Basis van al Weekagenda eeuwen Leidse impasse geleden gelegd werd Commentaar i Enquèterapport industrie uurs autohulpdienst toont veel negatiefs aan Kritiek op prioriteit van universiteit Rijnland Uit Leiden verdwenen en in Leiden gevestigde bedrijven BRILLANTEN SIERADEN JUWELIER v. d. WATER Straatterreur is overdreven EUWE LEIDSE COURANT 8 ZATERDAG 18 MAART TXST ZATERDAG (18 MAART) tote zaal Volkshuis, 8 uun De Ratel, pele filmavond, met muzdekensem- BJ.-gebouw, Levendaal 101: Wiege- ^cabaret. pen burg 10: jeugdontmoetingscen- l Rehoboth, soc. 't Roefje, dia- en tóe-avond over „Christus i pT"HAAG Diligentia, 1 uur: net „De zilveren fiets", 8.30 Komedie met „Mama. kijk i ZONDAG (19 MAART) mburg 10: jeugdontmoetingscen- j Rehoboth. open huis voor ieder- Maandag (20 maart) Bevrijdingskerk, 9 tot 12 en 2 tot bevolkingsonderzoek tuberculose juwburg, :he Comedie met „Lied in de sche- ïuis, 2 uur: .vergadering gemeente- iiden. ihal, 7.30 uur: ledenvergadering r.'iden. OI|oorzaal, 7.15 uur: Ex Animo, Mat- (generale repetitie) HAAG Schouwburg, 8. ible met „Ondine." HAAG Grote Kerk. repetitie Bachs Matthaus-Pas- zangyer. Excelsior. Dinsdag (21 maart) IBevrijdingskerk, 2 tot A30 zaal Gehoorzaal, 2.30 uur: afd. Ver. Huisvrouwen, lezing e zuidvruchten, wrzaal, 7.15 uur: Ex Animo, Mat- 19, 7 tot 8u.: spreeKuur (ratiecentrale. 7 tot 8 uur: zitting Bouw- Ned. Gemeenten. i Singel 236, 8 uun naj aarvergade- r Eendracht Verbonden. school Haagweg 4, 8 uur: „Nieuwe wegen." msweg 35a, 8 uur: openbare le- ipgadering D'66. 1 Boerhaavelaan 55, 8 uur: eind- tuinbouwcursus. f HAAG Schouwburg, 8.15 danstheater. HAAG Grote Kerk, 7 tngver. Excelsior met Bachs Mat- HAAG Diligentia, 8.15 xütal Jan Wijn. I Woensdag (22 maart) Iwkamer, stadhuis, 4 tot 6 sociale raadsvrouw, enhal, 8 uur: K. en O., lezing c T HAAG Schouwburg. 8.15 i Comedie met „Wie is bang j tia Woolf?" IÉ HAAG Diligentia. 8.15 i paanse pianiste Olegna Fuschi. I HAAG Kon. Conservatorium, I«Beestenmarkt 7, 8.15 uur: elektro- Imuziek. EVENINGEN Circus-theater, it: Fiesta Gitana. Donderdag (23 maart) 6ohool Du Reutraait 4. 9 tot 12 'lot 4.30 uur: bevolkingsonderzoek vi ilose. Singel 236, 8 uur: Leidse Chr. ri inbond. van Eibergen, voorzit- 'trfN.V. over „Sociaal-economische actieprogram drie vakcentra- ^ENINGEN Circus-theater, Ein Abend in Wien. Vrijdag (24 maart) netburg 10: jeugdontmoetingscen- ie< lehoboth, tienersoc. 't Venster, reen pastures. Zaterdag (25 maart) df- kerk. Oude Vest, 8 uur: Boeme- 'ond, mm.v. Willem Berkhemer en Blackmon. '.-gebouw Levendaal 101: film- |HAAG Schouwburg. 8.15 Comedie met „De dans jJ^Musgrave." - Diligentia. 1 uur: „De zilveren fiets," 8.30 I Komedie met „Mama, kijk 2 kden." Zondag (26 maart) bburg 10: jeugdontmoetingscen- tehoboth, soc. 't Roefje, film pastures- tuingebouw Ten Katestraat, 10.30 telijke paasmorgen o.l.y. dr. P (ADVERTENTIE) E AUTOREPARA1IE DIENST cEL 21496 b.g.g 20693 CC] EEN DOKTER NODIG? ^zaterdagmiddag 12 uur de eigen INDUSTRIE RIJNLAND toil Leiden voor alles als industrie stad zien en in het rapport wordt dan ook voorgerekend, dat de industrie drie keer zo veel werkgelegenheid biedt in Leiden als de universiteit. Een industrie als de Kettingfabriek van de Grofsmederij op het Waardeiland bij de splitsing van de Rijn vertegenwoordigt een niet weg te denken facet in het beeld van Leiden. In Engeland geslaagd LEIDEN