VRAAGTEKENS BLIJVEN
H
SCHOOLKLAS HAALT HET
HAVENGEDRUIS BINNEN
De Chinese affaire
M'
EINDE
DINSDAG 15 NOVEMBER 1966
DOOR
ONZE SPECIALE
VERSLAGGEVER
LINK VAN BRUGGEN
HSU TSU-TSAI
een omstreden dode
VEERTIG tot vijftig man van de
Haagse politie plus een tiental agenten
van de BVD bewaken sinds de dood
van Hsu Tsu-tsai de legatie. Het wordt
naarmate het beleg langer duurt, te veel
voor de Haagse politie. Ook de veiligheidsdienst
kampt door de vakanties met gebrek aan
personeel. De Rijkspolitie stuurt assistentie.
De bewaking lijkt waterdicht. Maar het parool
„We moeten weten wie in- en uitgaat" blijken de
mannen niet steeds te kunnen handhaven.
De schemering is nog niet ingevallen als tegen
de avond van de negende augustus twee fotogra
fen van het blad, dat aan het begin van de Haagse
verwikkelingen de kans op een wereldprimeur
.misliep, via nabijgelegen tuinen het legatieterrein
proberen te bereiken. Peter Zonneveld en Nico
Koster slagen er inderdaad in het struikgewas
rond de legatie te halen. De politie ziet hen niet.
De Chinezen letten beter op. De beide fotogra
fen krijgen weinig kans iets te doen. Zij bevinden
zich nog pas enkele minuten in de tuin, als zij
plotseling zijn omgeven door zwijgzame Chinezen.
Binnen de legatie moeten zij hun filmrolletjes
inleveren. Zij komen met minder foto's terug dan
hun collega's, die van de straatzijde af hun aan-
houding vastleggen.
De Haagse politie heeft, als het beleg al enige
tijd duurt, een verrassing. In een officiële verkla
ring wordt toegegeven dat de Chinese legatie al
enkele dagen voor het incident rond Hsu Tsu-tsai
werd bewaakt. Als motief geeft men dat rond 6
juli een ruit van de vitrine aan de straatkant met
een steen was ingegooid. De vitrine wordt ge
bruikt als uit'talkast voor Chinese propagandafo-
to's. De Haagse politie zegt:
„Op 13 juli 's avonds en ,'s nachts hield een
politieman een oogje in het zeil. De ruit was nog
steeds niet gemaakt. Overdag werd door de politie
wat vaker langs gereden dan gebruikelijk."
Van vrijdag 15 juli af, toen een nieuw weekein-
ie was aangebroken, werd ook overdag post gevat
.bij de vitrine. Het is de gewoonste zaak van de
wereld, aldus nog steeds de politie-uitleg, dat een
mannetje bij een ambassadegebouw postvat, als er
zich een incidentje heeft voorgedaan.
TIJDENS 'de dagen van het politiebeleg
moet Shen Wei-liang regelmatig op het
Plein komen. Om moeilijkheden met de
politiebewaking te voorkomen, wordt
hij na enige tijd iedere keer weer afge
haald door de sous-chef van de directie kabinet
en protocol, mr. D. J. M. van Thiel Covels. De
eerste gesprekken lopen op niets uit. Shen Wei-li
ang blijft weigeren dat de lastechnici worden ge-
Van een prestigezaak kan nauwelijks meer spra-
ke zijn. De Chinese diplomaat .wordt duidelijk
gemaakt dat een simpele, nietszeggende verkla
ring voldoende is voor de Nederlandse autoritei
ten. De justitie zal genoegen nemen met een
uitspraak dat men „zich niets kan herinneren". De
technici zullen dat echter persoonlijk duidelijk
moeten maken.
