Paus wil vuriger Mariaverering
Het zijn lang niet alleen
gewezen communisten
Een woord voor vandaag
In Indonesië is meer aan de hand
Kanttekeningen
PROTESTANTISME
IN CIJFERS
Geen illusies kweken
over heilsjaar1969
Beroepingswerk
Kerken willen juist
kleine projecten
Noodkreet over gebrek
aan efficiency zending
Samenwerking
al verouderd
„En toen de Pinksterdag aanbrak, waren allen tezamen bij
een." (Handelingen 2 1). Zo begint het pinksterverhaal. In
de Statenvertaling staat in plaats van „tezamen" „eendrach
telijk" en de oude dominee Gispen zei, dat dat al het eerste
pinksterwonder was: zoveel mensen eendrachtig bijeen. Op
deze dag zorgt God er voor. dat de mannen en vrouwen, die
straks met de boodschap zullen uitzwermen tot de einden
der aarde, bij elkaar zijn. Hij zal hun de Trooster zenden, de
Geest der waarheid, Die hun verstand zal verlichten en hen
de leugen van de waarheid zal doen onderscheiden.
Sommigen vinden dat misschien vreselijk zelfgenoegzaam
klinken, dat het werkelijke kennen van de waarheid alleen
maar mogelijk is door de Heilige Geest. Geloven wij nog wer
kelijk in de macht van de Heilige Geest?
Op deze pagina wordt verteld over de zending, met name
over de situatie in Indonesië. Ds. Vos zegt ervan: Hoe vaak
hebben wij niet gedacht, dat Indonesië rijp was voor het com
munisme, terwijl het in werkelijkheid rijp was voor Christus.
God de Heilige Geest wil woning maken in het hart van men
senkinderen. Hij wijst hen zonder ophouden op Christus, Die
is de Weg, de Waarheid en het Leven.
Wij lezen vandaag Handelingen 1.
Wij lezen morgen Handelingen 2 1-13.
Wij lezen maandag Handelingen 2 14-21.
ZATERDAG 13 MEI lQflnE
Kritiek om de
kritiek
j_JET is opvallend: uit de mond van
hen die het hardst schreeuwen
over een gezagsvacuüm in Amster
dam. wat dan voor een groot deel
werd toegeschreven aan de zwakke
leiding, komt nu de meeste kritiek
over het kabinetsbesluit burgemees
ter Van Hall te ontslaan.
Het lijkt wel alsof een beleid niet
beoordeeld wordt op daden, maar
op signatuur, die dan, zo menen
sommigen, behoudend zou zijn.
De kwalifikaties in socialistische en
pacifistische kring variëren van on
elegant tot schokkend en onfatsoen
lijk.
Dat de heer Van Hall dit xèlf zo
•rvaart, is zijn goed recht en men
selijk ook nog wel te begrijpen. Maar
de objectieve beoordeler moet an
dere maatstaven aanleggen.
Had het kabinet dan maar moeten
wachten tot de hoofdstad weer een
zomer met ongeregeldheden achter
de rug had? Moet niet alles gedaan
worden om verbetering In de situa-
(Van onze kerkredactie)
OEGSTGEEST/B A ARiN Zo langzamerhand is het wel duide
lijk geworden, dat het lang niet alleen ex-communisten zijn, die de
laatste anderhalf jaar in Indonesië naar de kerk gestroomd zijn.
Er is daar meer aan de hand. Dat vertelde dr. G. P. H. Locher van
de raad voor de zending van de Nederlandse Hervormde Kerk
ons bij de uitreiking van het jaarverslag van de hervormde zending.
tie te brengen, waarbij de figuur
van de burgemeester kennelijk als
een rem werd gezien?
Uitstel zou dezelfde kritici van nu j
in opschudding hebben gebracht.
Het kabinet heeft publikatie van het
rapport van de commissie-Enschedé
niet afgewacht, maar het heeft wel
op grond daarvan een besluit geno-
Voor het ontslag en de nog te ne
men maatregelen in 'de hoofdstad is
het kabinet verantwoording schul
dig aan de volksvertegenwoordiging.
