„IR BEN EEN EMOTIONEEE MANNETJE"
Weekagenda
Ex-Lakenhal-directeur Van Wessem.
Een heleboel
mensen
kunnen
gewoon
niet kijken
- 'thad.-TUótO^. sanj^^
KLAVERBLAD
KOFFIE
50X-fi.SZOóUsrjan janssen
Commentaren
Orgelstad
Knooppunt
£sso) GAS VOOR
OM FORT
NIEUWE LEIDSE COURANT
ZATERDAG 5 NOVEMBER 1966
Zaterdag (5 november)
Hockeykantine sportpark Roomburg. 8
uur: jazz-sociëteit Folk Beat 14. Matt
Matthews en zijn trio.
Den Burcht, 8 uur :toneelavond Ons
Grunneeerlaand.
Breestraat 19. 8 uur: Boemerang-soos-
avond, met disco-jockey's.
L.H.J.-gebouw Levendaal 103, 8 uur
Herv. Jongerecsoc:, feest in operetteland
Mare 43, 8 uur: feestavond Tokheim
Rapenburg 10: jeugd-ontmoetingscen-
trum Rehoboth, soc. 't Roefje, sprokke-
bal, gratis toegang voor iedereen
Den Haag Schouwburg. 8.15 uur.
Haagsche Comedie met ..School voor
Den Haag Diligentia. 8.30 uur: Nieu
we Komedie met „Mama. kijk zonder
handen".
Schevenlngen Kurzaal, 8.15 uur:
Residentie-Orkest met vioolsolist.
Zondag 6 november)
Rapenburg 10: jeugd-ontmoetingscen
trum Rehoboth. 's middags disco-socië
teit, populair klassiek programma vooi
iedereen.
Maandag
Zuiderkerk. 8 uur: Maatschappij voo'
Toonkunst. 8 uur: concert Herman Kreb-
bers viool en Danièle Dechenne. piano.
Dinsdag
De Lakenhal. 2 uur: lustrum afd. Lei
den S.S.R., prof. dr. E. Zürcher en dr. A
L. Constandse over de geschiedenis van
de Chinese revolutie en politiek-econo-
mïsche verschijnselen.
De Lakenhai, 8 uur: Ver. Oud-Leiden.
W. Raue over ontstaan en doel van
Hendrik de Keyser.
Breestraat 19, 7 tot 8 uur: spreekuur
Chr. Emigratiecentrale.
Stadhuis, 7 tot 8 uur: zitting Bouw
fonds Ned. Gemeenten.
Technische school Haagweg. 8
Ver. oud-leerlingen Ambachtsschool,
voorlichting Stanley Works Den Haag.
Schocwburg, 8 uur: De Timdelereclub
met „Toontje heeft een paard getekend"
Petrakerk (Noord). 8 uur: afd. Noord
Christen-vrouwenbond. ds. H Boute:
over „Ik wou dat het altijd zondag was"
Woensdag
De Lakenhai, 2 uur: lustrum afd Lei
den S.S.R., dr C. P. van Andel en
L. C. Baas over filosofisch-religieuze
achtergronden en de reactie van he
christendom.
Gehoorzaal, 8.15 uur: lustrum afd. Lei
den S.S.R.. concert Utrechts Studenten
koor en -orkest.
Stadhuis. 4 tot 6 uur: zitting spreekuur
sociaal raadsman.
Donderdag (10 november)
Groot Auditorium Academiegebouw.
5.15 uur: lustrum afd. Leiden S.S.R., dr.
J. A. H. J. S. Bruins Slot over christe
lijke politiek, na afloop receptie bestuur.
Oude Singel 236, 8 uur: ledenvergade
ring Door Eendracht Verbonden.
Vrijdag (11 november)
Rapenburg 10: jeugdonfmoetingscen-
trum Rehoboth. 8 uur: tienersoc. 't Ven
ster, quiz-avond, pittige vragen en prij-
Gehoorzaal. 7.30 uur: uitvoering gym
nastiekvereniging Jahn.
