VEILIGHEIDSRAAD ZAL
SANCTIES STEUNEN
NTS: Wij
gooiden geen
geld weg
JAMIN
Commentaren
Donderdag
bijeen
Soekarno
wist van
opstand
25.000
ging in
rook op
REGERING JAAGT
INDUSTRIE WEG
Zeven miljoen
voor Tibet
Journaal vóór
en na de
TV-reclame
Din-lag 6 december 1966 47ate jaargang
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
lit#'
f Oordli Dagblad
Mddgig
Coorati
Hoofdkantoor Leiden
Steenstraat 37
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen p. w. 0,93, p. m. 3,97, p. kw. 11,90
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 our
Nieuw dieptepunt crisis
Engeland-Rhodesie
Straks ook in conflict
met Zuid-Afrika?
Nu de faam, van de Beatles dreigt
af te nemen, zal de mode van de
Beatlekoppen ook wel luwen. Deze
twee denken er kennelijk anders
over. In de eerste stralen van de
zon koesteren ze hun, de laatste
dagen zo zwaar door de regen be
proefde, hoofden. Zien ze daarbij
enigszins weemoedig de toekomst
tegemoet of was het 't heerlijk
avondje dat ze tot nadenken stemt?
Om deze sancties af te kunnen
kondigen, moet de Veiligheidsraad
vaststellen dat de toestand in Rho-
desië een bedreiging voor de vrede,
een inbreuk op de vrede, dan wel
een daad van agressie inhoudt. Het
Handvest van de VN voorziet in
maatregelen zoals het geheel of ge
deeltelijk verbreken van de econo
mische betrekkingen en van alle
verbindingen.
Engeland heeft gisteravond na het
HILVERSUM In verband met een
bericht dat de NTS 50.000 zou heb
ben uitgegeven voor een reportage
van het proces Soebandrio in Indone
sië en dat hoofdredacteur Simons deze
reportage niet voor het journaal wil
de hebben, geeft de heer G. van Beek,
hoofd van de NTS-persdienst, ons het
volgende commentaar:
„De NTS heeft een team van vier
man onder leiding van de free lance
journalist W. Oltmans voor een paar
weken naar Indonesië gezonden om
materiaal te verzamelen voor een of
twee documentaires van informatieve
aard. De NTS zal deze documentaires
in januari op het scherm brengen."
„Het team was in Indonesië tijdens
het proces-Soebandrio. Het is moge
lijk dat het toen heeft gevraagd of
misschien ook van deze gebeurtenis
opnamen moesten worden gemaakt.
De heer Simons kan toen hebben ge
zegd dat hij de opnamen wel via de
normale nieuwsvoorziening zou krij
gen. In elk geval is een eigen repor
tage van die gebeurtenis niet gelukt."
„Op het ogenblik is het team terug
en het heeft veel materiaal meege
bracht, dat nu bewerkt wordt tot de
bedoelde documentaires. Natuurlijk is
zo'n onderneming nooit goedkoop.
Maar dat er geld in 't water zou zijn
gegooid omdat wij die speciale repor
tage niet hadden, is ons niet bekend",
aldus de toelichting van de NTS.
Machine telt
elektronisch
bloembollen
NOORDWIJKERHOUT Na vijf jaar
experimenteren is de heer F. Cremer (49)
uit Noordwijkerhout erin geslaagd een
elektronische bollentelmachine te con
strueren. De heer Cremer die een bureau
heeft opgericht voor mechanisatie in de
bloembollencultuur, heeft octrooi aange
vraagd op zijn telmachine, waarmee hon
derdduizend bollen per uur kunnen wor
den geteld.
Met de hand geteld kan maximaal
vierduizend stuks per uur worden ge
haald. Ook in het buitenland, met name
in Engeland en Afrika, bestaat belang
stelling voor deze machine, die achtdui
zend gulden heeft gekost.
