CH
rouwen in het leven
van 39Papotsjka??
IN HOUANO
SFAAT EEN HUIS
I9RAIFFEISENBANK
Mausoleum Doorn
naar Duitsland?
F
Elf doden
in Djiboeti
alles
goed/
en(
wel1
1
DINSDAG 21 MAART 1967
jXCLUSIEF
EEN
MWVn 1 EK v Ars BBP
1 DICTATOR
(Van een onzer redacteuren)
E VERWIJDERING, die langzaam tussen Swetlana en
„papotsjka" (papaatje) ontstond, had ook een na
tuurlijke oorzaak. Na het overlijden van Nadezjda
Alliloejewa gingen vrouwen weer een belangrijke rol
telen in het leven van Stalin. Dat bleef voor de buitenwereld
W ant de dictator liet zich in het openbaar nooit in
vjezelschap van vrouw of kinderen zien.
Alleen de weinigen, die in het Kremlin of een van de
datsja's" van de dictator werden ontvangen, vingen wel eens
glimp op van een van zijn familieleden.
iO
eerste vrouw in het leven van
Stalin was Jekaterina-Swanidze.
104 leefde hij al enige tijd samen
deze gelovige Kaukasische hoeren
eer.
n naam was toen nog Josef Wissa-
witsj Dzjoegasjwili. Hij werd ge-
wegens revolutionaire activitei-
in durfde het niet tot een (kerke-
huwelijk laten komen, uit vrees
de tsaristische politie gegrepen te
n.
familie van Jekaterina
moeder bleven echter bij hem
:r ingen. Ten, slotte gaf hij toe, met
e" in de kerk te zullen trouwen,
gfel zou hij daarmee riskeren, gear-
erd te worden.
In geheim
Dzjoegasjwili herinnerde
zo schrijft Boedoe Swanidze in
oom Josef Stalin", een pope in
imilie te hebben, die haar wel
goede dienst zou kunnen *be-
pin. Zij wist deze neef ervan te
uigen er gQed aan te doen het
gj lijk van Josef en Keke in het
Ti in de kerk van Gori in te zege
huwelijk duurde slechts vier
toen stierf Keke. Volgens offi-
rnjgegevens had zij maar één kind:
Berichten als zou zij ook een
3d er hebben gekregen, vinden ner-
K. «vestiging.
1917 was Josef Dzjoegasjwili
Pas na de revolutie kon hij weer
aan een huwelijk gaan denken. Zijn
keus viel op Nadezjda Alliloejewa, die
hem twee kinderen schonk: Wassily en
Swetlana.
Voordat Nadezjda in 1932 onder ge
heimzinnige omstandigheden stierf,
was Stalin al op goede voet geraakt
met haar vriendin Lisa Chasanova. De
dictator had haar op advies van zijn
vrouw een betrekking gegeven bij het
secretariaat van het Politburo.
Aanvankelijk deed Lisa alle moeite,
uit de omgeving van Stalin te blijven.
Ook na de dood van Nadezjda zorgde
zij ervoor, altijd in gezelschap te zijn,
als zij haar chef ontmoette, aldus de
uit de Sowjetunie gevluchte Rus
Anastas Petrosian.
Na- verloop van tijd liet Stalin ech
ter duidelijk merken, dat hij met haar
wilde trouwen. Zo ver is het echter
nooit gekomen. Swetlana Stalina kan
wellicht vertellen, hoe het kwam. dat
Lisa Chasanova plotseling uit het le
ven van haar vader moest verdwijnen,
naar Swerdlovsk nog wel.
Aangenomen wordt, dat Lazar Kaga-
novitsj, een van de belangrijkste mede
werkers van Stalin," er de hand in
heeft gehad. Hij wilde de vriendschap
van Stalin winnen om zijn positie tegen
over zijn rivalen in het Kremlin te
versterken.
DJIBOETI Vanaf het vallen van
de avond tot het aanbreken van de
ochtend geldt in de Afrikaanse wijk
van Djiboeti, hoofdstad van Frans So-
maliland. een uitgaansverbod.
