UG\
Zendingsdag in Hilversum
trok zevenduizend mensen
LIGA
A. WAPENAAR
Belgische jongeren menen
Protestanten zingen
erbarmelijk slecht
SPAANSE KERKEN
ZETTEN VRIJHEID
OP HET SPEL
Zendelingen
moeten weg
uit Guinee
Kerk van
Dachau in
gebruik
genomen
In memoriam
Politie in
Spanje schiet
op betogers
DINSDAG 2 MD I 1967
Een woord voor vandaag
„Here, herstelt Gij in deze tijd het koningschap voor Israël?"
Dit is de laatste vraag die de discipelen aan de Here Jezus
stellen eer Hij van hen opvaart naar de hemel. Het is een
typisch nationale vraag. Maar er zit ook iets heel persoonlijks
in deze vraag. Tussen de regels door lees je: „En worden we
nu gauw allemaal minister?"
Juist daarom geeft Jezus op de vraag eigenlijk geen antwoord.
Of eigenlijk welmaar dan op de onuitgesproken vraag. Gij
zult Mijn getuigen zijn, zegt de Heiland.
Hij zegt als het ware: Ik heb u niet geroepen om te regeren
maar om te getuigen. Ik geef u geen macht over mensen, maar
kracht om u, ook als de wereld de oren toestopt, te spreken.
In de kerkgeschiedenis bleek steeds weer dat de kerk het
eerste zocht. Telkens weer probeerde ze de wereldlijke macht
te verkrijgen. Of ze bemoeit zich met politiek? Mag dat dan
niet? Ja en neen. De vraag is, uit welk oogmerk toil de kerk
politiek spreken. Wil ze eigenlijk op de stoel van de wereldlijke
macht gaan zitten en aan de touwtjes trekken, of wil ze werke
lijk waarschuwen, profetisch spreken, wijzen op de opgestane
Heer, die alle macht heeft.
Daarom is het onjuist voor of tegen de vraag: „Mag de kerk
zich met politiek bemoeien?" te zijn. Het gaat er om: Wil de
kerk regeren dat wijst de bijbel af of dienen. Dat laatste
is de eis.
We lezen vandaag: Hebreeën 9 23-28.
Familiedag Geref. Gemeenten
(Van onze kerkredactie)
HILVERSUM Minder dan vorig jaar, maar toch nog meer
dan zevenduizend mensen waren gisteren weer present op de zen
dingsdag van de Gereformeerde Gemeenten. Dat is ruim tien pro
cent van de hele kerkgemeenschap.
De zendingsdag (elk jaar op Koninginnedag) is uitgegroeid tot
een soort massale ontmoetingsdag, een gezellige familiebijeenkomst,
waar de gezinnen in hun geheel heentrekken tot de kleinste kleuters.
Het zonnige weer en de prachtige omgeving van de Expo-hal deden
ook gisteren de dag weer bij voorbaat slagen.
De collecte bracht 22.000 gulden op.
H. Rijksen i
Zacharias
i tijd komen, dat God
Gouda,
zendingsdeputaten,
zijn openingswoord
8:23. Er zal een tijd
de heidenen tot jaloersheid brengt.
De Kerk heeft de belofte, dat als zij
laat horen „Kom ga met ons en doe
als wij", de heidenen zullen zeggen
„Wij zullen met u gaan".
Maar als de kerk deze roeping on
trouw wordt, geeft ze de duizenden
der heidenen prijs aan het verderf.
Een kerk, die geen zending bedrijft,
aldus ds. Rijksen, is voor God een
onbruikbaar instrument.
Ds. A. Vergunst uit Rotterdam gaf
als secretaris van zendingsdeputaten
een verslag van de huidige situatie op
de zendingsterreinen. Ds. G. Kuyt kan
op 60 tot 70 toehoorders rekenen. Hij
zal niet lang meer alleen zijn. De op
roep van deputaten om een *weede zen-
dingling voor West-Irian (tevens land
bouwkundige) heeft er
een groot aantal jon^
geschreven zich beschikbaar
stellen.
Niet gering
haar werk vertellen, maar zij is onver
wacht in een ziekenhuis opgenomen.
Een brief van haar, voorgelezen door
ds. Vergunst, gewaagde van gestage
vordering op allerlei gebied.
