Nieuwe leidse Courant
KERNVERBOD IN RUIMTE
Nalatigheid
oorzaak van
Commentaar
JAMIN
Ir. Heerema
voor f 1,9 min
BAARN MAAKT ZICH OPÏ
wmum\
iiiiHmmw
W
Alle landen mogen op de
maan en satellieten komen
Soekarno was niet
onder de indruk
van generaalsmoord
Heel gezin uit
Oost-Duitsland
gevlucht
Olie (nog)
niet bij
sancties
Vrijdag 9 december 1966 47stc jaargang
I Hoofdredacteur: Dr. E. Die
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastich is gheblevt
Hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p. w. 0,93, p. m. 3,97, p. kw. 11,90
Klachtendienst bezorging 18.00-19.00 uur
ATHENE Het wordt waarschijn-
tijk geacht dat de ramp met de Griekse
veerboot Heraklion te wijten is ge
weest aan een slecht gestuwde vracht-
auto die op het hoogtepunt van de zwa
re storm tegen een toegangsdeur werd
I geslingerd. Deze deur werd geheel weg
gerukt zodat het water de scheepsromp
kon binnenstromen. De marconist heeft
dit ongeluk nog naar de wal kunnen
seinen. Daarna werd het contact ver-
broken.
Het Griekse parlement heeft geëist
dat zo spoedig mogelijk een technisch
en een gerechtelijk onderzoek wordt in
gesteld. De eventuele schuldigen zullen
zeer streng moeten worden gestraft, al-
I dus de parlementsleden.
De minister voor koopvaardij deelde
mee. dat de ramp met de Heraklion
waarschijnlijk 225 mensenlevens heeft
geëist. Tot nu toe zijn niet meer dan 46
overlevenden gevonden.
President Johnson noemt deze overeen
komst een belangrijke stap naar de vrede
en de belangrijkste ontwikkeling in de
bewapeningsbeperking sinds het beperkte
kernstopverdrag van 1963.
Cals/Bogaers
door de storm in beweging zijn geko
men. Na het binnenstromen van het
water was de veerboot in vijftien minu
ten in de golven verdwenen. Ik heb
mij tien uur aan een auto kunnen vast
klampen, toen werd ik opgepikt", ver
telde hij.
in Piraeus, de haven van Athene,
stonden verslagen familieleden
van de opvarenden met spanning
te wachten op nieuws over over
levenden.
DJAKARTA President Soekarno heeft geen enkel teken
van emotie getoond toen hij op de dag van de communistische
staatsgreep in oktober hoorde dat zes generaals van het Indo
nesische leger op dierlijke wijze waren vermoord door de op
standelingen. In plaats van direct opdracht te geven naar de
generaals of hun graf te zoeken ging hij slapen. Dit is één van
de vele feiten die gisteren zijn onthuld tijdens het proces-
Dhani.
Minder dan honderd aanwezigen in de rechtzaal waren getuige van
de verklaringen van ex-luchtmachtbevelhebber Dhani, die vertelde hoe
Soekarno ongeveer een uur na het in een droge put werpen van het
zesde en laatste slachtoffer van de generaalsmoord door de rode op
standelingen, in een kleine wagen op de luchtmachtbasis Halim (12
km buiten Djakarta) aan kwam.
Ongeveer een steenworpafstand verwijderd van de berucht ge
worden „krokodillenput" had de president vernomen van de ont
voering van de generaals.
Soekarno gaf. volgens Dhani geen opdracht om naar de generaals
te zoeken, maar praatte uitvoerig over wereldrevoluties. Kort oaarna
ging hij slapen in een gebouw van de basis, dat voor hem m gereed
heid was gebracht, terwijl elders de opstandelingen hun positie
trachtten te consolideren.
De volgende dag had Soe
karno op dezelfde basis in het
bijzijn van kopstukken van de
opstand één hunner, brigade-ge
neraal Soepardjo. een prijzend
schouderklopje gegeven. «Het
was me een raadsel dat de presi
dent geen opdracht gaf hem te
arresteren", zei de sterkvermager-
de Dhani met een vermoeide
stem.
