l\dA. in PSP hand en D'66 hand ten aanval jaar Pulchri Bericht aftreden Van Hall onjuist 1remier De Jong in Kamer: Negentig jaar Bos Atlas Autowrakken in afgravingen? 39 VRIJDAG 21 AT—IT. 1967 Moties verworpen Van Mierlo ad rem tV Flitsend debat (Van onze parlementsredactie) [TVEN HAAG De broederlqke eensgezindheid waarin PvdA en [*-' D '66 het kabinet-De Jong gisteren op moties tracteerden. was het meest saillante politieke feit op de tweede en laatste dag van het Kamerdebat over de regeringsverklaring. AR-fractieleider Biesheuvel schoot in de roos toen hij D '66- ■anvoerder Van Mierlo, die op een gegeven moment nogal moeite had met de bediening van de interruptie-microfoon, toevoegde: „De heer Den Uyl zal u wel helpen". buiten Mr. Van Mierlo kwam met een mo le over de ontwikkelingshulp, die ledeondertekend was door vdA-fractieleider Den Uyl. Deze resenteerde op zijn beurt een motie de werkgelegenheid, waaronder ok de handtekening van de heer an Mierlo stond. Verder stemden de socialisten voor •n motie van de D'66-er De Goede ter de financiële meerjarenplan- ing. Alleen met een motie-Van lierlo over de instelling van de aatscommissie voor grondwetsza- liet de PvdA D'66 in de kou Federatie toensdag had de heer Den Uyl ge- dat de PvdA zal streven naar federatie van linkse partijen ipen, die zich in de toekomst bij ;iezingen gemeenschappelijk vooi minimumprogram kunnen inzet- Het leek er gisteren even op, dat linkse federatie zich al begint^ af tekenen. Want de PvdA ;n voor hun moties ook de steun de PSP, zelfs in de vorm van dtekeningen. e beloning bleef niet uit, want de fist Lankhorst kreeg voor zijn mo- tot beperking van de defensieuitga- de instemming van socialisten en locraten. De CPN deed, op uitzondering na, met dit spelletje frontaanval van de nieuwbakken sders-in-de-oppositie op het kabi- De Jong sorteerde geen effect, it alle moties werden verworpen. motie-Van Mierlo over de ontwik- ngshulp dolf met 95 tegen 42 stem- (PvdA, D'66 en PSP) het on- pit aarin werd een geheel nieuwe bena- ing van de ontwikkelingshulp aan- ondigd, niet afgestemd op de groei nationale inkomen, maar op bestedingsmogelijkheden in de ont- kelingslanden. die volgens de presi- t van de Wereldbank de totale patroom met 50 pet. overtreffen. Anders egering en Kamermeerderheid za- er niets in om het hulpverlenmgs- id zomaar even terloops op een to- oncontroleerbaar avontuur te stor- Het in de regeringsverklaring uit- ippelde beleid is veel effectiever", CHU-fractieleider Mellema. Biesheuvel (a.r.) herhaalde, dat loods een speciale belasting voor ontwikkelingshulp moet worden in- oerd. Hij vond echter de motie-Van rlo te eenzijdig waar ze alleen het int legt op de bestedingsmogelijk- in de ontwikkelingslanden en financiële mogelijkheden en wense- heden in het eigen land („Ik denk aan de werkgelegenheid") beschouwing laat. KVP-aanvoerder Schmelzer zei, dat door de afweging van nationale over heidstaken de groei van onze economie wordt bevorderd en dat juist die groei de beste waarborg biedt voor een royaal hulpverleningsbeleid. Drs. Den Uyl (soc.) constateerde ech ter, dat de regering niet bij benade ring heeft kunnen aangeven binnen welke termijn de hulpverlening tot 1 procent van het nationale inkomen zal worden opgevoerd. „En daardoor ont valt aan het begrip „hoogste prioriteit voor ontwikkelingshulp" elke concrete inhoud". Werkgelegenheid In hun tweede motie kwamen dc he ren Den Uyl en Van Mierlo met een uitgebreid program om aan de bevorde ring van de werkgelegenheid grotere voorrang te geven in het regeringsbe leid. Dat zou onder meer moeten ge beuren door vergroting van het aantal in aanbouw te nemen woningen, door extra