Antonius-cubhuis, Mare 8 uur: uitvoe
ring Crescendo.
Boshuis, achter Hoflaan 74: ruilavond
voor verzamelaars.
Zaterdag (12 november)
Rapenburg 10: jeugd-ontmoetingscen-
trum Rehoboth, sac. 't Roefje, modeshow
veel variatie en combinatie.
L.H.J.-gebouw, Levendaal 101, 3 uur:
herv. jongerensoc.. Valkenjacht
Breestraat 19: Boemerang-sociëte".
nachtelijke Boemerang-dropping.
Zondag (13 november)
Rapenburg 10: jeugdontmoetjngscen-
trum Rehoboth. 8 uur: societeitssvonc
voor beide sociëteiten.
Dagelijks in Den Haag
Theater Pepijn, Nieuwe Schoolstraat
23. 8.30 uur. cabaret Paul van Vliet, be
halve maandag.
Schevenlngen Circustheater. 8 uur:
Toon Hermans met ..Tien Toon (be
halve maandagavond).
Films
Camera (2.30, 7 en 9..15 uur): Strangers
in the night (18 jaar), woensdag: De
naakte Odyssee (alle leeftijden).
Lido (2.30 en 8 uur»: Ardennenoffen
sief 1944 (14 jaar).
Luxor (2.30, 7 en 9.15 uur): De boeka
niers (14 jaar).
Rex (2.30, 7.15 en 9.15 uur): De onover
winnelijke drie (14 jaar)
Studio (2.30. 7 en 9.10 uur): Ik een
vrouw (18 jaar).
Trianon (2.30, 7 en 9.15 uur): Rififi in
Parijs (18 jaar).
LEIDSE AUTOREPARATIE DIENST
24 uurs autohulpdienst
TEL. 21496 b.g.g. 20693
(Van een onzer redacteuren
LEIDEN Toen drs. N. van Wes-
sem in juni 1953 uit Utrecht naar
Leiden kwam, om daar directeur
te worden van het stedelijk mu
seum De Lakenhal, zag hij ah een
voornaam element in hét moderne
museumbeleid een nauw contact
met de bevolking en vooral met
de opgroeiende jeugd.
Nu hij Leiden gaat verlaten in ver
band met zijn benoeming tot
hoogleraar in de kunstgeschiede
nis aan de Rijksacademie voor
beeldende kunsten te Amsterdam,
is niet iedereen ervan overtuigd
dat hij er ook werkelijk in is ge
slaagd die contacten te leggen.
Met name in de kring die de 26-ja-
rige eigenaar van Galerie Walen
kamp om zich heen heeft verza
meld, is men de mening toegedaan
dat De Lakenhal voor veel Leide-
naars ivoren toren is geble
ven. De nu vertrekkende directeur
zou van het museum geen ontmoe
tingsplaats hebben gemaakt, te
weinig tentoonstellingen van mo
derne kunst hebben gehouden en
De Lakenhal niet genoeg bekend
heid hebben gegeven.
„Hij heeft geen progressief beleid
gevoerdvat galeriehouder Wa-
lenkamp de bezwaren samen
bezwaren die hij trachtte te on
dervangen met zijn eigen galerie,
waarin voornamelijk „le dernier
cri" aan bod komt.
De heer Van Wessem wuift die kri
tiek niet helemaal weg. al gelooft hij
dat er wel degelijk iets is gebeurd in
Leidei). „In het algemeen"', zegt hij,
„is het klimaat gunstiger geworden.
Openbaar kunstbezit heeft er duide
lijk toe bijgedragen dat de belangstel
ling voor kunst is toegenomen. De
moeilijkheid in Leiden is alleen dat
je te dicht bij Amsterdam en Den Haag
zit. De organisatie is daar natuurlijk
beter en ze beschikken over meer geld,
waardoor er meer kan worden gedaan
dan hier. Het spreekt dus vanzelf dat
de mensen die in kunst zijn geïnte
resseerd daarheen gaan. Kijk eens, ik
ben een jongen uit Sittard; voor mij
is die ligging van Leiden echt een
moeilijk probleem"
Kotsmisselijk
Wat die moderne kunst betreft: „Ik
vind dat je niet iets moet brengen
ómdat het nieuw is. Al die pop-art en
op-art bijvoorbeeld stelt toch niets
voor. En kijk nou eens naar die Bien-
nalle van Venetië: als je ziet wat ze
daar allemaal brengen daar word
ik kotsmisselijk van".