Vele woordvoerders van de Kamer
fracties hebben wijselijk hun onbe
kendheid met de inhoud van het
rapport genoemd en hun mening op
geschort.
Daar kunnen zij, die kritiek laten
horen om de kritiek alleen wat van
leren. Zou hun geringe succes soms
te verklaren zijn uit het feit, dat het
hun moeilijk valt het positieve, het
opbouwende te onderkennen en dat
ook uit te spreken?
Dat blijkt ook uit de jaarverslagen
zelf, zowel van Oegstgeest, als van
De toestroming tot de kerken is ten
dele slechts een versterking van de
reeds vroeger bestaande bewegingen.
Onder de weinige overgebleven nog
grotendeels heidense gebieden vielen
het afgelopen jaar vooral de Ka-
ro-Bataklanden in Noord-Sumatra
en Timor op als streken, waar mas
sa-overgangen plaats hadden.
In de moslimse gebieden meldden er
zich minder, maar toch nog getallen,
die in de geschiedenis van de is-
lam-zending ongekend zijn. Dat
geldt vooral van Midden- en
Oost-Java, maar ook in West-Java
en Zuid-Celebes, die tot de
lijkste zendingsterreinen van Indo
nesië behoren, bestaat een ongeken
de openheid voor de evangeliepredi
king.
Het behoort sinds de communistische
coup d'état (de Indonesiërs spreken
van kudeta) tot de goede zeden,
godsdienstig te ziin en dat toont
men door geregelde kerkgang. De
moslimse godsdienstige leiders bele
ven eenzelfde opleving. Als in be
paalde gebieden vele moslims om d<
doop vragen, zijn het meestal
mensen, die voornamelijk in naam
moslim waren. Nu het passend
om aan godsdienstige ceremonieën
deel te nemen, kiezen zij de kerk ii
plaats van de moskee.
Oegstgeest wijst er daarom op. dat het
voor de kerken een zware taak zal
zijn. duidelijk te maken, dat de belij
denis van de christelijke kerk niet
een verbijzondering is van een alge
meen godsgeloof, dat bij elk wegden
kend staatsburger thans als
mum aanwezig wordt geacht
Verzoek
Zorgvuldigheid
UET is een goed persgebruik om
bij ongelukken geen namen
van slachtoffers te publiceren vóór
dat de familie van de slachtoffers is
ingelicht. Dat is een zorgvuldigheid,
die het fatsoen en het bezig-zijn met
de medemens eisen.
Het jonge medium televisie verkeert
in een enigszins andere situatie. Het
aantrekkelijke van televisie is, dat
het nieuws van het journaal én
van de actualiteitenrubrieken vi
sueel gebracht wordt.
In bepaalde gevallen kan dat de on
gewenste situatie met zich brengen,
dat een fotografische opname van
een ongeluk vertoond wordt, zonder
dat voldoende geverifieerd wordt of
betrokken familieleden ingelicht zijn.
Schrijnend voorbeeld van zulk een
situatie is het geval van dat Ame
rikaanse echtpaar, dat op het scherm J
hun in Vietnam dienende zoon op!
een mijn zag trappen. Voor hun ont-
stelde ogen werd de jongen, gewond
of dood, weggevoerd.
De mensen van de televisie zijn maar
al te goed op de hoogte van de in-
dringendheid van het medium. Laat
de betrachte zorgvuldigheid in de
berichtgeving daaraan evenredig!
zijn.
Ook hierin komt weer tot uiting, dat
het syncretisme bij uitstek de grote
verzoeking is voor de christelijke
kerk in Indonesië. Dit geldt nog niet
eens het sterkst in zuiver
godsdienstig opzicht. De kerk kan in
theorie en praktijk zichzelf zijn en
de islam verwerpen.
