Golden Fiction
Actie tegen Jordanië voor
Israël minder riskant
VON HASSEL ACHT
SOWJET-DREIGING
STEEDS AANWEZIG
Brandt
coalitie
verwerpt
met CDU
Adviesraad bepleit
betere voorlichting
BRAZILIË:
Uit de Haagse hof geplukt
JONGEN (15)
BEDREIGT
MILITAIR
geen verrassingen
DINSDAG 15 NOVEMBER 1966
Israëlische vergeldingsaanval
tegen Syrië was te gevaarlijk
Jordanië heeft geen tijd voor
een „heilige oorlog"
de lekkere, mondfrisse
pepermunt-dragee lJ Cl.
(Van onze correspondent)
LONDEN De vergel
dingsactie, die zondag door de
Israëliërs ten zuiden van de
berg Hebron is gevoerd op
Jordaans grondgebied als ant
woord op een door de Jorda-
niërs uitgelokt incident is aan
het einde gekomen van een
periode van vijf weken, die
door infiltraties en geweld
werden gekenmerkt.
Naar men aanneemt zqn al
die incidenten het werk ge
weest van ongeregelde Ara
bische troepen, die in Syrië
gelegerd zijn.
Van de elf vijandelijke in
vallen sinds 7 oktober, werden
er zes gedaan vanuit Jorda
nië, vier vanuit Syrië en één
vanuit de Libanon.
Voordat deze reeks aanvallen plaats
had, was er sinds 15 augustus, toen er
boven het Meer van Galilea een
nister van defensie Von Hassel
heeft de NAVO-parlementariërs,
in Parijs bijeen, er gisteren voor
gewaarschuwd de huidige verbe
teringen van de betrekkingen tus
sen het communistische blok en
het westen niet te overschatten.
Volgens hem wijst niets er op, dat
de Sowj et-Unie haar politiek van
machtuitbreiding zal opgeven.
Minister Von Hassel Het duidelijk uit
komen. dat hij weinig waarde hechtte
aan de bestaande toestand, waarin
ker geen sprake is van een acute drei
ging. Hij wees erop, dat het oosten
makkelijk kan afstappen van de zoge
naamde vreedzame co-existentie zodra
het de kans ziet om met weinig risico
zijn politieke doel met behulp van mili
taire middelen te verwezenlijken. Er
staan achter het IJzeren Gordijn altijd
nog twee miljoen man gereed, aldus de
Wcstduitse bewindvoerder.
Het stond volgens hem vast, dat de
Sowjet-politiek van-vandaag tot doel
heeft de defensie-capaciteit
West-Europa te verzwakken,
nister Von Hassel drong dan ook aan
op het handhaven van sterke conven
tionele strijdkrachten in West-Duits-
Verder zei hij, dat het aantal raket
ien, dat vanuit de Sowjet-Unie op Eu
ropa is gericht, ver boven dat van d<
westelijke landen uitgaat. Ook vertelde
hij, dat de landen van
Warschau-Pact voortdurend werken
aan de modernisering van hun strijd
krachten en aan de verbetering van de
verbindingen met het achterland.
De betekenis daarvan schetste hij
met te zeggen, dat het Sowjetblok op
het ogenblik in staat is om per daj
ongeveer vijf volledig uitgeruste di
visies uit het achterland snel naar vo
ren te brengen. Deze divisies kunnen
verzekerd zijn van steun van zes lucht
landingsdivisies, ten westen van het
Oeralgebergte, die binnen enkele uren
nabij het IJzeren Gordijn ingezet kun
nen worden.
Von Hassel vestigde bovendien de
aandacht op het Oostzeegebied, de
open noordflank van West-Europa,
waar het oosten de amfibische capaci
teit sterk heeft opgevoerd.
VO-lpar"ementariërshce(t "de ïuHaa^lïfd werd, slechts sprake geweest van
Manlio Brosio, secretaris-generaal
de NAVO, de huidige situatie van het
Atlantisch bondgenootschap getekend.
Hij noemde het een organisatie op
twee niveaus met een speciaal statuut
voor Frankrijk.
