MENISTEN: OECUMENE IN MINIATUUR Een woord voor vandaag Felle aanval op de eenwording kerken Uw probleem is het onze... Turken hopen nu op toerisme naar Efeze Luchtmacht: na dienst in burger Te grote vleesproduktie maar geen prijsdaling USUI* NEDERLAND STAAT LINKSBUITEN g Met een A J.N. Spaarbiljet 196772 in van f.100,- naar f.133,- Algemene Bank Nederland DONDERDAG 27 JDLI 196 Door het geloof tg Abraham, toen hij geroepen werd, in ge hoorzaamheid getrokken naar een plaats, die hij ter erfenis zou ontvangen, en hij vertrok, zonder te weten waar hij komen zou Hebreeën 11 .8). Nooit zou Abraham uit zichzelf Ur, zijn familie en vrienden kring hebben verlaten voor een onbekend oord. Het enige was, dat God hem geroepen hadhij, die waarschijnlijk tevoren een maanbidder was. En Abraham geloofde en gehoorzaamde zonder meer de stem van die voor hem toen nog onbekende God. Waar hij terecht zou komen, wist hij niet. Hij volgde onvoorwaardelijk. Nog zegt God tot mensen in de prediking „Ga uit uw land en uit uw maagschap". Predikanten zijn gezanten van Christus, om met Paulus te spreken alsof God door onze mond u ver maande; in naam van Christus vragen wij u: laat u met God verzoenen". God staat aan de deur van ons hart en wil, dat wij open doen. Willen wij dat? Blindelings volgen? Ons helemaal overgeven? Wij willen eerst wat in onze handen hebben. Wij willen eerst wat zien. eer we ons toevertrouwen aan God en zijn Woord. Maar de kracht van Abrahams geloof was juist dat volgen, zonder te weten waarom en waarheen. Niemand doet dat uit zichzelf. God werkte dat geloof in Abraham. Wij lezen vandaag Romeinen 4 13-25. Kritiek van vroegere primaat van Engeland LONDEN Lord Fisher van Lambeth, de vorige aartsbis schop van Canterbury, heeft in een brochure, die in Enge land te koop is, een geduchte aanval gedaan op het plan van eenwording tussen de Angli caanse Kerk en de Methodis ten Kerk. Al aan het begin van dit jaar liet hij van zich horen toen hij zich tegen de voorgestelde bevestigings- (of ver- zoenings) dienst tussen beide kerken verzette. Schrift Nu aijn zijn bezwaren op schrift gesteld en omdat het de vroegere pri maat van de Kerk van Engeland (de Anglicaanse Kerk) betreft zullen zijn woorden wel gewicht in de schaal leggen voor de leden van beide ker ken. Het is hem onmogelijk deel te ne men aan de bevestigingsdienst van de twee kerken, die reeds in een ver gevorderd stadium van samengaan zijn gekomen. Hij struikelt over for mele kwesties van de ambten van de Uneven die niet zijn voorzien van naam en adres kannen niet in behandeling worden genomen. Geheimhouding Is verzekerd. Vra gen die niet onderling met elkaar in verband staan moeten In af zonderlijke brieven worden ge steld. Per brief dient een galden san postzegels te worden Ingeslo- Vraag: Iemand was vijf jaar lang Invalide en overleed een halfjaar ge leden. Als kleine zelfstandige meen de hij niet in aanmerking te komen voor een uitkering krachtens de inte- rimwet invaliditeitstrekkers. Achter af bleek, dat hij daarop wel recht had gehad omdat er vroeger zegels waren geplakt. Kan zijn weduwe nu nog recht doen gelden op de gederf de uitkering? Antwoord: Neen. Een aanvraag om rente is niet-ontvankelijk, in dien degene ten behoeve van wie rente wordt aangevraagd, is overle den voor de indiening van de aan vraag: A is 67 jaar, weduwnaar, gepensioneerd rijksambtenaar en heeft enkele duizenden guldens op brengst van vermogen. Hij heeft meerderjarige kinderen. B HEEFT meerderjarige kinderen. B heeft we duwepensioen, een klein ambtenaars pensioen en nog wat inkomen van spaargeld. Ook zij heeft meerderja rige kinderen. Wanneer A met B trouwt, vervol gens overlijdt en B dan nog in leven is. ontvangt zij dan opnieuw het wet telijke weduwepensioen met het ambtenaars