I
i
1
VERBITTERING IN
BIESBOSCH GROEIT
van
Stichting: einde
„benauwde periode"
Vasthoudend zijn
in loonoverleg
„Terugslag woningbouw
ook in Zuid-Holland"
DUET
BEIDE
ft
N©
Water besprong onsmaar
Nederland sliep gerust
VRIJE HUURVORMING
VOOR ALLE HUIZEN
Bronchi letten
Lages nog
altijd ziek
Grondeigenaren in
rechten beperkt
yiEUWE LEIDSE COURANT
VRIJDAG 18 NOVEMBER 1966
Herstel van orde en gezag
Nederland Sn voor initiatief
(Van een onzer redacteuren)
ERMELO Als de dagbladen
op zaterdag 12 november berich-
(en dat de avond tevoren verte
genwoordigers van een aantal
groeperingen van verschillende
levensbeschouwelijke richting te
Assen hebben besloten een stich
ting in het leven te roepen die
gaat ijveren voor het herstel van
gezag, orde en veiligheid, is Ne
derland direkt „in".
Nog diezelfde zaterdag krijgt
5» C. M. Graafstal, voorzitter
van de bond van christelijke oran
jeverenigingen en legerpredikant
bij de staf van het le Legerkorps
te Apeldoorn, telefonisch talrijke
adhaesiebetuigingen. En juist hij,
omdat hij zolang de stichtingsacte
niet is verleden, enigszins als se
cretaris optreedt.
De maandag daarop bezorgt de post
hem in zijn woning te Ermelo de eerste
handvol brieven. Ze zijn verstuurd uit
alle delen van het land en geschreven
ouderen en jongeren, door armen
en rijken, door directeuren van grote
bedrijven en jongste bedienden.
Er zijn korte brieven bij en lange.
Brieven, waarin de afzenders met kern
achtige uitspraken zich achter de
stichting scharen en brieven, waarin
spontaan „voor onmiddellijk" hulp
wordt aangeboden. Een nog jongeman
schrijft onder meer: „Zal nu eindelijk
aan die periode vol benauwenis
einde komen?"
Verontrust
Die „periode vol benauwenis" begint
in feite op 10 maart van dit jaar, op de
dag waarop prinses Beatrix te Amster
dam in het huwelijk treedt.
Het gegooi van rookbommen naar de
koninklijke stoet, het verzet tegen de
politie en tal van andere geniepige zet
jes tegen het wettig gezag, schokken
het overgrote deel van het Nederlandse
volk. Met de gebeurtenissen in de daar
op volgende maanden vormen ze het
onderwerp van gesprek op de jaarver
gadering in juni van de bond van
1 önistelijke oranjeverenigingen. Ds.
Graafstal: „Op die vergadering in Spa-
ienburg-Bunschoten bleek duidelijk,
dat een grote verontrusting zich van
onze leden had meester gemaakt".
Die verontrusting resulteert in een
opdracht aan het bestuur. Het wordt
Ds. C. M. GRAAFSTAL
verzocht in het nieuwe verenigingsjaar
een aktie te beginnen tot gezagsherstel.
De aktie tot gezagsherstel wordt
urgent als bekend wordt, dat Hare
Majesteit de Koningin op Prinsjesdag
geen rijtoer door Den Haag zal ma
ken. Ds. Graafstal: „We vermoedden
toen dat de regering haar had gead
viseerd van de rijtoer af te zien uit
vrees voor ordeverstoringen. Maar
dit betekent, dat een zeer kleine
groep kans kan zien Hare Majesteit
in haar vrijheid te belemmeren, te
belemmeren zich onder haar volk te
begeven".
Kort daarop richt ds. Graafstal een
brief tot de ministerraad, waarin hij
aandringt op maatregelen tegen de
voor het vorstenhuis en regeringsperso
nen beledigende aktiviteiten, onder
meer door een straffer vervolgingsbe
leid door de staande magistratuur, in
de hoop dat daarvan een preventieve
werking zal uitgaan. Minister-presi
dent Cals antwoordt hem, dat de brief
ter afdoening is doorgegeven aan de
minister van justitie.
