VLEES
Corruptie is vruchtbare
bodem voor communisme
.Referendum
is overbodig'
inW.-Irian
Hoofdbedrijfschap
bezuinigt f40.000
Prijzenslag op
de staalmarkt
Daf geeft
Eindhoven
verkeerstuin
Vraaggesprek met twee Indonesiërs:
Voorzitter
veroordeeld
HOOFDSCHOTEL
Te weinig aardgas om
vervangen
kolen te
45 man op
straat
MOOIER WONEN
PRACTISCH LEVEN
JL
DONDERDAG 22 DECEMBER 1966
O OTTERDAM Twee
A Indonesiërs, in deze
kille dagen een beetje ver
loren in het land van mest
en mist, waar de industria
lisatie, de automatisering en
de bouwwerken een diepe
indruk bij de vreemdeling
achterlaten.
Zij een vrouw, doctoranda B.
Simorangkir, een Batakse, lid van
het volkscongres, hoofdbestuurs
lid van de Indonesische christen
vrouwenbeweging die met de
Parkindo is geassocieerd. Ze is de
echtgenote van de hoofdredac
teur van de sterk groeiende,
christelijke krant in Djakarta
(120.000 abonnees), de Sinar Ha-
rapan. Ze is moeder van drie kin
deren en doceert ook nog Engels
en geschiedenis aan de protes
tantse universiteit in haar woon
plaats.
Hij een man, Mohammed Asjad
Noeh, geen Batakker, maar wel
een Sumatraan. Hij woont in Me-
dan en is orthodox-mohamme
daan. Van de Api Pantjasïlaeen
kleine krant, die Deli bestrijkt, is
hij hoofdredacteur.
Hun Europese reis is gegrond op
een uitnodiging, die uit Duitsland
werd ontvangen. Ze hebben er een
paar dagen aan vastgeknoopt om Ne
derland te zien. Zij is al een keer
eerder hier geweest; hij nog nooit.
Tegenprestatie
Aan het vraag- en antwoordspel,
dat ik hun voorstel, willen ze zich
niet onttrekken. Wel moet er een te
genprestatie zijn: zij willen een inter
view met mij mee naar huis nemen.
Hierbij zal de nadruk worden gelegd
over de wijze, waarop de Nederlan
ders het nieuwe regime in Djakarta
beoordelen.
Vraag: „Hoe zoudt u de algemene
indrukken, die u hier hebt opge
daan, onder woorden kunnen bren
gen? Bespaar ons geen enkele kri
tiek."
Mevrouw Simorangkir: „Ik ken Ne
derland van een vorig bezoek; ik sta
er niet zo vreemd tegenover. Gewel
dig die welvaart hier. Ik ben er ge
woon jaloers op. Ik zeg het vaak in
mijn land: met hard werken en zui
nig leven kom je er wel. Van rassen
discriminatie merk ik hier niets.
Uw land heeft een sterk internatio
naai karakter. Men weet veel zelf
discipline op te brengen. Iedereen
houdt zich op bewonderenswaardige
wijze aan de spelregels."
De heer Noeh: „Ik ben diep onder
de indruk van datgene, wat hier na
de oorlog tot stand is gebracht. Wat
me opvalt, is het totaal ontbreken
van haatgevoelens jegens ons volk.
Ik had me dit in verband met onze
confrontatiepolitiek ten aanzien van
West-Irian heel anders voorgesteld.
Niet rijp
Er is bijzonder veel belangstelling
voor de koers, die Indonesië thans
vaart. Voor het democratische sys
teem, dat hier geldt, en dat zo heer
lijk liberaal is, zijn wij als volk nog
niet rijp. Omdat wij niets voor een
andere vorm van uitbuiting voelen,
is onze vrijheid er één in gebonden-
Vraag' „De coup, die generaal Soe-
harto naar voren schoof, is thans
ruim een jaar oud. Zijn er verande
ringen ten goede zichtbaar?"
Mevrouw Simorangkir: „Een ieder.
