Meer eenheid, maar ook
weer nieuwe spanningen
Chefarine „4" doet
wonderen bij pijn of griep!
Schriftgezag
krijgt meer
aandacht
Kerk verhuisde
50 kilometer
Een woord voor vandaag
Wereldraad: Avondmaal blijft strijdvraag
Afvaardiging
naar Uppsala
Drukke diplomatie
achter schermen
Uw probleem
is het
onze....
WOENSDAG 23 AUGUSTDS 1967
„Ik weet ervan" het was zeker wel hard nodig dat de zeven
gemeenten die via Johannes een briefje van de verhoogde
Heer ontvingen, dat vóór alles goed te 'weten kwamen. Elk
van die zeven brieven aan het begin van de Openbaring
begint zo.
Nee, van een onbewogen, onverschillige God weet de Bijbel
niet. „Ik weet ervan" is een geluid waar de hele geschiedenis
van Israël en de kerk vol van is. Niettemin gedragen wij ons
nogal eens alsof we het allemaal zelf maar moeten klaren;
niemand die je helpt, niemand die je begrijpt, en waar is God?
Dat zijn klachten waarover niemand de schouders mag op
halen. Ze staan tot in de Bijbel toe. Maar God heeft er kenne
lijk allang op gerekend. „Ik weet" dat betekent o.a. ook:
„Ik weet er wel raad mee."
We lezen vandaag: Romeinen 16 17—27.
(Van onze kerkredactie)
J-JERAKLION, Kreta donderdag Eén van de meest paradoxale ontwikkelingen binnen de
Wereldraad van Kerken is, dat, juist nu de kerken eindelijk bereid zijn echt te gaan praten
over hun onderlinge verschillen, zij ontdekken dat de werkelijk diepgaande problemen heel ergens
anders liggen.
In het afgelopen jaar werden deze kerkelijke leiders, die met elkaar in gesprek zijn, gecon
fronteerd met nieuwe spanningen die in alle kerken openbaar worden. Daarom is besloten dat
in de komende jaren prioriteit zal gegeven worden aan een discussie over de grote tegenstellingen
die op het ogenblik binnen alle kerken leven.
V/er middelen in één tablet helpen snel en... doen wonderenl
De vier middelen, verenigd in Chefarine
„4" elk afzonderlijk al beroemd - wer
ken tezamen nóg beter en helpen vaak
ook dan wanneer andere middelen falen.
De combinatie is ideaal om pijn of griep
snel en doeltreffend te bestrijden.
Gasthoogleraar
niet welkom
in Amsterdam
WASHINGTON De Ameri
kaanse hoogleraar Leslie Fiedler is
niet welkom aan de universiteit van
Amsterdam. Hij zou daar enige tijd
gastcolleges komen geven. De Amster
damse universiteit heeft het aanbod
afgewezen, omdat in Amerika een
procedure tegen de hoogleraar aan
hangig is gemaakt wegens overtre
ding van de wet op de verdovende
middelen.
Fiedler doceert Engels aan de uni
versiteit van Buffalo. Het Ameri
kaanse Fullbright-fonds maakte het
mogelijk, dat hij drie maanden colle
ge zou geven in Amsterdam.
„Wij zijn van mening, dat zijn aan
wezigheid op dit ogenblik aan de uni
versiteit allerlei discussie zou ontkete
nen en averechtse publiciteit", zo
schreef Amsterdam aan het Ameri
kaanse fonds.
„Wij zijn ons volledig de uitsteken
de reputatie van prof. Fiedler als do
cent en leraar bewust." „Als de ge
rechtelijke procedure voltooid is, zul
len wij graag opnieuw zijn komst
overwegen," aldus de brief.
De voorziteer van de raad voor bui
tenlandse studiebeurzen, John Frank
lin, heeft Fiedler laten weten, niet in
te stemmen met de Amsterdamse re
denering. Hij heeft de hoogleraar
aangeboden, hem nu aan een andere
buitenlandse universiteit te plaatsen.
„Uitvinder" van pil
Dr. Pincus overleden
BOSTON Dr. Gregory Pincus, die
de orale contraceptieve pil Enovid
heeft ontwikkeld, ia gisteren op 64-
jarige leeftijd in de Verenigde Staten
aan een bloedziekte overleden.
