Staatkundige hervormingen voor alles! Rehabilitatie van falende majoor Ondergang Griek groot drama Malik eist onderzoek tegen Soekarno Cals (en ook Ajax naar schildersfeest - NON STAAT NIER AF KIEUWE LEIDSE COURANT DINSDAG 20 DECEMBER 1966 GEPRAAT OVER GEED TEA KOSTE VAN VEEL MENSENLEVENS STOCKHOLM Eerst nu, bij het vin-^ den van de stoffelijke resten van de- bemanningsleden, is gebleken hoe groot het drama is geweest van de ondergang van het Griekse schip Si- nergasia. Het is zaterdagavond bij de' Zweedse haven Holmsund in de Bot- nische Golf aan de grond gelopen. Tien van de dertien bemanningsleden zijn gevonden. Het schijnt, dat de meeste opvarenden in een uiterste po ging om zich te redden op het laatste ogenblik in zee zijn gesprongen. Op het wrak van het schip heeft men één lijk aangetroffen. De zeeman, die hier om het leven kwam, zat vastgevroren aan de verschansing. Hij heeft kennelijk niet meer de kracht gehad zich los te rukken. Velen zijn in het ijskoude water omge komen. Een helikopterpiloot vond verder twee bemanningsleden op een eilandje in de buurt van de klip, waarop het Griekse schip vroor. Ook zij waren doodgevroren. De piloot ontdekte sporen in de sneeuw. De twee zeelieden moeten dus nog in leven zijn geweest, toen zij het ei landje bereikten. Zij bezweken van kou en uitputting. Tragisch vooral is, dat niet ver van de plaats waar zij instortten, een vis sershut staat. Hier hadden de man nen vuur kunnen maken en eten ge vonden. Door de hevige storm en de duisternis hebben zij de hut niet ge- Oproep Het Zweedse reddingswezen heeft zich inmiddels tot de gezagvoerders van de schepen op de Oostzee gericht met het dringende verzoek bij moeilijkhe den direct hulp te vragen. Ook al zijn deze niet ernstig. Er mag, aldus deze oproep, geen tijd meer worden verloren ..met gepraat met de reders uit geldelijke overwegingen". De halsstarrigheid, waarmee vaak wordt getracht de lading te redden ten koste van mensenlevens, is te be Alle dertien opvarenden van het Griekse vrachtschip Sinergasia, dat zaterdag in de Botnische Golf in moeilijkheden kwam, zijn doodge vroren. Reddingspogingen misluk ten doordat de redders door het zeer slechte weer niet bij het schip konden komen. Op de foto het schip dat, na in tweeën te zijn gebroken, ten prooi viel aan de golven. Kapitein stuurt verstekelingen de zee in ATHENE Een Duitse kapitein, die tn de nacht van 10 op 11 september twee verstekelingen voor de kust van Kreta over boord liet zetten, is gisteren te Athene tot een jaar gevangenisstraf veroordeeld met aftrek van drie m den voorarrest. De kapitein stelde echter dat de twee verstekelingen, die zich op 7 september in de haven van Beiroet op zijn schip, de Rudgert Vinnen uit Bremen, verbor gen hadden, op hun eigen verzoek met proviand en een vlot overboord waren gezet. Van de andere verstekeling, een jongen van 18 jaar, heeft men niets meer gehoord. 3Nederlanders omgekomen LOMMEL Gistermorgen is een schipper in het Schelde-Maas-kanaal te Lommei in België met zijn vaartuig vastgeraakt aan een onder water lig gende auto. Bii een onderzoek bleken zich daarin te bevinden de lijken van Conrardus Loijen (26) en Arnoldus van de Ven (23), beiden uit Veldhoven Na lang dreggen werd naast de auto een derde stoffelijk overschot gevonden van de 25-jarige Martinus van dei Linden, eveneens uit Veldhoven. De horloges der slachtoffers stonden stil om 1.50 uur Aangenomen wordt dat zij op dit tijdstip met hun auto te water zijn ge raakt POTTER'S CATARRH PASTILLES JONGETJE ONDER AUTO GEDOOD •s-HEERENBROEK Het 6-jarii jongetje B. Bergam is gisteren door een auto aangereden engedood. Het kind was door de onderwijzer van zijn