Geen ander
evangelie
OUDE BELIJDENISSEN SPREKEN
IN ONZE TIJD OOK NOG AAN
Bijbeltekort op de
Salomon-eilandèn
GEESTELIJK
LEVEN
ZATERDAG 7 JANUARI 1967
'(Van onze kerkredactie)
TWEE brieven van het Nederlandse ministerie van buiten
landse zaken zetten in juni 1955 Napels op stelten. De
ene was gericht aan dokter Teofilo Santi, de protestantse
directeur van een weeshuis. Hij begreep er uit dat de Neder
landse minister hem kwam bezoeken. De tweede brief was
.gericht aan de burgemeester. Die begreep er uit dat die minis
ter een bezoek wilde brengen aan de ergste achterbuurt van
de stad. Het gevolg was een typisch Italiaans telefoongesprek
tussen hen beiden:
DE BURGEMEESTER: Dat kan niet, natuurlijk
kan dat niet.
DOKTER SANTI: Waarom niet?
De burgemeester: We kunnen bezoekende
ministers toch niet die achterbuurt laten zien.
Iedereen weet dat we ze willen saneren. Dat
zou een verkeerde indruk geven. Bovendien
zit die buurt vol communisten. Hij kan wel
doodgeschoten worden
DOKTER SANTI: Maar de minister vroeg me
De burgemeester: U moet naar het station
komen en het verhinderen, dan kunt u daar
wel met hem spreken.
DOKTER SANTI: Op het station?
DE BURGEMEESTER: Ehneen dat niet.
We zullen wel een plaatsje reserveren voor u
aan de officiële lunch. Maar hij gaat niet naar
de Ponte della Maddalena. Dat is een opdracht.
DOKTER SANTI: Goed, ik zal komen.
HU stelde de uitnodiging op prijs om de
officiële lunch bij te wonen. Maar of hij veel
tijd zou krijgen om met de minister te spre
ken, betwijfelde hij.
Na de ramp
Bet begon allemaal na de stormramp in
Nederland in 1953. Ook in Italië trok die de
aandacht. In dat jaar werkte in die achter-
baart van Napels een Nederlands meisje De
Haan. Deze armsten onder de armen waren
zo begaan met het lot van de Nederlanders,
dat zij onder elkaar een collecte hielden om
te helpen. Een beetje verlegen stelden ze
haar honderdduizend lire ter hand, ongeveer
600 gulden. De Nederlandse zond het geld
door naar het ministerie van buitenlandse
Het verhaal van het bezoek van de Neder
landse minister van buitenlandse zaken slaat
beschreven in een zojuist in Engeland ge
publiceerd boek „The Santi Story", van Cyril
Davey. Maar mr. J. W. Beyen, de minister
die in Messina op Sicilië de conferentie van
ministers van buitenlandse zaken bijwoon
de, die de basis legde voor de E.E.G., bracht
na afloop geen bezoek aan Napels. Ondanks
hulp van de Rijks Voorlichtingsdienst, de
voorlichting van buitenlandse zaken en het
consulaat in Napels konden we
er niet achteT komen welke Ne-
dèrlander daar een bezoek
bracht, ,cn%.i..
De bezoeker richtte zich tot de
Loper burgemeester: „U bent bijzonder
vriendelijk. Maar Ik kwam naar
Maar Napels dacht dat het de Napels met slechts één doel: Ik
minister was en rolde de rode wil die arme mensen bedanken
loper met zuidelijke zwier op het voor hun grote gift aan mijn
centraal station voor hem uit. Al land.Wilt u mij dat mogelijk ma
de stedelijke hoogwaardigheidsbe- ken?"
kleders stonden netjes op een rij-
BELIJDENISBEWEGING
IN HET LUTHERJAAR
(Van onze kerkredactie)
Het herdenkingjaar van de reformatie, 450 jaar
nadat Luther zijn stellingen heeft aangeslagen aan
de kapel van Wittenberg, is ingegaan. Overal wor
den voorbereidingen getroffen. De restauratie van
de Wartburg is bijna voltooid, die van Wittenberg
zal echter tot half 1967 duren.