Reacties
Nauwelijks is de inhoud van de brief
aan de ministerraad bekend geworden
of de eerste reacties komen los.
Graafstal: „Uit alle provincies kreeg ik
brieven van mensen, die schreven: Ik
ben blij dat nu eindelijk de kat de bel
is aangebonden.
Maar de sterkste reacties kwamen
uit de drie noordelijke provincies, uit
Friesland, Groningen en Drenthe, van
allerlei organisaties voortgekomen uit
het verzet, organisaties van ex-politie
ke gevangenen, die even verontrust
Sombere visie van lid G.S.
Start van bouw
woningcomplex
(Van een onzer verslaggevers)
PIJN ACKER „Van rijkswege
is geld uitgetrokken voor de bouw
van 60.000 woningen in Neder
land voorlopig. Ik ben bang,
dat die op budgettaire gronden
wel niet klaar zullen komen. Bin
nen enkele jaren zouden in Zuid-
Holland 25.000 woningen tot stand
moeten komen. Daar komen we
eerder mee klaar dan was gepland.
Aan een terugslag zal ook Zuid-
Holland echter niet kunnen ont
komen. Onder de huidige omstan
digheden kan een groot deel van
de aangevraagde bouwvergunnin
gen niet tijdig worden afgegeven.
We zijn werkelijk in een zeer las
tige situatie gemanoeuvreerd."
Sombere woorden uit de mond van
de heer D. van der Kwaak, lid van
Gedeputeerde Staten van Zuid-Hol
land. Hij sprak ter gelegenheid van het
slaan van de eerste paal voor de wo
ningbouw in het nieuwe uitbrei
dingsplan Noord II. Die eerste paal is
bestemd voor een complex van 224
voor de verkoop bestemde eengezinswo
ningen, die in opdracht van de N.V.
Groenswaard te Voorschoten in bouw-
teamverband zullen worden gebouwd
door de Bouw- en Aannemingsmaat
schappij P. Rehorst te Waddinxveen.
Vier stromen
De heer Var: der Kwaak toonde zich
tevreden over de vorderingen met de
woningbouw in Pijnacker. Burge
meester J. Vader jr. zei, ingenomen te
z'jn met het feit, dat het „stadium plan
nen" achter de rug is en dat met de
bouw pen aanvang wordt gemaakt.
-Maar," liet hij zich waarschuwend uit,
..de woningnood is en blijft groot. We
nebben nog heel wat te doen."
De neer J. H. J. Meijerink, directeur
van het bouwteam, deelde mee, dat
binnen drie weken 90 huizen reeds wa-
ttn verkocht. Het rationele bouwplan
zal worden gerealiseerd in vier produk-
üestromen van elk 56 woningen. Naar
'•ordt verwacht zal het totale complex
in oktooer 1968 zijn voltooid. In totaal
verrijzen in Noord II 278 eengezinswo
ningen en 442 flats in drie en vijf
woonlagen.
Om tot een efficiënt bouwprogram
ma te komen, is voor de uitbreiding
het bouwteam „Pijnacker" gevormd,
dat staat onder voorzitterschap van de
burgemeester. Voorts hebben in het
team zitting deskundigen op het gebied
van de woningbouw, alsmede vertegen
woordigers van de direct bij de bouw
betrokken bedrijven en bureaus.
Ervaringen
ren als wij en het ook beu waren, dat
een kleine groep met terreur en orde
verstoringen hun meningen aan ande
ren trachten op te dringen. De druppel
die voor de noordelijke provincies de
emmer deed overlopen was het voor
het Koninklijk Huis stuitende beeldver
haal in een socialistisch jeugdorgaan.
Dit heeft tenslotte de heer J. A. Com-
melin uit Emmen het initiatief doen
nemen tot de vergadering te Assen,
waarop ik als gast aanwezig was".
