„Nee, dan Amerika -y NEDERLANDER KAN RIANTER ZEILTOCHT NAAR FRANKRIJK EINDIGT IN AUSTRALIË BU AUTOBOTSING IN RILLAND-BATII Djakartaans front: breek met China TWAALF GEWONDEN 7 MAANDAG 3 APRIL 1967 door Wim de Regt VOOR DE DERDE KEER Drs. J. Poot (Eurowoningen): Laat plannen ontwikkelingsmaatschappijen uitvoeren n NAAR EEN VRIJ LAND j j (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG „Er zou in Nederland royaler en rianter kunnen worden gebouwd als economischer gebruik werd ge maakt van de grond. In veel uitbreidingsplannen wordt on voldoende uit de grond ge haald, waardoor minder woon genot wordt bereikt dan moge lijk is". Dat is een uitlating van drs. J. Poot. directeur van de bouwcombi natie Eurowoningen, sinds een klei ne zeven jaar promotor van de „ri anter wonen-gedachte". Zijn wens: een groter aantal ont wikkelingsmaatschappijen, die uit breidingsplannen geheel in eigen handen hebben: ondernemingen, die uitvoeren èn ontwerpen. De gemeen te zou in deze gevallen alleen de grote lijnen hoeven aan te geven. Onmogelijkheid Op het ogenblik is dat echter nog een onmogelijkheid omdat er in Ne derland maar een paar van zulke maatschappijen zijn. Gebruik is, dat de uitvoering van door gemeen ten opgezette uitbreidingsplannen, in handen wordt gegeven van verscheidene aannemers. Een maatschappij, die een heel project voor haar rekening krijgt, heeft meer overzicht en kan beter eigen ideeën inbrengen, volgens de heer Poot. De Eurowoningen-directeur meent, dat men het moet zoeken in enerzijds méér eengezinswoningen en anderzijds in hogere comfortabe le hoogbouwflats tot 20 verdie pingen toe. Het bezwaar van velen in de bouwwereld, dat deze hoog bouw niet te verhuren of te verko pen zou zijn, wijst hij met eigen ervaringen van de hand. „Wij heb ben in Delft de hoogste woonflat van Nederland gebouwd (17 verdie pingen) en binnen vier maanden wa ren 108 van de 120 flats verhuurd. t Toekomst Dat inbreng van eigen ideeën waardevol kan zijn, illustreert hij eveneens met het voorbeeld Delft, waar de gemeente in het plan Voor hof II West 1772 flats (in 4 en in 14 bouwlagen) had geprojecteerd op een terrein van 29 ha. De gemiddel de oppervlakte van de flats zou 70 m2 moeten bedragen. Na op instiga tie van Eurowoningen aangebrachte veranderingen werden het: 172 een gezinswoningen met een oppervlak te van 150 m2, 1360 flats met een oppervlakte van 100 m2 en 1000 stu dentenflats. En de daarvoor beno digde oppervlakte was minder dan aanvankelijk beschikbaar was gesteld: 24 ha... Volgens de heer Poot is het moge lijk zonder overschrijding van de beschikbaar gestelde grond ruimer te bouwen. Er is na de oorlog veel te klein gebouwd, vindt hij. „Men zal meer rekening moeten houden met de toekomst. Dat betekent, dat men ook huizen volgens andere principes zal moeten ontwerpen. Woningen, die in de loop der tijd kunnen worden aangepast aan zich wijzigende eisen." Eurowoningen probeert dit o.m. door geen huizen te bouwen met dragende wanden. In plaats daar van zijn stalen kolommen gekomen, die draagkracht van wanden overbo dig maken. Resultaat daarvan is, dat degene, die grotere kamers wil, een muur kan wegbreken zonder dat het huis instort." Doorstroming Zal er belangstelling zijn voor rui mere, riantere, maar ook: duurdere woningen? „Ja", zegt directeur Poot. „Wan neer de overheid doorstroming aan trekkelijk maakt, zullen grote groe pen hun woningwethuis verlaten. Legio is nog het aantal bewoners van woningwetwoningen, die meer verdienen, dan hun huis heeft ge kost Er moeten