Gouverneur Louis Saget besr.ot
gisteren tot deze maatregel over te
gaan nadat in deze wijk een hevig
straatgevecht had plaatsgehad. Elf
Afrikanen kwamen erbij om het leven.
22 personen, onder wie drie Westerse
journalisten, raakten gewond.
Saget heeft de veiligheidstroepen ge
machtigd overtreders van net uit
gaansverbod neer te schieten. De veilig
heidstroepen, bestaande uit de Franse
politie en het leger, zijn versterkt met
300 parachutisten.
De gehele Afrikaanse wijk is afge
grendeld en omringd met prikkel
draad, machinegeweren, mortieren, ge
vechtswagens en honderden soldaten.
Huis aan huis wordt huiszoeking ver
richt op wapens en identiteit. Tiental
len Somali's, die geen identiteitspapie
ren konden tonen, werden gearresteerd
en weggevoerd.
De ongeregeldheden zijn ontstaan
uit protesten tegen de uitslag van het
referendum, dat een voortzetting van
de koloniale status van Somaliland als
de wens van het volk opleverde.
WASHINGTON De Ameri
kaanse vice-president, Hubert H.
Humphrey, zal bezoeken brengen aan
West-Duitsland en enkele andere
Westeuropese landen, zo heeft het mi
nisterie van buitenlandse zaken giste
ren meegedeeld.
lorproefje
ef£T referendum in Frans Somali-
co land heeft de politieke proble-
in dit Afrikaanse gebied niet
i vjelost.
^meerderheid stemde voor hand
ling van de band met Frankrijk.
Pjj grote minderheid wenst zich
w^r echter niet bij neer te leggen
eni Franse bestuur staat nu voorj
l t»ndankbare taak de rebellie van
Witeleurgestelde Somali's neer te
u^ten Ethiopië heeft reden, ver-
I0"*d te zijn over de uitslag van
referendum. Haar belangen
ook mi door Frankrijk be-
Samenzwering
Als de dictator met zijn zuster Rosa
zou trouwen, zou hij zijn doel hebben
bereikt. Het was Kaganovitsj echter
ter ore gekomen, dat Stalin zijn zin
nen op Lisa had gezet. Hij stelde daar
op pogingen in het werk, Lisa en haar
familie als verraders aan de kaak te
stellen.
Stalin kon het niet geloven en liet
een onderzoek instellen. De macht van
Kaganovitsj bleek echter beperkt: de
beschuldigingen werden ontzenuwd.
Lisa en haar familie gingen vrijuit.
Het duurde niet lang, of Kaganovitsj
kreeg toch zijn zin. Na een feestje in
een van Stalins buitenhuizen zag een
lijfwacht midden in de nacht een man
de slaapkamer van Lisa binnensluipen.
Het bleek de adjudant van
maarschalk Worosjilof te zijn, die goed
bevriend was met Kaganovitsj. Lisa
wist niets van dit „bezoek" af, maar
Stalin had zijn conclusie al getrokken
en liet haar naar Swerdlovsk „over
plaatsen"
Verdrongen
Zij werd verdrongen door een jonge
re vrouw, met wie Stalin in alle stilte
trouwde. Van haar wordt verteld, dat
zij de beroemdste vrouwelijke vlieger
van de Sowjetunie was. Haar naam
was Marina Raskowa of Polina Rasso-
was. Zij wordt beschreven als een gro
te forse jonge vrouw met een zware
stem, afkomstig uit Berdiansk aan de
Zee van Azow.
Na haar huwelijk hield zij op met
vliegen. Men zag haar vrijwel nooit in
Moskou. Waarschijnlijk woonde zij in
Stalins buiten Sotsji aan de Zwarte
Zee. In de Tweede Wereldoorlog ging
zij weer vliegen. Bij een aanval op j
een Duits vliegveld zou zij zijn omge- i
komen.