Veilig heenkomen
Laat in de middag van 1 okto
ber liet generaal Soeharto weten
dat hij van plan was het hoofd
kwartier van de opstandelingen,
waar Soekarno zich nog steeds
bevond, stormenderhand te bezet-
De prominenten die door Soe
karno naar Halim waren gediri
geerd, zochten toen een veilig
heenkomen Het staatshoofd zelf
vroeg verscheidene malen aan
Dhani waarheen hij hem zou wil
len brengen.
„Naar Djokja op Midden-Ja-
va", had Dhani na samenspraak
met andere coup-leiders gezegd.
De president bevond zich al_ in
een auto op weg naar het vlieg
tuig toen tweede plaatsvervan-
gend-premier, de bejaarde dr.
Leimena, de president wist over
te halen niet naar Djokja (dat
twee dagen door de rebellen be
zet werd gehouden), maar naar
zijn zomerverblijf in Bogor (50
km van de basis verwijderd) te
gaan.
Misleid?
Na een verblijf van veertien
volle uren in het kamp verliet
Soekarno omstreeks half elf in
de avond de basis Halim. Aidit
week uit naar Djokja en vlak
voor middernacht begon Soehar
to zijn aanval op het rebellen-
bolwerk.
Dhani, die de indruk scheen te
willen maken door de president
en zijn ideeën tc zijn misleid,
deed niettemin een beroep op het
tribunaal niet de schuld op Soe
karno te schuiven. „Ik aanvaard
volledig alle aansprakelijkheid
voor mijn aandeel in de
staatsgreep", verklaarde hij met
nadruk.
AUSTIN Amerika, Rusland.
Frankrijk en Engeland hebben!
overeenstemming bereikt over
een door een VN-commissie ont
worpen verdrag, waarin wordt i
bepaald dat:
in de ruimte geen kernwapens
mogen worden gebruikt
alle landen vrtfe toegang heb-i
ben tot delen van de maan en
andere hemellichamen in- j
clusief de door de mens ver-!
vaardigde ruimte-satellieten.
President Johnson maakte dit giste
ren bekend op zijn boerderij te Austin,
Texas.
Johnson noemde het door de ruimte
commissie van de VN voorbereid ver
drag „een belangrijke stap naar de vre
de en de belangrijkste ontwikkeling inj
de bewapeningsbeperking sinds het be
perkte kernstopverdrag van 1963."
In dat verdrag zijn, zoals bekend,
kernproeven in de dampkring, de ruim
te daarbuiten en onder water verbo
den. Dit geldt echter niet voor onder
grondse proeven.
Nog enige punten uit hel verdrag:
Er worden geen kunstmanen met kern
wapens of andere wapens voor mas
sale vernietiging de ruimte in ge-
de maan wordt alleen gebruikt voor
vreedzame doeleinden. Er komen
geen militaire bases of installaties, er
worden geen wapens beproefd of
manoeuvres gehouden;
geen staat mag zich een deel van de
ruimte of welk hemellichaam ook
toeëigenen. Ruimtevaarders zijn „af
gezanten van de mensheid" en moe
ten elkaar over en weer bijstaan.
De Amerikaanse president ver
wacht dat de Algemene Vergadering
begin volgende week het verdrag in
de vorm van een resolutie zal goed
keuren. Hijzelf zou dit akkoord van
„historische betekenis" zo spoedig
gelijk door het Congres laten ratifice
ren.
Men gelooft ook dat overeenstem
ming over een verdrag voor een ver
bod op verspreiding van kernwapens,
eveneens in een vergevorderd stadium
is.
Volgens welingelichte kringen zoi
Rusland voorlopig er mee hebben in
gestemd, dat Westduitse deelneming
aan discussie over kernstrategie binnen
de NAVO, niet betekent dat
West-Duitsland toegang tot kernwa
pens wordt gegeven.
De mogelijkheid dat Bonn „een vin
ger aan de kerntrekker" zou krijgen is
de voornaamste hinderpaal geweest
voor de totstandkoming van een ver
drag.
