Verdere bezinning nodig
op „gemengde huwelijk"
is
ACTIE
SCHOOL-SLAG GAAT
BESLISSENDE EI MOVEER IN
KERSTNUMMER OPEN
DEUR OMSTREDEN
Geen synthese tussen
Bijbel en Heidegger
Uw probleem
is het
onze.
In Nijmegen vonden de
kerken elkaar al
Gemengde
huwelijken
in cijfers
Alcazar
Zal de vijf
miljoen er komen?
VRIJDAG 18 NOVEMBER
Een noord voor vandaag
Het verhaal van de genezing van de bezetene in het land der
Gerasenen zou ook genoemd kunnen worden het verhaal van
de drie gebeden. De onreine geesten bidden; de inwoners van
het land bidden; de man, die door Jezus genezen is, bidt.
De onreine geesten erkennen Christus' macht, maar ze willen
zichzelf vóór alles handhaven. Angstig smeken ze, of ze in de
zwijnen mogen varen. De inwoners van het land erkennen
Christus' macht en willen zich ook handhaven: al leven angstig
vragenof Hij weg wil gaan. De genezen man erkent Christus'
macht, maar hij heeft niets te handhaven. Hij vraagt alleen
kinderlijk blij, of hij bij Christus blijven mag.
En nu het merkwaardige: Christus verhoort het gebed van de
onreine geesten; Hij verhoort het gebed van de Gerasenen.
Maar juist het gebed van die ene (dat goede gebed) verhoort
Hij niet. Hij hèèft de onreine geesten in de zwijnen laten va
ren met als gevolg, dat zij verdronken. Hij is van de Gera
senen weggegaan met als gevolg, dat zij Hem nooit meer ge
zien hebben in hun land. Maar die ene man mag niet bij Hem
blijven. Christus heeft wat beters met hem voor: hij moet er
op uit, om als evangelist te gaan werken in tien grote steden
(waaronder Damascus).
Als wij het soms eens moeilijk hebben, omdat wij geen ver
horing zien van ons gebed, laten we dan eens aan deze drie
gebeden denken.
Wij lezen vandaag Jesaja 41.
Hervormde synode wijst concept-rapport af
(Van onze kerkredactie)
DRIEBERGEN De Nederlandse Hervormde Kerk heeft gisteren
niet, zoals was voorgesteld, het voorbeeld gevolgd van een groot
aantal Europese zusterkerken om zogenaamde „oecumenische huwe
lijken" onmogelijk te maken, door de predikanten te verbieden om
er aan mee te werken. Dat was wel voorgesteld in een rapport opge
steld door de Raad voor de herderlijke zorg. Een commissie ad hoe
bestaande uit leden van deze Raad, synodeleden en synodeadviseurs
zal een geheel nieuw concept moeten opstellen. Met algemene stem
men werd door de hervormde synode besloten om deze commissie
in te stellen.
(Van onze ker«redactie)
DRIEBERGEN Er zijn wat moei
lijkheden gerezen rond het Kerstnum
mer van het hervormde evangelisatie
blad De Open Deur. Dit nummer
wordt elk jaar in groten getale door
het hele land verspreid. Daaraan wer
ken ook andere kerken mee. Naar
verluidt zouden verscheidene kerkc-
raden en evangelisatiecommissies over
wegen. dit jaar het Kerstnummer niet
te verspreiden.
Brieven die niet zijn voorzien
van naam en adres kannen niet
in behandeling worden genomen.
Geheimhouding is verzekerd. Vra
gen die niet onderling met elkaar
in verband staan moeten in af
zonderlijke brieven worden ge
steld. Per brief dient een gulden
aan postzegels te worden Ingeslo
ten.
Vraag: Met de Kerst ga ik naar
West-Berlijn. Is een visum vereist?
Ik hoor dat je in de trein voor een
gering bedrag een vergunning kunt
krijgen.
Antwoord: Geldt het alleen een
bezoek aan West-Berlijn, dan kan
men volgens de huidige regeling in
de trein een stempel krijgen. Is het
echter een bezoek aan Oost-Duits-
land, dan moet men reeds in Ne
derland een regeling treffen.
Vraag: Kunt u inlichtingen geven
over de schilder Botticelli?
