TV DAGBOEK VAN EEN GEK, RADIO brok menselijke tragedie Van Ulsen in befaamd monoloog Apen als tv-acteurs Omroep-alternatief: hoger kijkgeld of uitstel kleuren-tv Puzzelboek Martine Bijl in eigen tv-show ONDER HET PUIN STIERF HET GELUK DONDERDAG 76 MAART 7967 en Mattheusiveer op het scherm I HILVERSUM Voor dp tweede naai zal de AVRO een' televisie-uitzen- ling verzorgen van de Mattheus Pas- jon van Bach en wel op vrijdag 24 taart a s. tussen 10.30 en 12.30 uur en »n 4 tot 4.15 uur. Het betreft de uit jering in de Grote Kerk te Naarden. gider directie van Charles de Wolff. Deze Goede Vrijdag-uitvoering ordt rechtstreeks uitgezonden. So- iten zijn Annette de la Bije, Aafje eynis, Murray Dickie en Serge Mau- r (tenor). Peter van der Bilt ex ndré Vessières (bas) en vele instru- entale musici, onder wie Theo Olof i Carel van Leeuwen Boomkamp, sp. viool en viola da gamba. Het or van de Ned. Bachvereniging en it koor van de Vredesscholen te ■nsterdam zingen. Leden van het ïsidentieorkest begeleiden. De radio-uitzending van de Mat- eus verzorgt de AVRO zoals gebrui- lijk rechtstreeks uit het Concertge- iuw in Amsterdam, op Palmzondag ssen 12 en 4.30 uur. Hier dirigeert ^Ugen Jochum. IBBC lost probleem kleuren-tv op LONDEN De BBC heeft gisteren ikendgemaakt dat het probleem van it uitwisselen van kleurentelevi- illt-programma's tussen de VS en Euro- i is opgelost. I BBC-technici hebben een elektro- [sche transformator vervolmaakt die gen het eind van her jaar, wanneer BBC de eerste kleurentelevisie- uit- ndingen gaat verzorgen, in gebruik n worden genomen. Jitwisseling van programma's tussen »ide werelddelen werd verhinderd de verschillende systemen die fcnerika en Europa gebruiken. Vooral jet het oog op de Olympische spelen j Mexico komt de BBC-ontdekking list op tijd. j (Van onze radio- en tv-redactie) I HILVERSUM Na 250 theater voorstellingen een hoge score op toneelgebied! heeft toch nog maar een klein gedeelte van het Nederlandse toneelmin- nende publiek Henk van Ulsen gezien in zijn prachtige mono' loog „Dagboek van een gek". Daarom mogen wij de NCRV- televisie dankbaar zijn. dat zij nu de herinnering aan dit dra matisch succes nog vers in 't geheugen ligt, vanavond spel uitzendt. (Van onze radio- en tv-redactie) HILVERSUM Misschien is men c de favoriete artiesten via het scherm een beetje uitgekeken, heeft Amerikaanse tv-maatschappij dacht. Daarom gaf zij opdracht een studio in Frankfurt om tv-feuilleton in zes afleveringei maken... geheel door chimpansees gespeeld. De grap is natuurlijk, dat de apen schijnen te spreken met menselijke stemmen, die nagesynchroniseerd worden. Hoofdfiguur is Charley, die de rol var professor Chimpy speelt. Zijn vrouw tje is Chita. Samen beleven zij aller lei avonturen. Beide chimpansees zijn reeds dikwijls voor de cami opgetreden Het apenfeuilleton is door het tweede Duitse programma (ZDF) al aange kocht en als de kleine acteurs zich netjes willen gedragen, zal de eerste aflevering op 17 april as. worden vertoond. fan radio- en tv-redactie) HILVERSUM De gezamen- ike omroepen zien slechts twee ansen om in het komende win- rseizoen hun programma's op veap te houden en dat zijno ver- iging van kijkgeld of uitstel van kleurentelevisie. ..Waarom", zeggen zij. „moet Neder- nd. dat toch al ten opzichte van ande- Europese landen een vrij laag kijk- ytld betaalt, daaraan vasthouden en parom moeten wij, in onze geldnood, erg beslist vooraan lopen met kleu- ntelevisie, terwijl een land als Italië kleuren gewoon