Rode wachten aan boord van de Straat Soenda Bezwarende paperassen over- boord en het rode boekje ervoor in de plaats VOORZITTER BRITSE KOLENRAAD BIEDT ZIJN ONTSLAG AAN Twee kinderen en redder uren in bootje zoek „Russisch leger niet door China vernietigd" Vermiste Duitsers kampeerden op Urk Betere weg Haarlem - Schiphol Vrachtwagen rijdt bus met bejaarden aan DINSDAG 8 AUGUSTUS 1967 - JANGTSEKIANG, a/b <m/s Straat Soenda De Straat Soenda ligt nu precies een etmaal in de Jangtsekiang voor anker. Een Griek en een Zweed bevin den ziek er onder dezelfde omstandigheden niet ver van daan. Als de duistenis al niet gevallen was, zou ik de sky line van Sjangjhai kunnen eien. Vanmiddag, toen de zon versluierd was door een licht wolkendek, heb ik ervan ge noten. De 12 miljoen inwo ners tellende stad, die zelfs nog groter is dan Tokio, en waar zich de helft van Chi na's totale industriële bedrij vigheid ontwikkeld heeft, laat vooral de zwaar dampende schoorsteenpijpen zien van kolossale fabrieken en elek triciteitscentrales. Gistermorgen, toen het schip de Chinese kust naderde, is er heel wat papier over de railing gegaan. Het ging voornamelijk om tijdschriften en kranten, welke in de hutten en in de salons slingerden. Het vernietingsproces was in de eerste plaats gericht tegen het Ameri kaanse weekblad Time. De rode wach ten, die aan boord zullen worden ge plaatst, zouden aanstoot kunnen ne men aan artikelen en foto's over de oorlog in Vietnam, of aan beschou wingen en situatieschetsen over de •panningen in het Nabije Oosten. Alles overboord Anti-raket TNE grote problemen van Amerika zijn bekend: Vietnam, de armoe de en de rassenstrijd. Maar door de grote mate van bekendheid van de ze drie dreigen andere over het hoofd gezien te worden. In de Amerikaanse regering is In tern een strijd over de vraag of de Ver. Staten een duur anti-raket systeem moeten aanleggen. Dat ge vecht scheen beslecht in het voor deel van hen die met Rusland tot een afspraak in deze willen komen. Het grote voordeel van zo'n over eenkomst en tegelijk een prece dent is zeker, dat vóór de aan vang van een militair programma reeds een halt wordt toegeroepen aan een bewapeningswedloop die geen van beide landen zich econo misch gezien kan veroorloven. Het politiek klimaat bood uitzicht op zo'n accoord, het financieel klimaat eist dat zelfs. De kosten van dit sy steem belopen tien tot 150 miljard dollar, afhankelijk van het aantal doelen. Volgens Sargent Shriver, speciaal belast met het programma ter be strijding van de armoede in Ameri ka, behoeft men echter met de hui dige oorlog in Vietnam niet te den ken aan de zo noodzakelijke uitgave van 30 miljard, nodig om zijn pro gramma te doen slagen. Als hie p geen geld beschikbaar is, waai dan wèl voor een bewa- peningsw edloop, terwijl zelfs kansen op een politiek vergelijk bestaan? En toch pleit de senaatscommissie voor defensie voor de aanleg van het geld verslindende anti-raket systeem. Niet met het oog op Rus sische agressie, maar door de Chi nese vorderingen op kerngebied en het vervoer van kernbommen per raket. Het verwondert dan ook niet, dat president Johnson enige tijd geleden heeft laten doorschemeren, bereid te zijn tot meer overleg met Peking- China. en wel speciaal met het be wapen» Hgsprobleem als gesprekson derwerp. Eer- verdrag met Meskou is zinloos dis China geen partner is. China heeft er alle belang bij het dilemma voor Johmon niet gemakkelijker te nu i«n: enerzijds de financiële on Mogelijkheid, andei*Ljds bittere noodzaak. treft, heb ik me