Bundeling
Op dat „Asser congres" wordt beslo
ten over te gaan tot bundeling van alle
positieve krachten in ons volk door het
in het leven roepen van een stichting.
De doelstelling zal zijn: Het bundelen
van die groeperingen in ons volk, die
elke wettig gevormde regering onder
het Huis van Oranje wil steunen door
bevordering van gezagsherstel in gezin
en maatschappij.
Als naam van de stichting wordt ge
kozen: Hou en Trouw tot blijkt ,dat
te Amsterdam een vereniging van scho
lieren die naam al 75 jaar draagt. Een
nieuwe naam is nog niet gevonden.
Neêrland Hou en Trouw? Men zegt: Te
lang.
Op het ogenblik worden de statuten
van de stichting samengesteld. Is dit
geschied, dan kan de stichtingsakte bij
de notaris worden gepasseerd. Daarna
zal de stichting zich met een manifest
tot het Nederlandse volk wenden.
Testament
Het Nederlandse volk heeft intussen
dat manifest niet afgewacht. Sinds
maandagmorgen stromen de brieven
huize Graafstal binnen. Ds. Graafstal:
„De inhoud is soms ontroerend. Een
huismoeder schrijft: Ik heb het razend
druk, maar voor de stichting wil ik
best een paar uur vrij maken. Een
kinderloos echtpaar: wij vermaken ons
vermogen aan de stichting. Een gepen
sioneerde kolonel biedt zich aan om le
den te gaan werven. Een Amsterdam
mer: Vergis u zich, door de provo's,
niet in onze stad. Een vader: Ik geef
op als begunstiger met al mijn ge
trouwde kinderen. Een meisje schrijft
enkel: Geen horde, maar orde. Van een
scheepswerf in Rotterdam: Met al onze
150 werknemers staan we achter u. Er
zijn briefschrijvers, die vast geld heb
ben ingesloten om de eerste kosten te
bestrijden. Hier in Ermelo heeft zich
spontaan een correspondentiegroep ge
vormd, die al de brieven gaat beant
woorden, een kaartsysteem gaat opzet
ten en meer van die noodzakelijke
werkzaamheden".
Ombudscentrum
Alle briefschrijvers hebben begrepen
aar het om gaat: om herstel van
gezag, van de veiligheid, van de orde.
Opdat men zich vrij op straat kan be
wegen, de terreur verdwijnt en nie
mand in schendblaadjes wordt be
lasterd.
Ds. Graafstal: „De stichting wil eer
staatkundig ombudscentrum zijn, waar
kan worden beluisterd wat er onder
de bevolking leeft. We kunnen dan een
eventueel onbehagen onder de aan
dacht van de bevoegde autoriteiten
brengen. Ook daarin moet orde zijn.
Ve willen van de regering erkenning
ragen om de verbinding te kunnen
zijn tussen haar en het Nederlandse
een provo-blad is gesteld, dat de
rookbommen geen gevaar betekenden
oor de Koningin. Ds. Graafstal: Ik
leb daarop gereageerd met een
oorstel. Ik heb nl. geschreven: Jullie
gooiden wel met rookbommen, maar
niemand heeft kunnen teruggooien. La-
in een veld bij Amsterdam nu
laatste rookbommenveldslag
uit de geschiedenis gaan leveren. Jullie
komen met honderd man en wij, en
H|dan gaan we naar elkander gooien. Ik
band reeds ervaringen opgedaan in de j heb nog geen antwoord ontvangen
gemeenten Waddinxveen en Helle- trouwens, ik zou niet weten hoe je een
voetsluis, waar ook rationele bouwplan- rookbom moet maken".