geld ter beschikking te stellen van gemeenten met veel werkloosheid en van de textielindustrie, door indie ning van de aangekondigde nota over de positie van het noorden enz. De Kamermeerderheid had aan dit „halve regeringsprogram" (mr. Toxo- peus) geen behoefte, omdat ze de toe zegging van het kabinet, dat ten aan zien van de werkgelegenheid een slag vaardig beleid zal worden geveerd, ver trouwenwekkend vond. Weliswaar toonde mr. Biesheuvel zich aanvankelijk niet helemaal ge rust, maar na de verklaring van pre mier De Jong dat op korte termijn maatregelen ter bestrijding verschillende soorten werkloosheid zul len worden getroffen als geen keer ten goede intreedt, schaarde hij zich onder de tegenstanders van de motie-Den Uyl, die met 91 tegen 45 stemmen (PvdA, D'66, PSP en CPN voor) werd verworpen. Mr. Biesheuvel waarschuwde: „De in druk mag hier niet ontstaan, dat de ene partij zich meer zorgen over het werkloosheidsvraagstuk zou maken dan de andere". Een soortgelijke waarschuwing liet premier De Jong ho ren ten aanzien van de ontwikke lingshulp. Dc Goede Bij zitten en opstaan verwierp de Kamer de motie-De Goede (D'66) over de financiële meerjarenplanning (PvdA, D'66 en PSP voor). De heer De Goede nodigde de regering uit in sep tember tegelijk met de begroting eer nota in te dienen, waarin het kabinet zijn visie geeft op de overheidstaken en de financiering daarvan voor de ja ren 1969 tot en met 1971. „Ik vraag me Wan onze parlementsredactie) üEN HAAG Minister-presi- jit De Jong heeft gisteravond in J Tweede Kamer het krante- licht, dat burgemeester Van 111 van Amsterdam binnen af- pbare tijd zal heengaan, onjuist nd. „Deze berichtgeving geheel voor rekening van betrokken dagbladen", (beho- bij de Grote Provinciale Geen Kamerlid zal op de kleding van deze stenograf e aanmerking kunnen maken de rokzoom rust op de knieer valt geen overdaad aan sieraden te bespeuren, en toch leuk om naar te kijken. at of er wel een nacht van Schmelzer zou zijn geweest als we een meerjarige economische planning hadden gehad", zei de heer De Goede. Nu gaan blijkens de regeringsver klaring de gedachten van het kabi net al in de richting van zo'n meerja renplanning. D'66 verlangde echter een concretere toezegging, met name ook over het tijdstip van de indie ning. Premier De Jong zag niet in wat het concrete verschil is tussen de regeringsverklaring en de D'66- De heer De Goede meende, dat het basisprogram-Zijlstra toch wel een wat concretere formulering over de meerjarenplanning bevat en dat de premier in zijn antwoord aan de Ka mer de passage over dit punt in de regeringsverklaring heeft afgezwakt. Daarop reageerde de premier met de verzuchting: „Als ik steeds dezelfde formuleringen gebruik, zegt iedereen dat ik nooit wat nieuws zeg. En als ik parafraseer, slooft iedereen zich uit tp ontdekken of ik wat nieuws zeg". Staatscommissie De minister-president deelde mee, dat de regering een gericht advies zal voorleggen aan de in te stellen staatscommissie, die de aangelegenhe den betreffende grondwetsherziening en kiesstelsel zal gaan bestuderen. De regering stelt dus de taak van de com missie vast. Mr. Van Mierlo meende echter, dat de taakomschrijving na overleg met de Kamer, en wel na een openbaar Ka merdebat over deze zaak, moet geschie den. „De taakomschrijving is een poli tieke beslissing waarin de Kamer moet worden gekend". Mr. Van Mierlo legde deze gedachte neer in een motie, die door de premier van de hand werd gewezen. Hij wilde niet verder gaan dan overleg met de vaste Kamercommissies van binnen landse zaken en justitie. De regeringsgezinde fractieleiders waren tegen de motie omdat ze tijdver lies betekent. Zij waren