Postzakken vol sympathie voor vredesplan Beschuit met muisjes voor de schooljeugd Spaanse „Rembrandt is slechte imitatie Zo maakt u in een wip een vurrukkulluktoetje: DINSDAG 21 MAART 1967 FABRIKANTEN TRACTEREN BIJNA TWEE MILJOEN KINDEREN OP GEBOORTEDAG VAN NIEUWE PRINS OF PRINSES JJEN HAAG Vijftien beschuitfabrikanten tracte ren ter gelegenheid van de geboorte van de nieu we prins of prinses bijna twee miljoen schoolkinde ren op beschuit met muisjes Eén van hen zei op een vergadering in december: „Dat moeten we nu 's doen, da's 'n aardig grapje". Commentaar van de man, die de organisatie op zijn (brede) schouders kreeg: siJa, dat was gauw gezegd: dat gaan we doen! Maar je hebt er geen idee van wat er nog voor komt kijken. Ik dacht eerst: 't is nu eenmaal je werk, maar toen 't eenmaal begon te lopen, werd ik geweldig enthousiast en dat ben ik nog. 't Is een leuk gebaar...'! Na tenminste zes inspannende we ten haalt de heer J. P. Everts (41), lecretaris van Verbisko, de Vereni- jng van banket-, beschuit- en bis- uitfabrikanten en de Organisatie van oekfabrikanten, weer opgelucht adem. Jjj heeft zijn organisatie rond. Eind 9eze week gaan 7700 dozen met be- ïhuiten, kuipjes margarine en met ekleurde muisjes gevulde zakken de "»ur uit, op weg naar ruim zeshon- srd gemeenten in alle uithoeken van et land. Een Haarlemse besteldienst heeft er dagenlang werk mee, de dozen op neer dan zevenhonderd adressen af leveren. Zaterdag 1 april, uiterlijk jde daaropvolgende maandag, moet de M aatste doos zijn bezorgd. Dat is in m ;lk geval ruimschoots op tijd, want de ilijde gebeurtenis op Drakensteyn wordt pas in de tweede week van jpril verwacht. Everts vertelt, opgetogen: ,,'t Heeft laverend gelopen. We waren eerst nog >ang, dat er geen belangstelling voor :ou zyn, maar het tegendeel bleek vaar. De aanvragen stroomden bin- len, de eerste was voor de kinderen ran Nederlandse militairen, die in het )uitse Seedorf op school gaan. De slui- ingsdatum was 1 maart, maar tot om- treeks 5 maart hebben we door de ringers gekeken. De verzoeken, die daarna kregen een paar hon- I hebben we moeten afwijzen. )aar zat helaas niets anders op". Niet in de laatste plaats de beschuitfa brikanten zelf hadden natuurlijk verwacht, dat lagere- en kleuter scholen zó gretig zou- len reageren op hun tractatie. Toen ie aan het cijferen sloegen, kwamen e uit op één miljoen beschuiten met musjes, die op hooguit tweehonderd ilaatsen zouden worden uitgedeeld Geruime tijd voordat hij een over- icht had van het aantal aanvragen, noest Everts de muisjes al bestellen, loeveel? Hij gokte op tien ton. Daar at een groot risico aan vast, want wat noest hij doen, als hij twee ton over- iield? Het liep heel anders. Aan tien ton lad hij lang niet voldoende. Op het aatste ogenblik vond hij gelukkig een ndere fabrikant, die op korte termijn 'oor nóg twee ton kon zorgen. Nu rertelt hij, duidelijk opgelucht: „De iele tractatie dreigde bijna pp de musjes vast te lopen, maar dat is ge- ukkig ook nog op tijd voor elkaar [ekomen VEEL HELP Voor de distributie heeft Everts 'eel medewerking gekregen van de wee overkoepelende organisaties van Jranjeverenigingen. „Het is opvallend loeveel mensen er zich voor hebben ngespannen, vooral leden van Oran- J everenigingen. Als we hun hulp niet 'ROUW (82) JAAGT lN OP DE VLUCHT DEN HELDER Met gegil heeft de !