Riccardo Santi, een methodistenpredikant. nam in 1905 op zijn verjaardag
twee verlopen weesjes mee naar huis. Daaruit groeide een weeshuis in Na- van^hët jubileum'
pels dat honderden kinderen van de straat heeft opgevoed.
De belijdenis be
weging „Geen an
der Evangelie" (of
ficieel geheten Be-
kenntnisbewegung
„Kein anderes
Evangelium"), de
bestrijder van de
zogenaamde moder
ne theologie heeft
een speciale bood
schap in het teken
andere kant een hele tijd gesput
terd had. Toen kwam de Neder
lander weer aan het woord:
„Ja, dat is juist. Ik lunch hier
in Casa Mia met dokter Santi en
zijn medewerkers. Het zal mij
een voorrecht zijn u op het sta
tion nog even de hand te druk
ken voor mijn trein vertrekt."
Weer sputterde de telefoon, dit
maal nog erger dan eerst.
Maar de Nederlander bleef
vriendelijk. „Ja zeker, ik heb ge
geten. Ik zit nu aan tafel. We
hebben aardappelsoep en spaghet
ti, werkelijk uitstekend voedsel."
Vergeten
De conclusie van de schrijver
is dat Casa Mia, noch de Ponte
Della Madalena het bezoek verge-
Maar in de officiële
annalen van het ministerie
van buitenlandse zaken staat
het verhaal niet opgetekend.
Zelfs de consul van Napels
kon het zich niet herinneren.
Mr. Beyen vertelde ons, dat
hij van niets wist. En zo blijft
de vraag: Welke Nederlander
heeft waarschijnlijk onge
wild zich voor de Neder
landse minister uitgëgeven,
de harten van de achterbuurt
bewoners van Napels gewon
nen, en met Italiaanse wees
kinderen spaghetti gegeten?
jaar uitgegeven.
Met de woorden
„Wij moedigen alle
christenen aan, ja,
we verplichten hen
zelfs om vast te blij
ven houden aan
Gods onverkorte
Woord en zich door
Gods Geest naar alle
waarheid te laten
leiden", begint de
dringende oproep.
Grondmotief is
het getuigenis van
de reformatie: „Al
leen door Christus,
alleen door de Hei
lige Schrift en alleen uit genade
door geloof".
Luthers verdienste wordt ge
noemd: de ontdekking van de
Bijbel „als de enig geldige ge
zaghebbende over alle geloof, le
ven en leer". Daardoor liet Lu
ther er zoveel aan gelegen lig
gen. dat ieder eenvoudig mens
kind de Bijbel zou kunnen le-
THE SANTI STORY,
I door Cyril Davey. Uitgave
Epworth Press, Londen.
I Prijs 30 shillings. 200 pa
gina's.
tje. „Maar ik verwachtte dr. Teo
filo Santi," zei de bezoeker wat
teleurgesteld.
Dokter Santi werd van achter
aan de rij naar voren geroepen.
„Ik ben bang dat de burge
meester niet wil, dat u met mij
meegaat," legde hij wat verlegen
uit, „Ziet u, er is een officiële
lunch voor u voorbereid. Mis
schien kan ik het u naderhand
allemaal uitleggen."
Agenten
De burgemeester had, volgens
schrijver Davey, de minister het
liefst weer in de trein gezet,
maar hij stelde toch maar een
lijfwacht van vijftig gewapende
agenten ter beschikking om de
Nederlandse bezoeker naar de
achterbuurt te begeleiden. In vol
le vaart en met ronkende moto
ren ging het naar het weeshuis
Casa Mia. Maar juist de voor
zorgsmaatregelen trokken in de
dichtbevolkte achterbuurt de aan-
„Er is een ongeluk gebeurd in
Casa Mia."
„Er is iemand vermoord."