Dr. Pincus begon zijn werk aan de
„pil" in de jaren vijftig. Hij beproefde
het middel eerst op ratten een daarna
op een kleine groep vrouwen.
De pil werd in 1965 voor het eerst
op grote schaal gebruikt in Portorico.
Dr. Pincus heeft ook estrone ontwik
keld. Dit is een hormoon, dat wordt
gebruikt bij de behandeling van borst-
Partijvernieuwing
boekje van zes
jonge politici
AMSTERDAM Zes jonge politici
hebben meegewerkt aan een boekje
over partijvernieuwing dat nog deze
week door de Arbeiderspers in Amster
dam zal worden uitgegeven.
De samenstellers zijn mr. E. C. M.
Jurgens (die het adres aan het KVP-
bestuur mede heeft ondertekend), drs.
D. Th. Kuiper (ARP-spijtstemmer), drs-
H. J. Viersen CH-lid van de Rotterdamse
gemeenteraad), dr. B. van der Lek
(lid van de Tweede Kamer voor de
PSP), drs. E. C. Visser (lid van de
Tweede Kamer voor D'66) en drs. Ed.
van Thijo (lid van de Tweede Kamer
t de PvdA)
HET WEER IN EEROPA
Kopenhagen zw. bew.
Londen geh. bcw.
Amsterdam licht bew.
Brussel half bew.
Luxemburg zw. bew.
Parijs Hcht^bew
Frankfort onbew.
Genève
Locarno
Innsbruck mist
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Lopik: L. Blok te Rid
derkerk; te Garderen (toez.): R. W.
Steur te Doornspijk (Gld.).
- Aangenomen naar Velp (vac. C. D.
Israël): W. .v .Waasbergen te Vaals-
Gulpen (L); het beroep door de gen.
synode tot zendingspred. ten dienste
v. d. Evang. Kerk in Kameroen, do
centschap a.d. theologische school te
Ndoungué: N. T. Bakker, eervol ontsia-
gen pred. v. Vrieschelo, thans wonen
de te Oegstgeest.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Oosternijkerk; te Wes-
terembden-Zijldijk en te Visvliet: kand.
drs. K. Dijk te Amsterdam.
Bedankt voor Geldermalsen: H. Mak-
kinga te Koudekerk a. d. Rijn.
GEREF. KERKEN (vrijgem.)
Beroepen te Heemse (vac. J. Meijer):
H. J. Nijenhuis te Bunschoten-Spaken
burg: te Buitenpost (Fr.): P. v. Gurp
te Oldehove.
VRIJE EVANG. GEM.
Bedankt voor Gorkum: L. Oost te
Veendam.
Dat wil niet zeggen, dat de
traditionele verschillen terzjjde
geschoven zullen worden, maar
wel dat de vragen, die in alle
kerken nu leven meer op de
voorgrond komen. Zo zal er
meer aandacht geschonken wor
den aan „het gezag van de
Schrift".
In zekere zin zijn de Nedorlandse
kerken op dit punt al veel verder
dan vele andere. De Hervormde
Kerk publiceerde „Klare V ijn", een
unaniem door de synode geaccepteer
de bezinning over de bijbel. In de
Gereformeerde Kerken is zojuist „De
Heilige Schrift, deel II" verschenen
van prof. dr. G. C. Berkouwer, dat
zeker ook de synodale gesprekken zal
beïnvloeden.
PROBLEMEN
Andere problemen vanThet moment,
waarmee alle kerken in de wereld
worstelen 'betreffen de vertaling van
het evangelie in woorden die de mo
derne mens kan begrijpen, 'de vraag
naar de plaats en taak van de kerke
lijke organisatie en 'de onzekerheid
over wat nu eigenlijk het echte gees
telijke leven is, de zorg over wat in
ons land genoemd werd: „de ver--'
schraling van het geestelijk leven'.
Houten gebouw met handgesmede spijkers
SYDNEY In het Australische stadje Toowoomba in
Queensland heeft de Reformed Church in Australië door
gereformeerde Nederlanders gevormd nu een eigen kerkje.