van alles ontdaan wat aan Saigon herinnerde. Pasjes, foto's, rekeningen, documen tatiemateriaal de Gele Zee heeft zich er liefderijk over ontfermd. Het enige waarmee ik ben blijven zitten, is mijn visum voor Zuid-Vietnam, maar ik kon moeilijk een bladzijde uit mijn paspoort scheuren. Bij het lichtschip Tsjang Kiang K'ou ging de rode vlag met de gele sterren in top. Niet lang daarna kwa men de eerste Chinese functionaris sen aan boord: twee loodsen en een lid van de veiligheidsdienst. Ze wer den met een snelle motorsloep afge zet en klommen gewiekst tegen het plankentouw op. Gedrieën stevenden ze onmiddellijk naar de brug om daar in feite het bevel over te ne men. Het echolood en de radar van de Straat Soenda moesten worden uit geschakeld. Peilingen en foto's (dit laatste gold voor iedereen aan boord) mochten niet meer genomen worden. Orders van de militaire autoriteiten uiteraard. Buitenlanders, of wel bar baren, zouden misschien gegevens kunnen verzamelen, die van strate gisch belang voor een potentiële vij and waren. Appel Met de Nederlandse driekleur op de achtersteven stoomde de vracht vaarder langzaam de Jangtsekiang op. Een paar uur later gingen we opnieuw ten anker. Nu voor de Wang- po, de drukke, met jonken bezaaide zijrivier, die naar de havens van Sjanghai leidt. Op de oevers zag ik lange linten van lichtjes pinkelen. Iedere opvaren de werd te verstaan gegeven de vol gende morgen om acht uur op het hoofddek aanwezig te zijn voor de gebruikelijke inspectie van papieren, hutten en ruimen. Vanmorgen, om precies vijf voor acht, klommen tien Chinezen, die per motorboot waren afgezet, de valreep op. Het waren douaniers, leden van de zoekploeg, militairen, officieren van de veiligheidsdienst en een arts van de medische controledienst. Ze droegen lichtbruine, lichtgrijze en mosgroene uniformen, die keurig versneden en gestreken waren, en die nog glansden van nieuwigheid. Rang tekens hadden ze niet. Wat slechts opviel, waren de rode sterren op de junglepetjes, de rode patjes op de kragen en de Mao-speldjes, die bo ven de linkerborstzak werden gedra gen. Met uitdrukkingloze gezichten na men ze aan een lange tafel in de eetzaal plaats, waar alle veertien Ne derlanders zich hadden verzameld (dertien officieren en ik). Op de over loop van het hoofddek stonden alle Chinese schepelingen, die eveneens waren opgetrommeld. Ztvijyzaum De kapitein, die met stapels papie ren, zeemansboekjes, identiteitsbewij zen en vaccinatiedocumenten voor rich zaï, liet glaasjes limonade aan rukken. De sfeer was vreemd, zo niet ijzig, ook s omdat er zo goed als geen woord gesproken werd. De ervaring had de staf van de Straat Soenda geleerd dat er onder die zwijgende functionarissen ten minste iemand was, die Nederlands verstond en sprak. Niemand wilde kennelijk het risico lopen wegens een of andere stomme opmerking een paar dagen te worden opgesloten, zo als in het verleden wel is gebeurd. De Chinese bemanningsleden kre gen onmiddellijk een voorproefje van de indoctrinatietechniek. Zeker een kwartier lang werden ze toegesproken door een soort politieke commissaris, die het rode boekje van partijvoorzit ter Mao hanteerde, alsof het de waar heid boven alle waarheden was. Eerst in het Engels en daarna in het Chinees reciteerde hij uit de hoofdstukken Klassen en Klassestrijd, Imperialisten en alle Re actionairen zijn Papieren Tijgers, Dienstbaarheid aan het Volk, Een heid. Dicipline en Ideologische Zelf opvoeding. Dezelfde man begon daarna uitvoe rig in mijn paspoort te bladeren. Hij verzocht