Ik ben iemand van
de levende contacten"
MOOIER
DUURDER
LUIDER
BLAD ZIJ
ZATERDAG S NOVEMBER 1966
„Het hele England* pi el vertaald..." „Misschien maar dertien weken..." „Ik zal het met liefde doen..." ,Jk eet bijna altijd buiten de deur
Mejuffrouw J. van Leeuwen in de
Tweede Kamer voor ARP:
Speelgoed in 1966:
QVER de afdeling speel
goed schalden de schone
liederen: Lang zal ze leven
in de gloriaSinterklaas is
jarig en Sinterklaas zal
komen, en de verkoopsters
toeten het. „De hele dag
stormen alle dingen op je
af" zei de nerveuze chef.
„Ik moet de tijdelijke ver
koopsters inwerken en heb
werkelijk geen tijd om u
voor te lichten
D
,E GASHAARD brandt behaaglijk. Op de schoorsteenmantel van gele steentjes
tikt het antieke klokje de minuten weg. De zithoek in de kamer is overtrokken
met fris gebloemde cretonne. Onbeschaamd bekijken we de titels in de boeken
kast, waar schrijvers als Okke Jager, Léon Uris, Vestdijk, Rogier van Aerde, Ab-
bé Pierre en de serie Denkers van deze Tijd broederlijk naast elkaar staan. Onze
gastvrouw draagt een donkerrode, eenvoudige japon, haar kapsel is zakelijk. Ze
beweegt zich makkelijk en spreekt spontaan en vlug. „Hebt u last van dat boeket?
Dan zet ik het weg." Nee, nee, die fleurige toef bloemen in rood wit en blauw
accentueert juist het doel van ons gesprek. Het boeket is afkomstig van de ARJOS.
Op het kaartje staat: „Gefeliciteerd met het Tweede-Kamerlidmaatschap." We
zijn thuis bij mejuffrouw J. (Hannie) van Leeuwen in Rijswijk.
gaat. Op de bondsdag gaat ze de
zaal in en drukt zo'n drie- tot
vierhonderd handen. „Kent u me
nog, juffrouw Van Leeuwen, u
bent toen op die avond nog bij
ons geweest..." Zij hamert op een
goede bijscholing van de
huisvrouw, op voorlichting aan
man en vrouw in geïntegreerd
overleg. Dit stuk kaderwerk kan
ze maar moeilijk loslaten, de
CBTB heeft haar nog nodig en in
overleg met de fractie van de AR Ook hobby's
houdt ze bepaalde werkzaamhe
den vast.
Enfin, we ontdekten: het kan
altijd nog mooier, duurder en lui
der in speelgoedland. Nieuw voor
de jongens zijn allerlei dingen
die ook op de beeldbuis „in"
zijn: er is een hausse in Bat
man-attributen, de mutsjes met
maskers, de vleermuismantel, de
Bat-mobiel met alles er op en er
aan, plastic bouwdozen van Bat
man. Bouwdozen overigens ook
om schepen, vliegtuigen, auto's
en ruimteschepen te maken. Ook
de Thunderbirds zijn populair.
Een Batman-spel staat op stapel
en haalt misschien nog net een
staartje van de 5 december-ver-
al dat soort problemen heeft
mijn aandacht en belangstel
ling."
Ze werd ongeveer veertig jaar
geleden geboren in Delft, bezocht
de Dr. H. Bavinckschool voor l.o.,
de Dr. A. Kuyperschool voor mu
lo en behaalde als veertienjarige
haar diploma. Ze ging moeder
helpen bij het huishouden en
bezocht daarnaast de Christelijke
middelbare handelsavondschool,
haalde praktijkdiploma's en stu
deerde Engels m.o.