geen subsidies voor de woningen worden gegeven, maar aan de bewoners huurbijslagen, die gekoppeld zijn aan het inkomen". ,<Voorts zou het stimulerend wer ken wanneer de overheid wat min der faciliteiten aan de woningwet- bouw gaf. Waarom krijgt de wo- ningwetbouw een rente van 4 pro cent en moet in de vrije bouw 7 procent worden betaald? Daardoor worden kunstmatig grote verschil len in stand gehouden. Die verschil len mogen er wel zijn. maar ze kun nen niet te groot zijn", aldus de heer Poot Grootsere aanpak „Voor de Nederlander zijn er mo gelijkheden voldoende om rianter te wonen. Mits het probleem van de woningnood grootser wordt aan gepakt. Grote ontwikkelingsmaat schappijen zullen de kosten kunnen drukken. Een ontwerp van de o\ heid (gemeente) kost nu eenmaal al tijd meer dan wanneer dit door de particuliere maatschappij wordt ge daan. Men werkt met minder mensen en dus efficiënter". „Besparend werkt ook het sys teem, waarbij men elke aannemer continu één woningtype laat bou wen. Daarmee immers wordt een routine-effect bereikt, dat duide lijk zijn vruchten zal afwerpen bij de prijscalculatie. En ook dat zal de mogelijkheden voor beter wonen aanzienlijk verruimen". De kapitale bungalow met op de achtergrond de kassen. Aart van Wingerden bij de kaart ADDINXVEEN Plantenkweker Aart van Wingerden (45) „verhuist" morgen met vrouw en dertien van zijn zestien kinderen voor de derde keer naar Amerika! Waarom? In het drassige polderland laat hij eeri kapitale bungalow en een bloeiend, in de tijd van nog geen jaar uit de grond gestampt bedrijf achter. Wat trekt hem naar Californië, waar hij helemaal opnieuw moet beginnen? Hij zegt, met klem: „Ik ben geen avonturier. M'n vrouw en ik zijn 'n soort trekvogels. En de kinderen vinden het ook leuk!" De Brielse vogeldeskundige I. M. Kwak is zaterdagavond in Ne derland teruggekeerd, na drie da gen in Engeland te zijn geweest voor het uitwisselen van gegevens over het schoonmaken van vogels, die door de olie van de tanker Torrey Canyon waren verontrei nigd. Hij bracht enkele vogels mee, waaronder een papegaaiduiker. Is dat de enige reden? Aarzelend: „Ik wil geen kwaad woord van Neder land zeggen, maar ik kan hier niet meer wennen. In Amerika wordt persoonlijk initiatief gesteund, hier wordt het afgebroken. De vrije econo mie in de States is voor de onderne mer het grootste voordeel; de geleide economie in dit land legt alleen maar windeieren." Van Wingerden kwam verleden Jaar juni in Waddinxveen terug, boor devol plannen. Hij gaat weg als een teleurgesteld man. „Zo fijn als ik de mensen vind, zo ellendig vind ik de economische omstandigheden." Sinds 1954 is hij Amerikaans «taatsburger. Hij denkt als een Ameri kaan, hij heeft de allure van een Amerikaan en: het doorzettingsvermo gen van een pionier. Het klimaat van zijn geboorteland is hij ontgroeid. In de afgelopen tien maanden heeft hij dat als een pijnlijke ervaring onder- In Californië („op het mooiste plaatsje van Gods aardbodem: veel zon en 'n goede markt") zal hij op nieuw slagen, want Van Wingerden is het type van de money-maker, het schoolvoorbeeld van de emigrant, die na een paar jaar een fortuin heeft. Drie jaar na de oorlog, in 1948, liet hij zijn tuinderij aan de Ridder- kerkse Voorweg in de steek en stapte hij met vrouw en (toen nog) drie kin deren op de boot naar Amerika. An derhalf jaar ruimde hij voor een dollar per uur afgevallen bladeren in parken en plantsoenen op. Toen zag hij zijn kans schoon om voor zich zelf te beginnen. niemand tegen de schenen