-jarige mevrouw M. Bruns-Lengers It Den Helder in de nacht van zon- lag op maandag een inbreker op de lucht gejaagd. Toen zij om ongeveer twaalf uur [estommel aan de achterzijde van iaar sigarettenwinkel hoorde, stond ze ieteen op. De hoogbejaarde mevrouw ep resoluut naar de achterkamer, 'aar zij tegen de inbreker opbotste e man probeerde haar de mond dicht drukken, toen zij begon te gillen. In Jen hevige worsteling wist zij zich vrij te maken en haar geschreeuw voort te •riten. De inbreker vluchtte langs de- Mfde weg als hij gekomen was via •en ingedrukte ruit. „De medewerking was stimulerend. Op Ameland zeiden ze: laat de dozen maar op het vasteland staan, wij zor gen wel voor het verdere vervoer. De burgemeester van St. Philipsland gaat in zijn eigen auto de pakketten bij de scholen bezorgen; hetzelfde doen de nonnetjes van Sint Marie in Roosendaal". In Limburg was de belangstelling voor beschuit met muisjes het grootst. Talrijke aanvragen kwamen ook uit Brabantse dorpjes ten zuiden van de lijn Tilburg-Eindhoven en van het platteland van Groningen. „En in Zeeland richtte elk zichzelf respec terend dorp zich met een verzoek tot ons". ROTTERDAM Rotterdam zat er met zijn aanvragen naast. Ze kwamen te laat bin nen. Gelukkig was er ergens een telfout ge maakt, zodat Everts het Maasstedelijke verzoek nog op het nippertje kon honoreren. De distribu tie van de pakketten naar de diverse adressen in Rotterdam kon echter niet meer tijdig centraal worden geregeld, evenmin trouwens als in Amsterdam en Den Haag. zodat het nog veel moei te zal kosten, de dozen in de grote steden te bezorgen. Daarbij komt, dat het dan Paasvakantie is en de scholen dus gesloten zijn Verbisko-secretaris („sinds augus tus '66") Everts komt uit de handel. Met een organisatie als deze had hij nog nooit te maken gehad. „Ik kwam voor de gekste dingen te staan, bv. hoeveel gram muisjes moet er op één beschuit? Het antwoord was van het grootste belang, want één of twee gram meer of minder maakt op een uit!" Everts loste het „muizen-probleem" zó op. In drie kinderhuizen van het Leger des Heils mocht de jeugd net zoveel beschuit met muisjes eten als zij wilde. Op één voorwaarde: de lei ding moest na afloop van de „proef" precies vertellen hoeveel gram muis jes er op één beschuit ging. De uit slag was tien gram en daarop baseer de hij zijn uiteindelijke bestelling GEEN RECLAME De beschuitfabrikanten willen aan de tractatie volstrekt geen reclame element verbinden en daarom blijft de naam van de fabriek, die een dag of vijf nodig heeft gehad om de 1,8 miljoen beschuiten te bakken, ge heim, evenals die van de margarine leverancier (vier ton). Toch zal er een commercieel effect van de actie uitgaan; dat is niet te verhinderen. Everts: „Zij haalt 't beschuit wee'- op!" Nu de grootste drukte voorbij is, gaat dezelfde beschuitfabriek probe ren een stuk of 25 beschuiten met een doorsnee van een halve meter te bakken. Eén ervan is bestemd voor prins Claus, twee voor prinses Mar griet en de heer Pieter van Vollenho ven. „Die grote beschuiten moeten met de hand worden gemaakt. Dat is 'n moeilijk werk. Trouwens: 't is ook 'n hele toer om ze heel over te krij gen". De tractatie kost de beschuitfabrieken nog geen ton. Omgerekend komt dat neer op ruim acht cent per beschuit. Dat luttele bedrag had de initiatiefnemer stellig in zijn ach terhoofd toen hij over ,,'n grapje" sprak. Toen prinses Beatrix 29 jaar geleden werd geboren, tracteerden beschuitfabrikanten de schooljeugd ook op beschuit met muisjes. Die tra ditie willen zij nu in ere herstellen. Om het gebaar gaat het hun in de