Het hervormde jaarverslag wijst ech
ter op de ook elders in Azië bekende
politieke vorm van synkretisme: de
buiten alle .tliscussie staande eenheid
van het Indonesische volk. Deze met
hartstocht beleden politieke doctrine,
die in zovele harten van christenen
weerklank vindt, heeft nu een r
we vorm gekregen als de eenheid
van het godsdienstige Indonesische
volk. Het zal er om gaan. hierin poli
tieke waarheid en godsdienstige leu
gen te onderscheiden.
Grote veranderingen hebben zich gedu
rende 1966 voltrokken in het leven
van de natie en in het leven van de
kerken in Indonesië. Maar. zo
schrijft generaal T. B. S'matuoang
in een bijdrage in het jaarverslag
van ,,Baarn", het zal in de komende
jaren kunnen blijken, dat wat tot nu
toe gebeurde slechts voorbereidingen
waren voor nog grotere veranderin
gen. Zullen de kerken in Indonesië
in samenwerking met kerken buiten
Enkele flitsen uit het jaarverslag
van de gereformeerde zending:
Men heeft geleerd, dat een film of
:n toneelspel veel groter indruk op
_e massamens maakt, dan een preek
of een toespraak, baarom ging men
bijbelse geschiedenissen ten tonele
brengen in de vorm van het oude wa
jang-wong-spel. De uitkomst was ver
rassend. Dat oude spel spreekt de Indo
nesische mens nog zo sterk toe, dat
deze toneelavonden duizenden mensen
trokken.
Uit een brief van een dominee er
gens op Zuid-Sumatra: „Om u
enigszins een beeld te geven van de
moeilijkheden, waarmee wij te kam
pen hebben, geef ik u nog enkele
getallen: het aantal christenen (inbe
grepen de 2000 catechisanten) be
draagt ruim 10.000 personen, die in
een gebied wonen met een oppervlak
te van ongeveer 10.000 vierkante kilo
meter. Iedere zondag worden op 70
plaatsen godsdienstoefeningen gehou
den; het aantal krachten bestaat uit
5 predikanten en 7 hulppredikers.
De vervoermiddelen, die ter beschik
king staan, zijn één jeep en 10
fietsen."
Wonosari: een gemeente van 2334 le
den op Midden-Java zag zich voor de
geweldige opgave geplaatst om 5000
mensen op te vangen, die zich kwa
men aanmelden voor dooponderrlcht.
Voor deze immense taak stonden
slechts een predikant, twee pensioenrij-
pe en twee jonge evangelisten. Op
Eerste Kerstdag kon Wonosari haar
eerste oogst binnenhalen. Er werden
toen niet minder dan 125 volwassenen
gedoopt. De kerk was overvol. De
dienst duurde van half negen tot elf
uur. De dopelingen kwamen niet naar
het doopvont, maar de predikant ging
met doopvont en al de rijen langs, a!
dopende.
Watumbelar (Soemba). Op pinkster
dag waren er „zo maar" 400 mensen
meer. later groeide het nog uit tot 451
personen. De predikant had juist een
beroep van Parai Paha gekregen, maar
zag zich genoodzaakt te blijven. Hij
had het met zijn medewerkers en heel
de kerkeraad te druk met het binnen
halen van de oogst.
„En zo rijen de verhalen zich aan-
:n", zo schrijft ds. A. Vos. „Het lijkt
allemaal wat onwerkelijk. Het kan mis
schien de indruk wekken, alsof het
„scheurkalenderverhaaltjes" zijn met
de ene bekering na de andere. Maar in
een nuchtere, soms al te zakelijke we
reld, waar het rationalisme alle emo
ties wil uitbannen, kan het verhaal
van het existentialisme van de Geest
ons beschamen.
Hoe vaak hebben wij niet ge
vraagd: „Is Indonesië niet rijp voor
het communisme?" We hadden
moeten vragen: „Is Indonesië rijp
voor Christus?" Of we het ge
vraagd hebben of niet, Gods Geest
heeft het antwoord gegeven."