Gastarbeiders
nemen een
enkele reis
UTRECHT Ongeveer de helft
van de buitenlandse gastarbeiders,
die de Kerstdagen thuis doorbrengen,
heeft een enkele reis genomen. Dit
wil echter niet zeggen, dat we ze niet
meer terugzien. Want een retourtje
is niet goedkoper dan twee enkele
Men mag dan ook niet direct de
conclusie trekken, dat het groot aan
tal enkele reizen een gevolg is van
de ontspanning van de Nederlandse
arbeidsmarkt.
Vorig jaar tijdens de grote uittocht
nam 40 pet. van de gastarbeiders een
enkele reis en 60 pet. een retour
Fyff'
'es wordt
Chiquita
AMSTERDAM Het Nederlandse
bananenmerk Fyffes zal binnenkort
worden veranderd in Chiquita. De
naamswijziging is ingevoerd omdat de
produkten van Fyffes ook in andere
landen onder de naam Chiquita wor
den verkocht.
socialistische jeugd
AMSTERDAM Dc politierechter te
Amsterdam heeft de voorzitter van
Socialistische Jeugd Nederland, de
22-jarige Rob L. veroordeeld tot een
gevangenisstraf van vijftien dagen
waarvan tien dagen voorwaardelijk
met aftrek van voorarrest en een
proeftijd van drie jaar wegens op
zettelijke belediging van een be
vriend staatshoofd.
Maandagochtend jl. werd L., in op
dracht van de Amsterdamse officier
van justitie, van zijn bed gelicht om
dat hij de dag daarvoor met een
spandoek met het opschrift „Johnson
oorlogsmisdadiger" aan de maande-
lijke Vietnam-demonstratie had deel
genomen.
L. bekende tegenover de rechter dat
hij zich ten volle bewust was ge
weest de wet te overtreden door een
spandoek met genoemde tekst in een
optocht mee te voeren. Hij was ech
ter van mening, dat in dit geval de
nood de wet had gebroken.
„Als ik iemand hulpeloos in een vijver
zie vallen dan is het toch geoorloofd
het verboden gras te betreden", luid
de zijn verweer. Bovendien werd, al
dus verdachte, door deze tekst niet
zozeer de persoon Johnson beledigd
alswel de Amerikaanse politiek ten
opzichte van Vietnam.
ROOKWORST!
Doe rookworst In ruim koud water
zonder zout. dat u tegen-de-kook
aanbrengt. Direct daarna de vlam
omlaag om de worst 10 a 12 minu
ten te laten wellen. Dus niet kokenl
En niet prikken! Dan blijft 't huidje
heel en al 't vleessap erin. Rook
worst is puur vlees dus rijk aan
eiwitten, vitaminen, mineralen
bouwstoffen voor blakende ge
zondheid I
Publikatie van Voorlichtingsbureau Vlees, Vleeswi
die naar de macht grijpt, zal vallen.
In de 21 jaar, die onze republiek
thans bestaat, hebben de commu
nisten dit twee keer gedaan. Men
kan niet zeggen dat we helemaal
niets hebben bereikt. Denk aan de
veelheid van scholen, aan de stenen
huizen, die thans in de dessa's wor
den gebouwd.
Natuurlijk zijn we op verschil
lende fronten achteruit gegleden. De
kleding- en de voedselsituatie zijn be
paald niet rooskleurig. Maar voor
een groot deel van het volk betekent
„Merdeka" (- vrijheid -) het eten
van rijst.
Op Timor en Flores en ook in
Oost-Java wil men van het
volksvoedsel mais af. Op Ambon
geldt hetzelfde voor sago. Ergo: we
hebben heel wat meer rijst nodig
dan vroeger, ook al omdat de bevol
kingsgroei enorm
Nieuwe revolutie
De heer Noeh: „Het ingrijpen van
generaal Soeharto is heel goed ge
weest. Het gaat om een nieuwe soci
aal-economische revolutie, waar ein
delijk ook de kleine man van profi
teert. Het communisme heeft de ver
paupering in de hand gewerkt. Het
zal voor het nieuwe regime niet ge
makkelijk zijn na al die jaren van
corruptie en wanbeleid."
Vraag: „Kan men thans nog van
communistische invloeden spreken?"
