OPSTAND IN NEWARK,
REEDS 12 DODEN
Cf'
JAMIN
Oorlogstaferelen
in de straten
Vanmorgen rustig
op de wegen
Commentaren
Voor honderd
miljoen tegen
werkloosheid
Succes Vietcong:
raketten vanmorgen
op basis Da Nang
Burgerwacht
helpt politie in
Westkapelle
Wel snelrecht, maar
niet in de berm
Zaterdag 15 juli 1967 48ste jaargang
££*1
Hdsgse
Hoofdredacteuri Or. E. DIEMER
CHRISTELIJK NATIONAAL DAGBLAD
Courant
Hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p. w. 0,98, p. m. 4,20, p. kw. 12,55
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
Negers nemen wraak Vrouwen op rooftocht ft Stad leeggeplunderd
NEWARK De uegerbevolking van Newark in de Ameri
kaanse staat New Yersey is gisteren in opstand gekomen en
heeft de stad leeggeplunderd. Met kinderwagens, handkarren
en zelfs vrachtauto's sleepten de plunderaars vernielde winkels
leeg. Er verdween voor tientallen miljoenen guldens na een
nacht van rassenonlusten. De schade in de stad is onvoorstel
baar groot.
Twaalf doden zijn er vanmorgen geteld nadat de onlusten
gisteren na drie dagen een hoogtepunt hadden bereikt. Meer
dan 325 burgers, brandweerlieden en politieagenten z\jn gewond.
Er zijn meer dan 800 arrestaties verricht.
Bajonetten en
gewonden
De haat tussen zwart en blank is fel op
gevlamd in Newark in de Amerikaanse staat
New Jersey. In de stad heerste een oorlogs
toestand. In de ziekenhuizen (zie foto hier
naast) zijn veel gewonden opgenomen. Met de
bajonet op het geweer (foto onder) probeerden
de militairen de plunderende bevolking, die
zei wraak te willen nemen op de blanken, in
bedwang te houden. Het gelukte slechts ge
deeltelijk. De negers presenteerden hardhandig
hun rekening.
De opstand begon met een demon
stratie voor een politiebureau uit pro
test tegen beweerde wreedheden tij
dens de arrestatie van een neger. De
gouverneur van New Yersey, Hughes,
heeft aangekondigd hier een onderzoek
naar laten instellen.
De avondklok had gisteravond geen
enkel succes. De negerbevolking bleef
openlijk in opstand. Op zeker ogenblik
werden in de stad, waar een oorlog
lijkt te heersen, 76 branden geteld.
De politie heeft, nadat de noodtoe
stand was afgekondigd, opdracht ge
kregen alle hoofdverkeerswegen af te
sluiten en direkt te schieten als ze on
der vuur wordt genomen. De 1.400 poli
tieagenten in de 400.000 inwoners tel
lende stad (waarvan 60 procent negers
zijn) heeft versterking gekregen van
4.000 tot de tanden bewapende mannen
van de nationale garde en staatspolitie.
De arrestaties volgden elkaar giste
ren zo snel op, dat de politie na de 200
de tel kwijt was. In de nacht konden
zij de benden, die rovend door de stra
ten trokken, "niet tegenhouden. Sterke
drank, kleding, voedsel, juwelen en tv-
toestellen verwisselden zonder betaling
van eigenaar. De (blanke) winkeliers
probeerden nog met pistolen en knup
pels hun eigendommen te verdedigen.
Lachende en schertsende vrouwen haal
den echter met kinderwagens de win
kels leeg.
Het doel van de plunderaars schijnt
de winkels van de blanken te zijn.
Rondtrekkende benden laten de win
kels met borden als „deze winkel is
eigendom van negers" links liggen.
Sommige plunderaars verdedigen hun
optreden met de opmerking, dat zy
wraak willen nemen op de blanken.
De toestand in Newark herinnert aan
die in de wyk Watts van Los Angeles,
waar in augustus 1965 opstandige
negers dagenlang grote vernielingen
aanrichtten. Ook daar was de aanlei
ding de aanhouding van een neger-
chouffeur.
Ook in Hartford in de staat Connec
ticut zijn gisteren rassenrelletjes uitge
broken. De burgemeester heeft de nood
toestand afgekondigd. Er zijn geen
slachtoffers gevallen.
DEN HAAG De reeds in het voor
uitzie ht gestelde tweede honderd mil
joen van het kabinet-De Jong ter be
vordering van de werkgelegenheid is
gisteren officieel uitgetrokken in de
vergadering van de ministerraad.
