Hoe kun je
groeien in
het geloof?
Over de brug
Doodbloeden
Gebed
Met nieuwe ogen
Doorgaan
..Moeite" waard
Akkertjes
Instructieve toogdag
Chr. Muziekbonden
DAMES!
Al veel giften
voor Margriet
_9_
WOENSDAG 9 NOVEMBER 1966
(Van een onzer redacteuren)
UTRECHT Allerhande koperen belletjes uit In
dia gaan rinkelen als je de deur opent van Constighe
Ho eek, het knusse laaggezolderde winkeltje, waarin
ordelijk en artistiek honderd-en-één produkten van
binnenhuiskunst liggen opgetast. Een goed lopende
zaak, waar een jonge vrouw de scepter zwaait, als ze
tenminste weer niet op pad is om nieuwe ontdekkin
gen te doen voor haar clientele: vaste afnemers, die
met haar hulp hun woning verfraaien, of zo-maar-
eens-langs-komers, die graag een exclusief present
willen geven, maar alstublieft niet té duur.
Het is de uiterst stille tijd in
de morgen, die we voor ons be
zoek hebben uitgekozen. Want
we willen graag eens met Thea
Livaar (37) nader praten. Niet
over haar zaak, waarin ze he
lemaal opgaat, maar over een
uiterst belangwekkend onder
werp, waar ze onlangs op een
interkerkelijke kring in de ge-
dachtenwisseling vastbesloten
en overtuigend behartenswaar-
dige dingen over heeft gezegd,
die ons diep hebben getroffen.
Onderwerp van gesprek was het
Innerlijke leven van de mens, de
christen. Er was al vrij lange tijd
nogal moeizaam over gepraat en het
ging er op een gegeven ogenblik over
of dit een strikt individuele zaak is,
die je ten diepste niet met elkaar
kunt bepraten, laat staan elkaar er
raad in geven, dan wel, dat er toch
zekere praktische richtlijnen voor
kunnen worden aangegeven. Waarbij
de uitwerking dan weer strikt indivi
dueel zou zijn.
T\E AANWEZIGEN hielden het
overwegend op het eerste en,
zoals dat meer kan gaan by
gedachtewisselingen stolde het ge
sprek vervolgens. Na enige ogen
blikben stilte kwam toen Thea
aarzelend over de brug. Schuchter,
maar bij het voortgaan zelfbewuster,
formuleerde zij haar gedachten.
Het merkwaardige was, dat nie
mand meer het woord vroeg toen ze
uitgesproken was. Slechts degene die
het gesprek had geleid merkte
nuchter op: „Ziezo, daar kunnen we
het met z'n allen mee doen" en daar
mee was in feite de avond besloten.
Zeg, ga zitten, wijst Thea gast
vrij naar een der zadelkrukjes met
Marokkaans leér, die schijnbaar ach
teloos, maar zeer „functioneel" in
een toch nog overgeschoten zithoekje
van de winkelruimte op bezoekers
wachten. De sfeer nodigt in dit do
mein tot een goed gesprek.
Volgende praatkring hier, zou
dat niets zijn?, vragen we.
Laten we het eerst samen
maar eens proberen, zegt ze, om dan
resoluut van start te gaan met: Jij
wilt dus nog wat nababbelen over
verleden week hè?
In zoverre, dat ik graag iets
naders over jouw persoonlijke om
gang met God (als ik het eens zou
zou mogen uitdrukken) zou willen
horen, tenminste, als je die vrijmoe
digheid zou kunnen opbrengen. Je
zei op die praatkring van een week
geleden, als ik het me goed herinner,
dat het bij bidden primair om de
aanbidding te doen is, of, zoals dat
lied zegt „God wil gebeden zijn". Ik
begreep daaruit: je moet bidden uit
gehoorzaamheid. Om God lof te
brengen. Omdat Hij daar recht op
heeft. Dus nog even afgedacht of
wij daar baat bij hebben. Is dat zo
goed begrepen?
dat je nooit precies weet waar
je moet beginnen als je dat in woor
den probeert uit te drukken. In zover
re is het praten over „praktische
richtlijnen" eigenlijk ook een onmo
gelijke zaak: dit alles laat zich in
wezen niet in het een of andere sys
teem vangen.