Mevrouw Simorangkir: „Er zijn
nog communistische kaders; men
spreekt zelfs nog van cellen in het
leger. Ze werken ondergronds, wat
gevaarlijke kanten heeft."
De heer Noeh: „Ik kan dat be
amen. Tegelijkertijd moet ik echter
zeggen dat wij als volk toch te reli
gieus zijn om het communisme als
systeem te kunnen aanvaarden.
Trouwens: hoeveel mensen zijn
niet communist genoemd, zonder dat
ze dit waren. Als een dessahoofd bij
voorbeeld links was, moest de ge
meenschap wel een beetje meespelen
om van de irrigatie en de verdeling
der gronden mee te kunnen profite-
Meer religie
Mevrouw dra. B. Simorangkir en
de heer Mohammed Asjed Noeh
in gesprek met Link van Bruggen.
Mevrouw Simorangkir: „Ik dacht
van wel."
De heer Noeh: „Niet alleen de lei
ders, maar ook de leden van de ka
ders en cellen."
Vraag: ,£n hoe staat u tegenover
de uitvoering van de doodstraf, die
tegen politiek ambitieuze of corrup
te figuren wordt geëist. Ik denk aan
Soebandrio en Omar Dhani."
Mevrouw Simorangkir: „Ik wil
geen namen noemen. De corruptie,
ook de politieke, moet echter zwaar
bestraft worden. Ik geloof dat er ten
minste één voorbeeld zal moeten wor
den gesteld."
De heer Noeh: ,,'t Heeft geen zin
de corruptie te bestrijden, zonder de
PKI het leven onmogelijk te maken.
Mijn standpunt is dat alle corrupte
figuren van enig formaat moeten
worden neergeschoten."
Vraag: „Kan het nieuwe regime
er naar uw mening in slagen de cor
ruptie te vernietigen?"
Mevrouw Simorangkir: „Mannen
als Soeharto, de sultan en Nasoetion
zijn verre van corrupt. Ze zijn een
treffend voorbeeld van hoe het kan
en moet. Op z'n minst kan gezegd
worden dat het nieuwe regime de cor
ruptie aanzienlijk kan limiteren."
De heer Noeh: „Men moet de moed
hebben tegen elk kwaad op te tre
den. En tegen de corruptie, én tegen
de PKI, én tegen de immoraliteit van
de leiders."
Verdiensten
Mevrouw Simorangkir: „Hij moet
zich aan de constitutie houden. Zo
lang dat gebeurt, komt er echt geen
proces tegen hem. De president heeft
z'n verdiensten. Zelfs z'n grootste vij
anden moeten erkennen dat hij de
eenheid van het Indonesische volk
heeft bereikt."
De heer Noeh: „Ik ben het daar
mee eens. We bevinden ons in een
overgangsperiode. We moeten uitkij
ken dat de president niet door de
PNI (de nationale partij) wordt mis
bruikt."
Mevrouw Simorangkir: „Een
krachtfiguur. De man leeft heel een
voudig. Hij geeft nooit recepties. Als
hij uitrijdt, gebruikt hij nooit een
slee van een wagen, maar een gewo
ne legerjeep."
De heer Noeh: „Hij is een eerlijk
man. Hij streeft ernaar en hetzelf
de doen de mensen, die om hem heen
staan het volk uit zijn armoede op
te heffen."
Mevrouw Simorangkir: „Dat is zo.
Er zijn meer christenen, maar ook
meer mohammedanen. De mensen
hadden een houvast nodig. De PKI,
de thans verboden communistische
partij, was altijd bijzonder actief
met het beleggen van discussie- en
recreatie-avonden. De Indonesiër is
nu eenmaal geen individualist, maar
een massamens."
De heer Noeh: „Na de 30ste septem
ber 1965 is er in Indonesië alleen
maar plaats voor mensen, die in God
geloven. Dc nationale identiteit is
weer hersteld. Het langzaam maar ze
ker wegdrijven van het religieuze le
ven is tot staan gebracht."
Vraag: .floeveel communisten
zijn er naar uw mening om het le
ven gekomen? Acht u die afschuwe
lijke moordpartijen juist?"