uitvoering zijn. De woningen,
woon-eetkamer, keuken, hal, j PEKING Li Foe Tsjoeng, 66-jari-
toilet, drie slaapkamers, badcel en een ge vice-premier en voorzitter van de
zolder omvatten, zijn een ontwerp van staatscommissie voor plannen, is geko-
de N.V. Bouwkundig Ingenieursbureau zen tot lid van de permanente commis-
P. D Stuurman te Waddinxveen.sie van het politieke bureau in China.
OF
MEER
ELEGANT
DAN
DELICATESSE
OF
MEER
DELICATESSE
DAN
ELEGANT
OF
Fijndie ken Ik
(Van een onzer verslaggevers)
BIESBOSCH Na regen komt zonneschijn, ook in de
Brabantse Biesbosch. Op deze, allesbehalve zonnige
novembermorgen, tekent zich echter voor de ogen van
de bewoners van dit vogelparadijs opnieuw een catastrofe
af. Nog hebben zij zich niet helemaal gerealiseerd dat die
nacht van woensdag op donderdag het grootste deel van
hun land onder water is verdwenen en de schade aan ge
wassen en gebouwen die van vorig jaar misschien wel
overtreft.
In de nacht van dinsdag op woens
dag rinkelde om één uur bij de
heer J. v. d. Vorm in de Stenen
polder de telefoon. Slaapdronken
nam hij de hoorn op. Het was de
heer Van Heest van de provin
ciale waterstaat uit Den Bosch:
„Vannacht wordt een waterstand
verwacht van 2.60 meter."
„Op zichzelf was dat niet zo veront
rustend," vertelt de heer Van der
Vorm ons. „Dat zijn we hier meer
Prof. Lang man tot werkgevers:
(Van onze sociaal-econom. red.)
SCHEVENINGEN Niet alleen
het ondernemers-, maar ook het
landsbelang vraagt grote vasthou
dendheid van ondernemerszijde in
het loonoverleg om de totale loon
stijging de eerstkomende jaren tot
6 a 7 procent te beperken.
Dit verklaarde prof. mr. drs. H.
Laigman, onder-directeur van de NV
Koninklijke Maatschappij „De Schel
de" te Vlissingen, gistermiddag in
een rede voor de algemene ledenver
gadering van het Centraal Sociaal
Werkgeversverbond. Mocht dat niet
gelukken, zo voegde hij daaraan toe,
dan zouden wij wel eens binnen niet
al te lange tijd in de Engelse situatie
kunnen geraken, waar een Labour-re-
gering een loonstop heeft moeten af
kondigen en waar premier Wilson
heeft moeten concluderen dat een
verantwoord economisch beleid niet
te voeren is als de werkloosheid bene
den 2 procent ligt, reden, waarom hij
bewust op een stijging van de werk
loosheid aanstuurt.
Prof. Langman wijdde een uitvoerige
bespreking aan het rapport van het
Centraal Planbureau „De Nederlandse
i in 1970" en zei te hopen dat
de vakbeweging deze nota eve:
gezet zal bestuderen als zij dat ken
nelijk met brieven van de bankiersvere
niging aan de werkgeversverbonden
doet. „Zij kunnen de huidige regering
wellicht met meer recht dan de ban
kiers beschuldigen van het voeren van
een inflatiepolitiek, maar dat geeft hun
geen vrijbrief om alle verantwoorde
lijkheid uit het oog te verliezen.
De marge, die wij door ons lage
kostenniveau hadden, hebben wij ver
bruikt en de recente exportcijfers to
nen duidelijk aan, dat wij nu voorzich
tig moeten zijn."
Begrip
Over het voorstel van de vakbewe*
ging om de consumptie in te perken
door invoering van spaarloon zei prof.
Langman, dat dit inderdaad ruimte
oor investeringen zou creëren, maar
de ondernemersinkomens verder zou la
ten dalen.
„Wat er dan in feite gebeurt, is, dat
aen de ondernemers in staat ste't met
•reemd vermogen een onvoldoende ren
dabele investering te financieren. Dat
is een eer, waarvoor een verstandige
ondernemer wel zal bedanken.