Antwoord: Botticelli is in 1445 te
Florence geboren en stierf 17 mei
1510 aldaar. In de Winkler Prins
Encyclopaedic is een artikel over
hem te vinden. Behalve in het Lou
vre en te Florence zijn er schilderij
en te zien in Londen (National Galle
ry). te Berlijn en te Frankfurt en
fresco's in dp Sixtijnse kapel te Ro
me. In boekhandels zijn zeker repro-
dukties te krijgen.
Vraag: Hoe breekt men het woord
systeem af. achter sy- of achter
eys-?
Antwoord: In de handboeken en
encyclopedieën ziet men het woord
afbreken achter sys-, dit in over
eenstemming met de Woordenlijst
van de Nederlandse taal. De algeme
ne regel is: Van twee tussenmede-
klinkers gaat de eerste naar het
voorafgaande, de tweede naar het
volgende woorddeel. Men zou het
natuurlijk anders kunnen denken
omdat het woord een Griekse sa
menstelling is van su (afkorting van
sun) en stèma.
Vraag: In mijn bezit is een eiken
paneeltje, 17 bij 21 cm. voorstel
lende een Scheveningse vrouw met
kind, bij een duinhelling uitkijkend
over zee, gesigneerd H. v. d. Burg.
Lijstje en paneeltje zijn zwaar ge
vernist. De vernis van het paneeltje
is gebarsten. Weet u een middel om
de vernis te verwijderen zonder de
verflaag aan te tasten?
Antwoord: Het is altijd veiliger
een vakman te hulp te roepen. Wil
men zelf dit werk doen, dan begin
ne men met de schilderij te reinigen
met zuiver lauw water en af te ze
men. Dan moet men het minstens
een dag laten drogen in een warm
vertrek. Men 'kan vermoedelijk de
oude vernis verwijderen met Talens
Transperine. Hierna kan men op
nieuw vernissen met Rem-
brandt-schilderijvernis. Gebruik
een platte zachte kwast en vernis
met lange streken die elkaar
kruisen. Men moet het paneeltje ho
rizontaal houden.
Aanleiding tot de moeilijkheden is
een passage in de bijdrage van ds. J. F.
van Woerden uit Den Haag, getiteld
„Waar kwam het Christuskind van
daan?" Hierin wordt onder meer ge
zegd:
„Er ligt over de geboorte van
Christus een waas van geheimzinnig
heid. Er was iets niet helemaal nor
maal. Dit niet-normaal was niet van
biologische aard. Wie met een biolo
gisch vergrootglas tot het mysterie
van Christus' geboorte nadert, ziet...
niets! Maar de Kerk heeft het ge
heimnis bewaard en door de eeuwen
heengedragen in de vorm van een my
the. (De taal van de mythe is de eigen
taal van het hart, waarin dingen kun
nen worden gezegd, die te diep lig
gen voor het verstand.) Dat is de
mythe van de maagdelijke geboorte.
Als de kerk leert, dat Christus gebo
ren werd uit een maagd en dat God-
zelf de vader was, dan spreekt ze
daarmee haar vaste overtuiging uit,
dat Christus van elders kwam, uit
j een andere wereld, een andere werke
lijkheid dan de aardse werkelijkheid,
die wij kennen."
Ds. G. P. Klyn, de hoofdredacteur
van het blad, noemde het gebruik van
het woord „mythe" wat ongelukkig,
maar overigens is het door degenen,
die alarm slaan, geheel uit zijn ver
band gerukt.
Ook de schrijver van het artikel, ds.
Van Woerden, verklaarde tegenover
ons, dat de kritiek zich alleen richt te
gen het woord „mythe", waarvan hij
het gebruik nu wel betreurt.
„In de theologie wordt dit woord
nog al in verschillende zin gebruikt.
Bij Barth heeft het een andere in
houd, dan bij Tillich. Voor veel men
sen is „mythe" blijkbaar gelijk aan
„sprookje". Dat heb ik allerminst be
doeld. Voor de waarheid van de maag
delijke geboorte wil ik mijn hand in
het vuur steken." aldus ds. Van Woer-
Het besproken concept van een
geschrift bestemd voor de hervormde
kerkeraden ging sterk uit van de kerk
rechtelijke situatie, vooral binnen de
Rooms Katholieke Kerk. Het vroeg om
een „vastberaden evangelische hou
ding", een term die het in het debat
hard te verduren kreeg.