Mevrouw Simorangkir: „Ik schat
zo'n 200.000. Als christin ben ik tegen
bloedvergieten. Een groot deel van
het volk is er door de commu
nistische propaganda ingetrapt."
De heer Noeh: „Ik denk niet meer
dan 100.000. Het was voor ons, mo
hammedanen, een heilige oorlog. Wij
hebben tot maatstaf de Oud-Testa-
mentische wet: oog om oog, tand om
Nasoetion
Vraag: „Wie is de man achter Soe
harto?"
Mevrouw Simorangkir: „Ik weet
dat niet precies."
De heer Noeh: „Generaal Nasoe
tion en het volk. dat anti-commu
nistisch is."
Vraag: ,Js de communistenleider
Aidit dood, of verwacht u dat hij
eerstdaags weer zal opduiken?"
Mevrouw Simorangkir: „Generaal
Soeharto heeft gezegd dat hij gefusil
leerd is. Officieel is hij dus dood."
De heer Noeh: „Hij is dood."
Vraag: „Wie moet de plaats van
Aidit innemen als „verdediger van
de armen?"
Mevrouw Simorangkir: „Een eer
lijk man, die de vijf principes van de
Pantjasila onderschrijft, zonder tus
sen christenen en mohammedanen te
discrimineren."
De heer Noeh: „Een man, die in
God gelooft, en de belangen van het
volk behartigt."
Autonomie
Vraag: „U komt beiden uit Suma-
ra. Hoe staat u tegenover de een
heidsstaat?"
Mevrouw Simorangkir: „Daar ben
ik voor. De voorwaarde is echter dat
de buitengewesten een grote mate
van autonomie behouden. Het is on
mogelijk heel Indonesië door Java
nen te laten besturen."
De heer Noeh: „Er is maar één
Indonesië. In het koloniale tijdperk
dachten de Nederlanders hier trou
wens net zo over."
Mevrouw Simorangkir: „Die zijn
mij te handig. Sommigen hebben
twee of drie verschillende paspoor
ten. De rode Chinezen moeten er on
herroepelijk uit."
De heer Noeh: „Ze moeten het
land worden uitgezet. Ze hamsteren,
jagen de prijzen op en worden rijk
op de rug van het volk."
Vraag: „Wat denkt u van de uit
voering van het internationale ak
koord ten aanzien van de zelf
beschikking van West-Irian?"
Mevrouw Simorangkir: „Daar ant
woord ik niet op. Die zaak ligt veran
kerd in de internationale politiek. De
vrijheid hebben de Papoea's al gekre
gen. In 1968 doen ze aan de algemene
verkiezingen mee. Wat willen ze dan
nog meer? Ik acht ze nog lang niet
in staat zichzelf te besturen."
De heer Noeh: „Het voorgestelde
referendum is overbodig. West-Irian
is een deel van Indonesië. De Neder
landers moeten zich op dit punt niet
zo laten ophitsen door de Papoea-bal
lingen, die hier wonen. Dezen hebben
geen contact meer met hun volk. Als
ze dit wel hadden, zouden ze weten
dat Djakarta op 't ogenblik alles
voor hen betekent.
Russisch
maanschot
MOSKOU De Sowjetunie heeft gis
teren een ruimtevaartuig in de rich
ting van de maan gelanceerd. Met
dit automatische station, Loena 13,
wil men nadere wetenschappelijke
studie maken van de maan en haar
omgeving.
Elk dubbeltje 10 keer omkeren
(Van onze sociaal-economische redac-1 verhouding in de heffingsbedragen tus-
tie) sen de detailhandel enerzijds en het
DEN HAAG Het Hoofdbe- grootwinkelbedrijf en de coöperaties
drijfschap Detailhandel heeft gistermid- anderzijds nader onder de loupe te ne-
dag een ietwat bezuinigde begroting men- (Volgens een deel der bestuursle-
voor 1967 aanvaard, nadat in de vorige den betalen laatstgenoemde categorieën
vergadering de oorspronkelijke begro- *e weinig).
Overspannen
i emotioneel debat i
ting
worpen.
Vooral van de kant van de midden
standscentrales werd toen heftige kri
tiek op de begroting uitgebracht, waar
mee een stijging van de heffingen met
15 procent (neerkomend op een totale
stijging van j' 290.000) gepaard zou
moeten gaan.