Als de vakbeweging meent wat zij
zegt, dat ook zij voorstandster is van
ondernemingsgewijze produktie, zal zij
daaruit ook de consequenties moeten
trekken en de huidige grootte van het
ondernemersinkomen als minimum
moeten accepteren.
Als zij meent, de daarmee gepaard
gaande beperking van de stijging der
loonrnkomens niet aan haar leden te
kunnen verkopen zal zij er begrip
moeten opbrengen dat de overheid als
hoedster van het algemeen belang in
grijpt en de onderliggende partij, de
ondernemers, beschermt tegen uitbui
ting door de toevallig bovenliggende
partij, de vakbeweging."
Aan het eind van de algemene verga
dering hield dr. M. Schneider, direc
teur van de School voor de Journa
listiek, een causerie over „ondernemer
en pers," waarbij hij de suggestie deed
eens een studiedag aan dit onderwerp
te wijden om de werkgevers wat meer
begrip voor de kritische taak van de
pers bij te brengen, al wilde hij ook de
pers niet geheel vrijpleiten. Voorzitter
Bosma zei' dat de suggestie in
overweging zal worden genomen.
Surséance Vascomi]
week uitgesteld
MAASTRICHT De surséance van
betaling voor de Vascomij is een week
uitgesteld. Dit uitstel, waartoe de recht
bank van Maastricht gisteren besloot,
verleend op verzoek van diverse
raadslieden van de crediteuren. Zij
meenden, dat de lijst van activa en
passiva nog steeds niet volledig is.
De vorderingen van de crediteuren
belopen 17,6 miljoen gulden. Verder is
er aan hypothecaire leningen 63 mil
joen gulden. Dan resten nog de vorde
ringen van het personeel voor een nu
nog onbekend bedrag.
DEN HAAG Het Panamese
stoomschip Ypapanti (2.831 brt) is giste
ren ter hoogte van Walton-on-the-Na-
ze aan de Noordzeekust van het En
gelse Essex aan de grond gelopen. En
kele sleepboten, waaronder de Jacob
Heemskerk, verlenen assistentie.
Voorzitter Bond bouwondernemers:
AMSTERDAM Een vrije huur-
vorming voor alle woningen.
Een gedifferentieerde subsidiëring die
rekening houdt met het inkomen
van de bewoner.
Een woningvoorziening in vrijheid en
onder gelijke voorwaarden voor hen,
die daaraan deelnemen.
Deze suggesties deed de voorzitter
van de Nederlandsche bond van bouw
ondernemers, de heer D. J. Beuker,
vanmorgen op een in Amsterdam ge
houden congres van de Europese unie
van bouwondernemers.
De voordelen hiervan zijn legio: ge
lijke huren voor gelijkwaardige wo
ningen, steunverlening op kosten van
de gemeenschap alleen aan hen, die
deze nodig hebben. Voorts bevordert
deze regeling het eigen woningbezit.
De heer Beuker betoogde dat meer
dan de helft van de nieuwbouw be
staat uit woningwetwoningen, waar
van de huren ongeveer de helft be
dragen van de kostprijshuren van
woningen, die geen subsidie ontvan
gen. De huren van de bestaande wo
ningvoorraad zijn sterk achtergeble
ven bij de ontwikkeling van het loon-
en prijspeil. Hierdoor wordt de onge
subsidieerde bouw van huurwoningen
en woningen voor het eigen woning-
bezit in feite onmogelijk.
De op het ogenblik optredende on
gelijkheid in huren tussen gelijkwaar
dige woningen en de verlening van
subsidies en andere faciliteiten aan
de woning, in plaats van aan het in
komen van de bewoner, leidt tot tal
van onrechtvaardigheden, aldus de
heer Beuker.
Het congres kwam tenslotte tot de
conclusie, dat binnen het kader van
de Europese gemeenschap het deel
nemen aan de woningproduktie door
alle ondernemers in alle landen mo
gelijk moet zijn. De kapitaalmarkt
moet dan ook vrg worden gemaakt.