weduwepensioen, of heeft zij dan recht op het pensioen wegens haar huwelijk met A? Wan neer A of B na het huwelijk sterft, hoe gaat het dan met de nala tenschap als zij in of buiten ge meenschap van goederen huwen? Antwoord: Wanneer een weduwe met rijkspensioen weer trouwt, ver liest zij haar AWW, doch krijgt in plaats daarvan een extra uitkering gelijk aan een jaar AWW, doch niet meer dan zij tot haar 65 ste jaar zou hebben genoten. Haar rijkspensioen behoudt zij met een reductie als haar tweede man rijkspensioen ge niet Als A ria het huwelilk over lijdt, heeft B geen recht op het amb- tenarenpensioen van A omdat A reeds pensioen genoot toen hij trouw de. Als het huwelijk in gemeenschap van goederen wordt gesloten, wordt bij overlijden van een der echtgeno ten de verdeling van de nala tenschap dermate ingewikkeld, dat men beter voor het huwelijk met een notaris overleg kan plegen. Deze kan raad geven en de voor beide echtgenoten en voor hun kinderen beste regeling treffen. Na pelgrimage paus EFEZE/ROME Paus Pau lus is gisteravond in Rome teruggekeerd van zijn twee daags bezoek aan Turkije. Was de eerste dag bestemd voor be sprekingen met Turkse politici en geestelijke leiders (kort voor zijn vertrek uit Istanboel bracht de paus nog een bezoek aan de Armeense patriarch Snork), gisteren maakte hij een per soonlijke pelgrimage naar Smirna en Efeze. (Van een onzer redacteuren) DEN HAAG De Koninklijke Luchtmacht gaat een proef nemen met het „lopen in burger na de dienst". In augustus en september zullen de dienstplichtigen van de Luchtmacht Electronische en Technische School (LETS) van de vliegbasis Deelen na afloop van de dagelijkse dienst hun burgerpak mogen aantrekken, en dus in burger de vliegbasis verlaten. Als de proef slaagt zal deze maat regel vermoedelijk voor alle dienst plichtigen van de luchtmacht gaan gel den. Daarnaast wordt een week lang nog een proef genomen. Voor dienst plichtigen van de LETS is de dienst dagelijks om ongeveer half vier ge ëindigd. Dat komt omdat zijn dienst reeds 's morgens om half zeven begint. Om de militair een langere avond te geven is nu (voor een week) de ver plichting deel te nemen aan de avond maaltijd vervallen. Uit een in te stel len enquête wil de luchtmachtlelding wel weten of deze laatste maatregel bij de militairen in de smaak valt. Wat blijft gehandhaafd is de ver plichting 's avonds om half elf „ge kleed voor bed of naakt erin" te zijn. AMSTERDAM Dit jaar zullen er geen kinderboeken bekroond worden. De jury voor het kinderboek van het jaar wilde de motivering voor dit besluit nu nog niet meedelen. Waarschijnlijk zal dit tegen dat de kinderboekenweek begint (15 oktober tot 4 november) worden bekendge maakt. Zoals bekend is de prijs gesplitst in twee categorieën: kinder boeken tot tien jaar en tien jaar en Publiek koopt minder (Van onze sociaal-economische redactie) UTRECHT De vleespro duktie in de EEG-landen zal naar verwacht wordt het ko mende jaar met circa 5 pet. stij gen. De vraag naar vlees lijkt echter eerder af dan toe te ne men, zodat de prijzen onder druk komen te staan. Het bestuur van het produktschap voor vee en vlees sprak gisteren als zijn mening uit, dat deze ontwikke ling voor Nederland geen ernstige ge volgen behoeft te hebben. Belang rijker dan de omvkng van de Neder landse produktie noemde men de kwa liteit en de prijs van het produkt. Slaagt men er in door efficiente werk methoden een goed produkt tegen la ge prijs te brengen, dan zal ook de 5 pet grotere produktie in Nederland zijn weg naar de Euromarkt wel vin den. Het produktschap verwachtte geen bijzondere prijsdalingen voor vlees in de nabije toekomst, tenzij de Neder landse veestapel weer getroffen zou I worden door mond- en klauwzeer en sluiting van de grens voor export. Wordt