdurend voor ge
zin! Geeft alle voordelen voor
eeuwig voor uzelf, echtge-
no(o)t(e),. ouders, kinderen-
Omvat drie generaties leven
den en doden. Voortdurend
deelhebben in de geestelijke
smeekbeden van de karmelie
ten-orde voor altijd. (Hierbij
ingesloten invulformulier.)
Kosten voor familie 100 dol
lar."
Voor drie generaties alle
voordelen voor eeuwig voor
slechts 360 gulden. De karme
lieten halen hun afnemers het
vel echt niet over de oren.
de zogenaamde paaskaars ontsto
ken, alle lichten gaan aan en de
klokken beginnen te luiden.
Dit jaar voor het eerst zijn er
die nacht ook volwassenen ge
doopt. In de eerste eeuwen na
Christus was het namelijk ge
woonte, dat de volwassendoop m
de paasnacht geschiedde.
De Bergkerk is er echter niet
alleen voor de zondag, maar „op
zondag én in de week komen
mensen bij-Een en bij eik-ander
om de liturgie van Woord en sa
crament te vieren," luidt het in
de omschrijving. Daarom neemt
het avondgebed, dat dagelijks
wordt gehouden, een belangrijke
plaats in.
Een vaste kern is in ieder ge
val aanwezig, maar er is ook een
groeiende belangstelling van an
deren. De gereformeerde kerk in
de buurt, die niet zo groot is
heeft nu zelf gevraagd of ze mee
mocht doen.
De avondgebeden worden nu
door beide kerken georganiseerd.
Met ingang van 11 september
zullen de avondgebeden uit de
Bergkerk regelmatig door de
IKOR-radio worden uitgezonden.
Bekend geworden
Het verblijf van vier broeders
van Taizé verleden jaar en aan
het begin van dit jaar in de Berg
kerk hebben aan de bidstonden
in de kapel bekendheid gegeveu
Er was toen een kostersvacature,
het kostershuis stond leeg en zo
konden ze onder andere in hun
onderhoud voorzien door tijde
lijk de functie van koster waar
te nemen.
Toe$ ze weggingen zou er een
nieuwe"koster móeten 'worden
aangetrokken. Maar eigenlijk
was het kerkewerk zó uitgebreid.
da"t werd uitgezien naar éen
„nieuwe figuur," die in zekere
zin het werk van de broeders zou
kunnen voortzetten.
Het moest tevens een coördine
rende figuur in het kerkewerk
zijn, maar ook iemand die de uit
gebreide kerkelijke administratie
kon doen en tevens koster kon
zijn. Het zou een moeilijke func
tie zijn omdat voor het grootste
deel iets nieuws moest worden
gecreeërd.
In de persoon van Maarten
Hooymeijer is zo'n „duizend
poot," zoals we hem maar oneer
biedig noemen, gevonden. Samen
met zijn vrouw Nel en zijn doch
tertje van een jaar woont hij in
het kerkehuis, voorheen de koste
rij.
Enthousiast
Beiden zijn afkomstig uit de
kinderbescherming. Als „import"
Amersfoorters waren ze al be
kend met het werk van de Berg
kerk en daardoor zo enthousiast
geworden dat ze wel interesse
hadden in de nieuwe functie,
waarin man en vrouw samen
optrekken.
Verleden jaar oktober hebben
ze hun intrek genomen in het
kerkehuis, maar het werk is zo
nieuw en het vraagt zoveel crati-
viteit dat ze nu na een klein jaar
pas enigszins kunnen overaten wat
het inhoudt sacristein van de
Bergkerk te zijn.
Maarten onderscheidt zijn
werkzaamheden in organisato
risch, pastoraal en oecumenisch.
Onder het eerste valt de verant
woordelijkheid voor het com
plex-Bergkerk en de zorg voor
de zondagse diensten: klokluiden,
het belletje naar de organist enz.
Verder is er de administratie en
de verzorging van De Bergklok,
het maandblad van de kerk.
Dagelijks moet hij leiding ge
ven aan het avondgebed. Dit vaït
natuurlijk onder het pastorale ge
deelte. Daar valt ook onder het
opvangen van de kamerbewo
ners, die wekelijks een ontmoe
tingsavond hebben en maande
lijks een gezamenlijke maaltijd.
Hierbij sluiten de gesprekskrin-
gen aan.
