op de Rijm
is weer je ware
LONDEN
f 55.90
Moderner materieel
voor zontreinen
Argentijnse folklore
in Grote Doelenzaal
'i
Stratford per
reiskoets
SPOOR OOK VOOR
„ALL IN"-REIZEN
Auto op trein:
dit jaar 10.000
DINSDAG 21 MAART 1967
Caransa koopt
nachtclub Femina
AMSTERDAM s De heer M. Ca
ransa heeft als laatste aanwinst ran
zijn naamloze vennootschap het pand
Femina op het Rembrandtsplein In de
hoofdstad voor ruim een miljoen gul
den gekocht van Bouwes' Expioitade-
maatschappij. Femina is de enige ech
te nachtclub op dit plein, want zij
sluit pas om vier uur en op zaterdag
zelfs om vijf uur.
Het is nog niet zeker welke bestem
ming Caransa eraan zal geven. Het zal
zeer waarschijnlijk wel een nachtclub
blijven. Over de bestemming van oe
vijf bovenverdiepingen is men nog in
beraad.
Femina is gelegen naast de voorma'i-
ge doofpot van Max Tailleur, waar
thans een Engelse pub is gevestigd en
is een van de weinige panden op liet
Rembiandtsplein die niet in handen
van Caransa zijn.
Vier jongemannen zijn in Spanje
veroordeeld tot een maand en een dag
gevangenisstraf. Zij hadden gepro
testeerd naar aanleiding van het val
len van H-bommen op Spaans grondge
bied na de botsing van twee Amer.-
kaanse vliegtuigen op 17 januari 1966
bij Palomares.
tweemaal per dag
Hoek van Holland vertrek 12.00 en 23.40 uur
Londen aankomst 20.20 en 9.14 uur
Hoek van Holland-Harwich
ROTTERDAM Een helaas slechts
matig bezette Grote Doelenzaal
waarschijnlijk een gevolg van te wei
nig publiciteit was maandagavond
getuige van een bijzonder interessante
avond onder de naam „Musica Folklori-
ca Argentina". Centraal op het pro-
gramme stond voor het eerst in
Europese uitvoering de door de
grammofoonplaat ook hier zeer bekend
(van onze scheepvaarlredacteur)
((OTTERDAM Alkmaar meer en steeds vroeger in het aar komende
boekingen laten er geen twijfel over bestaan dat het allereerste
reisdoel van de Europeanen een vaartocht op de Rijn zich lang
zaamaan een plaats herovert tussen de grote berg van vlieg,- bun
galow-, camping- en hotelreizen naar zonnig Zuid-Europa. De popu
lariteit van het eenvoudige tripje naar Rüdesheim kosten 150
gulden en de super-de-luxe cross cruise Rotterdam—Basel vice versa
van tegen de duizend gulden is stijgende. Europa's slagader die
zich meer dan 800 kilometer door een afwisselend landschap slingert
is wederom in trek.
zet blijven. Globaal 80 procent van
de toeristen maakt een enkele reis
(vijf dagen Rotterdam-Bazel of vier
in omgekeerde richting-stroom
mee!), de rest vaart op en neer. Zij
die een enkele reis maken, kunnen
met een vrachtrederij hun auto la
ten overkomen en op die manier
terugreizen.
Voor het eerst zal in de geschiede
nis van de rederij dit jaar ook 's
winters worden gevaren. Rond
Kerstmis en Nieuwjaar gaat men
het proberen met speciale cruises,
waarbij gala-diners, orkesten en
scheepshals voor de nodige warmte
moeten zorgen.
In het seizoen is de Rijn-toerist
echter op zichzelf aangezen. Men
staat op het standpunt dat de na
tuur en het varen op zich de
mensen voldoende zal bezighouden.
Gelegenheid voor landuitstapjes of
Cross cruises
en eenvoudige
reisjes veel
gevraagd
Het lolbroekerige Rijnreisje
'an weleer veelal gecombi-
•rd met en in stand gehouden
>r de niet aflatende ijver van
accordeonist en het ledigen
in een menigte flessen wijn
it het nog slechts ten (heel
leine) dele. Feestreizen van
allooi hebben jaren geleden
aad bloed gezet en mengeen
na het horen van wilde ver-
ïlen het varen op de Rijn voor
'at het was.