Kweekschooldirecteur P. Kuyt uit
Gouda legde er in zijn toespraak de
nadruk op, dat wie vraagt naar vruch-
op het zendingsveld. moet beden
ken, dat er een innig verband is tus
sen het geestelijk peil daar en hier. De.
inspiratie voor de zendingsmensen
moet uitgaan van de gemeenten hier. j
Wij moeten bereid zijn onze beste jon
gens en meisjes, die we hier zo goed
kunnen gebruiken, af te staan voor de
lending.
Thermometer
geleid, dat
kerkredactie)
spot. Maar vaak1
merkt door ironie ei
is dat een uiterlijke
nerlijke angst en onzekerheid te ver
bergen.
De jongeren die de heer Hanappe
ondervroeg reageerden met een kleine
uitzondering vrij positief op het cate- „„JSÜL
chisatieuur. Catechisatie in klein ver-, |en°Duitse"Vrts worden~~aangetrok-
gewaardeerd,ken
band werd het
mits er de mogelijkheid was, zoals één
jongeren het uitdrukte, voor
je vrienden en de domi-
r (Van
ANTWERPEN Belgische
jongeren vinden dat er uitgespro
ken slecht wordt gezongen in de
protestantse kerken. Ook de pre
ken van de predikanten staan bij
hen slecht aangeschreven. Merk
waardig is dat jongeren het gods-j™e'*!
dienstonderwijs van diezelfde pre-! geSpreJk
dikanten veel hogere cijfers ga- nee.
ven. Tegen de tijd waarop de kerk
diensten gehouden worden, hadden de
de pedagogie, meesten geen bezwaar, maar wel tegen]
veel preken. Sommigen klaagden dat;
ze te lang zijn, en bijna allen dat ze te'
theoretisch zijn. „Ze raken maar zel
den de kern van de zaak". Over het
algemeen vinden de Belgische jonge
ren de kerkdiensten te saai en te intel
lectualistisch.
Kerkgeschiedenis
Het godsdienstonderwijs dat door
predikanten en andere bevoegden op
school gegeven wordt gooide hoge
ogen. Dat wil zeggen, voor de helft.
Het bestaat uit twee delen: een uur
kerkgeschiedenis en een uur bijbelstu-
per week. Of de kerkgeschiedenis
het werk, dat het Gereformeerde Ge
meenten-team in Nigeria (nu acht
man) verricht. De Bethesda-kliniek
ishet enige ziekenhuis voor een ge
bied half zo groot als Nederland. Vo-
lar werden 30.000 jnenser
De herhaalde oproep
Weer een
jubileum
HILVERSUM Voorzitter ds.
H. Rijksen had zich kennelijk
verrekend. In zijn openings
woord gewaagde hij namelijk
van een jubileum. Hij memoreer-,
de, hoe in 1957 de eerste zen
dingsdag was gehouden. „En
thans mogen wij u voor de tien
de maal een hartelijk welkom
toeroepen."
Ook vorig jaar werd gezegd,
dat de zendingsdag een jubi
leumsamenkomst was. Toen was
het inderdaad de tiende maal.
i het
sl
zullen dan de gevolgen
het zendingsveld zijn? Het staat er
-wat dat betreft niet zo mooi voor.
De thermometer van Gods Konink
rijk, aldus de heer Kuyt, loopt terug.
Een revisie is nodig in Nederland,
ook in de Gereformeerde Gemeen-
Ds. P. Blok uit Dirksland liet zien,
hoe de zending haar plaats heeft in
het plan Gods, dat de aarde vol wordt
van de kennis des Heren. Na een zen-
dingsverhaal van de heer Nijsse uit
Middelburg, dat in Suriname speelde
werd afscheid genomen van de pen
ningmeester van zendingsdeputaten,
ds. A. Elshout, die naar Amerika gaat.
Muzikale medewerking verleenden
een zangkoor van ,,De Driestar" ei
ganist Paalberends uit Vlaardingen op
een hammondorgel.
1 hij i
ne enquête hield onder 300
Hij sprak daarover op de jaarlijkse
Bijbeldag van het Vlaamse protestan
tisme in Antwerpen. Titel van zijn re
feraat was: „Waarom en waartegen re
ageert de jeugd?"
Vorig jaar was de bijbeldag in ver
band met de zondag niet doorgegaan.
Maar dit jaar voor de 21ste keer kwa
men de Vlamingen weer uit alle dor
pen én streken om te zingen en t<
luisteren en om 's avonds in een grote
evangelisatiedienst ook naar buiten te
getuigen.