Mej. M. C. W- Kroon Londen (Leger des Hedls- voor het Midwife-diploma vroedvrouwendiploma Weifee apotheek? Geopend voor spoedeisende gevallen; apotheek D. C. Kok, Rapenburg 9. tel. «07. Op zaterdag 18 maart is in Leiden, jor spoedeisende gevallen, 's morgens m 8 tot 12 uur. bovendien geopend apotheek Tot Hulp der Menschheid Hooigracht 48, tel. 21060. Apotheek R. van Breest Smallenburg te Leiderdorp en apotheek Voorschoten zijn de gehele week geopend De Oegstgeestse apotheek is op zon ig 19 maart gesloten van 8 uur to 24 uur. Kilm* Camera (2.30, 7 en 9.15 uur): Kortslui ting op de 27ste étage (14 jaar). Lido (2.30, 7 en 9.15 uur): Actieman Harper (18 jaar). Luxor (2.30, 7 en 9.15 uur): De hete (18 jaar). Rex (2.30, 7.15 en 9.15 uur): De wreed ste aller Amazones (14 jaar). Studio (2.30, 7 en 9.15 uur): Pierre Le- lou (18 jaar). Trianon (2 en 8 uur): De Bijbel (14 iaar). Badinrichtingen De gemeentelijke badinrichtingen zijn •p de volgende tijden geopend Lindestraat lb maandag gesloten dinsdag 9—11.15 u. en 13.30—17.15 u„ woensdag gesloten, donderdag 13.30— 18.15 u, vrijdag 911.15 u. en 13.3018.45 zaterdag 8—11.15 u. en '3.30—16.30 Van der Werfstraat 39: maandag linsdag gesloten. woen«dag 811J5 30—17.15 u„ donderdag 8.30—11J5 1330—18.15 u.. vrijdag 8.30—11J5 u. «-.30—18.45 u„ zaterdag 7.30—11J5 13.30—16,30 u Tentoonstellingen Rapenburg 73: tentoonstelling Deense grafek, 17 maart tot en met 3 mei, Leids Acad. Kunstcentrum. Galerie Walenkamp. Nieuwsteeg 11 □toonstelling van werk van Van den Abeel (Gent). Verstookt (Antwerpen) en Vandenbranden (Antwerpen), van 4 tot 25 maart, geopend van 2 tot 6 uur. zon- ig en maandag gesloten Rijksmuseum voor Volkenkunde: ten toonstelling Bali, beeld en droombeeld tot 1 oktober. Academiegebouw, Rapenburg 73: ten toonstelling van schilderijen, collages en tekeningen van Siet Zuijderland, van 22 febr tot 20 maart WASSENAAR Kunstzaa] Heuff, Hof- laan 7, tentoonstelling van aquarellen, gouaches en tekeningen van Matthieu Wiegman, van 20 maart tot en met 6 april, maandags tot en met zaterdags van 10 tot 5 u., ook op dinsdagavond van 8 tot 10 u„ LEIDEN De Leidsehe Vereeniging van Indus- trieelen, waarvan ongeveer negentig bedrijven in Leiden en veertien omliggende gemeenten lid zijn, gaat onder de naam „Industrie Rijnland"" verschil lende activiteiten ontwikkelen. Doel van deze werk gemeenschap is onder meer het bevorderen van de samenwerking in Leiden en omgeving, niet alleen tussen de bedrijven onderling maar ook met de ge meentebesturen en de universiteit, om door het kweken van een beter begrip voor eikaars proble men het klimaat voor industrie en bevolking zo ge zond mogelijk te maken. Onder de Leidsehe Ver eeniging ressorteren indirect 9000 werknemers. zondags gesloten. Uitgangspunt van de activiteiten van Industrie Rijnland is onder meer een in de tweede helft van 1966 opgesteld rapport, waarvoor een public- relationsbureau verscheidene enquêtes verrichtte. Het gaat hier met name over de voorstelling, die het publiek van de industrie in Leiden en om geving heeft. In het onderzoek werd vooral aan dacht besteed aan: de personeels- en arbeidsproblematiek in Leiden en om geving; de gedachte, dat de Leidse industrie niet voor vol zou worden aangezien; het beeld van de industrie in het licht van Leiden als universiteitsstad. Zwarte lijst De resultaten van het grotendeels