Zo jong als ze was, werd ze al
gauw bij het illegale werk be
trokken als koerierster. De twee
oudere broers doken onder, vn-
.wer zat in het verbet, moeder her
bergde onderduikers en aan huis
werden besprekingen van de ille
galiteit gevoerd. Heel haar jeugd
werd sterk bepaald door de Anti-
Revolutionaire Partij. Na de oor
log kreeg ze een baan bij Neder
lands Volksherstel, later bij het
bureau Nationale Veiligheid, op
de vertaalkamer. „Daar heb ik
het hele England-Spiel vertaald",
zegt ze eenvoudig.
Mooiste tijd
Haar volgende baan was secre
taresse bij de Koninklijke Neder
landse Gist en Spiritusfabriek af
deling reclame. „Ik klom daar op
tot chef de bureau en kon er de
nodige zakelijke inslag opdoen.
Het was de mooiste tijd van
mijn leven." Want door dit
na-oorlogse leven loopt nog een
belangrijke draad, die van het
verenigingsleven. Hannie van
Leeuwen stond bij de wieg van
de Arjos, ze was zes jaar hoofd
bestuurslid en drie jaar vi-
ce-presidente. Daarnaast bekleed
de ze vele functies in het gerefor
meerde jeugdwerk.
Nog een draad weeft zich door
dit geheel. Zij werd namelijk se
cretaresse van de stichting
'40-'45. Als zodanig stelde ze rap
porten samen ten behoeve van
de pensioenraad. Ze is écht het
type van: wat waard is om ge
daan te worden, is waard om
goed gedaan te worden. „Ik be
treurde het dat ik moest oorde
len zonder achtergronden. Uit
liefhebberij,haalde ik de akte
maatschappelijk werk."
Vader Van Leeuwen adviseer
de zijn dochter verder te kijken
dan haar neus lang was en een
A voorpand 1 x knippen dubbele stof.
B rug 1 x knippen aan de stofvouw.
C mouw 1 x knippen dubbele stof.
D kraag 1 x knippen aan de stofvouw en 1 x knippen
schuin dubbele stof plus naad M.A.
E manchet 2 x knippen dubbele stof.
BU
kantoren verkrijgbaar:
Supplement 7 is uit!
een vijfbladig patronenset maten 36 t/m 48 éénmaal
kopen, verder kijken
mapje met uitleg en patronen, rokken, pantalons,
avondkleding
supplement elk 35 modellen nrs. 2, 3, 4, 6, en 7 per stuk
kinderpatroons met uitleg: leeftijd van uw kind is maat
Geef bij bestelling de maat op! Ontvangst na storting
39639 t.n.v. Dagblad De Rotterdammer te Rotterdam,
strookje: afd. Service, dan wel na betaling bij het bur. v.
Op ^het
d. blad.
baan bij het rijk te nemen.
Maatschappelijk werkster wil
de ze dat werkelijk worden? Lag
daar toekomst. Zo kwam ze bij
de accountantsdienst van het mi
nisterie van economische zaken.
„Ook wel leuk", lacht ze, „ik
leerde de financiële kant".
Zelf opgebouwd
Omstreeks 1955 nam de ge
meente Rijswijk haar in dienst
als maatschappeli£t werkster. Ze
werd er chef van de afdeling Bij
zonder Maatschappelijk Werk.
Ze heeft die afdeling helemaal
zelf opgebouwd. Zo heeft ze be
moeiing met huwelijks- en ge
zinsproblemen. ongehuwde en
verlaten moeders, kinderbescher
ming, budgetterings-gevallen.
In 1959 legde ze aan de Vrije
Universiteit in Amsterdam het
colloquim doctum af: de speciale
mogelijkheid die de hoger onder
wijswet kent, om leerlingen zon
der middelbare opleiding, op ou
dere leeftijd toch tot de universi
teit toe te laten. Ze studeerde
sociale wetenschappen en legde
tien tentamens af. lang niet ge
noeg vindt ze zelf. Intussen zocht
de Christelijke boeren- en tuin-
dersbond iemand om leiding te
geven aan de huishoudelijke
voorlichting in de streekverbete-
ringsgebieden. „Ik vond dat een
meer gerichte baan en hoopte
meer tijd te vinden en ook moge
lijkheden voor mijn studie. Zo
werd ik in '62 adviseuse van de
CBTB, later presidente van de
Nederlandse Christelijke Platte
landsvrouwen Bond.