schoppen en niet de indruk maken, verbitterd te zijn. Het lukt hem niet. „Ik kan hier geen zaken meer doen. In Ameri ka gaat de handel veel jovialer. Daar hoef je je niet steeds af te vragen: heeft die vent het niet achter zijn ellebogen?" „In drie jaar tijd is dit land hard achteruit geboerd. Je merkt, dat de mensen angst hebben om geld uit te geven. Jullie regering werkt oneerlijk heid in de hand. Een belasting-inspec teur zei tegen me: We weten, dat de mensen de boel voor de gek houden, maar als ze het niet te bont maken, kijken we wel door de vingers..." „Hollandse tuinders zijn de beste vaklui ter wereld. Ze werken 't hardst, maar ze worstelen voor hun bestaan. Als ze wat verdiend hebben, pikt de belasting alles in. Een collega bekende eerlijk, dat hij wel wordt gedwongen, met de belasting te knoei en. Als hij dat niet doet, kan zijn zijn bedrijf niet draaiende houden. Voor mij staat het vast, dat jullie bezig zijn,, een kip met gouden eieren te vermoorden!" rein ging verkennen. Ik zei: als jullie je vliegreis zelf betalen, kunnen jullie meegaan, jullie lopen op je eigen be- Met zijn vijven kochten ze vijftien ha land en twee huizen en huurden ze drie woningen. Tijdens zijn laatste bezoek bestelde Waddinxvecnse Van Wingerden nog even 35 bedden, zodat alle gezinnen 53 man sterk een slaapplaats vinden, als ze in de kleine „Nederlandse kolonie" van Californië arriveren. Bureaucratie Schepen bouwen Zoon Ton (21) en zijn jonge vrouw nemen het bedrijf in Waddinxv over. „Ik hoop, dat zij er wat van maken, zij hebben alle kansen." Zelf begint hij een nieuw project,' vol goe ie moed. Hij zegt: „Je hebt mensen, die schepen bouwen en mensen, die ermee vissen. Ik bouw de schepen, mijn zoons gaan vissen!" Vindt hij het met zijn 45 jaar niet riskant, een nieuw bestaan op te bou wen? „Ik maak me niet ongerust. Be langrijk is, dat man en vrouw zijn, door dik en dun. Al die praatjes over harde Amerikanen zijn leugens. Ik heb er nooit wat van gemerkt. Voor nieuwe initiatieven staan z( tijd open en hebben ze geld over." De banden met ons land wil hij niet verbreken. Zijn vertrek is ook niet definitief. „Misschien komen we nog wel eens terug, ik weet 't niet. Misschien gaan we later ook nog een keer naar Australië. Je moet nooit zeggen, dat je nooit meer iets doet. Nooit is zo'n raar woord." Daarom zegt hij ook niet, dat hij opnieuw naar Amerika emi greert. „Emigreren doe je maar één keer. Noem het maar ver huizen. Twintig procent van de Amerikaanse bevolking verhuist regelmatig van de ene staat naar de andere!" Kwekeri j Hij richtte in de staat New Jersey een kwekerij op, waar hij met behulp van een door hem uitgevonden machi ne verpakte grondpotten aan waren huizen ging verkopen. In Amerika was dat iets nieuws. Het initiatief le verde Van Wingerden goud op. En een monopoliepositie. Hij hield de prijs zo laag. dat de concurrentie er geen brood in zag (nog steeds niet trouwens), zijn voorbeeld te volgen. Geïnfecteerd door de emigratie koorts van de na-oorlogse jaren had hij zijn geluk in Amerika beproefd. Toen hij vijftien jaar later voor fami liebezoek weer in ons land was, stel de hij zijn vrouw voor: „Laten we maar teruggaan. In Holland is het ook wel leuk." De Van Wingerdens kwamen terug („wij zijn niet zo bar honkvast"), met een bankrekening, die groot genoeg was om in Waddinxveen een plan- tenkwekerij volgens Amerikaans mo del op te richten. Nu vertelt hij: ,,'t Is op een totale mislukking uitgelopen. Door foutieve voorlichting over onkruidhestrijding verspeelde ik zes