Zowel Maarten als zijn vrouw
Het Mexicaanse paardje:
DOEKTITELS moeten tegenwoordig anders zijn dan
E* anders en opvallen. Of ze op de inhoud van het
'boek precies kloppen, doet minder ter zake. Het Mexi
caanse paardje, onder welke verzameltitel vier min of
meer fantastische verhalen van Geert van Beek zijn
uitgegeven (bij Desclée de Brouwer, Brugge/Utrecht,
129 bldz., ing' 6,90, geb. 8,90), komt alleen in het eer
ste verhaal voor.
Het is eerst geen echt
paardje, maar een gebor
duurde voorstelling op een
hoofdkussen. Aan het eind
Maarten Hooymeijer en
zijn vrouw Nel, die samen
een unieke plaats in het
kerkewerk in ons land inne
men om binnen de gemeente
alle zeven dagen van de
week te kunnen werken.
Op de foto staan ze voor
de Bergkerk, die door de
vele activiteiten de nodige
uitbreiding heeft gekregen
bestaan. Rechts achter
Maartens rug is de kapel te
Nel hebben de leiding van dit
werk, dat in samenwerking
geschiedt met de gereformeerde
en rooms-katholieke kerk in de
omgeving. Met de gereformeer
de jeugdouderling en de kape
laan is voortdurend overleg.
En wanneer deze winter er in
de gesprekskringen over het
boek „Klare wijn" zal worden
gesproken dan wil de kapelaan
daar ook graag aan mee doen om
vanuit de rooms-katholieke theo
logie mee te denken.
Altijd open
Een van de werkzaamheden
die nog niet is genoemd is het
rondleiden van belangstellenden.
Niet dat degenen, die de mooie
eenvoudige kerk willen bezichten
of er de stilte zoeken om de sleu
tel hoeven te vragen, want de
deur staat altijd open, iedere
dag! En dat is in protestants
Een herinnering aan voorjaar 1966 toen de vier broeders hu
bidstonden hielden. Dit werk, zij het in andere vorm, wordt ri
voorgezet door de sacristein.
Daarom is de Bergkerk
een uitnodigend gebouw voor
iedereen, niet alleen op zon
dag, maar alle zeven dagen
van de week.
En daarom is de Berg
kerk een huis van God en
Zijn gemeente.
Het geheim van
de moderne Griek
Reactie: kerk stroomt vol
(Van t
kerkredactie)
Een Amerikaanse dominee
heeft in achttien jaar de hele
Bijbel doorgepreekt. Hij be
gon bij het eerste vers van
Genesis en eindigde met het
laatste vers van Openbaring.
Waar hij 's morgens was ge
bleven, ging hij 's avonds
verder en zo elke zondag
's morgens en 's avonds.
Toen ds. W. A. Criswell (baptis
tenpredikant in Dallas) begon,
voorspelden zijn vrienden hem,
dat hij de kerk leeg zou preken,
niemand zou op het laatst meer
komen luisteren naar die saaie
hoofdstukken van de Bijbel.
„Maar God had het op mijn
hart gelegd en ik mo
schrijft hij in de Christianity
Today.
De reactie van de mensen was
verbazingwekkend. Er kwamen
er zoveel, dat er na enige tijd
buiten de kerk moesten blijven
staan en dat, terwijl Criswells
kerkgebouw een van de grootste
van de Verenigde Staten is.
Hij besloot 's morgens dubbele
diensten te gaan houden en nu is
de kerk met beide diensten vol.
De mensen gingen hun Bijbel be
studeren. Zij begonnen te ge
tuigen tot anderen als nooit te
voren. Er kwam een geest van op
wekking en verfrissing in de ge
meente.
„Het was voor mij de grootste
ervaring van mijn leven",
aldus Criswell.
In het met bijna honderd su
blieme kleurenfoto's op groot for
maat kostelijk uitgevoerde boek
„Aegaeon, het geheim van de mo
derne Griek", wordt bij de lezer
al gauw de belangstelling ge
wekt, mee op zoek te gaan naar
de Helleense geest, die de Griek
hartstochtelijk van zijn land doet
houden en de vreemdeling voor
altijd behept met een gevoel van
heimwee.
De schrijfster, docent Nieuw
Grieks aan de universiteit van
Groningen, geeft als kundige
gids blijk van een sterke persoon
lijke betrokkenheid met de klas
sieke wereld.
Na de grote lijnen van de
geschiedenis te hebben belicht,
geeft zij een heldere schets van
de Grieks Orthodoxe kerk.