Stalin in zijn jongere jaren in
gesprek met de schrijver Maxim
Gorki.
Swetlana
Opvallend is, dat in diezelfde perio
de de belangstelling van Stalin voor
Swetlana terugkeerde. Hij leek een an- j
der mens te zijn geworden. Maar ook
deze verandering was tijdelijk. Toen i
de Duitsers eenmaal op de terugtocht
waren verviel „Papotsjka" weer in
zijn oude gewoonten.
Ook vooru gemakkelijker
en prettiger eten met Uw
kunstgebit, dank zij een
grotere kauwkracht.
Als U lost hebt met Uw kunstgebit, zal Uw
tandorts U het soeciole Dentofix-kleef-
poeder kunnen oonbevelen. Uw gebit komt
daardoor vaster te zitten en zol bij het
spreken niet gaon schuiven of loslaten,
zodat U zich zekerder gevoelt. Het ge
voelige tandvlees wordt door Dentofix
beschermd, zodat U steviger kunt bijten
spaarbank en alle bankzaken
\2t
:md.
Na het vertrek van Lisa werd Rosa i
Kaganovitsj Stalins secretaresse. Na i
verloop van tijd werd zij zijn vrouw.
Of een officieel huwelijk werd geslo
ten is niet met zekerheid bekend. Lang
heeft het echter niet stand gehouden.!
Morgen: Swetlana
na de dood van
haar vader
hoesten, zelfs niezen en U spreekt duide-
lijker. Dentofix voorkomt ook slecht rie
kende odem (gebitsgeur).
Schofj U nog heden Dentofix aan.
Verkriigboar bij Apothekers en Drogisten
I in neutrale, plastic strooiflacons a fl. 2.35.
NEW DELHI Het nieuwe In
dische kabinet onder mevrouw Indira
Gandhi heeft maandag met 257 tegen
162 stemmen het vertrouwen
parlement gekregen.
de republiek Somali is het re-
aat een grote teleurstelling.
Ir plannen voor Groot-Somali
n nu niet door.
gevaar, dat zij zal trachten,
ber doeleinden met geweld na te
w!ven, Is niet denkbeeldig. De on-
van gisteren zijn mogelijk
voorproefje.
lis dan ook de vraag, of Frank-
'°la|Zich erg gelukkig voelt met het
dat de meerderheid vertrouwen
ty^et Franse bestuur heeft uitge-
I: fken.
ijk k
lemmering
:red conferentie op Guam heeft een
31 ander verloop gekregen danj
n I Amerikaanse zijde werd ge-j
ft. Dat moet voor president i
.pson een teleurstellende ontwik-
zijn.
reeds dat het de be-
Ing van de Amerikaanse presi-
[3 was, voornamelijk aandacht te
^Deden aan versnelling en verbe-
pg van het pacificatie-program-
d (in Zuid-Vietnam.
ijiier Ky doorkruiste echter de
'r Jtoen van de president door in
t felle rede verheviging van de
ro^chtshandelingen en uitbreiding
de oorlog (tegen Noord-Viet-
n Ste eisen.
dan ook reden om aan te ne-
ita]l, dat de geruchtmakende con-
inialpie op Guam in een spraakver-
vijilfing is geëindigd. Johnson is
end" een illusie armer geworden.
OTwmwil van de Zuidvietnamese
ienhier, mede te werken aan het
len naar een vreedzame regeling
jP'Biet Vietnamese conflict, is ko-
iOp de molen van Hanoi.
gn2pndermijnt ook de onderhande-
ernlpositie van de Ver. Staten, om-
ver*ij de aandacht afleidt van de
i rrferlng van Noord-Vietnam. aan
plaats te nemen.
Nu daal ik misschien in uw ge
waardeerde achting, maar ik zal
het maar zeggen: ik ben dol op !ek-
1-er eten. Ben dan ook verschrikke
lijk trots op een paar specialiteiten,
waarvan ik beweer dat het niet het
recept is, dat het hem doet, maar
het ondefinieerbare van een snufje
en een scheutje op de juiste tijd.