Zware baan
De studie schoot er een beetje
bij in. Dat zit haar dwars: het
zou haar meer voldoening ge
geven hebben met een acade
mische vorming het lidmaat
schap van de Tweede Kamer te
vervullen. Maar aan die CBTB
heeft ze een zware baan, name
lijk de leiding over 24 leraressen
gecombineerd met het president
schap. De CBTB bracht ook een
functie in de Nederlandse Huis-
houdraad mee. namelijk lid van
de Raad van Beheer. Ze schrijft
meditaties in het orgaan van de
CPB. stelde de CPB-wegwijzer
samen en geeft ook leiding aan
het vormen van kader en leden.
Denk niet dat dat allemaal van
uit een ivoren toren geschiedt
via telefoontjes, bestuursleden en
papierlawines. „Ik ben iemand
van de levende contacten en dat
weten de leden van de CPB." Ze
houdt alom in den lande lezingen
waarbij zij de kunst verstaat, tot
een groepsgesprek te komen, of
dat nu over het budget van
huishouden en bedrijf, de
bijstandswet, kunstmatige insemi
natie of seksuele voorlichting
„Hard"
Heeft ze ambities in politieke
richting? „Ik zal het met liefde
en plezier doen", zegt ze, maar:
„politiek is hard. Ik ga er vanuit
dat mijn Tweede-Kamerlid
maatschap niet veel langer dan
dertien weken zal duren. Ik bom
er het laatste in en rol er het
eerste uit. Mogelijk is het dus
een tijdelijke geschiedenis. Overi
gens sta ik op het standpunt dat
een fractie zo evenwichtig moge
lijk verdeeld moet worden. Ik
ben geen landbouw-vertegen-
woordigster," meent ze zelf. „De
partij heeft heel veel wijsheid
nodig.... Het Is een moeilijke func
tie en die zal op den duur het
uiterste van me vragen. Ik vind
dat de partij op onvoldoende wij
ze een band met de kiezers heeft.
Daar heb ik m'n idealen over. Ik
ben bereid, net als voor de
CBTB, overal in den lande te
gaan praten, zou dat voor de poli
tiek ook doen. De zaak van de
vervroegde pensionering van de
ongehuwde vrouw daar zou ik
een stuk nood op willen vangen,
Ze maakt immers dagelijks
kennis met de praktijk van het
vrouwenleven: spreekt ongeveer
tachtig maal per jaar op avonden
van de CPB, CBTB. AR kiesvere
niging, Arjos, gereformeerde
vrouwenverenigingen, geeft vijf
tig- tot zestigmaal cursus, rolt
daarom wel eens om half vier in
bed. Werkdagen van achttien tot
twintig uur zijn haar niet
vreemd. Ze kent een groot stuk
rationalisatie van haar huishou
den, eet praktisch altijd buiten
de deur, heeft in haar budget
een groot pakket diensten uit
besteed. In de AR-Partij vervul
de ze de functie van secretaresse
Kamer Centrale Dordrecht, lid
van het Centraal Comité en lid
van het AR Vrouwencomité. Ze
is adviseuse Zuid-Holland van
de Arjos, secretaresse van de pro
vinciale commissie Zuid-Hol
land-Noord van de VU en leegt
ook busjes voor de VU. Kan één
self-made-vrouw dat allemaal al
leen doen? „Ik ben erg voortva
rend", bekent ze. Nog tijd voor
hobby's? Ja,tennissen. lezen van
gedichten, vroeger declameren;
platen draaien (klassieke mu
ziek.)