Het machinale tellen van bloembollen
werd al eerder toegepast, maar er be
stond nog geen machine die helemaal
zuiver telde. De computer, die 's ge
construeerd in samenwerking met de
machinebouwer Nobels, werkt door mid
del van een fotocel. Ook dat laatste is
niet nieuw. Alleen worden niet meer zo
als bij andere machines alle stofdeeltjes
en bollenvelletjes meegeteld.
Behalve dit apparaat heeft technicus
Cremer nog andere machines gebouwd,
die alle aan de behoeften in het bollen-
bedrijf tegemoet komen. Met een ervan
zal straks bollenloof gerooid kunnen wor
den. Eén man zal daarmee in zeer korte
tijd een heel veld kunnen rooien.
NEW YORK Donderdag zal de Veiligheidsraad zich uit
spreken over het Britse verzoek om economische sancties tegen
Rhodesië af te kondigen. Het staat vrijwel vast, dat de raad dit
voorstel zal inwilligen, nu de blanke minderheidsregering van
premier Smith haar rebellie tegen Engeland niet heeft willen
opgeven.
bekend worden van het afwijzen door
premier Smith en zijn ministers van
het werkdocument dat de Britse pre
mier en zijn Rhodesische collega had
den opgesteld, direct ingrijpende
maatregelen genomen. De Britse mi
nister van buitenlandse zaken. Brown,
kreeg opdracht naar New York te
gaan om een spoedzitting van de Vei
ligheidsraad te vragen.
WACHTEN
Premier Smith heeft Engeland gis
teren acht uur lang in het onzekere ge
laten omtrent zijn houding ten aan
zien van het werkdocument. Het ant
woord van zijn regering had gister
morgen om elf uur binnen moeten
zijn, doch pas omstreeks zeven uur
gisteravond kwam het definitieve
„nee". Zoals gemeld had de Britse re
gering het document zondagavond al
goedgekeurd.
Dit „nee" van Smith betekent on
getwijfeld een zware politieke klap
voor premier Wilson, die al zijn pres
tige heeft aangewend om het blanke
bewind in Salisbury tot terugkeer
naar wettig gezag te dwingen. Ken-
nelij-k hebben de „kolonisten" uit het
Rhodesische kabinet de overhand ge
had.
ZUID-AFRIKA
Wat de sancties tegen Rhodesië be
treft: een belangrijk punt is of Enge
land de Veiligheidsraad zal vragen
ook het olie-embargo voor alle lid
staten verplicht te stellen., hiermee
een handelsconflict riskerend met
Zuid-Afrika dat een van de grootste
handelspartners van Engeland is.
Zuid-Afrika heeft al laten weten dat
het niet zal deelnemen aan eventuele
sancties.
(Begin dit jaar kreeg Engeland van
de Veiligheidsraad toestemming om,
zonodig met geweld, te verhinderen
dat Rhodesië olie krijgt via de haven
van Beira in het Portugese gebieds
deel Mozambique. Over olie wordt nu
niet gesproken, maar dit punt kan
nog worden ingevoegd). Engeland
wenst voorts dat alle VN-leden de
aankoop van tabak, asbest, ruw ijzer
en andere mineralen uit Rhodesië
verbieden. Op de uitvoer van deze
produkten drijft de Rhodesische eco
nomie.
Roberts bekent
twee moorden
LONDEN Harry Roberts, die vori
ge maand na een klopjacht in een boe
renschuur ten noorden van Londen
werd gearresteerd, heeft gisteren be
kend twee politiemannen van Scotland
Yard in augustus van dit jaar te heb-
ben vermoord.
Do 30-jarige Roberts staat terecht we
gens moord op drie politiemannen. Hij
ontkende de derde moord op zijn gewe
ten te hebben. Zijn mede beklaagden,
de 37-jarige John Duddy en de 36-jari-
ge John Witney, zeiden onschuldig te
zijn.
