Dominee ging
de beren
even
Tijd voor tempel
nu nog niet rijp
Een woord voor vandaag
Interessante gegevens over Friese Zuidoosthoek
Colleges voor
predikanten
aan de VU
Meerderheid Joden:
Anti-modernisteneed
wórdt vervangen
Daar is het eten!
Uw probleem
is het
onze....
Om niet hebt gij het ontvangen, geeft het om niet. Voorziet
u niet van goud of zilver of koper in uw gordels, van geen
reiszak voor onderweg, geen twee hemden, geen sandalen,
geen staf, want de arbeider is zijn voedsel waard. (Mattheüs
10:8—10)
Bode van Jezus zijn geeft geen persoonlijke rechten of aan
spraken. De discipelen mogen met alle rijkdom, die zij te
geven hebben, niets voor zich begeren, geen bezit of aanzien,
maar ook geen waardering, zelfs geen dankbaarheid. Geeft
het om niet. Onverdiend zijn zij zelf tot Jezus' dienst getrok
ken. Op welke gronden zouden zij dan ergens aanspraak op
kunnen makenAlles, wat hun aan eer ten deel zou vallen,
zouden ze in feite ontroven aan hun Zender.
Jezus regelt hun bezit tot in de details. Niets mag aan hen
gezien worden, wat hun zending ongeloofwaardig maakt.
Daarom beveelt Hij hen armoede. In het dienstkleed van de
armoede moeten ze getuigen van de rijkdom van hun Heer.
Ze moeten zo weinig bij zich hebben, als iemand die weet,
dat hij tegen de avond bij vrienden voedsel en onderdak zal
vinden.
Zo moeten ze vertrouwen, niet op mensen, maar op hun Heer,
die zijn arbeiders aan het eind van de dag het welverdiende
loon op hun arbeid uitbetaalt.
Ze moeten leren handelen in afhankelijkheid van hun hemelse
Vader, leren leven zonder bezorgd te zijn voor hun leven. Zij,
die boden van Jezus in deze wereld zijn, hebben reden om op
Hem te vertrouwen. Hij zal hen geen gebrek laten lijden. Als
•wij zorgen ons werk door God ons opgedragen trouw te doen,
kunnen we alle andere zorgen op God werpen.
Wij lezen vandaag: Romeinen 117.
QUDEHORNE (Fr.) Onlangs is er een interessant en merk
waardig boekwerkje verschenen in een oplaag van niet meer
dan drie exemplaren. Een daarvan is in het bezit van de ker-
keraad van de Gereformeerde Kerk van het Friese plaatsje
Oudehorne, terwijl de schrijver, de heer J. Keizer, de andere
twee heeft. Of voor het manuscript een uitgever zal kunnen
worden gevonden is nog niet bekend.
Hoewel het onderwerp het ontstaan en de ontwikkeling van de
Gereformeerde Kerk in Oudehorne is wordt tegelijk veel verteld
over het leven in de arme zuidoosthoek van Friesland.
Armoede
De schrijver komt tot de conclusie,
dat het eeuwenlang een onrustig ge
bied is geweest, waar armoede heers
te en waar de contrasten tussen bezit-
tenden en niet-bezittenden zeer
schrijnend waren. Het huisvestingspro
bleem werd „opgelost" door het bou
wen van plaggehutten.
In een boekje uit de vorige eeuw
werd geschreven over deze streek:
„Hoe verder door Mildam, hoe schra
ler de bomen en bruiner de landen,
hoe lediger de weg, tot zich een uit
gestrekt heideveld vertoont. In de
verte ziet men dan nog wat hutten of
huisjes".
En als de reiziger dan in Mildam
vroeg, wat er verderop naar het
oosten lag, dan kreeg hij ten ant
woord, dat daar Rusland lag. Men
kwam dan in streken terecht waar
slechts zelden vreemd volk kwam.
Het gereformeerde blad De Heraut
schreef in 1905: „De zuidoosthoek
van Friesland is droef vermaard. Dat
land van donkerheid en van schadu
wen des doods, die bevolking in wier
midden de diepste armoede met haar
vlijmend zwaard heerst, dat volk in
wier hart - hoe kan het ook anders?
- het verderfelijke socialisme en ru
we anarchisme zo vruchtbaar bodem
vonden."
Sleutel
AMSTERDAM Het komende na
jaar zal de theologische faculteit van
de Vrije Universiteit beginnen met
het geven van colleges voor predikan
ten.