eerste plaats. WACHTEN Het wachten is op de blijde ge beurtenis. Tot die tijd blijven de beschuiten knappend vers in de dozen, die van een bitumen-laag zijn voozien. Everts en zijn mede werksters zijn bezig, de achter stand in hun normale werk in te halen. Maar: „Als we nog 's ge legenheid krijgen, te tracteren. doen we 't weer!" Dokter Lastpost schoot raak „Geul veroorzaakt grote verzilting" ROTTERDAM De waterschappen die betrokken zijn bij de baggering van de geul in de Noordzee zijn ver ontrust dat de regering nog geen maat regelen heeft getroffen om de zoetwater- aanvoer te beveiligen. Volgens de waterschappen zijn de be langen die op het spel staan groter dan die van de Rotterdamse havens. De verzilting in de Nieuwe Water weg, die door' de geul zal toenemen, zal tot gevolg hebben dat tot aan de Hollandse IJssel het zoutgehalte onrust barend zal toenemen. Hierdoor kan geen zoetwater meer worden toegela ten tot de drie aangrenzende heem raadschappen. Het jaarverslag van de Zuidhol landse waterschapsbond, dat vandaag is uitgebracht, constateert dat er het afgelopen jaar geen vooruitgang is ge boekt met de concentratie van de wa terschappen. (Van een onzer redacteuren) DEN HAAG In Voor de vuist wegvan vrijdag avond introduceert Willem Duys de Hagenaar J. J. L. van Zuylen (77). De gas ten in de zaal en de kijkers in de huiskamer rechten zich de ruggen. Van Zuylen met zijn markan te kop is een interessante en bekende figuur. Als Dokter Lastpost heeft hij het, decennia achtereen, tienduizenden dag bladlezers lastig gemaakt met ingewikkelde puzzels. De Rotterdamse jeugd heeft hij ja renlang met zijn Jeugdland een pret tige vakantie bezorgd, en hij had nog wat voor de Rotterdamse provo's kun nen betekenen als hij in die plannen niet was gestuit op gebrek aan mede werking van hogerhand. Willem Duys leidt hem in als een man-met-een-plan. Van Zuylen, het hoofd een tikkeltje gebogen, begint te spreken. Z|)n stem is eerst wat aarze lend, maar wordt, naarmate h(j op dreef komt, vaster. Van het plan dat hij ontvouwt is hij al jarenlang bezeten. Wat hij wil is van Nederland een vredesland maken. een land dat zijn wapens omsmeedt tot ploegen en daarmee de akker die de wereld Is, gaat bewerken. Elk jaar, zo zegt hij, wordt voor defensie drie miljard gulden uitge trokken, dat is een drie met negen nullen. Wat zouden we niet met dat geld kunnen doen! We zounen er op grote schaal hui zen van kunnen bouwen, die in de plaats komen van de vele krot ten, we zouden nog betere hulp kunnen verlenen aan gestelijk ach tergebleven kinderen, we zouden al dat werk kunnen verrichten dat nu bij gebrek aan geld achterwege moet blijven. We moeten, zegt hij, de militaire dienstplicht omzetten in een burger dienstplicht, in een dienstplicht ten behoeve van heel het volk. Neder land moet daarin andere landen voorgaan, ze zullen zeker volgen, voorspelt hij. Stuur mij, vraagt hij, een kaartje met uw naam als u het met mij eens bent. Misschien zouden we op Bevrij dingsdag een bijeenkomst kunnen be leggen in de Haagse Houtrusthallen. Als dat nodig zou zijn zelfs verschei dene bijeenkomsten, 's middags en 's avonds, en we zouden de Koningin kunnen uitnodigen. DE HEER J. J. L. VAN ZUYLEN stapels brieven ..IN" De gasten in de zaal zijn „in". De kijkers in de huiskamer constateren dat als de camera langs hun gezich ten glijdt. Geboeid luisteren zij naar Van onze kunstredactie) ROTTERDAM De Spaan se beeldhouwer Jesus Caulon- ga kocht vorige week