school naar de overkant gebracht, maar liep weer terug en werd toen door een personenauto aangereden-. ROERMOND De 9-jarige Jan Slie- kers uit Ittervoort is gisteren om leven gekomen toen hij met zijn fiets onder een vrachtauto terechtkwam. WEERT Gisteravond is het 11-ja rig meisje M. L. Niessen uit Hunsel (Limburg) door een vrachtauto aangere den en gedood. Eén christelijke politieke partij het ideaal DEN HAAG Bijna driekwart van alle Nederlanders is geporteerd voor een christelijke politieke partij van rooms- katholieken en protestanten, zo is geble ken uit een enquête van het weekblad Revu. Overigens vindt 60 procent dat partijen niet van godsdienstige beginse len zouden moeten uitgaan. Kennelijk menen velen dat als er dan toch confes sionele partijen zijn, ze maar één moeten worden. Voorts menen zes van elke tien Neder landers, dat geen enkele politieke partij zich echt voor zijn belangen inzet. En 82 procent van de ondervraagden was mening, dat het beter zou zijn indien minder partijen waren. De enquête wees nog uit, dat men v oordeel is dat de P.v.d.A. zich het meest inspant voor verlaging van de belasting, de KVP voor het oplossen van de wo ningnood en beter onderwijs, de VVD voor de middenstand en dat de CHU het trouwst is aan het Koninklijke huis. H. GORTZAK OP PSP-LIJST DEN HAAG De Pacifistisch Socialistische Partij heeft de heer H. Gortzak op de zesde plaats van haar kandidatenlijst geplaatst. Acht jaar geleden werd de heer Gortzak uit de CPN gestoten. Hij richt te daarna de Bruggroep op, waaruit de verleden jaar opgeheven Socialis tisch Werkerspartij voortkwam. Bloemen bij de kruidenier DEN HAAG Levensmiddelenbe- drijven mogen in de toekomst ook ver pakte bloemen verkopen. Dit zeggen de ministers van economische zaken en landbouw en visserij in antwoord op vragen van het Tweede-Kamerlid Brou wer (kath.-v.). De ministers achten nieuwe verkoop methoden van bloemkwekerijproduk- ten noodzakelijk omdat hierdoor de bin nenlandse afzet kan worden vergroot. In januari zal minister Bakker ad vies krijgen van het hoofdproduktschap voor de detailhandel over het vesti gingsbeleid. Het zal daarbij voorname lijk om verpakte bloemen gaan. Zolang het nieuwe vestigingsbeleid in voorbe reiding is zien de ministers in een ont heffingsregeling het meeste perspectief. Tot dusver werd alleen ontheffing verleend voor bloemen en planten die niet in eigen onderneming zijn ver pakt. Volgens beide ministers is er voor de verkoop van deze bloemen geen speciale bekwaamheid noodzake lijk. ST. LOUIS Bij een ruzie om beschadigde motorfiets zijn gisteren op een feestje in St. Louis (in de Ameri kaanse staat Montana) drie jongeman nen doodgeschoten. Een vierde werd ernstig gewond. Beroep op Volkscongres Adam Malik DJAKARTA Minister Ma- lik van buiten landse zaken heeft er gisteren bij de voorzitter van het Volks congres, gene raal Nasoetion, op aangedron gen te beginnen met een onder zoek naar de mate waarin president Soekarno betrokken is geweest bij de mislukte Indone sische staatsgreep van vorig jaar oktober. „Als het congres niet onmiddellijk in grijpt, vrees ik dat er chaos zal uitbreken in Indonesië en dat de studenten dan weer de straat zullen optrekken, aldus Malik. Een onderzoek door de minister van justitie, zoals voorgesteld door generaal Nasoetion. acht Malik onvoldoende. Het congres, als hoogste wetgevende macht in het land, moet deze zaak onder zoeken, aldus Malik. De Indonesische minister zei nog dat het kabinetspresidium akkoord is ge gaan dat Soekarno een reis naar het buitenland maakt. De president heeft namelijk uitnodigingen aanvaard van president Nasser en president Tito voor bezoeken aan de VAR en