Jaar vol emoties voor
binnenlandse politiek
Einde hoogtij
in economie
Rhodesië explosief
Erhard exit
r'VT
CHINA: HARDE KOERS
Chinese zaak nog
net opgelost
Treinongelukken
Wéér dichter
bij de maan
nieuwe leidse courant
ZATERDAG 31 DECEMBER 1966
Teixeira viel
Eind mei werd Nederland op
geschrikt door het debacle van
het Amsterdamse bankiershuis
Gebroeders Teixeira de Mattos,
dat in zijn val vele kleine beleg
gers en middenstanders meesleep
te. In verband met de gang van
zaken bij de bank werd de enige
directeur drs. J. M. F. gear
resteerd.
Moby Dick toch
naar zee
In mei werd een vijf meter lan
ge Beluga-dolfijn, eerst in de
Duitse, later in de Nederlandse
wateren waargenomen. Het dier,
dat al spoedig de naam kreeg
van Moby Dick (de witte walvis),
verliet na zes weken ons land
weer bij Hoek van Holland.
Vietnam: meer doden
kwestie onopgelost
Vietnam was de allesbeheersende kwestie. Pogingen, tot vredes
onderhandelingen te komen, mislukten. Peking voelde daar niets
voor. Ook de leiders in Hanoi (hoofdstad van Noord-Vietnam)
wilden echter voortzetting van de strijd. Men meende daar nog
lang, dat een militaire overwinning op de Amerikanen mogelijk
zou zyn. Daarbij baseerde men zich op het onbehagen, dat de veel
mensenlevens eisende stryd in de Ver. Staten teweeg had ge
bracht. Bij de verkiezingen van november bleek eerder het tegen
deel. Afgewacht moet worden of het beroep van de Amerikaanse
regering op Oe Thant (secretaris-generaal van de VN) enig effect
zal sorteren.
1966 is in sociaal opzicht getc- al de werkgevers lieten zich hier-
kend geweest door de neergang bij niet onbetuigd.
De discussies over het sta
kingsrecht begonnen wat te ver
bleken en de regering kondigde
meer strin-
de conjunctuur. Het begon
met het sterke verzet van de
werkgeversorganisaties tegen ex
tra betaling aan georganiseerde de ondernemers
werknemers. gente prijscontrole aan
ook de toonbeweging beter
Na stakingen in enkele bedrij- toom te kunnen houden. De
litiek. Een vulkaan van opgekropte emo- Ven en uitspraken in kort geding, ningbouw in het noorden en
ties, onlustgevoelens en geavanceerde die de vakbonden in het ongelijk den van ons land werd vrijg«
dan wel reactionaire opvattingen over stelden, bereikten partijen toch Ven tot bedragen van 50.000.
Veelbewogen was de binnenlandse po-
ons staatkundig bestel kwam tot uitbar
sting. De sensationele uitslag van de sta- o
tenverkiezingen in maart bevestigde dat: ganiseerde werknemer
Zijlstra een grote overwinning voor Koekoek, ijngt vorming en voorlichting.
een zware nederlaag voor de PvdA, ver- 1
lies voor de KVP, enige winst voor de CHU. De in juni volgende
gemeenteraadsverkiezingen gaven dezelfde tendens te zien.
JHJ Bij de toch al weinig rooskleu-
scho- r'ge ontwikkeling van de lopende
rekening van onze betalingsba
lans kwam ook nog de mond- en
klauwzeerepedemie, die i
De gróte uitbarsting kwam echter pas in oktober: in de „nacht
van Schmelzer" na felle kritiek op de begroting. Cals en zijn
kabinet vielen, Schmelzer probeerde een nieuwe regering te for
meren, slaagde niet en moest zes weken later de eer aan prof.
Beel laten.
Op het Afrikaanse continent Nederland kreeg een overgangskabinet onder leiding van prof.
was het weer bijzonder onrus- Zijlstra, die deze maand zijn plannen voor sanering van de eco-
nisaties. want daarna lieten infla- voe£ va" vee en vlees zwaai
tie, overbesteding. kapi-
taalschaarste, rentestijging, liqui- ,nee J~~J
diteitsmoeilijkheden, ontslagen,
fusies en bedrijfssluitingen een
duidelijk minder gunstige ontwik
keling zien.