De laatste jaren is het gewoonte ge
worden dat 's morgens gesproken
wordt over een onderwerp dat de
jeugd aanspreekt Twee jaar geleden
sprak ds. Schoch uit Heemstede over
seksualiteit, dit jaar kwam de kritiek
van de jongeren op de kerk aan de
DAKAR President Sékoe Toeré
Guinee heeft de kerken in zijn land ge
last, zich voor 1 juni te afrikaniseren.
Hij deed dit in een radioboodschap ter
eerste mei, die
..■Wij geven alle autoriteiten vai
land opdracht, om bij overschrijding
van deze termijn de buitenlandse ele
menten, die dan nog niet vervangen zijn
door Afrikanen, naar de grens van h
keuze te brengen", aldus de Guin<
president.
De maatregel is volgens president Toe
ré een uitvloeisel van een reeds in 1961
genomen besluit-
Op een totale bevolking van 3,5 mil
joen leven in Guinee ongeveer I
rooms-katholieken en 5.000 protestanten.
Van het rooms-katholieke episcopaat is
de aartsbisschop een Guinees, ma;
twee bischoppen zijn Zwitsers.
HET WEER IN EEROPA
(Va
medewerkers)
Succes
jeugd
Hanappe schetste eerst de
vandaag. De prestatie heeft
de grote belangstelling, zei hij. Het
doen gaat voor de beschouwelijkheid.
Het succes bepaalt de gedragsregels.
Iedere situatie wordt zakelijk beoor
deeld. Het taalgebruik wordt geken-
MÜNCHEN Zondag is de
protestantse kerk in het voor
malige concentratiekamp Dachau
officieel in gebruik genomen. Zoals
bekend kreeg het gebouw de naam
van Verzoeningskerk. Het is ge
bouwd met geld uit West-Duits-
land, Oost-Duitsland, Nederland,
Frankrijk, Polen en Tsjechoslo-
wakije. Dachau w
concentratiekamp
Duizenden hebben
vonden tussen 1933
MADRID Vandaag begint de Spaanse Cortes (parlement) aan
wordt niet goed gegeven, of de jonge- jp behandeling van de wet op de godsdienstvrijheid, die de Spaanse
maar^het6"uif 66 k eri<eeschi e d e ni s" 1cree"'I protestanten enkele rechten geeft, maar ook een groot aantal ver
vrijwel unaniem een onvoldoende püchtingen. Vorige week werd de wet besproken in de jaarlijkse
Door vele jongeren werd echter aan- vergadering van de Spaanse Protestantse Raad.
gedrongen op meer bijbelstudie. We! jviet nadruk werd gesteld dat de Spaanse kerken niet willen
buigen voor de eis van de wet om jaarlijks de ledenregisters en fi
nanciën aan de staat voor te leggen, zelfs als dit betekent dat de
weinige rechten die de wet gaat geven verloren zullen gaan.
Hij tintelt van vitaliteit en ondernemingsgeest. Geen 5
wonder: 't is een Liga-kindje. In
de veelzijdige voeding
zetelt een rijke schakering voedingselementen. Voor
de groeiVoor beenderstelsel en gebit 1 Voor blakende
gezondheid!
voor baby, kleuter en schoolgaand kind
ZO LANG ZE IN DE GROEI ZIJN
Beroepingswerk
Amersfoort-'
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Rotterdam-Zuid, Th, Rut-
"ijmege
5EREI
Bedankt voor Zoetermeer, K. de Gier
e 's-Gravenhage-Centrum.
UNIE VAN BAPTISTENGEM.
Beroepen te Hoogezand, Ph Lindeman
's Morgens werkte aan de bijeen
komst nog mee het Heldriameisjeskoor
uit Den Haag onder leiding van Max
Punt, met aan de vleugel diens zoon.
Hans Punt en het muziekkorps van
het Leger des Heils uit Rotterdam. In
de middagbijeenkomst sprak ds. W.
Glashouwer uit Driebergen en 's
avonds de gereformeerde predikant ds.
B. W- Ganzevoort uit Antwerpen-Hobo
ken. 1
In de Spaanse Protestantse Raad zijn I Met dankbaarheid werd geconstateerd
vertegenwoordigd de Episcopaalse dat de Spaanse protestantse kerken
Kerk. de Protestantse Kerk (her-| ook dit jaar weer groei
vormd), de Unie van Baptisten Ge
meenten en de Federatie van Vrije1
Evangelische Gemeenten. De Verga
dering van Gelovigen en de Pinkster- j
slechts 5000 protestan
ten in Spanje. Nu is hun aantal ge
groeid tot 35.000. Tevens werd met
dankbaarheid geconstateerd dat er
een groeiend gevoel van saamhorig
heid i:
de verschillende deno-
In
de stichting ..Pro-
i opbracht,
le actie die 42L^P
Bovendien gaven de kerken
rechtstreeks nog eens 12.000 gulden.