geheim gehouden rapport zijn soms even interessant als negatief. Er komt een „zwarte lijst'* in voor (die wij el ders in deze krant weergeven) van be drijven, die werden opgeheven of'die door ruimtegebrek waren gedwongen te verhuizen. Daar staat echter ook een lijstje van nieuwe vestigingen te genover. Voordat wij dieper op het rapport en zijn conslusies ingaan, is het dien stig te vermelden, dat onder de ver eniging de volgende gemeenten ressor teren: Alkemade, Hazerswoude, Kat wijk, Koudekerk aan den Rijn, Leiden. Leiderdorp, Noordwijk, Oegstgeest, Rijnsburg. Valkenburg, Voorschoten, Warmond, Wassenaar, Zoeterwoude en Sassenheim. In eerste instantie wil Industrie Rijnland nu wat meer aan ..imagebuil ding" gaan doen door het uitgeven van nieuwsbulletins die ook aan gemeen tebesturen en Kamerleden worden ge stuurd). nieuws-activiteiten voor de pers. geregelde contacten met gemeen tebesturen. (het zou bijvoorbeeld kun nen zijn, dat een Leids bedrijf dit door ruimtegebrek moet verdwijnen, elders in het rayon wel ruimte kan vinden) en nauwer contact met uni versiteit en middenstand. In elk be drijf wordt een contactpersoon aange steld. Laag inkomen In het rapport komen allerlei gege- •ns voor, die nu niet zo bijster posi tief zijn voor Leiden. Zo ligt het ge middelde jaarinkomen van de Leide- beneden dat van andere steden, wat uit de volgende cijfers van res pectievelijk 1950 en 1960 blijkt: Den Haag f 1.475,- en f 2.920,-; Rotterdam f 1.355.- en f 2.679.-: Haarlem f 1.309,- en f 2.589,-: Delft f 1.224,- en f 2.453,-; L e i d e n f 1.192,- en f 2.377,-. Een samenvattende greep uit het rapport: Personeelstekort De personeelsbehoefte maakt onge veer 9 procent van het totale perso neelsbestand uiit. Vooral de middel grote bedrijven ondervinden dit per- Ongeveer vijf procent van de werk nemers in de industrie bestaat uit bui tenlanders. De buitenlandse arbeiders blijken voornamelijk bij de gTote be drijven te werken. Behoefte aan HTS Veel bedrijven achten de vestiging van een H.T.S. in Leiden gewenst. De meningen over de opleidingsmogelijk heden. die Leiden biedt, zijn overigens verdeeld. Van de 50 onderzochte be drijven bezitten er 20 een eigen be drijfsopleiding. Over de vraag of de Leidse bedrij ven al dan niet modern zijn, lopen de meningen onder de bevolking uiteen. Dit is niet verwonderlijk, gezien de uit eenlopende aard van de bedrijven. Bij de bedrijfsenquête kwam aan he licht, dat ruim de helft van de bedrijfs. gebouwen meer dan 40 jaar oud is. Hierbij dient echter te worden bedacht, dat vooral na de Tweede Wereldoorlog tal van (vaak ingrijpende) verbouwin gen zijn uitgevoerd. Ook was er n oorlog veel nieuwbouw, vooral waar het nieuwe vestigingen betreft. U niversiteitssta d Uit een analyse van de gegevens blijkt, dat de Leidse industrie driemaal zoveel werkgelegenheid biedt als de universiteit. Het inkomenseffect van de industrie is geringer, maar toch nog tweemaal zo groot. Waarschijnlijk draagt de natuurlijke verspreiding van de industrie ertoe bij, dat het grote belang van de industrie voor Leiden door de bevolking slechts in geringe mate wordt onderkend. Veel inwoners van Leiden zien hun stad in de eerste plaats als universi teitsstad. Buiten Leiden verbindt men de naam Leiden in nog sterkere mate aan die van de universiteit. Doordat het belang van de universiteit meer landelijk wordt