AU T'AU IN DE
ZAKENBELANG
MARTELKAMER:
IN HONG KONG
Jongen en 4
in boorput
redders
vergast
Uit de Haagse hof geplukt
Buigen voor Rood China
De Gaulle blijft
bij zijn mening:
Vrijer Quebec
DINSDAG 1 AUGUSTUS 1967
Het zakenleven van Hong Kong is natuurlijk nauw verbonden aan de handel met
Rood China. Er worden maar al te vaak nederige buigingen in de richting
van Peking gemaakt, als er iets mis gegaan is. Het oud-Chinese „Au t'au" (een
zware zelfbeschuldiging) komt in de kroonkolonie nogal eens voor.
een onvergetelijk vergezicht biedt over de Britse kroonkolonie,
en waar Jennifer Jones een6 een filmglansrol speelde („Love is
a many splendored thing'', is het eiland Hong Kong de rust
zelve. In de luxe flats die daar zijn gebouwd, kijkt elk terras
uit op begroeide heuvels en blauwe kreken, op het vissersdorp
Aberdeen ook met zijn fameuze drijvende restaurants.
buiging maken en vernedering na ver
nedering te ondergaan.
Een oyde term uit de Chinese kei
zertijd au t'au, wat volledige overga
ve aan de absolute heerser betekent
(tien diepe buigingen, daarna het
hoofd in 't stof), heeft in dit opzicht
een totaal nieuwe betekenis gekre
gen.
Zodra Peking meent dat er ergens
een relatie is verstoord, moeten de
hoogste directeuren van de mach
tigste firma's op het matje komen. Ze
dienen zich dan aan een onterende
procedure te onderwerpen met
schriftelijke verklaringen dat ze er
spijt van hebben en openlijke ver
ontschuldigingen in de advertentieko
lommen der dagbladen als ze er
tenminste prijs op stellen de klandi
zie te behouden.
„MARTELKAMER"
De „martelkamer" van Horig Kong
is meestal de Bank van China, waar
belangrijke, rode staatsfunctionaris-
sen zetelen. Ook verschillende Neder
landse bedrijven zijn daar in de loop
van de tijd ge-au t'au-d. De Royal
Interocean Lines bijvoorbeeld, waarin
o.m. de Java - China Pakket en de
KPM zijn samengesmolten, nadat een
inmiddels verdwenen gezangsvoerder
enkele muitende Chinese schepelin-
in, die in het Australische Brisbane
de brug van de Straat Malakka
bèstormden, in de benen geschoten
had.
Drama op vuilnisbelt in Parijs
PARIJS t=» Een elfjarige jongen is
gisteren in een tien meter diep gat op
een vroegere vuilnisbelt in Parijs te
rechtgekomen en daar bedwelmd
door gas. Vier mensen, die hem wil
den redden, werden eveneens be
dwelmd. Alle vijf waren dood voor
dat ze uit het gat konden worden
gehaald.
Het drama begon toen Alain So-
reau met een vriendje speelde op het
terrein, waar het gat was gegraven
om de ondergrond te testen voor een
gebouw dat daar binnenkort zal ver
rijzen. Alain liet zich door zijn
vriendje aan een touw neerlaten.
Waarschijnlijk door lekkage was het
gat met gas gevuld. De jongen raakte
bedwelmd en stortte omlaag.
Zijn vriendje haalde hulp. Enkele
voorbijgangers, onder wie de vader
en een broer van Alain, daalden een
voor een af in het diepe gat van
ongeveer een viJerkante meter. Alle
vier stortten eveneens bedwelmd in
de boorput.
Nippertje
De grote waterreservoirs, die daar
liggen, en die door regenval moeten
worden gevuld, kunnen, over het he
le jaar gerekend, de behoefte niet
aan. Wat zijn watervoorziening be
treft, is Hong Kong voor bijna de
helft van Rood China afhankelijk.
