ijgende
Het ziuij,
heerlijke
klooster
zelfspot
NOOIT 'N ROOSJE
VOOR DUITSLAND
Puzzelhoek
In de greep
van «Ie kreeft
B. J. Kleymens
DONDERDAG 18 MEI 1967
KLOOSTERLEVEN
IRONISCH AAN DE
KAAK GESTELD
COEN FLINK EN
PAUL DEEN IN SPEL
ZONDER WOORDEN
Spellet j<
Het NCRV-spelletje „Eén horizon
taal" is gisteravond vlot van start ge
gaan voor de kijkers, die het journaal
op Nederland 1 ervoor lieten lopen.
Heel knappe puzzelaars hadden bijzon
der vlug cle woorden te pakkenmaar
de uitzending was te krap gepland.
Het is niet aardig als er midden in
een woord moet worden afgebroken.
Maar, zei spelleider Dick van 't. Sant,
dat zal volgende keer beter worden:
dan is er iets meer tijd. In elk geval
was de NCRV in deze eerste twintig
minuten vlot 100 kwijt, in feite
150, want de telefoonlijn was al ge
blokkeerd door te veel opbellen. Daar
op zal ook iets moeten worden verzon-
Nieuw is het spel niet, de NCRV
heeft het al eens eerder met puzze
laars in de studio vertoond, maar on
derhoudend is het wel.
Jonge onderzoekers
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM In het Ned. Insti
tuut voor Nijverheid en Techniek te
Amsterdam zal op 25 mei a.s. een ex
positie worden geopend welke een to
taalbeeld moet geven van de activitei
ten, waarmee de VARA-televisiewed-
strijd „De jonge Onderzoekers" ge
paard is gegaan.
Alle 45 inzenders(sters), uit wie er
17 werden gekozen om voor de camera
te verschijnen met hun werkstuk, zijn
uitgenodigd het resultaat van hun on-
derzoekingsarbeid ten toon te stellen.
Dit zal dan het sluitstuk zijn van de
eerste wedstrijd, maar de VARA be
gint spoedig aan een tweede. Nieuws
hierover wordt op de avond van 29
a.s. in een directe uitzending van
de expositie af, bekend gemaakt.
In dezelfde uitzending zullen deskun
digen uit de onderwijswereld zich be
zighouden met de vraag welke plaats
deze wedstrijden in het Nederlandse
onderwijs kunnen innemen. De tv-uit-
.endingen hebben nl. grote belangstel
ling in die kringen gewekt.
Blue Diamonds
u eer samen
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN De Blue Diamonds
treden weer in de oorspronkelijke for
matie op. Ruud de Wolff, die enige
maanden geleden naar Mexico ver
trok waar hij een baan zou krijgen bij
zijn schoonvader, is teruggekeerd. Hij
kon geen werkvergunning krijgen.
Samen met zijn broer Pim en de
overige bezetting treden de Blue Dia
monds weer in Nederland op. In hun
programma is nu ook de beatmuziek
opgenomen.
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Was het niet de
KRO die het stuk ,,'n Spel zon
der woorden" op het scherm
bracht, men zou de verdenking
van onaanvaardbare spot met
religieuze zaken kunnen koes
teren. Maar, zoals U weet, een
protestant mag domineesgrap-
pen vertellen, een katholiek pas
toorsmoppen, een jood het geint
je van Sam en Moos.
Zo kan de KRO ons vanavond la
ten genieten van een kostelijk
stukje zelfspot, waarin de pure
menselijkheid van kloosterlin
gen, min of meer in de stijl van
de Don Camillo-romans, ironisch
aan de kaak wordt gesteld.
Een teken van de nieuwe tijd, die de
taboes vrolijk durft doorbreken en
in dit geval het vrome waas van het
gebenedijde kloosterleven even weg
blaast. Voor niet-katholieken moet
hierbij wel een kanttekening worden
gemaakt: het is uiteraard niet de be
doeling dat men een indruk krijgt
als zou het kloosterleven niét uit op
rechte godsdienstzin zijn voortgespro
ten en nog altijd bestaan. Niet iede
re r.-k. geestelijke is een Don Camil-
lo, niet iedere progressieve burge
meester een kinderlijke communist.