Hieruit ontstaat het beeld van
de Byzantijnse gelovige voor wie
God nooit Vergelder" maar al
tijd de God van liefde en verge
ving is.
Het kloosterleven levert ook in
teressante bijzonderheden voor
éen „reconstructie" van de uitzon
derlijke Griekse geest. Dit geldt
eveneens voor de hoofdstukken
over de rijke folklore, over bijge
loof en de legendarische gastvrij
heid, ovef theater, muziek, zang
en dans.
Een bijgevoegd grammofoon
plaatje van fijne volksliedjes
vult op charmante wijze de sfeer
aan die wordt opgeroepen in een
boek dat een voorbeeld is van
toeristische informatie op hoog
niveau. (120 blz., ƒ49,50; door me
vrouw dr. A. M. van Dijk-Wittop
Koning; uitgeverij W. Gaade,
Den Haag).
van de fantastische vertel
ling komt het beestje levend
en vrjj door de straat hup
pelen, als symbool van blij
heid en levenslust.
Bij het ïezen van dit boek
heeft zich iets merkwaardigs
voorgedaan, merkwaardig al
thans voor mij. Ik ben gewend
bij mijn lectuur passages aan te
strepen, die ik later op een lijst
overneem met de nummers van
bladzij erbij. Zo kan ik later, als
ik wil, het boek gemakkelijker in
mijn geheugen terugroepen.
Eén passage
Moet ik het boek recenseren,
dan is zo'n citatenlijst on
misbaar. Dikwijls zijn de lijsten
lang en moet ik me wel eens tot
geduld dwingen al die passages
over te nemen. Bij deze proza
bundel van Geert van Beek heb
ik maar éénmaal een passage aan
gestreept. Ze staat op bl. 81 en
luidt: „Wie op sterven ligt krijgt
weer belangstelling". Het gaat
daar over een goud-met-zilvervis
in een kom.
Deze korte bespiegeling
ontsnapt aan de pen van de
schrijver. Natuurlijk is die
uitspraak waar en geldt ze ook
voor mensen. Maar Geert van
Beek is geen man om zijn literai
re gebak met aforistische suiker
te bestrooien. Zijn werk heeft
iets homogeens.
Geestdriftige jonge Vlamingen
spreken van schokkend, fascine
rend; ze kennen Van Beek een
aparte mentaliteit toe en rekenen
ïem tot de groten van het moderne
Nederlandse proza. Natuurlijk
ontbreken ook een regeringsop
dracht en een romanprijs niet
(beide ongetwijfeld verdiend).
Ik kan wel de waardering,
maar niet het enthousiasme van
dc op de achterkant van het
boek opdravende, lofprijzende
Vlaamse en Nederlandse paard-
jes delen. Ik heb de vier verha
len aandachtig gelezen en ze ze
ker niet superieur gevonden.
Methode
In het minst fantastische ver
haal, getiteld 1 April (waarin het
bovenstaande citaat voorkomt)
geeft de auteur zijn niveau het
duidelijkst bloot. Het dooreen
mengen van werkelijkheid en
fantasie kan namelijk als metho
de, als programma bedreven wor
den, zoals b.v. destijds de surrea
listische schilderkunst deed. Als
het góed is moet men voelen dat
die overgangen van binnen uit
noodzakelijk waren. Die overtui
ging heeft de auteur mij niet bij
gebracht,
Tn het vierde verhaal, De
ontspoorde Haan, komt een man
voor die zijn kamer in het vrijge-
zellentehuis heeft volgehangen of
geplakt met reproducties van
werk van Chagall. Maar het is
.juist bij Chagall dat men de fan
tastische composities voelt als
voortgekomen uit een innerlijke
noodzaak.
Dc homogeniteit, het effene, ge
lijkmatige van Van Bceks pro
zastukken kan als meesterschap,
maar ook als middelmatigheid
worden uitgelegd. Ik voor mij
neig tot de laatstgenoemde con
clusie. maar ben bereid die te
allen tijde te herzien wanneer ik
nieuw werk van Van Beek onder
de ogen krijg.
DR. C. RIJNSDORP.
christenen
nollen
tegenwoordig
VEN
DE ENE CONFERENTIE
NAar de anders
ER Blupr N/CT
VEEL Tl/D OI/ER
Voen /srs anders
DAT NU NE T
C NR/S TEND O/U
VAN NET NOORD