Het laatste Engelse bolwerk in het
Verre Oosten, dat, voor het eerst in
zijn bestaan, door een politieke in
plaats van een natuurlijke tyfoon ge
teisterd is, heeft nog veel meer vitale
banden met Peking. Het grootste deel
van zijn levensmiddelenpakket bij
voorbeeld komt per trein over de
groene grens. Ook al zijn bouwmateri
alen worden uit Mao's rijk aange-
WEDERKERIG
De afhankelijkheid is overigens we
derkerig. Meer dan 50 procent van
China s deviezeninkomsten worden in
of middels Hong Kong verkregen.
Met, export en met bankzaken ver
dient de rode draak de broodnodige
harde valuta. Tenslotte moeten de tar
we - importen uit Canada en Austra
lië worden betaald.
Hoewel de Chinese leiding bin
nenslands bewijst dat de bereidheid
aanwezig is voor ideologische geschil
len alles op te offeren, gelooft men in
politieke kringen niet dat de agitatie,
die thans wordt bedreven, Höng
Kong op korte termijn in hetzelfde
slop als Macao zal brengen.
In deze per vleugelboot slechts
twee uur van de Britse kroonkolonie
verwijderde bezitting zijn de Portuge
zen weliswaar nog de jure aan de
macht, maar de Rode Garde is er de
facto heer en meester.
RUMOER
De in het teken van toeristen,"speel
holen en goudsmokkel staande stad
heeft zijn levendigheid van vroeger
totaal verloren. Zo er thans rumoer
wordt gemaakt, dan is dit afkomstig
van Maoïsten, die in witte hemden
en blauwe pantalons in kolonne door
de straten marcheren om alle gebou
wen met communistische leuzen vol
te plakken.
De Portugese gezagsdragers laten
zich niet meer zien. Terwijl de nog
overgebleven troepen in de kazernes
zijn gestationeerd, heeft men de bui
tenlandse ambassades en consulaten
in Hong Kong laten weten dat geen
vreemdeling op enigerlei vorm van
bescherming kan rekenen. De exodus
naar Lissabon draait op volle toeren.
Anders dan de Britten hebben de
Portugezen eieren voor hun geld ge
kozen. Ze zijn letterlijk door de
knieën gegaan. Hun buiging in de
richting van China heeft hun de mo
rele nederlaag gekost en een schat
aan dollars („ter compensatie van de
slachtoffers van de fascistische wreed
heden", waarmee het neerslaan van
de ook in Macao ontstane relletjes
werden bedoeld).
CANOSSA
Het verwerpen van het Chinese ul
timatum, hetwelk van eenzelfde strek
king was als dat aan Macao, weer
houdt de zakenwereld overigens niet
wèl naar Canossa te gaan. De grote
belangen, die de handel en het geld
wezen bij het voortbestaan van de
Britse kroonkolonie hebben, doen de
vertegenwoordigers ervan buiging op
Hoe liggen de politieke verhoudin
gen in Hong Kong? Welk deel van de
Chinese bevolking van 3.5 miljoen zie
len steunt Mao, en wie moeten niets
van het legendarisch geworden rode
boekje hebben?
Het is moeilijk hier de juiste ant
woorden op te geven, omdat de schat
tingen nogal uiteenlopen. Aangeno
men mag echter worden dat 20 pro
cent sympathieën van een uitgespro
ken communistische signatuur heeft.
Van de ruim 300 vakverenigingen,
die er zijn, worden de grootste, die
de helft van het totale ledental voor
zich kunnen opeisen, als rood bestem
peld. Een onbekend, doch niet te ver
waarlozen aantal onderwijzers maakt
een deel van de jeugd rijp voor de
Rode Garde.
Onder de Kwomintang - Chinezen,
die na de verdrijving van Tsjang Kai
- sjek van Kanton naar Hong Kong
vluchtten en daar voor een plotse
linge verdubbeling van de bevolking
zorgden, bevinden zich natuurlijk fer
vente tegenstanders van Mao.