Hun proces werd op 15 november uit
gesteld toen bekend werd dat ook Ro
berts was gearresteerd.
niet dulir we! heerlijk
Omar Dliani:
DJAKARTA President Soe
karno heeft de communistische
staatsgreep van oktober vorig
jaar gesteund. Deze onthulling is
van Omar Dhani de luchtmaar-
schalk die in Djakarta voor een
krijgsraad terecht staat voor zijn
aandeel in de opstand.
Soekarno zou de dagorder van Dhani.
waarin de steun van de luchtmacht aan
de opstandelingen werd toegezegd, heb
ben goedgekeurd. Dhani bracht op de
ochtend van de opstand nog een be
zoek aan het paleis van Soekarno. waar
de plannen aan het Indonesische staats
hoofd werden voorgelegd.
Soekarno zou geen enkele poging heb-
len gedaan om de plannen te verijdelen.
Na het gesprek met de luchtmaarschalk
vluchtte Soekarno zijn paleis uit in
een onopvallende personenwagen. Het
enige bevel van Soekarno zou volgens
Dhani zijn geweest een verder bloedver
gieten te voorkomen. Dit in verband met
de moosd op de zes Indonesische gene-
HANDEL
Voordat Smith vorig jaar novem
ber eenzijdig de onafhankelijkheid
uitriep, beliep de buitenlandse han
del van Rhodesië 140 miljoen pond
1,4 miljard) per jaar. Door vrij
willige sancties van vijftig landen
werd dit bedrag al met 67 miljoen
pond verminderd. Tot de grootste af
nemers van Rhodesische produkten
buiten het Gemenebest behoorden
West-Duitsland, Nederland en de VS.
Voor vervolg zie pag. 5
Gisteren maakte de Rhodesische
premier Ian Smith bekend dat
zijn kabinet het werkdocument,
door Engeland als basis aanvaard
voor een oplossing van de onaf
hankelijkheidscrisis, had ver
worpen. Op het moment dat deze
foto gemaakt werd, was het nog
niet zover. Smith vertelt hier aan
de pers dat hij aan Londen meer
tijd heeft gevraagd om het
document te overdenken.
Lot te vroeg verbrand
LEEUWARDEN Omdat haar man
zei, dat aij toch wel niets zou winnen,
gooide de 20-jarige mevrouw J. Wage
naar-Smit uit Irnsum een lot van de Na
tionale Najaarsloterij in de kachel. Zij
was bezig met het opruimen van het
dressoir en zag toen het lot liggen, dat
zij eens had gekocht
Zij vroeg haar man wat zij ermee zou
doen. Opruimen, besliste die kordaat.
Weg met dat lot.
Zo gebeurde het ook. Het belandde
eerst, verscheurd, in de kolenkit en vrij
oedig daarna met de kolen in de ka-
el. Maar kort daarop kwam de verko
per haar vertellen dat op haar lot
25.000 was gevallen. Dat geld zou haar
worden uitbetaald in ruil voor het pa
piertje. Maar dat papiertje was in rook
opgegaan. Mevrouw Wagenaar heeft zich
nu voorgenomen geen lot meer te ver
scheuren voordat zii de uitstag van de
trekking weet.
lijke wind, later matige tot zwakke
anderlfjke wind met enige stijging van
temperatuur, voornamelijk in het westen
van het land.
Met deze wagon zijn gisteren de
laatste kolen uit de staatsmijn
Hendrik in Heerlen naar de op
pervlakte gebracht. Sedert het
begin van de exploitatie in 1918
produceerde deze mijn ongeveer
65 miljoen ton. Een gedeelte van
het ondergrondse kolenveld van
de Hendrik zal nog vanuit de na
bijgelegen staatsmijn Emma
worden ontgonnen. Beide mijnen
zijn samengevoegd tot de staats
mijn Emma-Hendrik. Een deel
van de gebouwen van het boven
gronds bedrijf van de Hendrik
komt ter beschikking van de
NAVO.