koop, een tweede gezelschapspel
Man-from-uncle haalt die ver
koop niet meer, maar zal toch op
de winteravonden een succes blij
ken, evenals Rack-o, een spelle
tje voor jongelui van een jaar of
tien en Beverly-Hillbillies waar
bij het de bedoeling is zo dom
mogelijk te spelen. Een Ameri
kaanse best-seller komt ook in
ons land namelijk „Twister", een
gezelschapspel voor jong en oud
met gekleurde ballen, dat op
kousevoeten gespeeld moet wor-
Met motor
Jongetjes kunnen hun hart op
halen aan een Italiaanse trapauto
met een namaak-motor erin.
Speelgoed band-recorders en dito
grammofoons lopen op een batte
rij en zijn dus ongevaarlijk. Naai
machines zijn er van 29 tot
97. De poppenwasmachines wed
ijveren met die van moeder:
echte trommelwasmachines waar
in je kunt wassen met zeep, en
een aan- en afvoerslang erbij.
Om maar bij het meisjesspeel
goed te blijven: de Barbie-fami-
lie is uitgebreid met Francie.
Evenals Midge, Skipper en Scoo
ter heeft ze beweegbare kniege-
Dit autootje heeft een motor die
ronkt als de beste: verveelt het dan
kan je altijd nog met de speelgoed
bandrecorder of dito grammofoon
gaan spelen. Voor de meisjes de
heuse trommeluasmachine dan teel
kappersattributen om Barbies pruik
te verven, te krullen en te drogen.
wrichten, maar de familie is door
dat grapje niet duurder gewor
den. Er zijn vele pruikjes voor
de meisjes- en de jongenspop
met complete haarverzorgingsset-
pruiken verven, krullen en dro
gen met een echte kap, het kan
allemaal! Ook de Amerikaanse
miniatuursoldaat GI-Joe met een
uitrusting waar je van rilt staat
gereeedom onze speelgoedmarkt
te veroveren. Modeltreinen, race
banen, vliegtuigen, beautysets,
papieren aankleedpopjes voor de
kleintjes die met een magneetje
werken, papiervouwdozen luxer
dan ooit voor de kleuters, keus
genoeg. Het is zelfs mogelijk om
het hele Amerikaanse Wilde
Westen in huis te halen. We za
gen paarden met tuigages, een
cowgirl, een cowboy, een indiaan
met (natuuilijk) couwbo/pakken,
cowgirlrokken en een kampeer
uitrusting.
„Heb jte laatst die lui gezien en
gehoord voor de TV?" zei een
vriend op een krantenontmoeting
de vorige week tegen me. „Vrese
lijk gewoonweg, 't ging over hoe
je mening was over huwelijk en
seksualiteit. Eén jongen ztei dat
zijn vrouw voor hem iets was als
een rijstschotel. Hij vond haar lek
ker. Daar maet jij nu eens in
Open Brief over schrijven."
Hij wr->t dat ik de Open Brief
schrijf. Hij heeft het op een goede
dag zomaar geraden. Maar als we
elkaar ontmoeten, eens in de ne
gen weken, is er zoveel aan de
orde dat ik er nooit aan denk dat
hij het weet en hijzelf ook niet,
geloof ik. In ieder geval geeft het
niet
Maar nu, op die bijeenkomst,
merkte ik dat hij mij wel degelijk
zag als iemand met een taak. En
voor het eerst peinsde ik op weg
naar huis erover of ik, door hard
nekkig nooit en te nimmer naar
de TV te kijken, niet een stukje
communicatie miste. Een stukje
waarvan iedereen denkt dat Je het
kent, ongeveer in de orde van het
kennen van Dik Trom. Móet het
niet af en toe? Wat die jongens
daar zeggen in een interview, een
teach-in of hoe het heten mag, is
dat nitet openbarend? Je vrouw ap
pelstroop vinden of een gebakje
(ik weet niet meer precies wat de
vriend zei, het was wel beeldend,
je kon er in happen), gewoon
consumptie waarvoor je betaalt,
desnoods een leven lang, moet dat
hier niet aan de kaak gesteld wor
den? Moet ik hier niet veel min
der babbelen, veel meer de goden
van deze eeuw opsnorren?
