TANKER KEERT NA EEN
SCHOT VOOR DE BOEG
Commentaren
Proef Europese
satelliet weer
mislukking
Sigarettensmokkel -
eenvoudig en,., snel
Reydon: Spion
voor NAVO
JAMIN
DRAAGRAKET WEIGERT
Vuur bedreigt
munitiewagen
Dinsdag 30 mei 1967 48ste jaargang
CHRISTELIJK NATIONAAL DAGBLAD
Hoofdkantoor leiden
Steenstraat 37
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p. w. 0,98, p. m. 4,20, p. kw. 12,55
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 uur
Israël verwacht zeer binnenkort
handelend optreden van Amerika,
Engeland en andere mogendheden
j IllAtl
Nes«e»
WpTt
De spanning in het Middenoosten neemt
toe, nu diplomatieke stappen uitblijven die
het dreigende karakter van de crises moe
ten wegnemen. Egypte zegt, volledige
steun van Rusland te hebben: Israël ver
wacht binnenkort handelend optreden van
de westelijke mogendheden. Intussen is de
Veiligheidsraad tot machteloosheid ge
doemd.
KAIRO/TEL AVIV/NEW YORK Een onder Liberiaanse
vlag varende Amerikaanse tanker keerde gisteren terug naar
de Rode Zee, nadat een Egyptisch oorlogsschip bij de ingang
van de Golf van Akaba een schot voor de boeg had gelost.
De portier van het Amsterdamse
Hilton-hotel gaf het goede voor
beeld en toen durfde showman
Sammy Davis Jr. het ook wel
proberen. En zo hij nog enige
weerzin moest overwinnen, mer
ken liet hij dat geenszins.
Moedig proefde hij van de Hol
landse Nieuwe, die je nu een
maal maet proeven als je gedu
rende de haringrace in Neder
land bent.
Het zeebanket smaakte Sam
my Davis uiteindelijk toch best.
Dit had hij gemeen met de zeer
velen, die zich gisteren rond de
haringkar verdrongen om voor
1,25 te tracteren op het ge
zondste wat de zee de mens
schenkt: de echte onvervalste
Hollandse Nieuwe.
De naam van het schip werd niet
bekendgemaakt. Het is eigendom van
een Amerikaanse maatschappij en
heeft een Amerikaanse gezagvoerder,
zo wordt uit Kairo gemeld.
Een Egyptische marine-patrouille
had het schip door middel van licht
signalen laten weten, dat het de Golf
pas kon binnenvaren na het ondergaan
van enige formaliteiten.
Toen de tanker doorvoer, kreeg de
gezagvoerder de waarschuwing, dat
schoten zouden worden gelost en
het vierde gericht zou zijn. Het schip
veranderde pas van koers, toen het
eerste schot was gelost.
Nasser
Nasser, die van het Egyptische par
lement blanco volmacht kreeg, zegt
van premier Kosygin de verzekering
te hebben gekregen, dat Rusland aan
de Arabische kant staat en geen in
menging van enig ander land zal
dulden.
„Wij zijn klaar voor de strijd om
het Palestijnse volk zijn rechten te
hergeven. Tijd en plaats van de strijd
bepalen wij zelf", aldus Nasser.
Intussen hebben Algerije, Soedan
en Indonesië laten weten, dat zij troe
pen ter beschikking zullen stellen
voor „de strijd tegen Israël".
Esjkol
MAASTRICHT
Hoe gemakkelijk Bel
gische sigaretten naar
Nederland kunnen
worden gesmokkeld is
bewezen door de
„proef op de som" die
dezer dagen in het
Limburgse plaatsje
Stamproij werd ge
nomen. De mannen
passeerden na zes uur
's middags de grens:
noch aan Nederlandse
noch aan Belgische
zijde was een douane
beambte te zien.
In de eerste Belgische
winkel, op enkele tien
tallen meters van de
overigens bijna onzicht
bare grens, kocht néén
tien sloffen sigaretten
van een merk dat in ons
land 1.50 kost. Hier
werd slechts 1 betaald.
De man betaalde met
Nederlands geld en hij
kreeg Nederlands wis
selgeld terug. De siga
retten werden ingepakt,
en toen terug naar Ne
derland. Niemand vond
deze handelwijze vreemd.
De „smokkelaar" had
echter snel vijftig gulden
verdiend.