a zeven oogsten- Het juiste bedrag noem ik niet, maar 't heeft me ettelijke tienduizenden guldens gekost." Met de kwekerij in New Jersey, waar hij financieel nog nauw bij be trokken was. was het sinds zijn ver trek ook niet zo goed gegaan. „Ze wilden daar, dat ik terugkwam. Dat hebben we toen maar gedaan, eigen lijk tegen onze zin. Maar de boel moest daar gereorganiseerd worden, weer op poten gezet. Dat is m,e gelukt en op het ogenblik is mijn oudste zoon (22 is hij nu) er de bedrijfslei der." Eerzucht „Toen wij in februari 65 teruggin gen naar Amerika, hadden we een onbevredigd gevoel. We vonden, dat we het hier eigenlijk niet hadden af gemaakt." Zijn eerzucht won l«et. Ruim een jaar later kwam het gezin voor de tweede maal naar Waddinx veen: „Ik wilde het weer proberen en deze keer ging het wel. 't Loopt lek ker!" Hij leunt achterover in zijn bu reaustoel, zijn voeten rusten op een uitgeschoven lade. De rommel in de bungalow wijst op het naderende ver trek. Daar zit, alhoewel het hem niet zo is aan te zien. een dynamisch man, die zijn energie niet kwijt kan. omdat hij door talloze bepalingen en voor waarden in een nauw keurslijf is Consequent spreekt hij over iulie" «la hij Nederlanders bedoelt. Hij wil heb ik alle mogelijke medewerking gekregen, toen ik hier kwam. Maar niemand kon me aan een telefoon hel pen. De PTT zei. glimlachend: U moet nog twee jaar wachten, en dat terwijl je als kweker tenminste 25 i zakenmensen per dag moet bellen. De buurman heeft me gelukkig geholpen. Ik moeht zijn lijn aftappen..." „Dan Amerika! Ik was naar een an dere woning verhuisd (in totaal eeni keer of zevcnt>n. r' !ien) en ik be -j de de telefoondienst. Ze vroegen of ik één dag kon wachten. Dat was onmo gelijk, ik had er haast mee. Dezelfde middag was 't toestel er al." Van Wingerden gaat niet, zoals in i 1948, op goed geluk naar de Verenig- j den Staten. Hij heeft zijn vertrek en aankomst goed voorbereid. In de afge lopen maanden is hij drie keer naar Amerika gevlogen. De eerste maal ging hij op zoek naar een geschikte plaats en hij vond die in een vallei, een kleine tweehonderd kilometer van Los Angeles; de tweede maal wip te hij even over („afstanden bestaan er niet meer") om een huis te kopen en het derde korte bezöek gebruikte hij om nog allerlei kleine dingen te regelen. In het vliegtuig, dat morgenochtend het gezin Van Wingerden naar Ameri ka brengt, stappen nog vier families Van Wingerden („geen familie"), vier broers met hun vrouwen en kinderen uit Naaldwijk, die in dezelfde vallei grond hebben gekocht en daar anjers gaan kweken. „Zij hadden gehoord, dat ik weer naar Amerika wilde en ze vroegen of ze met me mee mochten, toen ik ter- De op één na oudste zoon va het gezin, de 21 jarige Ton va Wingerden, neemt het bedrijf va zijn vader in Waddinxveen ovei Humphrey met aardappel bekogeld FLORENCE/LONDEN Ruim dui zend mensen hebben zaterdag in Flo rence betoogd tegen de vice-president van de VS. Hubert Humphrey, die een I bezoek bracht aan deze stad. Humph- i rey kreeg op een gegeven moment een uit een raam geworpen aardappel in het gezicht. De vice-president heeft in Rome ook een bezoek gebracht aan Paus Paulus. Gisteren is hij naar Londen vertrok ken voor een bezoek van twee dagen. Op zijn weg naar het buitenverblijf van premier Wilson stuitte hij op beto-! gers, die demonstreerden tegen de Amerikaanse bemoeienis in Vietnam. I Groningse woningen in brand gestoken? GRONINGEN Vanmorgen heeft i een uitslaande brand gewoed in I leegstaande woningen boven een I