UTRECHT Staatssecretaris De
Meijer van sociale zaken heeft van
verdachte zijde sterk tegenspel gekre
gen In zijn aanvallen op de Neder
landse vakbeweging.
Zoals bekend beschuldigde de heer
De Meijer de Nederlandse vakbewe
ging er enige weken geleden van, met
haar voorstellen inzake vermogensaan-
wasdeling en herziening van de onder
nemingsstructuur buitenlandse, t
ook nieuwe vestigingen van Nederland
se ondernemingen uit ons land we gte
jagen.
De directeur van zo'n verjaagde Ne
derlandse vestiging doet vandaag in
„Ruimzicht" van het Nederlands Katho
liek Vakverbond hier een boekje over
Mr. P. C. Meyer Viol, directeur
var. de Kon. Ned. Papierfabriek N.V.
in Maastricht die voor rond 100
miljoen een bedrijf in België gaat
vestigen, spreekt met geen woord
over de Nederlandse vakbeweging.
Maar wel wijst hij met een
beschuldigende vinger naar de Neder
landse regering, en dan bedoelt hij
waarschijnlijk met name het afgetre
den kabinet Cals-Vondeling. De nieu
we vestiging van de Kon. Ned. Pa
pierfabriek gaat in België werk bie
den aan 500 man.
99
Nederland? Mr. Meyer Viol geeft het
antwoord. Omdat de faciliteiten voor
industriële vestigingen in België veel
aantrekkelijker zijn dan in Neder
land. Van de 22 buitenlandse onder
nemingen, die zich sinds 1964 in Bel
gisch Limburg vestigden, kwamen er
veertien uit Nederland.
In bepaalde gevallen neemt de Bel
gische regering gedurende twee jaar de
volledige rente van het in België te
investeren kapitaal voor haar rekening.
De drie jaar daarna draagt zij nog vijf
procent in de rente bij.
Belasting
De voormalige chef-staf en minister
an buitenlandse zaken verklaarde dat de
opstand alleen ten doel had het leger te
zuiveren van de invloeden van de Ame
rikaanse geheime dienst
Hü was de avond voor de opstand be
kend met de plannen van generaal Soe-
pardjo om gesteund door troepen gene
raal Nasoetion en legerbevelhebber Janl
te verdrijven.
OPVOLGER
De Indonesische communistische partij
had volgens Dhani hem benoemd tot op
volger van Soekarno, wanneer de presi
dent zou komen te overlijden.
Over zijn missie naar Peking vertelde
Dhani dat hij in opdracht van Soekarno
100.000 lichte wapens had gekocht. Bij zijn
terugkeer in Djakarta had hij minister
Soebandrio hierover ingelicht. Hij wil
de niet zeggen of deze wapens voor de
communisten waren bestemd.
Het gerechtsgebouw waar het proces
wordt gehouden was gisteren en vanmor
gen zwaar bewaakt. Zelfs luchtafweer
geschut was buiten het gebouw opge
steld. Dit voor een mogelijke aanval van
piloten die hun voormalige chef trouw
zijn gebleven.
De Nederlandse vennootschapsbelas
ting bedraagt 47 pet, de Belgische
slechts 36 pet De Belgische regering
betaalt 50 pet. van de kosten voor de
opleiding van gespecialiseerd personeel
in het buitenland. De Belgen gaan er
van uit, dat deze kennis ook weer ten
goede komt aan de Belgische industrie.
Ook de afschrijvingspolitiek is in Bel
gië gunstiger en er bestaat vrijstelling
van de voorheffing op onroerende goe
deren gedurende maximaal tien jaar.
Mr Meyer Viol constateert ook een
belangrijk mentaliteitsvcrschil. Neder
land is doctrinair en principieel, het
ontbreekt de centrale overheid en de
lagere organen aan improvisatievermo
gen en fantasie. De ondernemer in ons
Iand kriJ®t sterk het gevoel, dat hij in
bleef deze fabriek niet in ls T»» df «"-"beid en dat hij
wordt gezien als een bron van in
komsten voor die overheid. De Bel
gische overheid is er echter veel
ten dienste van de ondernemer.