Toch zijn die lijnen er wel, als je
maar niet denkt, dat het daar of
daar altijd mee begint, dat je er een
nummertje voor kunt zetten en
straks andere nummertjes voor bij
voorbeeld het lezen van de bijbel, de
meditatie, de gemeenschap der heili
gen, het vieren van het sacrament
Als je begint met dat vast te hou
den, zou ik kunnen proberen iets
over het gebed te zeggen. Daarvoor
moet je regelmatig tijd uittrekken,
trouwens ook voor meditatié, waar
over straks. Spreken met God hoort
eenvoudig bij het christen-zijn. Het
gaat om, zoals de bijbel zegt „God
liefhebben boven alles en de naaste
als jezelf".
Die volgorde heeft betékenis! God is
nummer één en de naaste nummer
twee. Ik heb de indruk dat we, voor
al tegenwoordig, geneigd zijn die volg
orde nogal eens om te draaien:
eerst de naaste en dan komt God
vanzelf. Maar de praktijk is, dat God
dan weinig of geen aandacht meer
krijgt
Je komt nu dus op het „Hij
wil gebeden zijn"?
neigd te zeggen: het is nutteloos.
Want het doet mij niks. Maar dat is
het niet. Het bidden komt Hèm toe!
Het gaat om God-Zelf in elk gebed,
om het aanbidden al is het nog zo
haperend en stamelend. We brengen
de Heer veel te weinig lof en dank;
we verheerlijken Hem niet. Dat kun
nen we niet eens meer Zo erg zijn
we altijd met onszelf bezig.
T4EB JE altyd 20 ervaren?
J Jammer genoeg, nee.
Hoe was het bij mij. Als jong
meisje ging ik naar de kerk, nam het
allemaal aan, deed belijdenis. Een
grote dag in mijn leven. Echt, ik was
volkomen overtuigd. Maar toen
kwam het gewone leven weer op me
af. Ik bleef staan bij die gevoelsmati
ge geloofservaringen van toen. En als
er geen vervolg is, dan bloed je dood.
Een ontzettend vervelende tijd. Bij
bel lezen deed ik wel, maar het zei
me niets. Dus... Het gebed werd
plichtmatig en het niet doen vond
van lieverlede een excuus.
Datzelfde heb ik meer gehoord.
Precies en dat bekommert me
erg. Juist nu ik daar zelf overheen
ben. Je denkt en ziet: zovélen tobben
met datzelfde. Zovélen gaan naar de
kerk en zijn met hun geloof niet
ontvreden. Tientallen blijven op dat
punt staan. Maar je moet aan het
wérk en uit die impasse komen. Be
gin opnieuw. Zoek en gebruik de mid
delen die ervoor zijn: volhardend bid
den, als een doorzetter bijbel lezen,
regelmatige kerkgang, geselecteerd ja,
daar is vaak niet aan te ontkomen.
Ikzelf heb in de plaats waar ik
lang woonde met de kerk goed ge
boft en hier in de grote stad zijn zo
veel mogelijkheden. Je moet gegrepen
worden en dan gegrepen blijven. Dat
noopt je tot verder zoeken, antwoor
den, reageren. En je komt dan ook
Je zei zojuist: als een doorzet
ter de bijbel lezen.
Daar bedoel ik mee, dat het
bijbel lezen je niet aanwaait. Ook
dat moet je leren. Als je veel van
iemand houdt, dan ben je blij
met een brief, dan wil je een hele
boel brieven van hem. Dan lees je en
TF^EET JE, omgang met God,
je verinnerlijking, is zoiets
ryks als je die gaat ervaren,
Gods handen en ogen. Zijn
schouders. Zijn krachtige
arm. En God die lacht of die
Zijn volk als een kindje op
de knieën neemt. Dat kan er
misschien nog mee door: het
zijn heelden die erop wijzen
dat God Zich persoonlijk
met ons inlaat. God zit niet
onder een glazen stolp: Hij
is een levend Iemand.
Maar God die méns wordt
en tot ons spreekt in een
echte taal! Gaat dat niet te
ver? Is dat niet op het randje
af? „Profanatie" zou je zeg
gen. Die God, voor Wie de
volkeren zijn ah een drup
aan een emmer, komt op de
wereld als een schreiende,
hulveloze baby. Wordt gebo
ren uit een echte moeder.