me toen hem te volgen naar mijn hut. Ik dacht dat hij nieuwsgie rig wis naar de papieren die ik zoal bij me had ik had deze overigens tot de laatste snipper toe uitgekamd maar niets was minder waar. Hij ontpopte zioh zelfs als een allervrien delijkst mens. Het rode boekje „U gaat door naar Japan, naar Osa ka?" begon hij in goed Engels. „Inderdaad". „Is dit uw eerste bezoek aan Sjang hai?" „Ik ben hier nog niet eerder ge- „Mag ik u dan van harte welkom heten in deze stad. Als u aan land wilt, moet u aan de agent maar een walpasje vragen". Met een beleefde buiging en een ondoorgrondelijke glimlach \Verd me tenslotte het rode boekje van Mao in de handen gedrukt. Toen ik daarop een lade opentrok en de politieke commissaris liet zien dat ik er al de nodige bij me had, keek deze zicht baar verheugd. „Voor een van uw vrienden dan", drong hij aan. Het verdere verloop van de ge vreesde inspectie droeg een verre van moeilijk karakter. De Nederlanders zijn beslist niet meer dezelfde gebe ten honden in het rode rijk als in de tijd van de Chinese affaire (Hu Tsu-tsai/Jongejans). In verband met Hong Kong hebben de Britten thans het moeilijkst. opeen nieuwe fiets „Verantwoordelijk voor Aberfan' LONDEN LordRobens (56), voorzitter van de Nationale Kolenraad in Engeland, heeft de verantwoordelijkheid op zich ge nomen voor de ramp in Aberfan die aan 144 mensen het leven kostte. Hij heeft zijn ontslag aan geboden. Hij schreef dit gisteren in een brief aan de minister voor energie-voorziening, Richard Marsh. De bewindsman verzocht hem echter aan te blijven tot de commissie het onderzoek vol tooid heeft. In de brief schreef lord Robens: de tragedie van Aberfan is voortdurend in mijn gedachten geweest. Ik ben mij ervan bewust dat de onvolkomen heden die aan het licht zijn gekomen, onder mijn leiding zijn opgetreden. De ministeriële verantwoordelijkheid mag misschien niet volkomen van toe passing zijn op mij als voorzitter van de nationale kolenraad, maar ik heb mijn gehele leven in overheidsdienst doorgebracht en ik acht mij gebon den aan de regels. Daarom ben ik tot de slotsom gekomen mijn ontslag te moeten aanbieden, zo luidde de brief. On afhankelijk Robens doelde met „ministeriële verantwoordelijkheid" op het gebruik in de Britse politiek dat het hoofd van een departement de persoonlijke verantwoordelijkheid op zich neemt voor het werk van zijn personeel, en aftreedt als dit werk slechte gevolgen heeft. In de praktijk is dit slechts van toepassing op leden van het kabinet, maar wellicht schept Robens opvat ting een precedent voor de hoofden Vredesplan van Tito voor het Nabije Oosten WASHINGTON Mevrouw Katha rine Graham, presidente van de Washington Post, heeft gisteren be richt dat president Tito van Zuidsla- vië donderdag naar Cairo gaat met een vredesplan voor het nabij- e-Oosten, dat hij haar heeft uiteenge zet in zijn zomerverblijf te Brioni. Als compromis wil Tito terugtrek king van Israël uit de bezette gebie den waarbij Israël internationale ga- ratie voor zijn grenzen krijgt zoals die voor het begin van de achtdaagse oorlog waren. Deze garantie zou door de VN of de vier grote mogendheden moeten worden verleend en een de facto erkenning van Israël door de Arabieren. Israël zou die eis dan ver vuld zien zonder dat Arabische staatshoofden het land unilateraal zouden moeten erkennen, waardoor zij zichzelf politiek onmogelijk zou den maken. van staatsondernemingen, die in feite onafhankelijk zijn. Zoals bekend heeft een rege ringscommissie, na een onderzoek van 76 dagen, negen