Overigens behoort er een wel gedok
te tafel bij, en wat aardige gezich
ten rond die tafel. De conversatie
komt dan wel vanzelf.
Ik ben er niet zo een. die te holle-
bollegijzen zit in haar eentje. Hoe
heb ik me dan ook thuis gevoeld
bij de negentien vermaarde Neder
landse restaurateurs, die zien vere
nigd hebben tot de alliance gastro-
nomique en dat feit vierden met
e koud buffet, waarvoor ieder één
schotel geleverd had.
Negentien smulhuizen in Neder
land. Heb ontdekt, dat in n?t zui
den en oosten van ons land een
autotocht te maken zou zijn voor
een gastronomische week, dat i.-c in
Zierikzee in het Poorthuys aan
mijn trekken kom en in Rotterdam
in Old Dutch; in Leiden in Oudt
Leyden, in Oegstgeest in de Beuken
hof en dat Den Haag noch Scheve-
ningen meedoet, wat een pijn'ijke
bekentenis is.
Dat koud buffet was iets fan
tastisch, maar ik zal proberen daar
een andere keer van te vertellen.
De conversatie was namelijk even
kruidig.
Zo leerde ik. dat restaurateurs
geen klanten hebben, maar gasten
kennen. Als u het subtiele verschil
begrijpt.
Een mannelijk collega, mannen
zijn altijd zo zakelijk, merkte op
dat „uit eten" zo'n dure aangelegen
heid werd. zeker in een fijn restau
rant. Antwoord van een der gasthe
ren: „Achter elk gerecht staat de
prijs. Het is dus een optelsom voor
Uit eten
de bestellende om te weten wat hij
voor de prijs die hij besteden wil,
kan laten komen".
Waarbij ik nog een tip heo voor
hen, die met gasten uit gaan. Weet
u dat u juist in die fijne zaken
twee soorten menukaarten hebt?
Eén met prijzen voor de aanbieder
van het diner en één zonder voor
de gasten.
Plezierig voor de gasten, die zich
niet gegeneerd behoeven te voelen
als ze per ongeluk het duurste uit
zoeken of voor hen. die geneigd
zijn uit bescheidenheid het goed
koopste te kiezen ook als ze net
zo'n trek in dat andere hebben. En
prettig voor de gastheer. Men biedt
nu eenmaal geen geschenk aan met
een prijskaartje er op.
Een gesprek over het opmaken
van schotels: „Daar is geduld, vin
dingrijkheid en kleurgevoel voor no
dig". De man. die dit zei wees me
op gele appels, uitgehold en gevuld
met rode veenbessen, de compote
bij een wildschotel. En pinkla.nge
stukjes komkommer, jle komkom
mer dwars doorgesneden. In deze
schuitjes een mengseltje van dop
erwtjes en worteltjes. .Je zou ze
om in de slaatjes te hlijven, ook
met tomaat en eigeel kunnen vul
len. bedacht ik al.
Hoe het mogelijk is bij een entou
rage van kreeften op artisjokkenbo-
dems en fijnste patés, die je alleen
met je ogen dicht volledig kan ge
nieten, weet ik niet, maar opeens
spraken we over capucijners met
spek. En ziet, ook die kunnen een
fijnproever in vervoering brengen.
Mits omgeven door blanke u:en rin
gen, bronsgefruite dito's, de spekjes
iuist van knapperigheid en het au
gurkje net op zout voor de beet.
Laatste vakmanszucht: „Als de
vrouwen meer werk van net koken
maakten, zouden er meer man
nen-fijnproevers zijn en zouden die
mannen hun vrouwen vaker meene
men voor een feestelijk etentje".
Het is wat ingewikkeld gerede
neerd, maar we kunnen er eens
o.ver nadenken!