Een groot aantal synodeleden wilde
liever meer aandacht schenken aan de
feitelijke situatie in de Rooms Katholie
ke Kerk. Het sterkst legde prol dr. H.
Berkhof van Leiden daarop het accent.
De Rooms Katholieke Kerk leeft in
Nederland in een unieke situatie, zei
hij, die sterk de aandacht trekt van
andere landen. Het is onze taak om
mee te werken aan de vernieuwing
van de Rooms Katholieke Kerk, want
daar is meer theologische speelruimte
dan we gedacht hadden- Dit concept
zou remmend werken-
FAIR
Van de synode-adviseurs stond dr-
W. Nijenhuis uit Den Haag het sterkst
achter het conceptrapport. Hij
waarschuwde prof. Berkhof niet te ver
geten dat nog geen half jaar geleden
de Congregatie voor de geloofsleer
(van Ottaviani) riohtlijnen heeft gepu
bliceerd die van protestantse kant
sterk zijn aangevallen. Is het wel fair,
vroeg hij zich af, om nu net te doen
alsof dat richtlijnen zijn uit 1956, alsof
ze al weer achterhaald zijn door de
nieuwe situatie?
een uitspraak te komen voor er overleg
geweest is met het rooms katholieke
episcopaat en eventueel ook met de
Gereformeerde Kerken, die in een
soortgelijke situatie verkeren.
VOORSTEL
Toen het debat enige tijd op gang
was, bleek duidelijk dat de synode niet
veel voelde voor de nogal strakke lij
nen die in het conceptrapport naar vo
ren kwamen. Het moderamen had
reeds in een brief aan de synode een
preadvies gegeven. Het wilde de Raad
voor de herderlijke zorg verzoeken een
nieuw concept op te stellen.
Na het debat, dat de gehele ochtend
gisteren in beslag nam werd dit advies
enigszins gewijzigd en in een officieel
voorstel omgezet. Bij monde van de
secretaris-generaal, dr. E. Emmen,
raadde het moderamen de synode aan
een commissie ad hoe te benoemen om
een nieuw concept op te stellen dat
wijst op de zaken waar het in essentie
om gaat. Bovendien zal het moeten wij
zen op de gevaren en mogelijkheden
van dit ogenblik. Dit voorstel werd met
algemene stemmen aangenomen.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Benschop. A. van Eyk te
Bergschenjioek; te Delft (wijkgem.
(Van onze kerkredactie)
DRIEBERGEN Tijdens de synodevergadering van gisteren
vertelde de Nijmeegse predikant, ds. F. H. Janssen dat in zijn stad
reeds een regeling is getroffen voor gemengde huwelijken. Ge
zamenlijk is besloten om in ieder geval geen verzoek in overweging
te nemen tenzij het mensen betreft die in hun kerk bewust mee
leven. In alle andere gevallen wordt dus geen gemengd huwelijk
samen door de kerken gesloten, het wordt of in de Rooms Katho
lieke of in de Hervormde kerk gesloten.
Over deze materie is ook een gesprek
gevoerd met de vicaris-generaal van
het bisdom Den Bosch. Gebleken is dat
de bisschop dispensatie kan geven voor
een dergelijk huwelijk. Alleen blijft de
eis dat slechts Rome dispensatie kan
geven van de belofte om de kinderen
in de Rooms Katholieke Kerk te laten
dopen en op te voeden. Maar de bis
schoppen vragen dit al niet meer aan
Rome omdat het rooms-katholieke
kerkelijke recht zegt dat dat niet nodig
is als het aantal verzoeken te talrijk
wordt
Alle bisschoppen van Nederland be
halve één kunnen nu deze dispensatie
verlenen. Alleen het bisdom Roermond
richt zich nog tot Rome, omdat een
verzoek om dispensatie daar slechts
sporadisch voorkomt. Maar juist daar
heeft de ervaring geleerd dat Rome per
kerende post de dispensatie verleent.