Ook in andere delen
van Brabant en Limburg
kunnen gemakkelijk si
garetten uit België wor
den gesmokkeld. In de
omgeving van de enclave
Baarle Nassau treedt de
politie ten minste al
strenger op; de boetes
zijn verhoogd en het toe
zicht is verscherpt.
Premier Esjkol zei in het Israëlische
parlement, te verwachten dat Amerika,
Engeland en andere landen binnen
kort handelend zullen optreden om de
blokkade van de Golf van Akaba op
te heffen.
Deze landen hebben beloofd, de vrije
doorvaart te zullen verzekeren. Op
zeer korte termijn moet blijken, of die
belofte wordt nagekomen. Israël zal
zich in geen geval bij de blokkade
neerleggen.
Intussen meent ook oud-premier
David Ben Goerion (voorstander van
krachtig optreden) dat Israël niet
te hard van stapel moet lopen. Het
doet er goed aan, de raad van buiten
landse vrienden op te volgen.
Ver. Naties
In de Veiligheidsraad is gisteren het
debat over de crisis op gang gekomen.
De zitting werd verdaagd tot van-
AMSTERDAM De Nederlander
Evert Reydon heeft onthuld dat hij
samen met zijn vriend Lou de Jager j
enige jaren geleden inderdaad voor de
NAVO in de Sowjetunie heeft ge- 1
spioneerd. Beide mannen werden in j
1963 uit Russische gevangenschap ont- j
slagen nadat ze twee jaar eerder tot
dertien jaar waren veroordeeld.
Bij zijn terugkeer in Nederland wei
gerde Reydon iets te zeggen over zijn
schuld aan spionage. Hij had voor de
rechtbank in Kief een bekentenis af
gelegd, evenals De Jager, maar in
Nederland vatte men dat nooit serieus
op. Wel liet. hij doorschemeren dat hij
van plan was zijn „belevenissen" op
papier te zetten.
Dat heeft hij inderdaad gedaan:
Vandaag is bij Polak en Van Gennep
in Amsterdam een geromantiseerde
versie van zijn activiteiten versche
nen onder de titel Spion voor de
NATO (Meer hierover op pagina 9).
Weersverwachting
Meer bewolking
DE BILT Aangezien vandaag de
luchtdrukverschillen in onze omgeving
gering zijn, is er weinig wind. Met een
zuidelijke bovenstroming wordt enigs
zins onstabiele lucht aangevoerd. Hier
in komt een veranderlijke bewolking
voor, waaruit plaatselijk enkele buien
vallen.
Een lagedrukgebied, dat vanochtend
boven Zuid-Duitsland lag, trekt in
middels langzaam in de richting van
Denemarken. Hierdoor zal de wind
in ons land morgen uit richtingen tus
sen noord en west gaan waaien. De
temperaturen zullen in het algemeen
dan ook lager zijn dan vandaag. Er zal
vrij veel bewolking zijn met kans op
enige regen of enkele buien.
«.03, onder 12.20.
eur
originele
rookverdrijver
GRATIS
voor ieder
die 'n nieuwe
abonnee
opgeeft....
Ik geef op als
nieuwe abonnee:
plaats:
Als beloning voor mijn aktiviteit
ontvang ik een "Gouda Bouquet".
De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis.
inzenden aan Bureau van dit blad hokje zwart maken naar keuze
VS
avond 8 .uur. De grootste diplomatieke
activiteit wordt buiten de raad aan
de dag gelegd.
Volgens de laatste berichten wer
ken de tien niet-permanente leden van
de raad aan een resolutie. Daarin doet
de raad een beroep op alle partijen,
„bijzondere zelfbeheersing te beoefe
nen en zich te onthouden van oor
logsdaden".
it zou opheffing van de blokkade
van de Golf van Akaba inhouden om
de raad gelegenheid te geven, de cri
sis met bedachtzaamheid te behande-
Voor vervolg zie pag. 5
Een ontploffing in een wapen
fabriek in Shamoki Dam (VS) heeft
gisteren het leven gekost aan vijf per-
roomboter
niet duur wcheerlijk
•fc Overvolle diensten en
overvolle magen pagina Kernmerk
Alleen bestemd voor blinden en slechtzienden wordt deze week in
Den Haag een tentoonstelling van beeldhouwwerk geopend. Wat is de
zin van dit evenement in het Haags Gemeentemuseum? Wat is de
bedoeling geweest van de organisatoren, die dit opvallende initiatief tot
deze Europese primeur namen? Op deze vragen wordt een antwoord
gegeven op pagina 7.