Vreest Shen Wei-liang een persoonlijk onder
houd tussen de leden van de lasdelegatie en de
officier van justitie? Hij komt op 2 augustus
met een schriftelijke verklaring van de acht
lastechnici. De tekst is niet erg geschikt om de
gemoederen te kalmeren en de zaak te sussen. Een
dag later maakt het departement de inhoud open-
„Op uitnodiging van het Internationaal Las Insti
tuut werd door het Chinese Las Instituut een
delegatie gevormd van negen leden, die op 4 juli
in Nederland aankwam, om de 19e Conferentie
van het Internationaal Las Instituut bij te wonen
die in Delft, Holland, werd gehouden van 9 tot 16
juli. Alle activiteiten van de Chinese delegatie
waren normaal, legaal en onberispelijk gedurende
de conferentie".
„Daarbuiten niet?", vraagt een verslaggever zon
der commentaar te krijgen.
Over de oorzaak van de dood van Hsu Tsu-tsai
herinnert de verklaring van de delegatieleden aan
het protest, dat China al eerder heeft overhan
digd.
„De feiten tonen duidelijk aan dat de dood is
veroorzaakt door aktiviteiten van geheime agen
ten van de Verenigde Staten en hun medeplichti
gen, die hem hadden aangezet om af te vallen en
dat de verantwoordelijkheid daarvan bij Hsu
Tsu-tsai zelf berust. De overige leden van de
Chinese delegatie hebben in het geheel niets te
maken met de dood van Hsu Tsu-tsai. Het is
volkomen onredelijk dat de Nederlandse regering
zo ver is gegaan om dit incident te gebruiken om
de overige leden van de Chinese delegatie te ver
hinderen Nederland te verlaten en naar China te
gaan. De Chinese delegatie eist dat in deze on
rechtvaardige situatie onmiddellijk verandering
komt", aldus de tekst die door de lastechnici is
ondertekend.
De dag nadat de verklaring binnen is, wordt
Shen Wei-liang weer op het ministerie gevraagd.
Hij krijgt te horen dat, „afgezien van de daarin
vervatte onaanvaardbare aantijgingen, de betrok
ken verklaring niet kan worden geaccepteerd als
een wettelijk stuk, dat in de plaats kan treden
van een getuigenverhoor".
De leden van de delegatie bezitten geen diploma
tieke immuniteit, zij dienen zich te gedragen in
overeenstemming met de Nederlandse wet, eist
het ministerie.
Tevoren heeft Nederland een poging gedaan de
Chinezen in een gunstiger stemming te brengen en
hen tegelijk duidelijk te maken dat men niet
eeuwig met het probleem wil blijven zitten. De
visa van de lastechnici lopen 1 augustus af. Ze
worden echter verlengd tot 4 augustus.
Als de schriftelijke verklaring van de lastechni
ci binnen is en door Nederland is verworpen,
krijgt Shen te horen, dat de visa niet opnieuw
zullen worden verlengd.
„De tijdelijk zaakgelastigde is erop gewezen dat
de leden van de delegatie dus moeten vertrekken
en dat zij z'ch daarbij zullen hebben te onderwer
pen aan alle bepalingen van het Nederlandse
recht. Dit houdt in dit geval in een getuigenver
hoor en daarnaast vanzelfsprekend paspoortcontro
le en douane-visitatie", zegt een na afloop
verstrekte mededeling van buitenlandse zaken.
ET politieke overleg in Den Haag over
I de Chinese affaire komt na dit incident
Lover de verklaring pas goed op gang.
Het is eigenlijk moeilijk uit te maken
welke minister de verantwoordelijke
beslissingen moet nemen. Minister Luns is nog
altijd met vakantie. Premier Cals en minister Von
deling (financiën), die hem hebben waargenomen,
hebben eveneens de Chinezen de Chinezen gelaten
en zijn naar hun vakantieadres vertrokken. De
enige vrijgezel in het kabinet, minister Diepen
horst (onderwijs en wetenschappen), neemt
naast vele andere ook de portefeuille van bui
tenlandse zaken waar. Hij heeft regelmatig tele
foongesprekken met de vakantiegangers.
Hij stemt zonder aarzelen toe, als de Kamercom-
missie voor buitenlandse zaken een gesprek met
hem wil hebben. De bewindsman vraagt ook mr.
Max van der Stoel aanwezig te zijn.