op de Ma- drileense „vlooienmarkt" tegen dertig gulden per stuk vijftien etsen, in de verwachting dat ze van Rembrandt zouden zijn. Of hij met zijn vondst tussen dt acht en negenhonderdduizend gulden rijker kan worden, moe! worden betwijfeld. Wie de zogenaamde „Rem brandt tekenend bij het raam" voor echt verkoopt en daarmee een slordige zestig mille in zijn zak steekt, pleegt een doorzich tige vervalsing en de nieuwe eigenaar zit met een waardelo ze prent. Tot deze conclusie moet men wel komen, zelfs al bij het bestuderen van de uit Spanje gestuurde foto van de ets. Dat de in Spanje wer kende Griekse etser Dimitri Papagc- orgiu een specialist in zijn vak naar wordt beweerd dit stuk voor echt houdt, is niet te geloven. Men behoeft geen uitgesproken deskundige te zijn om vast te stel len, dat Caulonga „vaandelt" met een bijzonder slap aftreksel van het ori gineel. Vijf bekend „Rembrandt tekenend bij het raam" bevindt zich in eerste en tweede staat in het Rijksprentenka binet te Amsterdam. Van deze ets die Rembrandt maakte met burijn en droge naald zijn in totaal vijl staten bekend, waarvan experts hel zeker achten dat zij Rembrandts ei genhandige afdrukken zijn van de originele etsplaat Wij reproduceren hier links de authentieke ets (tweede staat) naast de imitatie die in Madrid is opgedo ken. De verschillen zijn opmerke lijk. Het echte stuk vertoont zich als gave eenheid: de namaak ram melt aan alle kanten. Al aanstonds valt op, hoe onbekwaam de kop is gedaan: een dood, plat vlak. Ogen, snor neus en mond wijken niet slechts sterk af van het origineel, maar verraden bovendien een ama teuristische hand. De neus is wel het toppunt van onbekwaamheid. Het gelaat heeft voorts weinig ka- Vage massa Voor de hoed geldt hetzelfde: bij Rembrandt volume, ronding en ge raffineerde schaduwwerking, in de nabootsing is alleen een vage platte massa. Bij Rembrandt is de figuur duide lijk los van zijn omgeving; de copi- ist heeft daar geen kans toe gezien. Bij Rembrandt valt het licht van achter hem naar binnen (want de achterwand is duister) bij de na maak is de lichtinval anders, maar volslagen onrembrandtiek. Men let te op de foutieve verdonkering van de raamstijl. Het bericht dat de Spaanse vondst is afgedrukt op papier uit Rembrandts tijd geeft bij zoveel armzalige nabootsingen geen enkel bewijs van echtheid. Papier uit de zeventiende eeuw is overal verkrijg baar en er zijn nog originele etspla ten van grote meesters in omloop. Het feit dat vele etsers na de eerste staat veranderingen op de plaat aanbrachten (bij de onderhavi ge ets uit 1648 signeerde en dateer de Rembrandt pas de tweede staat) maakt het vervalsers gemakkelijk, niet-ingewijden om de tuin te lei den. die man op het podium, die zijn tra nen nauwelijks kan bedwingen als hij antwoord moet geven op Willem Duys' vraag: Wat zijn nu uw hoofd motieven. waarom wilt u dat alle maal? Mijn hoofdmotieven, zegt Van Zuy len zacht, zijn mijn vier kleinzoons. In de zaal valt een doodse atilte, ln de huiskamers eveneens. Kort voor het einde van zijn inter view doet Van Zuylen een laatste beroep op allen, die naar hem luiste ren: Laat ik, als ik dinsdag thuiskom, veel adhesie-betuiglngen [j fjEl mogen vinden. Dan vertrekt hij naar Zeist, waar hij een rustig week-ein- de hoopt door te brengen. Een briefschrijfster: Ik heb er dn hele nacht niet van kunnen slapen. Feitelijk zou iedereen op een bepaal de dag een witte vlag moeten uitste ken. Een ander: Ik zou u wel willen