Zo wordt ook niet ieder klooster be
heerst door de amusante vrijbuiterij,
die in dit spel zonder woorden door
de broeders Arnold en Michael
wordt bedreven.
Niettemin betekent hét bezoek aan een
trappistenklooster, dat u vanavond
een uur lang kunt afleggen wanneer
u hebt afgestemd op Ned.
stukje gecultiveerd amusement, dat
u ook wel zal vertederen, wanneer
de bedoeling van auteur Frank
O'Connor in de juiste proporties wilt
zien en geen spijkers op laag water
zoeken door er al te zwaar aan te
tillen.
Waarschijnlijk weet u, dat in trap
pistenkloosters zwijgplicht heerst.
Een zware opgave, die de orde stipt
volbrengt. Ook in dit spel wordt dit
harde voorschrift niet doorbroker.,
wat er ook gebeurt.
U -maakt kennis ipet ene Gerald' Col-'
gan, dié bij fcijn intrede
Onbehagen in Duitse tv-wereld
r (Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM In de Duitse tv-we-
reld heerst onbehagen over het feit,
dat er in Montreux nooit eens een
Roosje naar de Bondsrepubliek gaat.
Nu ja, lang geleden heeft Michael
Pfleghar het brons eens gekregen voor
zijn show „Te jong om blond te zijn",
maar dat noemt men „de uitzondering
op de regel".
„Duitsland", zo merkt het program
mablad „Hör Zu" bitter op, „heeft
geen geluk met zijn tv-amusementspro-
gramma's, ze worden nergens aangeke
ken en grote export beleven ze ook
niet. Dat houdt op met de Duitstalige
landen en Nederland."
„Waarom", vraagt het zich af. „is
dat zo? Zoü een zo groot televisieland
als Duitsland, dat elk jaar- een grote
delegatie naar Montreux zendt, nu wer
kelijk niets hebben te bieden dat een
prijs waard kan zijn?"
Het blad geeft zelf het antwoord:
„Dat is heel eenvoudig: amusement
wordt in Duitsland altijd voor de kijk-
massa gemaakt, niet voor fijnproevers.
Ouderwets ingestelde spelprogramma's
zoals „Einer wird gewinnen" van Ku-
lenkampf, en „Het gulden schot" van
Lou van Burg... ze mogen nauwelijks
kunst en helemaal geen originaliteit be
vatten, maar ze doen het en hoe! bij
ons kijkpubliek".
„Amusementsprogramma's, zoals de
ster Averty die in Amerika maakt (in
Frankrijk gaf men hem geen kansen),
produceert men rustig voor 50 mensen,
maar op festivals gaan ze met de prij
zen slepen!" „En als wij dat dan ook
eens proberen", zo gaat het artikel ver
drietig verder, „is het helemaal
verschrikkelijk. Dieter Finnefn deed
dat dit jaar met de voortreffelijke bij
drage „Alltag mit Musik": Het was een
opname in een zaal. Na een paar minu
ten was er gemopper en gebrom onder
het publiek te horen en tien minuten
later liep de halve zaal leeg!"
Wij zouden wel eep kleine notitie
willen maken bij deze klacht: de Do-
russhow, waarmee Nederland dit jaar
de Zilveren Roos won, was bepaald
geen fijn-afgestemd amusement met
humor voor kenners alleen. Niemand
had er moeite mee, de grappigheid te
onderscheiden... het was een lachsuc
ces voor „het grote publiek", maar een
best stukje werk en dat zag men in
Montreux heel goed.
De Duitse amusementsshows lijden
nogal eens aan nadrukkelijkheid en
overladenheid aan grappen en dik ple
zier. Misschien zou wat minder omhaal
de Rozenjury beter bevallen.