Het mooie houten gebouw dateert uit 1876 en is overgebracht
uit het vijftig km noordelijker gelegen Gatton.
Zaaltje
Nadat de Reformed Church of
Toowoomba elf jaar geleden
ontstond moest men de kerk
diensten in particuliere woningen
of een gehuurd zaaltje houden.
Verleden jaar ontdekte men ech
ter, dat men het verwaarloosde
maar prachtige gotische „St. Al
bans Church of England"-kerkje
in Gatton kon krijgen voor 360
dollar (ongeveer dertienhonderd
gulden).
Er kwam echter meer voor kij
ken dan het gebouw op wieltjes te
vervoeren. Het dak moest eraf en
de consistoriekamer en andere bij
gebouwen moesten ontmanteld.
Stukje bij beetje werd het kerkje
in onderdelen overgebracht en
weer in elkaar gezet.
Opbouw
Mannelijke lidmaten van de
kerk hebben voor het transport ge
zorgd en de opbouw en restauratie
ervan. Er waren talrijke moeilijk
heden: het oorspronkelijke mooie
hout was niet meer te krijgen,
evenmin als de spijkers, die met
de hand gesmeed waren.
Toch is alles op zijn plaats geko
men. Er zijn nieuwe ramen aange
bracht en alles is opnieuw geschil
derd. En zo kon ds. M. Schwarz
zijn eigen kerk inwijden.
Dergelijke onderwerpen zullen
nieuwe aandacht krijgen in de afde
ling voor „Geloof en Kerkorde" van
de Wereldraad van Kerken. Deze oe
cumenische beweging is ontstaan uit
drie bronnen, „Life and Work" (Le
ven en Werken), waar het accent lag
op wat men samen kon doen, de zen
dingsraad en de veel meer theolo-
voerd moest worden.
Deze laatste afdeling heeft altijd
de minste publiciteit gehad. De
discussies waren vaak te theologisch
om de aandacht te trekken van de
wereldpers. Veel werk werd ook ver
zet achter geheel of half gesloten deu
ren en de resultaten waren weinig
spectaculair voor de buitenwacht.
Dr. LUKAS VISCHER
De pers had over het algemeen
meer aandacht voor een oecume
nische avondmaalsdienst of voor een
„agapè", een liefdemaaltijd, dan voor
een gesprek over deze dingen.
BRISTOL
De jonge Zwitserse theoloog Lukas
Vischer bracht op het Centraal Co
mité verslag uit over het werk van
„Faith and Order", dat hij leidt.
Daarin schonk hij vooral aandacht
aan de conferentie in Bristol, Enge
land, waarover wij verleden week
berichtten. Hij sprak de verwachting
uit, dat Faith and Order voor een
nieuwe koerswijziging staat.
Oorspronkelijk begonnen deze
Faith and Order-gesprekken met een
naast elkaar plaatsen van de verschil
lende traditionele inzichten (de verge
lijkende methode). Men moest elkaar
leren kennen, weten wat men aan
elkaar had. Op deze wijze kregen de
theologen een beter inzicht in eikaars
gedachten en werden karikaturen af
gebroken, maar men kwam nauwe
lijks dichter bij elkaar.
De laatste jaren koos men een an
der uitgangspunt. Men zei, het gaat
om Christus. Hij is de Heer. We moe
ten van Hem uitgaan. Dat werd ge
noemd de christologische methode.
Maar ook toen stuitte men telkens
weer op de traditionele verschillen.
NIEUWE VRAGEN
Intussen werden de kerken gecon
fronteerd met geheel nieuwe vragen,
die overal ter wereld opduiken, zo
wel binnen het protestantisme, het
rooms-katholicisme, als binnen de
oosterse orthodoxie.
Zonder de oude verschillen te ver
waarlozen wil Faith and Order zich
nu werpen op de gemeenschappelijke
vragen. De nadruk van de komende
studies zal liggen op de vraag: „Wie
is de mens?", waarbij het gaat om
het gezag van de Schrift, het moder
ne denken en de moderne uitleg van
de Schrift, het gezag van de Kerke
lijke organisaties, etc.