Van de grote massa kan evenwel
worden gezegd dat zij zich noch naar
de ene, noch naar de andere kant
compromitteert. Het is een overal te
constateren Chinese eigenschap de
kat zo lang mogelijk uit de boom te
kijken. De huik wordt naar de wind
gehangen, zodra er zakelijke of fami
liebelangen mee zijn gemoeid.
Engeland verwerpt
Snaans argument
inzake Gibraltar
LONDEN Engeland heeft offi
cieel de Spaanse argumenten inzake
Gibraltar verworpen. Op 3 juli liet
Madrid Londen in een nota weten,
dat het referendum, dat Engeland In
september van dit jaar in Gibraltar
wil laten houden, in strijd is met het
verdrag van Utrecht van 1713 en met
een resolutie van de Algemene verga
dering van de Ver. Naties van 20
december '66. In een antwoordnota
deelde het Britse ministerie van bui
tenlandse zaken gisteren mee dat het
geen aanleiding ziet zijn standpunt te
wijzigen.
De 25.000 bewoners van Gibraltar
zullen dus op 10 september naar de
stembus kunnen gaan om bekend te
maken of zij het leven voortaan on
der Spaans bestuur willen voortzet
ten (waarbij vrijheid van godsdienst
en behoud van de Britse nationaliteit
wordt gegarandeerd), of de banden
die zij op het ogenblik met Engeland
bezitten willen behouden. Algemeen
wordt aangenomen dat de keus op
het laatste zal vallen
persoon zich in het gat waagde om
de anderen te redden.
Brandweerlieden met gasmaskers
lieten zich snel zakken en brachten
de slachtoffers naar boven. Kunstma
tige ademhaling mocht niet meer ba-
Gewezen Griekse
minister in cel
ATHENE Evangelos Arvamtakis,
onderminister voor verbindingen in
het kabinet van ex-premier George
Papandreoe. is gisteren door een mili
tair tribunaal in Athene tot acht
maanden gevangenisstraf veroordeeld
wegens het houden van een vergade
ring zonder toestemming.
Arvanitakis werd op 28 juli gear
resteerd toen hij een bijeenkomst
van meer dan vijf personen bijwoon
de, waarvoor geen toestemming van
de politie was aangevraagd.
Vorige week vrijdag werd een voor
malige minister van de radikale par
tij, George Rallis, in zijn buitenver
blijf gearresteerd op dezelfde beschul
digingen. Hij is op vrij voeten
gesteld in afwachting van zijn berech
ting.
Ex-gouverneur van
Jeruzalem aepakt
JERUZALEM In Jeruzalem zijn
gisteren vier vooraanstaande Arabieren
gearresteerd wegens verzet tegen de
Israëlische autoriteiten. Onder de ar
restanten bevinden zich de gewezen
Jordaanse gouverneur van het oude
stadsdeel. Anwar el Chatib en dr. Daoed
el Hoessein, familie van de vroegere
groot-moefti van Jeruzalem, die be
kend was om zijn pro-Duitse en anti-
Zionische houding.
De Israëlische regering heeft met in
gang van gisteren het Israëlische pond
als wettig betaalmiddel in de bezette
gebieden ingevoerd. Alle handel in de
ze gebieden moeten voortaan in Israëli
sche valute geschieden.
Italiaan valt uit
rijdende sneltrein
BARNEVELD - De 34-jarlge Italiaan
J. A. Loddo, die in Enschede woont, is
gisteren uit de sneltrein Amersfoort
Apeldoorn gevallen. Ernstig gewond
werd hij naar een ziekenhuis gebracht.
De Italiaan leunde tijdens het rijden
tegen een deur, die op een gegeven
ogenblik open viel. Zijn vriend, die het
ongeluk zag gebeuren, trok aan de
noodrem.
Alleen
AMERIKA VOELT zich langzaam
maar zeker door zijn bondgeno
ten in de steek gelaten. Niet alleen in
Europa, maar ook in het Verre Oos
ten.