gezien, bestaat de mo gelijkheid dat de belangen van de Leid se industrie, ook door centrale over heid, te weinig in het oog worden ge houden. De grote woningbehoefte die de uni- „Industrie Rijnland" wil meer samenwerking en beter begrip soneelstekort in sterke mate. Het te kort wordt vooral kwalitatief gevoeld. De totale personeelssterkte neemt met ongeveer twee procent per jaar toe. Deze groei is het sterkst bij de produktie van voedings- en genotmid delen en bij de chemische industrie. Alleen in de textielindustrie is sprake van een lichte daling van het perso neelsbestand over de afgelopen twee jaar. Het aantal vrouwelijke werkne mers is relatief hoog. Vooral bij de middelgrote bedrijven (150300 werk nemers) werken veel vrouwen. Forensen Ongeveer 23 procent van de werk nemers woont buiten de gemeente. De inkomende pendel in Leiden blijkt vooral uit Rijnland afkomstig. Deze kan worden verklaard uit het teruglo pen van de werkgelegenheid in de agrarische sector. De uitgaande pendel heeft voornamelijk betrekking op de dienstensector. Vooral de Haagse departementen en kantoren oefenen een sterke aantrek kingskracht uit Ook IJmuiden trekt werkkrachten uit Leiden aan. De in komende pendel bedraagt in totaal 5.300 personen, d« uitgaande pendel 9.200 personen. cersiteit schept maakt het voor de be drijven moeilijk, geschmoolde werk nemers van buiten de stad aan te trek ken. In de verhouding geschoolde- on geschoolde werkkrachten ligt een be langrijk verschil tussen industrie en universiteit. Provi nciestadje Ondanks het niet geringe aantal In woners van 100.000 zien veel mensen, zowel Leidenaars ols niet-Leiden^en, Leiden als een provinciestadje. Deze opvatting wordt vermoedelijk veroor zaakt door de ligging tussen de grote steden in de randstad Holland. Uit de bevolkingsenquête blijkt duidelijk dat men Leiden over het algemeen een ouderwetse stad vindt. Een kwart van de grote aankopen wordt buiten Leiden gedaan. Ook de recreatiemogelijkheden in Leiden worden over het algemeen on voldoende geacht Door de gunstige geografische ligging is het echter voor veel Leidenaren mogelijk hun ontspan ning buiten Leiden te vinden. Veel krotten ruim 500 woningen. Dit is evenveel als de jaarlijkse woningproduktie die de afgelopen jaren gemiddeld werd ge haald. Bij de opstelling van het rap port was sprake van 1.600 urgentie- gevallen op een woningvoorraad van 27.000. Het aantal woningzoekenden bedraagt volgens de laatste cijfers >g ruim 3.000. Aan krotopruiming wordt nog wei nig gedaan ondanks het feit, dat een kwart van de Leidse bevolking in een deze tijd onaanvaardbaar woon klimaat leeft. Mede in verband met de woningbehoefte kwam in diverse ge sprekken duidelijk de wens naar vo ren tot betere samenwerking tussen Leiden en de randgemeenten. Impasse Het rapport concludeert dat Leiden, centrum van „Industrie Rijnland", in impasse verkeert, waarvan de ba- eeuwen geleden werd gelegd. Het inwonertal, dat m 1660 70.000 bedroeg. in 1800 tot 30.000 gedaald; Leiden zit nu boven de 100.000 inwoners. In de achttiende eeuw ontstonden de zgn. armenfabrieken. Later stond de nood zakelijke heroriëntatie van Leiden als zeer oude industriestad in het nadeel tegen opkomende industiegebieden als Twente enBrabaut. De neergang de textielindustrie bracht verpaupe ring onder de arbeidersbevolking en deze verpaupering roept weer sociale problemen