er in het eigen land minder vlees geconsumeerd dan acht men het mogelijk, dat de meer-produktie haar weg naar het buitenland vindt op grond van kwaliteit en lage prijs. De vleesprijzen voor de consument in het buitenland liggen over het alge meen hoger dan in Nederland. Ruime mogelijkheden De voorzitter van het pro duktschap. mr. F. G. van Dijk, wilde de Nederlandse veehouders daarom niet aanraden de varkensproduktie te matigen. Hij achtte het heel wel mo gelijk, dat na het vrijgeven van de handel binnen de EEG op 1 juli j.l. onze export in de toekomst ruime mogelijkheden zal krijgen. De teruggang in de conjunctuur, de toenemende werkloosheid en de da ling van de gezinsinkomens zag hij voor onze totale vleesafeet niet zo somber in. zijn gebracht, bad hij voor de christe lijke eenheid. In een boodschap tot alle niet-katholieke christenen zei de paus onder meer: „Ook aan u, geliefde broeders in Christus, willen wij gaarne onze ach ting en onze broederlijke liefde betui gen. Met volledige eerbiediging van uw gebruiken en rechtmatige tradi ties zouden wij van onze kant graag de verzekering geven van onze wens, dat het gesprek met het doel de waar heid in liefde te vinden moge voort gaan. Mogen de opvolgers van de aposte len door de hulp van de heilige kerk vaders de dag naderbij brengen, waar wij allen naar verlangen, de dag dat wij allen verenigd zullen zijn in de aanbidding van de eucharistie." LUCRATIEF De Turkse'pers, die de komst van de paus nogal sceptisch begroette, is enthousiast over zijn bezoek aan Efe ze. Men hoopt, dat het het begin zal vormen van een lucratieve toe ristische ontwikkeling van dit gebied. Ook in kringen van het Vaticaan verwacht men, dat de pelgrimage van de paus naar het omstreden Maria- bedevaartsoord Efeze zal maken tot een belangrijke plaats onder de pel grimsplaatsen van het Nabije Oosten. De „Osservatore Romano" schreef: „Zelfs als Maria nooit in Efeze ge weest is, dan is zij er toch in elk geval met haar moederlijke bescher ming." Balans harto in Indonesië bezig, belangrijke groepen wier steun het behoeft, van zich te vervreemden. Het kon op die groepen rekenen, toen Soekarno nog presidentiële be voegdheden had en een nieuwe door communisten geïnspireerde staats greep niet denkbeeldig was. Nu Soekarno al geruime tijd als politieke factor is uitgeschakeld, gaan veie Indonesiërs zich afvragen wat er terecht is gekomen van aller lei beloften. Maakt men de balans op, dan komt men tot de teleurstellende ontdek king dat het tot dusver de voor naamste zorg van de militaire lei ding is geweest, haar positie te con solideren. Op de klacht van de vroegere vice- president Mohammed Hatta, dat Indonesië nog steeds geen democra tisch regeringsstelsel heeft, liet Soe- harto slechts weten dat het land een eigen vorm van democratie zoekt. Het heeft er echter veel van weg, dat de generaal in de verkeerde richting zoekt, eenzelfde nl. waarin Soekarno zijn heil zocht; een vorm van geleide democratie. Het verzet tegen dit streven signa leert men niet alleen bij belangrijke politici als Hatta, maar ook bij hoge officieren van de strijdkrachten. Van dit ongenoegen kunnen de commu nisten profiteren. Dat de bewegingsvrijheid van Soe karno onlangs nog meer werd be perkt. betekent niet dat de mili taire leiders bevreesd zijn voor een „come-back" van de ontluisterde president. Deze stap werd eerder genomen om de aan de gang zijnde zuivering In de strijdkrachten, bedoeld om poli tieke tegenstanders uit te schakelen, aannemelijk te maken. De tijd staat echter niet stil. Zij werkt in het nadeel van tsoeharto, als deze niet spoedig inziet, dat hij niet kan slagen waar Soekarno faal de. predikanten en priesters. „Deze moe ten bij een eenwording „samengaan". Daar blijft het echter niet bij. want