hoge functiona rissen van de kolenraad beticht van nalatigheid die leidde tot de ramp. Frangoise Jordan in hechtenis LONDEN Frangoise Jordan, echt genote van de Britse neo-nazileider Colin Jordan zit sinds gisteren in Londen in voorlopige hechtenis in af wachting van een proces tegen haar. Zij zou in 1965 opgeroepen hebben tot het in brand steken van synago- ges in Engeland en met enkele leden van de nazi-beweging plannen heb ben beraamd om de synagoge in Stan- more in Middlesex in brand te ste- (Van een onzer verslaggevers) BERGEN OP ZOOM Twee kinde ren en een volwassene, die in een roeiboot op de Oosterschelde rond dreven en naar wie de gehele nacht Is gezocht, zijn vanmorgen omstreeks zea uur in de nieuwe haven van Bergen op Zoom aangekomen. Gisteravond was de speurtocht be gonnen, nadat drie kinderen van de familie Krijntjes uit Bergen op Zoom met een roeiboot werden vermist. Twee zeiljachten vonden het bootje met de kinderen om half elf. Het jongste kind, de achtjarige Peter, werd aan boord van een van de jachten ge nomen. De heer Hartel stapte over in het roeibootje met de twee kinderen, Johannes (12) en de tienjarige Maria Krijntjes. De oostenwind dreef dit drietal in de richting Tholen. Een aantal boten van de beide watersportverenigingen in Bergen op Zoom, de gemeentevlet en een vaartuig van de rijkspolitie te water uit Wemeldinge zochten de ge hele nacht de Oosterschelde af. Vanmorgen vroeg voer de roeiboot, waarop de heer Hartel provisorisch een zeil had gemaakt, de haven bin nen. Hij had gewacht op de vloed en was toen naar Bergen op Zoom ge koerst. Moskou ontkent berichten MOSKOU/HONG KONG Moskou heeft gisteren pertinent ontkend dat het Chinese leger de eerste Russische cavallerie- divisie in het gebied van Sin- kiang had vernietigd. Het Engelstalige blad South China Morning Post wist gisteren te melden dat autoriteiten in de Chinese provin cie Kwangtoeng het leger opdracht hebben gegeven op Chinezen te schie ten die proberen naar Hong Kong te vluchten. Het blad haalt reizigers aan, die uit Kanton in de Britse kroonkolonie zijn aangekomen. Vol gens aanplakbiljetten in Kanton zijn 200.000 aanhangers van Mao op weg naar Kanton „om zich van de macht meester te maken". Verzetsleider Uit in Sjanghai verschijnende kran ten heeft men kunnen constateren dat het verzet tegen Mao voorname lijk geleid wordt door de 60-jarige Tao Tsjoe. Hij was de man die de recente opstand in Woehan leidde. Hij stond bekend om zijn bestuurs kwaliteiten en zijn wreed optreden in het zuiden van China. Tsjoe behoorde eens tot de toplei ders in China. Hij keerde zich tegen de culturele revolutie en vluchtte uit Peking. Waar hij zich ophoudt is niet bekend. Maar het schijnt dat hij de steun heeft van de vroegere maarschalk van het Chinese leger Ho URK De drie Duitse jonge lui, naar wie de rijkspolitie te water afgelopen dagen zonder succes met behulp van een motoboot en een vliegtuig het IJsselmeer heeft afgezocht, zijn terecht. Gistermorgen werden zij in een ten tje op de dijk bij de haven van Urk aangetroffen, zich volkomen onbe wust van de ongerustheid die hun „verdwijning" had veroorzaakt. FR zijn zo van die dingen, die als een orkaan opsteken en dan in tomeloze vaart doorstormen. Merkwaardig genoeg kunnen het kleinigheden zijn. Of misschien is het juist omdat het kleinigheden zijn, die veerlicht met één adem zucht omhoog geblazen kunnen wor den. Geen storm is in de vrouwenwe reld opgestoken toen bekend werd, dat de Rijksbemiddelaars het billijk vinden en toestaan, dat