uitstelt omdat n geld voor is?" Voor de radio-omroep, nog noodlij nder dan de televisie, geldt dezelfde omhoog met de luistergelden, waar- en nu drie programma's krijgt. De dringende vraag naar verhoging n de pot-gelden is niet nieuw, die nkt al bijna een jaar en is de over- Nfid meermalen voorgelegd. Het beplei- n van uitstel voor invoering van kleu- itelevisie is van recente datum. Ze- til r, Nederland zal tegen januari er- e or klaar zijn, wat de apparatuur ir opnemen en uitzenden betreft, ar men kan alleen zender Lopik TI oor gebruiken (dat betekent uitzen- ngen op het tot nu toe weinig beke- tweede net) en... voor hoeveel sstellen verschijnt men in januari et dure programma's? Onredelijk Dnredelijk is de vraag naar meer n luistergeld niet, alles wordt urder en naarmate men meer en be- programma's wil hebben is drie lden per maand toch geen hoog ta- L Daar zou wel iets bij kunnen, inister Vrolijk achtte verleden jaar rhoging van de kijk- en luistergel- n „niet verkoopbaar" aan het pu bliek; wij vragen ons af, of dat nu noa geldt. Van omroepzijde zegt men ons spoorwegen en posterijen mogen hun tarieven als dienstverlenende bedrij ven regelmatig verhogen. Waarom zou het publiek het dan onredelijk vinden, wanneer de kijk- en luistergelden iets hoger zouden worden? Dat zou de roep meer armslag geven en zuiver de programma's ten goede komen. Franse tv-omroep verliest Averty (Van onze radio- en tv-redactie) PARIJS Te laat heeft de Franse omroep ORTF ingezien, wat regisseur Jean-Christophe Averty waard is. is de man van de originele ideeën, die nooit helemaal voor vol werd aange zien, hoewel andere regisseurs hem graag navolgen. Averty heeft vooral naam gemaakt met zijn show „Raisins Verts", na Montreux in vele landen (ook bij ons) met groot succes op de schermen gebracht. Amerika denkt heel anders over zijn werk en nadat hij twee heel goede kleurenprogramma's had gemaakt voor het network ABC, bood dit hem een contract voor vijf jaren aan. Averty heeft dit geaccepteerd en ORTF heeft nu het nakijken. De regisseur, die door de Amerikaanse pers uibundig wordt geprezen, zal zich in New York vesti gen. Voor de ORTF moest hij elke maand een uurlange show produceren, voor de ABC worden het er twee per jaar. Maar dat zullen dan ook programma's zijn, die mogen klinken als een klok en hij verdient er veel meer aan. „Wij hebben Averty nooit echt miskend." zegt de ORTF. nu het he laas te laat is. Dat betekent tevens, dat nu enkele miljoenen kijkers geconfronteerd wor den met deze toneelmanifestatie en dat honderdduizenden, die daarvoor geen tocht naar de sahouwburg over had den, het nu krijgen thuisbezorgd. Daarom verdient deze tv-uitzending wel enige belangstelling. Het is nl. geenszins amusement, dat U vanavond wordt voorgezet gedurende anderhalf uur, maar een brok menseiijke trage die, waarin U vooral het voortreffe lijke spel van Henk van Ulsen kunt bewonderen. Merkwaardigerwijze dateert het ver haal uit 1830 en het werd geschreven door de Russische auteur Nikolaj Go gol, die daarmee een belangrijke daad stelde. Het was immers nog in de tijd. waarin men geesteszieken opsloot en ze beschouwde als grillige spelingen van de natuur, waarover gespot en ge lachen werd. Gogol wilde deze domheden doorbre ken. Hij was hiermee zijn tijd ver vooruit, want hij beschouwde de klei ne ambtenaar als een mens in nood. hij signaleerde de vernietigende ziekte schizofrenie alvorens de medische we tenschap die werkelijk had onderkend. Aan enige behandeling ervan