Evenzeer als op het terrein van de
andere wetenschappen doen zich ook
op het gebied van de theologie be
langrijke ontwikkelingen voor, zodat
vooral zij, die hun studie al enige
tijd geleden hebben beiëindigd zich
opnieuw zouden moeten oriënteren.
Het is de bedoeling, dat de colleges
tijdens het studiejaar 19671968 op
een vijftal maandagen worden gege
ven. Zij zullen aanvangen om elf uur
en worden gevolgd door een bespre
king.
Bovendien zullen in de middaguren
werkgroepen bijeenkomen. Drie soor
ten werkgroepen zullen worden ge
vormd: over Het Nieuwe Testament
(de betrouwbaarheid van de evange
liën), Dogmatiek (het gezag van de
Schrift) en Kerkgeschiedenis (bron
nenstudie over Luther tegen de ach
tergrond van de vijftiende eeuw: of
over de ontwikkeling van het monni
kendom in de tijd van de oude kerk).
De data zijn vastgesteld op 20 no
vember. 11 december. 22 januari. 19
februari en 18 maart Men kan zich
opgeven bij het bureau van de facul
teit (De Boelenlaan 115. Amsterdam-
Buitenveldert, postbus 7161. De opga
ven worden verwacht voor 1 septem
ber.
RIJSSEL De politie van de
Franse plaats Halluin heeft dinsdag
de Schiedamse vrachtwagenchauffeur
L. T. aangehouden. De man had daar
een aanrijding veroorzaakt met een
Belgische motorrijder. Over de toe
stand van de motorrijder is niets be
kend.
HET WEER I\ EEROPA
Amsterdam
Luxemburf
München
türlch
£«Bève
Inrwbruck
Rome
as»
Nu nog wordt het oude slot ge
bruikt van de hervormde kerk van
Nieuwehorne (of Nijehorne), dat
verkeerd om werkt om de duivel te
misleiden.
In dit gebied werd in 1778 de her
vormde kerk van Nieuwehorne ge
bouwd. Het slot werd verkeerd om in
de kerkdeur bevestigd, zodat ook de
sleutel in het Slot moest worden
gestoken. De bedoeling was, om de
duivel te misleiden en zo de toegang
tot de kerk te verhinderen. Nog
steeds werkt het slot op deze wijze.
De eerste gereformeerde kerk in
deze omgeving ontstond in 1836 in
Wolvega, waar dertien mannen en
zes vrouwen een kerk stichtten.' De
leden van de gemeente woonden zeer
verspreid. Er was geen predikant,
maar de ouderlingen traden op als
oefenaars.
Men had te maken met veel tucht-
gevallen, doch die betroffen voor een
deel het „verzekeren tegen brandscha
de". Dit was geen vertrouwen op de
Here, maar op mensen. De catechisa
ties werden door de ouderlingen gege
ven. Oude boeken vermelden dat een
ouderling daar 75 cent per week voor
kreeg.
klommen tot driehonderd. Besloten
werd tot splitsing over te gaan en in
1839 waren er vier gemeenten: Wolve
ga, Rottum, Tjalbert en Joure. Onder
Rottum viel ook Heerenveen. De
naam Rottum werd voor de kerke
lijke gemeente later gewijzigd in Kat-
lijk.
Brandewijn
Interessant zijn enkele gegevens
over d*- Gereformeerde Kerk van Mil
dam, waar bij de vertimmering van
een hüsje voor kerkgebruik de tim
merlieden een fles brandewijn van 36
eert kregen. Ook waren hier veel
„tuchtgevallen".
Een broeder, die niet ter kerke en
catechisatie kwam, verontschuldigde
zich: „daar hij lijdende is aan een
buitengewone slaapziekte, waartegen
hij niets vermag en die hem zelfs
etende en rokende kan overvallen."
In december 1905 werd in Oudehor
ne een Gereformeerde Kerk gesticht,
maar daar ging reeds tientallen jaren
gereformeerd leven aan vooraf. De
heer Keizer vertelt dat aan de hand
van gegevens, die hij in boeken van
de kerken heeft kunnen vinden.
Een bunder
In 1837 werd in Oudehome een
stuk grond van ruim een bunder aan
Johannes Willems de Jong verkocht.
Hij moest er zeventig gulden voor
betalen in zeven termijnen. Jaren la
ter werd hierop een huis gebouwd,
dat nu nog bestaat. Veel kerkelijke
arbeid werd van hieruit gedaan.