De kerk werd in gebruik genomen
door de plaatsvervangend voorzitter
van de Raad van de Duitse Pro
testantse Kerk. dr. Kurt Scharf. Hij
herinnerde aan het lijden: „Hier
heeft men zonder ophouden God aan
geroepen in verschrikkelijke ellende
en doodskreten."
Daarna bood de voorzitter van de Ne
derlandse stichting, de heer D. A. E.
de Loos een Nederlands geschenk
aan Het Is een groot bronzen beeld
van de Amsterdamse beeldhouwer C.
Kneulman van de drie jongelingen
in de vurige oven. Hij herinnerde er
aan dat in Nederland het initiatief is
genomen om deze kerk te bouwen.
De kerk staat buiten het crematorium
van het kamp. Op de hoofddeur zijn
bijbelwoorden aangebracht
Poolse kerken.
VOOR IEDER DIE J
NU EEN NIEUWE
ABONNEE OPGEEFT.I
Principe
Gezellige kaars in een
glas
Terwijl hij de lucht in
uw kamer zuivert, ver
spreidt hij een heerlijk
frisse geur.
Ik geef op als
nieuwe abonnee;
Als beloning voor mijn aktiviteit
ontvang ik een "Gouda Bouquet".
De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis.
dit blad O hokje zwart maken r
i
Die eenheid kwam vooral uit toen de
wet op de godsdienstvrijheid ter
sprake kwam. De wet erkent de ker
ken niet als kerken, maar als vereni
gingen. Ze worden pas erkend als er
een sterke landelijke organisatie is,
die principieel wordt verworpen
door de Vrije Evangelische Gemeen
ten en de Baptistengemeenten en
ook door de Vergaderingen van Gelo
vigen en de Pinkstergemeenten.
eenkwam in Valencia, dat de staat
zich niet mag bemoeien met interne
zaken van de kerk. s
De kerken willen dit principe handha
ven zelfs als het betekent ook de
rechten die de nieuwe wet geeft te
zullen verliezen. De kerken besloten
één lijn te trekken, en eigen rechten
op te geven, als een andere kerke
lijke gemeenschap gedwongen wordt
dit principe van scheiding van kerk
en staat op te geven.
Bijbelgenootschap
Tevens besloot de raad om een eigen
protestants bijbelgenootschap te
stichten. In Spanje is op het ogen
blik een afdeling van het Brits en
Buitenlands Bijbelgenootschap ge
vestigd. Dit zal een reorganisatie on
dergaan en omgezet worden in een
zelfstandig genootschap.
Verschillende commissies zullen wor
den ingesteld. Zo werd een informa
tiecommissie benoemd, die tot taak
heeft de mogelijkheden te onderzoe
ken van een gezamenlijk Spaans pro
testants kerkblad. Een tweede com
missie moet het stichten van pro
testantse scholen stimuleren, terwijl
de raad in de derde plaats een evan
gelisatiecommissie instelde.
In 1968 zal het vierde Nationale Pro
testantse Congres worden gehouden.
Als datum werd gekozen 31 oktober.
Het congres komt in Barcelona bij
een. Op dit congres zal honderd jaar
Spaans protestantisme worden her
dacht. De eerste protestantse ge
meenschap in Spanje werd in 1868
i gevormd.
DE protestants-christelijke
„twintigers", zij die jong
waren en schreven in de jaren
twintig om gestalte te geven
aan een eigen literatuur, zijn
bezig van het toneel te ver
dwijnen. Nog jl. vrijdag, toen ik
sprak voor vrijgemaakte stu
denten in Groningen, bleek mij
dat er jongeren zijn wie die
(betrekkelijke) bloeitijd van
„onze" letterkunde fascineert.
Iet geeft moed te bedenken, dat
deze snel veranderende tijd, de-
„rapidatie" zoals pater Adolfs
zijn boek Het graf van God het
?mt. de heugenis aan de tijd tus-
den bericht ontvangen. Kort tevo
ren had ik gelegenheid gehad hem
in zijn huis te bezoeken. Hij was
helder en belangstellend en men
kan zeggen dat hij tot zijn dood
toe getracht heeft de literaire, theo
logische en kerkelijke ontwikkelin
gen te volgen. Wapenaar is altijd
een trouw lezer van onze krant
gebleven en de literaire kritieken
daarin ontgingen hem niet. Hij
heeft trouwens zelf veel kritische
arbeid verricht.
