Het rijk? Dat
laat ons maar
wat ploeteren
ZWOLLENAREN NIET
ONDER INDRUK VAN
VERKIEZINGEN
plicht
om
Gemeenten:
te zorgen voor werk
voor gehandicapten
Prins reikte
Zilveren
Anjers uit
Drie doden
bij frontale
botsing
anders dan andere
Gesprek met
commissaris
uitgesteld
Dr. Hulst (92)
overleden
Hollandia ontslaat na
reorganisatie 250 man
9
DINSDAG 27 JUNI 1967
-
Mr. A. J. J. RIJK SEN
toch als een verrassing
(Van een onzer verslaggevers)
ZWOLLE De inwoners var
Zwolle hebben de afgelopen we
ken alle politieke „kopstukken''
in hun woonplaats in aktie kun
nen zien. Een niet alledaags ver
schijnsel. De heren Toxopeus, Den
Uyl, Schmelzer, Van Mierlo, Mar
cus Bakker en Koekoek spanden
zich in om de Zwolse gemeente
raadsverkiezingen voor hun partij
tot een succes te maken. Voor de
Protants Christelijke Combinatie,
een gezamenlijke lijst van ARP en
CHU, kwam zelfs minister Udink
naar de Overijsselse hoofdstad.
De verkiezingsuitslag wordt door de
Haagse politici met spanning tegemoet
gezien. Tot woensdagavond zullen zij
nog geduld moeten hebben. Natuurlijk,
het gaat om gemeenteraadsverkie
zingen. Maar er is meer. Het zijn de
eerste verkiezingen na de formatie
het kabinet-de Jong. Zal D'66 nog ster
ker stijgen dan haar sensationele tri
omf op 15 februari? En hoe zal de
Boerenpartij het er af brengen?
Vooral deze twee vragen houden poli
tiek Den Haag bezig.
De mogelijkheid om tussentijds de
i stemming van de kiezers te peilen is te
I danken aan een vrij ingrijpende
grenswijziging, die op 1 augustus
kracht wordt: de opheffing vaïi de
I 14.000 inwoners tellende gemeente Zwol-
I lerkerspel. Het grootste deel van Zwol
lerkerspel gaat naar Zwolle, dat hier
mee tevens haar inwonertal ziet stijgen
van 60.000 naar 72.000.
Zwollerkerspel had drie woonkernen
die Zwolle aan drie kanten omsloot.
Hierdoor hield het Kerspel de Overijs
selse hoofdstad in een wurgende greep,
j De opheffing was noodzakelijk om
Zwolle de nodige ruimte voor uitbrei-
I ding te verschaffen. Sinds 1950 is Zwol
le gaan industrialiseren. De tweede No
ta inzake de ruimtelijke ordening heeft
deze oude stad bestempeld tot kernge
bied met in de toekomst 250.000 inwo-
Geen verkiezingskoorts
De Zwollenaren zelf zijn weinig on
der de indruk van de betekenis die aan
de verkiezingen in hun gemeente wordt
Verlooft Clay
zich met een
blonde Deense
WENEN Een blonde Deense
actrice, de 25-jarige Inga Orsell.
heeft vandaag meegedeeld, dat zij
zich deze zomer met Cassius Clay
zal verloven. Het verlovingsfeest
wordt in Wenen gehouden.
Of het door zal gaan? De wereld
kampioen boksen in het zwaarge
wicht is immers wegens dienstwei
gering tot vijf jaar gevangenis
straf veroordeeld. Zijn zaak dient
nu in hoger beroep. Mogelijk geeft
de federale rechter hem toestemming
om naar Europa te reizen. Een an
dere mogelijkheid is, dat Clay, die
zich Mohammed Ali noemt, wordt
beschouwd als een soort „reizende
bisschop" van de sekte van de
zwarte moslims. Hoe denken zijn
geloofsgenoten er over, wanneer hij
met een blonde Deense trouwt?
Inga Orsell en Cassius Clay heb
ben elkaar twee jaar geleden in Las
Vegas ontmoet.