was men nog lang niet toe. In werkelijkheid deed de schrijver dus een fel beroep op het menselijk mededogen en op de medische wereld. Deze betekenissen kunnen wij in onze tijd niet goed meer onderscheiden en daarom kijken wij dit spel met andere ogn aan, hetgeen in zeker opzicht ge lukkig is. Alleen „in zeker opzicht", want er bestaat nog altijd wanbegrip ten opzichte van de geesteszieke. Het verhaal Het verhaal is vrij eenvoudig. Gogol voert grenzeloze vereenzaming aan als aanleiding tot het verzieken van d< geest van de kleine ambtenaar Ivano- witsj, die zijn tragische kroniek in een dagboek neerschrijft. Het is dit dj boek. dat hij onder woorden brengt een meeslepende monoloog. Hij werkt op een departement als een eenling tussen de velen. Mense lijke contacten heeft hij nauwelijks; zijn werk is geestdodend: men denke zich de tijd in, 1830. Een van de eerste dingen, die hij in zijn dagboek noteert is een opmerking van zijn chef: „Wat gaat er toch alle maal om in die kop van jou? Je levert zulk knoeiwerk, dat de duivel zelf er nog niet uit wijs zou worden" En korte tijd later erkent hij „dat hij in de laatste tijd dingen hoort en ziet. die tot anderen niet doordrin gen". Zo koestert hij een wanhopige liefde voor de dochter van zijn direc teur en aangezien zij onbereikbaar voor hem is, luistert hij af wat haar hondje zegt en leest hij brieven, die het beestje aan een ander hondje schrijft. Zo komt het hem althans in zijn verwarde geest v Terwijl hij bezig is met allerlei me chanische werkjes, wroet zijn zieke geest door en tenslotte eindigt hij in een gesticht. Wat hem blijft is schrift met zijn notities vol illusies dagelijkse vernederingen, zijn vlucht uit de werkelijkheid die hij niet aan kan, naar het waandenkbeeld dat hij uitverkoren is tot Spaanse troonopvol ger. Het spel Kruiswoord-puzzel zonder zwart Horizontaal: 1. plaats in N.H. - verta ler; 2. nakomeling - bestelling; 3. vreemde munt - maand van het jaar •meisjesnaam; 4. voor - schone jonge ling; 5. plaats in Zeeland - gebod; 6. zuivelprodukt - soort sleutel; 7. vreem de munt - ovenkrabber; 8. vaarwel - kleur - dat is (afk); 9. lengtemaat vogel. Vertikaal: 1. plaats in N.Brab. - mak; 2. plaats in België - jaar (afk. Lat.) - lidwoord; 3. water in Friesland - meisjesnaam - voorzetsel; 4. de oudste (afk) - stad in Italië - muziek noot; 5. soort van hond - gevangenis 6. drietal - zuil; 7. andere naam v Wodan - lyrisch gedicht; 8. buigzaam - plaats in Zeeland; 9. ploegbaas - die rentuin. OPLOSSING VORIGE PUZZEL Horizontaal: 1. bos - Hoek - on; 2. lie - reine; 3. serre - meer; 4. setter - rot; 5. Uri - ego - Ops; 6. man - nieren; 7. kit - ram - Lee; 8. odeur - :ns; 9. mals-ert-st. VertikaalM. Bussum - kom; 2. oneer - Aïda; 3. sir - tint - el; 4 Herten - Rus; 5. ore - eg - ia - re; 6. Eem - er; 7. kier - o.r. - Let; 8. one - opeens; 9. nerts - nest. kind. mermuz. (Opn.). IKOR: Een opstandig gebei klankb. AVRO: 20.00 20.05 Radio Kametork. er Mijnheel hoor.,. 22.30 Nws. Plane m. pl. 23.55-24.00 298 m. NCRV: 19.45 Op de rr e. 19.50 Lichte De familie Lee j. (dl. 23). 20.40 samen thuis. 22. TEI.KVI.su: V.WAVOM» ame. NCRV: 20.2 20 15 Klass. mur Dagboek van i elsp. 22.30 On irek. NTS: n. 23.00-23.30 Tele: KRO/RKK22.30-23 Jeugd. 