Van zijn stoel opstaand en druk ge
barend heen en weer lopend door zijn
weinig luxueuze werkkamer: „Nu gaan
ze daar in Chicago weer zo'n duur
beeld van Picasso neerzetten. Dat is
gewoon een gruwelijk lelijk geval. Ja,
'k ben een emotioneel mannetje wat
dat betreft. Een heleboel mensen kun
nen gewoon niet kijken. Ze hebben
een grote waffel en bauwen elkaar
maar na".
Ouwe wasbaas
De heer Van Wessem wil bepaald
niet alle eigentijdse kunst op de vuil
nisbelt zien; hij maakt alleen bezwaar
tegen lieden die allerlei naar zijn me
ning modieus gedoe als kunst presen
teren. Zo heeft hij bijvoorbeeld wel
grote bewondering voor Henry Moore
(„een van de grootste beeldhouwers",
„geweldig") en heeft hij in Leiden
verschillende exposities met werk van
tijdgenoten gebracht. Om er 'n paar te
noemen: Kees Verwey, W. H. Tweehuy-
sen, Rein Dool, Nicolaas Wijnberg, de
Amsterdamse realisten Herman Ber-
serik, Fer Haserik en zeer onlangs
nog Lo Westerik en Wout van Heus-
Buiten degenen die naar Amster
dam of Den Haag „vluchten" is ei
volgens hem een „kleine kern" van
kunstgenieters in Leiden, die even
weinig modieus maar zeker ook niet
anti-modern is ingesteld. Naar zijn
mening is die kern onder zijn bewind
zeker niet kleiner geworden. Ze be
staat uit mensen „van hooggeleerde
tot zeer eenvoudige" die gewoon
de kunst komen en niet om het een
of andere stuntje.
De „kunstliefhebbers" die het al
leen of hoofdzakelijk om dat laatste
te doen is, ziet de heer Van Wessem
liever niet: in een bekend museum
als het Stedelijk in Amsterdam zijn
ze in de zalen met het vaste bezit
meestal ver te zoeken. Hij geeft de
voorkeur aan bezoekers als „die ouwe
wasbaas". die geregeld in De Laken
hal rondloopt en hele gesprekken
voert over wat hij ziet".
Geldgebrek
trekkende directeur gelooft
ook niet dat zijn museum zo onbekend
(gebleven) als wel wordt beweerd.
DRS. J. N. VAN WESSEM
jongen uit Sittard
Anderzijds geeft hij. zij het wat aar
zelend, toe dat er nog meer reclame
had kunnen worden gemaakt. Hy wijt
dit tekort aan de te kleine staf en het
gebrek aan geld. Bij afwegizheid van
een public-relationsman heeft hij zelf
alle propaganda verzorgd: de distri
butie van affiches, het bezoeken
scholen en wat er verder op dit ter
rein aan te pas komt.
Teleurstellend vond hij het geringe
enthousiasme van directeuren en rec
toren van middelbare scholen voor zijn
pogingen de schooljeugd over de prem-
pel te helpen. Desondanks wist hij
geregeld rondleidingen voor deze ca
tegorie te organiseren; het aantal
voor jongere leerlingen moet op het
ogenblik zelfs worden uitgebreid.
Ook de arbeidersjeugd en de leden
van de volksuniversiteit meent hy,
gezien de beperkte middelen, redelijk
te hebben bewerkt. In het algemeen
dacht hij er toch wel in geslaagd te
zijn De Lakenhal voortdurend ir
nieuws te houden, alleen al door ziin
pogingen de gemeente van tijd tot tijd
geld voor bepaalde aankopen te ont
wringen.