God die mens wordt: dat is
toch ongelofelijk! Dat kan
toch niet?
En toch kan het, omdat
God liefde is. Doet iemand
die liefheeft niet alle onmo
gelijke en ongelofelijke din
gen? Omdat onze liefde zo
petieterig is dat zij alleen
maar met een vergrootglas
kan ontdekt worden, snap
pen wij niets van Gods on
gelofelijke liefde. God heeft
ons lief en met ons klein
hartje en ons klein verstand
je kunnen wij daar niet bij.
„Ik heb je bemind met een
eeuwige liefde', zegt God.
Vergelijkt Hij Zichzelf niet
met de Bruidegom en ons
met het meisje dat Hij lief
gekregen heeft? Wij zouden
eigenlijk wel „Liefste" tot
Hem mogen zeggen, maar
wij zijn bang voor sentimen
taliteit.
Wij zitten helemaal niet
op Gods schoot. Wij hebben
géén drukke corresponden
tie met Hem. Misschien zou
den wij met Hem willen
spreken en naast Hem willen
wandelen. Maar wij zijn ook
bang voor nonchalance of
profanatie.
En toch icordt God mens.
Hij laat Zich eten en drinken
en Hij spreekt tot ons in ver
staanbare menselijke woor
den.
„God, laat ik maar ophou
den met redeneren. Laat ik
nu maar mijn angst en ge
pieker achter mij leggen.
Laat ik nu zwijgen en luis
teren naar wat U te zeggen
hebt."
Rik van den Oever
herlees je, wat het is van hem of
haar. Zo is het ook met de bijbel en
met God, met Christus. Je wilt Hem
toch steeds beter leren kennen? Dat
is heus de „methode" om bij Hem te
komen. Hij kan door het bijbelwoord
als het ware getransporteerd worden
naar jou.
Weet je, hier heb je het nu weer: 't
is moeilijk om het duidelijk te maken
maar in de praktijk bepaald niet zo
zwaarwichtig als men het wel eens
voor doet komen. Iedereen is niet
gelijk en moet het op zijn eigen ma
nier doen. Iedereen moet als het wa
re zijn eigen „methodiek" vinden.
TJOE LEERDE JIJ er iets van
verstaan?
Doordat ik een tijdlang in
een milieu heb verkeerd, waar ik
er iets van ging begrijpen. Voor mij
kwam het er op' aan' te herhalen en
nog eens te herhalen wat ik las.
Het is lezen met nieuwe ogen.
Goed, ik zal je lezen wat ik
vanmorgen overdacht heb. Uit Mat-
theus 9. Eens even zien. O ja hier, te
beginnen bij vers. 18 De overbeken
de geschiedenis van het dochtertje
van Jairus. Weet je wat me vanmor
gen opviel? Dat toen Jezus door Jai
rus geroepen werd hij eerst nog de
vrouw genas, die Hem aanraakte. Zie
je: altijd en onder alle omstandighe
den, zo blijkt uit dit bijbelwoord is
Hij de gevende figuur. Daarop heb
ik voortgeborduurd in mijn eigen si
tuatie. Je vraagt dan: wat betekent
voor mij dat gevende figuur zijn, nu,
in mijn omstandigheden? Ik moet je
zeggen dat mijn gedrag door dat le
zen van vanmorgen is beïnvloed. Ik
heb namelijk iets op me genomen
wat doet er hier nu niet toe waar
van ik gisteren gezegd had dat ik dat
onmogelijk kon, omdat ik al zovéél
omhanden had. Misschien is het niet
zo'n goed voorbeeld, maar...
Juist wel. Ik ben blij dat je het
zegt. Maar word je dan elke keer bij
dat lezen weer begeesterd en ver
rijkt?
O nee, wie zegt dat? Mocht ik
het hebben gesuggereerd, dan heb ik
je wel een heel foute gedachte
aangepraat. Want dat is bepaald niet
zo. Het gaat er bij het bijbel lezen
steeds om: realiseer je je duidelijk
dat het voer jou gesproken wordt.
Welnu, die overtuiging is er nu bij
mij; hartgrondig. Maar al heb ik die
overtuiging het heeft voor mij jaren
geduurd voor ik het gevoel had God
persoonlijk te ontmoeten. Wel be
merk ik duidelijk dat ik door het
bijbel lezen verder kom, steeds ver-
't Is SSnbidden: God heeft recht op je gebed
Zonder hulpmiddelen?