19.25 Tienerklanken. TELEVISIE MORGEN Nederland I. NTS/NOT: Na de eerste voorstelling in Rotter dam schreef onze toneelcriticus: „Waarschijnlijk is Henk van Ulsen door geen enkele acteur te overtreffen in het verbeelden van schizofrenie en waanzin. In dictie, mimiek en bewe ging legt hij zoveel frappante effecten en toont hij zoveel vereenzelviging met de geesteszieke Ivanowitsj, dat de gesuggereerde waanzin realiteit schijnt te zijn. Ook voor Van Ulsen zelf leek de ban eerst te worden verbroken, toen het applaus aanzwol tot een ova tie". Hiermee is voldoende aangetoond, welk een kunstmanifestatie u van avond staat te wachten. Onze criticus merkte echter op, dal bij het aanhoren van deze monoloog, waarin de gebeurtenissen dus slecht* worden genoemd en aangetoond en zich niet werkelijk voordoen, dt toeschouwer niet werkelijk in ontroe ring bij de situaties werd betrokken, maar er als het ware van een afstand naar zit te kijken en te luisteren. Het zal moeten blijken, of dit bij de tv-uitzending ook zo is. De besloten heid van de huiskamer enerzijds er het belemmerende glasscherm ander zijds kan soms onverwacAite effecten teweegbrengen, die bepalen of mer zich al dan niet bij het gebeuren be trokken voelt. HILVERSUM Het gaat Martine Bijl. het schoolmeisje dat eens voor d( aardigheid een paar liedjes zong zt wil het verhaal althans verteld zijn lang niet slecht. In haar speciale gen re, het naïeve liedje, pretentieloos ge presenteerd, maakt ze nog steeds furo re en klimt ze geruisloos de artiesten- ladder verder op. Nu is ze al zover, dat ze een eigen televisieshow krijgt voor de AVRO. De ze maand worden de opnamen ge maakt, in april komt het programma pp het scherm. Martine blijft haar repertoire trouw bij dit optreden: zij zingt alleen Neder landse en in het Nederlands vertaalde liedjes. O.m laat zij werkjes horen van Jules de Corte, Jelle de Vries en Henk Molenaar. SPORT OP SCHERM (Van onze radio- en tv-redactie) HILVERSUM De NTS heeft verschillende sportevenementen in pet to voor de liefhebbers. Zo zult u op dinsdag 21 maart a.s via Ned. 2 drie kwartier kunnen kijken naar de monstraties kunstrijden op de schaats, na afloop van de in Wenen gehouden wereldkampioenschappen door alle kampioenen van dit en vorig jaar gege- Op zaterdag 25 maart zendt de NTS een Eurovisiereportage uit van de slu- denten-roeiwedstrijden op de Theems: zoals gebruikelijk zullen Oxford en Cambridge tegen elkaar uitkomen. U kunt dat zien op Ned. 1 tussen 3 en 3.30 uur; Aad van Leeuwen is er bij om het een en ander te vertellen. Vanavond biedt de NTS (Ned. 1) in de rubriek „Mensen in de sport" een film, welke een indruk geeft van de toernooien welke in de laatste jaren werden gehouden om de wereldtitel ijshockey, zulks met het oog op de ko mende kampioenschappen in deze tak Henk van Ulsen speelt vanavond de monoloog ..Dag boek vaxx een gek" onder regie van Kees van Iersel. De Toneelgroep Studio nam dit spel in het vorige seizoen op repertoire en het beleefde ongeveer 250 voorstellingen. Ter gelegenheid van het Holland Festival speelde Henk van Ulsen er ook een Engelse versie fan, een grote onderneming, die zijn succes verdubbelde. De acteur liet zich destijds voor de opvoeringen van Gogols drama het hoofd kaal scheren: dit was een vereiste omdat de ongelukkige Ivanowitsj ten slotte in een gesticht terecht komt (het stuk speelt in 1830), waar men toen nog niet beter wist te doen dan de patiënten op te sluiten, kaal te scheren en ze verder van voedsel te voorzien. Op de foto Henk van Ulsen tussen camera en micro foon in zijn ziekencel. VANAVOND TE ZIEN Ned. 1 NCRV 7.10 uur (NTS) gewestelijk nieuws. 7.30 uur Mensen in de sport (NTS). 8.20 uur actualiteiten. 