Op 27 december 1905 kwam de Ge
reformeerde Kerk van Oudehorne of
ficieel tot stand. Daarvoor had men
van een lokaaltje gebruik gemaakt.
De ambtsdragers werden bevestigd
en er waren 41 lidmaten.
De predikanten worden in het boek
genoemd, die de gemeente hebben ge
diend. Amusant is het verhaal van
een dominee, die halverwege de
dienst de kansel verliet, tussen de
banken doorwandelde naar buiten en
bij de buren naar de w.c. ging. De
kerk had blijkbaar zelf een derge
lijke gelegenheid niet...
De nationale christen onder-offi
cieren vereniging/christelijke sociale
onder-officieren vereniging, die 65
jaar bestaat, heeft na een ledenwerf
actie de grens van 5000 met 400 leden
overschreden.
Het huisvestingsprobleem werd opgelostdoor het bouwen van plaggehutten.
(Van onze kerkredactie)
AMSTERDAM Joodse
kringen in Nederland zjjn ver
rast door het bericht in onze
bladen, dat er vergevorderde
plannen zjjn, om de tempel in
Jeruzalem te herbouwen. Zjj
achten het in elk geval ondenk
baar. dat deze herbouw binnen
afzienbare tjjd kan plaatsheb
ben.
Rabbijn J. Soetendorp verklaarde
ons desgevraagd, wel haast zeker te
weten, dat de Israëlische regering en
het opperrabbinaat geen plannen in
deze richting hebben. Hun politiek is
juist gericht op de volledige beveili
ging van de heilige plaatsen. Her
bouw van de tempel op de plaats,
waar nu de islamitische Rotskoepel
staat, zou zeker nooit door de rege
ring worden bevorderd, meende hij.
Wel achtte hij het goed mogelijk,
dat een of andere (chassidische)
groep van Amerikaanse Joden dit op
touw heeft gezet. Als dit een initia-
IFES-congres in
Wuppertal
LONDEN Voor het eerst in haar
geschiedenis zal de IFES, de internati
onale gemeenschap van evangelische
studenten, een internationaal congres
in Duitsland beleggen. Meer dan hon
derd afgevaardigden uit veertig lan
den worden verwacht op het congres,
dat van 4 tot 12 augustus in Wupper
tal wordt gehouden. Het congres
bespreekt de mogelijkheden tot ver
breiding van het evangelie in de aca
demische wereld.
tief van de staat Israël zelf was, zou
men nooit Amerikaanse steen, maar
Jeruzalem-steen gebruiken, aldus rab
bijn Soetendorp.
Opperrabbijn A. Schuster zei ons
„op het ogenblik het realiseerbare
van de herbouw van de tempel te
ontkennen." De meerderheid van de
Joodse gemeenschap in de wereld
acht de tijd daarvoor nog niet aange
broken, zo zei hij.
R.K. belijdenis uit 1910
(Van onze kerkredactie)
ROME Paus f*aulus heeft
de „anti-modernisteneed" afge
schaft. In plaas daarvan komt
een nieuwe, in algemene bewoor
dingen gestelde, betuiging van
trouw aan de leringen van de
kerk en het primaat van de paus.
De antimodernisteneed is in 1910
door paus Pius X ingevoerd ter
bestrijding van het overigens niet
met name in de tekst genoemde, mo
dernisme (vrijzinnigheid).
Deze eed werd geëist van alle pro
fessoren aan seminaries en universi
teiten, benevens voor de toelating tot
hogere wijdingen, van biechtvaders
voor het aanvaarden van hun functie,
van pastoors, kanunniken en andere
kerkelijke waardigheidsbekleders en
religieuze oversten aan het begin van
hun ambt. Later werd hij ook voor
geschreven voor het krijgen van aca
demische graden.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Engwierum (Fr.): kand.
R. E. R. v. Buiren te Rotterdam.
Aangenomen naar Oosterland (Z.):
kand. H. Ommering te Schiedam, die
bedankte voor Andijk (Fr.-toez.) en
voor Aagtekerke: naar Durgerdam: vic.
P. Feenstra te Krommenie; naar Axel
(2e pred.pl.): J. Verheul te Julianadorp
en Callandsoog.
Benoemd tot hulppredikant te Fin-
kum en Hijum (Fr.): L. J. v. d. Kam
te Blija.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Colijnsplaat Geers-
dijk Wissenkerke: kand. P. Blokland
te Goudriaan; te Mechelen (België):
A. J. Verbeek te Hoek (Z.).
Bedankt voor Hillegom: A. Trapman
te Velp: voor Zuidwolde (Dr.): H.