Nu is het herfstvakantie en
koud 'en breng en haal ik de kinde
ren wel eens ergens vandaan, zo
dat ik, binnenvallend bij vrienden
die direct de TV wegrolden, toch
gekeken heb hoe een expeditie
door ik meen Nieuw-Guinea ploe
terde. Dat weet je dan weer. Het
doet me niets, ik lees er veel lie
ver over. En dan vraag ik me af
of ik ook niet, als ik die jongelui
nu eens gezien had, veel minder
geboeid en getroffen zou zijn ge
weest dan mijn vriend van de
TIENTALLEN brieven
bereikten ons met allerlei
ideeën en gedachten over
SPAREN; we beginnen
snel met de brief van me
vrouw J. S. te O.: ..Om de
schoolproblemen op te los
sen heb ik mijn vijftien
jarige zoon in september
het volgende premie-
spaarplan voorgelegd. Ho
ge premie voor hoge cij
fers; bij zeer slechte cij
fers „boete". Op deze ma
nier kan gespaard worden
voor een vakantiereis. Het
werkt fantastisch, al zal ik
niet te vroeg juichen, want
het schooljaar is pas be
gonnen."
Hanneke, het vijfjarig doch
tertje van mevr. L. te R.
geeft op de kleuterschool iede
re week geld voor de zende
lingen. Zij is daar eens over
na gaan denken en zei toen
tegen haar moeder: „Centjes
zijn voor de zendelingen, ik
word ook een zendelinge, dan
krijg ik al die centen." Toen
mevrouw L. haar uitlegde dat
de zendeling het geld niet
zelf houdt, maar het besteedt
voor andere mensen, sprak
zij na enig nadenken: „Dan
word ik Postkantoormijn
heer' Die krijgt ook veel cen
ten. Hij moet er wel eens een
paar teruggeven, maar hij
houdt er ook veel.
pen zouden we ons maar verve
len."
„Sparen, zeldzaam mooi
woord", vindt mevrouw J. N. te
N. „Maar als een man het al
leen moet verdienen komt er
van sparen weinig. Wij hebben
een best weekloon, maar er van
sparen, nee dat kan ik niet
ook door ziekte. We zijn
ken vernieuwd worden (omdat
het versleten is, niet omdat het
geen mode meer is, want daar
heb ik lak aan). Voor ons
mensen uit de werkende stand
is geld alleen maar muziek. Ik
verlang geen bungalow of
jacht, ik heb geen tv, daar ge
ven we niet om. maar dat onze
kinderen die wel kunnen leren
geen kans krijgen, en wel dege-
die geld hebben maar geen
hersens, dat vind ik r
in
dialoog
Vervelen
„Ons sparen is door dure stu
die van de kinderen (voor ons
bescheiden inkomen) meer een
soort besparen, door allerlei
dingen zelf op te knappen (wat
natuurlijk geen oude kous kan
vullen)", schrijft mevrouw L.
te R. Ondanks dat, zijn wij ge
lukkig <en dankbaar dat alles
iedere keer weer voor elkaar
komt. Gisteren zeiden wij nog
tegen elkaar: „Wat gelukkig
dat we niets van de bank kun
nen halen en alles zelf moeten
doen, als we alles konden ko-
de." (Er zijn toch studiebeur
zen mevrouw N. Hebt u daar
wel eens over gedacht?)