Maar met het afnemen van dit
ort tochten en gelijktijdig de
irvuiling van het Rijnwater
vam toch de animo voor het altijd
kkende Vadertje Rijn weer terug,
i dan niet als een feestvierders-
room, maar louter als een toe-
stisch aantrekkelijk, rust uitstra-
nd vakantie-objekt.
De vloot van toeristenschepen is
roeiende: bootjes voor enkele tien-
Alen en schepen die plaats bieden
in honderden mensen. In drom
en steken ze dit seizoen weer van
al, bevolkt door een publiek dat
ler gemengd is: mensen die voor
t tiende keer gaan, mensen die na
ïle werelddelen gezien te hebben
el eens willen weten wat de Rijn
biedt en mensen die op gevorder-
leeftijd ook het buitenland voor
eerst eens willen aanschouwen,
p dat kan op velerlei manieren,
gen allerlei prijzen en op alle mo-
lijke soorten boten.
Qua comfort, verzorging èn prijs
annen de reizen van de
iln-Düsseldorfer Rheindampfschif-
hrt de kroon. De cross cruises
n deze 141-jarige Duitse rederij
n onder de Rijnreizen te vergelij-
n met de 80-daagse rond-de-we-
van de Holland-Ameri-
Lijn.
Dat was ook de opzet toen de
iln-Düsseldorfer in 1960 naar Rot-
•dam terugkeerde. Men probeerde
»t luxe schepen een sfeer te kwe-
n die de allure van een zeereis
>est benaderen. Tégen zat alleen
kwade naam die Rijnreizen had-
n gekregen, voor eigenlijk verder
es (behalve dan voor een zeer
ote groep natuurlijk de hoge
(ijs).
Elk jaar meer
Niettemin worden er elk jaar
ier toeristen met de vier schepen
ropa, Helvetia, Nederland en
ance (150-210 passagiers) ver-
erd. Daarbij moet direkt worden
regd dat de kurk waarop de cross
lises drijven de buitenlandse toe
ten zijn. Nog geen tien procent
mt uit Nederland, de rest uit alle
relddelen, zelfs uit Zuid-Ameri-
en Australië. De doorsnee Neder-
ïder geeft (hij kan vaak niet an-
rs) nu eenmaal niet zoveel geld
voor een vakantie die „toch
r een Rijnreisie" blijft
lijn-Passage Rotterdam (gene-
il-agent voor Nederland van de
Iln-Düsseldorfer) denkt zeker tien
vijftien jaar nodig te hebben
amusement aan de wal is er echter
te over, aangezien de schepen tegen
het eind van elke middag afmeren
in steden waar veel te doen en te
zien is: Düsseldorf, Koblenz, Mann
heim, Straatsburg en Bazel. Na het
aanschouwen van de talloze kaste
len, de met wijnranken begroeide
heuvels, de Loreley, de Drachenfels
en de Muizentoren plekjes die de
Duitsers angstvallig onaangeroerd
laten, wetende wat voor roman
tische klank ze hebben voor elke
toerist wil men toch wel eens
iets anders.
Van oudsher
Van oudsher zijn dat de trek
pleisters van een Rijnreis. Toen in
1824 de eerste tocht met toeristen
stroomopwaarts werd gemaakt,
moesten die plaatsen het reeds
doen.
Opmerkelijk is het dat Rotterdam
de baanbreker van de Rijnreizen is
geweest. Het schip De Rijn van de
Nederlandsche Stoomboot Maat
schappij uit Rotterdam was in
1825 het eerste schip dat de reis
Rotterdam-Straatsburg maakte.
Spoedig daarna rezen de rederijen
als paddestoelen uit de grond. Men
kon in die jaren met één kaartje
van Bazel naar Londen reizen. Dat
ging dan als volgt: per trein van
Bazel naar Straatsburg, per koets
van het station naar de kade, per
Rijnschip van Straatsburg naar Rot
terdam en dan verder per zeeschip
naar Londen.