omhelzen. Ook een brief: Gelukkig, eindelijk eens iemand, die zich inspant voor wat wij zo graag willen. En, met een aardige speling op de naam Dokter Lastpost: Ik hoop, dat u spoedig da Last Post over onze militaire uitga ven zult kunnen blazen. NIETS Van die rust komt niets. In Zeist hoort hij, dat al ettelijke kijkers hem hebben gebeld. Tot ver na mid dernacht rinkelt de telefoon. Uit alle delen van het land ontvangt hij blij ken van sympathie met het plan, dat hij enkele uren daarvoor heeft ont wikkeld. Een boerin uit Markelo: We heb ben met ons negenen naar u ge luisterd. Het was geweldig. U krijgt van ons allemaal een kaart Een jon geman: Ik ben lid van een gerefor meerde jongelingsvereniging. Kunt u mij uw speech toesturen, dan kan ik er op onze club over spreken? Zaterdagmorgen om 9.00 uur be gint het bellen weer, tientallen tele foontjes achter elkaar. En zelfs de zondag daarop blijft de telefoon rin kelen. Dan denkt Van Zuylen een wijs besluit te nemen. Hij zegt: Ik ga een dag eerder naar Den Haag. DEUR Even hartverwarmend als de in houd van de telegrammen, brieven en briefkaarten is de hulp, die hem allerwege wordt aangeboden. Een overbuurman: Vanmiddag ben ik bij je. Een gepensioneerde, die even langs komt: U kunt altijd op me rekenen. Niet voor een bestuursfunc tie, maar als propagandist. Er zijn besturen van organisaties, die hem door de telefoon vertellen: Met al onze leden sluiten we ons bij u aan. Van Zuylen: Ik heb dringend een secretaresse nodig, die alle brieven sorteert. Gelukkig weet ik een goe de, die mij best een maand wil hel pen. Daarna zullen we wel verder zien. Wellicht heeft hij in de toekomst ook geld nodig om bepaalde kosten te kunnen dekken. Van Zuylen: Ik maak me nergens zorgen over. Op 18 december van het vorige jaar werd ik voor de AVRO geïnterviewd. Ik vertelde in dat praatje ook over mijn vredes-ideeën. Kort daarop kreeg ik een brief van een rustend arts: Ik kan zelf niets meer doen, ik ben te oud. Maar sta mij toe u in uw arbeid te stimu leren door een gift. Hij stuurde me 1.000. Als hij maandagmorgen zijn wo ning in de Sterappelstraat 57 te Den Haag wil binnengaan, kan hij slechts met moeite de deur open du wen. Een grote stapel brieven en briefkaarten heeft zich erachter ver zameld. Buren vertellen hem: Het hele week-einde zijn er mensen geweest, die wat in de bus stopten. Een man kwam zelfs een hele dikke actetas ledigen. Ook in de Sterappelstraat krijgt Van Zuylen geen rust. Het eefste te lefoontje is van de posterijen: We hebben zo'n vierhonderd briefkaar ten waarop strafport moet worden betaald, en verder liggen er twee grote postzakken klaar, die we straks bij u zullen afleveren. Er komt een telefoontje van een inwoner uit Amersfoort: Ik ben be reid op eigen kosten twee dagen per week naar Den Haag te komen en u te helpen. Van een hoogleraar uit Den Haag: Een dergelijk plan als u ontvouwde, hebben we enigszins uit gewerkt. Ik kom vanmiddag met u praten. Ook een telefoontje: Zouden we niet een nieuwe politieke partij kun nen oprichten? Van Zuylen Is in zijn antwoord kort: Nee! HARTVERWARMEND Brieven, briefkaarten en telegram men stromen maandag het huis aan de Sterappelstraat binnen. En de in houd is hartverwarmend. Een tele gram eindigt: We wensen u Gods beste zegen toe. Een tweede: Ik ben het volkomen met u eens, dat van Nederland een vredesland gemaakt kan worden. Ik hoop, dat u met deze missie zal slagen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 7