(Van onze kerkredactie)
OEGSTGEEST Het hervormde jaarverslag geeft statistische ge
gevens over de aantallen protestanten in Indonesië. Ze zijn ontleend aan
een opstel van drs. Tan te Djakarta en geven de toestand weer in het
jaar 1961:
gebied totaal aantal protestanten
Sumatra 15.739.000 1.412.489
Java 65.059.000 375.973
Borneo 4.102.000 109.625
Celebes 7.079.000 905.000
Molukken j.... 790.000 404.074
Kleine Soenda-eilanden 5.558.000 535.837
West-Irian 758.000 300.000
Totaal 97.085.000 4.043.698
West-Irian en de Molukken, in mindere mate Celebes, zijn dus duide
lijk de gebieden, waar de kerstening de meeste vorderingen gemaakt
heeft. Java is het enige gebied, waar het aantal protestanten beneden
het procent blijft.
Inmiddels zijn deze cijfers al lang weer verouderd. Want op grond
van de jaarlijkse toeneming meent drs. Tan, dat het aantal protestanten
eind 1963 rond vijf miljoen heeft bedragen en eind 1966 de 6 miljoen
benaderde.
(Van onze kerkredactie) staan. In een groter .verband onder de
I schaduw van Australië wil het niet
OEGSTGEEST „Wij betreu- staan, aldus dr. Locher, dan blijft er
ren het, dat nog steeds vanuit Ne-|maar één mogelijkheid over.
derland en met steun van Neder-
HOME In een document ter gelegenheid van de reis. die hij vandaag naar Fatima maakt, heeft de
Jaus erop aangedrongen, dat alle christenen ook de niet-rooms-katholieken een grotere Maria-
evotie zullen tonen. Een dergelijke devotie kan volgens de paus dienen als een aansporing tot chris-
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Hontenisse-Hulst (toez.),
mej. H. B. de Neeling, vic. te Zum-
zande; te Nijkerk op ae Veluwe (bgw.
wijkgem. in wording), J. Dol, eerv.
onth. pred. te Smilüe (godsdienstle
raar kweekschool); te VarsseveiQ toe
pred. pi), H. Beiier te Maasdijk; te
Zotermeer (3e pred. pl. met dijz. op
dracht voor vormingswerk; toez.), J.
A. doelman te Terneuzen.
Benoemd tot directeur van de stich
ting voor kertcetijke sociale arbeid te
's-Gravenhage, J. Germans te Enscne-
riangenomen naar Hoornsterzwaag,
G- Wassenaar te Hilversum; naar Me-
demblik, J. L. Meesters te Kampen.
Geref. Kerken (vrijgem.)
Beroepen te Harlingen, D. Nieuwen-
huis te umuiaen.
rraeparaioir geexanuneerd en be
roepbaar vermaard, itanu. H. J. oege-
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Bennenom, M. Baan te
Zeist; te Gorinenein, j. WesteriMK ie
Haamsiade-iverKwef ve.
Geref. Gemeenten
Geref. Gemeenten in Ned.
Beroepen te Gouda, F. Maltan tc
Veenenaaal.
De paus benadrukt in dit stuk de
rooms-katholieke leer over de rol van
Maria als Middelares voor de mens bij
God en als voorbeeld van deugden ter
navolging. Christus is volgens de paus
de weg naar persoonlijk eeuwig heil.
Maria is daarbij een hulp en geen af
leidende factor.
De erediensten ter ere van Maria,
die nu al de hele week in Fatima wor
den gehouden, zijn volgens de paus
terecht, omdat Maria als moeder van
Christus een hoge waardigheid en ge
nade bekleedt. De paus vreest niet. dat
de groei van de haar bewezen eer de
eredienst bewezen aan de Vader, de
Zoon en de Heilige Geest kan ver
duisteren of afbreuk doen.
„De navolging van Jezus Christus is
zonder twijfel de weg, die moet wor
den afgelegd om genade te bereiken,
maar terwijl de Katholieke Kerk deze
heilige waarheid altijd heeft verkon
digd, heeft zij ook bevestigd, dat de
navolging van de Maagd Maria, verre
van het afhouden van de zielen der
gelovigen van de navolging van
Christus, deze aantrekkelijker en ge
makkelijker maakt."