Storm
trof
Rouw over
Aberfan
Rouw over Aberfan, het
mijnwerkersdorp in Wales,
op 21 oktober toen een al
jaren dreigende sintelberg
zich op een scholencomplex
stortte. 144 kinderen von
den de dood. Het dorp was
verslagen. Dagenlang is
men nog bezig geweest
onder het puin bedolven
slachtoffertjes te redden.
Maar voor de meesten
kwam die hulp te laat. Het
was een triest dorp, dat de
doden een week later be
geleidde naar het massa
graf in de heuvels.
tig, met name in Nigeria en
Ghana, waar regeringen ten val
werden gebracht. Het probleem,
dat het meest de aandacht trok,
was het Rhodesische.
Dit bijzonder gecompliceerde
vraagstuk, waarin allerlei belan
gen door elkaar spelen, kan niet
worden opgelost als de blanken
in Rhodesië niet willen meewer
ken. Onder druk van de niet-
blanke Gemenebestlanden legde
Engeland de zaak aan de Vei-
ligheidslanden voor. Het is ech
ter de vraag, of de sancties, wel
ke deze raad bindend heeft
voorgeschreven, het gewenste
resultaat zullen hebben.
Te hopen valt slechts, dat in
Rhodesië krachten naar voren
komen, die op niet al te lange
termijn een meerderheidsrege
ring willen aanvaarden.
Chinees ontvoerd
Schiphol kwam eind maart in
rep en roer over de vermoede
ontvoering van de 30-jarige inge
nieur Huang Tao Yuan uit
Rood-China. Het gerucht ging,
dat de Chinees door landgenoten
met verdovende middelen was in
gespoten en daarna gedwongen
was in het vliegtuig naar
Moskou te stappen. Het is nooit
bekend geworden in hoeverre
van ontvoering sprake is ge
weest.
DRIE AGENTEN
NEERGESCHOTEN
Het wachten is nu op 15 lebruari als de nieuwe verkiezingen vair"M««"gr.êp min£ter"véïd- Medio augustus werden in Lon
worden gehouden. 0 -
nomie met veel moeite door de Kamer wist te loodsen.
Reeds in het eerste halfjaar
kamp bij de loonontwikkeling in, den drie agenten van Scotland
V V
VLIEGRAMPEN
Het ernstigste vliegtuigonge- misch-Statistische Berichten on- zich een paar maanden schuil te
luk van 1966 gebeurde op 24 ja- der de kop: „Storm op til, het houden. Toen werd ook hij ge-
einde van de hoogconjunctuur", pakt.
Symptomatisch waren ook de
Dr. Soumokil
geëxecuteerd
Begin april werd dr. Chris Sou
mokil, president van de in 1950
uitgeroepen Republiek
joenen voor
India en Tibet
Twee bliksemacties bewezen
opnieuw, dat het Nederlandse
volk spontaan offert voor de me-
demens-in-nood. Hartverwar- jjuid-Molukken geëxecuteerd. On-
mend was de actie „Eten voor der de Ambonezen in ons land
India", die gesteund door de was het nieuws aanleiding voor
demonstraties en protestmarsen
pers, radio en televisie op een tegen het regiem van de indone-
dag vele miljoenen guldens op- sjsche regering. Enkele jeugdige
bracht. bewoners van het woonoord te
Moordrecht stichtten brand in
Dc actie voor de Tibetaanse het gebouw van de Indonesische
vluchtelingen, die was voorafge- ambassade in Den Haag.
gaan door uitgebreide voorlich
ting over de erbarmelijke omstan-
digheden, waaronder deze 5j\EEN' VOOR ARTSEN
IN CONFLICT
MGR. BEKKERS
OVERLEDEN
Voor de rooms-
katholieken in
het Zuiden voor
al was het een
zwarte dag, toen
in mei de bis
schop van Den
Bosch mgr. W.
Bekkers (58)
overleed. Hij
werd opgevolgd
door mgr. J. W.
M. Bluyssen. De
belangstelling
voor zijn begra
fenis was over
weldigend.
Dr. H. W. Tilanus
overleden
Op 16 februari overleed dr. H.
W. Tilanus. De oud-voorzitter
van de CHU, die de leeftijd van
81 jaar bereikte, was een in bre
de kring om zijn integriteit en
kennis van politieke zaken ge
waardeerd volksvertegenwoordi
ger.
inzittenden (117) kwamen om het
leven.