BONN Onder leiding van de
Utrechtse aartsbisschop Rinkel is in de
Westduitse hoofdstad een internatio
nale oud-katholieke bisschoppenconfe
rentie gehouden, waar de voorbereiding
voor een officieel gesprek tussen het
oud-katholicisme en de oosterse ortho
doxie aan de orde is geweest. Tijdens
de geplande officiële besprekingen gaat
het om volledige intercommunie. De or
thodoxe kerken hebben vorig jaar sep
tember voorbereidende besprekingen
voor het gesprek met de oud-katholie
ken gevoerd.
gehecht. Hier en daar kan men
het raam een veikjezingsbiljet zien
hangen maar van een echte verkie
zingskoorts is geen sprake. Het grootste
spandoek dat wij onder een brug
gen. bevatte geen oproep om op
bepaalde partij te stemmen maar nodig
de ons uit de Zwolse zomerfeesten
mee te maken. Misschien is men veel te
veel in vakantiestemming om zich druk
met de politiek in te laten.
Maar over het algemeen is het rustig
in de Overijsselse hoofdstad. Natuurlijk
er zijn inwoners van Zwollerkerspel,
die met een bedroefd hart Zwollenaar
worden. Maar hun bezorgdheid is voor
een groot deel weggenomen nu zij w
ten dat hun wethouders ongetwijfeld
de nieuwe gemeenteraad een plaats zi
len krijgen. Beide wethouders hebben
een verkiesbare plaats, respectievelijk
op de lijst van de Protestants Christe
lijke Combinatie en van de PvdA.
Woensdagavond omstreeks acht uui
kan de uitslag bekend zijn. De meeste
partijen hebben in een groot Zwols ho
tel een zaal gehuurd. Zij hopen alle
maal daar een overwinning te kunnen
AMSTERDAM Prins Bernhard
heeft vandaag aan drie Nederlanders,
die zich uitzonderlijk verdienstelijk
hebben gemaakt op cultureel gebied,
een Zilveren Anjer uitgereikt.
Mr. A. A. J. Rijksen uit Gouda kreeg
de onderscheiding voor zijn succesvol
streven om de Goudse glazen in de Sint
Janskerk in Gouda voor het vaderland
te behouden en dit historisch bezit gro
te bekendheid te geven. Door zijn be
moeienissen zijn de glazen in 1939
veiliger oorden overgebracht om z<
gen het oorlogsgeweld te beschermen,
De heer M. Wiegersma uit Oranje-
wout kreeg zijn Zilveren Anjer voo
het bevorderen van de kennis van er
de belangstelling voor biologie in he
algemeen, maar in het bijzonder van
Friesland, voor natuurmonumenten,
heemkunde, volksonderwijs en nog en
kele andere onderwerpen.
Mattkeuspassie
De heer G. J. G. Leonhardt uit Laren
(NH) werd de onderscheiding overhan
digd voor het stimuleren van het Neder
landse muziekleven. Hij is de stuwende
kracht van de Nederlandse Bachveree-
niging. die ieder jaar de Mattheuspas-
in de Grote Kerk in Naarden ten
gehore brengt.
In zijn voorwoord zei prins Bernhard
onder meer een toespitsing te onderken-
op het actuele moment, in
overschatting van het nu. dat vaak ten
koste gaat van het verleden en de toe
komst. Hij pleitte voor een leven in de
actualiteit, verbonden met het verleden
gericht op de toekomst.
MEPPEL Bij een frontale botsing
tussen 2 personenauto's op de rijksweg
Meppel-Assen zijn gisteren 3 personen
gedood. Het zijn de heer K. Wiersma
(63), zijn echtgenote, mevrouw A.
Wiersma-Dorhout (64), beiden uit Ter-
naart en de heer D. Steffens (55) uit
Loosdrecht.
Het ongeluk ontstond doordat een
vrachtauto door nog onopgehelderde
oorzaak op de linkerweghelft raakte.
Hierop volgde een frontale botsing met
de twee personenauto's.
GOUDA Bescheidenheid
siert de mens. Mr. A. J. J. Rijk
sen, die vandaag uit handen van
prins Bernhard een zilveren anjer
ontvangt, werpt het sieraad van
de bescheidenheid achteloos weg:
„Ja, ik dacht dat de onderschei
ding nooit meer zou komen. Voor
gaande jaren heb ik wel 's tegen
m'n vrouw gezegd: snap jij nou,
waarom ze me nog geen anjer
ven? Omdat ik hem niet eerder
kreeg, komt het toch nog als een
verrassing.