De waarnemend voorzitter van de commissie,
mr. H. K. J. Beernink. geeft nog, voor de commis
sie bijeenkomt, in een radiogesprek zijn persoon
lijke mening. Een ongebruikelijke gang van zaken.
Hij zegt dat Nederland de diplomatieke betrekkin
gen met communistisch China niet moet verbre
ken. De commissie kan de regering geen opdrach
ten geven hoe men moet handelen, alleen sug
gesties.
Enkele Kamerleden maken zich bezorgd over de
trage ontwikkelingen. Zij vragen zich af, of de
zaak nog wel gesust kan worden nu zij zo in de
publieke belangstelling is gekomen.
In de eerste week van het beleg van de legatie
zijn duizenden mensen een kijkje komen nemen.
Een reisbureau, dat avondtochtjes langs „duister
en avontuurlijk Den Haag" organiseert, last in het
programma een rit over de Adriaan Goekooplaan
in. De politie stelt aanvankelijk een wachtverbod
in om de belangstelling wat in de hand te kunnen
houden. Later wordt de laan rigoreus afgezet.
Minister Diepenhorst maakt de Kamercommissie
duidelijk dat de Chinezen zelf niet bereid zijn de
zaak te schikken. Men maakt zich zorgen over de
positie van de heer Jongejans, die nog altijd in
Peking zit. Na afloop van de commissiebijeen
komst leest mr. Beernink, met de onafscheidelijke
sigaar in de hand, een weinigzeggende verklaring
„De commissie sprak haar verontrusting uit
over het optreden van de Chinese vertegenwoordi
ging hier te lande. De commissie stelde zich achter
het tot dusver door de regering gevoerde beleid.
De hoop werd uitgesproken dat wederzijds over
leg uiteindelijk toch tot een oplossing in de gere
zen conflictsituatie zal leiden".
Uit de laatste, met zware stem, voorgelezen zin.
blijkt dat de commissie inderdaad nog helemaal
niets voelt voor het verbreken van de diplomatie
ke betrekkingen. Het moet een uiterste maatregel
blijven.
Ook in handelskringen verzet men zich tegen
een mogelijke diplomatieke breuk. De Neder
landse zakenwereld met voorop de Centrale
Kamer voor Handelsbevordering doet al gerui
me tijd pogingen om de zakelijke relaties tussen
communistisch China en Nederland uit te breiden.
Voorlopig tevergeefs.
Wat tot 1966 gebeurt, is, zakelijk gezien, niet
bijster interessant. De wederzijdse handel haalt
nog geen jaarlijkse waarde van negentig miljoen
gulden. Nederland importeert als belangrijkste
produkt uit China olienootjes. Uitvoerprodukten
zijn kunstmest, textiel en machinerieën. Ook klei
nere schepen worden in Nederland voor Chinese
opdrachtgevers gebouwd.
Meer perspectief zit. er in de mogelijkheid dat
Nederlandse bedrijven op grotere schaal dan al
gebeurt mee gaan werken bij de opbouw van de
Chinese chemische industrie. Peking toont zich
voorlopig niet al te belangstellend. In 1965 is een
Nederlandse handelsmissie op bezoek geweest in
het Gele Rijk. Peking belooft een nieuw han
delscontract. Nederland hoort echter niets meer.
Op vragen geeft de zaakgelastigde in Den Haag
een ontwijkend antwoord. „De tijd is nog niet
rijp" is een van zijn vage commentaren.
IfXfi
L flakkert de hoop op dat eindelijk
eind kan komen aan de zich voortslepen
de situatie. Buitenlandse zaken leidt dit
af uit de ogenschijnlijk wat toegeeflijker houding
van Shen Wei-liang, die zowaar een uur lang op
het ministerie blijft praten zonder te vervallen in
de geijkte formele uitspraken. De hoop verdwijnt
weer snel als Shen niets meer van zich laat horen.
Bij zijn terugkomst vertelt minister Luns van
een „rustige en waardige vakantie" in Italië te
hebben genoten. Hij voegt er aan toe dat, wat
hem betreft, voorlopig niet valt te denken aan het
verbreken van de diplomatieke betrekkingen met
China.