de juffrouw achter de toonbank in een zaak waar alleen vrouwen werken geen recht heeft op het minimumloon van 554,70 per maand. Haar collega een deur verder, die daar als collega achter de toonbank een man heeft en precies hetzelfde artikel verkoopt, heeft er echter wel recht op en gaat dus met die 554,70 min zoveel loonbelasting en socia le lasten huistoe. Maar nu begint er een orkaan te woeden, met een depressie uit Zwe den overgedreven, over het pro bleem of er in ons land nog juffrou wen mogen bestaan. Het Nederlandse Vrouwen Comité oog, oor en mond van de Neder landse vrouw, heeft daarom zijn or ganisaties gevraagd in eigen kring die kwestie eens te bespreken. Wil de juffrouw als juffrouw aan gesproken worden of moet van een een zekere leeftijd af elke vrouw „mevrouw" worden? Denk niet, dat daar met ja of neen op te antwoorden is. Zeeën van emoties blijken deze klip te omspoe- „Waarom", roepen velen, „moeten wij gediscrimineerd worden met dat hatelijke „juffrouw"? Wat verbeeldt die getrouwde vrouw zich wel? In de winkels kijken ze je erop aan. Bij de loketjes grinniken ze om je." „Aanstellerij", roepen de anderen, „Ik voel me voor de gek gehouden als ze tegen mij „mevrouwen". En als ik een mevrouw ben met alleen mijn meisjesnaam dan zien ze me voor een gescheiden vrouw aan er dat vind ik een belediging". „Ho", komen de gescheiden, vrou wen in de weer. „Wij zijn altijd d( slachtoffers en nou dit weer. Discri minatie Met haar op Ct tanden weren de partijen zich en de getrouwde vrou wen zitten ertussen. De ene helft wil mild de zusteren wel „bemevrou- wen", de andere helft vraagt wat haar toch bezielt. Juf- of muf-vrouw, wat moet hel zijn? En vooral, wanneer wordt de juf frouw een mevrouw? Als ze achttien is. menen zij die rekening houden met de vervroegde huwelijksleeftijd en alle schaapjes wit willen zien. Als ze dertig is, bedenken de be- dachtzamen, die wat' meer zorgvul digheid wensen te betrachten alvo rens de huwelijkse staat te kiezen. Als ze veertig is, redeneren de je-kunt-nooit-weters. En niemand geeft ook maar een streepje toe. De man wordt geen mening ge vraagd. Dit is een typisch staaltje van zelfbeschikkingsrecht voor de vrouwen. En toch gaat het ook die mannen lan. Want, hoe de vrouwelijke leslissing ook zal zijn, wee de man die dan een fout maakt en verzuimt een juf- «en muf-vrouw te noemen of, zo de tuise schijn wordt afgewe- nn, de fiere vrije vrouw een verbin tenis toedenkt tieman trof hen gistermorgen in hun tentje op de dijk De jongelui waren eerst met hun bootje naar Staveren gegaan. Zondag maakten zij de overtocht naar Urk, waar zij 's avonds gezond aankwa men. Aanleiding tot de gerezen ongerust heid was het feit, dat hun auto met lege carrier voor het vervoer van een boot sinds vorige week dinsdag tus sen Naarden en Muiderberg gepar keerd stond, zonder dat van de eige naar iets te bespeuren viel. Meisje omgekomen ARNHEM Bij een binnenbrand in een bovenwoning aan do 4e Nijver heidsstraat in Arnhem is gistermor gen het 7-jarige meisje Th. H. Spijker om het leven gekomen. Voorbijgangers ontdekten omstreeks half acht de brand. Een 16-jarige zoon, die boven sliep, waarschuwde zijn ouders, die een eta ge lf.ger hun slaapkamer hadden. En kele van het zes kinderen tellende gezin waren op het moment dat de brand uitbrak al naar hun werk. Loeng, die eveneens uit Peking is ge vlucht. Ho Loeng schijnt veel aanhan gers te hebben in het leger. AMSTERDAM Vanmiddag is een nieuwe en snellere verbinding tussen Haarlem en Schiphol officieel geopend door