Tussen de verschillende Belgische in
stanties bestaat een goede samenwer
king en de overheid neemt snel beslis
singen. Ook de lagere organen hebben
grotere bevoegdheden en werken met
minder paperassen. De leges voor de
bouwvergunning in België heeft de Kon.
Ned. Papierfabriek slechts 2 gekost,
maar in Maastricht zou dit 100.000
geweest zijn. Alle infra-structurele wer
ken komen in België ten laste va
regering.
Nederland maakt talrijke plannen,
vergadert en praat veel. maar na maan
den vallen eerst beslissingen. Allerlei
ambtelijke instanties moeten een
woordje meepraten en hun al of niet
deskundig hoofdje-buigen over de tal
rijke plannen. Daarmee gaat kostbare
tijd verloren, aldus mr. Meyer Viol.
AMSTERDAM Het comité vluchte
lingenhulp heeft tot heden 6.140.000 ont
vangen voor de Tibetaanse vluchtelin
gen. Voorts werd 820.000 toegezegd,
maar nog niet afgedragen.
Het totaal van de opbrengst van de
giften van bedrijven is nog onbekend,
evenals het bedrag aan kerkcollecten.
die op 30 oktober werden gehouden.
(Van onze radio- en televisieredactie)
HILVERSUM Met ingang van
2 januari, wanneer de reclame haar
intrede doet in de televisie, zullen de
tijdstippen voor uitzending van het
NTS-jouri\aal wijziging ondergaan,
naar wij vernemen.
Het programma op Nederland 1
zal dan elke avond beginnen om
kwart vóór zeven met een uitzen
ding vn Pipo de Clown. Om 7.50
tot 7.55 uur is er een journaal
uitzending van de NTS en tot
acht uur ziet men dan reclame.
Het NTS-journaal vervolgt
daarna tot 8.15 uur de uitzending.
Op die manier zit de reclame
hoogst gunstig verpakt in het
nieuws.
Op zaterdagmiddag zal er om half
vier één minuut NTS-journaal zijn,
mogelijk gevolgd door vier minu
ten reclame.
Op Nederland 2 begint het pro-
groamma 's avonds normaal om acht
uur met één minuut nieuws, gevolgd
door vier minuten reclame, zodat de
uitzendingen van de omroepen naar
8.05 uur worden verschoven.
Om 10.15 uur is er een langere
journaaluitzending; behalve op dins
dag dan hangt het tijdstip af van de
journaalverschijning van de lengte
van de hoofdfilm welke de NTS uit
zendt.
Er zal echter steeds worden gere
kend met een kwartier verschil tus
sen het einde van het tweede jour
naal op Nederland 2 en het begin vai
dat op Nederland 1.
•fe Diakonaat moet
nieuive groepen
ontdekken -
pag. Kernmerk
De meeste personeels
leden die bij de Demka-
fabrieken in Utrecht weg
moeten, kunnen bij het
„moederbedrijP' de Hoog
ovens terecht. Het aantal
werkelijke ontslagen zal
niet meer dan 200 tot 300
bedragen. Zie pagina 5.
Wachten op SER
LIET BANGE vermoeden dat onze
werkgelegenheid snel zou ver
slechteren en met name het Noorden
dit zou merken is bewaarheid.
De cijfers van staatssecretaris De
Meijer liegen er niet om. In Dren
the 5,5 procent van de mannelijke
beroepsbevolking zonder werk, ia
Groningen 3,3 en in Friesland 3 pro
cent.
Bevestigd is ook, dat het aantal
werkloze bouwvakkers in ons land
met duizenden zal toenemen. In één
maand werd het reeds twee en een
half maal zo groot.
De onevenwichtigheid in onze werk
gelegenheid is duidelijk naar bui
ten getreden, zowel regionaal als be-
drijfstaksgewijze.