8.45 uur muziekprogramma van de Oostenrijkse tv: Jachtsymfonie van Mozarts vader Leopold, gespeeld in een oud kasteel. 9.00 uur Henk van Ulsen in „Dagboek van een gek". Ned. 2 VARA 8.05 uur aflevering van Mogul. 8.55 uur Achter het Nieuws 9.20 uur vervolgserie Coronation Street. 9.40 uur actuele muziek; uitvoering van La Guerre (De oorlog) van Ramon Zupko voor vrou wenstemmen en instrumenten. Een com positie, gebaseerd op drie anti-oorlogs gedichten. VANAVOND TE HOREN Hilversum I AVRO (IKOR) programma over de opstanding. 8.05 uur Radio Kamerorkest concerteert. 9.15 uur hoorspel „Mijnheer de directeur", uit het Duits vertaald. Cor de Groot speelt Spaanse pianomuziek. 7.30 1 10.05 10.55 uur nieuwe platen in Discotaria. Hilversum II NCRV 7.50 uur „Wij poetsen de plaat". 8.10 uur vervolgserie „De familie Leenhouts". 8.40 uur amusementsprogramma „Samen uit - samen thuis". 10.15 uur religieuze informatie in „Wijd als de wereld". 10.45 uur Cor Roza bespeelt het orgel van de Grote kerk in Vianen. 11.15 uur Signaal, eigentijdse muziek. Jan H. Oosterloo 53 Hij houdt nog van Amsterdam, maar als hij eerlijk tegen» over zichzelf wil zijn, moet hij bekennen, dat het in schoon heid nog door Delft wordt overtroffen. Of... nee dit it misschien niet het juiste woord. De charme van Delft is anders. Soms, als hij tegen de avond een van zijn geliefkoosd# wandelingen heeft gemaakt buiten de Waterslootse poort, kan hij op de terugweg plotseling in bewondering stil blij ven staan. Dan ziet hij daar voor zich, in het gouden licht van de avondzon, het silhouet van de stad, dat door de twee machtige torens wordt beheerst. Ook in de stad zelf kan hij meermalen in verrukking stilstaan. Hier wordt zijn oog getroffen door de schoonheid van de bloeiende linden, die zich spiegelen in het stille water van de grachten. Daar is het een spel van zon en schaduw op de grijze, verweerde muren van de Oude Kerk. Dikwijls vraagt hij zich af of er wel een stad in Holland met Delft in schoonheid kan wedijveren. En weer denkt hijl misschien Amsterdam. Doch tegelijk weet hij. dat er tussen beide steden een onderscheid is. dat zich niet zo gemakke lijk onder woorden laat brengen. De sfeer is er zo anders. Dit manisfesteert zich ook in de schilderkunst, die zich in Delft langs geheel andere banen beweegt dan in Amsterdam. Reeds spoedig na zijn vestiging in de stad had Carel bemerkt, dat zij er sterk wordt be heerst door de schilders van het kerkinterieur. Het zijn Hen» drick van Vliet. Gerrit Houckgeest en Emanuel de Witte. Zij beminnen het zuivere, blanke licht, dat zij in hun werk zijn kostelijk spel laten spelen. Hun werkwijze is totaal verschil lend aan die van Rembrandt. Naar zijn mening veroorzaken deze Delftse schilders een revolutie in de schilderkunst. Paulus Potter, die nu vertrokken is, had zich in zekere zin al bij hen aangesloten door in zijn landschappen het vee steeds tegen een lichte achtergrond te plaatsen, die door de lucht werd gevormd. Ook Carel moet, als hij rijn werk van de laatste tijd bekijkt, tot de erkenning komen, dat de Delftse invloed niet aan hem is voorbijgegaan. Behalve het werk van de schilders van het kerkinterieur trekken hem ook de familietaferelen van Anthonie Palame- desz. Ook daarin treft hem dat blanke licht, dat uitsluitend in Delft te vinden blijkt te zijn. Overigens heeft hij in de stad geen figuren van grote betekenis ontmoet. Of het zou ben. Carel overdenkt dit alles, wanneer hij op een stille, gou den septemberdag een wandeling over de vesten maakt Hij heeft de koopman op de Gasthuislaan, bij