Hij ontkende, dat dit zou inhouden
dat de veertien andere partners deze
tweevoudige organisatie hebben aan
vaard. Soms is het noodzakelijk te aan
vaarden waarvan het gezond verstand
zegt, dat het niet juist is, aldus de heer
één grensincident.
Hieronder volgt de balans van de
incidenten van de afgelopen vijf we
ken.
7 oktober: Explosies vernielen flat
gebouwen in de Israëlische sector van
Jerusalem. Voetafdrukken leiden naar
Jordanië.
8 oktober: Vier mannen van de
Israëlische grenspolitie worden gedood,
als hun patrouillewagen ten zuiden
van het Meer van Galilea op een land
mijn rijdt. Sporen leideii naar Syrië.
BONN De Westberlijnse bur
gemeester en voorzitter van de
Westduitse sociaal-democratische
partij Willy Brandt, heeft gisteren
gezegd, dat hij op het ogenblik
geen basis ziet voor een coalitie
van socialisten en christen-demo
craten.
Brandt zei ook dat de drie
Westerse geallieerden niet langer de
indruk behoren te geven dat zij de
keus van een nieuwe kanselier kun
nen beïnvloeden door de stemmen te
gen te houden van de Westberlijnse
leden van de Bondsdag.
De Westberlijnse burgemeester ver
wees naar een verklaring die zaterdag
is gepubliceerd door de Amerikaanse
ambassade te Bonn. Hierin stond dat
Amerika, Engeland en Frankrijk krach
tens de verklaring van 1949 de stem
men van 22 Westberlijnse vertegen
woordigers in de Bondsdag als niet
dat dit verbod in de loop der jaren i
Belangrijk
Voor Brandt zijn die 22 stemmen
van de Westberlijnse leden van het
parlement belangrijk, omdat zij de
doorslag kunnen geven bij de eventuele
verkiezingen om het bondskanselier
schap. Het merendeel van deze parle
mentsleden is namelijk aangesloten bij
de SPD.
De Westberlijnse afgevaardigden is
het stemrecht ontzegd om duidelijk te
doen uitkomen dat West-Berlijn door
de vier grote mogendheden wordt be
zet en geen onderdeel vormt van de
Bondsrepubliek.
TILBURG De 79-jarige C. van
Driesen uit Tilburg is gisteren overle
den aan verwondingen, die hij zondag
opliep bij een verkeersongeval op de
ringbaan Zuid. De man weifelde bij
14 oktober: Een Israëlisch militair
j voertuig rijdt in een hinderlaag nabij
de Jordaanse linies over de grens van
Hebron.
I 18 oktober: Een Israëlische patrouil-
lewagen loopt nabij de Syrische grens
I op een mijn. Een soldaat wordt ge
wond.
20 oktober: Drie Arabische infli-
tranten worden bij Ramon Naftali ge-
j dood. Een Israëliër loopt verwondingen
23 oktober: Een Israëlische wapen
carrier rijdt op een mijn bij de Sy
rische grens in het Dan-gebied. Een
soldaat wordt gewond.
27 oktober: Een goederentrein rijdt
J op het traject Jerusalem-Tel Aviv op
een mijn en ontspoort bij het Jor
daanse dorp Battir. Een spoorwegarbei
der wordt licht gewond. Vanaf de Jor
daanse zijde van de grens worden scho
ten op de trein gelost.
oktober: Nabij de nieuwe
Israëlische stad Arad worden sabotage
daden verricht aan een pijpleiding
water. De sporen leiden naar de
Jordaanse grens, noordelijk van de Do-
4 november: Aan de Israëlisch-Sy-
rische grens wordt een mijn aangetrof
fen, die onder een pad ingegraven was.
6 november: De Egyptische pers
beweert, dat er bij Battir tussen Tel
Aviv en Jerusalem zes auto'
zen zijn. (Dit bericht kon noch
Israëlische, noch van Jordaanse zijde
bevestigd worden).
12 november: een Israëlische com
mandowagen loopt bij de berg Hebron
op een mijn. Drie soldaten worden ge
dood, zes gewond.