Een vrij verbluffend antwoord
op de geijkte vraag: „Had u de
onderscheiding verwacht?" Geen
al te grote surprise dus voor mr.
DOOR:
Henk J. de
Kleijnen
Rijksen. die dit jaar de anjer kreeg
toegewezen met twee andere
Nederlanders, die zich „uitzonder
lijk verdienstelijk hebben ge
maakt op cultureel gebied." De
heer Rijksen wordt onderscheiden
als deskundige op het gebied van
de gebrandschilderde ramen in de
Goudse St. Janskerk.
Nee, de heer Rijksen (73) heeft geen
behoefte aan bescheidenheid. Hij is de
animator van de Stichting Fonds
Goudse Glazen; het fonds is een belang
rijk deel van zijn leven. Zonder overi
gens zichzelf volledig te willen uitscha
kelen, propageert hij de levensvatbaar
heid van het FGG en tracht daarmee
het fonds van een gezonde toekomst te
verzekeren.
Toch vreest mr. Rijksen zijn onge
nuanceerde uitspraken. ,,Nee, nee, be
gint u nog niet meteen. Ik heb alles
op papier staan, want tegen de pers
moet je je wapenen", zegt hij afwe
rend, als tussen de slokken thee door
reeds enkele vragen worden afge-
Alle gegevens op papier dat zou
een vervelend verhaaltje kunnen wor
den. Gelukkig blijkt de officier in de
orde van Oranje Nassau (benoeming in
1947) en ereburger van Gouda (vanaf
1963) toch ook bereid om het onder
houd een levendiger tintje te geven,
Toont boeken en folders, geeft er een
toelichting bij.
Typerend is zijn reactie op het be
zoek van enkele vertegenwoordigers
van het Prins Bernhard Fonds. „Tja,
die heren wilden het een en ander van
me weten, hè? Voor het toespraakje
van de Prins." De heren vroegen te
weinig naar de zin van mr. Rijksen.
Hij zond hen enkele dagen later een
volledige levensbeschrijving.
„Puur door de omstandigheden ben
er destijds in gekomen. M'n be
langstelling op cultureel gebied was
breed. Vooral literair, maar ook wel
historisch. Mijn kennis van de Goudse
glazen was in 1937 nog nihil. Een onver
wachte gebeurtenis drukte me er met
'n neus echter boven op."
Die onverwachte gebeurtenis was het
organiseren van een kleine tentoonstel
ling over de glazen tijdens de boeken
week. Kort daarvoor was de restauratie
van het gebrandschilderde glas vol
tooid. Als voorzitter van de Leeszaal
informeerde de heer Rijksen bij de di
rectrice naar de mogelijkheid tot het
houden van een passende expositie.
Wat bleek? Na 1853 was geen enkel
boek over het onderwerp geschreven.
Een hernieuwd onderzoek in de archie-
bleek noodzakelijk. De tentoonstel
ling kwam, maar pas in 1938, nadat
•uw Rijksen en de heer S. H. van
Kraats st. vele archivarische
vondsten hadden gedaan. De expositie
trok ruim 15.000 bezoekers.
Stichting Fonds
Uit het voordelig saldo van de ten
toonstelling werd de Stichting Fonds
Goudse Glazen opgericht. Deze stich
ting liet al spoedig kleurendia's en -re-
produkties maken en breidde haar acti
viteiten na de oorlog uit tot o.a. dc
uitgave van een aantal gidsen voor de
toerist in diverse talen.
bezetters brachten de heer
Rijksen in 1942 naar St. Michielsgestel,
waar hij bijna twee jaar in kamp Beek
vliet als gijzelaar verbleef. „Ik had
toen alle kans om meer van de Goudse
glazen te leren, want de moffen gaven
me voldoende tijd." Zijn echtgenote zet
te haar vondsten in het archief op een j
kaart voor eigen register
zond een doorslag op.
Uit de doorslagen groeide een boek:
.Gespiegeld in Kerkeglas". Een indruk
wekkend werk met ruim 300 pagina's
en meer dan 100 afbeeldingen, dat na
de oorlog in een oplage van driedui
zend stuks de weg van de drukker naar
de boekwinkels vond. Op dit moment
zijn de exemplaren bijzonder moeilijk
te krijgen.
Mr. Rijksen had de smaak te pakken.