„Er is gevochten." De geruch
ten groeiden en binnen enkele mi
nuten was er een oploop van je
welste. De Nederlander klom op
de auto en sprak, vertaald door
dokter Santi, de buurtbewoners
Aan de buitenkant ziet het uees- I
huis Casa Mia er niet erg briljarlt 1
uit. Het ligt midden in een buurt I
van schrijnende arfrtoede.
toe. Daarna verdween hij naar
binnen. De agenten wachtten bui
ten om hem naar het gemeente
huis te begeleiden.
Lunch
De agenten wachtten ongedul
dig. De minuten werden kwartie
ren. In het stadhuis van Napels
zaten de stedelijke functionaris
sen al aan tafel. De eregast kon
immers ieder ogenblik komen.
Maar hij kwam niet. Eindelijk
ging de telefoon in Casa Mia. „Is
dat de burgemeester?" vroeg de
Nederlandse bezoeker aan dokter
Santi. „Geef .b.em mij, mjiar
even."
Op vriendelijke toon zei hij:
.,Mijn excuses, burgemeester.
,,Ja ik ben nog steeds in Casa
Mia... bijzonder interessant
Een fantastisch stuk werk. Ik
ben werkelijk blij dat ik geko
men ben... Uw lunch? Ja, het
spijt me zo dat ik u in moeilijk
heden gebracht heb. Bied alstu
blieft uw gasten mijn veront
schuldigingen aan. Ik had dokter
Santi verzocht mij het weeshuis
te laten zien, en niet verwacht
dat u een lunch zou organise-
Spaghetti
Toen dokter Santi het voorval
aan de schrijver van het Engelse
boek vertelde, herinnerde hij
zich nog hoe de telefoon aan de
(Van onze kerkredactie)
Zendelingen op de Sa-
lomon-eilanden (in de Grote
Oceaan) kunnen de vraag
naar bijbels niet bijhouden.
Zo ontving het bijbelgenoot
schap van Nieuw-Zeeland
een brief van de volgende in
houd:
Vorige donderdaa kreeg ik
bezoek van een vader met een
zoontje van een jaar of tien, die
vier uur lang over een ruwe zee
in hun kleine kano gepaddeld
hadden om bij mij een bijbel te
kopen. Het geld zat veilig opge
borgen in een leren tasje".
„Ik wist dat mijn echtgenoot
het laatste exemplaar dat we be
zaten net verkocht had", schrijft
de zendelinge. Voor alle zeker
heid ging ik toch maar eens op
zoek, maar natuurlijk was er
niet één meer en teleurgesteld
gingen ze weer naar huis."
„Zo iets gebeurt herhaaldelijk.
We kunnen de vraag naar bij
bels gewoon niet bijhouden. Als
de boot met een nieuwe partij
arriveert, zijn de bijbels al lang
uitverkocht eer de volgende
boot verwacht wordt. Alleen op
het eiland Ranonnga hebben de
mensen in de afgelopen tien
maanden voor meer dan 2500
gulden aan boeken gekocht.
Geschenk
„In de wereld van vandaag is
veel veranderd", vervolgt de Be
lijdenisbeweging, „maar de Bij
bel, die het Woord van God in
mensenwoorden is, blijft het
dooi* God aan ons géschbnkén
document van zyh Openbaring.
„Een ander Evangelie" hebben
we niet, vervolgt de boodschap
als reactie op de moderne theolo
gie.
Luthers woorden worden geci
teerd als hij spreekt over de
kruisdood en opstanding van
Christus: „Als het Gods bloed is,
dat aan het kruis heeft gevloeid,
dan is de hel niet overwonnen."
Dikwijls heeft Luther tot troost
met krijt op zijn werktafel
geschreven „Vivit" hij leeft.
Maarten Luther
kasteel de Wartburg, dicht bij de
plaats Eisenach. Het „exacte op-
bouwplan" van Wittenberg is in
volle gang.
Het is wel zaak, dat de Wart
burg nu gereed komt, want er is
sprake van een dubbel jubileum.
Dit voorjaar wordt het negenhon
derdjarig bestaan van het
kasteel herdacht. Voor het eerst
sinds 1500 worden de muren ge
pleisterd, zalen worden opge
knapt en het museum wordt aan
gevuld.