Makkinga te Koudekerke a.d. Rijn.
GEREF. KERKEN (vrUgem.)
Beroepen te Leerdam (voor arbeid
van de zending in Zuid-Afrika)kand.
R. Keesenberg te Zwolle.
GEREF. GEMEENTEN
Zendingsarbeiders
zijn vertrokken
UTRECHT Twee zendingsarbei
ders met hun gezinnen zijn voor
het eerst naar Zuid-Amerika ver
trokken. Het zijn ds. P. Gilhuis,
die naar Cacavel in Brazilië is
gegaan en dr. L. Schuurman, die
zich heeft ingescheept voor Ar
gentinië.
Ds. Gilhuis is in dienst van de zen
ding van de Gereformeerde Ker
ken en van de Igreja Evangelica
Reformada do Brasil.
Dr. Schuurman is door de generale
deputaten van de gereformeerde
zending ter beschikking gesteld
als docent aan de theologische fa
culteit te Buenos Aires.
Daar kijk je naar uit, als je op bed
ligt. Een gebeurtenis, elke dag drie
keer.
Het eten moet goed zijn. Zorgvuldig
bereid, keurig geserveerd. Dat ge
beurt achter de schennen, in de
ziekenhuiskeuken. Zeven dagen per
week is de keukenstaf in aktie om
te zorgen voor patiënten en perso
neel. Het werk gaat altijd door,
maar ieder heeft op haar beurt twee
dagen per week vrij.
Huishoudkundigen die dit jaar af
studeren kunnen nog geplaatst wor
den. Vraag eens om gegevens aan de
directrice, zr. W. Deurman.
DIACONESSENHUIS BREDA
Langendijk 75. telefoon (01600) 22133
vei.
WOENSDAG 19 JULI 19<
l
CSF R-conf erentil
over verzoening
HUIS TER HEIDE De zomerco, I
ferentie van CSFR was dit jaar gi
wijd aan het thema Verzoening.
Dr. H. Schroten, hervormd predikaij j
te Rotterdam, sprak over Openbd
ring van de verzoening. Hij zei dt
de profeten geen nieuwe verzot}
ningsleer verkondigen, maar ht i
volk opriepen tot bekering. Go4
liefde openbaarde zich in Chrii
Die door God geroepen was
hogepriester van het nieuwe
bond.
Dr. J. J. Buskes refereerde over Ruin
te van de verzoening. De mogeljw
heden om de leefbaarheid van oni
tegenwoordige wereld te verga
ten liggen in de oplossing van J
problemen armoede-rijkdom en ooi
log-vrede, stelde hij. De ruimte u
de verzoening bestaat hierin dat
wereld mag blijven bestaan. I
Christus schept God mogelijkheda
tot rechte verhoudingen.
Ds. H. A. van Bemmel stipuleer!
dat in het denken over de verzo#
ning een ontwikkeling is aan ij
wijzen in de kerk en de dogmew
geschiedenis vanaf oud-christeljjMi
kerk tot heden.
Tenslotte spraken dr.
Griend te Oegstgeest. plaatsvervais.
gend hoofd van de directie gevas
geniswezen, over de vrijheidsstr
doelstelling en executie en prof. d.
Velema te Apeldoorn (voor!
reünisten) over de beleving van j
verzoening.
De gereformeerde kerk van Oudehorne kwam in 1905 officieel tot stand.
De eed-formule bevatte een plechti
ge belijdenis van de rooms-katholie-
ke leer en met name van die waarhe
den, waartegen actueel dwalingen
heersten: de bewijsbaarheid van
Gods bestaan uit de schepping, de
bewijswaarde van de tekenen van
Gods openbaring, de hiërarchische
instelling van de kerk onmiddellijk
door Christus tijdens zijn leven op
aarde, de onveranderlijkheid van de
zin der geloofsschat bij haar over
dracht en het intellectueel karakter
van het geloof als een onderwerping
van het verstand op gezag aan de
door God van buitenaf meegedeelde
waarheid.
Het Vaticaans concilie had aange
drongen op herziening van de belofte
en het aan de paus overgelaten, om
handelend op te treden.
Een woordvoerder van de congrega
tie voor de geloofsleer deelde mee,
dat het desbetreffende dekreet bin
nen enkele dagen zal worden uitge
vaardigd. De nieuwe formule zal nog
maar honderd woorden tellen, tegen
600 in de oude eed.