Vier dagen later verongeluk
te op de luchthaven van Bremen
een Convair van de Lufthansa.
Bijna vijftig mensen vonden de
dood.
Begin maart gebeurden in Ja
pan kort na elkaar twee vlieg
rampen. Een Boeing 707 van de
Engelse luchtvaartmaatschappij
BOAC vloog tegen de heilige
berg Foeji (124 doden) en een
DC-8 van de Canadian Pacific
Airlines stortte op het vliegveld
van Tokio neer (71 doden).
Op 22 april verongelukte in
de buurt van de Amerikaanse
stad Ardmore een Lockheed Elek
tra van een chartermaatschappij
friet 86 mariniers aan boord.
Eind augustus werden 96 En
gelse vakantiegangers gedood bij
het neerstorten van een Bristol
de sociale verzekering. Voor-
Honderden
ontslagen
In China kwam de „grote leider" Mao
Tse-toeng tot de ontdekking, dat zijn grote
revolutie was mislukt. Hij schoof generaal
Lin Piao naar voren om de nieuwe (cultu
rele) revolutie met kracht door te zetten.
Daarbij werd gebruik gemaakt van de
jeugd, die als rode gardisten op de tegen
standers van de „harde lijn" van Mao wer
den losgelaten. Dit optreden maakte veel
slachtoffers. De belangrijkste leiders ble
ven totdusver echter nog op hun post. Het
nieuwe jaar moet leren, wie de langste
adem heeft. De gebeurtenissen in China leidden er toe, dat met
nog groter meerderheid dan voorheen werd beslist, Peking niet
als VN-lid te aanvaarden.
Spanningen in
Midden-Oosten
Bij de steeds stijgende werk
loosheidscijfers werd het spaar
loon van de vakbeweging zowel
bij de werkgevers als de rege
ring een onhaalbare trek. Mas
sa-ontslagen bij Vascomij, Dem-
ka en Werkspoor waren duide
lijke waarschuwingsschoten voor
de boeg van onze nationale econo
mie.
De middenstand wist zijn
'hPt'Nahiif» reeds lang toegezegd ontwikke-
liners- en sanerin?sfonds nnir hin-
laatste maan
den van het
jaar in, grote
spanningen
lings- en saneringsfonds nog bin
nen te halen, maar minister Veld-
t kamp moest met zijn algemene
Te Jordanië wet zware geneeskundige risico's
teeen Israël en zijn arbeidsongeschiktheids-
tegen Israel
Oosten
weeg te bren
gen. Het zet-
wet wachten tot 1 juli 1967.
Britannia in
de buurt van willigers in te zetten. Toen
Ljubljna in Joegoslavië.
raël hard terugsloeg en de Jor-
In Kameroen stortte op 19 daanse koning Hoessein (die
oktober de Skvmaster North van tevoren gewaarschuwd was)
Star neer. De lading van het niets terug deed, probeerde de
toestel, dat in 1965 op Schiphol Syrische regering de vorst ten
tien maanden aan de ketting had val Je brengen. Het gevaar is
gelegen, bestond uit gesmokkel- i_* T
de wapens
marine.
ovoorlopig geweken. Jordanië
de Koninklijke kan rekenen op de steun van
koning Feisal van Saoedi-Ara-
bië, die uitgegroeid is tot een
grote rivaal van president Nas
ser van Egypte. Beide staats-
Philips vierde eind september hoofden staan (indirect) gewa-
groot feest bij zijn 75-jarig jubi- pend tegenover elkaar in Je-
- de stryd tussen re-
Philips 75 jaar
leum. Heel Eindhoven stond
De Nederlandse Spoorwegen
hadden enkele ongelukken te no
teren. Begin juni was er een trein
ontsporing bij Hedel. Het aan
tal gewonden bleef gelukkig be
perkt tot zeven. Maar de ravage
was groot. De schade liep in de
honderdduizenden guldens. Ook
in november deed zich een
ontsporing voor, doordat de
bestuurder bij Halfweg een sig
naal niet zag. Er waren dertien
De Chinese affaire werd op werd binnen 24 uur uitgewe-
de valreep van het oude jaar zen.