Terecht vraagt men zich te Washing
ton af, of het verantwoord is, de
problemen in een groot deel van de
wereld alleen op de schouders te
nemen.
De droom van de collectieve veilig
heid lijkt een nachtmerrie te wor
den, nu na Frankrijk zelfs Enge
land en West-Duitsland een eigen
weg gaan.
Ook de bondgenoten in Azië geven
niet thuis, als Amerika probeert,
meer manschappen los te krijgen
voor de strijd in Vietnam.
Zij blijken zelfs weinig belangstel
ling te hebben voor een topconfe
rentie, die Amerika in het najaar
over de situatie in Azië wil organi
seren.
Amerika kan zich ook economisch
niet veroorloven, de lasten van de
gehele „vrije wereld" op zich te ne
men. De onlusten van de afgelopen
weken zijn een teken aan de wand.
Overigens zijn het ook economische
redenen, die met name Engeland en
West-Duitsland ertoe gebracht heb
ben, zich aan een deel van hun ver
plichtingen te onttrekken.
Niettemin realiseert men zich te
Washington, dat zich wijzigingen aan
het voltrekken zijn, die herziening
van de Amerikaanse buitenlandse
politiek noodzakelijk kunnen maken.
Dat behoeft geen terugkeer tot het
al lang overleefde isolationisme te
betekenen. Een dergelijke houding
kan Amerika zich niet meer ver
oorloven.
Wel houdt het in, dat Washington
zijn bondgenoten meer en meer voor
ogen zal houden, dat als zij een
eigen weg willen gaan zij de ge
volgen van hun houding goed in
overweging moeten nemen.
Kwalijk
£)E verklaring van de Franse pre
sident over zijn bezoek aan Ca
nada beantwoordt aan de verwach
tingen. Zij bevestigt, dat de generaal
met voorbedachten rade heeft ge
handeld.
Bewust heeft hij zich gemengd in
de binnenlandse aangelegenheden
van een bevriende mogendheid. En
dat, terwijl De Gaulle zo hoog op
geeft over zijn politiek van niet-
tussenkomst.
Kwalijk is, dat de Franse minister
raad zich achter de president heeft
geschaard, al mocht niet anders wor
den verwacht na de lakei-achtige
ontvangst,- die de ministers hun chef
bij zijn nachtelijke terugkeer heb
ben bereid.
Dit alles is typerend voor de wijze
waarop Frankrijk wordt geregeerd.
Eén man maakt de dienst uit en zijn
medewerkers volgen hem blinde
lings. Ook als hij fouten maakt.
Het is een schokkende ervaring. Te
meer omdat het Franse parlement
dat overigens op reces is niet
bij machte is, de generaal te weer
houden van stappen die het prestige
van Frankrijk alleen schaden.
IIET WEER IN EUROPA
gisteren dag
25 O.t
24 O
Af en toe moet de politie op
treden tegen de jeugdige Maoïs
tendie in de stad, wat al te luid
ruchtig te keer gaan. Maar ook
daarbij wordt voorzichtig genoeg
gehandeld om Peking niet voor
het hoofd te stoten.
DOOR
e waren er we] een beetje var
geschrokken. Maar wat doe je als
een ander in nood zit? Dus hadder
:e. echtpaar-zonder-kinderen- op-
leeftijd, het neefje-met- de-zieke
moeder en vader-voor- zaken-op
reis liefderijk opgenomen.
De eerste twee dagen brachten zr
wandelend door. Toonden hem he1
Binnenhof „waar de wetten gemnakl
worden" griezelden tegen al hur
principes in de Gevangenpoort,
want het kind was er niet voorbij te
krijgen. Hingen rond op de speel
goedafdelingen van de warenhuizer
met een wakend oog, omdat neefje
een ondernemend jongetje was. da'
alle mechaniekies wel proberen, wil
de.
Ze gingen naar het strand, waa
ze hem direct verloren, terugvonde'
na een paniekuur. zonnebrand kre
^en en een barstende hoofdpijn.