Wordt de dispensatie verleend dan
wordt alleen de ouders gevraagd hun
kinderen te laten dopen en dat kan
dan ook in een protestantse kerk gebeu-
ren. Tevens wordt hun gevraagd de
belofte af te leggen eikaars geloofsover
tuiging te eerbiedigen, ook ten aanzien
van de opvoeding van de kinderen.
Zelfs is het mogelijk dat ouders die het
onder elkaar nog niet eens zijn de doop
van hun kinderen uitstellen.
ER lWtf
(Van onze kerkredactie)
DRIEBERGEN Volgens een.
statistiek, die de Raad voor de
herderlijke zorg aan zijn concept
verklaring toevoegde trouwden
in 1964 41.002 rooms-katholiekei
met een lid van een andere kerk.
In datzelfde jaar kozen 4.664 her
vormden een rooms-katholieke le
venspartner.
De statistiek wijst uit, dat het
aantal gemengde huwelijk sterk
toeneemt. Voor de rooms-katho-
lieken waren dat er in 1955 nog
33.296, voor de hervormden 3543.
Bij de gereformeerden steeg het
aantal van 340 tot 568, bij de
overige protestanten van 412 tot
805.
Opmerkelijk is dat de sta- fj
tistiek uitwijst dat een pro-1
testantse jongen eerder geneigd I
is te trouwen met een rooms-ka-
tholiek meisje dan een pro
testants meisje met een 1
rooms-katholieke jongen. In 196411
sloten 2238 meisjes een huwelijk I
met een rooms-katholieke le-1
venspartner tegen 2426 jongens. I
Er tegenover 290 gereformeerde I
jongens en van de overige pro- I
testanten 314 meisjes tegenover I
491 jongens.
In een punt waren alle synodeledenCatsburg te Öpheusden; te Eist
het met elkaar eens. De predikanten
worden vaak voor bijzonder moeilijke
pastorale beslissingen geplaatst. Zij
hebben advies nodig om de juiste weg
te vinden en de kerk moet niet al te
lang wachten met het geven van een
dergelijk advies.
Maar toch wilde de synode niet zo
maar zelfstandig spreken. Verschil
lende leden drongen er op aan niet met
bij Amerongen. B. A. van Donkersgoed te
Sint Philipsland: te Metslawier. kand. M.
de Jong te Scheveningen; te Reeuwijk.
J. Bos te Lunteren, die bedankt voor
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Woldendorp (in
comb, met Nieuwolda), P. van Loo te
Regen bederft
11 I verhoef te Barneveld; te Clifton i
astmacoilecte A' Ver6unst te Rotterdam-Centrum.
CHR. GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Maassluis (accl.), G. Bouw
te Eemdijk.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rotterdam-Zuidwijk, A. W.
Verhoef te Barneveld: te Clifton (VS),
UTRECHT Het Astmafonds is niet
erg overtuigd van de goede afloop van
de inzamelingsactie. Gevreesd wordt,
dat de zware regenval van de afgelo
pen dagen, maar ook de collectes voor
Tibet en Italië, de opbrengst van de
straatcollecte ernstig zullen drukken.
Mr. A. Katan, directeur van het se
cretariaat van het Astmafonds, ver
wacht zelfs een lagere opbrengst van
honderdduizend gulden. Vorig jaar;
brachten duizenden collectanten nogj
350.000 gulden bij elkaar. Totaal ont
ving het Astmafonds toen achtonderd-
Alleen: het is geen biologische duizend gulden,
waarheid, maar een heilswaarheid. Ds. Volgens de heer Katan werkt het I
Prooyen te Grafhorst.
VRIJE F/VANG. GEMEENTEN
Aangenomen naar Rotterdam-Zuid,
Q. van de Vrie te Wormerveer.
Bestuursmutaties
hij de VU
(Van onze onderwijsredactie) j
AMSTERDAM Het bestuur van
de Vereniging voor wetenschappelijk
onderwijs op gereformeerde grondslag
(tevens college van directeuren der
Vrije Universiteit) is, ingevolge herver
deling der bestuursfuncties, thans als
volgt samengesteld: mr. H. Bos Kzn.,
erelid; prof. dr. G. J. Sizoo, voorzitter;
H. M. Oldenhof, ondervoorzitter; ir. C.
A. Doets (tevens gedelegeerd direc
teur), secretaris; H. van Nanjen, pen
ningmeester; mr. D. Schut, A. T. Staal
en J. Tabak, leden en dr. J. D. Denge-
rink, adjunct-secretaris.