toch nog opgelost. De acht las- In een soort propaganda-oor-
technici, die maandenlang ge- log nam het Chinese ministerie gewonden. Was het materieel
dwongen verblijf hebben moe- van buitenlandse zaken onmid- niet zo stevig geweest, dan had
tee houden in het legatiegebouw dellijk zijn tegenmaatregelen, de ontsporing zeker doden geëist
aan de Adriaan Goekooplaan in De heer Jongejans werd als gij- Een ongeluk van geheel andere
Den Haag, kregen donderdag 30 zeiaar beschouwd, een totaal aard gebeurde, eveneens in no-
december toestemming naar Pe- ongebruikelijke zaak in de we- vember, tussen Woerden
Moord op acht
verpleegsters
In juli werd in Chicago de
„moord van deze eeuw" ge
pleegd. Acht verpleegsters wer
den door een 25-jarige man om
het leven gebracht. Een negende
verpleegster wist te ontkomen.
Dronken chauffeur
maakt 10 doden
Een dronken chauffeur van
een zware vrachtwagen veroor
zaakte op 25 april een vreselijke
ramp in het dorpje Asse bij Brus
sel. De auto reed in volle vaart
in op een groep schoolkinderen.
Tien jongens en meisjes werden
gedood,
Busramu
In het afgelopen jaar moest
twee keer melding worden ge
maakt van rampen met autobus
sen. Op 25 juli stortte een Bel
gische autobus met een ge
zelschap uit Oostenrijk terugke
rende vakantiegangers bij het
Duitse Limburg, gelegen tussen
Frankfort en Keulen, van de Au
tobahn op een twaalf meter lager
liggende landweg (zie foto). Er
kwamen 33 inzittenden, onder
wie 28 kinderen, om het leven.
Enkele weken later reed op de
Autobahn bij Oberhausen een au
tobus van het Haagse reisbureau
Westercoach met 22 vakantiegan
gers, als gevolg van slippen, door
de vangrail. De bus kantelde.
Twaalf passagiers moesten voor
behandeling naar een ziekenhuis,
vijf hunner werden ter verple
ging opgenomen.
Drama in Texas
Eind juli schoot de 24-jarige
student en ex-marinier Charles
Joseph Whitman vanuit de toren
van het universiteitsgebouw te
Austin, Texas, twaalf wandelaars
op het universiteitsplein dood en
verwondde er 34.
Verloren wtf vorig jaar
onze directeur de heer J.
Grocnewegen, dit jaar, op
4 oktober, overleed de heer
H. Dlemer, die gedurende
vele jaren directeur-hoofd
redacteur ook van ons blad
was geweest. Aan beiden
heeft de christelijke dagblad
pers In ons land veel te dan
ken: hun herinnering blijft
onder ons in ere.
De ziekenfondsen moesten een
tekort constateren van niet min
der dan 260 miljoen. De artsen,
de loongolven
echter tussen twee stoelen te zit- kwam op raadselachtige
ten. Want CDU-kanseliers-kandi- wjjze om het leven,
daat Kiesinger sloot een verbond
met de SPD van Willy Brandt. Volgens de lezing van de
Deze „grote coalitie" leidde tot Haagse politie werd hij zwaar-
heroriëntatie op internationaal gewond op straat aangetroffen,
terrein. Voor de binnenlandse po- j^a overbrenging naar het Rode
litiek 7al zij tot gevolg hebben, Kruisziekenhuis aan de Sport-
dat uiterlijk in 1973 het twee- laan werd hij door een Chinese
partijen-stelsel wordt ingevoerd, „knokploeg" ontvoerd. Een dag
laatste jaren hijgend achteraan Of hiermee ook de opkomst van jater zou hij aan zijn verwondin-
kwamen met hun eis van hon- het neo-nazisme (dat in Hessen gen bezweken zijn.
derd procent verhoging van de en Beieren de kop opstak) in de
honoraria der ziekenfondsen, kre- kiem wordt gesmoord, moet wor- Als gevolg van deze verwik-
gen een krachtig „neen" te ho- den afgewacht. Het nieuwe sys- kelingen werd^de Chinese zaak-
ren. teem kan in 1969
In het begin van dit jaar kon werking hebben,
een conflict tussen artsen en zie
kenfondsen nog worden bezwo
ren door aan de artsen een
verhoging van 13.28 procent toe
te kennen met de belofte dat la
ter in het jaar de cijfers nog
eens bekeken zouden worden,
maar later in het jaar waren de
mogelijkheden eerder vermin
derd dan verbeterd.