Het is opmerkelijk, dat de vergel
dingsactie van zondag eerder tegen
Jordanië dan tegen Syrië gericht
was. Verondersteld, dat Israël
litiek van geleidelijke vergelding
nastreeft, dan zou een beperkte
val op een Jordaans dorp pas veel
later aan de orde gekomen zijn.
De actie van zondag moet worden
opgevat als een scherpe waarschuwing,
zowel aan Syrië als aan Jordanië, ter
wijl Israël het minimale risico loopt
een strijd op grotere schaal uit te lok-
Koning Hoessein van Jordanië heeft
zich in vertrouwelijke sfeer laten ont
vallen, dat het communisme een veel
grotere dreiging voor zijn land vormt
dan het Zionisme.
Hij heeft het, voorlopig althans, te
druk met de ontwikkeling van de land
bouw om een heilige oorlog tegen
Israël te beginnen. Hij oefent ook be
trekkelijke scherpe controle over zijn
strijdkrachten uit.
De toestand in Syrië is heel anders.
De guerrilla/s van Al Fatah hebben
hun eigen wetten. Het leger
deeld. De regering van de Baath-partij
wil een harde lijn jegens Israël volgen.
Hoewel dit waarschijnlijk meer met
interne politiek dan met buitenlandse
strategie te maken heeft, in hoeverre
de regering het heft in handen heeft
nog onduidelijk. Het nieuwe Egy
tisch-Syrische defensiepact moet nog
steeds worden beproefd.
voor Israël veel moeilijker
geweest zijn om de gevolgen
aanval op Syrië af te wegen. Het is
duidelijk, dat Israël zich nog niet geroe
pen voelt voor een tweede veldtocht
door de Sinai-woestijn.
De actie van zondag moet gezien
den in verband met de bekendmaking
vorige week, dat de nationale
dienstplicht in Israël van 24 tot 30
maanden zal worden verlengd. Men
dig kunnen laten verklaren. Brandt zei het oversteken en werd gegrepen door kan nog alle kanten uit.
Kamermuziek
Met groot luistergenot uw pittige
uitvoering (Kamermuziek) van 5 dezer
„aangehoord", hoewel mij in sommige
delen een enkele dissonant opviel. In
derdaad is het verloop van de forma
tiepoging Schmelzer enigszins duister
verlopen. De heer Roolvink heeft na
derhand voor de tv verklaard dat de i
AR steeds een duidelijk standpunt
heeft ingenomen en dat zal blijven
doen. Hij zei ook dat de AR zich zake
lijk naast de KVP schaarde en poli
tiek naast de PvdA, een standpunt,
waarmee je m.i. alle kanten uit kunt. 1
De ARP had alle medewerking moe
ten verlenen, vooral omdat de motif
Schmelzer zakelijk blijkt te zijn on
dersteund. Het slotakkoord in Kamer
muziek bevatte de Zijlstra - De
Jongsprong als het grootste raadsel
van een raadselachtige formatie. Een
knieval in de richting van de Tele
graaf?
Voorburg
G. C. Sever ij n
Kamermuziek (2)
Over het politieke gedrag van
Schmelzer valt, dacht ik, niet zoveel
te zeggen. Democratie laat ook de mo
gelijkheid open een „eigen" rege
ringsteam ten val te brengen. Het
conservatisme neemt toe mede onder
invloed van het amerikanisme. Daar
om is het optreden van Schmelzer ver
klaarbaar: hij wist zich geschraagd
door de meeste van zijn politieke
vrienden. Hij werkt, dacht ik. eerder
mee aan grotere duidelijkheid: conser
vatieven worden nog conservatiever
en progressieven nog radicaler KVP,
CHU. ARP en VVD dienen één front
te vormen met de PvdA als opnositie.
i de Heijde
T^R zijn zo van die ogenblikken
dat je je leven wilt beteren.
Nu en direct. Ik kreeg dat toen ik in
een hoekje die tijdschriften vond.