Ironisch
„Nu het bouwwerk van on
ze hoogconjunctuur wankelt
door overbestcding van over
heid en particulieren is het
bijna ironisch te schrijven
over de deugd van het spa
ren", schrijft de heer G. V. te
S. Door de geldontwaarding
wordt immers al jarenlang de
spaarzin om hals gebracht. De
voor-consumptie (op afbeta
ling kopen) heeft ongekende
vormen aangenomen en is
zelfs volgens economisch-des-
kundigen alleszins verant
woord. Van alle zorgen onthe
ven, verzekerd van de wieg
tot het graf door de sociale
wetgeving ziet de gewone
man geen heil meer in „het
appeltje voor de dorst".
„Ik ben bij sparen opgevoed
en spaar ook regelmatig, al is
het maar eten klein bedrag",
schrijft mevrouw De R. te V.
Ik voel me doodgewoon niet
prettig met hel'emaal niets ach
ter de hand. Iedere maand
spaar ik. Vroeger, toen we een
beschteiden inkomen hadden
was dat heel moeilijk, nu dat
allemaal beter is gaat het ons
wat gemakkelijker af. Aan het
eind van 't jaar hebben we on
geveer een maandsalaris over
gespaard, waar je ineens weer
iets mee kan doen. We hebben
ook een bedragje als reserve op
de bank, echt voor als de nood
aan de man komt. Als je dat
hebt, ben je ook minder bege
rig om alles te willen kopen. Je
weet dat als je perse iets wilt
hebben, het geld ervoor is en
dan is het vaak niet zo belang
rijk meer. Mijn tervanng is dat
sparen meer een kwestie is van
zelfbeheersing en instelling dan
van een groot salaris, gezi'en de
vele mensen die altijd krap zit
ten terwijl anderen in gelijke
of bijna gelijke omstandighe
den er prima van komen.
Te duur
Mevrouw Van O. te D. geeft
hier hhar mening weter: „Dat
spaarloon daar houd ik niet
van. Als er gespaard moet en
kan worden, dan doe ik dat
zelf op een spaarbankboekje.
Maar van een gewoon loon is
met een gtezin weinig te sparen
nu alles zo duur is." Deze
laatste zin kwamen wij in iél
brieven tegen. Ondanks de zg.
welvaart is alles zo duur dat
men nauwelijks „rond kan ko-
Mevrouw W. te V. schrijft:
„Over sparen kan ik ook wel
meepraten, want daar ben ik
bijna mijn hele leven mee be
zig. Als alleenstaande vrouw
met een bescheiden inkomen
moet je altijd maar weer reke
nen om de benodigde spullen te
kopen. Gelukkig heeft mijn
moteder mij geleerd te sparen.
Ik weet nog heel goed dat ik
als meisje van vijftien jaar met
haar een geldkistje ging kopen,
een houten kistje met bloeme
tjes erop en een slotje. Eén mid
dag in de week ging ik bij
grootmoeder werken en ik
kreeg dan drie kwartjes, daar
moest af: zestien cent voor de
meisjesvereniging, tien cent
voor de kerk en de rest ging in
het kistje voor kl'eren.
Van jongs af
„Sparen moet al van
jongs af geleerd worden",
schrijft mevrouw P. te D.
„Ook de tieners moeten leren
sparen voor hun uitzet, opdat
het niet allemaal van de ou
ders hoeft te komen. Als de
kinderen willen studeren zul
len de ouders een offer moe
ten brengen. Daarom moet
ook vaak de moeder een
steentje bijdragen en er een
baantje bij nemen. Want al
leen van het salaris van de
man zijn zulke dingen niet te
betalen."
Mevrouw M. v. d. W. te Z.
benut de kinderbijslag m te
sparen: de helft van het bedrag
gaat naar een studieverzeke
ring. De vier kinderen zijn nu
nog klein (6, 5, 3 ten 2 jaar),
maar htet is een fijn bedrag
achter de hand als de dure ja
ren komen tussen 14 en 18 jaar.
Kan het aanbevelen, zegt ze.
want uitgeven doe je het toch.
dat kinderbijslagbedrag. Of ko
pen anderen daar de „grote"
stukken van?
krantenontmoeting.