In Italië, Frankrijk, Engeland,
Duitsland en België verzamelde hij ge
gevens. Het echtpaar Rijksen verzorgde
ongeveer driehonderd lezingen,
melijk in Engeland en Schotland. De
naam A. J. J. Rijksen verscheen op het
titelblad van diverse kleinere boekwerk-
Zijn activiteiten op het gebied van de
Goudse glazen vooral ook bij het
uitnemen van de waardevolle schilde
ringen in 1939 en bij het herplaatsen
daarvan in 1945/47 leverden mr.
Rijksen enkele onderscheidingen op.
Ook werd hij gekozen als lid van de
Maatschappij der Nederlandse Letter-
Heeft het werk op cultureel gebied
mr. Rijksen, die zijn praktijk als advo
caat en procureur inmiddels heeft neer
gelegd. nu werkelijk voldoening
geschonken? Zuchtend moet hij beken
nen: „Ja en nee. Natuurlijk had ik er
plezier in, anders was ik er niet mee
doorgegaan. Maar aan de andere kant:
je krijgt geen enkele steun."
„Het rijk laat ons maar ploeteren. Ik
heb altijd gezegd: er moet een direc
teur komen, die mijn taken over kan
nemen. Maar ja, zo'n man moet toch
leven, nietwaar? Een salaris van twin
tigduizend gulden per jaar is reëel,
maar wij kunnen dat niet opbrengen.
Nu is 't eigenlijk te laat. Ik ben zo jong
niet meer en ik moet een eventuele
directeur toch helemaal inwerken."
„Inderdaad, ik heb wel eens gezegd:
ik stop ermee. Het kostte me duizenden
per jaar. dat begrijpt u wel. Ik heb m'n
opmerking echter weer ingeslikt. Er
mee stoppen zou betekenen, dat het
werk van jaren verloren gaat. Wel
vraag ik me af, wat er van de Stichting
zal moeten komen als ik niet meer ac
tief kan zijn."
Pessimisme heeft plaats ge
maakt voor een vleugje optimis
me: „Misschien wordt de aandacht
op de Goudse glazen gevestigd door
de zilveren anjer, die ik krijg. De
Stichting is een nationaal instituut
van internationale betekenis. Dat
blijkt wel uit de tienduizenden
buitenlanders, die de glazen ko
men bekijken. Het werk voor dit
nationale monument heeft een be
langrijk perspectief.
caballero
DEN HAAG Vandaag zou de
Tweede Kamer een wetsontwerp
behandelen dat de wettelijke posi
tie van de gehandicapten die in de
sociale werkplaatsen werken, moe
ten verbeteren.
Het heeft lang geduurd voor de
overheid de plicht aanvaardde, te
zorgen voor aangepaste arbeid
voor geestelijk en lichamelijk ge
handicapten.
In 1950 kwam per ministeriële be
schikking de gemeentelijke sociale
werkvoorzieningsregeling voor hand-
Paka-Paka
loopt echt
Misschien nog wel meer dan de
Verenigde Staten is tegenwoor
dig Japan het land van de on
gekende mogelijkheden. Dat
geldt in ieder geval voor het
speelgoed. Dit is een paard, dat
echt kan lopen. Zijn naam is
Paka-Paka. Prijs ongeveer 150
gulden. Nu niet stuk maken!
arbeiders (GSW), en in 1955 een der
gelijke regeling voor hoofdarbeiders
(SWH) tot stand.
De nieuwe wet zal deze twee be
schikkingen vervangen. De gemeente
besturen wordt erin opgedragen te be
vorderen dat gehandicapten in dienst
worden genomen om onder aangepas
te omstandigheden tegen loon arbeid
te verrichten. Het werk moet zoveel
mogelijk gericht zijn op het behoud,
herstel of bevordering van de arbeids
ongeschiktheid.
Er zijn in Nederland op het ogen
blik 200 sociale werkplaatsen in het
kader van de GSW-regeling met in
totaal 31.000 werknemers. De sociale
werkplaatsen hebben ruim 2000 hoofd
arbeiders in dienst (SWH-regeling),
Volwaardig
De sociale werkgelegenheid heeft
primair ten doel gesteld geestelijk en
lichamelijk gehandicapten volwaardig
werk te laten doen, dat hun gezond
heid ten goede komt en waarvoor zij
hun inkomsten kunnen voor
zien.