Stel Lutherse synode open -
pagina Kernmerh
Advertenties die opwekken lot meer goede daden, zo
van: dring nou es niet bij tramhaltes en: wees vrien
delijker voor uw buurman, kennen we in ons land nog
niet. Maar het ziet ernaar uit, dat die ideële reclame
er binnenkort zal komen. Meer over deze plannen op
pagina 9
Minder wind
DE BILT Onder invloed van een
depressiegebied boven het noorden van
de Noordzee waarin in onze omgeving
krachtige en aan de kust stormachtige
westelijke winden voorkomen wordt
geleidelijk koudere lucht aangevoerd.
In deze lucht komen regen-, hagel
en natte sneeuwbuien voor die door
opklaringen worden afgewisseld. De
kern van de depressie trekt in de
richting van de Skagerrak waardoor
de wind bij ons tijdelijk naar noord
west zal ruimen.
Morgen neemt de wind af. omdat
van de oceaan een volgende depressie
in de richting van Ierland koerst. De
buiigheid die eerst nog tamelijk groot
is, zal morgen ook wat afnemen.
chocolade
niet duur wel heerlijk
Kijhers hen-
merlten het
tweede net
pag. Radio/TV
■fc Jorritsma. veel
belovend talent
sportpagina
40 ONTSLAGEN
IN NIJMEGEN
NIJMEGF" Hyster NV, dochteron
derneming van de gelijknamige Ameri
kaanse onderneming in Portland, ziet
zich genoodzaakt 40 man personeel te
ontslaan.
De verkoop van gespecialiseerde
vorkheftrucks en ander transportmate
riaal geeft een teruggang te zien op de
Europese markt. Met de werknemersor
ganisaties is al overleg gepleegd. De
bouw van een nieuwe vestiging van
het concern in België gaat echter ge-
BERLIJN Een uit vijf leden be
staand gezin is er vanmorgen vroeg
in geslaagd onder een hagel van scho
ten van Oostduitse grenswachten naar
West-Berlijn te vluchten. Het gezin is
met lichte verwondingen, die zij door
de prikkeldraadversperringen oplie
pen, naar een ziekenhuis gebracht.
Geen van de kogels van de Oostduit
sers heeft de man, de vrouw of een
van de drie kinderen geraakt.
Houw aart w ordt
hoofdredacteur
in Almelo
AMERSFOORT Dick Houwaart,
die na allerlei verwikkelingen bij de
NCRV deze omroep als hoofd van de
tv-actualiteitenrubriek Attentie on
lang heeft verlaten, is het hoofdre
dacteurschap van het Dagblad van het
Oosten te Almelo aangeboden. Hij
heeft deze functie aanvaard.
De heer Houwaart kwam op 1
maart 1963 in dienst van de NCRV.
Voordien was hij streekredacteur van
de Amersfoortse Courant. In maart
van dit jaar zegde hij zijn lidmaat
schap van de CHU op. Bij de Unie
was hij jaren lang zeer actief, onder
meer als redacteur van het CH-week-
blad De Nederlander. Thans is Hou
waart lid van de PvdA.
Rede Brown in
V eiligheidsraad
NEW YORK De Britse minister
van buitenlandse zaken, George
Brown, heeft gisteravond in een ont-
werp-resolutie de Veiligheidsraad ge
vraagd een verbod voor alle staten
af te kondigen om een twaalftal pro-
dukten uit Rhodesië te kopen of te
verschepen. Hij repte niet o
verplicht embargo op olieleveranties
aan de regcring-Smith.
De produkten waarvoor het ver
bod moet gelden zijn: asbest, ijzer
erts, chroom, ruw ijzer, suiker, hui
den, leer, vellen, tabak, koper, vlees
en vleesprodukten. De uitvoer van de
ze artikelen is van groot belang voor
de Rhodesische regering.
Minister Brown liet wel doorsche
meren dat Engeland zich niet zal ver
zetten als ook de olielevering (door
middel van een amendement) onder
de sancties zal vallen, „als dit tenmin
ste niet leidt tot confrontatie met
dere mogendheden."
In de Britse-ontwerp-resolutie wordt
ook gesproken van een verbod op de
verkoop aan en de verscheping naar
Rhodesië van wapens, munitie en an
der militair materieel.
In de volle zaal van de Veiligheids
raad heerste gisteravond een spanning
die deed denken aan de zittingen ten
tijde van de Suez- en Cuba-crises. Na!
de rede van Brown werd de vergade-1
ring geschorst tot vanmiddag vijf uur
(Ned. tijd).