De Köln-Düsseldorfer veroverde
zich een naam op de Rijn en ver
voerde per jaar miljoenen reizigers.
Met de Nederlandsche Stoomboot
Reederij (zoals de NSM na 1859
heette) kwam in 1928 een samenwer
king tot stand.
De Köln-Düsseldorfer legde zich
vooral op de passagiersvaart toe.
Na de laatste oorlog zette de Rede
rij Akkerman de aktiviteiten van
de NSR voort. Rotterdams passa
giersvaart op de Rijn scheen in de
jaren vijftig bijna ten einde, maar
er kwam op tijd een ommekeer
toen een Zwitserse maatschappij
twee fraaie schepen inzette. Kort
nadat de Londense(!) rederij Yacht
Holydays was begonnen, verscheen
in 1960 ook de Köln-Düsseldorfer
weer.
Sindsdien is het Rijntoerisme van
uit Rotterdam steeds beter gaan lo
pen, hoewel de aantallen passagiers
van de vooroorlogse jaren wel nooit
meer zullen worden bereikt. Naast
de Köln-Düsseldorfer namelijk hou
den zich nog slechts een paar
maatschappijen bezig met tochten
vanuit de Maasstad.
Meer interesse
Bij alle is een duidelijke tendens
naar meer interesse voor Rijnreizen
te bemerken. Een groot aantal rei
zen is nu reeds uitverkocht.
Een der grote is bijv. ook Alpina
Rijnlijn, die maandelijks vijf reizen
Rotterdam-Bazel v.v. biedt. De rede
rij heeft daarvoor twee schepen va
ren: de Ursula voor ongeveer 100
mensen en de Basilea voor zo'n 60.
Zeven dagen heen en vier terug.
Praktisch alle reizen zullen tegen
de, tijd van vertrek zijn volgeboekt
Een grote vloot variërend in capa
citeit van 23 tot 100 passagiers
bezit de Rederij W. F. Feenstra, die
naast Rijnreizen (niet verder dan
Rüdesheim) ook Neckar- en Moezel-
reizen organiseert. Een groot deel
van de trips is nu reeds volgeboekt
Enige reizen (in voor- en nasei
zoen) vanuit Rotterdam biedt ver-
N V Rijnboten. In de zomer
vaart deze maatschappij met de bo
ten Rijnmond, Rijnstroom en Rijn
haven (resp. 70, 100 en 100 passa
giers) voornamelijk vanuit Dor
drecht en Arnhem, en dan niet ver
der dan Rüdesheim. De rederij is
pas vijf jaar aktief.
Gevestigd in Rotterdam, maar va
rend vanuit Lobïth, is de Stichting
Watertransport Met één schip
de Mr. Jan Elshout vaart men
op en neer naar Rüdesheim. Per
week worden op die manier 100
mensen vervoerd, die zich groten
deels ook reeds hebben aangemeld.
geworden Misa Criolla, op Argentijnse
volksmotieven gecomponeerd door
Ariel Ramirez.
De avond werd geopend met een op
treden van het viertal „Los Fronteri-
zos" (ook bekend van voornoemde op
name), zangers en gitaristen, terwijl
één van hen het slaginstrument de
bombo bespeelt Na-deze in hoge mate
gewaardeerde warm muzikale en bij
zonder harmonieuze zang was de beurt
aan het fenomeen Jaime Torres, wiens
Wat deze kleine man op zijn charan-
go presteert, grenst aan het onmoge
lijke, niet in het minst door het onge
hoorde nuanceringsvermogen van deze
door en door bezielde en immer zeer
bescheiden musicus pur sang.
Hierna kwam dan, als afsluiting van
het gedeelte voor de pauze de Misa
Criolla aan de beurt in een weergaloos
fraaie uitvoering. In eendrachtige sa-
menwerkoing werd dit aangrijpende
werkstuk vertolkt door Los Fronteri-
zos, componist Ariel Ramirez aan het
cembalo, Jaime Torres, charango, Luis
(niet Carlos zoals het programma ver
meldde!) Amaya, gitaar, Domingo Cu-
ra, slagwerk en het klankvolle koor
„Easo y Maitea" uit het Spaanse San
Sebastian onder algehele leiding van
Maestro Bastida.