Zuid-Slavië. Schulden Intussen zijn te Parijs de crediteuren tn Indonesië bijeengekomen om over de Indonesische schulden te spreken, die ge- Hoe Indonesië zijn schulden moet be talen en in welke termijnen, zijn de be langrijkste punten op de agenda. Het feit dat de Indonesische delegatie gisteren werd uitgenodigd aan de con ferentie deel te nemen, mag worden ge zien als een teken dat er goede vorde ringen gemaakt zijn. De crediteuren zijn de VS, Japan, Frankrijk, West-Duitsland, Nederland, Italië en Engeland. Rusland, één vi grootste crediteurlanden van Indonesië, is niet op de conferentie aanwezig. Ten bate van Italiaanse steden AMSTERDAM Vrij dag kunnen liefhebbers van schilderijen van be kende hedendaagse Ne derlanders in de Doelen zaal in Amsterdam aan hun trekken komen. Op een veiling die de naam Paint-in draagt, zullen schilderijen worden ver kocht ten bate van de geteisterde kunststeden in Italië. In het Sigma-centrum zijn donderdag de deel nemende kunstenaars in hun creatieve werk te zien. Het plan voor deze hulpactie is van drs. E. R. Meijer, voorzitter van De Werkschuit. Hon derdvijftig vooraanstaan de uit let terkundige, politieke en muzikale kringen en uit de sportwereld zijn uit genodigd om met hun aanwezigheid kracht bij te zetten aan de actie. In ieder geval zullen aanwezig zijn: oud-pre mier Cals, couturier Dick Holthaus, zwemster Ada Kok, schaatser Ard Schenk en het trio Pim Jacobs. Verder zijn uit genodigd het favoriete voetbalelftal van Ajax alle ministers, kardinaal Alfrink, de gemeente raadsleden van Amster dam en Mies Bouwman. Behalve de actie voor Italië wil Paint-in de kunstbeoefening door amateurs bevorderen. Het Sigma-centrum hoopt te kunnen komen tot een permanente Paint-in waar ieder zich vrijelijk (kunstzinnig) kan ui ten. Populair boekje over nieuwe verkeersregels DEN HAAG In opdracht van het ministerie van verkeer en waterstaat en het Verbond van veilig verkeer en de Koninklijke Nederlandse toeristen bond is het boekje Verkeerscode, een populaire uitgave van het nieuwe ver keersreglement, verschenen. Verkeerscode is een boekje gewor den dat meer biedt dan alleen de wij zigingen in de verkeersregels en -bor den. Het is een samenvatting van hoe men zich in het verkeer behoort te gedragen. De wettelijke voorschriften zijn aangevuld met praktische tips en instructies. Verkeerscode heeft van de oud minister van verkeer en waterstaat, de heer J. G. Suurhoff, een voorwoord meegekregen, waarin lof wordt toege zwaaid naar de ontwerper van het nieuwe verkeersregelement, prof. Bel- infante. Het boekje is uitgevoerd ii vierkleurendruk en telt 88 pagina's. Vooruitzien in wrok? DRS. J. P. A. GRUYTERS: In oktober 1962 wordt de dan 32-jarige drs. J. P. A. Gruyters lid van de Amsterdamse gemeenteraad voor de VVD. Zijn optreden trekt de aandacht. Bij de raads verkiezingen van 1966 komt hij als eerste op de liberale kandidatenlijst. Een wethouderszetel ligt binnen zijn bereik. Vlak voor de verkiezingen bedankt hij echter als lid van de VVD. Als in september het Appel van Democraten '66 ver schijnt, behoort de heer Gruyters tot de initiattiefne- mers. Een ander lid van de VVD-fractie krijgt de door hem begeerde wethoudersportefeuille van openbare be drijven en verkeer. Maar drs. Gruyters zegt: „Verlies van mijn persoonlij ke integriteit is mij geen wethoudersportefeuille waard." (Van een onzer redacteuren) Amsterdam Ais ik maar „Leve de monar chie en leve Van Hallhad geroepen, was alles met de VVD goedgekomen. Het wethouderschap was mijn ideaal. Weliswaar is volgens de grondwet de raad het hoofd der gemeente, maar in feite gaan van B. en W. de belangrijkste impulsen uit. En Van Hall denkt