het bovendien eens met het argument van de pre mier, dat de Kamer op deze manier op de stoel van de regering zou gaan zit ten. „De motie loopt vooruit op een monistisch staatsbestel", zei mr. Biesheuvel (niet zonder overdrijving). Verworpen Bij zitten en opstaan werd de motie verworpen met alleen D'66 en de PSP voor. Drs. Den Uyl wilde desnoods wel een debat, maar dan naar aanleiding van het verslag over het beraad met de Kamercommissies. De PSP-motie tot beperking van de defensieuitgaven werd met 90 tegen 43 stemmen verworpen (PvdA, D'66, PSP en CPN voor). De socialisten gaven daar op zakelijke gronden hun stem aan, zoals drs. Den Uyl uiteenzette. Materieel leverde deze tweede dag van het Kamerdebat even weinig op als de eerste, maar er was gisteren toch aanzienlijk meer sfeer in de Ka mer. Er werd druk geïnterrumpeerd, gelachen en nu en dan zelfs geklapt. De tamme vertoning van woensdag groeide uit tot een levendige discus sie, waarin vooral D'66 zich weerde. len aan een totale ondermijning, aldus het commentaar in de parlementaire wandelgangen. Het krantebericht moge op dit mo- j ment dan nog onjuist zijn. de kans is j vrij groot dat het over enkele weken j wél juist zal blijken te zijn. SCHULDIG UTRECHT De burgemeester van Amsterdam is er schuldig aan dat er niet eerder is ingegrepen [bladpers), rei de premier in hii wanordelijkheden in de hal oord op een vraag van D'66- ^an hel Amsterdamse Centraal [tieleidcr mr. Van Mierlo. j P»1"'» Dit is de mening van de heer D. Rook. voorzitter van de bond van christelijke politie-ambtenaren, zoals hij die heeft neergeschreven in het or gaan van zijn bond. Volgens de heer Rook heeft het in het verleden tot stand gekomen over leg over de vraag op welke wijze aan de wanordelijkheden een eind kon wor den gemaakt slechts tot onvoldoende maatregelen van de zijde van de Ne derlandse spoorwegen geleid. Het euvel bleef voortbestaan, want de politie moest genoegen ermee ne men dat zij slechts op uitdrukkelijk verzoek van de spoorwegen in de hal zou optreden. „Men kon het met open ogen zien aankomen dat het op deze wijze wel fout moest lopen," aldus de heer Rook. Het bezwaar van de heer Rook is dat de burgemeester van Amsterdam deze toestand, die leidde tot een af wachtende houding van de zijde van de politie, heeft getolereerd. Hij zou ervoor hebben moeten zorgen dat door de NS om effektieve politie-assistentie was gevraagd. De heer Rook vraagt zich af hoelang het nog moet duren voordat de politie in Amsterdam gelegenheid krijgt haar eigenlijke taak handhaving van or de en rust naar behoren te vervul len. (Van een onzer verslaggevers) AMSTERDAM De uitgeverij J. B. Wolters uit Groningen heeft gisteren een gedenkwaardige gebeurtenis ge vierd: de 45e druk van de Grote Bos Atlas, die in zijn negentigste le vensjaar is. De Bos' Atlas is de schepping van de Groningse aardrijkskundeleraar P. R. Bos. die zich in 1877 voor bepaal de kaarten nog moest baseren op het pionierswerk van de toenmalige ont dekkingsreizigers. Stanley maakte zijn reis door Afrika juist te laat om nog in de eerste druk van Bos te kunnen worden opgenomen. De huidige redacteur, prof. dr. F. J. Ormeling, hoogleraar van de universi teit van Amsterdam, heeft, gebruik makend van de meest moderne tech nieken, maar nog steeds teruggrij pend op het baanbrekend werk van Bos, de huidige jubileumeditie tot één van de beste ter wereld ge maakt. De aktualiteit is zoveel mogelijk na gestreefd. Ging er in 1955 nog een proces van twee jaar aan vooraf, •oordat een herdruk in de bc-kwin- FRISSE WIND WAAIT DOOR HAAGS GENOOT SCHAP DEN HAAG - Het eerbied waardige Haags schilder kundig genootschap Pulchri (tot beoefening van