Toch is de Oostduitse regering
ook op- minder sympathieke ma
nier bezig eigen voorbereidingen
te treffen voor de herdenking,
die uiteraard het hoogtepunt
heeft rond 31 oktober.
Opknapbeurt
Het is een verdienste van de
Oostduitse regering, dat Luthers
gedenkplaatsen, die in haar land
liggen, zo goed geconserveerd
zijn. Reeds in 1952 is begonnen
met de restauratie van het
Dokter Teofilo Santi die door de Nederlandse ..minister van bn
zaken" opgezocht werd. houdt zelf toezicht op de gezondheid i
kinderen.
i „zijn"
(Van onze kerkredactie)
ONZE TIJD is een on-historische tijd genoemd.
Twee wereldoorlogen en een wereldcrisis
schijnen ons vervreemd te hebben van ons eigen
verleden. Deze karakteristiek is echter slechts
ten dele juist. Er is ook een misschien minder
luidruchtige groep die wel degelijk beseft, dat
het roer van het verleden noodzakelijk is om de
koers naar de toekomst te bepalen. Zij wil zich
bezinnen op de uitspraken van het verleden, en,
zo mogelijk, ze overzetten in de taal van nu.
Alleen reeds tegen het ein
de van het vorig jaar versche
nen hoe onderling verschil
lend ook twee uitgaven die
deze poging ondernemen. Hel
mut Tielieke publiceerde een
serie bezinningspreken op de
Apostolische Geloofsbelijde
nis. Uitgeversmaatschappij Dc
Graafschap is bezie een com
mentaar op de Heidelbergse
Catechismus af te ronden.
In het jubileumjaar van de
catechismus verschenen reeds
twee delen over de „zon
dagen" 32 tot 44 onder de titel
„De Thora in de Thora". Bin
nenkort zullen beide delen
herdrukt worden en met de
zojuist verschenen delen „Al
les In Hem" en „Tastbaar
evangelie" en twee nog te
verschijnen delen een volledig
en uitgebreid commentaar op
de Heidelberger vormen.
De nieuwe delen (II en VI)
zullen zeer spoedig van de
pers komen. De herdrukken
van de delen IV en V worden
in het voorjaar verwacht. Dit
commentaar is geschreven
door een team van studenten
predikanten.
Rekenschap
In een voorwoord schrijft
ds. Th. Delleman: „Wij heb
ben getracht ons goed re
kenschap te geven van wat in
1563 werd beleden en van wat
ons in eigen tijd is geschon
ken aan vernieuwd verstaan
van het heilig Woord. Heel de
christenheid is betrokken in
een diepgaande vernieuwing
van haar geloofskennis."
Dit commentaar volgt de
zondagen van de catechismus
op de voet, is bijzonder over
zichtelijk en bevat uitzonder
lijk veel verwijzingen naar de
bijbel. De schrijvers komen er
soms ronduit voor uit dat ze
sommige „vragen en antwoor
den" nu graag anders gefor
muleerd zouden zien.
In plaats van vraag en ant
woord 2 over de drie stukken,
of hoofdzaken van het geloof,
had ds. Delleman liever wil
len vragen: „Wat. is voor u
nodig om in deze troost te le
ven en te sterven?" en hij
had dan willen antwoorden:
„Een ding is nodig: Geloven
in Hem die bij Zijn komst in
de wereld begroet is als de
vertroosting van Israel."
Gevolg
dat het hedendaagse verzet te
gen die visie, door de cate
chismus zelf wordt on
derstreept.
De perioden-uitleg is een
verkeerd begrijpen van de ca
techismus, want in vraag cn
antwoord twee gaat het er
niet om ,,Hoe komt dc mens
tot geloof?" maar om de
vraag „Hoe leeft dc mens in
het geloof?" Vraag en ant
woord 115 maken duidelijk
dat de drie hoofdzaken niet
na elkaar, maar gelijktijdig in
het leven worden gevonden.