zelfs dat hij alleen de baas is. Ik was graag wethouder ge worden. Maar dat was een prijs die ik voor mijn per soonlijke integriteit niet wilde betalen. Personen uit het openbare leven worden tegenwoordig op een voetstuk geplaatst. Als ze fouten maken, moet je hen blij ven steunen. Dat vind ik niet juist. Van Hall heeft volgens mjj zijn taak net zo als de melk boer de zijne. Ik zie geen reden om het optreden van Van Hall anders te beoordelen. Dit zegt drs. J. Gruyters, oud-ge meenteraadslid van Amsterdam, thans behorend tot de Democraten '66. Zijn afscheid van de WD bete kende een voorlopig einde van een veelbelovende en snelle politieke carrière. Hoe kwam die breuk eigenlijk tot stand? In een interview had ik gezegd geen reden te zien om de monarchie af te schaffen, maar de keuze van de Kroonprinses voor de heer von Amsberg te betreuren omdat hier door wellicht een ontbindend ele ment in de monarchie zal worden gebracht. Bij de burgerlijke trouw plechtigheid van prinses Beatrix ben ik weggebleven omdat ik be langrijker zaken had te doen. Later heb ik, aldus de heer Gruy ters, in een tv-uitzending gezegd het politie-optreden bij het huwe lijk te betreuren. Door deze uitlatin- DRS. GRUYTERS binnenkort een tweede bar gen kreeg het WD-bestuur een knuppel in handen om mij te slaan. PIETJE POEITIEK Van wanneer dateert uw be langstelling voor de politiek en waarom koos u voor de VVD? In mijn middelbare schooltijd bestudeerde ik alle beginselpro grams. Ze noemden mij „Pietje Poli tiek". De heer Gruyters woonde toen in Helmond in het „rooms-katholieke Brabant". „Zelf ben ik in een katho liek milieu opgevoed. Maar omstreeks mijn achttiende jaar heb ik hiermee gebroken. Ik constateer de dat ik niet godsdienstig was", vertelt de heer Gruyters. „Voordien had ik me ook vrijwel niet met kerkelijke zaken ingelaten. Ik heb beslist geen geloof&risis doorge maakt." Overigens verloochent de Bra bantse afkomst van drs. Gruyters zich niet. Behalve uit een licht ac cent blijkt ze ook uit zijn gemoede lijke aard en de gezellige wijze waarop hij over politiek spreekt. In 1949 besloot ik aan de Universi teit van Amsterdam te gaan stude ren omdat ik mij in het katholieke Nijmeegse milieu niet thuisvoelde, vervolgt hij. De heer Gruyters deed doctoraal examen in de sociale psychologie en zijn kandidaats in de politicologie. Hij werkt aan een proefschrift over Aard en aantal van de wisselende kiezers. Hij werkte enige tijd op een tex tielfabriek in Helmond. Hierna vestigde hij zich in Amsterdam, waar hij in 1960 redacteur buiten land van het Algemeen Handelsblad werd. Tevens is de heer Gruyters mede-eigenaar van de nabij het Leidseplein gelgen Bamboebar. In zijn studententijd sloot hij zich aan bij de WD. Hij was tevens actief in de Liberale Studentenvereniging (LSV). INÜMVIOI/ALIST Van 't begin af aan was ik een buitenbeentje. Eigenlijk ben ik een individualistische socialist, maar die bestaan geloof ik in niet één partij, zeg* de heer Gruyters. Met verschil lende denkbeelden van de PvdA stem ik in, maar deze partij heeft volgens mij een gebrek aan waarde ring voor de economische creativi teit van de enkeling. De socialisten willen persoonlijke activiteiten veel te veel aan beklem mende regels onderwerpen. Oud-mi nister Hofstra heeft geloof ik eens gesproken over „die dwaze zelfdoe- De wijze waarop prof. Oud altijd voor de rechten en vrijheden van de enkeling opkwam, heeft een beslissende rol gespeeld in mijn keu ze voor de WD. Met hun Indone- sië-politiek ben ik het echter nooit eens geweest Oud was met al zijn bekwaamheden eigenlijk een ty pisch nationaal politicus. Hij behan delde verschillen tussen Bandoeng en Den Haag op