Dolgelukkig
Hoewel de Leidse rozen dus niet
vrij van doornen zijn geweest, gaat
drs. Van Wessem „echt zonder
cune" weg, zoals hij zegt. Voor hem be
tekent Amsterdam geen vlucht, in
tegendeel: ,Jk ben hier dolgelukkig
geweest en heb me nooit displaced of
zo gevoeld. Ik heb hier heel fijn geT
woond en het hier altijd heerlijk ge
vonden".
Zijn besluit toch op een hoogleraars-
stoel te gaan zitten, heeft hij genomen
omdat hij vond dat je je leven af en
toe een drastische wending moet ge
ven en omdat hij aangezocht werd
voor het professoriaat, wat hij zo zon
der sollicitatie toch wel eervol vond.
Bovendien had hij al gemerkt dat
doceren hem wel ligt; hij geeft al een
paar jaar met veel plezier les op het
Philosophicum in Warmond, waar
mee hij hoopt te kunnen doorgaan, en
in Nijmegen is hij een tijdlang aan de
rooms katholieke journalistenoplei
ding verbonden geweest.
Ook in Amsterdam, waar hij sinds 1
oktober al aan het werk is, heeft hij
alleen nog maar plezierige ervarin
gen opgedaan. ,Ja, kijk-es, je bent
bang dat die jongens mett al die baar
den en zo alles maar ouwe koek zul-
Zox/z.td fautic! jan janssen
len vinden, maar dat is reusachtig
meegevallen. Ook voor oudere kunst
hebben ze erg veel belangstélline".
Oude zouden
In De Lakenhal blyft de nieuwe
hoogleraar de lopende zaken afwik
kelen totdat zijn opvolger de hoge za
len betreedt. Voor zijn Leidse func
ties, in de VVV, K. en O. tal van
dere instellingen, heeft hij al bedankt;
zijn nevenwerkzaamheden die niet
met Leiden samenhangen, hoopt hy
te kunnen voortzetten.
Wanneer over een paar weken de
museumdeuren definitief achter hem
dichtvallen betekent dat niet het ein
de van alle museumwerk: „In die
academie worden geregeld tentoon
stellingen gehouden en ik zit ook in
die tentoonstellingscommissie. Sommi-
ge oude zonden zal ik dus nog wel
eens kunnen botvieren".
Drs, J. N, van Wessem werd
op 29 december 1922 in Sittard
geboren. Na eindexamen gymna
sium te hebben gedaan, dook hij
onder tot september 194-4. In 1946
ging hij kunstgeschiedenis stude
ren in Nijmegen, waar hij in 1949
kandidaatsexamen deed. In 1952
legde hij in Utrecht het docto
raal af; zijn scriptie was gewijd
aan de zestiende-eeuwse schilder
Lucas uan Ley den-
Na een paar maanden hoofd
assistent bij het 'Kunsthistorisch
instituut in Utrecht te zijn ge
weest, werd hij in 1953 directeur
van De Lakenhal. In Amsterdam
is hij de opvolger van prof. dr.
F. W. S. van Thienen, die met
pensioen is gegaan. Hij hoopt dat
zijn hoogleraarschap hem vol
doende tijd zal laten om zijn
proefschrift af te maken.
Ontsparing bij de
Leidse Spaarbank
LEIDEN In oktober werd bij de
Leidse Spaarbank ingelegd 3.692.129,36 en
terugbetaald 3.772.625,08. Het totale te
goed bedroeg eind oktober 78.560.573.56.
hebt al
in huis genomen?
waard om speciaal
te vragen!
Welke apotheek?
Geopend voor spoedeisende ge\ allen,
potheek Van Driesum. Mare 110. te;
20406.
Op zaterdag 5 november is in Leiden
morgens van 8 tot 12 uur. voor spoed
eisende gevallen bovendien geopend:
Zuider-apotheek, Lammenschansweg 7.
tel. 23553
Apotheek R. van Breest Smallenbuig
te Leiderdorp en apotheek Voorschoten
zijn de gehele week geopend.