Twee etmalen later heeft minister Luns zelf een
gesprek met de tijdelijke Chinese zaakgelastigde.
Minister Luns eist dat de heer Jongejans onmid
dellijk in staat wordt gesteld Peking te verlaten
en naar huis terug te keren. „Sedert onheuglijke
tijden hebben alle naties de onschendbare status
van diplomatieke vertegenwoordigers erkend",
zegt de Nederlandse bewindsman. Later eist ook
hij dat de Chinezen zich moeten houden aan het
Nederlandse recht en een getuigenverhoor moeten
ondergaan.
Shen Wei-liang valt terug in zijn formele hou
ding. „Ik moet wachten op nadere instructies uit
Peking", zegt hij. Daar blijft het vooralsnog bij.
De instructies laten lang op zich wachten. De
belangstelling aan de Adriaan Goekooplaan is dan
al verflauwd. Het merendeel van de journalisten
heeft de wacht opgegeven. De enige belangstel
lende die nog wel eens komt kijken, is Bruno, de
hond van premier Cals. die onder de hoede van de
Koninklijke Marechaussee op het Catshuis, dat
tegenover de legatie ligt, is achtergebleven.
FRANZ SCHUBERT schreef zyn „Un-
vollendete"; ook de Chinese Affaire
heeft zoiets. Eigenlijk moet er geschre
ven worden dat de verwikkelingen rond
het Poolse gifgas en zijn formule
verwikkelingen, die op zichzelf als ingewikkeld
kunnen worden gekenschetst, maar die de draden
hebben gesponnen van de grootste spionagezaak,
die zich ooit op Nederlandse bodem heeft af
gespeeld op een aantal vraagtekens uitgelopen
zijn, waarvan de meeste voorlopig wel niet kun
nen worden uitgevlakt
Hierbij wordt niet in de eerste plaats gedoeld
op het taaie politionele beleg van het Chinese le
gatiegebouw in Den Haag, en in de geschiedenis
van het Corps Diplomatique voor een nog nooit
eerder voorgekomen incident zorgde. Evenmin op
de gijzeling van de Nederlandse zaakgelastigde in
Peking, de heer G. J. Jongejans, die door de Chi
nezen als een persoonlijke borg werd beschouwd
voor de veilige en ongemoeide terugkeer van de
acht, op exterritoriaal terrein verstopte collega's
van ir. Hsu Tsu-tsai.
De vraag, die alleen Polen. China en misschien
thans ook Rusland kunnen beantwoorden, is, of
Peking alsnog in het bezit gekomen is van het
door de CIA gekaapte strijdmiddel, dat voor de
Amerikanen van zulk een groot militair-strate
gisch belang was.
Aangenomen mag worden dat Warschau, of al
thans prof. dr. Stanislaw Rutkowski, tenminste de
moeite genomen heeft de formule van het gifgas
en de daarbij behorende berekeningen te ko
piëren. Er mocht op het moment, dat de CIA
toesloeg, dan wel geen tweede capsule met deze
vernietigende materie hebben bestaan, het zal wel
licht niet onoverkomenlijk zijn geweest het gas
opnieuw te produceren.
Een andere vraag is, wie de documentatie even
tueel heeft gehanteerd Het is in ieder geval niet
Rutkowski geweest, want die bevindt zich in...
Amerika. Half augustus, ongeveer een maand na
de tragische dood van Hsu Tsu-tsai, heeft hij de
Verenigde Staten bereikt op een manier en langs
een weg, waarvan de CIA de architectonische
vormgeving heeft verzorgd, en die in de archieven
van Langley als een groot geheim worden be-
Niet bekend is ook, of de Poolse geleerde vrijwil
lig overgelopen is, of gekidnapped werd, en of hij,
zo het eerste juist is, uit ideële of materiële motie
ven gehandeld heeft.
Hoe het ook zij, de CIA heeft op zijn gele en
rode tegenstanders een overwinning geboekt, die
er zijn mag. De uitvinding en ook de uitvinder
bevinden zich nu aan de andere kant van de
politieke scheidslijn, die over de aardbol loopt.