op, die een stempel op stad en inwoners drukken. Van de impasse zijn, aldus het rap port, nu nog de sporen aanwezigde woontoestanden laten te wensen over; de industrie komt bouwruimte tekort en huist voor een belangrijk deel sterk verouderde gebouwen; de mid denstand neemt een passieve houding aan; de opleidingsmogelijkheden zijn beperkt- Door samenwerking tussen overheid universiteit en industrie kan veel Zoals wij vandaag uitvoerig be richten. is de industrie van Leiden en omgeving een actie begonnen, die vruchtbare en vérstrekkende gevol gen kan hebben voor Leiden en om geving. Basis hiervan is een nuchter rapport met veel cijfers en veel (ook negatieve) gegevens. De feitelijke basis is echter: ontevredenheid. En omdat oprechte ontevredenheid al vaak de basis is geweest van voor uitgang. mag het initiatief van de Leidsehe Vereeniging van Industri ëlen, die zich voortaan als Industrie Rijnland presenteert, worden toe gejuicht. Elke Rotterdammer is trots op zij-n stad; de vele Leidenaars zijn dat niet waarbij wij het begrip „Leide- naar" dan wat ruimer willen ne men dan de de stadsgrenzen aange ven. Als in Rotterdam een groot karwei moet worden gegund, tien tegen één dat een Rotterdams bedrijf de opdracht krijgt. In groot-Leiden is dat lang niet altijd' het geval. De genoemde vereniging, opdrachtgeef ster voor het vandaag gepubliceerde rapport, is ervan overtuigd, dat de zgn. „zwarte lijst" van verdwenen bedrijven niet zo groot had behoeven te zijn als er in groter verband een beter samenspel was geweest tussen industrie en overheid. Wij stipten slechts enkele facet ten aan van de oorzaken, die hebben geleid tot de stroomversnelling, die het bedrijfsleven in Leiden en om geving nu voor ogen staat. Een stroomversnelling, die er bij vol doende samenwerking en een open staan voor eikaars problemen zeker zal komen. worden verbeterd, verwachten de sa menstellers van het rapport, waarbij zij opmerken, dat het universiteitsbe- leid van plaatselijke overheid en rege ring mede verantwoordelijk is voor enkele van de huidige problemen prioriteitshouding ten opzichte van de Leidse universiteit. Volgens het rap port is men er zich slechts ten dele van bewust geweest, dat deze prioriteit ten nadele werkte van de Leidse in dustrie en daarmee van de welstand van de Leidse arbeidersbevolking en de middenstand. LEIDEN Hieronder volgt eerst de zgn. .zwarte Ijjst" van door verschil lende oorzaken sinds 1960 uit Leiden verdwenen bedrijven. Daaronder een opgave van de nieuwe bedrijven, die zich hier vestigden. Verdwenen: 1960 Tieleman Dros (conserven), geliquideerd; fa. A. H. J. Wijtenburg (sigaren), geliquideerd; 1961 Joh, Parmenftier Textielfabrieken NV (Parley wolspinnerij), overplaat sing naar Dokkum wegens gebrek aan terrein: 1963 „Staal" Plaait- en Buis- verwenkende industrie NV, overplaat sing naar Kampen; 1964 Van Wijk Heringa NV Otexrtiel), ingekrompen, al leen dekenfabriiek; Vleeswaren en Con- servenfabriek Viandia-Leiden NV, we gens financiële moeilijkheden ver- Moderne diamantcollectie Ringen met briljant reeds vanaf 75,- OOK VERLOVINGSRINGEN Haarlemmerstraat 181 Altijd voordelig, 's Maandags gesloten. Boekhouder-kassier al met 17 jaar DEN HAAG De officier bij de Haagse rechtbank eiste een jaar ge vangenisstraf waarvan vier maanden voorwaardelijk en aftrek van het voorarrest tegen een achttienjarige