Na de pauze werd hetzelfde hoge ni
veau volledig gehandhaafd door de
zanger Chito Zeballos en de onvergete
lijke zangeres Mercedes Sosa, die wer
den gesecundeerd door gitarist Amaya,
die zich in een solonummer bovendien
deed kennen als een volmaakt en virtu-
instrumentalist. Componist Ariel
Ramirez wist de zaal tot ademloos
luisteren te dwingen in een meester
lijke imitatie van de charango, terwijl
hij een fraaie eenheid wist te bereiken
met Jaime Torres en Domingo Cura in
twee andere nummers.
Als slotnummer van het concert fun
geerde Ramirez' eveneens op de plaat
opgenomen compositie „Navidad Nu-
estra", waarvan de uitvoering berustte
bij hetzelfde gezelschap als bij de
Misa. Het publiek, dat tussendoor ook
al enkele toegiften had weten af te
dwingen, werd voor het enthousiaste
slotapplaus beloond met een herhaling
van „Los Reyes Magos" uit laatstge
noemd werk.
JE
eet komende seizoen, dat begin
maand is gestart en uitloopt ot
ilf oktober, zal wederom meer rei-
p bieden dan het vorige: totaal
0, d.w.z. 93 afvaarten vanuit Rot-
fdam en 97 vanuit Bazel. Dat
imt neer op 36.000 passagiers als
Ie reizen volgeboekt zouden zijn.
•als de zaken er nu voor staan.
'r naar uit dat men aardig
kant op gaat. In de echte zomer
landen zijn de meeste tochten uit-
Tkocht, in voor- en naseizoen wil
wel eens een aantal hutten onbe-
Half miljoen toeristen in
5 jaar per expres op stap
Ardennen op
ivervingstoer
Met de trein op vakantie.
Door de snelle opkomst van
het vliegtuig in het vakantie
verkeer, lijkt de goede ver
trouwde trein wellicht wat in
de vergeethoek te zijn ge
raakt. Maar iedere spoorman
en elk reisbureau zal kunnen
vertellen, dat dat maar
schijn is. Uit harde cijfers
blijkt zelfs duidelijk het te
gendeel. Groter dan ooit is
de afgelopen jaren de be
langstelling voor de snelle
comfortabele reisbureautrei-
nen geweest: de Bergland-Ex
pres, Hotelplan-Expres, Medi-
terraneo, Zon-Expres en Py-
reneo.
De laatste vijf jaar vervoer
den ze samen niet minder
dan 500.000 Nederlandse va
kantiegangers, die gezamen
lijk liefst 750 miljoen km af
legden. En daar zit nog elk
jaar een flinke stijging in. Zo
steeg het vervoer vorig jaar
nog met 11 procent tot
120.000, terwijl dit jaar nog
een groter aantal wordt ver
wacht.
Voor de toekomst zijn de
spoorwegen dan ook zeker
niet bang, ondanks de toene
mende concurrentie van het
vliegtuig en de particuliere
auto. Men geeft toe, dat voor
de verafgelegen gebieden de
balans in het voordeel van
het vliegtuig doorslaat, maar
voor de vakantiestreken dich
terbij tot in Alpen
wint de trein het.
Dat blijkt ook wel uit de
statistieken, die Oostenrijk.
Italië en Frankrijk als de be
langrijkste bestemmingslan-
den opgeven. Voor deze lan
den zijn de Nederlandse toe-
ristentreinen op
grootste „leveranciers'
West-Duitsland)
ropa.
Nachttreinen
Wat doet treinreizigers
voor de trein kiezen? In de
eerste plaats het feit, dat alle
toeristentreinen alle nachttrei
nen zijn, zodat er weinig ver
lies aan vakantietijd is.
Belangrijk daarbij is, dat
ze vrijwel geheel zijn samen
gesteld uit couchette- en
slaaprijtuigen.
De keus daartussen wordt
overgelaten aan de toerist.
Wil hij goedkoop overnach
ten, dan kiest hij de couchet
te aan beide zijden van de
coupé drie bedden boven el
kaar. Wie meer geld voor de
nacht over heeft, kiest het
ruimere en wat comfortabe
ler slaaprijtuig: bredere bed-
na de ^en (twee of drie per coupé)
(na en wasgelegenheid in de ei-
West-Eu- ge„ coupé.