Een gifgas met een vernietigende uitwerking, door prof. dr.
Stanislaw Rutkowski in Polen uitgevonden, is voor de Amerikaanse
inlichtingen dienst, de CIA, aanleiding alles op alles te zetten om
dit in een oorlog belangrijke strijdmiddel in handen te krijgen. De
CIA doktert een gewaagd operatieplan uit, waarbij een belangrijke
functionaris van de Chinese geheime dienst, dr. Sun, wordt inge
schakeld, een dubbelspion, die tegen een hoge beloning ook voor
de Verenigde Staten werkt. Ir. Hsu Tsu-tsai, wiens raadselachtige
dood op 17 juli j.l. in Den Haag aanleiding werd tot een langdurig
beleg van het Chinese legatiegebouw, wordt door dr. Sun bena-
beleg van het Chinese legatiegebouw, wordt door dr. Sun bena
derd om in Nederland, tijdens het Internationale Lascongres in
Delft, „een pakketje" aan een CIA-agent te overhandigen. De in
genieur, die een groot deskundige is op het gebied van de Chinese
lastechniek, heeft toch al het plan over te lopen. Voor het dubbele
van de aanvankelijke omkoopsom, die een miljoen dollar bedraagt,
toont hij zich bereid deze extra dienst te bewijzen. Als het gas en
de formule Hsu in handen zijn gespeeld, begint deze te marchan
deren. Hij geeft voorlopig alleen het gas af. Als Peking besluit ter
extra bewaking van de negen lasdeskundigen een speciale Tong-
ploeg naar Nederland te sturen, ziet de ingenieur geen kans meer
het microfilmpje, dat nog altijd in zijn bezit is, op de bestemde
plaats te krijgen. De bom ontploft, als Peking een paar dagen later
besluit het door dr. Sun uitgedachte operatieplan te wijzigen, en
tot de conclusie komt dat de Polen hei gas en de formule niet nieer
in hun bezit hebben. Dr. Sun neemt de benen en vraagt politiek
asiel aan bij de Amerikaanse ambassade in Damascus. Hsu ziet op
't laatste moment kans het microfilmpje aan een CIA-agent te over
handigen, doch bekoopt deze daad tenslotte met de dood, waar een
pnti/jring uit het Rode Kruis Ziekenhuis aan voorafgaat. De Chi
nese zaakgelastigde in Den Haag wordt tot persona non grata ver
klaard. Hetzelfde gebeurt met de Nederlandse zaakgelastigde m
Peking, doch deze blijft gijzelaar zolang de acht technici, die op last van de Haagse officier van JHstl»e
moeten worden gehoord, niet naar China zijn teruggekeerd. Er ontstaat veel rumoer in de
Residentie, terwijl Peking en Den Haag elkaar over en weer beschuldigen
De vorige afleveringen van deze geromantiseerde serie werden respectievelijk op 30 augustus ge
plaatst. op 2, 7, 13, 22, 27 en 30 september, zomede op 5, 12, 18 en 25 oktober en 8 november.
De artikelenreeks is als boek verschenen bij de N.V. Periodiekenpers te Apeldoorn.
Een internationale spionage-operatie, die onver
wachte diplomatieke konsekwenties voor Neder
land kreeg, werd tot een goed einde gebracht. Ook
het over oorlog en vrede beslissende chemische
evenwicht kon worden bestendigd.
Copyright
Het Kwartd/N.V. Periodiekenpert
Oren en handen helpen de ogen
(Van een onzer verslaggevers)
TN EEN RUIM, licht klasse-
X lokaal klinken drukke ha
vengeluiden vrolijk op: ge
roep, watergeklots, het pie
pen van een hijskraan, het
driftige gehakkepuf van een
kleine sleepboot, het geknars
van lieren.
Op de lessenaars liggen
landkaarten in reliëf met de
route van de Rijnvaart, rus-
tig-tastende kindervingers
schuiven er overheen. De
hoofden zijn aandachtig op
geheven: tastzin en gehoor
brengen hen in de haven,
waar de aken worden gelost.
Dit is een klein staaltje van het mo
derne onderwijs aan blinde kinderen.