Geleend en al duizend keer in ge
dachten teruggegeven. Maar nooit
Meteen doen. De grote enveloppe,
het vriendelijke briefje. Het adres:
Ministerie van buitenlandse zaken.
Plein 23, 's-Gravenhage t.a.v. me
neer Zus en Zo.
Dan de aarzeling. Hoeveel postze
gels moeten erop? En de onrust.
Stel dat de scherpe punten van de
tijdschriften de enveloppe
openscheuren. Komt de zaak in puin
aan. Het kloek besluit: ik ga ze zelf
brengen.
De avond is al laat. thuis is het
stil en het Plein ligt in de stad waar
de etalages zo pronken. Best nog
even een leuk uitje.
Ik schiet een oude knusse mantel
aan, zet een muts op, stop sleutel en
tramkaart in mijn zak. Meer heb ik
niet nodig.
Bij het Spui stap ik uit de tram.
Loop de Poten in, waar twee auto's
dwars over de weg staan en de
bestuurders elkaar met wijzende
vingers naar het voorhoofd en bewe
gende monden achter het zijraam
uitschelden. Ik ga langs de winkels,
die weggedoken zijn achter betralie-
de ramen. Het is niet zo gezellig als
ik dacht.
Dan het Plein donker en groot, de
statige gevel van het ministerie van
buitenlandse zaken met de hoge
stoep. Ik zie geen brievenbus. Ik
loop even verder tot waar in het
ijzeren hek een klein deurtje is met
een blinkend koperen brieven-
busklep. De klep is niet te vermur-
Terug naar de statige stoep. Er
brandt ergens een licht, misschien
kan ik bellen. Maar op de deur het
bordje: Poststukken afgeven Casua-
riestraat 16. Ik schutter wat heen en
weer. Is de Casuariestraat niet bij
het Huis van Bewaring? Moet ik
links of rechts? Een paar voorbij
gangers kijken schichtig naar dat
mens op de stoep.
Opeens weet ik het: natuurlijk!
B.Z. brievenbus
de Casuariestraat is de achterkant
van het ministerie. Ik loop de
Houtstraat in. De nachtclub langs.
Er komt net een gezelschap uit met
veel bont en parfum. Ik voel me als
het meisje dat zwavelstokjes tracht
te verkopen.
Een hoek. Een daverend geweld
van denderende drums, rode lichtjes
en wat neonletters. Hier stampt het
hart van nachtelijk Den Haag.
Waar is nu de achterdeur van het
ministerie?
Maar ik loop aan de verkeerde
kant. Recht tegenover de rustiek
houten deur van een stadse blokhut
des vermaaks, de pure gevel van
een streng gebouw. Ook weer een
licht door een hoog raam. Maar
geen brievenbus-
Wel een bordje: indien geen ge
hoor poststukken afgeven Lange
Houtstraat 26—28.
Bij geen gehoor... kun je zo tegen
twaalf uur 's nachts nog gehoor ver
wachten?
Of direct naar de Lange
Houtstraat lopen? Waar natuurlijk
ook niemand is.
Ik bel. En ja de deur gaat open.
Een ernstig man staat voor me. Ik
reik mijn brief. Hij neemt hem niet
direct aan. Komt u binnen, zegt hij.
„Alleen maar afgeven," zeg ik
zachtjes.
„Komt u binnen," maant hij. Ik
stap, de brief geheven de drempel
over. Hij neemt het stuk aan. „Ik
kon geen bus vinden," zeg ik verle
gen.
„Volgt u mij," is zijn weerwoord
en hij verdwijnt in een kamertje.
Ik blijf staan, snap niet wat ik
hier verder moet doen.
„Komt u," roept een dwingende
De treden op, het kamertje bin
nen. De man staat de enveloppe te
bekijken. Het keurig adres op de
voorzijde; mijn adres met straat en
nummer doch zonder naam op de
achterkant.
Hij blikt van de enveloppe naar
mijn schamelheid. Weegt de brief in
zijn hand.
„Het is in orde," doet hij somber.
Maar ik wil de luchtigheid niet
prijs geven, ga uitleggen dat ik geen
bus kon vinden, dat de brief haast
had. Hij zwijgt.