Het wordt tijd dat de Sociaal-Econo
mische Raad gereedkomt met zijn
advies over een actieve arbeids
marktpolitiek.
De regering heeft dit advies bittee
nodig, zal zij niet buiten het be
drijfsleven om maatregelen moeten
Kwaal genezen
TYE MAATREGEL van Sociale Za-
ken, ƒ13 miljoen extra in de
aanvullende werken in het noorden
van het land te pompen, is mooi.
Maar hier wordt slechts een symp
toom bestreden en niet de kwaal ge
nezen.
De infrastructuur van ons bedrijfs
leven moet aangepakt. En dit ligt
meer op het terrein van Economi
sche dan van Sociale Zaken.
Belangrijker dan de bouw van
openbare gebouwen (voor de 13 mil
joen) zou voor het Noorden zijn de
versnelde uitvoering van hagger-
projecten en wegenplannen.
Aan minister Bakker zal bij de be
groting van economische zaken stel
lig met het oog op de werkge
legenheid het een en ander wor
den gevraagd over zijn reglonale-
organisatieplannen.
Wij vertrouwen dat deze bewinds
man, die in het noorden van ons
land geen onbekende is, de juiste
man op de juist plaats zal blijken
te zijn.
Afwijzing
T~\E manier waarop de blanken In
Rhodesië ten slotte de ultima
tieve Britse voorstellen afwezen, te
kent de situatie in dat gebied.
Aangenomen mocht worden, dat de
rebellerende premier bereid was, het
met premier Wilson opgestelde
werk-document te aanvaarden als
basis voor oplossing van de kwestie.
Te Salisbury aangekomen moest hij
echter ervaren, dat degenen die het
daar werkelijk voor het zeggen heb
ben, geen stap terug wilden doen.
Zij weten zich gesteund door Zuid-
Afrika en Portugal, dat in het aan
grenzende Mozambique heer en
meester is. Deze landen hebben be
lang bij handhaving van het blanke
bewind in het zuiden van Afrika.
De blanken in Rhodesië staan nu
met de rug tegen de muur. Zij be
seffen dat, maar weigeren de gevol
gen te aanvaarden van het geven
van gelijke rechten aan de niet-blan-
ke meerderheid.
Sancties
J^NGELAND heeft niet geaarzeld, de
kwestie Rhodesië aan de Vei
ligheidsraad voor te leggen, nu de
blanken in Salisbury op de vorig
jaar ingeslagen weg willen voort
gaan.
Wilson deed wat hij kon om het niet
zo ver te laten komen. Het baatte
echter niet. Blijkbaar meent men
ginds dat het met het toepassen van
sancties wel weer zal meevallen.
Dit laatste is niet denkbeeldig. Zuid-
Afrika en Portugal kunnen veel
doen om te voorkomen, dat de blan
ken in Rhodesië met economische
middelen op de knieën worden ge
bracht.
Willen eventuele nieuwe sancties
succes hebben, dan moet een vloot-
blokkade tegen Zuid-Afrika en Por
tugal worden ingesteld. Ook zullen
weer stemmen opgaan om geweld
tegen Rhodesië te gebruiken.
Voor Engeland is de jongste ontwik
keling bijzonder onaangenaam. De
Britse economie, toch al zwaar be
proefd. zal van alle maatregelen eeu
sterke terugslag ondervinden.
MINISTER BAKKER:
Kruideniers mogen
melk verkopen
DEN HAAG Minister Bakker (Eco
nomische zaken) vindt dat de consument
du 'evensmiddelen-
bednj\en. die volgens hun vestigingsver
gunning gerechtigd zijn verpakte melk
geweigerd6"' ering van melk wordt
De minister schrijft dit in een brief
aan het produktschap voor zuivel.
Voor eind januari wil de minister we-
°f«r voorzieningen wordeT» getrof
fen tegen de weigering van de fabrieken
,me k aan de levensmidde
len bedrijven te leveren.