Het college van curatoren 'is door het
'aftreden van mr. dr. J. Donner en de
benoeming van mr. J. Meynen tot voor
zitter thans als volgt samengesteld: mr.
J. Meynen, voorzitter; dr. D. Bergsma.
dr. N. G. Geelkerken, ds. P. N.
Kruyswijk en dr. K. van Nes, leden.
Secretaris is dr. J. D. Dengerink.
VAN EUROPA'S GRO0"*
Van Woerden zei, het woord „mythe"
te hebben gebruikt, om aan te geven
in welke literaire vorm deze heils
waarheid door de oude kerk gevat en
aan ons overgedragen is.
Wijziging
Na de diverse besprekingen is beslo
ten, dat in het gedeelte van de op
laag (dit jaar 475.000 stuks), dat nog
gedrukt moet worden, een wijziging zal
worden aangebracht.
Het breed ministerie van de ring Rhe-
nen, dat maandag vergaderde, heeft
zich tot de generale synode, die deze
grote aantal collectes in Nederland een
„collecte-moeheid" in de hand. In vier
plaatsen is de straatcollecte voor het
Astmafonds afgelast wegens het slech
te weer.
week vergaderde, gewend met het ver- j
zoek uit te spreken of dit artikel op
itotoer ,.or. de kerk kan worden
verspreid of niet en gevraagd of de
synode de daarbij behorende maatrege
len wil nemen.
Dit schrijven werd echter niet meer
in behandeling genomen door de syno-
Promotie ds. A. F. de Jong
(Van een onzer medewerkers)
AMSTERDAM Vanmiddag is
ds. A. F. de Jong uit Surhuister-
veen gepromoveerd tot doctor in
de theologie bij prof. mr. dr. J. A.
Oosterbaan. Zijn dissertatie is ge
titeld „Een wijsbegeerte van het
woord".
Dit proefschrift (een uitgave van Ten
Have te Amsterdam) is een godsdienst-
wijsgerige studie over de taalbeschou
wing van Martin Heidegger. De auteur
wijsl er op. dat Heidegger in het den
ken van onze dagen (ook over de taal)
een heel eigen plaats inneemt. Tegeno
ver Heideggers visie tracht dr. De Jong
een theologische opvatting van de taal
te stellen.
Aan het slot wijst hij er op dat
een onzer verslaggeefsters)
~tr tTRECHT De actie School-
I Slag gaat haar eindfase in,
zij hetdat dit de belang
de, omdat het daarvoor te laat binnen- rijkste periode is van de hele actie
gekomen was. j voor het christelijk onderwijs in
i vijf werelddelen. Volgende week
moet het geld binnenkomen. Tot
nu toe is in ruime mate bekend
heid aan School-Slag gegeven.
j.Zaterdag 26 november hoopt men
echter de benodigde vijf miljoen
I binnen te hebben.
Zaterdag worden
enveloppen
verspreid
„Geen gering bedrag", noemde ad
viseur de heer J. Bos. secretaris van
de Interkerkelijke Coördinatie Com
missie Ontwikkelingshulp het „toch
zal het moeten kunnen door middel
van de uiterste krachtinspanning".
Nog eenmaal herhaalde hij vlak voor
de start van de eigenlijke actie hoe
het geld verdeeld zal worden.
Twintig procent dus een miljoen
gulden is bestemd voor de Euro
pese landen België, Frankrijk en Ita
lië (Waldenzen), waar het protes
tants-christelijk onderwijs in de min
derheid is en voor het christelijk on
derwijs in de emigratielanden Cana
da, Australië, Tasmanië en Nieuw-
Zeeland.
BLO
Twintig procent weer een miljoen -
wordt besteed voor het christelijk on
derwijs aan gehandicapten in Neder
land. In de School-Slag-krant, die
onlangs werd verspreid werd over
dit onderwijs geschreven. Veel
christelijke buitengewoon lagere scho
len (blo-scholen) verkeren vaak wat
oprichting en exploitatie betreft in
moeiliikheden. omdat ze financieel
Heideggers directe uitingen aangaande
hel christelijk geloof variëren van i
krachtige afwijzing tot wijze raadge- j
ving en geen scherp omlijnd beeld ge- i
ven van zijn verhouding tot dit geloof.