De duidelijke kaarten geven een helder
idee van de route, die het schip vaart
en heel die route wordt begeleid door
een schat van echte geluiden, die de
verbeelding stimuleren. Die geluiden
komen van banden, welke de school
betrekt van de Ned. Radio Unie. die er
zo'n rijk geluidenarchief op nahoudt.
Dat is wel heel iets anders dan het
vroegere onderwijs kon bieden. Er is
nog veel meer veranderd: geen kind zit
meer met een speld moeizaam het brail
leschrift te prikken: elk heeft zijn ei
gen kleine schrijfmachine die via enke
le toetsen gemakkelijk kan worden be-
Het moderne schoolmeubel. waar
naar heel lang is gezocht en waarvoor
veel geëxperimenteer nodig is geweest
heeft een wentelbaar bovenblad: met
een enkele handbeweging wordt het ge
draaid en de kleine machine komt bo
ven dan wel verdwijnt weer. Terzijde
van het meubel zijn flinke vakken aan
gebracht waarin de grote braille-leer-
boeken kunnen worden weggezet. Even
glijdt de hand langs de rug van het
boek en de titel wordt „gelezen".
Geen zorg ook meer voor de moeiza
me vermenigvuldiging van leer- en
leesboeken: een machine zorgt daar
voor. We zien het allemaal in Bar-
timéus, het Chr. Instituut in Zeist,
waar een deel van het Kinderpostzegel-
geld deze en andere nieuwigheden die
het onderwijs zozeer ten goede komen,
heeft heipen verwezenlijken.
U hebt er geen idee van, hoe juist
binnen de ihrichtingen en scholen voor
gehandicapte kinderen altijd maar
weer verder wordt gezocht naar verbe
terde onderwijsmethoden. Misschien
denkt u nog, dat uw bijdrage aan de
Kinderpostzegelactie betekent 'dat er
speelgoed of andere attractieve dingen
worden gekocht.
Misschien gebeurt dat wel eens in
een huis voor kleine kinderen, want
ook speelgoed is van groot belang in
een kinderleven, maar over het ge
heel genomen helpt u het onderwijs
bevorderen, het gebrek waaraan een
kind lijdt voor een goed deel uit te
schakelen doordat het op andere wij
ze vaardigheid aanleert, helpt u mo
derne behuizingen bouwen voor dui
zenden kinderen, die om een of ande
re reden niet thuis kunnen zijn.
Dat klinkt wel eventjes anders en
wij zouden willen dat u eens kon mee
gaan op de jaarlijkse kleine reizen
door het land, die wij voor u maken
tegen de tijd dat de Kinderpostzegels
weer aan de markt komen.
Dan zoudt u goed begrijpen dat u
eigenlijk niet klaar bent met die een
voudige bestelling welke u deed. toen
dat schoolkind bij u aan de deur kwam
met die invul-enveloppe.
Gelukkig: de kans om wat méér te ge
ven (want het geld, de broodnodige mil
joenen waarop met verlangen door zo
veel inrichtingen-en instellingen wordt
gewacht, moet met een paar centen
toeslag op elke zegel bij elkaar ko
men!) is er: van nu af staan de post
kantoren weer klaar, om u de Kinderze
gels en -kaarten te verkopen. Vergeet
u dat niet: die paar centjes extra kunt
u bepaald wel missen!
Voor later
Maar er is meer. U weet allang dat
een blind kind niet meer naar school
gaat om een klein beetje te leren en
dan verder te vegeteren op kpsten van
en door liefdadigheid van de
maatschappij. Een blind, evenals een
op andere wijze gehandicapt kind gaat
naar een speciale school omdat het bij
zonder onderwijs nodig heeft: hem of
haar moet de leerstof op eigen wijze
worden bijgebracht. Dat mag in het
begin het tempo wat vertragen, maar
als de eerste obstakels zijn overwon
nen kan er gewoon verder worden ge
leerd.