Madurodam hielp een dag doorkr
men en toen wisten ze het nie
De krant bracht uitkomst Als kin
derlozen hadden ze er nooit aan ge
dacht: het programma van hei
Haags vakantiecomité.
Oom las het tante verrukt voor
Heel de lieve lange dag was er wel
wat te doen. Verkeersles aan de Hen
gel olaan met aansluitend bezoek aan
het Zuiderpark. voorstelling in hei
Openluchttheater.
Vooruit, de volgende dag de Haag
se toren beklimmen. Tante bleef
thuis, maar oom zwoegde alle treden
»p, neefje trouw in zijn kielzog. He-
.Verfje
emaal boven keken ze over de
Haagse daken naar de kleine auto-
tjes beneden en de stralende zon
laar boven. Oom werd er stil van.
taakte zijn opvoedende uitleg een
vijle. Wees toen ergens in de verte
n zei' „Morgen gaan we daar naar
Heel klein en benepen klonk he'
temmetje naast hem: „Moet u daar
•aar toe?"
„Moeten??", oom keek op hem
neer. „Moeten? Nee jongen moeten
niet", hij dacht aan zijn luie stoel in
de tuin. aan tantes geurige koffie en
veegde voor de zoveelste keer het
zweet van het voorhoofd.
,,Wilt u er graag naar toe?", het
klonk bijna sussend toegeeflijk.
„Neen", zei oom en het kwam uit
de grond van zijn hart. Het manne
ke zweeg en oom zon op iets om die
bruuskheid weer goed te maken.
Hee] voorzichtig, heel zoetjes
klonk toen het stemmetje: „Zullen
we dan niet gaan?"
Er groeide een argwaan in oom.
welke wensen spookte in dat koppe
tje rond?
„Wat wou jij dan morgen?"
Hij moest zich helemaal naar bene
den buigen om het te horen, want
de fluister woei bijna weg in de
wind: „Spelen...."
De volgende dag zat oom in
fuin en alle dagen daarna, En tante
'.ette veel koffje en breide een trui
"oor het neefje.
En het kind dribbelde rond, knoei
de met een teil water, rende als een
'ocomotief de gang op en neer, woon
de uren in een tent van een be
zemsteel en een laken.
Gisteren is hij weer huistoe ge
gaan. De bezemsteel mocht hij mee-
HONG KONG Aan de andere kant van de Peak, die
Om de leeshonger te stillen zijn in Hong Kong vele stalletjes ingericht,
waar de jeugd de zeer populaire beeldromans tegen een kleine vergoeding
mag lezen.
zullen worden. Niemand wenst dit,
aldus de voorlichtingsminister.
In Ottawa hebben woordvoerders
van het bureau van premier Pear
son en van het ministerie van bui
tenlandse zaken nog geen commen
taar willen geven op de verklaring.
Premier Pearson wil eerst de volle
dige tekst bestuderen en zal daar
na beslissen of hij al dan niet com
mentaar zal leveren.
Pearson had tevoren in een rede
voor een groepje jonge Canadezen
van Qekraïnse afkomst gezegd dat
volgens hem Canada gegrondvest is
op de vereniging van twee rassen
en ook niet anders kan bestaan. Dit
houdt in de 'volledige aanvaarding
van de franstalige meerderheid door
de Engelse meerderheid in. Het be
staan van een cultureel en taalkun
dig verschil rechtvaardigt nog geen
politieke scheiding van de bevol
kingsgroepen, aldus Pearson.
In regeringskringen gaf men
echter te verstaan dat de regering
geen bezwaren zal opperen als de
Franse regering een speciale be
langstelling toont voor de culturele
en technische ontwikkeling van
Frans-Canada, maar dat de politiek
hier toch buiten moet blijven.
Diefenbaker, de leider van de
conservatieve oppositie, wil dat de
Canadese regering opnieuw een
krachtig protest laat horen.