Ik probeer het nog een keer: „Het
is misschien dom, maar ik kon echt
geen brievenbus vinden."
Hij knikt en verklaart met alle
plechtigheid van een staatsgeheimbe
waarder: „Het departement van bui
tenlandse zaken kent geen brieven
bussen. Alles moet afgegeven."
En laat ik nou laatst een detective
roman hebben gelezen, waarin de
brievenbus van B.Z. een overwegen
de rol speelde!
Hij is vrij om te kiezenuit brons, ijzer,
steen een beeldhouwer uit zich steeds in
nieuwe expressies, ontdekt altijd weer origi
nele vormen. Kan ook kiezen uit tientallen
sigaretten. Rookt Golden Fiction.
EEN LAURENS PRODUKT
Voor rokers met een eigen stijl
Nederlandse ontwikkelingshulp
DEN HAAG De adviesraad
voor de ontwikkelingshulp vindt,
dat de regerring meer voorlich
ting zal moeten geven over de
Nederlandse hulpprogramma's.
Zeker nu deze hulp groter wordt
dan voorheen.
een advies wordt gezegd, dat het
Nederlandse volk nog niet voldoende
doordrongen is van de structurele nood
zaak van de Nederlandse bijdrage ir
de ontwikkelingsprogramma's. Vaak
Soekarno
T~)E waarschuwing van generaal
Nasoetion voorspelt een spoe
dige beslissing over de toekomst
van Soekarno als president van In
donesië.
De mededeling, dat hij zonodig ge
rechtelijk zal worden vervolgd, is
mogelijk een laatste aansporing
voor de omstreden president, zich
neer te leggen bij de gewijzigde
omstandigheden.
Het Volkscongres (voorzitter Na
soetion) gaat nu in een bijzondere
zitting de houding van Soekarno
bespreken. Daar krijgt de president
gelegenheid, zich te verdedigen.
Soekarno is formeel nog president
voor het leven. Aangenomen wordt
dat het congres in elk geval aan de
ze situatie een eind zal maken.
Volgende week loopt ook de ter
mijn af, binnen welke gratie kan
worden verleend aan de ter dood
veroordeelde vice-premier Soeban-
drio, vroeger Soekarno's rechter-
Van de beslissing die de president
in deze kwestie neemt zal mede af
hangen, welke stappen tegen hem
genomen worden.
wordt nog te veel gedacht aan leniging
van acute noodsituaties in een sfeer
van liefdadigheid.
De adviesraad wil de voorlichting sa
menbrengen in een centrum, waarin
particulieren en overheid samenwer
ken. Om een kritische informatie moge
lijk te maken denkt de raad wat be
treft de vorm van het voorlichtingscen
trum eerder aan een onafhankelijke
stichtingsvorm dan aan een rijksinsti
tuut.
In het advies wordt verder gepleit
voor een geïntegreerde aanpak van de
hulpverlening. Niet alleen de verschil
lende activiteiten maar ook de verschil
lende vormen van hulpverlening moe
ten volgens de adviesraad worden ver
meden.
ROOSENDAAL Een Amsterdamse
jongen, vijftien jaar oud, heeft gister
morgen op het station van Roosendaal
twee marechaussees bedreigd met een
geladen pistool. Voordat hij evenwel
kans kreeg om te vuren had een van
de marechaussees hem al over
meesterd.
De jongen, R. J. S., was samen mef
zijn zestienjarige vriend G. B., even
eens uit Amsterdam, aangehouden om
dat ze zich, volgens de marechaussees,
verdacht gedroegen. Toen ze gefouil
leerd zouden worden trok S. zijn
pistool en richtte dat op een van de
mannen, de 25-jarige M. van Lagen.
Deze gooide de jongen omver en slaag
de erin het wapen in handen te krij-
De jongens, die vertelden, dat ze op
stap waren geweest in Antwerpen, zijn
overgebracht naar Amsterdam. Ze zijn
voor de Officier van Justitie
AKTUEEL
Vergelding
■"TELEURGESTELD over het uit
blijven van door de Veilig
heidsraad te nemen stappen en het
voortduren van de incidenten langs
zijn grens, heeft Israël gegrepen
naar het wapen der vergelding.