Brieven die niet zijn voorzien
van naam en adres kunnen niel
ln bebandellng worden genomen
Geheimhouding Is verzekerd. Vrz-
gen die niet onderling mei elkaai
in verband staan moeten ln af
zonderlijke brieven worden ge
steld. Per brief dient een gulden
aan postzegels te worden Ingeslo-
ten
Vraag: Als ik een stukje
aan mijn buurman verkoop, kan i
dan in de koopakte de vo>
stellen, dat hij de bestaande bom
en hagen moet verwijderen en i
de nieuwe grens noch bomen, nod
hagen, noch een gesloten plan
kenschutting mag aanbrenge
maar slechts een heining of afras...
ring van harmonicagaas, ook gta
hoge heesters doch slechts bloemt}'
met een maximumhoogte van
cm?
Antwoord: Als de buurman
reid is op deze voorwaarden te kui
pen, is dit zeker mogelijk.
Vraag: In het midden van d
doorgebroken kamer, vier mel( 1
van de ramen, heb ik een plantoi-
bak, waarop een rek en er bovo
een lichtbak met twee schitterlicü
ten (60W). Er staan zogenaanii
schaduwplanten in: Een syngoniui
die prima groeit, een philodendn
(waarvan ik 3 blaadjes zend), d
het minder doet. Voorts staan er ii
Tien geboden, fatshedera lizei (öi
niet erg groeit), een kokospalmpji
sansevieria, ficus pumila, phalangi
um (variegatum), nestvaren (nephro
lepis), een ficus cissus, die het het
slecht doet en langzaam afsterf:
hoewel het een gemakkelijke plan
is.
Ik meende boven de planten ee
verlichting met daglichtlampen aa
te brengen aan een snoer dat opge
haald kan worden. De armature
zijn nogal prijzig, doch ik zou d
fitting kunnen laten solderen in ee
choco-poederbus (wijdte 8 cm e
welke lengte?). In welke kleur ma
ik deze bussen lakken?
Antwoord: Op deze plaats be
hoort de sansevieria niet thuis dai
zij van veel licht en zon houdt. D
overige zijn bladplanten en doe
het met minder licht. (Wel moet i
erop bedacht zijn, dat ze daar nie
te veel water moeten hebbet
Waarschijnlijk is dit de reden dl
de cissus het minder goed doet. Ti
kunnen ook te weinig licht krijger
Daglichtlampen zullen goed vol
doen. De armaturen van de door
genoemde breedte en bijvoorbeel
75-100 cm lang. U kan er dan i
nodig meer aanbrengen. Naar ondi
wijd laten uitlopen en wit lakke
om zoveel mogelijk licht op te van
gen. Met deze verlichtingsappara
tuur kan u ook bloeiende plante
als primula's, cyclamen, begonias
plaatsen, die het zonder verlichtin
slecht zouden doen.
De toegezonden cissusbladeren z»
ten volop onder de spinnende mij
(spint). Spuiten met basudinespuit
bus of stuiven met bijvoorbeeld pi
rox. Na 8 a 10 dagen herhalen. Ge
regeld sproeien met water op zonn:
ge dagen. De philodendron is aangf
tast door een bladvlekkenziekte. De
ze treedt veel op bij sterk schomme
lende temperaturen of door het ge
bruik van te veel water. U diei
dus gunstige voorwaarden t
scheppen en ook te spuiten met 3
g kopercarbonaat per 10 liter watfl
Vraag. In het door mij verhuurd
huis heeft steeds hetzelfde gezin ge
woond. Thans is alleen nog d
/rouw des huizes (weduwe) ovei
Deze wil thans inwoning geve#
Kan ik dan de huur verhogen?
Antwoord: Dat is op deze grow
niet mogelijk.
Vraag: In een zijden kap van e«
schemerlamp zitten vlekken v»
amaryllis-bloemen. De kleur is ef
fen beige. Hoe verwijder ik die?
Antwoord: De vlekken kan u ver
wijderen met een dik galzeepsopj#
De zijde, die daartegen bestand i*
kan u bewerken met een hard»
borstel, bijvoorbeeld een tanden
borstel. Na de behandeling met eea
doek, in warm water gedompeld
uitspelen.
Vraag: Als ik tatoeëringen van
mijn arm wil laten verwijderen
moet ik dit dan betalen of het zie
kenfonds?
Antwoord: Uzelf. He' ziekenfond»
betaalt alleen kosten, die in het be
lang van de gezondheid zijn ge
maakt. Denk er aan dat dit werk
voor een arts is.