Dat is ook al weer een persoon
lijke kwestie. Mij hielp destijds het
boekje van Miskotte, Het bijbels
ABC. waarin je wordt geholpen de
gewone, concrete dingen in de bijbel
te verstaan. Nu ik verder ben boeien
me boeken als Uit de wereld van het
Oude Testament van prof. Beek. Die
boeken kunnen je inderdaad helpen
de bijbel, die immers in een totaal
andere wereld en in een totaal ande
re tijd geschreven is, beter te begrij
pen. Misschier dat ik die boeken
voorts graag lees omdat ik nogal
verstandelijk ben ingesteld. Ook in
dit opzicht heeft de bijbel me echt
gegrepen Bij dat proberen te
verstaan is het bij mij vaak alsof ik
„er om heen zweef". Maar nogmaals:
je moet door blijven gaan, ook al
begrijp je het niet Er zijn honder
den manieren om er te komen. Maar
het is echt een worsteling, dat moet
je goed begrijpen.
De hele bijbel leeft dus wel voor
jou?
En of! Het is het machtigste, het
rijkste boek dat ik ken. Vergelijking
met elk ander boek is eenvoudig
onzinnig". Ik weet nog wel, in het
begin toen het voor mij begon te
leven ben ik gaan bidden, gaan bid
den. Zoveel, dat ik er moe van werd.
Dat is dan ook weer verkeerd. Maar
ja, ik was ook zo blij. En dan be
merk je dat je ook het bidden moet
leren. Bij deze dingen geldt nooit: ik
grijp het en ik ben er. Wat wel
steeds je reactie is, als je weer wat
hebt ontdekt is: „iets terug te willen
doen".
Hoe bedoel je dat?
Heel simpel, dat je het weer in
een lofprijzing aan de Heer terug
geeft. Bijvoorbeeld: „Is het zo, Heer?
Nu wordt het me ineens duidelijk.
Dank U". Dat is het persoonlijk om
gaan met je Schepper, niet op een
bepaalde verheven manier, maar
heel gewoon met Hem praten.
Daar hebben we het eigenlijk al
over gehad: het in gesprek zijn met
je Vader door het gebed en via Zijn
bijbel. Voorts het door Zijn Geest
ook te kunnen grijpen en aldus over
denkende de weg te vinden die Hij
wil dat je gaat.
F)AT IS GEMAKKELIJK gezegd,
maar zeer inspannend. Ander
zijds de „moeite" meer dan waard: je
vindt die weg, je staat versteld
van de zegen die je, zo bezig zijnde
ontvangt. Het komt heel duidelijk
aan op gehoorzaamheid (meestal niet
de gemakkelijke weg, die je toelacht)
en ook op discipline. Dat heb je niet
altijd allemaal, het is echt vallen
en-opstaan werk. Maar als je er
ernst mee maakt, heus, dan groei je
in het geloof.
Vind jij elke dag tijd voor eten
en drinken? Die tijd moet je er
voor nemen, dat is gewoon een
kwestie van zijn of niet-zijn. Maar
je krijgt er precies hetzelfde als met
eten en drinken behoefte aan. Bij
mij is het zelfs zo dat ik aan méér
behoefte heb.
Je bedoelt...
Ik bedoel de retraite. Dat is een
of twee maal Der jaar een paar
dagen uittrekken, alleen voor God.
Voor mij is dat Grandchamp, jc weet
de vrouwelijke „tegenhanger" van
het mannelijke Taizé. Niet dat Grand
champ het een en het al zou zijn; het
zal elders ongetwijfeld ook kunnen.
Ik zie het zo dat God mij nu eenmaal
hierheen heeft gevoerd.
Zit je dan in een cel?
Nee hoor, dat echt niet. Maar het
is er wel doodstil. „Zelfs aan de maal
tijden wordt niet gesproken. Het
gaat erom, dat je zelf bezig bent in
gemeenschap met anderen. Er wordt
je een bijbelgedeelte opgegeven, je
krijgt richtlijnen mee en daar ben je
dan voortdurend mee bezig. Dat wil
zeggen in verhevigde mate.