Tussen het bijbelse denken en Heideg-
gers sacrale denken, dat steunt op een
dichterlijke, mythische theologie is
geen synthese mogelijk.
Auke Fokkes de Jong is 11 juni 1933
te Akkrum geboren. Hij studeerde aan
de universiteit van Amsterdam waar
hij ook enige tijd als assistent werk
zaam was. In 1966 verbond hij zich aan
de doopsgezinde gemeente van Jf
huisterveen als predikant.
Enkele stellingen van dr. De Jong:
Het is onjuist te menen, dat de doop
van uitsluitend volwassenen bij de ou
de Dopers alle nadruk op de ge-
loofsprestatie van de mens als het
beslissende in de godsdienst legt.
De weg naar een mogelijke eenheid
van kerken is die van gezamenlijke
bezinning op de waarheid, waarbij
men de geloofsverschillen bij het uit
eengaan in het verleden en die van het
heden onderzoekt op de vraag, of zij de
vroegere kerksplitsing rechtvaardigen
en de huidige gescheidenheid legitime-
Een van de landen waar het geld van de actie School-Slag naar toegaat
telde gisteren over het onderwijs aan volwassenen. In het kader van de t
Pakistan krijgt hier een groep gevorderde cursisten leesles.
Het is van belang er voor tc waken,
dat de predikant voldoende tijd en aan
dacht aan studie ten koste kan leggen
en niet te zeer verplicht wordt als ma- nQg n,P1 ZJjn geniKeest
nager cn organisator op te treden. meentelijke blo-scholen.
nog rue: zijn geliiksesteld aan ge-
Maar juist het onderwijs aan gehandi
capte kinderen is zo kostbaar, omdat
speciale schoolbehoeften nodig zijn.
Ook voor de ouders betekent dit on
derwijs voor hun kinderen een zware
geldelijke last.
Ook instellingen als bijvoorbeeld Effa-
tha voor dove kinderen en Bartimeüs
voor blinde en slechtziende kinderen
worden in dit verband genoemd.
Tien procent dus een half miljoen
is bestemd voor het christelijk onder
wijs in Suriname. Vijftig procent
twee-en-een-half miljoen zal voor
de ontwikkelingslanden zijn. Con
clusie is dus: tachtig procent ofwel
vier miljoen is bestemd voor het
christelijk onderwijs in het buiten
land de zogenaamde verwaar
loosde groepen en twintig procent
ofwel een miljoen wordt besteed aan
het christelijk onderwijs in ons land.
UNIE
Unie „Een School met den Bijbel" en
dat ze geruggesteund wordt door een
adviesraad van personen als prof. dr.
J. Verkuyl, secretaris van de Neder
landse Zendingsraad, mr. S. C. graaf
van Randwijck, scheidend secretaris
van de Raad voor de Hervormde
Zending en drs. T. M. Gilhuis, rec
tor van het christelijk lyceum in Am
sterdam.
De eigenlijke stoot is echter gegeven
door de actie Geven voor Zeven
(voor het christelijk onderwijs in Bel
gië en Frankrijk), van de Bond vai
Gereformeerde Vrouwenverenlgin
gen. Bij Presidente, mevrouw W. M.
Ridderbos-De Rooij uit Amsterdam
berust dan ook eigenlijk de organisa
tie van School-Slag. Bij de goed
geslaagde acties als Tientjes maken
tonnen en Geven voor zeven heeft ze
de nodige ervaring opgedaan.
DIENST
925.000 enveloppen worden zaterdag
in geheel Nederland verspreid. Maar
wiens brievenbus wordt overgeslagen
kan terecht bij het hoofd van een
christelijke school of storten op giro
515, Hilversum.
Dat School-Slag geen slag in de lucht
zal zijn geweest moet zaterdag 26
november blijken in een dienst in de
Domkerk te Utrecht, van drie uur tot
half vijf.
De opbrengst zal dan door prof. dr. H.
Jonker worden overhandigd aan dr.
B. Rietveld, voorzitter van de UnW
„Een School met den Bijbel".