Hoestdrank in tabletvorm.95ct
DEN HAAG Willy Lages is nog
altijd ernstig ziek. In zijn toestand is
geen verandering gekomen. Dit is giste
ren door het ministerie van justitie
meegedeeld.
Het ministerie hoorde dit van de ge
neesheer verbonden aan het centraal
ziekenhuis voor het gevangeniswezen
te Vught die gisteren getelefoneerd
heeft met het hoofd van de chirur
gische afdeling van het ziekenhuis te
Braunlage waar de oorlogsmisdadiger
wordt verpleegd.
De per 1 oktober aangekondigde ope
ratie die Lages zou moeten ondergaan
moest tot nu toe op medische gronden
worden uitgesteld. Het ligt echter nog
immer in de bedoeling deze uit te voe
ren.
De op 4 november uit het ziekenhuis
ontslagen Lages moet dan ook om de
andere dag voor behandeling in het zie
kenhuis terugkomen, aldus het ministe-
gewend. Wat me dan ook frappeerde
was niet de inhoud van de medede
ling van de heer Van Heest maar het
feit dat hij me opbelde. In het verle
den mocht de provinciale waterstaat
ons namelijk niet waarschuwen voor
hoog water omdat, zoals men zei de
bewoners hier leven op eigen risico"
Waarschuwing
„Ik waarschuwde niemand maar
besloot de morgen af te wachten. Dat
bleek achteraf de juiste beslissing te
zijn. Wel liepen enkele buitenpolders
onder, maar dat is hier aan de orde
van de dag. Tegen de avond bleef er
met eb anderhalve meter water
staan; voeg daarbij de 1.90 verhoging
die werd verwacht, plus een zware
noordwesterstorm. Ik waarschuwde
daarom direct de burgemeesters van
Werkendam, Made, Almkerk en Dus-
sen en stelde ook andere personen op
de hoogte.
„De waarschuwing was: Bewoners
de Biesbosch, brengt uw huisraad en
levende have naar hogere gebieden,
want er is alle kans dat het water
komt. Dat was ongeveer tegen vie
ren. Om zes uur liep de eerste polder
onder: Borgharen. Berichten uit ande
re waren verontrustend. In sommige
polders gulpte het water al over de
rand van de kade.
Tegen zeven uur verdween de Noorder
plaat onder water en vanaf dat mo
ment volgden de meeste andere pol
ders. Om half negen liet een hoge
militair de beschikbaar gestelde mili
tairen inrukken. De storm ging lig
gen en uit Vlissingen kwam het ge
ruststellende bercht dat het water
ging zakken. Het ANP verspreidde
om half elf het bericht dat er in de
Biesbosch niet veel was gebeurd. Ne
derland ging gerust slapen. Maar wij
gingen een nacht tegemoet die van
alles kon brengen," zegt de heer Van
der Vorm grimmig.
Belachelijk
Vanmorgen is gebleken dat 6000 van
de 7200 hectaren onder water zijn
verdwenen. De telefoon gaat, en hij
neemt de hoorn op. „Zo gaat het de
hele dag al," vertelt hij. Daarna:
„Dank u wel mevrouw nee, gelukkig
zijn we droog gebleven.
Als hij weer zit zegt hij: „Eigenlijk is-
het een belachelijke situatie,
eerste wat ik vannacht dacht
„Nu wordt het onderhand eens tijd
er mee op te houden. Maar vanmor
gen had ik weer vechtlust, want
vechten doen wij, vechten tegen het
water, maar vooral vechten tegen
een overheid die het woord gerechtig
heid in haar vaan heeft geschreven,
maar ons hier laat verpauperen."
„Ze weten het zo goed, die hoge heren
op een droge zandgrond. Wij weten
dat we hier voor ons eigen risico
zitten, maar sta ons dan toe dat we
onze eigen dijken mogen verhogen,
maar dat mag niet. Als ik hier in
mijn kade drie spaden grond verzet,
komen ze verontwaardigd naar
toe. Dat is verboden.