Overigens: wanneer die ge
legenheid er niet in het eigen
compartiment is, kan men
die zeker wel ergens anders
in de trein vinden. Zo heeft
de Zon-Expres een hele wa
gon met waslokalen.
Een andere attractie van
de meeste toeristentreinen
vormt het barrijtuig naast
restauratie. De Hotel
plan-Expres doet het zelfs
heel luxe met een dansrij-
tuig.
Moderner
Een ander pré van de trei
nen is, dat ze doorgaand zijn
met uitsluitend in Nederland
opstappende reizigers. Onder
weg in het buitenland komt
er dus niemand meer in.
Daardoor kan het aantal stop
plaatsen minimaal worden ge
houden.
De treinen staan helemaal
ten dienste van de toerist,
waarbij reisbureaus en spoor
wegen comfort en snelheid
op de eerste plaats propage
ren.
Zo zal deze zomer een deel
der couchette-rijtuigen wor
den vervangen door een
nieuw moderner type, terwijl
de Zon-Expres de dienst Am-
sterdam-Boulouris-Nice met
anderhalf uur sneller gaat rij
den.
Wie niet ver van huis wil
deze zomer, kan zijn va
kantieland ook dichter bij
huis vinden. Dat wil het Bel
gische „interprovinciaal co
mité Ardennen-Maas" de
plannen makende vakantie-
vierder graag voor ogen hou
den. Vandaar zijn actie: met
een propagandawagen gaat
het straks Nederland door
om alle toeristische informa
tie te geven, die maar denk
baar is.
De volgende steden worden
aangedaan: Middelburg (28
en 29 maart), Schiedam (30
en 31 maart), Haarlem (1 tot
en met 3 april), Utrecht (4 en
5 april) en Tilburg (6 april).
Charmante informatrices zul
len vertellen, waarom de Ar
dennen een zo ideaal va
kantieland vormen.
Overigens krijgt men die
informatie ook bij het Bel
gisch verkeersbureau (Leid-
seplein 7, Amsterdam)
Vele duizenden toeristen
hebben genoten van hun reis
van Londen naar Shakespea
re's Stratford-upon-Avon
Maar hoevelen van hen heb
ben de reis in de 18de
eeuwse koets, door vier paar
den getrokken, gemaakt?
Elke Engeland-toerist zal
dit nu van mei tot septem
ber kunnen doen dankzij
het initiatief van „de 18de
eeuwse reismaatschappij". De
ze organiseert driedaagse
tochten (voor 500 gulden)
naar het Shakespeare-stadje,
waarbij gebruik wordt ge
maakt van koetsen, die ruim
te bieden aan 14 persone.
De koetsier, een koerier en
en hoornblazer in 18de eeuws
costuum ontbreken niet.
Als het experiment een suc
ces blijkt wil de maatschap
pij ook tochten naar andere
delen.van Engeland organise
ren.
Een treinvakantie hoeft niet altijd naar verre
streken te gaan. Voor wie dicht bij huis wil
blijven, graag per trein reist en een geheel ver
zorgde vakantie wil, hebben de N.S. een achttal
8-daagse en een tweetal 5-daagse verzorgde reizen
voor populaire prijzen. Vorig jaar schreven hierop
11.000 vakantiegangers in, voor het grootste deel
ouderen (76 procent was boven de 50 jaar).
De meeste belangstelling voor deze reizen
blijkt er bij mensen, die geen behoefte meer heb
ben aan verre reizen met alle vermoeienissen van
dien: vele voorbereidingen, problemen van
vreemde talen en onbekende spijzen. Aan „zon-aanbidding" hebben zij evenmin be-
J wensen en, dat geldt vooral voor de vrouwen (die 65 procent van de
deelnemers vormen) het comfort van een hotel, om „zich nu eens te laten verzorgen".
De arrangementen van de N.S. zijn „all in".