boekhouder-kassier, uit Leiden, die het bedrijf waar hij werkte voor ruim f 10.000 zou hebben opgelicht. Het geld zou naar nachtclubs zijn ver dwenen. De officier gaf toe, dat de jonge man werd onderbetaald. Bovendien hij nog wel wat jong voor de verantwoordelijke functie die men hem had toebedacht. Op 16-jarige leeftijd kwam hij in dienst van het bedrijf en een jaar later was hij al boekhouder-kassier. Uitspraak op 30 maart. Leidse Grunnegers LEIDEN Gisteravond kwamen de Leidse Grunnegers weer eens bij elkaar in de Jacobazaal van Den Burcht. De heer Riks bracht wat ge zellige schetsjes- Het steeds meer gespeelde bingospel werd hierna beoe fend, waarvoor mooie prijzen beschik baar waren. Na de pauze zou de heer N. Verbe ten een film over Groningen verto nen. Door omstandigheden kon dit niet doorgaan. De heer Riks zorgde daarom voor nog wat schetsjes. I kocht; 1965 NV Kon Ned. Fabriek vnn Wollen Dekens v.h. Zaalberg Zonen, omvang belangen ingekrompen; Pel Holland NV (suikerwerken) geliqui deerd; Electro Apparaten Fabriek Helaf wegens ruimtegebrek (uitbrei dingsplan Leilden) overgeplaatst naar N .O.-Polder; 1966 Internationale Kunststoffen Industrie NV wegens overneming overgeplaatst naar Breda; NV Kunsth arsfabaiiek Synthese, wegens miipifcegebrek overgeplaatst naar Ber- fen op Zoom; Riedel Limonadefabrie en NV, personeel en uitbreiding in be drijf in Ede; NV Leidsehe Kousen- en Tricotagefabriek Key, geliquideerd; NV Boek- en Steendrukkerij Eduard Ydo, geliquideerd Naaste toekomst; NV Zeep-, Eau de Cologne- en Parfumeriefabriek v.h Sanders Co. Deze gaat naar Vlijmen door gebrek aan uitbreidingsmogelijk heden en personeelstekort. Lijst van bedrijven, die sedert 1950 naar Leiden kwamen: NV C B A Dec kers Zonen; Fasson (Nederland) NV; Hollandse Loonbeitserij NV; MAVON Mij voor Oppervlakte en Metaaltech niek NV: NV Metaalwarenfabriek Rij- mefa: Minnesota (Nederland) NV; Reece NV; Reed Roller Bit Company (Nederland) NV; Royal Mc Bee Ne derland NV; NV Rijnlandse Metaalbe scherming Maatschappij; NV Santex; Shulton NV; Tokheim NV: NV Con fectiefabriek Gebr. De Weerd. Burgemeester: LEIDEN Op vragen van de raads leden M. Aken en M. L. Kuyt (PvdA), over baldadige straatpraktijken in Lei den zij hadden hun vragen geba seerd op een publikatie in de r k. Leidse Courant heeft de burgemees ter meegedeeld, dat de bewuste publi katie met het woord „straatterreur" wellicht een te sterk accent aan de overigens te betreuren toestand geeft De burgemeester heeft wel de poli tie opdracht gegeven de gewraakte buurt (nabij de Pietrskerk) steeds zeer nauwlettend in het oog te houden, daarbij eerder strevend naar een opti male dan naar een maximale rust. Verband tussen sluitingsuren van enkele in deze buurt gelegen café's en de gewraakte baldadigheden blijkt ge zien het tijdstip half 8 en 10 uur niet te bestaan. Veel defonfitures in februari AMSTERDAM In februari zijn vol gens Van der Graaf en Co 180 (v. j. 103) faillietverklaringen uitgesproken, waar van in Zuid-Holland 34 (31), in Den Haag 3 (4), in de eerste twee maanden 359 (226). Surséance van betaling werd in fe bruari 15 (7) maal voorlopig en 7 (5) maal definitief verleend, in de eerste twee maanden 35 (13) en 14 (11) maal. Het aantal verzoeken om verlenging was nihil (2) en 1 (3). het aantal verlengingen 1 (3) en 5 (3).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 3