Premier Johnson van Quebec gaf
als commentaar, dat Canada's poli
tieke problemen in Canada zelf kun
nen worden opgelost.
Geen „vrijheid"
Op de vraag of De Gaulles me
ning dat de frans sprekende Ca
nadezen in hun eigen land niet zijn
verzekerd van „vrijheid, gelijkheid
en broederschap" juist was, zei
Johnson dat dit inderdaad zo was
als De Gaulle de frans sprekende
Canadezen in geheel Canada be
doelde en niet alleen in Quebec.
De meeste Britse en Amerikaanse
bladen hebben veel kritiek op de
Franse regeringsverklaring. Ook de
Franse pers blijf tniet achter.
Het rechts georiënteerde blad
l'Aurore schrijft dat De Gaulle niet
wil toegeven dat hij in Canada een
flater heefte geslagen. Het linkse
blad Combat schrijft dat De Gaulle
wist wat hij ging zeggen en dat hij
dus bewust op een schandaal heeft
aangestuurd dat. Frankrijk belache
lijk maakt.
PARIJS President De
Gaulle heeft gisteren in een
verklaring zijn geruchtmaken
de reis door Canada toegelicht.
In deze verklaring, voorgelezen
door voorlichtingsminister Gor-
se voor een talrijke schare jour
nalisten, zegt De Gaulle geen
aanspraak te willen maken op
de leidnig noch op de soeverei
niteit van het gehele of een deel
van Canada.
kan
onge-
blij-
ven toekijken dat
de zeseneenhalf
miljoen Franse
Canadezen niet die
vrijheid genieten
die hun toekomt
in eigen land.
Daarom, zo gaat
de verklaring
heeft ge-
De Gaulle
hun regering on
dubbelzinnig te kennen gegeven, dat
Frankrijk hen wil helpen de doelen
ten aanzien van hun vrijheid te be
reiken welke zij zichzelf gesteld
hebben.
De verklaring van de president
kwam nadat hij vier uur en 25 mi
nuten had vergaderd met het kabi
net. Gorse verklaarde dat alle minis
ters zich unaniem achter de presi
dent hebben geschaard.
In antwoord op talrijke vragen
zei minister Gorse, dat president De
"Gaulle bij het gebruik van de woor
den Leve Quebec niet aan een be
paalde partij in Canada had gedacht.
„Het woord vrij is niet noodzakelij
kerwijs hetzelfde als onafhankelijk",
zei de minister. Volgens hem is de
president voorstander van een for
mule. die Canada in het algemeen
en Quebec in het bijzonder de mo
gelijkheid biedt zijn eigen toekomst
te bepalen. De Gaulle had in het
Franse deel van Canada een si
tuatie aangetroffen, waarin het
zijns inziens moeilijk was voor
Frankrijk om niet te reageren.
Geen inmenging
De omstreden uitspraken van De
Gaulle in Quebec en Montreal mocht
volgens Gorse niet als inmenging in
de binnenlandse aangelegenheden
van een ander land zien, omdat
Frankrijk door een aantal econo
mische en culturele akkoorden met
Quebec is verbonden en omdat de
president op uitnodiging van de re
gering van Quebec naar Canada was
gekomen".
Aangezien de premier van Quebec
de deugdelijkheid van De Gaulles
opmerkingen had erkend, kon er,
volgens Gorse, geen sprake zijn van
'inmenging'.
Hij zei dat de president zich vol
ledig bewust was geweest van de
moeilijkheden die hij in Canada zou
ontmoeten. De bewindsman sprak
over een 'klein incident', dat naar
hij vreesde, zou worden gebruikt
om de kern van het belangrijke
probleem te maskeren.
Tenslotte zei hij, dat de problemen
van bv. Wallonië en het Franse deel
van Zwitserland in geen enkel
opzicht te vergelijken zijn met die
van Canada.
Gorse verwachtte niet dat de Ca-
dees-Franse betrekkingen door het
bezoek van De Gaulle 'bevroren'