het schone) Studio, bestaat 120 jaar. Misschien zou één en een kwart eeuw een geijkte mijl paal zijn tot herdenking, maar het nieuwe en voortva rende Pulchri-bestuur heeft nu al de kans tot jubileren gretig aangegrepen, vermoe delijk met het oogmerk een zonnetje over Pulchri te doen schijnen. En dit kan zeker geen kwaad: Im mers er zijn in de afgelopen jaren periodes geweest waarin men dit ge nootschap meer en meer in zag dut ten. Thans, nu er een begin is gemaakt met de noodzakelijke restauratie van het interieur door de wanden van de expositiezalen opnieuw te bespannen en het monumentale trappenhuis een opfrissertje te geven, schijnt het dat er door het gehele beleid een frisse wind begint te waaien. rijke geschiedenis „Pulchri", kortweg zo door de inge wijden genoemd, is een vereniging met een veelbewogen en rijke geschiedenis: Honderdtwintig jaar ge leden op instigatie van L van Har- denberg opgericht, vond men er van meet af aan illustere namen als Wcisenbruch, Roelofs, Bosboom de Marissen etc, kortom alles en ieder een wat maar meetelde aan cory phee, trof men onder de mannen van het eerste uur. Het gold (en geldt heden te dage nog) als een eer en onderscheiding lid van Pulchri te mogen zijn. Bij hel dingen naar opdrachten of bij sollicitaties telt het mee te kunnen schermen met het lidmaatschap. Bij dit alles heeft het genootschap het geluk gehad ooit een man als H. W. Mesdag onler zijn leien te mo gen rekenen, die gefortuneerd als hij was een zwaar maecenaat uit oefende door Pulchri in de gelegen heid te stellen, rond de eeuwwisse ling het prachtige patriciërshuis van de Lange Voorhout 15, te betrekken. Dit trots bezit, wordt met zorg en liefde gekoesterd en draagt in niet geringe mate bij de vereniging, dat echt Couperus-achtige karakter te verlenen dat inhaerent is aan Den Haag. Voeg daar nog bij, de eclatan- folgens dit bericht zou mr. Van Hall gener beweging dan wel gedwongen) 1 functie neerleggen op grond van interimrapport van de commis- [■Enschedé, die een onderzoek instelt de hoofdstedelijke troebelen van g jaar juni. De inhoud van dit rap- u vèrneitigend zijn voor het be- de heer Van Hall. BELEIDSVRAGEN De Jong deelde de Kamer dat dit eerste interimrapport uit leven beleidsvragen, waarop kabinet nog een antwoord moet ten. De betrokkenen zullen van dit Jwoord op de hoogte worden ge- ■cht. Het kabinet zal zijn standpunt Ir liet rapport op zeer korte termijn palen en het daarna openbaar ma- te zamen met het regeringsstand- l politieke kringen achtte men het ravond zeer wel mogelijk, dat het jsantwoord op de zeven be- Tagen alsnog zal uitmonden in de pcliisie. dat mr. Van Hall niet in i functie kan worden gehandhaafd. [Ms het interimrapport-Enschedé in- fdaad vernietigend voor hem is. is beter hem nog voor de publicatie ontslaan dan zijn toch al wankele Mg door die publicatie bloot te «tel kei lag, nu is dat proces tot maanden teruggebracht. In de nieuwste Bos komt geen zwart-wit plaat meer voor. De atlas is bijzonder fraai uitgevoerd. De Bos' ..gezinsatlas", dje in vergelij king met vroeger aan overzichtelijk heid heeft gewonnen, kost i 26,90. (Van onze correspondent) OPHEUSDEN Het ar-lid van Pro vinciale Staten J. den Hartog heeft donderdag tijdens de zitting van de Staten van Gelderland een voorstel ge- Brand hij diefstal: schade f150.000 Van onze correspondent VENLO Door nalatigheid van twee dieven die bij het lichtschijnsel van lucifers een bankstel uit een la ding gebruiksgoederen stalen, gingen in de afgelopen nacht in Venlo voor honderd vijftigduizend gulden aan wasautomaten, tv-toestellen en ande re gebruiksgoederen verloren, die op geslagen waren in drie vrachtauto's van een