-fe Amerikanen krijgen genoeg
van reclame pagina Radio TV
Prestigeslag
in Le Bou rget
pagina 9
Manchester
verblind
Kennedy-
vereerder
pagina 5
NOORDWIJK De lance
ring van de Europese satel
liet, de Esro-2, is mislukt.
Ruim een half uur na de lan
cering maakte de Brit dr.
Porter, leider van het contro-
lecenrtum van het technisch
centrum van het Europese
ruimtevaartprogramma (Es-
tec) te Noordwijk, deze grote
tegenvaller voor de samen
werkende Europese landen
bekend. De Amerikaanse
Scout-draagraket had niet
goed gefunctioneerd.
Ook de proef met de Esro-1,
24 mei in Australië, verliep
niet volgens de verwachtin
gen.
De 74 kilo wegende satelliet, die ge-
de straling In de
orgen (Ned. tjjd)
vanaf de Amerikaanse luchtmachtbasis
Vandenberg in Californlë in de ruimte
gebracht. Het ging mis.
Het falen van de lancering wordt ge-
•etcn aan het niet goed functioneren van
de „damper" van de derde trap van de
Scout-draagraket. Die derde trap zelf is
wel tot ontbranding gekomen, maar door
het mankement is de vierde trap niet
ontbrand en dat betekende de onder-
AFTELLEN
Enkele honderden genodigden maak-
•n in het technisch centrum in Noord-
wijk „op afstand" het lanceren van de
Esro-2 mee. Om twee minuten over drie
de lancering en
werd het aftellen in Californië duidelijk
hoorbaar.
De commentator op de lanceerbasis zei
dat het prachtig weer was en dat hij de
raket op de tv duidelijk kon volgen. Een
minuut en tien seconden na de opstij
ging van de raket was de eerste trap
uitgebrand. Enkele tientallen seconden
later was de tweede trap uitgebrand en
de derde trap ontstoken.
Hierna deden zich verschillen horen
tussen hetgeen de commentator aankon
digde en wat de controle-ruimte in
Noordwijk volgens het daar geprojec
teerde programma meende te moeten
verwachten. Dit ontlokte dr. Potter de
opmerking dat de gebeurtenissen in Ca
lifornië trager verliepen dan het pro
gramma aangaf: dit was, zo bleek later,
vermoedelijk al een bewijs dat er iets
'et in de haak was.
Vijf minuten en 50 seconden na het
afschieten deelde de commentator mee
dat over een minuut de .vierde trap zou
moeten ontbranden. Maar dit bericht
bleef uit. Twaalf minuten na de start
nog geen bevestiging van het
functioneren van de vierde trap. Het
goede nieuws kwam echter niet meer.
bittere teleurstelling voor
I alle mannen en vrouwen uit Nederland,
West-Duitsland, België, Denemarken,
Frankrijk, Italië, Engeland, Zweden,
Spanje en Zwitserland dat hun moeite
niet werd beloond en dat het bedrag
van bijna 22 miljoen gulden dat de Esro-
2 vergde, in een paar seconden letterlijk
in de ruimte verdween.
Het zal tenminste vier maanden duren
voordat er een andere Scoutraket be
schikbaar is. Een tweede Esro-2 is in
principe spoedig gereed omdat men, be
dacht op een eventuele mislukking, veel
van de apparatuur van de Esro-2 in duplo
De lancering van de Esro-2 ge
beurde in het acht jarenplan van
de Estec: in deze tijd zullen tien
satellieten, waarvan de Esro-1 en
-2 kleine kunstmanen zijn, in de
ruimte moeten worden gebracht.
De lancering van de Esro-1
vanaf de Australische lanceer
basis Woomera op 24 mei van het
vorige jaar werd een gedeeltelijk
succes; de 100 ton wegende raket
legde 240 kilometer af de raket
had een afstand van 670 kilometer
moeten overbruggen.
Prof. Samkaldeii
burgemeester
van Amsterdam?
(Van onze parlementsredactle)
DEN HAAG De oud-minister van
justitie prof. dr. I. Samkalden maakt een
goede kans burgemeester van Amsterdam
te worden.
de overige partijen in de Amsterdamse
raad hebben geen bezwaren tegen een
burgemeesterschap van prof. Samkalden.
De heer Samkalden heeft destijds als
minister van justitie in de Tweede Ka
mer een ovatie gekregen voor de wijze
waax-op hij het hoofdstedelijke „juni-
oproer" van vorig jaar behandelde.