De Oegstgeestse apotheek is op zondag
november gesloten van 8 uur tot 24 uui
Tentoonstellingen
De Ruif. Janvossensteeg 59: tentoonste!-
"ng van poppen van Carla Klein, van 7
dv tot en met 7 dec, van 10 tot 8.30
ir, behalve zat en zondag.
Academiegebouw. Rapenburg, tentoon
stelling van de Breda-collectie
Rynlandflat (Churciiüi-taan, ingang
Bachstraat): schildertien Fer Hakkaar'
Wil Tweehuysen Keramiek Babs van
Elsdingen. beeldjes Hans van Dinteren
wandplastieken Ben Wolfs (in okt en
zaterdagmiddag 2 tot 5 en woens
dagavond 7 tot 9 uur»
Galerie Walenkamp, Nieuwsteeg 11.
werk van Georg Hadeier (vaD 29 okt.—
ov.. 1118 uur. vrijdag ook var,
19.3021.30 uur. zondag en maandag
gesloten).
WASSENAAR Kunstzaal Heuft.
Hoflaan 7: tentoonstelling van beeldend
naaldwerk van Hanne Meijer-de Heer en
droogboeketten van Marijn Eschauzier
(van 7 tot en met 24 november, maandag
zaterdag van 10 tot 5 uur. ook
op dinsdagavond van 8 tot 10 uur zon
dags gesoten)
Morgen in Leiderdorp
dienst om 5 uur
LEIDERDORP De tweede dienst
van de Hervormde Gemeente begint
met ingang van morgen om 5
Niet meer om half 7 dus. De kerke-
raad wil deze winter met het nieuwe
aanvangsuur een proef nemen. Dit is
een resultaat van een enquete die
enige tïjd geleden m de Herv. Ge
meente werd gehouden. Bij de beant
woording der vragen werden o.m. be
zwaren genoemd tegen het tijdstip
half 7 als begin der avonddiensten.
In de tweede dienst morgen hoopt
ds. J. P Honnef voor te gaan. Het
is een jeugddienst.
/lufamrtdfr U jan janssen
LEIDEN De bezoekers van de Gehoorzaal moeten er in de komende
weken rekening mee houden dat het podium een abnormaal aanzien heeft.
Daar wordt namelijk gewerkt aan de constructie van het grote orgel, dat
midden volgende maand in gebruik zal worden genomen. Het orgel is ge
bouwd door de fa. Flentrop te Zaandam. Onze tekening toont het front. De
dispositie volgt hier.
Hoofdwerk: prestant 8'; quintadeen
roerfluit 8'; octaaf 4'; speelfluit 4';
octaaf 2'; mixtuur IV; cymbcl III:
trompet 8'.
Borstwerk: holpijp 8'; koppelfluit 4';
prestant 2'; quint li j'; sexauialter II:
regaal 8'.
Pedaal: bourdon 16"; prestant 8":
gedekt 8'; octaaf 4'; ruispijp III; fagot
16'.
Uit deze dispositie blijkt, dat het or
gel twee handklavieren heeft en een
pedaal. De handklavieren kunnen on
derling worden gekoppeld en ook kun
nen zij onafhankelijk van elkaar aan
het pedaal worden gekoppeld.
Het aantal pijpen bedraagt 1369. Het
merendeel is gemaakt van een alliage
van tin en lood; de grootste zijn van
koper vervaardigd.
Het orgel is gebouwd volgens het
zgn. sleepladensysteem met mechani
sche toets- en registertractuur. De
indvoorziening is geplaatst in de
gang achter het toneeL
De ombouw van het orgel is ge
maakt van de houtsoort peroba de
campos, welk hout ook voor de be
timmering van het toneel is gebruikt.
De versiering boven de pijpen is ge
maakt van mahoniehout, terwyl de
daarop aangebrachte pijpen zijn ver
guld.
Leiden is orgelstad geworden.