expeditiebedrijf. Nog voordat de brand geblust was, arresteerde de politie twee Venlose mannen, die al eens vaker met de justitie in aanraking zijn geweest. Beiden lagen op gestolen banken te slapen. Ontkennen had toen geen zin meer. daan om Nederland te verlossen van autowrakken. Hij wil die wrakken la ten verdwijnen in de afgravingen, die ontstaan bij de aanleg van nieuwe Rijkswegen. Provinciale Staten zullen onderzoeken of dit idee uitvoerbaar is. ,jPortretf' van Margaritha Feuerstein Strandvan Nora v.d. Lier. te feesten die Pulchri in het verle den vierde, waarvan de faam zelfs tot over de landsgrenzen ging. De tableaux vivants (zogenaamde „levende schilderijen") die men ver toonde waren van een ongekende pracht en of men nu beroemd was of niet, eenieder werkte naar harte lust aan het welslagen ervan mee. Tot op de huidige dag zijn de jaar lijkse feesten nog in trek ook al moet worden gezegd, dat de laatste tijd de animo wel wat zakte. in me! Daar komt nu weer verandering in, want het bestuur heeft grote plannen, temeer omdat het jubileum tegelijkertijd zal worden gevierd met dat van de Haagse Kunstkring die aan zijn 75-jarig feest toe is. In mei zullen de zalen van het Kurhaus dan ook daveren van de feestvreugde, terwijl er in het na jaar nog eens een ledententoonstel ling zal worden gehouden. Er zijn nog veel meer verrassende plannen, waar we maar niet teveel op vooruit willen lopen, maar één ding staat vast, er komt weer volop leven in de brouwerij. Een andere aantrekkelijke aangele genheid bij Pulchri is, dat het altijd herberg heeft geboden aan kunstste- naars van allerlei richting en stro ming en er ook bijna altijd in slaag de deze veelkoppigheid in een rede lijke homogeniteit op de exposities naar voren te brengen. Vooral bij deze herdenkingsten toonstelling, waarvoor de leden zelfs al eerder vertoond werk mochten in zenden, is men er glansrijk in geslaagd, een sluitend en gaaf geheel op de been te brengen en wat nog voornamer is, men zag zelfs kans er een rustig en geordend aanzien aan te verlenen. vechten Vóór alles schuilt de aantrekkelijk heid van de expositie erin eens na te gaan hoe iedere richting vecht voor z'n eigen plaatsje onder de zon, al moet men dit vechten natuurlijk niet al te letterlijk nemen: daarvoor gaat alles gelukkig teveel in een ge zonde en sportieve competitie. Om eerst maar eens niet eng begrensd overigens de stroming bij de kop te nemen, die de voor een ieder optisch waarneembare wer kelijkheid de rug heeft toegedraaid, beginnen we met het noemen van Theo Bitter, wiens „Reiziger doet Golgotha" tot een juwelig en door voeld doek werd. Na hem komt ze ker Nic Blans in aanmerking gerele veerd te worden met zijn opmerke lijke bijdrage „Boite outils spatia- les". Dan is er het chaotische, maar ze ker indringende werk „Portret - 13", van de hand van Karei Bleijenberg, dat onze aandacht opeist om in de onmiddellijke omgeving hiervan, ge boeid te raken door een Willem Hus- sum - nieuwe - stijl, die hij „Vor men in roze" betitelde: alleen over een dergelijk schilderij zou een ko lom vol te schrijven zijn. maar wie ogen heeft om te zien. heeft aan de ze geringe indicatie al voldoende. wonderlijk Een wonderlijk schilderij - min of meer in deze categorie thuis horend is er van Rein Draijer, getiteld „Tekst protest", terwijl de rustig zijn eigen gang gaande T. werk „Structuur XI '67" maar hoe wel we doorgaans nogal weglopen met zijn uitingen, ontging ons dit maal de grote betekenis. wat is tijd Nu over op de aanhangers van her kenbaarder zaken. Kees Andrea in de eerste plaats, met zijn. van sym bolen geladen „Wat is tijd?". Dan de eigen visie geprezen die Berserik steeds ten toon