Zoals bekend heeft minister Beernink
aan de commissaris van de Koningin in
Noord-Holland gevraagd „de gevoelens
van de Amsterdamse raad te polsen" over
de opvolging van mr. Van Hall.
SPARTANBURG Bij Spartanburg in
de Amerikaanse staat Zuid-Carolina is
gisteren een goederentrein ontspoord.
Drie tankwagons, gevuld met 45 ton al
cohol, vlogen in brand en ontploften. Er
is groot gevaar dat het vuur een wagon
met munitie bereikt. Een hoofd van
Eolitie zei: „Er is genoeg munitie om
et gehele district op te blazen".
Nog levend
TpVANGELISCH-RADICAAL: de
uitdrukking is een gebruikelijke
geworden. Vooral de laatste tijd zijn
er binnen onderscheidene partijen
groepen en groepjes die haar bezi
gen.
De niet-christelijke partijen hebben
met soortgelijke impulsen te ma
ken. Ze kunnen een waardevolle
aansporing zijn tot vernieuwing bin
nen partijen, die zich overigens tóch
reeds ontwikkelen.
Zes al wat oudere anti-revolutio
nairen hebben in het blad Anti-Re
volutionaire Staatkunde hun bijdra
ge tot deze discussie willen leveren.
Zij spreken van een christelijke
partij als van een revolutionair ac
tie-centrum.
Hun aanbevelingen voor wat een
christelijke partij moet zijn mogen
waardevol worden genoemd; ze vor
men stof voor discussie.
Nergens echter geeft hun kritiek re
den tot twijfel aan de mogelijkheid
van christelijke politiek en aan de
noodzaak van een christelijke partij.
Integendeel, het is een aansporing om
te verwezenlijken al hetgeen waar
voor christelijke partijen hebben ge
streden en waarvoor ze nóg doende
zijn.
Een christelijke partij zoals de „zes"
die schetsen biedt daartoe nog altijd
de beste mogelijkheden.
Dat ieder vrij is om lid te zijn van
een niet-christelijke partij en dat ve
len ook daar hun idealen voor ver
wezenlijking vatbaar achten, is geen
kwestie. Op zijn minst is het nog
geen bewijs voor de overbodigheid
van het eerste.
Het hele betoog van de „zes" levert
het bewijs, dat de gedachte van een
christelijke partij nog steeds levend
Zeiler
'"TEMIDDEN van alle spanning en
tumult waarvoor wij ook tegen
woordig weer dagelijks komen te
staan, kwam daar het bericht van
de thuiskomst van die eenzame zei
ler om de wereld Sir Francis
Chichester.
Waarom sprak zijn reis ons zo aan?
Wellicht omdat in deze eeuw van
modernisering in verkeer en vervoer
in ons is blijven leven de roman
tische berinnering aan vroeger da
gen waarin de mens nog zo gebon
den was aan de natuur en aan de
elementen.
Wellicht óók omdat in deze eeuw,
die er immers tegelijk een is van
raassalisering en van grote menig
ten, deze nagestreefde eenzaamheid
voor maanden ook in ons iets heeft
gewekt van eenzaamheid en van be
hoefte daaraan.
Maar misschien toch ook wel daar
om, ofndat, in het overdrachtelijke,
wij ons allen, ieder voor zich, nu
reeds eenzame zeilers weten op wat
wij noemen de levenszee, maar wat
ook voor ons toch een samenvatting
moet zijn van al die zeeën in het
leven. Zeeën, waarop wij weliswaar
eenzaam zijn zonder nochtans alléén
behoeven te wezen.
Er had de Engelsman veel kunnen
overkomen en men mag zich af
vragen of zijn vrijwillige tocht nog
verantwoord was. Onze levensreis is
geen vrijwillige, maar er is wel de
toezegging van Jezus aan boord en
daarom ook veilig strand voor het
oog.
Ja, het sprak ons wel aan. die een
zame reis op de wereldzeeën mis
schien nog "net meest omdat we ons
„ergens" in gelijke positie weten?
De vier Nederlanders die een
belangrijke bijdrage in de
vorm van een meetapparaat
hebben geleverd bij de bouw van
de Esro-2. Van links naar rechts
A. J. Hell, J. P. Imhof, dr. W.
de Graaf en M. J. Rijsent. Ze zijn
verbonden aan het laboratorium
voor ruimtevaart in Utrecht.