Lange tijd is dit goed gegaan. Bepaal
de beroepen stonden voor blinden en
andere gehandicapten open. Maar de
maatschappij verandert. De blinde ma
chine-bankwerker wordt langzamer
hand overbodig, omdat dit werk hoe
langer hoe meer vol-automatisch gaat
en een ingewikkelde grote machine be
dienen is niet geschikt voor een
niet-ziende.
De mechanische administratie, waar
in de blinde zich kan thuisvoelen,
wordt meer en meer door de computer
overgenomen. Zo beginnen er plotse
ling beroepen te vervallen en moet
men dus gaan uitzien naar andere
werkzaamheden, die een blinde kan
doen.
Dit eist vele onderzoekingen, dit
vraagt ook het instellen van nieuwe
opleidingen en een oriëntering op de
blijvende kansen bij het bekwamen tot
nieuwe beroepen
Is het voor iemand die de normale
beschikking heeft over lichaam, ledema
ten en zintuigen, al een harde te
genslag als hij na ernstige studie geen
emplooi meer kan vinden, voor een ge
handicapte. die met ongelooflijke
inspanning zijn studietijd heeft vol
tooid is het een ware tragedie wanneer
daarna blijk» dat zijn beroep aan 't
uitsterven is.
Bijna wreed
De samenleving mag door de voortdu
rende tempoverhoging, mechanisatie al
lerwegen motorisering van het verkeer
enz. hard zijn voor de mens, voor de
gehandicapte mens is zij bijna wreed.
Denk bijvoorbeeld eens aan het ver
voer van een blinde of zeer slechtzien
de door het moderne verkeer! Hoe
komt hij of zij mee, hoe raakt men
snel genoeg uit de weg?
Al deze dingen moeten worden bestu
deerd in durend researchwork. Ook dat
kost eeld en dat haalt men echt niet
uit de kosten die voor huisvesting, ver
zorging en opleiding zijn gepland en
nauwelijks worden vergoed.
'U ziet, wat er al voor één richting in
het uitgebreide kinderbeschermings-
werk nodig is en u weet, dat er tiental
len richtingen zijn.
We hebben nog niet eens gesproken
over het feit, dat er steeds beter ge
zorgd wordt voor het slechtziende
kind, dat niet op z'n plaats is in het
blindeninstituut, omdat de gezichts-
resten nog kunnen worden uitgebuit
en met allerlei hulpmiddelen waar
onder niet alleen de verhoogde lesse
naar bij het lezen wordt begrepen,
maar ook het zich gemakkelijk leren
bewegen door het vrijuit beoefenen
van volksdansen, om maar eens iets te
noemen.
Er zijn voor deze kinderen, die een
normaal verstand hebben maar op de
gewone lagere school achterblijven om
dat zij niet op het bord kunnen zien en
niet snel genoeg vorderen met lezen en
schrijven, enkele heel goede interna
ten, maar in feite zouden er overal
streekdagscholen voor hen moeten zijn.
Slechtziende kinderen worden al
te gemakkelijk ten onrechte voor
„dom" versleten als zij op gewone
scholen zijn, louter en alleen om
dat zij geremd worden door een
lichamelijke handicap. Dat geeft
thuis of lastigheid of oververwen-
nerij... en niemand is daarmee ge
baat, Het kind zelf 't allerminst.
Wensdromen
Menig slechtziend kind, dat door spe
ciaal onderwijs gewoon heeft kunnen
leren en studeren, behoeft later nooit
te laten merken, op een aparte school
te zijn geweest: het kan normaal mee
in de maatschappij.
Veel meer dagscholen... ze zijn nog
een wensdroom van de kinderbescher
ming. Maar ze kunnen werkelijkheid
worden... als de beurzen opengaan. Het
overal hooggewaardeerde Kinderpost-
zegelgeld helpt daarbij... en ja,dat
moet van u en van mij komen.
Dit jaar gaat de veertigste Kinder
postzegel uit. In allerlei waarden. Koop
ze... en stem in met de blijdschap over
dit jubileum ('oor er flink wat extra te
kopen. Ze blijven immers een heel jaar
geldig!
POTTER'S CATARRH
PASTILLES
Alleen bij apothokcis on drogisten