„Het denken van de Katholieke
Kerk rond de verering, erkenning en
liefde, die wij schuldig zijn aan de
gezegende Maagd is volledig in over
eenstemming met de leer van het hei
lig evangelie, zoals deze nauwkeuriger
wordt opgevat en uitgelegd in dë tradi
tie.
Dit doet in onze ziel de hoop neerda
len, dat dit herderlijk vermaan van
ons voor een steeds vuriger en vrucht
baarder mariaanse vroomheid ruimhar
tiger steun zal ontvangen, niet alleen
van de gelovigen, die aan uw zorg zijn
toevertrouwd (het document is gericht
Ds. Keers werd in 1920 predikant.
Na de gemeenten Rottum. Breskens en
Roermond te hebben gediend, werd hij
in 1935 predikant-directeur van het
Arnhemse diaconessenhuis. .Om gezond-
heidsredenen ging hij in 1953 ver-
ARNHt.M - Op 74-jarig, Irrftijd Is „0(.gd m(., emeritaat waarna hij nog
inttrcn ovrrlrden de hrrvormdc emrri-l(,niga tijd bijstand in het pastoraat
lua-predtkant ds. A. Kcers. was voor bijzondere zielszorg.
Ds. iveers I Arnhem)
overleden
aan de bissohoppen red.), maar te
vens door hen, die hoewel ze geen
volledige gemeenschap met de Katho
lieke Kerk genieten niettemin met
ons in de Dienstmaagd van God, de
Maagd Maria, de Moeder van God, de
Zoon bewonderen en vereren."
landers verwachtingen omtrent
het heilsjaar 1969 worden instand
gehouden, die zullen blijken illu
sies te zijn. Daarmee wordt de on
vruchtbare anti-Indonesische hou
ding van vele Irianezen aange
moedigd, terwijl evenmin als vroe
ger een reëel politiek alternatief
voor de huidige status wordt ge
steld."
Aldus het jaarverslag van de her
vormde zending ten aanzien vai
West-Irian. Ter toelichting vertelde dr.
G. P. H. Locher, dat er nuchter er
zakelijk geredeneerd maar één keus ii
voor West-Irian, en die keus is Indo-
Nederland heeft zich in 1962 met eei
mooie draai teruggetrokken, maar bij
de Irianezen valse hoop gewekt. On
rust en een welhaast mytisahe heilsver
wachting verhinderen hen de nieuwe
situatie te accepteren. Zij gaan er zi
der meer van uit, dat Nederland
1969 wel weer bereid zal zijn jaarlijks
honderdvijftig miljoen in West-Irian
te steken.
Op eigen benen kan West-Irian niet
Regering is vrijgevig, maar.
(Van onze kerkredactie)
OEGSTGEEST De papieren
van de particuliere, niet com
merciële activiteiten overzee,
met name van missie en zen
ding, stijgen op de ontwikke-
lingsbeurs. Er ontstaat een gro
ter begrip voor de betekenis van
microprojecten en vertrouwen
in de niet slechts godsdienstige
betekenis van kerkelijke instan
ties met hun werk op lange ter
mijn en hun kennis van land en
volk, zo lezen we in het her
vormde jaarverslag.
Hier liggen mogelijkheden voor de
kerken. Moet daar (via bevriende ker
ken overzee en de interkerkelijke
coördinatiecommissie voor ontwikke
lingshulp ICCO) niet meer gebruik
van worden gemaakt? De hervormde
zending is er een beetje huiverig voor.
De ervaring elders heeft geleerd, dat
welwillende geldgevers, wier vrijgevig
heid zich beperkt tot kapitaalsuitgaven
een zendingsinstantie voor latere bud
gettaire lasten kunnen stellen, die zij
niet kan dragen.