dezelfde wijze als verschillen tussen Amsterdam en Groningen. Maar de VVD had mijns inziens oog voor de individuele creativiteit. Er moet naarmijn mening in de maatschappij een spelelement lig gen. Ik ben, aldus drs. Gruyters, voorstander van een behoorlijk mini mumloon en een goede levensstan daard voor iedereen. Maar wat bijvoorbeeld „Tien over Rood" schrijft over het wegbelasten van grote winsten, vind ik niet juist Men vindt het wel gewoon als iemand de voetbalpool wint, maar als hij in zijn bedrijf kans ziet een flinke winst te maken kijkt men le lijk. Zoiets moet mogelijk blijven. Dat bedoel ik met het spelelement in het economisch leven. Mijn denk beelden sloegen echter bij de mees te liberalen weinig aan. ROUWDOVW Wat was namelijk het geval? In de Amsterdamse afdeling van de VVD bestonden twee groenen, be toogt de heer Gruyters. Toen ik erin kwam was de zogenaamde „be tere-stands vleugel" het belang rijkste. Deze groep wordt gevormd door de beter gesitueerde burgerij, die meent dat een arbeider die een bromfiets koopt, eigenlijk zijn plaats niet weet. Voorts komen zij sterk op voor handhaving van het gezag. Het zijn eigenlijk CHU'ers die niet in een confessionele partij zijn georganiseerd. De CHU heeft mijns inziens eenzelfde mentaliteit: er mo gen best verbeteringen komen en so ciale voorzieningen, maar er moet verschil blijven. Bij de WD is ech ter het christelijk element eruit De CHU geeft dit juist iets gema tigds; bij de WD is alles zonder christelijke norm veel rouwdowiger. Een typisch voorbeeld van deze men taliteit is mr. Van Riel, die zijn ge borneerdheid verbergt achter "zijn denkkracht Daartegenover vormde zich in de hoofdstad een meer intellectuele groep van liberalen. Rationeel in gestelde academici, die niet uit de toplaag van de bevolking komen. Ik zelf behoorde hier ook toe. Mijn va der had in Helmond een zaak in elektrische apparaten. Geleidelijk aan namen wij de leiding van de Amsterdamse afdeling over. Mr. Van Someren werd voorzitter. EEN GRl/WEL In 1962 kwam ik bij toeval in de gemeenteraad. Mr. H. Boekei trad om gezondheidsredenen af. Ik stond achtste op de lijst maar doordat an deren bedankten, kwam ik in de Reeds toen was mijn optreden voor veel liberalen een gruwel. Van Riel zei eens in de LSV dat het schandalig was dat de vroegere afde lingsvoorzitter van de WD gewipt was door een barkeeper uit de Leid- sestraat Ze noemden ons de Beat les, waarschijnlijk omdat ze iets heb ben tegen fabrieksjongens die rijk worden. Dat tast hun standsbesef aan. Volgens mij, aldus de heer Gruyters, is dit juist de betekenis van het schelpen van gelijke kansen. Achteraf, zegt drs. Gruyters, ben ik trouwens blij dat de breuk met de VVD dit voorjaar is gekomen. Ook met andere zaken was ik het al lang niet eens. De keuze van Geertsema als fractievoorzitter vond ik onjuist Hij is zeer bekwaam, maar een typisch vertegenwoordiger van de standbewuste liberaal. AJIes wat hij deed, maakte een conserva tieve indruk. Generaal Couzy vroeg minister De Jong om Vrij Nederland in de kazer nes te verbieden. Dat is volgens mij niet liberaal, evenmin als het ver zoek maatregelen te nemen tegen „Zo is het". Ik was tenslotte heel erg teleurgesteld dat de afdeling Amsterdam mij afviel. GEEN KAMERZETEL De PvdA heeft volgens mij te wei nig begrip voor de economische creativiteit van de enkeling. Wel wordt dat de laatste tijd beter, voor al bij een man als Ed van Thijn. Ik heb bij de raadsverkiezingen toen D '66 er nog niet was op hem gestemd. Ik verwacht dat D '66 meer aan dacht heeft voor het spelelement in het economisch leven. Bovendien staat deze partij staatkundige her vormingen voor; districtenstelsel en