opslagplaats van touwartikelen en een I I timmermanswerkplaats. De brandweer vermoedt dat er sprake is van I brandstichting. i DJAKARTA Het militante jeugd- jeugdfront van Djakarta, dat 2 miljoen leden telt, heeft onmiddellijke verbre king van de betrekkingen met commu nistisch China geëist. HEet bestuur het front meent, dat de regering Peking-China mohammedanen in China onderdrukt en vermoordt. Het front wil, dat alle mohammeda nen in de hele wereld en de Indone sische regering onmiddellijk hun be trekkingen met China verbreken. Het eist ook dat de regering al het kapi- van Peking-Chinezen in Indo nesië in beheer neemt en deze Chine zen het land uitzet als zij de economie van Indonesië belemmeren. Generaal Nasoetion heeft in een toespraak in Bandoeng gepleit voor een onderzoek naar mogelijke mede-, plichtigheid van Soekarno aan de mislukte staatsgreep. Hij weigerde ech ter zich uit te laten over de vraag van zijn eventuele benoeming tot kandi daat voor het ambt van president van Indonesië. Bisschop Vladimir naar Genève GENÈVE De nieuwe vertegen woordiger van het patriarchaat van de Russische-Orthodoxe Kerk bij de We reldraad van Kefken is bisschop Vladi mir van Zvenigorod. j Hij werd in 1935 in de Oekraine ge- I boren en ontving zijn theologische trai- j ning aan de Theologische Academie van Leningrad. Nadat hij zijn studie beëindigd had, werd hij door patriarch Alexis benoemd tot hoogleraar aan het Theologisch Seminarium te Odessa. Enkele jaren later werd hij reeds rector van deze school. Sindsdien heeft hij het hoofd van de Russische ortho doxe missie in Jeruzalem geassisteerd, j Vorige maand werd hij benoemd tot bisschop van Zvenigorod. RILLAND BATH Twaalf personen zjjn gistermiddag ge wond b(j een autobotsing op de rijksweg tussen Goes en Bergen op Zoom. Een personenauto uit Etten (N.B.) kwam in de bocht uit een file en ging inhalen. De auto botste in volle vaart op een personenauto uit Wemeldinge. De tien inzittenden van de auto uit Etten en de twee inzittenden van de auto uit Wemeldinge moesten allen het ziekenhuis in Bergen op Zoom worden overgebracht. Van de twaalf gewonden zijn er zes zwaar gewond. Voor het leven van vier van hen wordt gevreesd. In de auto uit Wemeldinge zaten de 43-jarige mevrouw N. Wisse-geboren Lok en haar acht-jarige zoon. Beiden werden gewond, de jongen levensge in de andere auto zat het echtpaar v. d. Goorberg uit Etten met hun ze ven kinderen en een kennis. Alle inzit tenden werden gewond, van wie vijf ernstig. STOOTSHORN Op de Sappe meersterweg te Stootshorn (Gr) i gisteravond de 72-jarige heer G. de Wit uit Stootshorn door een auto aan gereden en op slag gedood. De automo bilist is doorgereden. De heer De Wit, die van een bezoek op weg huis, liep langs de weg. DOORNSPIJK Op rijksweg 28 in Doornspijk is gisteren een auto geslipt en over de kop geslagen, nadat de bestuurder door de sterke zijwind de macht over het stuur had verloren. Een van de inzittenden, de tienjarige Frank Wapenaar uit Vlaardingen, kwam om het leven. Van de overige inzittenden, werd er een de moeder het slachtoffer, zwaar gewond. De overige drie. de vader en twee broers van het slachtoffer, werden licht ge wond. Een van deze broers, de heer W. N. W. Wapenaar, bestuurde de auto. RHENEN Voor de ogen van drie broertjes is gistermorgen de twee jari ge Bertus van Dijk uit Rhenen ver dronken in de Rijn. Bertus gleed tij dens een spel op de veerstocp van het voormalig veer Rhenen-Kesteren uit en raakte te water. Zijn lichaam ver dween snel met de stroom. DARWIN Op 