klooster „ergens in Ierland" met die
zwijgplicht wel moeilijkheden heeft,
maar trouw wordt gesteund door de
andere monniken, vooral door de
broeders Arnold en Michaël, in wie
u zonder moeite resp. Coen Flink en
Paul Deen zult herkennen. Dit twee
tal heeft pas op wat latere leeftijd
zijn roeping tot het 'kloosterleven er
varen: zij waren postbode en jockey,
toen zij van de wereldse zaken
afstand deden en de pij plus de mis
saal als hun enig eigen bezit aan-
Frank O'Conner heeft in zijn verhaal,
dat later door Hugh Leonard tot
tv-spel werd omgewerkt, willen la
ten zien hoe de brave mens toch
overal zijn normale hebbelijkheden
en onhebbelijkheden mee
neemt. De broeders Arnold en Mi
chaël weten van wanten: zij com
penseren hun zwijgplicht met kleine
ondeugendheden van materieel bezit,
waarvoor zij in de grote rom-
melschuur van het klooster fijne ge
heime bergplaatsen hebben gevon-
Het blijkt verder, dat de menselijke
feilen ook bij vrome zwijgplicht een
bloeiend bestaan behouden en
kan dat anders? en dat er nogal
eens wordt gezondigd tegen de meer
eenvoudige regels van het huis. Nim
mer echter tegen de zwijgplicht....
maar de gebarentaal is des te leven
diger: men moet in het werk toch
contact met elkaar onderhouden!
Door deze gebarentaal is een schitte
rend mimespel ontstaan, dat zich
uitstekend leent voor televisieverto
ning: daarmee vormt het als het wa
re een tegenhanger met een
hoorspel. Al luisterend moet men
KRUISWOORDPUZZEL.
Horizontaal. 1. Plaats in N. Brab. 4.
Rivier in Italië, 5. Water in Friesl., 7.
Kleur, 9. Plaats, plek, 11. Flauw, 12.
Laag schoven op de dorsvloer, 14. Tel
woord, 16. Godsdienst (afk.), 18. Voor
voegsel, 19. Muzieknoot, 20. Rund, 21.
Muzieknoot, 22. Lidwoord, 23. Scheik.
element (afk.) 25. Reeks, 27. Gem. in N.
Brab., 29. Priem, 31. Tegenstelling van
mager, 33. Redelijk schepsel, 35. Op
die tijd, 37. Soort onderwij (afk) 39.
Nummer (af) 40. Spelleiding.
Vertikaal. 1. Nederl. schilder, 2.
Term bij het boksen (afk), 3. Jon
gensnaam, 4. Aardworm, 6. Iemand de
achting geven welke hem toekomt, 7.
Lidwoord (Fr), 8. Telwoord, 9. Koning
van Basan. 10. Lidwoord. 11. Deel van
Engeland, 13. Voegwoord, 15. Ijverig,
17. Rund. 18. Lichaamsdeel, 23. Vlug,
24. Telwoord, 26. Stage vlijt, 28 Voor
zetsel, 29. Boom, 30. Sint (afk). 32,
Voegwoord, 34. Gevangenis, 36. Tel
woord (Eng), 38. Landbouwwerktuig.
OPLOSSING VORIGE PUZZEL.
Horizontaal: 1. Boter, 5. Adder, 10.
Epen, 12. Aida, 13. Ie, 14. Gelag, 17.
E.K., 18. Enk, 20. Nis, 21. Ene, 22. En,
24. De, 25. Stal, 26. Pers. 28. Er, 30 Ns„
32. Een, 34. Leo, 36. Tor, 38 Eg, 39.
Siëna, 41. Ra, 42 Reep, 44. Rika, 46
Slaap, 47. Didam.
Vertikaal: 1. Belet, 2. Open, 3. Te, 4.
Eng, 6. Dag, 7. D.i. 8. Eden, 9. Rakel,
11. Olie, 15. En. 16. As, 19. Keten, 21.
Eerst, 23. Nar, 24. Den, 27. Beers, 29.
Been, 31. Kraam, 3. Egel, 34, Li, 3g. On,
37. Orka, 39. Spa, 40. Ari, 43. Ea, 45.
Id.
zioh immers de beweging voorstellen
en nu moet men zich al kijkend de
conversatie inbeelden.
Veel gelachen
„Tijdens de repetities en de opnamen
is er veel gelachen", vertelt regis
seur Paul Pouwels, „het valt beslist
niet mee, om een goede indruk te
geven van de gang van zaken in een
trappistenklooster. Stel je voor, Ik
als volslagen leek moest andere le
ken aanwijzingen geven!"
„En hoe bent u daarin geslaagd?"