De twee delen die nu reeds
klaar zijn beslaan bijna 500
pagina's. Ze vormen een waar
devolle bijdrage aan een ei
gentijdse bezinning op de ou
de catechismus en zullen on
getwijfeld vele predikanten
tot steun zijn bij de voorbe
reiding van hun catechismus-
preken, als ze die nog houden.
De Duitse prediker, dr. Hel
mut Thielicke, waarschijnlijk
de meest begaafde prediker
bij onze oosterburen op het
ogenblik, heeft gepreekt over
de Apostolische Geloofsbelijde
nis. Als altijd zijn zijn preken
actueel en interessant. Menig
predikant zal er goed aan
doen ze te lezen om te zien
hoe hij zijn eigen preken kan
verbeteren.
De kracht van deze preken
is niet hun moderne aanpak
of woordgebruik, hun hyper
actualiteit, of hun spranke
lende nieuwe gedachten. Eer
der spreekt hun eenvoud aan,
maar dan de eenvoud die het
resultaat is van een diepgaan
de studie. En bovendien
spreekt dc warmte aan. De
mensen die deze preken lezen
of horen beseffen dat het om
hen gaat.
Het „Ik geloof", zo heet dit
boek, van de Apostolische Ge
loofsbelijdenis wordt tot een
„Ik geloof" van Thielicke en
groeit uit tot een „Ik geloof"
van zijn hoorders.
Hij ziet als nadelig gevolg
van de catechismus dat sinds
eeuwen de kennis van el
lende, verlossing en dankbaar
heid gezien wordt als ver
deeld over drie perioden, die
elkaar opvolgen in ons leven.
Ds. Delleman wijst er dan op
Alles in Hem, door dr. G. P. Hartveld, ds. Th.
Delleman, dr. L. Schuurman en dr. J. Rinzema.
Uitgave De Graafschap, Aalten (272 blz.; 16,25)
Tastbaar Evangelie, door prof. dr. G. P. Hartveld,
Uitgave De Graafschap. Aalten. (208 blz.; 12,75)
Ik geloof, het belijden van de christenen, door dr.
Helmut Thielicke. Uitgave Gebr. Zomer en Keu-
nings Uitgeversmij. Wageningen. (304 blz.; ƒ16,90).
Annexatie
Zoals wij reeds eerder schre
ven wordt een grootscheeps pro
gramma opgesteld, waarin Lu
ther als hoofdpersoon de voorlo
per moet uitbeelden van man
nen als Marx, Lenin en zelfs Ul-
bricht, de president van
Oost-Duitsland. Op deze wijze
wordt Luther geannexeerd voor
de (atheïstische) Socialistische
Eenheidspartij onder het motto:
Luther voor het gehele volk."
Inmiddels is nu ook een ander
streven bekend geworden. De
plotselinge geestdrift voor Lu
ther moet dienstbaar worden ge
maakt aan de splitsing van de
Evangelische Kerk in (geheel)
Duitsland. De bedoeling is, dat
een staatskerk in Oost-Duitsland
wordt opgericht.
Professor Hanfried Müller,
hoogleraar in de theologie stelde
onlangs voor om generaal super
intendent Jacob, de voormalig
plaatsvervangende bisschop van
het in Oost-Duitsland liggende
deel van het bisdom Berlijn
Brandenburg voor de tijd van
zijn leven de titel en functie van
bisschop te verlenen.
Dit zou betekenen, dat bis
schop dr. Kurt Scharf, de opvol
ger van bisschop Dibelius, voor
zitter van de Raad van de Evan
gelische Kerk in geheel
Duitsland in zijn werk tot
West-Berlijn zou worden be
perkt. Hij heeft nu al geen
toestemming om zijn bisdom in
Oost-Duitsland te bezoeken.
Het voorstel van prof. Müller
werd gedaan op een bijeenkomst
van de „Kring van Weissensee,"
die voor het overgrote deel
bestaat uit leden van de „kerke
lijke broederschap" van de „Be
kennende Kerk" onder het natio
naal socialistisch bewind.