lord Fisher adviseert iedereen niet aan de bevestigingsdienst deel te ne- Felle kritiek heeft hij op het rap port van de commissie die de vereni ging tussen beide kerken voorbereidt en hij zegt ronduit, dat „het rapport niet weet waar het het over heeft", en dat „de bevestigingsdienst berust op betaalde? Komt zij dan daardoor misslagen." Volgens hem is het niet mogelijk op die manier het doel: de verzoe ning te bereiken. Ook deze jongens zijn doovsge- zind. Zij behoren tot de „ami- sche mennosonieten" in Ameri ka, die in alles met hand en tand vasthouden aan hun zeventien- de-eeuwse levensstijl. Men hoeft ze dan ook op het congres in Amsterdam niet te zoeken. (Van onze kerkredactie) AMSTERDAM Walter Klaassen, Jacob DuerksenDavid Wiebe, Anni Dijck, Jacob Dueck, David Koop, Cornelius Dijck, Walter Jantzen, Albert Meyer. Waar zijn we? Op het doopsgezinde wereldcongres en we noemden in dit willekeurige rijtje namen geen enkele Nederlander. Van heinde en ver zijn ze gekomen. Jacob Franz vertegenwoordigt Paraguay en de aardige mevrouw Hedy Durksen komt uit Winnipeg. Maar, hoe uitgewaaierd ook in de loop der eeuwen in woonplaats, opvatting en levensstijl, toch verraden ze hun gemeenschap pelijke oorsprong en verwantschap. Alleen al door hun echt doopsgezindenamen. Het grootste deel van de doopsgezinden in de wereld zijn de nakomelingen van de doper- sen, wier beweging in de zes tiende eeuw zoveel beroering stichtte in de landen aan de Rijn: Zwitserland, Frankrijk, Duitsland en de Nederlanden. Zwarte kousen Wie maar even op het congres rond kijkt, merkt direct, dat er grote verschillen Zijn tussen de menisten in ons land en hun geloofsgenoten in Amerika. De Amerikaanse vrouwen lopen voor een groot deel in heel eenvoudige kleding, zonder enige opsmuk rond. Sommigen dragen zwar te kousen en bijna allemaal hebben ze een transparant nylon mutsje op het hoofd. Dat hoort zo, want zegt Paulus al niet, dat de vrouw een macht op het hoofd moet hebben? Enkele mannen dragen lange baar den. En dan te bedenken, dat het echt niet de behoudendsten zijn, die naar congressen als dit gaan. De doopsgezinde wereldge meenschap is niet groot. Als ze alle maal in ons land zouden wonen, zou hun kerk nog een stuk kleiner zijn, dan de Gereformeerde Kerken- Maar geen doopsgezinde zal geloven, dat ze werkelijk allemaal tot één kerk zou den willen behoren. De eensgezind heid van de Nederlandse doopsgezin den is een unicum. Zelfs in het klei ne Paraguay vindt men zeven doops gezinde kerken naast elkaar, in Noord Amerika niet minder dan der tig. Zijn al die dopers nu onder één gemeenschappelijke noemer te bren gen? We zouden het met enige schroom zo willen formulere.n: met verwerping van het gezag (of dat nu hel gezag is van een belijde nisgeschrift of van een kerkelijke hiërarchie) willen de dopers een een voudig, bijbels christendom van de daad tot openbaring brengen. Die verwerping van het gezag en de respectering van het persoonlijke, individuele geloof hangen, zoals prof. Oosterbaan maandag liet zien. theolo gisch daarmee samen, dat men aan het werk van de Heilige Geest een grotere zelfstandigheid ten opzichte van het werk van de Zoon of het Woord toekent. De Geest is vrij, om in iedere gelovige op zijn wijze te werken. Heiliging Tegelijk was vanouds voor de doopsgezinden de levensheiliging een sleutelwoord. De gemeente moet met terdaad het beeld van een nieuwe gemeenschap vormen, die anders is dan de „wereld". Zo zocht men zijn kracht in wereld- mijding. Men hield zich ver van het staatkundig en openbaar-maatschap pelijk leven en van de cultuur. De „doperse" afwijzing van de wereld werd spreekwoordelijk. De levenshei liging leidde tot een teruggetrokken leven in eenvoud en sobere arbeid en tegelijk tot een strenge onderlinge