(Vervolg van pag. 1
De voormalige kroonprins, die
na de Eerste Wereldoorlog op het
eiland Wieringen werd geïnter
neerd, riep al in 1947 de bemidde
ling in van zijn achternicht, konin
gin Mary van Engeland. Hij ver
zocht haar bij de Nederlandse rege
ring en bij koningin Wilhelmina
stappen te ondernemen om te
trachten het familiekasteel Doorn
weer in zijn bezit te krijgen.
Weifelende houding
Pogingen in dezen heeft ook de hui
dige chef van het Huis Hohenzollern
gedaan. Volgens onze zegslieden: mede
werkers en medestanders van prins
Louis Ferdinand dus, zou koningin Ju
liana er veel voor voelen de inbeslag
neming ongedaan te maken.
Den Haag neemt nog een weifelende
houding aan. Vooruitlopend op een
finitieve beslissing zou men de prins
hebben laten weten dat hij eerst 6 mil
joen gulden aan vermogensbelasting
zal moeten betalen alvorens de in Ne
derland verblijvende familiebezittin-
gen „überhaupt" zullen kunnen wor
den teruggegeven.
Prins Louis Ferdinand denkt hier
niet aan. Hij acht het onrechtvaardig
dat over in beslag genomen goederen
en kapitaal meer dan een kwart eeuw
na het overlijden van de eigenaar be
lasting moet worden betaald. De fami-
lie heeft de confiscatie niet gewild.
Dat de keizerlijke bezittingen thans
nog in Nederland zijn, is een gevolg
van een daad, die door Den Haag is
gesteld.
De Hohenzollcrns zijn niet bereid of
I in staat het bedrag te noemen, waai
1 het om gaat. Het aan te spannen pro
ces. dat een kapitaal van 800.000 gul
den tot inzet heeft, zou als een proef-
i proces moeten worden gezien.
„Het betreft onder meer de onschat
bare bibliotheek", aldus een zegsman,
„het zilveren servies, dat het Duitse
volk zijn keizer ter gelegenheid van
diens 25-jarig jubileum heeft gegeven,
historische briefwisselingen, waaron-,
der één met Churchill, en een aantal
zaken van groot politiek belang. Ook
stelt de familie bijzonder veel prijs op
het meubilair van de werk- en de sterf
kamer van de keizer, zomede dat van
de sterfkamer van de keizerin".
Een andere zegsman vertelde: „De
tegenwoordige chef van het Huis Ho
henzollern stoot zich er bijzonder aan
dat de bezittingen van zijn overleden
grootvader in Nederland en soms daar
buiten tegen betaling te bezichtigen
zijn. Men tracht geld te maken met
kunstschatten, die een ander toebeho-
en".
Gestipuleerd werd nog dat prins
Louis Ferdinand geen enkele kri
tiek heeft op de wijze, waarop de
keizerlijke bezittingen in Huize
Doorn onderhouden worden. Inte
gendeel: hij heeft er de grootste
lof voor. De tand des tijds kan er
bij wijze van zeggen niet aan kna
gen.
Koppigheid
Zijn verontwaardiging over de „kop
pigheid" van de Nederlanders zou de
prins ook op een annere wijze tot ui
ting willen brengen- Hij zou overwegen
het mausoleum van dc keizer naar
Duitsland te laten overbrengen,
ofschoon de laatste in zijn testament
heeft bepaald dat zijn stoffelijk
overschot in Doorn moet blijven
rusten zolang de monarchie niet
hersteld is.
Keizer Wilhelm II kwam na de mili
taire nederlaag van zijn rijk „met een
paar miljoen goudmark op zak" in Ne
derland aan. In 1920 kreeg hij toestem
ming 56 wagons met kunstschatten uit
zijn Duitse kastelen naar Doorn te la
tei overbrengen. Onder het regime
van de republiek Weimar werd de fa
milie Hohenzollern met 15 miljoen
goudmark en 250.000 hectaren land
schadeloos gesteld.
De oudste zoon van de keizer, kroon
prins Friedrich Wilhelm, had uitgespro
ken nazisympathieën. Diens oudste
zoon, prins Wilhelm von Preussen,
sneuvelde in 1940 in Frankrijk, waar
hij als eerste luitenant in het Duitse
leger dienst deed.