spreidt („Strand"). En het spreekt vanzelf er is weer een goede Hessel de Boer. dit maal voor zijn doen een klein tje, maar een „fijntje", getiteld „Meisje met rose hoed". Nu twee meester aquarellisten: Bogman („Ge plukte haantjes") en Piet van Boxel („Model"). Een 'genre en een klasse apart, vormt de kundige Rudolf Bremmer, met het portret zijn vader dr. H. P. gewijd. Heel bijzonder ook is het teken werk van Belleke Dolhain („Gezich ten in landschap") hetgeen gelijker- wijs geldt voor Pol Dom, die hier met een oud doekje de aandacht pakt; „Larens interieur". Een ander heel sterk schilderij is afkomstig van Nora van der Flier; één en al tinteling en levendigheid. Oogverrukkend! Jan Franken vindt men voorts present met z'n knappe en toegewijde kunst („Winter") en wie zou het zo sterk sprekende wandkleed van Catharina Goeting willen missen? Nol Kroes ontbreekt natuurlijk evenmin op dit appèl. Hij kwam met een mooie grote temper» „Gezin van de beeldhouwer". Een wat fraai ook, is het stilleven van de bekwame hand van Lind- green! Krachtig en ferm is „Borina- ge" van Miep de Leeuwe, ijl en vluchtig daarentegen „Magon" waar haar man W. Rieser voor signeerde. persoonlijk Een ander kleinood van een schil derij is het, door de adem van een Odilon Redon bevlogen, „Kinderen met een vogelvlieger" van Kees van Roemburg: Een doek zo persoonlijk, dat het een betere plaats waardig is dan het nu kreeg. Met het noemen van Jos van den Berg (subliem in de grote beweging die er door zijn etsen gaat!); Jan Eysdrn opnieuw opvitl met een m.s- Kuiper („Het dubbelmannenkoor"); nifiekc, esthetisch verantwoorde, compositie „Klein nachtvenster". Ook Piet Franz komt goed over het voetlicht met „Aanvankelijk" en Jur- jen de Haan is weer oorspronkelijk vertegenwoordigd met een grote gou ache „Boys of Gr. Britain". Natuurlijk valt er ook werk van Jan van Heel te bewonderen, alsook van de immer vitale Joop Kropff, om dan te stuiten op een van de grootste verrassingen van de ten toonstelling, het stilleven (No. 99) waar W. Minderman voor tekende een doek dat men onmiddellijk in zijn hart sluit om het nooit meer te vergeten. Een schone illusie is zeker ook „Hemelstad" van Henk Munnik en wie zal voorbij kunnen gaan aan dë spirituele tekening die Slnemus in zond? Gerard Verdijk (van wie mo mentcel drie exposities lopen!) is evenals Joh. Vreugdenhll (geome trische compositie met kruistekens) goed vertegenwoordigd. Tenslotte ronden we deze groep af met het noemen van de prijswinnaar van de Jacob Hartogprijs - 1967, Pe ter Struycken: Hij noemde zijn Hans Reters (met de ets „Injectie"); Willem Schrofer („Jeannette") en Ri- nus Rutjes, die knap de kilheid van een nieuwe woonwijk weet te sugge reren, sluiten we dit gedeelte af, niet na nog het poly-interpretabele doek „Vrouw boven dak" onder de aan dacht te hebben gebracht, afkomstig van Westerik, die hiermee de tweede prijs in de wacht sleepte. Een hoofdstuk apart, wordt geno men door de waarlijk piëteitsvolle wijze waarop de onlangs overleden leden Cossaar, Holslag en Schul- man worden herdacht. beeldhouwers Van de beeldhouwers noteer den we met genoegen de inzen dingen van Dirk Bus („Vrou wenfiguur"), Edith Imkamp („Entre-acte" in brons) en het innige „Lampenmaakster" even eens in brons van Jos van Riemsdijk. Een waardige inzet, zo alles bij elkaar, van het jubileum jaar. GIJS KORDING EUROPA'S Frankrijk zal tussen 1 juni en 15 li een klein aantal atoomproeven ne- men in de Stille Zuidzee, zo is gisteren in Parijs officieel meegedeeld. De bom men waarmee deze proeven genomen worden hebben slechts beperkt» kracht, aldus het communiqué. I

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 9