„Nou, ik heb een fijne hulp gehad. Ik
heb een interne film, in een echt
trappistenklooster gemaakt, mogen
bestuderen. Daarin kwamen natuur
lijk geen grappen voor, maar ik leer
de er uit, hoe de broeders met el
kaar omgaan en welke gebaren zij
gebruiken om elkaar iets duidelijk
te maken."
„En dan heb ik de televisieproduktie
die de BBC van het stuk heeft ge
maakt, kunnen zien. Aan de voorstel
ling gaat een stukje van een klooster
film vooraf, zodat we een zuivere
speeltijd van 45 minuten in 250
shots overhouden. Ik geloof, dat we
het wel geschoten hebben en, zonder
er een dwaze boel van te maken,
goed hebben gewerkt met de nodige
dosering ironie."
Mzo zijn regisseur en acteurs vol
daan 't is nu maar de vraag, wat
wij als kijkers ervan zullen zeggen.
Robert Kennedy
in discussie via
satelliet
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM De NTS hoopt zon
dagavond a.s. via Ned. 2 een opname
te kunnen uitzenden van een discussie
tussen Robert Kennedy en Roland Rea
gan (namens de Amerikaanse democra
tische resp. republikeinse partij en 14
in Londen studerende Europese stu
denten.
Kennedy bevond zich tijdens dit de-
j bat (dat maandag j.l. werd gehouden)
in de staat New York, Reagan was in
Californië en de studenten allen in
Londen. ,Het was dus weer een wereld-
j gesprek via de communicatiesatelliet
Early Bird.
In Amerika maakte het network1
CBS er een directe uitzending van,
I maar de BBC legde het debat vast op
I de beeldband voor vertoning op een
later tijdstip. De NTS vroeg een kopie
van de band en als zij deze op tijd
binnen heeft, wordt die zondagavond
tussen 9 35-10.10 uur getoond.
Zwart-wit films
krijgen kleuren
Hier ziet U alvast het brave paar monniken, dat
vanavond in ,,'n Spel zonder woorden" centraal zal
staan. Rechts Coen Flink als broeder Arnold, een ge
wezen postbode, links Paul Deen als broeder Michaël,
■-jockey. Zij maken samen de postulant Mauritius
Jacques Commandeur) wegwijs in het zwijgende trap
pistenklooster. Hun geluidloze conversatie is niet zon
der humor en hun kleine ondeugden kunnen zij ook
alle stilte botvieren. Dat zij daarbij profiteren van
hun wereldlijke ervaringen ligt voor de hand en leidt
mede tot komische situaties.
VANAVOND TE ZIEN
Ned. 1 KRO
7.30 uur (NTS) Mensen in de sport.
8.20 uur Operetteconcert door het Kunstmaandorkest
en de sopraan Sophia van Santé.
8.45 uur tv-spel ,,'n Spel zonder woorden".
9.45 uur Brandpunt.
Ned. 2 AVRO
8.05 uur film over bevolkingsgroepen in Australië.
8.25 uur jongeren vragen „Wij willen wel eens we-
9.05 uur aflevering van Slattery.
9.55 uur Marijke Smit-Sibinga, klavecimbel en Ad
Mater, hobo en klavecimbelschalmei in
„Eine kleine Nachtmusik".
10.30 uur (CVK/IKOR) Dichterbij.
VANAVOND TE HOREN
sum I NCRV
uur tweede deel detectivehoorspel „De wilde
uur korte opera van Monteverdi: Orfeo (van de
Duitse omroep),
uur orgelconcert, te geven door frëre Jean-Luc
in Den Haag.
uur poëzie van Henny Vonk in „Vers in 't ge-
(Van c
e radio- en tv-redactie)
Hilversum II. 298 m. AVRO:
18.00 Nieuws. 18.15 Aktualitei-
ten. 18.20 Uitzending van de
KVP. 18.30 Licht instrumen
taal ensemble. 18.55 Gesproken
brief. 19.00 Stereo: Pianoreci
tal. IKOR: 19.30 Mens en Bij-
bei: bijbelgesprekken. 19.55
Kerk veraf en dichtbij.
AVRO: 20.0 0 Nieuws. 20.05
Gramm. met gesproken woord.
clame. 22.15 Journaal. CVK/I
KOR: 22.30-23.00 Dichterbij.