20 september van het vorig jaar zette het avontuurlijke Franse echtpaar José (48) en Henri Bourdens (44) met het veertien meter lange jacht Singa Betina in Singapore koers naar Frankrijk. Zaterdag werden zij van een vlot opgepikt in de buurt van Australië. Zij bekomen op het ogen blik in een ziekenhuis in Darwin van de ongelooflijke ontberingen, die zij in de tussenliggende periode hebben meegemaakt. Nadat Henri in Singapore zijn ontslag als piloot bij de British United Airways had genomen en evenals zijn vrouw de journalistiek had gekozen, begon de lange tocht naar het vaderland. Een storm sloeg het jacht echter uit de koers. Op 28 januari landde het echtpaar bij eb op het eiland Bathurst, ten noorden van Darwin. Een volgende storm sloeg het jacht aan stukken. Twee maanden lang zagen de twee Fransen geen levend wezen. Veertien dagen geleden vol- De 236 ton metende Deense schoener tooiden zij de bouw van een vlot met de resten van hun jacht. Zij stakenZita is gisteren op de Noordzee gezon- met dit vlot in zee. maar zij stonden tot aan hun knieën in het water. Berst ken, nadat het schio tijdens ruw weer zaterdag werd het vlot door een schip opgemerkt dank zij een rookbom, die was lekgeslagen. De drie bemannings- de Bourdens nog hadden meegenomen. lieden werden gered. Babylijkje in huis gevonden MIDDELBURG De gemeentepolitie heeft in een huis een lijkje van een baby gevonden, dat in vergaande staat van ontbinding verkeerde. Het lijkje, dat in een doos was verstopt, heeft sinds vorig jaar oktober in een alkoof van de benedenkamer verbor gen gelegen. Dit dramatisch gebeuren is aan het licht gekomen, nadat er woensdag 22 maart in de krant een berichtje verscheen over een babylijkje dat was gevonden aan het Vlissingse strand. De politie in Middelburg kreeg een tip dat het gevonden kind je de baby was van een ongehuwd meisje, J. C. de H. (24). Na onderzoek bleek dat het meisje dat bij haar ouders in huis is inderdaad in oktober van het vorig jaar is be vallen. welk feit voor de buitenwe reld werd verzwegen. Het lijkje werd in huis verborgen. Alleen de moeder van de jonge vrouw, me vrouw M. M. C. de H.-de V. (64) en de 26-jarige broer C. de H. waren hiervan op de hoogte. De baby die in Vlissingen werd gevon den was dus niet van het meisje in Middelburg. Uitgezoqht zal worden of de baby opzettelijk is gedood. De grootmoeder heeft verklaard dat de baby, een meisje, bij de geboorte heeft gehuild. Het onderzoek is in handen van de officier van justitie mr. P. Roscam Abbing en de politie. Er zal proces verbaal worden opge maakt. De moeder van de baby en haar broer hebben in arrest gezeten. Schoenenbeurs trok veel bezoek UTRECHT De vele protesten van handelsreizigers en middenstanders te gen de opening van de internationale schoenenbeurs in Utrecht op zondag hebben geen nadelige invloed gehad op de belangstelling van bezoekers. Hoewel de beurs pas om twee uur openging had men aan het eind van de dag al meer dan een derde deel geteld van het totale bezoekersaantal dat de beurs vorig jaar trok. Veel van de kij kers en het publiek kwamen uit het zuiden. Duitse platenprijs voor Omroepkoor ROTTERDAM De Prijs van de Duitse grammofoonplatenkritiek 1960 I is in de afrle'ing koormuziek toege- jkend aan de uitvoering van de I Matthëus-Passion van J. S Bach door j het Groot Omroepkoor van de NRU en het Concert"eboiiwor'-esf onder leiding van Eugen .Tnchum. Deze uitvoering is eind vorig jaar op de grammofoon- I plaat vastgelegd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 7