Het Britse Lagerhuis heeft gisteren
met 353 tegen 244 stemmen het rege
ringsbeleid inzake Rhodesië goedge
keurd na een enerverend debat van
twee dagen. Het Hogerhuis (waarin
de conservatieve oppositie een grote
meerderheid heeft) dacht er uiter
aard anders over. Met 100 tegen 84
stemmen werd het besluit om de Vei
ligheidsraad in te schakelen veroor
deeld. Deze regeringsnederlaag heeft
I geen politieke consequenties.
AMSTERDAM De bewindvoerders
in het in staat van definitieve
surséance van betaling verkerende ban-|
kiershuis Teixeira de Mattos hebben ir. j
P. S. Heerema uit Wassenaar gedag-1
vaard. Van hem wordt geëist zijn
schuld aan Teixeira te betalen wegens
inschrijving op aandelen van de Volks
Aandelen Trust N.V.
Op 14 augustus 1964 is de heer
Heerema voor zijn schuld bij Teixei
ra gedebiteerd en is de VAT voor
hetzelfde bedrag door het ban
kiershuis gecrediteerd.
De bewindvoerders zijn er niet in
geslaagd onderling met ir. Heerema de
betaling te regelen, ondanks herhaalde
aanmaningen. Behalve een bedrag van
1,9 miljoen wordt van hem nu ook
rente gevraagd over dit bedrag vanaf
17 augustus 1964.
De zaak dient op 13 december voor
de Haagse rechtbank.
In dezelfde positie als ir. Heerema
verkeren de heren C. Verolme en de
voormalige beherend vennoot van
Teixeira, drs. F.: betalen aan Teixeira
of aan VAT. De heer Verolme heeft
kenbaar gemaakt, te hopen dat ir. Hee
rema zijn procedure wint.
BRAND IN KAZERNE:
65 MAN GEDOOD
riNKARA Bij een explosie in een
kazerne in het Turkse Dumlu hebben
gisteren 65 militairen het leven verlo
ren. Achtentwintig anderen liepen
ernstige verwondingen op.
De ontploffing deed zich voor in een
slaapzaal, toen een militair benzine in
een kachel gooide om deze beter te la
ten branden.
Een deel van net gebouw stortte in
en kwam op de slapende militairen te-
Rusk in Saigon
SAIGON De Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken. Rusk, is vanmor
gen in de Zuidvietnamese hoofdstad aan
hebben een eind gemaakt aan
de onduidelijkheid over hun positie
binnen de KVP.
Tussen hen en de KV P-leiding is
diepgaand meningsverschil over het
ontstaan van de kabinetscrisis en in
die situatie voelen de heren er niets
voor, als kandidaat, laat staan als
lijsttrekker, het verkiezingspad op
te gaan.
De heer Bogaers betwijfelt boven
dien, of het KVP-verkiezingspro-
gram vooruitstrevend genoeg zal
zijn.
Hun weigering is onder de huidige
omstandigheden een bijdrage tot de
politieke duidelijkheid.
De kabinetscrisis wordt in de ver
kiezingsstrijd een belangrijk thema.
Een onmogelijke figuur zon zijn ge
weest, de heer Schmelzer te laten
opereren met de bewering dat de
crisis verantwoord was, twee weg
gestemde bewindslieden met het
tegenovergestelde.
Zo zou een dieptepunt van politieke
onduidelijkheid zijn bereikt. Dat te
voorkomen betekende zindelijk hou
den van de democratie.
De KVP
rvUIDELIJKER wordt, dat de KVP
met de kabinetscrisis diep in
eigen vlees heeft gesneden.
De mogelijkheid dat de pro-Cals/
Bogaers-groep haar politieke heil
elders gaat zoeken (PvdA, ARP?)
is niet gering. Ook omdat weinigen
of geen van deze groep een plaatsje
op de (voorlopige) kandidatenlijst
hebben bemachtigd. Het is alles
Schmelzer/Aalberse wat de klok
slaat.
Een ander voor de KVP weinig
aantrekkelijk gevolg van de crisis
is, dat ze in zee moet met een paar
lijsttrekkers die alleen in eigen club
enige bekendheid genieten.