Zandmannetje. 19.00
torm (11). tv-feuill.
rerklanken. 19.55 Hier
men Nederlands. 20.00
RADIO
MORGEN
Klas
10.01
zangsollste.
12.27 Mededelingen t.b.v. land
en tuinbouw. 12.30
12.40 Actualiteiten. 12.:
orkest. 13.30 Lichte
.olisten
na).'7 VPROTSj1 Dez!
fluH en piano 10.00 Populair
AVRof' n.302 Lezing *over°Ude
volksmuziek uit Spanje en
HILVERSUM In Amerika is een
opmerkelijk procédé uitgevonden, dat
het mogelijk maakt bij de vertoning
van zwart wit films kleuren toe te
voegen, zodat zij bont op het scherm
komen. Het is bij het network ABC
met succes beproefd en volgens geruch
ten zou het grote network CBS er ook
al mee bezig zijn.
Bij dit procédé wordt gebruik ge
maakt van een uniek projectiesysteem,
waarvan het principe geheim wordt ge
houden. Het schijnt echter gebaseerd
te zijn op de traagheid van het mense
lijk oog, dat door snelle beweging kleu
ren meent te zien. U hebt daarvan een
klein proefje gehad in het laatste pro
gramma Mies-en-scène.
Heel diepe kleuren zijn het nog niet,
maar ze kunnen er mee door, vooral
wanneer bij de projectie bepaalde stra
lingen worden toegevoegd. Volgens be
richten uit Amerika zou de vinding in
1968 voltooid zijn om in de handel te
worden gebracht en dan zou zij wel
eens een grote kostenbesparing kun
nen betekenen voor de tv.-omroepen,
omdat het opnemen in kleuren dan
niet meer nodig zou zijn.
sum II AVRO
uur (IKOR) Bijbelgesprek.
uur Radio Kamerorkest.
uur hoorspel van Michale Brett „Volgend jaar
geen Rivièra!"
uur Theo Strengers in*„'t Mag geen naam heb-
ben".
De acht jaar oudere Frens, fors gebouwd, zeker in zijn
optreden en met een bijna vaderlijk overwicht op de jonge
re leden van de Rooldrechtse pers zijn nogal patriarcha
le uiterlijk met de zware, borstelige wenkbrauwen en zijn
kalende schedel werkten daar sterk aan mee was voor
Ceesje de aangewezen persoon om nu en dan tegenaan te
leunen, hetgeen Frens met een licht-ironische lijdzaamheid
placht te aanvaarden. Bij Jek Groot, een jaar jonger dan
Frens, probeerde Ceesje nooit steun te zoeken. Hij had het
wel eens gedaan, maar was al spoedig geschrokken van het,
overigens niet zo kwaad bedoelde sarcasme, waarmee die
poging was begroet. Groot was, in tegenstelling tot Jan
Frens en tot zijn eigen naam, klein van stuk en zoals vaak
het geval is bij mannen van klein postuur, nogal opvlie
gend van aard en niet altijd even gemakkelijk bereid te
kortkomingen van anderen te accepteren of te vergoelijken.
Tussen de kleine, driftige doorbijter Jek Groot en de forse,
bedachtzame, maar allerminst met een gebrek aan onderne
mingslust behepte Jan Frens was in de loop der jaren een
hechte vriendschap ontstaan ondanks hun volkomen uiteen
lopende denkwijzen over bijvoorbeeld de politiek.
Een beetje landerig slenterden de drie collega's het Stad
huisplein over en de Breestraat door naar 'De Eend'. Het
zonnige terras van het café was allerminst druk bezet Met
een zucht van verlichting lieten zij zich in de rieten stoel
tjes zakken.
Pils Mientje! kreeg het knappe dienstertje drie maal te
't Komt in orde... zei het meisje vrolijk en ze wipte
naar binnen om de koele dronk te halen. Toen ze terug
kwam zag ze haar klanten in gedachten verzonken zitten.
Iets aan de hand? was haar verwonderde vraag. En
het lachende bekje van Mientje betrok toen ze hoorde, dat
meneer Hooftman, terwijl de gemeenteraad druk bezig was
de zaken van de stad te regelen, er plotseling en heel
definitief de brui aan had gegeven.