Deze actie is niet onverwacht ge
komen. Israël waarschuwde de
Veiligheidsraad al weken geleden.
Nu is het dan zover gekomen. Jor
danië was het dóel van de Israëli
sche actie. Blijkbaar om koning
Hoessein te noodzaken, de sabo
teurs van het Palestijnse Bevrij
dingsfront in de gaten te houden.
Zoals bekend, maakt Israël zich
steeds zorgen over de politieke ont
wikkelingen in Jordanië. Het heeft
wel eens gedreigd, dit land te zul
len binnenrukken, als koning Hoes
sein ten val zou worden gebracht.
Mogelijk wilde Israël de Syrische
en Egyptische regeringen, in ver
band met pogingen, in Jordanië
aanhangers van het Palestijnse Be
vrijdingsfront aan de macht te
brengen, aan deze waarschuwing
herinneren.
(Van een onzer redacteuren)
TVE MEER dan 22 miljoen Braziliaanse
stemgerechtigden hebben vandaag
gelegenheid, een nieuw Huis van afge
vaardigden, 23 senatoren, nieuwe parle
menten voor 22 deelstaten en gemeente
raden in het gehele land te kiezen.
Aangezien aan de stemplicht krachtig de
hand wordt gehouden, zullen er weinig
thuisblijvers zijn. De uitslag van de ver
kiezingen wordt niet voor vrijdag ver
wacht.
Vele politieke waarnemers zagen in het feit. CASTELO BRANCO
dat de verkiezingen „vrij en geheim" zijn een CASTELO BRANCO
sehafl?1 prh»V°,?l hoeltregimi! Van n\aarschalk Castelo Branco. De maar-
yn, ha» i echter zeker. van de overwinning. Een verkiezingssucces
het opdeden van de nieuwe president, maarschalk Costa e Silva
(die pas op 15 maart zyn ambt zal aanvaarden) vergemakkelijken.
stemming onder de kiezers was apatisch.
/tpatiscn Een drukkende vrees voor de militaire dictatuur
en haar machtsmiddelen hangt nog altijd zwaar
over het land. Van grote verkiezingsbijeenkomsten in de open lucht,
waar men vrij het woord kan voeren, kon geen sprake zijn Openlijke'
tegenstanders van het regime zijn aan de lopende band van hün politieke
rechten vervallen verklaard. Vorige week trof deze maatregel Eog een
vrnü Brazlha"en; tVe zl(;h voor terugkeer van de in ballingschap levende
vroegere president Juscelino Kubitschek uitspraken.
Het vertrouwen in Castelo Branco is sterk aangetast. Toch is de maar
schalk optimistisch. Hij zou rekening houden met een „klein succesje"
voor de oppositiepartij MDB (Braziliaanse democratische beweging).
De regeringspartij Arena (Alliantie der nationale vernieuwing) zou ech
ter overal aan de macht blijven.
In h„uidige Parlement beschikt de party over 253 zetels, de MDB
over 145. Van de 23 in het geding zijnde senaatszetels heeft de Arena
er 15, de MDB 6; 2 zijn vakant.
Slaagt de opzet van Castelo Branco en diens
Arena, dan verliezen de Brazilianen ook hun laat- Dictatuur
ste stukje vrijheid. Er komt dan een nieuwe grond
wet, waarin alle zaken geregeld worden volgens het recept van het mili
taire bewind.
Intussen staat één ding vast. Als er werkelyk vrije verkiezingen gehou
den zouden zyn, dan zou vandaag het bewind van maarschalk Castelo
Branco zyn weggevaagd.
Deze heeft echter zyn belagers buiten spel gezet. En zelfs als de meerder
heid der Brazilianen tegen het regime zou stemmen moet worden betwij
feld of de maarschalk zo n uitslag zou accepteren. In dit verband is het
veelzeggend, dat de uitslag niet vóór vrijdag a.s. zal worden bekend ge-