wie hij gewoon lijk zijn linnen koopt, niet thuis getroffen. Feitelijk had hij daarna terug moeten keren; op het atelier wacht het werk. Maar de mooie nazomerdag heeft hem in de richting van do Oostpoort doen gaan waar hij, naar links, de vest op is gewandeld. Genietend van de rust die er heerst onder de hoge bomen, die al de kleur van de herfst beginnen te krijgen, is hij langs de Koepoort en de Haagpoort gelopen en nu zal hij straks, bij de Schoolpoort, of misschien bij de Waterslootse poort, de stad weer ingaan. Naar zijn huis, naar Aegte. Het is ineens een gedachte die hem overweldigt. Hij staat stil. daar waar in de oude stadsmuur een smalle opening is. waarin een ijzeren hek is geplaatst. Met de ene hand tegen de muur geleund en met de andere om een spijler van het hek geklemd staat hij daar. Hij kijkt over de zonnige stad. Beneden hem liggen de tuinen van de huizen aan de Oude Delft. Boven de daken uit riet hij de torens van de stad; tussen die van de Oude en de Nieuwe Kerk door kan hij net de twee spitse torentjes van de Oostpoort zien. Hij leidt daaruit af, dat hij met rijn blik een lijn heeft getrokken, die ongeveer over zijn huis loopt. En weer den kit hij: mijn huis. Boven hem. in de dichte boomkruinen, koeren de duiven. Het is het enige geluid, dat echter de stilte die er heerst op de oude stadswal nog intenser lijkt te maken. Carel Iaat rijn ogen rusten op de stad. Ze zoeken opnieuw de lijn die in oostelijke dichting leidt. Zijn huis... Het ligt daar vlak achter de Nieuwe Kerk. Zijn huis, waarin Aegte nu het dagelijkse werk verricht en waar ze hem straks wachten zal.. Deze gedachte versterkt zijn overtuiging dat er een keerpunt in zijn leven is gekomen. Zolang hij in Delft woont, heeft rijn huis nimmer die betekenis voor hem gehad, die het nu heeft gekregen. En daarvoor?... Hij is nu achtentwintig en onge veer tien jaar daarvan is hij min of meer een zwerver geweest, zonder eigen huis.... Een tehuis heeft hij gehad ift rijn jeugd en hij erkent het: een goed tehuis, waar hij met liefde aan terugdenkt maar zijn jeugd heeft slechts geduurd tot hij zestien was. (Wordt vervolgd) SCHIPHOL eerste luchtvaartmaatschappij ter we reld die op haar lijndiensten volauto matische landingen zal invoeren. Vol gens de huidige voorschriften mag de BEA dit alleen doen zicht meer .dan 600 meter bedraagt. Als de tAtrouwbaarheid van het systeem onder alle weersomstandig heden is bewezen, kunnen de vlieg tuigen ook bij dichte mist landen. BEfc'JK Deze WAviD eeNS. ZIET ER. NET uit. t tykrr LISSABON Twee Belgen Snelle I*it hebben bewezen wat de Portu gese toeristeninstanties altijd al be weerden: een autorit van Brussel naar Lissabon kost minder dan een 20 minuten in een Ford Taunus. Z« hadden dan onderweg ook geen enkele keer panne. De rit was georganiseerd door het Portugese toeristenbureau om reizen uit het noorden naar Por tugal aan te moedigen. SUKKELTJE EN BRUUNKE „Ik neem die zeep bellen in beslag" kondigt Dikkie Dribbel aan. Hij probeert ze aan de water kant te pakken „Help eens een handje!" beveelt hij. Ze zwoegen alle drie. „Je kunt ze haast niet pakken: ze kleven, ze wege: mee. als je ze aanraakt! La wegdrijven!" probeert Stikkeltje. Maar Dikkie Dribbel is onverbiddelijk. „Zeepbellen, die kleven, niet breken en mee geven zijn driedubbel verdacht!" houdt hij vol. „Wie komen daar allemaal aan?" Stikkeltje zegt „Natuurlijk nieuwsgierige Oosdorpers!" FERDNAND

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1967 | | pagina 15