Meneer Hooftman dood? 't Is toch niet waar... ik heb
hem van de week nog hier in de zaak gehad,, zei ze
geschrokken. Hij zat te praten met een politieagent. Je
weet wel, zo'n stille die nooit een uniform draagt. Een
beetje een enge vent. Ze zweeg even bedrukt en voegde er
toen met iets plechtigs in haar stem aan toe: Hij was een
Tweeling!
O ja? zei Jan Frens lusteloos. Hij en zijn collega's
kenden de hartstocht van Mientje voor astrologie. Zij liet
geen gelegenheid voorbij gaan vaste klanten, compleet met
geboortedatum, geboorteplaats en liefst ook nog geboor
te-uur in haar speciaal daarvoor bestemde boekje te note-
Merieer Hooftman bedoel ik, zei Mientje, een beetje
gepikeerd om het gebrek aan belangstelling. Hij was ty
pisch een Tweeling.
Mientje, die anders toch wel contact wist te krijgen met
de heren van de krant, trok een rimpeltje in haar gladde
voorhoofd, haalde verongelijkt haar schouders op en ver
dween naar binnen. De drie journalisten begonnen te over
leggen wat het beste was: gewoon een raadsverslag schrij
ven en een apart bericht over 's heren Hooftman's verschei
den of direct maar een sensationeel getint verhaal over
„een dramatische raadszitting". Ze werden het natuurlijk
niet eens, maar dat was bepaald niet belangrijk omdat ze
het ieder voor zich zouden doen zoals het hun het
beste voorkwam. Met een „ik stap op jongens" maakte Jek
Groot een eind aan de onvruchtbare discussie.
Ik ook, zei Jan Freris. Maar we zullen toch nog even
terug moeten naar het stadhuis. We 'hebben onze raadsstuk
ken laten liggen! En zo kwam het, dat de drie journalisten
voor de tweede maal die middag de hal van het raadhuis
binnenstapten. Ze vonden de raadszaal gesloten en staken
daarom over naar de kamer van Bolink, de stadhuisbode.
Toen Ceesje Beukebos de deur opendeed en op het punt
stond de bodekamer binnen te stappen kreunde hij van
ellende. Hij stond te zwaaien op zijn benen. Het was te
veel, veel te veel voor hem. Jek Groot, die pal achter hem
stond, ving hem automatisch onder de oksels op, toen
Ceesje lijkbleek in elkaar zakte. Jan Frens begon het te
duizelen...
(Wordt vervolgd)
Autorat E™ ^°T'
bilist in Nantes
(Frankrijk)
reed zijn wagen naar een garage
omdat de lichten het niet meer de
den De monteur ontdekte al spoe
dig wat eraan haperde.
Onder de kap zat een grote bruine
rat, druk knabbelend aan de bedra
ding.
Doodshoofd
De Italiaanse
spoorwegen
vergeten maakte bekend
dat vorig jaar
12.629 voor
werpen door reizigers in treinen
zijn achtergelaten.
SUKKELTJE
EN
BRUUNKE
22. Ineens stapt de
vreemdeling de kamer bin
nen. „Zeg, wat moet dat
met m'n koffer, nieuws
gierige vlegels," tiert hij.
„Vertrouwen jullie me
soms niet? Kom dan van
avond maar eens kijken
op het marktplein, dan kunnen jullie jezelf over
tuigen!"
„Het is al zeven uur, nu zullen we wel niets
meer verdienen!" zucht Stikkeltje. „Even tellen
hoeveel we hebben Bruunke kijkt bezorgd.
;,Veel te weinig," zegt hij. „Maar dat hindert niet,
nu we de zaak toch niet meer vertrouwen. Ga je
mee naar het marktplein."
„Allemensen: heel Bosdorp is uitgelopen" wijst
Stikkeltje. De koopman zegt: „Kijk Burgers, in
deze pot zit een doodgewone varenmaar daar
op strooi ik een zakje geldpoeder. dat moet U
doen rond vollemaan, begrijpt U, en „Stikkel
tje zegt zachtjes: „De burgemeester komt er oolf
i, kijk!"