Een oud middel, dat nog altijd
veel zegenrijk werk verricht, is
de „naaiclub", zoals hier in Ke-
bumen (Java). Er wordt een
bijbels verhaak verteld. Sommige
'meisjes luisterèn zo gespannen,
dat zij 'hun handwerk laten rus-
TRIEST
Hij noemde het een trieste zaak, dat
men in deze situatie bij de Irianezen
valse verwachtingen wekt met het be
grip „Zelfbeschikking". Ieder weet, dat
dat een relatieve zaak is.
„Wij hopen", aldus weer het jaar-1
verslag, „dat vele Irianezen de gave I
zullen ontvangen, om een vrijmoedige
kritiek ais thans mogelijk is, te combi-1
neren met een realistisch-loyale hou
ding tegenover Indonesië en dat Indo-
nesië er een beter bestuur zal gaan i
'OEGSTGEEST Deze maand
drs. H. Bootsman in dienst van de her
vormde zending getreden. Hij zal secre
taris Indonesië worden en dit werk
van dr. G. P. H. Locher overnemen.
Drs. Bootsma is 37 jaar. Hij studeer
de scheikunde in Groningen en kreeg
een zendingsopleiding in Oegstgeest
Als onderwijsdeskundige werkte hij j
sinds 1956 achtereenvolgens vier jaar
in Soerabaja, vier jaar in Addis Abeba
en twee jaar in Nigeria. Hij zette daar
steeds lerarenopleidingen op.
tramP<?''ne
springen
Een van de vele attracties
In het 1.000.000 m2 grote
recreatiecentrum .Duinrell'o.a.
bos en duin
speeltuin
midget-golf
kano's gondel
e sportlandebowiing
spartelvijver
e Café-Rest.
„De Schaapskooi"
WASSENAAR, Tel, (01751) - «65 - 5482
Jaarverslagen
verschenen
De gegevens op deze pagina
putten wij voor een groot deel
uit de jaarverslagen van de her
vormde en van de gereformeerde
zending, die deze week zijn
verschenen.
Van het verslag van Oegst
geest kwam nog alleen maar het
eerste hoofdstuk, en dan nog in
gestencilde vorm, uit.
Het jaarverslag van Baarn is
een boeiend met foto's
geïllustreerd pocket, dat men ver
krijgen kan door drie gulden te
storten op girorekening 215600
ten name van het zendingscen
trum te Baarn.
Het aannemen van geld van de rege
ring betekent, dat men aan haar (overi- j t-v
gens welgemeende) druk blootstaat. De urie ton voor
regering wil met de kans lopen, dat
haar verweten wordt op de ^begroting
uitgetrokken gelden voor ontwikke
lingshulp niet gebruikt te hebben of
niet eerlijk tussen rooms-katholieken
en protestanten te hebben verdeeld.
Daarom dringt hij aan op niet te klei
ne projecten.
school in
Botswana
Draagkracht
Maar dat komt gemakkelijk in strijd
met het goede zendingsbeginsel, om re
kening te houden met de draagkracht
van de jonge kerken, die voor de ex
ploitatie verantwoordelijk zullen zijn.
Jonge kerken hebben al zo vaak ge
klaagd over de last van grote institu
ten, die met westers geld in de kolonia
le tijd waren gebouwd.
DEN HAAG Het Institute of soci
al studies in Den Haag zal dit jaar het
belangrijke onderzoek afsluiten naar
de invloed van zending en missie op de
ontwikkelingslanden. De opdracht hier
toe was gezamenlijk gegven door de
Wereldraad van Kerken «n de
Rooms-Katholieke Kerk.
DEN HAAG Nederland zal drie
ton bijdragen voor de uitbreiding van
een middelbare kostschool in Botswa
na. Daartoe is een overeenkomst gete
kend tussen de Nederlandse regering
en de raad van kerken in Botswana.
Deze raad was bij de ondertekening
vertegenwoordigd door de heer J. Bos,
secretaris van de interkerkelijke
coördinatiecommissie ontwikke
lingshulp (ICCO).