De meerderheid van% het bestuur
meende, dat drastisch op een aantal
begrote uitgaven zou moeten worden
bezuinigd, met name op de voorgeno
men uitbreiding van het personeel met
acht man.
Het dagelijks bestuur kwam nu met
;n aanvullende nota, waaruit de be
reidheid bleek tot een totale bezuini
ging van ƒ40.000 (o.m door verschui
ving der benoeming van een statisti
cus), alsmede tot het financieren van
35.000 uit de reserve.
Daardoor kon de voorgenomen hef
fingsverhoging worden ingekrompen
met 50 cent per jaar voor de zuivere
detailhandelsondernemingen en met 25
cent per jaar voor de gemengde on
dernemingen.
Bovendien zegde het bestuur toe de
Voor koukleumen die toch chic
willen zijn, is deze kap van astra
kan, omzoomd door oranje wollen
franje, ideaal bij de ski-uitrusting.
SLECIITS PLAATS VOOR KLEIN
AANTAL ONDERNEMINGEN
IJMUIDEN Binnen de Euro
pese gemeenschap voor kolen en
staal woedt een onbarmhartige
prijzenslag. De oorzaak is de over
capaciteit in de staalproduktie in
de wereld. Hierdoor brokkelen de
prijzen af zoals nergens elders het
De heer P. R. Bentz van den Berg
van de raad van bestuur van de
Hoogovens vertelde dit vanmiddag
aan een kerstlunch met vertegen
woordigers van het Hoogovenperso-
De Hoge Autoriteit van de EGKS is
nu druk bezig aan deze toestand een
einde te maken.
De prijsdalingen zetten zich in 1960
in. Weliswaar daalde ook de grondstof-
fenkosten. Maar de lonen zijn voortdu
rend gestegen en stijgen nog steeds.
De voor modernisering en rationalisa
tie noodzakelijke investeringen lopen
door deze ontwikkeling terug. Op den
duur kan dit de concurrentiepositie
van de EGKS-staalindustrie in ernstige
mate aantasten.
De ontwikkeling van de Europese
staalmarkt wijst in de richting van
fusies en concentraties. Er blijft slechts
een klein aantal ondernemingen over.
Het was de overtuiging van de heer
Bentz van den Berg dat Hoogovens tot
deze ondernemingen zal behoren, ge
zien de goede ligging, de goede orga
nisatie van het bedrijf en moderne pro-
duktie-installaties. Verder biedt de sa
menwerking met de Duitse partner
Hoesch perspectief.
Van de zijde van het secretariaat
werd betoogd, dat bij het hoofdbe
drijfschap „elk dubbeltje tien maal
wordt omgekeerd voor het wordt uitge
geven". Uitbreiding van het personeel
dringend nodig, omdat de medewer
kers „overstelpt zijn met werk" en som
migen van hen zelfs „op de rand van
een overspanning verkeren".
Na deze emotionele verdediging van
de begrotingspolitiek van het hoofdbe
drijfschap werd de raming van in
komsten en uitgaven aangenomen. Al
leen de heer P. J. de Kruif (Verbond
van Middenstandverenigingen) stemde
blanco.
EINDHOVEN De Daf-fabriek in
Eindhoven heeft de gemeente een half
miljoen gulden gegeven voor het aan
leggen van een verkeerstuin voor kin
deren. De gebroeders dr. Huub en Wim
van Doorne hebben gisteren de gemeen
te van deze gift op de hoogte gesteld.
Het is de bedoeling dat de ver
keerstuin, waarin praktisch verkeerson-
derwijs aan de jeugd kan worden gege
ven, 1 april 1968 gereed is. Dan hoopt
Daf namelijk het 40-jarig bestaan te
vieren. De verkeerstuin kan dan wor
den gezien als een jubileumgeschenk
aan de Eindhovense gemeenschap.
DONGEN Na langdurig posten en
surveilleren heeft de rijkspolitie een ze
ventienjarige jongen aangehouden, die
wordt verdacht van het plegen van een
groot aantal aanrandingen in Dongen
en omgeving.