Samen met de tweehonderd miljoen
gulden van het kabinet-Zijlstra is er
thans in een halfjaar tijds vierhonderd
miljoen uit de algemene middelen ge
reserveerd ter bestrijding van de werk-
Nog niet is vastgesteld,
deze tweede honderd miljoen wordt
bestemd. In het algemeen zal zij wor
den aangewend daar waar de werk
gelegenheid het zwaarst is getroffen.
Met name het bouwbedrijf gaat hier
van profiteren.
Overigens blijkt steeds meer dat
verhoging van het aantal te bouwen
woningwetwoningen geen oplossing
biedt, omdat juist in de streken waar
de werkloosheid het grootst is, de be-
hoeftte aan woningwewoningen slechts
in geringe mate bestaat.
De besteding van de vierhonderd
miljoen baart hier en daar grote zor
gen. Het ryk trekt weliswaar forse
bedragen uit om werkgelegenheid te
scheppen, maar de besteksklare plan
nen ter besteding van de bedragen zijn
bjj lange na niet aanwezig. Vooral bij
de gemeenten zitten hier knelpunten.
Op het ogenblik zet de minder
kostbare plannen voor de moei
lijkheden in de scheepsbouw, de
mijnbouw en de textielindustrie
waarschijnlijk tenminste zoveel
zoden aan de dijk als de hon
derden miljoenen guldens.
Meerjarenplannen per bedrijfs
tak zijn voor de toekomst van
groter belang ter bevordering
van de werkgelegenheid dan het
ter beschikking stellen van
rijksgelden, waaraan tenslotte
een einde moet komen.
In het Kristalbad te Apeldoorn is
na sluitingstijd de 15-jarige Ronald
Vreugdenhil verdronken. Hij werkte
als vakantiehulp bij het restaurant en
ging na afloop met enkele andere perso
neelsleden zwemmen. Op zeker mo-
'ment werd hij vermist. Na enig zoeken
vond men zijn lichaam op de bodem.
1 Mond-op-mond-beademing mocht niet
I meer baten.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Het valt erg
mee met de drukte op de Ne
derlandse wegen. Vanmorgen
vroeg was er nergens filevor
ming, ondanks het feit dat de
rijkspolitie verwachtte dat dit
weekeinde een top in de vakan-
tiedrukte zou worden.
De rijkspolitie en ook de ANWB ba
seerde deze mening op het feit, dat mil
joenen Nederlanders terugkomen van
vakantie, terwijl een nieuwe groep uit
SAIGON De Vietcong heeft van
morgen vroeg met Russische raketten
de Amerikaanse basis Da Nang be
stookt. Twaalf Amerikaanse soldaten
kwamen om het leven.
Er waren tientallen gewonden. Er is
grote schade aangebracht aan de op
de basis gestationeerde vliegtuigen. Ze
ker tien toestellen zijn vernietigd. De
aanval, die zeer doeltreffend werd uit
gevoerd, duurde nog geen half uur. Een
kazerne, waarin 120 man van de lucht
macht sliepen, kreeg een voltreffer.
Da Nang, dat 600 kilometer ten noor
den van Saigon ligt, is een belangrijke
basis voor luchtaanvallen op Noord-
Vietnam. Ook worden vanaf de basis
vliegtuigen uitgestuurd om de mari
niers. die in de noordelijke provincies
tegen Noordvietnamese eenheden strij
den, vanuit de lucht te ondersteunen.
valsvluchten boven Noord-Vietnam uit
gevoerd. Op vijftien plaatsen werden
wegen onbruikbaar gemaakt, twee ka
zernes werden gebombardeerd en twee
raketbases bij Hanoi verwoest. Ook
werden aanvallen ondernomen op
brandstofdepots bij de havenstad Hai
phong.
Aanval op Liberty is
nog niet goedgepraat
WASHINGTON Dean Rusk, de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, heeft gisteren gezegd
dat Israël de aanval op het Ameri
kaanse oorlogsschip Liberty voor de
kust van Sinai, nog niet heeft kun
nen rechtvaardigen.
Met het resultaat van het voor
lopig onderzoek was de Amerikaan
se regering niet tevreden. Zij is van
plan Israël schadevergoeding te vra
gen.
Beetje gracht
voor riks
Misschien heeft langharige
Peter Muller wei het idéé om
rijk te worden gehad, waar ve
len nog altijd vergeefs op
wachten. Hij heeft de N.V.