Zij werken onder loon- en arbeids
voorwaarden die door de overheid in
overleg met het georganiseerd bedrijfs
leven zijn geregeld.
De economische teruggang is (bui
ten het westen) ook de sociale werk
voorziening niet voorbijgegaan, maar
de toestand is niet onrustbarend. Voor
alsnog voorziet, minister Roolvink geen
inkrimping.
Val van brug:
man verdronk
SPIJKENISSE Gistermorgen om
streeks half twaalf zijn twee arbeiders,
die werkzaamheden verrichtten aan de
SpUkemsserbrug over de Oude Maas. van
vjjftien meter hoogte omlaag gestort. De
43-jarige heer C. Ippel uit Werkendam
kwam in het water terecht en is ver
dronken.
Zijn stoffelijk overschot kon tot nu toe
nog niet worden geborgen. De heer C.
Ruter uit Rotterdam viel op een pijler
en werd zwaar gewond naar het Dijkzigt
ziekenhuis in Rotterdam gebracht.
De mannen werkten aan een ijzercon
structie voor het verhogen van de brug.
Bij het optakelen viel een ijzeren balk
om, waardoor de arbeiders het even
wicht verloren.
VLISSINGEN WIL
INTERN OVERLEG
VLISSINGEN Het onderhoud,
dat de voorzitters van de fracties
in de Vlissingse gemeenteraad en de
wethouders van Vliaeingen met de
commissaris van de Koningin, inr.
J. van Aartsen, hadden aangevraagd
en waartoe de commissaris zich be
reid had verklaard, is uitgesteld.
Het verzoek tot dit uitstel was af
komstig van de heer E. de Priester,
die de commissaris namens het senio
renconvent en de wethouders mee
deelde, dat nader intern beraad nood
zakelijk is. Zoals bekend, is het on
derwerp van het onderhoud de op
handen zijnde burgemeestersvacature
in Vlissingen.
SOESTDIJK Gisteren is in alle stil
te het stoffelijk overschot gecremeerd
van de befaamde gerechtelijk genees
kundige dr. J. P. L. Hulst, die donder
dag op 92-jarige leeftijd in de verpleeg
inrichting Nieuw Maricnburg bij Soest-
dük is overleden.
Tot op 82-jarige leeftijd heeft dr. Hulst
secties verricht en bracht hij in de rechts
zalen rapport uit over verdachte sterf
gevallen. Vele malen werden door zijn
onderzoekingen verdachten vrijgesproken
en zij die vrijuit meenden te kunnen
gaan. achter de tralie;? gezet. Met zijn
golvende lange witte baard was hij een
markante verschijning.
Or. Hulst, die de gerechtelijke genees
kunde uitoefende sinds 1920. wordt alge
meen beschouwd als de grondlegger van
deze tak van wetenschap in Nederland.
kant van de psychiatrie uit. Pas later
legde hij zich te Leiden toe op de ge
rechtelijke geneeskunde. Van 1928 tot 1940
doceerde hij criminalistiek aan de Leidse
universiteit.
In 1935 werd hij benoemd tot officier
in de orde van Oranje Nassau en in 1948
tot ridder in de orde van de Nederlandse
I AMSTERDAM/HENGELO In de
i textielindustrie zullen opnieuw enkele
honderden mensen worden ontslagen:
250 door de N.V. Hollandia Kattenburg
te Amsterdam en 85 door een drietal
bedrijven van de Koninklijke Nederlandse
Textiel Unie, te weten de Oldenzaalsche
Stoomweverij v/h Molkenbroek Jr. (25),
de textielfabriek Jordaan-Ter Weeme te
Haaksbergen (35) en de textielfabriek
J. Wellink te Oldenzaal (25).
De ontslagen bij Hollandia Kattenburg
zullen respectievelijk per 15 september
°kioberJvaUen 111 het atelier
te Grootebroek en de naaizaal te Amster-
dam. Voorts zal de capaciteit van de
perser ij te Amsteram met 60 procent
worden ingekrompen.
Volgens de directie is een ingrijpende
wijziging in de bestaande structuur der
onderneming nodig, teneinde de kost
prijs der produkten verder te verlagen.
Hollandia Kattenburg voert o.a. de mer
ken Falcon en Big Ben (regenkleding).
De Koninklijke Textiel Unie wil even
eens komen tot een meer efficiënte pro-
duktie.