de commissaris van de Koningin, mr. Kranenburg, en ir. J. van de Kerk, secretaris-generaal van Rijkswaterstaat. Zij deden dit samen omdat een paar kilometer provinciale weg is en de rest (12 kilometer) onderdeel is van de aan te leggen rijksweg 7, die een nieuwe verbinding zal vormen van de Velser- tunnel via SchipholAmstelveen en Muiderberg naar de IJsselmeerpolders en het noorden van het land. Haarlem krijgt nu een aanzienlijk verbeterde verbinding met Schiphol en daardoor met de rijksweg Amsterdam enerzijds en Rotterdam en Den Haag anderzijds. De „oude" Schipholweg be leefde nogal wat ongelukken. Een moeilijke situatie is, dat de nieu we verbinding bij het klaverblad Schip hol wel goede aansluitingen heeft op de noord-zuid-rijksweg, maar in oostelijke richting vastloopt op de oude provin ciale weg. Deze wordt wel in een goede rijksweg veranderd, maar dat duurt nog enkele jaren. Vooral het geldgebrek werkt vertra gend. Het stuk rijksweg, dat vanmiddag in gebruik werd genomen, kost al 5 miljoen gulden per kilometer. Morgen zullen de nieuwe brug over de ringvaart bij Schiphol en het stuk rijksweg 6 ten zuiden van Amstelveen (met veel kunstwerken) worden aan besteed. Met name de verbinding Haar lemUtrecht is dus voorlopig nog niet Wanneer deze weg klaar is, staat nog een belangrijk stuk op het programma: de verbinding met rijksweg 1, de weg van Amsterdam via Naarden naar het oosten. Het zal nog wel tot 1970 duren voordat dit gedeelte klaar is. Italiaan overleden na vechtpartij HEERLEN De 26-jarige ongehuw de Italiaanse mynwerker M. S. uit Spekholzerheide is gisternacht overle den aan de mesverwondingen die hij opgelopen heeft tijdens een vechtpartij met zijn 30-jarige eveneens ongehuwde landgenoot A. C. Beide Italianen hadden veertien da gen geleden voor het eerst met elkaar gevochten. Sindsdien zou C. bang zijn geweest voor zijn collega en vanaf die tijd droeg hij een mes bij zich. Toen C. zaterdagavond na een cafébezoek naar huis ging stond S. op hem te wachten. Er ontstond toen een nieuw gevecht waarbij C. zijn mes tevoorschijn haalde en S. enkele malen in hoofd en borst stak. C. liet zijn landgenoot bloedend op straat achter. Zondagmiddag werd hij gearresteerd. Hij heeft een beken* 1 tenis afgelegd. Vijf ernstig gewonden STEENWIJKERWOLD Vyf bejaarden z\jn gisteren ern stig gewond geraakt toen hun bus op de rjjksweg tussen Hee renveen en Steenwyk ter hoog te van Steenwjjkerwold door een vrachtwagen met aanhan ger werd aangereden. De bus werd zo zwaar beschadigd, dat drie van de vjjf gewonden moes ten worden uitgezaagd. De slachtoffers behoorden tot een gezelschap van 150 bejaarden, die met vier autobussen van een Amster dams touringcarbedrijf een jaarlijkse dagtocht maken. De gewonden zijn mevrouw Lisse- veld (75), mevrouw Kelder (75), me vrouw Groeneveld en het echtpaar In kanaal geslingerd WINSCHOTEN De 75-jarige R. P. Ploeger die gistermiddag plotse ling de weg overstak, is door een vrachtauto gegrepen cn in het naast de weg gelegen kanaal geslingerd. Zeer ernstig gewond werd hii naar het ziekenhuis gebracht, waar hij kort na aankomst is overleden. BEEK en DONK Het 6-jarige jongetje H. A. G. M;. van Acht werd gisteravond door een auto overreden. Hij was oo slag dood. AMERSFOORT Gisteravond is in het ziekenhuis De Lichtp^berg te Amersfoort overleden de 56-jarige dr. H. F. vr.n der L'.eer, leraar oude talen aan het Eerste christelijke ly ceum te Ze st. Hij werd gisternacht door een motorrijder aangereden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 5