Behalve van de ziekenfondsen
bleken ook de tarieven van de
Iiei sietieiiuu.o NS te ver te zijn achtergebleven,
overleed. Het probleem Zuid-Am- Het tekort van 25 miljoen bij de
ka kwam er opnieuw in fel licnt NS in 1965 groeide dit jaar tot 70
door te staan. Zijn opvolger miljoen en voor volgend jaar
de minister js van' wordt een tekort van 110 miljoen
die eveneens voorstander is .van
wacht werd king terug te gaan. Tegelijkertijd reld der diplomatie. Hij kreeg Utrecht. Het spoorwegviaduct
kanselier Er- mocht de Nederlandse zaakge- ook te horen, dat hij Peking pas werd verwoest toen een stalen
hard ten val lastigde in Rood-China, de heer mocht verlaten, als de acht las- balk op een jiardgasleiding in
gebracht als G- J- Jongejans, die eenzelfde technici veilig waren terugge- aanleg
gevolg vi
weinig ver
kwikkelijke
houding van
zijn liberale
coalitie-part
ner. Deze (de
FDP) kwam
PROF. MR. A. ANEMA
OVERLEDEN
Prof. mr. A. Anema overleed
op 18 februari in de ouderdom
van 94 jaar. Hij was een befaamd
rechtsgeleerde, die als hoogleraar
lange tijd aan de VU was verbon
den. Voor de ARP had hij vele
jaren zitting in de Eerste Kamer.
PROF. WATERINK (76)
OVERLEDEN
Eind november overleed 76
jaar oud dc bekende pedagoog
prof. dr. J. Waterink. Hij was de
eerste pedagoog van de Vrije Uni
versiteit en werd vooral bekend
als hoofdredacteur van het vroe-
FÜ gere maandblad Moeder.
De in de wereld van de raket
en ruimtevaart niet onbekende
ir. Hsu Tsoe-Tsai, die in juli met
zijn acht collega's voor veertien
dagen naar Nederland
i leven, deed
vergeefs beroep op de offervaar
digheid. Ongeveer tien miljoen
kwam er binnen! Alleen de
huis-aan-huis actie leverde al
zes miljoen op....
Moord op
Verwoerd
Woerd stierf
begin septem
ber door een
moordaanslag
lementsbode:
Met een mes
werd hij zo
ernstig ge
wond, dat hij
op weg naar
het ziekenhuis
RUMOER OM
KLONTJE
Elspeet bracht in oktober heel
Nederland in beroering door de
weigering van tientallen ouders
(op instigatie van Gereformeerde
Gemeente-predikant ds. C. Wis
se) hun kinderen het anti-polio-
Idontje toe te dienen. Een
storm van protesten was er het
gevolg van, maar de gemeentele
den lieten zich niet vermurwen.
Armstrong
Scott
Collins Gordon Conrad Lovell
Opnieuw kwam de maan dich
terbij. Vijf Amerikaanse ruim
tetweelingen (Gemini 8 tot en
met 12) maakten succesvolle
reizen en braken records:
Armstrong-Scott, Stafford-Cer-
nan, Young-Collins, Gor-
don-Conrad en Lovell-Aldrin.
Alleen het duo Armstrong-Scott
moest (in maart) zijn reis voor
tijdig beëindigen doordat de
stuurraketten van de Gemini 8
defect waren geraakt.
Achter het Gemni-programma
kon in november een punt wor
den gezet komend jaar zal
het Apollo-project volle aan
dacht krijgen. Om dat te doen
slagen hebben verscheidene
Russische en Amerikaanse ver
kenningssatellieten vele duizen
den foto's van de maan ge
maakt, waarvan de beste vorige
maand door een Lunar Orbiter
werd overgeseind.
De Russen boekten begin dit
jaar sensationeel succes met een
zachte landing van Loena 9,
waardoor de eerste gedetailleer
de foto's van het maanopper
vlak konden worden overge
bracht.
Amerikaanse stunt was het
goedgerichte schot op Venus: na
een reis van 106 dagen sloeg Ve-
nus-3 erop te pletter.