Men wordt zich daarvan weer bewust
als men hoort dat de Stadsgehoorzaal
volgende maand wordt verrijkt met
een groot en kostbaar orgel dat als
begeleidings- en concertinstrument
dienst gaat doen. Verscheidene jaren
heeft de fa. Flentrop in Zaandam er
aan gebouwd en de gemeenteraad
was bepaald niet karig in het toeken
nen van aanvullende bedragen. De
pot van het Burgerijfonds heeft op
deze wilze een zinvolle bestemming
gekregen.
Ook door ingrijpende restauraties
wordt in Leiden een nieuwe orgeltra
ditie opgebouwd. Onlangs werd het
herstel van het orgel der Lutherse
kerk voltooid en de restauratie van
het orgel der Marekerk, die op on
geveer f 100.000 werd begroot, be
vindt zich in een laatste faze. Dan
is er nog een aantal kleine orgels
waarop bepaalde fragmenten nit het
rijke orgelreperoire goed tot hun
recht komen: bijv. in de chr. geref.
kerk, de geref. kerk Oude Vest en de
Waalse kerk. Met de orgels van de
Pieterskerk en de Hooglandse kerk
is Leiden met ere vertegenwoordigd
in de eerste klasse der orgelhistorie.
Nu is het wel te hopen, dat wij re
gelmatig ook iets te hóren krijgen.
De gelukkige samenwerking tussen
Hervormde kerkvoogdij en K. en O.
garandeert ons elke zomer een voor
name serie orgelconcerten in de Pie
terskerk.
Het gebruik van het orgel in de Ge
hoorzaal zal zich, ook al gezien het
bedrag dat het kostte, niet mogen
beperken tot een paar zanguitvoerin
gen per jaar. Wellicht kunnen Haar
lem en Alkmaar Leiden ten voor
beeld dienen.
Laat men bijv. niet te veel aan de
avonduren denken. De mensen gaan
*s avonds niet meer zo gemakkelijk
de straat op. Middagpauzeconcerten,
waar men vrij in en uit kan lopen,
hebben een veel gunstiger kans. Den
Haag kent die ook. En dan hangt het
natuurlijk ook van het programma af.
De Gehoorzaal laat gevarieerder pro
gramma's toe dan een kerk. Bij de
keuze van de organisten moet men
daarmee wel rekening houden.
Als men het goed aanpakt, kan Lel
den op het gebied van de orgelmuziek
een nieuwe reputatie opbouwen.
O |a even naar PRONONCE
voor één van die machtig
mooie LAKENSETS
Het verkeersknooppunt Lammen-
schansweg (twee banen), Zoeter-
woudsesingel (twee richtingen).
Plantsoen, Geregracht, Korevaar-
straat en Jan van Houtkade (we zijn
er...!) is het gecompliceerdste van de
binnenstad. De gebruikers zijn er
kennelijk allen uiterst behoedzaam,
want het punt komt in de ongeluk-
kenstatistiek van de politie nog maar
zelden voor. Maar in de spitsuren «s
de verkeerschaos er compleet Het
verkeer moet zich er dan letterlijk
in de gewenste richting wringen.
Hier is maar één oplossing mogelijk:
een lichtinstallatie. Het is ons be
kend dat deze in voorbereiding is.
Maar wij menen óók te weten dat de
uitvoering nog wel een jaar op zich
kan laten wachten. Het punt maakt
namelijk deel uit van een regelings
plan voor deze gehele omgeving. En
dat vereist nog tamelijk langdurige
studie en voorbereiding.
Toch betwijfelen wij of nog zo lang
kan worden gewacht met maatrege
len. .Of men overwege een voorlopige
regeling óf de voorbereiding worde
aanmerkelijk versneld. Het verkeers
aanbod wordt hier met de dag groter.
De nieuwe parkeerplaats voor tach
tig auto's achter de Geregracht is
weer een extra belasting.
Het lijkt erop dat men bedenkelijk
achter de feiten gaat aanlopen.
voor geyser, gasfornuis, verwarming... Esso Gas in fles I