De school voorziet thans in een drie
jarige middelbare opleiding voor 220
jongens en meisjes. Na de uitbreiding
zal een volledig vijfjarige middelbare
opleiding kunnen worden gegeven aan
390 leerlingen.
Voor dit project zal ook vijftigdui
zend gulden komen uit de opbrengst
van de actie „Schoolslag".
(Van onze kerkredactie)
OEGSTGEEST Het jaar
verslag van de hervormde zending
bevat een noodkreet over het ge
brek aan organisatorische effi
ciency in de Nederlandse kerke
lijke arbeid in de ontwikelings-
landen.
Het organisatie-patroon van de Ne
derlandse zending (en niet van de Ne
derlandse alleen) is ontstaan in een
prae oecumenisch, ja 19e eeuws tijd
perk. In dit tijdperk vonden kerkelijke
en semikerkelijke afscheidingen
plaats, die in onze steeds duidelijker
ontkerstende wereld een groot deel
van hun zin schijnen te hebben verlo
ren en zeker een jongere generatie
niet meer aanspreken, aldus het
verslag.
Naast dP zencling en gedeeltelijk op
dezelfde terreinen is als kind van de
oecumenische beweging de interkerke
lijke hulpverlening opgekorfien, die
wel van de zending verschilt, maar
waarvan niemand zeer wezenlijke
verschillen met haar zusterbeweging
duidelijk kan aangeven.
'Vertrouwen
Een in vergelijking met vroeger
sterk onderling vertrouwen maakt, dat
er ondanks theologische en niet-theolo-
gische unances een grote mate van sa
menwerking tussen individuele orga
nisaties bestaat en een belangrijke hoe
veelheid gemeenschappelijk werk in or
ganen van samenwerking (Nederlandse
zendingsraad en stichting voor oecume
nische hulpverlening) wordt verricht.
In de organisatorische vorm van dit
alles leeft met andere woorden voort
een reëele verdeeldheid uit het verle
den, die in het heden voor een groot
deel imaginair is geworden en niet
i* ingesteld op de eisen der toe
komst. Het is voor mensen als onze ere
secretarissen moeilijk, om tengevolge
daarvan in steeds sterker mate in
beslag genomen te worden door gecom
pliceerde vormen van samenwerking,
die veel vergadertijd vragen.
Herstructurering
Los nog van principiële overwegin-
m is alleen al om redenen van effi
ciency de samenwerkingsgedachte all
zodanig als verouderd te beschouwen:
er is meer nodig dan samenwerking,
er is behoefte aan een algehele
herstructuering.
Meer dan een noodkreet slaken kun
nen wij echter niet, want de oplossing
van het probleem gaat de grenzen van
het arbeidsterrein van onze raad, ja
dat van de Hervormde Kerk zelf,
re te buiten: het is een oecumenisch
probleem.
Maar terwijl wij daarom aan de ene
kant de omvang van het vraagstuk
niet willen onderschatten, willen wij
aan de andere kant waarschuwen te
gen zijn overschatting. Wij vragen ons
namelijk af, of het niet denkbaar ii
reeds tot een bevredigender organisa
tie van alle Nederlandse, althans pro
testantse kerkelijke arbeid voor de ont
wikkelingslanden te komen, zonder
nog tevoren of tegelijkertijd alle ande
re oecumenische problemen op te los
sen, aldus het hervormde verslag.
Nederland steunt
landbouwpro j eet
in Nigeria
(Van onze kerkredactie)
DEN HAAG Nederland draagt
150.000 gulden bij aan de uitvoering
van twee landbouwprojecten va
raad van kerken in Nigeria. Jonge boe
ren zullen in coöperatief verband leren
de traditionele landbouwmethoden te
verbeteren, om daarmee hogere prijzen
voor hun produkten te maken. De Ni-
geriaanse kerken zelf dragen 120.000
gulden bij aan deze projecten, die in
twee plaatsen in Oost-Nigeria wordea
uitgevoerd.