Bovendien: je kunt zo oneindig
veel meer lezen dan zien! En je
hebt veel meer keu^e. Om maar
niet te denken aan al de avonden
die in kijken, lachen, verontwaar
diging zouden voorbijglijden, ik
heb ze niet eens over.
Sommige mensen voelen zich, ge
loof ik wakkter geschud. Wel, dan
moet ik zeggen dat ik wel bijzon
der uitgeslapen moet zijn uitgeval
len, want ik voel me nooit
geschud, ik ben zeker al wakker.
Deze hele rubriek heeft als je pro
blemen meten kon misschien min
der spectaculaire en onthutsende
„kwesties", maar zou in echtheid
per kwestie de meest vermeteU en
boeiende TV-avond'en opleveren.
Dat komt omdat hier op den
duur een heel mens verschijnt.
Niet een mens met een uitlating
die je moeilijk op accent en ge
voelswaarde kunt taxerten. Maar ie
mand die je kent in haar conti
nuïteit. Wat heb ik niet een brie
ven van huwelijks moeilijkheden
ontvangen in deze jaren. Op één a
twee na zijn al deze moeilijkhe
den, ja, ook de seksuele, overleefd,
hebben zij het huwelijk Verdiept.
Die moeilijkheden stonden nooit
alleen; als iemand stug is en om
de een of andere reden pech heeft,
piekert, is het niet zo gemakkelijk
de levenspartner alleen als ap
pelstroop te beschouwen; niet in
de continuïteit. En dat heb ik dan
ook tegen op die interviews: ze
geven een stukje discontinuïteit
te zien, een stukje onrijpheid, een
snel wisselen van boterhambeleg
en dan lijkt het of we fout zijn
als we niet direct met een zuchten
over deze tijd beginnen en met
een morele verontwaardiging.
ken heeft wanneer
„life" opname, een zuivere, naar ik
aanneem ware, handeling in het
NU, gaan veronderstellen dat dat
éne stuk „life" de hele kwestie is.
Elk moment heeft zijn historie.
Al die jonge mensen met hun
appelstroop hebben ouders gehad.
Was van die ouders ooit eens een
„life" opname genomen, dan had
men, voor de TV gezeten, in star
re, dichte gezichten gekeken. Want
óf seksualiteit was een in het stie
keme bedreven kwaad, goed voor
de borrel. ten der
de-klas-coupé-moppen (lang gele
den zoals u het ziet) óf het was een
mysterie. Maar in beide gevallen
kon je er van ouders naar kinde
ren niet over praten.
Wat ik mij dan wel eens af
vraag, ziende naar veel onrijpheid
daar hoeft voor ons de TV niet
voor aan naar onzekerheid,
naar triestheid, naar haast bij jon
geren is hoe wij, nu wij eindelijk
als alweer oudere generatie zelf
met dit vraagstuk klaarkomen,
voor onze jongeren leven. Léven.
Want daarop komt het aan. Le
ven betekent jezelf geven, zonder
vrees, zonder terugkeer. Werkelijk
m'ens zijn voor je kind betekent zo
eerlijk zijn dat ook je dieptepun
ten, je falen, voor hen bij het ou
der worden openbaar worden. Je
leven in hoop, je moed, je discipli
ne, ja, èn je leven in wanhoop, in
vragen, in gelatenheid, een heel
teven, een continu leven waarin
door de tijd en het bijeengehou
den worden door een hogere
macht dan die van twee sterfelij-
ken, ten slotte alle last licht
wordt, en geen probleem zo zwaar
of het vindt zodra het opgehouden
heeft „life" te zijn een glimlach
over zijn eigen historie.
Met andere woorden: er is geen
beeld op de TV of wij zien onszelf
daarin aan. En geen van de „goden
der eeuw" is eerder aan de beurt
dan ons eigen hart.