,Is het al te veel gevraagd ons schade
vergoeding voor onze gewassen te ge
ven? De schade zal deze keer
minstens zo groot zijn als vorig jaar,
ongeveer 800.000. Alleen al aan
wassen en eigendommen." Over de
schade aan de kade en de dijken
spreekt de heer Van der Vorm niet
Zijn er veel doorbraken? Dat is niet
preeies te zeggen. Hij noemt Moer-
plaat, Noorderplaat en nog een
Gemeenten krijgen voorkeursrecht
DEN HAAG De grondeige
naren zullen in de toekomst min
der te zeggen hebben over hun
eigen bezit. Sterker dan voorheen
zullen ze afhankelijk worden van
de plannen van de gemeenten, als
tenminste de demissionaire socia
listische minister van justitie zijn
zin krijgt.
Uit een voorontwerp, dat minister
Samkalden aan de Tweede Kamer
heeft toegestuurd, blijkt, dat hij aan de
gemeenten een voorkeursrecht wil ge-
Dat recht zal gelden voor alle
onroerend goed, waaraan bij een
bestemmingsplan, of een ontwerp daar
voor, een niet argrarische bestemming
is gegeven.
Dit betekent, dat de eigenaren
eerst de gemeente zullen moeten
inschakelen voordat ze iets met hun
grond kunnen gaan doen. Deze inper
king van de contractvrijheid vindt
de minister gerechtvaardigd in het
algemeen belang. Hij meent, dat de
positie van de gemeenten op de
grondmarkt versterkt moet worden
om een verantwoorde ruimtelijke or
dening mogelijk te maken.
Slechts in twee gevallen zullen de
gemeenten geen gebruik kunnen
ken van hun voorkeursrecht. Wanneer
het gaat om overdracht van grond aan
naaste familie, aan medegerechtigden
of een testamentaire wilshppaling zal
het recht niet gelden. Ook Gedeputeer
de Staten kunnen het voorkeursrecht
terzijde stellen.
Het voorontwerp gaat ervan uit, dat
de gemeenten, wanneer ze hun voor
keursrecht toepassen, een prijs zullen
betalen, afgestemd op de waarde
ringsnorm, die bij onteigening geldt
Over deze waarderingsnorm heeft mi
nister Samkalden eveneens een
wetsontwerp gemaakt.
Het behelst een wijziging van de ont
eigeningswet en wil waardestijgingen,
die ontstaan kunnen door speculatieve
verwachtingen of onder invloed van
bestemmingsplannen zoveel mogelijk
elimineren. Voor de
tal onbekende platen. Als we weg
gaan wijst de heer Van der Vorm
aan hoe dicht het water bij zijn wo
ning kwam: een dikke streep vuil,
geen meter van de voordeur. „Toen
we gisteravond binnen zaten", zegt
hij, „hoorden en zagen we de ratten
langs de ramen lopen. Er zijn er
veel, heel veel. Ze zijn niet te tellen."
Het bedrijf van landbouwer Saarloos is
niet drooggebleven. Hij had dinsdag
avond al maatregelen genomen. Het
huisraad verhuisde naar de bovenste
verdieping van zijn boerderij, het
kleinvee eveneens. Dat dit niet over
dreven was, bleek later. In de wo
ning kwam 25 cm water te staan, in
de schuur 60 cm. De koeien stonden
tot nun uiers in het water. „Het was
levensgevaarlijk om bij de dieren te
komen. Daarom hebben we niets an
ders kunnen doen dan afwachten.
Een grote hoeveelheid stro en hooi ging
verloren."
Boer Stevens op de Noorderplaat kreeg
65 cm water te verwerken. Het is
nog niet te schatten hoeveel schade
er is aangericht. Vele boeren hebben
door het gunstige najaarsweer hun
wintertarwe al gezaaid. Voor mij is
deze overstroming het einde, zegt
boer Leijsen
Verslagen
Hij is verslagen door het water dat
voor de derde keer binnen een jaar
zijn land heeft overweldigd, versla
gen ook door de regering die weigert
hem en de andere landbouwers in de
Biesboscn de schade aan de gewas
sen te vergoeden omdat de boeren
hier leven op eigen risico, zoals het
nu eenmaal heet.