De jongen, die een volledige bekente
nis heeft afgelegd, zal voor de officier
van justitie in Breda worden geleid.
Bij de rijkspolitie zijn tot nu toe twin
tig gevallen van aanranding bekend.
Nieuw kolenveem: geen vuil meer
AMSTERDAM De aardgas
vondsten in ons land zijn, hoe
omvangrijk ook, in Europees ver
band gezien niet groot genoeg om
het energiebeeld ingrijpend te
kunnen veranderen.
Aannemer heeft
geen geld meer:
NIJMEGEN Hoofdaannemer Sut-
an in Nijmegen heeft 45 werknemers
naar huis gestuurd omdat er volgens
hem geen geld meer is. Ze zijn zonder
loon over de gewerkte uren en zonder
opzeggingstermijn op straat gezet. Ook
onder-aannemer Markerink uit Neede
is erbij betrokken.
Als geen behoorlijke regeling voor
het personeel wordt getroffen zullen
de drie bouwvakarbeidersbonden het
faillissement van de twee bedrijven
aanvragen.
Wel heeft een vertegenwoordiger
van de r.k. vakbond onlangs bij de
firma Sutman geïnformeerd naar de
financiële situatie. De heer Sutman zei
toen, dat deze volkomen gezond was
dat de interne moeilijkheden waren
opgelost. Thans blijkt het tegendeel
het geval. Zelfs is er een grote achter
stand in het verstrekken van vakantie
bonnen.
Volgens de vakbonden is de be
drijfsvoering van de beide onder
nemingen zeer zwak geweest. Via de
opdrachtgever, het Bouwfonds Neder
landse Gemeenten, is getracht een ga
rantie voor de loonbetaling te ver
krijgen.
Het BNG meent dat alleen zakelijke
motieven moeten gelden. Eens te meer,
aldus de vakbonden, is gebleken dat
het ontbreken van een garantiefonds
voor het bouwbedrijf een onverteer
bare zaak is, omdat ook hier de werk
nemers de dupe worden van een to
taal verkeerd ondernemersbeleid.
Ir. F. H. Fentener van Vlissingen, se
cretaris van de hoofddirectie van de
Steenkolen-Handelsvereniging in
Amsterdam, die gisteren sprak bij de
opening van een nieuw regionaal kolen-
veem, heeft hiervoor tal van aanwijzin
gen:
De kolenproduktie in West-Europa
van twee jaar dekt reeds de totale ener
gie-inhoud van ons aardgasveld in
Slochteren; we zouden om de kolen
produktie in West-Europa te vervan
gen door Nederlands aardgas om het
jaar zo'n gasveld moeten ontdekken.
De kolenproduktie in Amerika is
de laatste jaren aanzienlijk gestegen.
Juist in dit land met zijn grote aard-
gasproduktie blijkt voor kolen een ei
gen afzetmarkt mogelijk en gewenst.
De heer Fentener van Vlissingen he
kelde de manier waarop thans nog ko
len worden gedistribueerd. Ze worden
soms in vuile jute zakken thuisbezorgd,
een grote stofwolk achterlatend. In een
samenleving waarin produkten als sui
ker en koffie, of zelfs gedroogde koe
mest voor de tuin, in de meest fleurige
verpakkingen worden aangeboden, is
zoiets niet meer acceptabel.
In Engeland heeft men een goede op
lossing gevonden: de bouw van een
veem. Dit voorbeeld heeft de Amster
damse SHV gevolgd. In dit veem wor
den de kolen gelost, gezeefd, gemengd
.opgezakt".
Tweehonderd man
vindt werk bij
aluminiumfabriek
DELFZIJL De aluminiumfabriek
gaat haar produktie meer dan verdub
belen. Tweehonderd werknemers moe
ten worden aangetrokken. Het gaat om
een investering van 85 miljoen gulden.
Men hoopt de nieuwe batterij van
140 ovens in 1968 in gebruik te nemen,
waarna de produktie gebracht wordt
op 72.000 ton aluminium per jaar (nu
nog 32.000 ton).
De huidige fabriek werd in juni in
aanwezigheid van Koningin en Prins in
gebruik gesteld.