De heren Van der Ploeg en Lardi-
nois, die in het Westen en Brabant
de kandidaten aanvoeren, zijn res
pectabele Kamerleden, maar geen
blikvangers.
Dat op deze „backbenchers" (bezet
ters van achterbanken) de keus is
gevallen, typeert de stemming bin
nen de KVP. Ze streeft slechts naar
consolidatie, niet meer naar winst.
NEW HAVEN Paul Mellon, een
rijke Amerikaanse kunstverzamelaar,
heeft de Yale Universiteit, waar hij stu
deerde. de grootste verzameling Britse
kunst buiten Groot-Brittannië geschon-
De collectie bestaat uit 1000 schilderyen,
3000 aquarellen en tekeningen van o.a.
William Hogarth en Thomas Gainsbo
rough uit de zeventiende, achttiende en
negentiende eeuw en 4000 bijzondere
boekwerken. De waarde wordt geschat
op 35 miljoen dollar (ca. 125 miljoen gul-
Mellon schonk de universiteit boven
dien twaalf miljoen dollar (ca. 43 miljoen
gulden), voor de bouw van een museum
met vier verdiepingen om de werken
ten toon te stellen.
gekomen voor een bezoek van twee da
gen. Bij zijn aankomst verklaarde hij tot
nu toe geen tekenen te hebben waargeno
men. die er op zouden wijzen dat Noord-
Vietnam het Kestbestand wil uitbreiden
voor vredesonderhandelingen.
BAARN De pas ge
restaureerde trouwzaal
van Baarn, waar mor
gen prinses Margriet en
mr. Pieter van Vollen
hoven in ondertrouw zul
len gaan, wordt versierd
met zeer kostbare orchi
deeën en enkele rode
kerststerren. In de hal
zal een gigantische aza
lea van anderhalve me
ter doorsnee worden op
gesteld. Ook de gevel
van het Baarnse ge
meentehuis zal met bloe
men worden versierd.
De prachtige bloemen
weelde zal evenals bij de
ondertrouw van prinses
Beatrix en prins Claus za
terdagmiddag voor het pu
bliek te bezichtigen zijn.
Na afloop van de plech
tigheid zal dc bruidsauto
in strijd met het protocol
niet aan de zijde van het
gemeentehuis, maar aan de
overzijde van de straat ko
men voorrijden.
In Baarn zijn uitgebrei
de verkeersmaatregelen ge
troffen. Vanaf tien uur
morgenochtend zal het cen
trum zijn gesloten voor alle
gemotoriseerde voertuigen.
Ongeveer honderd man
rijks- en gemeentepolitie
en tweeëntwintig reservis
ten zullen langs de route
patrouilleren.
Het prinselijk bruidspaar
zal na de belangrijke hand
tekening op het gemeente
huis op de terugweg naar
Soestdijk bloemen en ge
schenken in ontvangst ne
men van vertegenwoordi
gers van enkele vereni
gingen.
Vele verenigingen hebben
het plan naar Baarn te
trekken om zich daar met
hun vaandels langs de rou
te op te stellen.
In de Rotterdamse Doelen
zal morgenmiddag aan het
ondertrouwfeest een vro
lijke noot worden toege
voegd. Binnen enkele we
ken heeft een groep Rot
terdamse kunstenaars een
cabaretprogramma van
ruim een uur in elkaar ge
zet. Tijd om te repeteren
was er nauwelijks. Het le
ven van de bruid zal de
stof voor het cabaret vor
men. Het geheel zal een
„huiselijk feest" worden,
waarvan de te.evisie een
gedeelte zal uitzenden.
NU EEN NIEUWE
ABONNEE OPGEEFT.I
Gezellige kaars in een
glas
Terwijl hij de lucht in
uw kamer zuivert, ver
spreidt hij een heerlijk
frisse geur.
Ik geef op als
nieuwe abonnee;
Als beloning voor mijn aktlviteit
ontvang ik een "Gouda Bouquet".
De nieuwe abonnee krijgt onze krant
veertien dagen gratis.
WA plaats:
inzenden aan Bureau
van dit blad hokje zwart maken naar keuze
I
e