De huidige chef van het Huis Hohen
zollern is de tweede zoon van de
kroonprins. Hij kreeg een vliegeroplei
ding in de Verenigde Staten en diende
tot 1940 bij de Duitse luchtmacht. De
gehele oorlog door onderhield hij nau
we contacten met Duitse verzetsgroe
pen, waarvan er enkele de monarchie
wilden herstellen.
Prins Louis Ferdinand, die zeven kin
deren heeft, gebruikt dit laatste als
een van de pijlen op zijn boog. Als
anti-nazi en als man, die bij de misluk
te aanslag op Hitler in 1944 betrokken
was. is hij van mening dat het Neder
lands deel van de familiebezittingen,
die hij beheert, niet onder het
hoofdstuk vijandelijk vermogen had
mogen vallen.
De teruggave van een klein en onbe
langrijk deel van de bezittingen dit
gebeurde in 1964 en betrof voorname
lijk meubilair acht de chef van het
Huis Hohenzollern in dit verband in
consequent.
Een zegsman: „De mooiste en kost
baarste stukken werden door Neder
land behouden. Men gaf de Prins al
leen die zaken terug, welke men in het
museum Huize Doom niet langer kon
gebruiken. Wat waardevol was, hield
men zelf. Over recht gesproken!"
Prins Louis Ferdinand in zijn
huis in Berlijn. Hij bekijkt twee
stoelen uit het keizerlijk bezit,
die hem in 1964 yjerden terug
gegeven.
J-JET mausoleum in Doorn,
waar de keizer ligt begraven.
Zijn kleinzoon wil de stoffelijke
resten naar Duitsland laten over
brengen.
Schttndpttal
Een van de hoogtepunten in de
beschouwing van uw radio en tv-re-
dactie over Nina en Frederik moest
blijkbaar weer zijn het „in het nauw
drijven" van deze artiesten wegens
hun komende optreden in Zuid-Afri-
ka. Wie daar komt met de wil uit
eigen ogen te kijken en zonder het
vooropgezette doel een protestactie te
gen de regeringspolitiek op touw te'
zetten moet per se aan de schandpaal.
Het zingende echtpaar heeft zich
daar nu eens niets van aangetrokken
door te stellen „wij komen gewoon
zingen voor mensen die naar ons wil
len luisteren".
Dat zij zonder agressieve bedoelin
gen naar Z.-A. gaan zou hun wel
eens de agressie kunnen bezorgen van
hen, die zelfs de politieke moord in
nerlijk aanvaarden, wanneer dat
klopt met hun politieke denkschema.
Merkwaardig: onmiddellijk nadat
ik het „verslag" van u had gelezen
kwam op het tv-scherm het beeld
van oud-minister Suurhoff en de ver
melding dat hij als minister eveneens
zakelijk Z.-A. heeft bezocht (onder
zoek emigratiemogelijkheden).
Mij is niet bekend dat hij daarbij
voorwaarden heeft gesteld, zoals de
parlementaire commissie onder lei
ding van prof. De Gaay Fortman dat
wel deed, waardoor deze missie, zeer
tot schade van de betrekkingen tus
sen beide landen, niet doorging. Zeer
tot schade ook van de mogelijkheid
om ertoe mede te werken invloed uit
te oefenen op de ontwikkeling van
het denken over de verhouding tus
sen de verscheidene groeperingen der
bevolking.
Het is mij uit twee langdurige be
zoeken aan Zuid-Afrika gebleken, dat
men daar prijs stelt op een oprechte
gedachtenwisseling, ook al gaat die
rechtdraads in tegen de eigen mening,
Blijkbaar was de mode Zuid-Afrika
aan de schandpaal te binden toen al
I te zeer in zwang gekomen om een
i onderzoek zonder voorwaarden en
j een gesprek aan de ronde tafel te
kunnen accepteren. Jammer.
I Hilversum G. H. Hoek