Grachtwater opgericht. Deze
vennootschap put water uit de
Amsterdamse stadsgrachten, laat
dit in nette flacons met fleurige
etiketten bottelen en probeert
die flesjes dan tegen een rijks
daalder per stuk aan toeristen
te slijten. En het zou niet eens
vreemd zijn, als die buitenlandse
Amsterdam-bekijkers na een
rondvaart door de grachten ook
nog wel een flesje grachtwater
mee naar huis zouden willen
nemen. En daar gokt Peter met
zijn NV op.
de metaalsector twee weken „rust" te
gemoet gaat. Daar komt bij, dat de
vakantie in Rijnland-Westfalen zijn be
gonnen. Het is wel zeker dat duizen
den Duitsers als immer de Nederlandse
stranden zullen verkiezen: altijd nog
het best bereikbaar voor deze West
duitsers.
Ook de spoorwegen verwachtten ex
tra drukte: er zijn verschillende extra
treinen ingelegd. Hier en daar waag
de men zich zelfs aan een prognose
van een miljoen trinreizigers dit week-
eindee.
Hoewel het weer zich vanmorgen nog
wat somber liet aanzien, zijn de ver
wachtingen voor de namiddag en de
zondag niet ongunstig.
Onze weerkundige medewerker meldt:
Vanmorgen bevonden w(j ons nog In
een licht onstabiele en vochtige
lucht. Daarin kwam veel bewolking
voor met in het binnenland nog kans
op een bui.
Vla België nadert een rug van hoge-
luchtdruk, die tijdens het weekeinde
wat meer zon zal brengen. Er staat
een zwakke zuidwesten wind met een
aangename temperatuur die tot aan
het strand ruim 20 graden bedraagt.
De hogedrukgebieden krijgen wat meer
betekenis, zodat ook in de komende
dagen een periode van goed zomer
weer verwacht mag worden.
Huwelij ksgeschenk
voor Margriet
HET LOO Op paleis Het Loo
heeft gisteren een delegatie Surina-
mers symbolisch het huwelijksge
schenk van dit rijksdeel, een Oudhol
landse staande klok. aan prinses Mar
griet en haar echtgenoot aangeboden.
Het was de bedoeling de klok „in
natura" te overhandigen, maar door
een „vervoersmisverstand" was de klok
niet tijdig aanwezig.
WESTKAPELLE Om vernielingen
van standhuisjes en andere eigendom
men door jeugdige kampeerders tegen
te gaan hebben een aantal inwoner
van de Walcherse badplaats Westkapel
le een burgerwacht ingesteld.
Gedurende een deel van de avond ei
nacht wordt patrouille gelopen op he
strand en de duinpaden.
Burgemeester F. A. Bulder en een
raadslid van de fractie gemeentebelan
gen maken ook deel uit van deze bur
gerwacht.
Tijdens een nachtelijke inspectietocht
over het strand zijn deze week vijf
nozems, die het dekzeil van een speed
boot kapot sneden, betrapt door een
van de leden van de burgerwacht. Na
een hevige vechtpartij konden enkele
knapen aan de Rijkspolitie worden
overgeleverd.
De jongens zijn, nadat proces verbaa
was opgemaakt, uit Westkapelle verwij
derd.
De leden van de burgerwacht houden
ook een oogje op de happenings, die op
het strand worden georganiseerd. Het
zou meer dan eens gebeuren dat drink
gelagen worden aangericht rond kamp-
n op het strand.
w vruchten
'iift schijfjes
niet duur we! heerlijk
Arme PvdA
\T/"IE zal het de confessionele par
tijen kwalijk nemen als
thans met enig leedvermaak de ont
wikkeling in de PvdA volgen?
Jarenlang hebben de socialisten lo
pen verkondigen, dat met de chris
telijke groeperingen niet of nauwe
lijks valt te regeren, omdat ze niet
kunnen kiezen. Hun innerlijke ver
deeldheid, de verlammende werking
die linker- en rechtervleugel op el
kaar uitoefenen, dat alles maakt een
duidelijke beleidslijn onmogelijk.
H** eonfessionalisme in de politiek
L itn gevaar voor de democratie,
zei dr. Vondeling in 1963.
Wat zien we nu in de PvdA? Een
innerlijke verdeeldheid, die met de
dag aan scherpte wint en die de
stelling, dat het socialisme een deug
delijke en vooral waarachtiger bind
middel zou zijn dan het gehate eon
fessionalisme, tot een aanfluiting
maakt.
De PvdA is uiteen gevallen in vleu
gels, die qua ideologie, mentaliteit
en strijdmethoden verder van elkaar
afstaan dan „rechts" en „links" in
de christelijke partijen.
Op haar congres in november zal de
PvdA moeten kiezen. Vóór of tegen
de modieuze filosofie van de mar-
xistisch-reactionaire actiegroep
Nieuw Links. Vóór of tegen de ge
matigde middenmoot. Vóór of tegen
de voorstanders van de zogenaamde
linkse concentratie.