tucht. Wat dat betreft vormen de Neder landse doopsgezinden een buitenbeen tje. Zij gaven hun afgeslotenheid te genover de buitenwereld in dé idöp der jaren op. Niemand kijkt er bij ons vreemd van op, als een doopsge zinde burgermeester of Kamerlid Theologisch heeft zich hier ook een grote verschuiving voorgedaan. Het streven naar een ondogmatisch, prak tisch christendom bracht onze doops gezinden sinds de achttiende eeuw steeds meer in vrijzinnige richting. Als wij aan doopsgezinden denken, plaatsen wij hen dan ook in onze gedachten ergens in de buurt van de remonstranten, terwijl zij in Amerika juist tot de conservatieve, zo niet ultra-conservatiefste christenen gere kend worden. Vervolging Dat is uit de historie goed verklaar baar Door de scherpe vervolgingen werden de menisten in Zwitserland, Duitsland en Frankrijk bijna geheel uitgeroeid. Zij weken uit naar Ameri ka, terwijl velen ook een gastvrij ont haal vonden in het Rusland van Ka- tharina de Grote. Daar, in Pennsylvania zo goed als in de streken van Dnjepr en Wolga, vonden zij eindelijk rust en konden zij zich een geheel eigen bestaan op bouwen en de levensheiliging in praktijk brengen. Een hard. pionie rend, sober landbouwbestaan wel iswaar. maar vrij, met praktisch on gestoord zelfbestuur in hun dorpen. De revolutie van 1917 maakte een definitief eind aan de privileges van de Russische mennonieten. Het meren deel trok in barre ontberingen via Siberië en China naar de geloofsge noten in Amerika. (De achtergebleve nen sloten zich aan bij de baptisten.) Maar ook in Amerika kwam de le vensstijl van de volgelingen van Men- no in botsing met de moderne tijd. Felle kerkelijke twisten waren daar van het gevolg, waarbij men het do perse vrijheidsprincipe wel eens uit het oog verloor. En niet alleen vele jongeren kwa men in verzei tegen de overgeleverde zeden, ook de staat ging geleidelijk meer eisen, zodat sommigen, die ver beten aan de oude gebruiken vasthou den. de laatste jaren voor de zo veelste maal de reisstaf hebben gehe ven: nu naar Latijns-Amerika (met name Paraguay en Mexico), waar zij Nergens blijkt sterker, hoe de men nonieten een oecumene in het klein vormen, dan in Noord-Amerika. De grootste groepen daar zijn de Menno nite Church (77.000), de General Conference Mennnoiete Church (48.000) en de Mennonite Brethren Church (25.000). Daarnaast zijn er dan nog 27 kleinere kerkjes, die het samen tot ruim 80,000 zielen brengen. De Mennonite Church werd in 1632 gesticht door Nederlandse landverhui zers onder leiding van Pieter Corneli us Plackhoy. Later werd zij gevoed door grote golven Duitse en vooral Zwitserse immigranten en na 1873 ook Russische. De sfeer in deze kerk doet in som mige opzichten aan de Gereformeer de Gemeenten denken. Kort haar, lip penstift en alle verdere opsmuk zijn voor de vrouwen verboden. Ook schouwburg, bioscoop, televisie, het gebruik van tabak en alcohol, de deel name aan politieke activiteiten of een vakbeweging zijn er taboe, al is er de laatste jaren een kentering. Doopsgezinden in de wereld (Van onze kerkredactie) AMSTERDAM Ruim 520.000 volgelingen heeft Menno Simons op het ogenblik. Zij hebben zich als volgt over de wereld ver spreid (in duizendtallen) Verenigde Staten Nederland Canada Duitsland Paraguay Mexico Indonesië Jamaica Nigeria Frankrijk Zwitserland Overige landen 173 Afgeschaft De General Conference, ontstaan door een scheuring in de vorige eeuw. is vrijer. De kledingvoorschrif ten zijn afgeschaft. Men zag van meet af het nut van een meer we tenschappelijke predikantsopleiding in. Muziekinstrumenten in de kerk dienst zijn geoorloofd. De ban wordt alleen toegepast als er sprake is van een duidelijk vergrijp tegen een bij bels verbod. Gemengde huwelijken zijn hier toegestaan. Weer heel anders dan beide