Doodvermoeiend aan één kant, dat
„opladen" maar ook uiterst verfris
send. Ik verlang er naar. Er wordt
ook Avondmaal gevierd.
Als voorwaarde geldt, dat er is,
wat de Fransen noemen, een
communauté: het temidden van
anderen opgenomen worden in
dat klimaat, die specifieke sfeer,
zou je haast zeggen.
Zou zoiets in eigen land
dan niet mogelijk zijn?
Ongetwijfeld, maar dat
kost veel meer. Ik bedoel: je
komt dan in een of andere
conferentieoord terecht, dat er
niet op is ingesteld. Dat is al
lemaal zo moeilijk; je moet dat
alles wat ik zojuist noemde
eerst maken". Terwijl je in
Grandchamp alles ineens hebt.
Begrijp je wat ik bedoel?
BEATLES UITEEN
FANS ZIJN
VERDRIETIG
LONDEN Het verrassende nieuw*
van het mogelijke uiteengaan van de
vermaarde Beatles heeft verdriet en
teleurstelling gebracht in de gelede
ren van hun fans.
Impresario Brian Epstein, die de vier
zingende jongens uit Liverpool ont
dekte en tot internationale faam voer
de, trachtte gisteren de gemoederen
wat te bedaren door te zeggen dat
het nog niet zeker is of de Beatles
uit elkaar zullen gaan. „Ik zal binnen
kort met hun praten over hun toe-
komst", zo zei Epstein.
De geruchten over het mogelijk uiteen
vallen van de groep zijn de ronde
gaan doen nadat vorige week een
verzoek om optreden van het viertal
voor de televisie ten bate van een
geldinzameling voor de slachtoffers
van Aberfan door Epstein van de
hand was gewezen.
Hij zei toen dat de jongelui „om te
veel redenen om op te noemen" niet
konden optreden.
Waar zijn de Beatles nu?
In september hebben zij nog een rond
reis van drie weken gemaakt door
de VS maar sedertdien zijn zij ieder
hun eigen weg gegaan.
John Lennon (26) is pas teruggekeerd
van optreden voor filmopnamen in
Spanje en Duitsland. Hij heeft voor
deze gelegenheid zijn Beatlepruik la
ten kortwieken.
George Harrison (23) is op vakantie
geweest in India en heeft zijn snor
laten staan.
Paul McCartney (24) de enige vrijgezel
van de groep, heeft zijn snor geculti
veerd en voor een film gewerkt en
bevindt zich overzee.
Slagwerker Ringo Starr is pas van een
vakantie in het buitenland terug.
HEEMSTEDE Dr. A. Dondorp, ge
reformeerd predikant te Heemstede is
benoemd tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau in verband met zijn
veertigjarig ambtsjubileum.
Vlaardingen won
wisselbeker
HAARLEM De Nederlandse Fe
deratie van Christelijke Muziekbonden
hield gisteren in Haarlem haar jaar
lijkse cultureel-paedagogische vor
mingsdag. De best geklasseerde korp
sen bonden de strijd aan om in het be
zit te komen van de wisselbeker.
's Morgens presenteerden zeven van
de acht deelnemende verenigingen zich
in een aubade op de Grote Markt voor
het gemeentebestuur, waarna een offi
ciële ontvangst ten stadhuize volgde. Het
voltallig aanwezige college van burge
meester en wethouders had hiervoor zijn
raadsvergadering opgeschort, hetgeen
blijkens het antwoord op de speech van
burgemeester Kremer door de voorzitter
van de federatie, de heer IJ. Woudstra.
op hoge prijs werd gesteld.'
In het Concertgebouw werd 's middags
de wedstrijd gehouden. Uit een ingezon
den repertoirelyst waren door de jury
(Jac. Boer, Nunspeet; P. van Bruggen.
Assen; P. Westerhoud, Zutphen) voor
elk van de acht deelnemende korpsen
vier werken uitgekozen.
De programmakeuze vertoont artistiek
:n stijgende lijn. Wel betreuren wij het
it, wanneer een psalm als openings-
jmmer wordt gekozen, nog maar a! te
vaak wordt afgeweken van het oorspron
kelijk ritme, en zodoende schade wordt
toegebracht aan de kerkzang door een
(Advertentie)
Let op, dat U de originele Akker*
cachets krijgt, met de onovertroffen
werking bij pijn en griep!