een gekozen president bijvoorbeeld. Dat wil de PvdA ook wel, maar als gevestigde partij is dit voor haar veel moeilijker te bereiken. Wij wensen voor alles staatkundige her vormingen door te voeren en zijn minder gehecht aan onze eigen groep. Ik hoop dat dit bij D '66 zo zal blijven. Ambieert u een Kamerzetel voor D '66? Beslist niet. Ik wil zelf geen verkiesbare plaats, maar zal waarschijnlijk onder op de lijst gaan staan. (Dit interview werd afgenomen voordat bekend werd dat de heer Gruyters zelfs geen kandidaat wordt voor het lijst trekkerschap). Het zijn zuiver persoonlijke redenen die mij van het Kamerlidmaatschap weer houden. Mijn compagnon en ik hopen binnenkort een nieuwe bar te openen aan de Prinsen gracht. Voorlopig zit ik in Am sterdam volop in het werk. De winter heeft in Denemar ken zijn intrede gedaan met enorme sneeuwval. Het verkeer had met grote moeilijkheden te kampen. In Jutland ontspoorde een trein door de opeenhoping van sneeuw. De passagiers kon den de trein niet verlaten en moesten twintig uur wachten tot de reddingsploeg kwam opda- A- De brug bij Remagen (Van een correspondent) BONN Het niet opblazen van de brug bij Remagen (over de Rijn) stelde de geallieerden in 1945 in staat, snel in Duitslarid door te dringen. De majoor die hiervoor verantwoordelijk werd gesteld, werd door de Duitsers doodgeschoten. In deze zaak zal echter een nieuw onderzoek wor den geopend. Een hof in Landshut (Beieren) behan delt de zaak van deze majoor. Hans Schel ler. Verwacht wordt dat men hem zal rehabiliteren. Twee pogingen Scheller beweerde voor de krijgsraad, tweemaal getracht te hebben, de brug (in maart 1945) op te blazen. Beide po gingen mislukten en de Amerikaanse tanks konden lange 'ijd van de brug gebruik maken. Twee leden van de oude krijgsraad tre den als getuigen op. Een van ben meent dat het vonnis onrechtvaardig was. Gebleken is dat generaal Hübner (een van Hitiers strengste „tuchtmeesters") Scheller geen kans wilde geven. Hübner (door de geallieerden tot tien jaar dwang arbeid veroordeeld) leeft niet meer. Een andere generaal, Hitzfield, is nog wel in leven. Hij was de commandant van Schel ler en gaf opdracht, de brug op te blazen. Volgens Hitzfield was Scheller een /an zijn beste officieren. De majoor was geen lafaard. Tijdens het eerste proces tegen Aderlating vooi „Ruim Zicht"? UTRECHT Naar wij vernemen zijn twee bonden van het Nederlands Katholiek Vakverbond, te weten de bond van werknemers in het bouwbe drijf en de mijnwerkersbond, van plan weer een eigen contactorgaan in het leven te roepen en zich om die reden los te maken van hun deelname in de uitgave ..Ruim Zicht". Mochten deze plannen doorgaan (ver moedelijk per 1 april a.s.) dan zal dit ..Ruim Zicht" ongeveer 120.000 abon nees kosten. Scheller werd Hitzfield niet gehoord. La ter vernam hij pas, dat de majoor was ioodgeschoten. Generaal Eisenhower moet van de brug hebben gezegd, dat die zijn gewicht -> enud waard was. ZEIST De 39-jarige kloosterzuster Annie van Engelen zal na de Kerst in het ziekenhuis van Boston een nier afstaan aan haar 35-jarige gehuwde zuster mevrouw Martha de Kroon-van Engelen. Mevrouw De Kroon, die vijf jaar geleden met haar mar. en twee kinderen vanuit Zeist naar Amerika emigreerde, lijdt sinds enkele maanden aan een ernstige nieraandoening. Alleen niertransplantatie zal het leven van de jonge vrouw kunnen redden. De kloosterzuster, de oudste dochter en tevens de enige ongehuwde uit het Zeisier gezin van Van Engelen dat tien kinderen telt, was direct bereiu haar zieke zuster te helpen. Zij is de vorige week naar Amerika vertrokken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1966 | | pagina 9