vorige is de Mennonite Brethren Church. De ze kerk ontstond in de vorige eeuw in Rusland onder invloed van een hernhutters-piëtistische opwekking onder de mennonieten en heeft (met behoud van de strenge menisten- tucht) daardoor een „evangelical" re vival-karakter. De United Missionary Church (10.198), weer een afscheiding van de General Conference in de vorige eeuw. onderscheidt zich doordat ze in tegenstelling tot de menistentradi tie zeer aktief is in het evangelisatie werk. vooral door opwekkingssamen komsten. Deze groep heeft invloed ondergaan van holiness-groepen en van het adventisme en streeft ook naar geloof «genezing. Amischen Het zijn echter vooral de ..amische mennonieten", die hoewel met elkaar niet meer dan 40 000 man sterk, de doopsgezinde image in Amerika ge vormd hebben. Zij zijn het, waarnaar i Deelneming aan het Premie Spaarplan betekent een i I extra premie van f20.-. Dan is het rendement i l ruim 9 H°lo- Folders en inlichtingen bij al onze kantoren. Altijd in het zwart gekleed, de man- nen met lange baarden en breedge rande hoeden, bewerken zij hun lanf op precies dezelfde wijze als hui vaderen dat in de zeventiende eeun deden. Hun opvattingen over wereld- mijding hebben de meesten van hen gebracht tot een volstrekt verwerpen van de techniek. Auto, Ijskast, tele foon en zelfs electriciteit zal men bij hen tevergeefs zoeken. Het regourisme van de „amischen" (genoemd naar een achttien- de-eeuwse Zwitser Jakob Amann) bracht hen in eindeloze kerkscheurin gen over strijdvragen als of de doop binnenshuis of in de open lucht be diend moet worden, het gebruik van de Engelse taal in plaats van het menisten-Duits, de invoering van kansels, jeugdverenigingen, zondags scholen, tot zelfs het al dan niet ge oorloofd zijn van het gebruik van knopen in plaats van haken en ogen aan de kleding of de invoering van een nieuw soort huifkar. De conserva- tiefsten verwerpen zelfs kerkgebou wen en houden uitsluitend dienst in privé-woningen. Jammer, echte amischen zijn er niet in Amsterdam. Hoe zouden trouwens met de huifkar moeten ko- Het zendingswerk der doopsgezin den heeft kerken doen ontstaan met name in India en Kongo en verder o.a. in Indonesië. Jamaica, Nigeria. Er is (was) ook een kerk in China. Hulpwerk Een speciale tentoonstelling in RAI vraagt de aandacht voor laatste typische trek van de doopsge zinden: het doopsgezind hulpwerk. Pretentieloos, zichzelf de „minsten der broeders" noemend, hebben de mennonieten er al van oudsher naar «pstreefd. hun geloof tot uiting te brengen door hulp aan mensen in nood. ongeacht hun levensopvatting. Deze hulpverlening strekt zich uit over de hele wereld, van Algerije tot India. Kongo en Vietnam Vorig jaar werd daarvoor tien miljoen gulden beschikbaar geste'd. Honderden do- persen besteden een periode van hun leven in dienst van het hulpwerk. Men kan dit verklaren uit de herin nering aan het lijden van de voorva deren. Maar het komt vooral voort u't het doopsgezinde geioofstvpe, dat sterk bepaald is door de Bergrede en de brief van Jacobus: geloof zonder werken is een dood geloof. Het geloof moet zich uiten i daden van barmhartigheid en naastenliefde. Dat is ook een noemer, waaronder men heel die bonte verscheidenheid van dopersen kan bx-engen. Tot de strengste amischen toe. NED. HERV. KERK Beroepen te Terkaple-Terhorne- Goingarijp: kand. R. E. R. v. Buiren te Rotterdam. Aangenomen naar Purmerend (va.. F. L. v. Dijk toez.): W. A. Z. Tieman te Dieren, pred. voor bw. adviseur herv. jeugd Gelderland: naar Striien (wijkgem 2): J. A. Talma te Hoogvliet. CHRIST. GEREF. KERKEN Beroepen te Vlissingen: kand. J. W. Maris te Amsterdam. VRIJE EVANG. GEM. Aangenomen naar Gorkum: kand. G. Siebert te IJsselstein.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 2