WITTE KRUIS
poeders hèlpen.
Elke
maand jC j
weer! J
DEN HAAG Van vele kanten zijn
al giften toegezegd voor het huwe
lijksgeschenk van prinses Margriet en
Pieter van Vollenhoven. De meeste stor
tingen op de giro gaan vergezeld van
de beste wensen voor het bruidspaar,
deelde de voorzitter van het comité, ir.
C. Staf, gisteren mee.
Ook de bedrijven doen mee. Zo zul
len de Vereniging De Nederlandse bloe
misterij, de Vereniging voor bloembol
lencultuur en de Algemene bond var
boomkwekers gezamenlijk, zorgen voor
de aankleding van de kerk waarin het
huwelijk wordt bevestigd.
tweeslachtige weergave in en buiten de
kerk.
Ofschoon de zuiverheid nogal eer.s te
wensen overliet, kunnen we toch zeggen
dat de prestaties niet onbevredigend wa
ren, hetgeen ook tot uitdrukking kwam
in de puntenwaardering van de jury. Ook
de klank was vrij beschaafd en nergens
ruw. Sommige tempi lagen echter be
slist te laag.
In de afdeling Fanfare gingen de mees
te punten en dus ook de wlsselhekcr
naar de Chr. Muziekver. „Concordia" te
Middelstum (dirigent A. H. Kosmcijer,
658 punten)
In de afdeling Harmonie legde dc Clir.
Harmonie Ver. „Sursum Corda" uit
Vlaardingen (dirigent Beerd Boerman)
met 676 punten beslag op de wisselbcKer.
De overige uitslagen waren: afdeling
Fanfare; Chr. Muziekver. „Wilhelmina",
Hoogeveen, dirigent Alb. Niemeijer.
642»,-; Chr. Muziekver. ..Euphonia'Wil-
sum dir. Karei Rouw. 634; Chr. Muziek
ver. „Concordia". Balk. dirigent Piebo
Bakker (harmonieafdeling) 626»4; Chr.
Muziekver. „De Bazuin", Oenkerk. dir.
J. Broersma, 59514; Chr. Muziekver. De
Harmonie". Zutphen. dir. Voortman,
578, en Chr. Muziekver. „Soil Deo Glo
ria", Onstwedde, dr. John Strockmeyer,
Avonds concerteerden het Nationaal
Jeugdkorps van de federatie onder lei
ding van Piebe Bakker en de Ko
ninklijke Militaire Kapel onder leiding
ran de le luitenant-directeur A. Posthu-
nus, met medewerking van stadsorga-
nist Albert de Klerk, die samen mei üe
K M K Marius Monnikendams Concerto
oor orgel en koperblazers uitvoerde.
De toogdag. waarvoor veel belangstel
ling bestond, werd door de NRU op ae
band vastgelegd voor latere gehele of ge-
deeltelüke uiUendtag. w p raRHKUL
Twee jaar voor
poging moeder
te verbranden
MAASTRICHT Dc rechtbank
heeft gisteren de 23-jarige kelner P. G.
uit Amstenrade conform de eis veroor
deeld tot twee jaar eevangen'sstraf en
ter beschikking stelling van dc rege
ring. De man had, in een dronken bui,
geprobeerd zijn moeder levend te ver
branden.
Toen hij dronken thuiskwam sloeg
hij eerst zijn moeder neer. Later goot
hij petroleum over haar lichaam. Hij
wierp brandende lucifers op de olie en
riep dat hij haar zou verbranden. De
petroleum vloog echter niet in brand.
Eis drie jaar
voor messteker
MAASTRICHT Tegen dc 28-jarlge
mijnwerker uit Sardinië, die in een
vlaeg van jaloezie een landgenoot had
doodgestoken in Kerkrade. is gisteren
drie jaar gevangenisstraf geëist.
De man was jaloers op een landgenoot,
die tydens zijn afwezigheid relaties had
onderhouden met zijn Nederlandse
Toen zijn vrouw met de andere Italiaan
over straat liep bracht G. M. hem enkele
messteken toe.
De verdediger, mr. M. Moszkowics, achtte
alleen voorwaardelijke opzet aanwezig.
Uitspraak 22 november.
maakt uw keel weer als fluweel