„Gerechtigheid is toch maar alles", zegt
hij verbitterd. De jaarlijkse overstro
mingen van de Bicsbosch zijn langza
merhand een traditie geworden. De
bewoners weten het. Tot vandaag toe
hebben zij echter gehoopt op een
beetje steun van de regering en de
provincie. Het lijkt een illusie. Het
heeft de schijn dat de regering in de
provincie ons op een zo goedkoop
mogelijke manier weg wil hebben, is
het laatste wat we in de Biesbosch
Op onze tocht door het gebied van de
Beneden-Donge en het Zuiderafwate
ringskanaal is het beeld overal het
zelfde. Ondergelopen polders, gaten
in de dijken en ondermijnde wegen.
Op het Herenplein in Raams-
donksveer ruimen mensen van de ge
meente de laatste resten op van wat
woensdagnacht nog een binnenzee
was. De bewoners halen de zandbak
ken en vloedplanken weer weg om ze
op te bergen. Voor hoelang?
Gaten
Enkele gegevens over de storm in de
Beneden-Donge: polder Eendracht
heeft een gat van 20 tot 30 meter en
polder Stalendam een van 15 meter.
De provinciale weg tussen Made
en Geertruidenberg wordt
ondermijnd, sijpelt hierdoor.
Het Zuiderafwateringskanaal
kwam onder water, in de bui
tenpolders van Waalwijk en
Baardwijk in Waspik is de ge-
hle avond met zandzakken ge
werkt uit voorzorg. De dijk in
het oude Sprang-Capelle door
gebroken, het gat is later ge
dicht. Uit voorzorg is de Lang-
straatweg voorlopig afgesloten.
De kaden zijn hier 2.80 meter
hoog, het water kwam tot 2.89
meter.
Demonstrerende
toeschouwers
snel berecht
AMSTERDAM De Amsterdamse
politierechter, mr. Romkc de Waard,
heeft twee toeschouwers, die eergister
avond de Amsterdamse gemeenteraad
op stelten zetten, hard aangepakt. Hij
veroordeelde ze gistermiddag nog geen
vijftien uur na het voorval, tot gcldboe
van vijftig gulden en een van
25 gulden.
De boete van 25 gulden werd opge
legd aan de 42-jarige mevrouw T.
H.-H, die aan het einde van de
raadsvergadering een spandoek ont
plooide met daarop het wapen van
Amsterdam, geflankeerd door twee
srrimmig kijkende agenten met sabels.
Ze zei tijdens de zitting, dat ze de
vergadering niet had willen verstoren,
maar dat ze de raadsleden slechts had
willen schokken. De twintigjarige stu
dent Edward van K.. die vijftig gulden
boete kreeg, had geholpen dit spandoek
vast te houden. Beiden hadden ook ge-
reDen „Amsterdam politiestad".
Volgens de Officier van Justitie, die
vijf dagen gevangenisstraf tegen bei
den had geëist, was de afbeelding op
het doek beledigend voor het openbaar
gezag.
De raadslieden van de twee orde
verstoorders zwakten het gebbeuren af.
Een van hen zei, dat het ontplooi
en van het spandoek een politieke
daad was, die niet thuishoorde bij de
strafrechter. Volstaan had kunnen
worden met het verwijderen van de
twee. Zijn collega zei, dat burge
meester Van Hal de kwestie met een
kwinkslag had kunnen oplossen in-
plaats van proces-verbaal te laten
opmaken. Betrekkelijk overdreven
en een humorloze oplossing, aldus dp-
ze raadsman.
gaa, gén ^"d.r^^u'g^'van
verkeerswaarde op grond van het ge- vertrouwen, dat in Amat^dam het «-
D K' 1 zond verstand zal zegevieren.