De 8-daagse reizen zijn: Friesland met 4 dagtochten naar Oost-Friesland, Schier
monnikoog Friese meren en Gaaster land; Zeeland met 3 dagtochten (o.m. naar de
vwSv-JiI' 5? UI"g met excursie» °m. naar de Belgische valleien en het
DuitseEifeigebergte: Twente met tochten o.m. naar Münster, Teutoburgerwoud en
door Overyssel; Vlaanderen met verblijf in Knokke en tochten door de Vlaamse Arden-
dnï'r £TiJ£J^St e" n!ariGunt' Brugge en Brussel: Brabant met o.m. een boottocht
FhZ. J w £n,€en dogt0ch,t n?ar Antwerpen; Montferland met o.m. excursies naar
d* SlUe/land met v,erbliif Winterberg en tochten naar Edersee,
de druipsteengrotten van het Rothaargebergte, Dillenburg en Marburg
5-daagse rei*en gaan naar Brussel (vol pension) en Londen (zonder lunch
en diner). De laatste reis wordt gemaakt per Harwich-boot.
in N/der?andteb«ïnnênVari"e" /UM0 De "izen kunnen b« stati°"
Vakantietehuis
op gratis grond
Wie met zijn auto op va
kantie wil, maar het te ver
moeiend vindt het hele tra
ject zelf te rijden, wordt de
autoslaaptrein geboden. Een
steeds grotere groep blijkt de
ze vorm van reizen de laatste
tijd te ontdekken. Vorig Jaar
steeg dit vervoer liefst met
40 proeent tot 7100 auto's
(met bijna 20.000 reizigers)
Dat het hier niet uitslui
tend om een luxe vervoer
gaat, blijkt aldus de NS, uit
het feit, dat maar 25 procent
eerste klas reisde, terwijl 75
procent de tweede klas nam.
In de slaaptreinen reide on
geveer 40 procent; in de cou-
Ubrië, een van de armste
en schilderachtigste streken
van Italië, gaat gratis land
weggeven aan buitenlanders,
reis), terwijl per persoon dan die er een vakantiehuis wil-
chette-rijtuigen
150 (retour tweede
klas) moet worden betaald.
Voor een couchette wordt
een tientje, voor een slaaprij
tuig ƒ55,- per persoon (enke
le reis, toeristenklas) als
toeslag berekend.
Daartegenover staat echter,
dat men zijn auto spaart en
veel tijd wint
Snel boeken
Autoslaaptreinen rijden er
thans uit Nedrland naar:
Avignon, St. Raphaël, Narbon-
ne (Frankrijk); Milan (Ita
lië); Salzburg en Villach
len neerzetten. Doel van het
plan is meer welvaart in dit
gebied te brengen. De enige
voorwaarde. die wordt
gesteld, is dat de nieuwe eige
naars binnen redelijk korte
tijd een huis bouwen op de
gratis percelen van 2000 m2
en dat ze beloven de grond
niet te verkopen.
Het aantal kavels is nog
niet bekend. Ze liggen op de
begroeide berghellingen van
de Apeniinen. Een aantal
biedt uitzicht op fraai gele
gen meren. Tot nu toe zijn al
meer dan 3000 aanvragen bin
nen eekomen.
procent (Oostenrijk), Biasca (Zwitser- Bet plan is afkomstig van
(ook deze treinen zijn uitslui- land- bij Lugano) en Poznan de directeur van de regionale
tend nachttreinen).
Kostbaar
Dit neemt overigens niet
weg, dat het toch altijd nog
een vrij kostbare zaak blijft
Wie een middenklasse auto
van Amsterdam naar Avig
non wil laten vervoeren kost
dat f 335 retour 195 enkele
(Polen).
Verwacht wordt, dat op de
ze lijnen dit seizoen zeker
10.000 auto's worden ver
voerd. Nu al zHn vele treinen
a 1 volgeboekt voor het
'-•oogseizoen in iuni en Juli
Wie nog een plaatsje wi'
doet er dus goed
r snel bij te zijn.
Deze zomer zal van 12
mei tot en met 2 september
tussen Enkhuizen en Stave
ren weer een hontdienst wor
den uitgevoerd De boot die
een caoaciteit heeft van 550
nassagiers. vaart dageliiks.