Schoolhoofd
Voortreffelijk verzorgd door een
toegewijde dochter, is hij, kort na
een operatie, op 84-jarige Ipeftijd
heengegaan. Hij werd geboren in
Vlaardingen in 1883. Zowel van va
ders als van moeders kant stamt
hij van zeelui af. Hij is opgeleid
tot onderwijzer en schoolhoofd ge-
der Valk in De Ster der Christe
lijke Weekbladen hem „onze Wape
naar" noemde. Kort daarop las ik
zijn novelle Vlaggetjesdag in Stem
men des Tijds. Later las ik zijn
gedichten in bundels als Het bete
re land (1931) en De Vuurproef
(1949). Het vers „Ik ben een zeiler-
uit de eerstgenoemde bundel is
lang populair geweest en vele ma
len van kansels geciteerd.
des doods, Uw
zeeën staan, Neem. trouwe Loods,
mij 't stuur dan uit de zwakke
Twee stoelen
Wapenaar was een fijn mens
cumenisch gezind lang voordat dit
woord bekend en misbruikt werd.
Hij had een mystieke inslag, die
wonderwel paste bij de Agnieten-
berg en de stille Vecht, waar over
heen ons op een keer bij een war-
deling vaag kloostergezang roe-
woei. Het was de sfeer van - Tho
mas a Kempis.
aan elkaar in de geest verbonden
bij de begrafenis van de geniale
Meindert Boss in 1937! Destijds re
geerden de theologen en wij als
christelijke literatoren zweefden
tussen twee stoelen.
Maar met elkaar hebben wij het
goed gehad. Mede dank zij het ko
ningskind Wapenaar. En nu is dit
welbestede en lange leven voorbij.
Woensdag a.s. wordt hij in Ber-
kum begraven. Wij kunnen hem
niet vergeten.
Dr. C. Rijnsdorp.
Bijna tweehonderd
hervormd-
gereformeerde
zondagsscholen
UTRECHT Bijna tweehonderd zon
dagsscholen zijn nu aangesloten bij de
hervormde zondagsscholenbond op ge
reformeerde grondslag. Verder zijn 162
kerkeraden en 1798 leiders en leidsters
lid.
i de
Dat bleek uit het jaarverslag t
secretaris, de heer Jac. v-d. Berg uit
Ede, op de jaarvergadering van de bond
die zaterdag gehouden werd.
De voorzitter, ds. W. Vroegindeweij
uit Katwijk, legde er in zijn openings
woord de nadruk op, dat men het zon
dagsschoolwerk alleen kan doen vanuit
een levend geloof, een levende gemeen
schap met de Heiand en met de Bijbel.
De schrijver J. W. Ooms uit Gies-
senburg sprak over de voorstellingswe
reld van het kind-
Voorzitter Unilever
Ondernemers zijn
geen uitbuiters
winsten trachten te behalen zonder ons
van moraal en fatsoen iets aan te
trekken."
Met deze woorden bond de voorzitter
van de raad van bestuur van Unilever,
de heer H. S. A. Hartog, vanmorgen tij
dens de aandeelhoudersvergadering de
strijd aan tegen wat hij noemde „de
onwelwillende houding die in veel krin
gen tegenover de ondernemer bestaat."
„Wii allen hebben onze overtuiging
omtrent de juiste bejegening van onze
medemensen en wij beseffen terdege dat
onze handelingen in het belang van de
toeleggen op gewetenloze praktijken,
bedrog en op het uitbuiten van hi
medewerkers om steeds hogere winsti
te kunnen behalen. Zij zijn er ook ni
s hun eigen zaak onher-
nouden". aldus de
deze duistere paden t
MADRID In Spanje zijn gisteren
in veel steden wanordelijkheden voor
gekomen. In San Sebastian werd een
negentienjarige jongen ernstig in de
nek gewond toen de politie het vuur
opende op demonstranten. Er zijn tal-
In Madrid waren er volgens oog
getuigen zoveel politeagenten op de
been, dat er geen ruimte overbleef
voor demonstraties. Qok jn Bilbao
waren demonstraties onmogelijk.
Het persbureau Cifra berichtte dat
ongeveer 3000 Spanjaarden aan de
monstraties hadden deelgenomen. In
de meeste provincies was de normale
toestand vanmorgen hersteld.
In Madrid werden generaal Franco
zijn echtgenote op de jaarlijkse