De tijd van compromissen, waartoe
de PvdA-Ieiding op de congressen
van Rotterdam en Haarlem nog be
reid bleek, is voorbij.
Niet kiezen zou gelijk staan met
zelfmoord.
Niet overtuigd
DE minister van justitie heeft in
zijn rapport over de tragische
Doetinchemse moord weinig gedaan
om de ongerustheid weg te nemen.
De minister heeft geconstateerd dat
er geen fouten zijn gemaakt. Hij
ging daarbij uit van de bestaande
situatie, stilzwijgend aannemend
dat hierin geen verbetering kan
worden gebracht.
Er werd geen antwoord gegeven op
zulke principiële vragen als: Is het
verantwoord de burgerij bij voort
during aan dit soort risico's bloot
te stellen,: Kan het toezicht ver
beterd worden?
De minister noemt de inrichting
De Kruisberg sterk beveiligd. Sterk
beveiligd in die zin, dat het heel
normaal is dat patiënten uren lang
zonder toezicht blijven.
De selectie van het personeel voor
de boerderij is niet met die waar
borgen omkleed als de selectie van
patiënten die in de stad mogen
werken. In de praktijk blijkt, dat
het toezicht op de boerderij, waar de
man werkte, die Riekje Florijn
doodde, niet zoveel meer om het
lijf heeft als het toezicht op de in
de stad werkende gedetineerden,
die een maximum aan vrijheid ge
nieten.
Minister Polak is ingenomen met
het feit, dat het gemeentebestuur
van Doetinchem nu wordt geraad
pleegd om de beveiliging te effec
tueren.
Over het gebrek aan samenwerking
in deze hebben wij deze week reeds
onze mening gegeven. Zou het na
zo vreemd zijn om al dit soort in
richtingen te verplichten samen te
,werken met het bestuur van de
gemeente als het gaat om beveili
gingsvraagstukken?
Verder hadden wij graag van de
minister gehoord een verantwoor
ding van de risico's. Uiteindelijk
gaat het in de eerste plaats om de
burgerbevolking, die er recht op
heeft te weten waar zij aan toe is.
Door gespecialiseerde rechters
AMSTERDAM „Nu tegen de
bermrechtspraak, zoals die in Frank
rijk bestaat, wel ernstige bezwaren
zijn aan te voeren en dit duidelijk „te
snel snelrecht" dreigt te worden, moe
ten we naar een tussenoplossing zoe
ken."
Dit schrijft mr. J. C. Hooftman, ver-
keers-juridisch adviseur in het Ver-
keerstijdschrift (het orgaan van het
Verbond voor veilig verkeer).
Als tussenoplossing ziet mr. Hooft-
de transactie in handen van de po
litie moet aanzienlijk worden uit
gebreid, bijvoorbeeld bij overtre
dingen zoals gevaarlijk inhalen en
te snel rijden.
0 de politie-ambtenaar reikt een op
roeping uit voor de eerstvolgende
zitting (in principe de volgene dag)
van de gespecialiseerde verkeers
rechter.
Deze rechters zouden als kanton-
rechters-plaatsvervangers kunnen wor
den gehaald uit de brede kring van
gespecialiseerde verkeersjuristen. Deze
vorm van snelrecht behoeft niet ten
koste te gaan van de „gewone" zittin
gen van de kantonrechter en brengt
Voorts heeft de verdachte een zij
het kort tijdsbestek om zich te be
zinnen en zich van een raadsman dan
wel van advies te voorzien. Met een
dergelijke opzet zouden de belangen
van de rechtzoekende in ieder geval
beter zijn gewaarborgd dan bij berm
rechtspraak.
optreden een ruime mate
zeggingsbevoegdheid moeten krijgen.
Een tijdelijke uitsluiting uit het verkeer
is beter dan een zware geldboete.
„.H^breiding van de ontzeggingsmoge
lijkheden zou volgens mr. Hooftman
gecombineerd kunnen worden met
oplegging van een bijzondere voor
waarde. zoals het verplicht stellen van
het volgen van een cursus voor ver
breding van verkeerskennis. verkeers-
ïnzicht en rijvaardigheid.
Kan de betrokkene na de ontzeggings
termijn aantonen dat hij een derge
lijke cursus met goed gevolg heeft
afgelegd, eerst dan krijgt hij zijn rij
bewijs terug. Op deze wijze zal de
ontzegging van een typische srafdaad
worden tot een opvoedende bijdrage
aan de veiligeid op de weg, aldus mr.
Hooftman.