AVONDMAAL
In Bristol is gebleken dat het
gesprek over het avondmaal een beet
je is vastgelopen, zonder dat er al
sprake is van een algemene intercom
munie. Intussen komen in vele lan
den jongeren bijeen om hun
„agapè's" te vieren. De liefdcmaaltijd
uit de oude kerk leeft weer op, zoals
in Nederland bijvoorbeeld bij „Sja-
De werkgroep in Bristol meende de
oplossing gevonden te hebben. Als
straks alle aangesloten kerken in
Uppsala bijeen komen voor de vierde
assemblee van de Wereldraad, moe
ten de leden eerst maar gescheiden
avondmaal .vieren, maar dan samen
een agapè. Unaniem werd dat
voorstel aangenomen door de werk
groep.
Maar dit vroege enthousiasme
werd niet gedeeld door de algemene
vergadering op deze Faith and Order-
conferentie. Er kwam nogal wat op
positie, vooral van de kant van calvi
nistische theologen.
Prof. H. Berkhof vond in deze op
lossing zelfs iets oneerlijks. Terwijl
de hoogkerkelijken (als orthodoxen
en anglicanen) geen enkele sacramen
tele waarde ontdekken in een derge
lijke liefdemaaltijd, zien de laagker-
kelijken (als baptisten, congregationa-
listen en methodisten) geen verschil
tussen een agapè en het Heilig
Avondmaal. Dat is niet' eerlijk, zei
Berkhof.
VERNIEUWING
De discussie van Bristol kreeg nog
even een staartje in Heraklion, toen
in de pauze prof. Berkhof en ds. Al-
bert van den Heuvel even als vrien
delijke „kemphanen" met een glas
koele limonade tegnover elkaar ston-
Van den Heuvel zag wel wat in
een agapé als een stap in de goede
richting. Hij meende dat prof. Berk
hof zijn voet wat al te stijf had
gehouden. Prof. Berkhof echter bleef
van mening dat een dergelijke liefde
maaltijd een echte vernieuwing van
het avondmaal in de weg zou staan.
Met begrip voor elkanders opvattin
gen trokken ze daarna broederlijk
weer naar de San Marco-hal. Maar
zij illustreerden het feit, hoe moeilijk
het gesprek over dit onderwerp is.
Niet alleen is een echte avond-,
maalseenheid nog lang niet gevon
den, zelfs een agapè-feest roept ver
schillende reacties op.
De Nijenburgh
verhuist naar
Utrecht
UTRECHT „De Nijenburgh",
een academie voor sociale arbeid van
de Stichting gereformeerde opleidin
gen gaat naar Utrecht verhuizen. De
huisvesting in Baarn is ontoereikend
geworden.
Talrijke voorzieningen zijn nodig
en tevens heeft het bestuur zich de
vraag gesteld of Baarn wel geschikt
is als vestigingsplaats voor een sociale
academie.
De keus is nu gevallen óp de uni
versiteitsstad Utrecht. B. en W. van
Utrecht hebben over de huisvesting
van de academie nog geen beslissing
genomen, zij menen hiervoor wel een
oplossing te kunnen vinden.
Dr. F. Nolde reohts), de direc
teur van de commissie voor in
ternationale zaken (CCIA) van
de Wereldraad van Kerken, in
gesprek met ds. Nikolas Nis-
siótis.
(Van onze kerkredactie)
HERAKLION, Kreta, zaterdag.
Aan het Centraal Comité van de We
reldraad van Kerken zijn de eerste
namen bekend gemaakt van de kerke
lijke afgevaardigden naar de Vierde
Assemblee van Uppsala, volgend jaar
augustus. Van Nederland zijn wel de
namen bekend van vertegenwoordi
gers van enkele kleinere kerken,
maar nog niet die van de Hervormde
kerk.
De Doopsgezinde Sociëteit zal ver
tegenwoordigd worden door prof. dr.
J. A. Oosterbaan, die ook reods de as
semblee van New Delhi bijwoonde.
Voor de Oud-Katholieke Kerk gaat
de bisschop van Haarlem die over
twee weken gekozen wordt en voor
de Remonstrantse Broederschap prof.
dr. G. J. Hoenderdaal en da. G. S.
gemeenten uit ons land staat nog
steeds als lid van de Wereldraad te
boek, hoewel de bondsvergadering
reeds in de jaren vijftig besloot uit
de Wereldraad te treden. Dat besluit
werd wel uitgevoerd ten opzichte
van de Oecumenische Raad in ons
land, maar is nimmer officieel door
gedrongen tot Genève.
Tenminste vier vroegere stafleden
zullen de Assemblee bijwonen. Uit
Ceylon komt D. T. Niles, uit India
bisschop Leslie Newbigin en pater
Paul Verghese. Uit Schotland komt
Patrick Rodger, die kandidaat was
om Visser 't Hooft op te volgen.
Vietnam, Griekenland en Nabije Oosten
Dr. ir. C. F. Lerk
hoogleraar
RIJSWIJK Dr. ir. C. F. Lerk (32)
hoofdingenieur bij de Vereniging van
Waterleidingbedrijven te Rijswijk, is
benoemd tot gewoon hoogleraar in da
farmaceutische technologie aan de rijks
universiteit te Groningen.
Dr. Lerk heeft zich vooral bezig ge
houden met het onderzoek naar de
ontzoutingstechnieken op hun technisch-
economische waarde voor de toekom
stige drinkwatervoorziening in Neder-
Namens de regering
Twee journalisten
naar Z.-Vietnam
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De journalisten H. J.
Neuman en Paul van 't Veer zullen
namens de Nederlandse regering als
waarnemers aanwezig zijn bij de ver
kiezingen in Zuid-Vietnam (op 3 sep
tember).
Voorts heeft de regering mr. G. B. J.
H'ilterman, redacteur van Elseviers
Weekblad, als derde waarnemer aange
zocht. Aangezien de heer Hiltermani
in Djakarta verblijft, heeft men zijn
antwoord nog niet binnen.
Henk Neuman is buitenlands com
mentator van de KRO-televisie. Paul
van 't Veer. onder andere medewerker
van de VARA, heeft als reizend ver
slaggever ook het voormalige Nieuw-
Guinea bezocht.
Zoals bekend had de regering eerst
de oud-Tweede Kamerleden mr. P. A-
Blaisse (kath.) en prof. C. L. Patijn
(goc) gevraagd om naar Zuid-Vietnam
te gaan. Beiden hebben om persoonlijke
redenen bedankt.
ODIJK De Sjaloomgroep heeft
een Engels voorlichtingsstencil uitge
geven, dat vanaf september regelma
tig vier keer per jaar zal gaan
verschijnen. In het eerste nummer
van „Shalom Letter" zijn verschil
lende bijdragen opgenomen, onder an
dere over het gemengde huwelijk en
de agapè-vieringen. Als er voldoende
animo voor is, zal de brief ook in het
Duits verschijnen.
(Van onze kerkredactie)
HERAKLION, Kreta, vrijdag
Gaat het Centraal Comité
van de Wereldraad iets zeggen
over het Griekse militaire re
giem? Toen dr. O. F. Nolde, de
directeur van de commissie der
kerken vodï internationale za
ken (CCIA), verslag uitbracht,
zei hij weinig meer dan, dat de
Wereldraad „dankbaar was voor
de warme gastvrijheid en op de
hoogte was van de politieke moei
lijkheden".
Dat wil niet zeggen dat het bij die
uitspraak zal blijven. Achter de
schermen heeft zich reeds voldoende
afgespeeld. Nolde gaf toe heel wat
klachten ontvangen te hebben, en er
zijn ook verschillende gesprekken ge
weest met de nieuwe aartsbisschop
van Athene Hieronymos over de situ
atie.
In de wandelgangen werd met stel
ligheid beweerd dat er reeds een ont-
werp-verklaring was opgesteld die
scherp het militaire regiem veroor
deelde.
Aartsbisschop Hieronymos en dat
werd van betrouwbare Griekse rijde
bevestigd zou zelfs gedreigd heb
ben zijn kerk uit de Wereldraad te
halen, als deze verklaring zou wor
den aangenomen.
Nolde moest ook nog niet met een
ontwerp-verklaring komen. Hij had
tot taak de aandacht van het Cen
traal Comité te vestigen op landen,
waar moeilijkheden opduiken.
Na een korte bespreking ging zijn
verslag naar een commissie van
pre-advies, waar besloten moet wor
den of er over bepaalde landen een
uitspraak moet komen. Pas tegen het
eind van deze conferentie zullen we
dus weten of er werkelijk een verkla
ring komt.
Situatie verslechterd
Volgens Nolde is de situatie in Viet
nam er sinds de vorige vergadering
niet beter op geworden, eerder slech
ter. Over het Nabije Oosten werd
uitvoerig meegedeeld welke stappen
genomen zijn door de CCIA en waar-
Het grootste deel van Noldes rap
port werd ingenomen door een
beschrijving van de recente ontwik
kelingen op het gebied van mensen
rechten en godsdienstvrijheid.
De 22ste zitting van de Verenigde
Naties zal zich dit najaar bezig hou
den met een „Conventie over de
afschaffing van alle vormen van
godsdienstige intolerantie".
De ontwerp-conventie garandeert
ieder „de vrijheid om zijn religie of
geloof uit tc oefenen door het stich
ten van charitatieve- en onderwijsin
stellingen en door in het openbaar de
betekenis van zijn geloof of religie
duidelijk te laten blijken."
Bespreking
Eer dr. Nolde enige aandacht aan
Griekenland besteedde, noemde hij
de moeilijke situatie voor de pro
testanten in Spanje, de ernstige pro
blemen betreffende rassenonrecht en
de onrust in de Verenigde Staten en
de beperkingen, die Rusland velen
van zijn inwoners oplegt.
De korte bespreking, die vele jour
nalisten met grote belangstelling in
de San Marco-hal bijeenbracht,
bleek een teleurstelling. Enkele spre
kers klaagden dat de Wereldraad
niet dadelijk en duidelijk had gespro
ken, toen Nasser de Golf van Akaba
blokkeerde.
In een nogal emotioneel en lang
betoog verdedigde dr. Martin Nie-
moeller, dat er in Vietnam pas een
einde aan de oorlog zou komen als
Amerika zich terugtrok of de laatste
Vietnamees omgekomen zou zijn.
Nikodim kennelijk geïrriteerd door
het feit, dat Rusland genoemd werd,
vroeg wat de CCIA gedaan had tij
dens de recente negeronlusten in
Amerika. Hij kreeg ten antwoord dat
daaraan nog een apart rapport zal
gewijd worden.
Brieven die niet zijn voor
zien van naam en adres kunnen
niet in behandeling worden ge
nomen. Geheimhouding is ver
zekerd. Vragen die niet onder
ling met elkaar in verband
staan moeten in afzonderlijke
brieven worden gesteld. Per
brief dient een gulden aan post
zegels te worden ingesloten.
Vraag: Wij kregen een brief van
de verhuurder dat de huur met 10
pet. verhoogd wordt. Het huis is in
1913 gebouwd. De huur was tot nu
toe ƒ66,90 in de maand. Wij wonen
in een bovenhuis en betaalden tot
vorig jaar de huur aan de huurder
van het huis benedep, maar thans
aan de eigenaar, omdat dit te
omslachtig werd. Wij zijn dus
zelfstandig huurder.
De verhuurder verklaarde naar
aanleiding van onze reclame, dat de
huur van het hele pand boven de
ƒ70 per maand was, welk bedrag in
onze gemeente als grens geldt.
Antwoord: Wij maken uit uw
brief op dat u in het gedeelte der
door u genoèmde gemeente behoort,
dat tot de tweede klasse behoort. In
dat geval wordt de huur met 10 pet.
verhoogd, indien de huur op 31 de
cember 1965 boven de 70 was.
Beslissend is niet de vraag of u
zelfstandig huurder is-, maar of het
door u bewoonde gedeelte een
zelfstandige woning is. Is er bijvoor
beeld een verbinding binnen het ge
bouw, dan kan men moeilijk van
een zelfstandige woning spreken. In
twijfelachtige gevallen kan men de
huuradviescommissie raadplegen.
