Nieuwe Leiclse Coraramiit
TOCH 3 KVP-MINISTERS?
TRYL0N
Inbrekertjes
gingen slim
te werk...
Vakbeweging valt
HAL-direetie aan
OVER (K)RAS GESPROKEN
Commentaren
BERGOSS
METAAL': 7 PCT.
EN NIET LAGER
Zaterdag 29 oktober 1966 47stc jaargang
0ir«ct*un f. OIEMEB
Hoofdr*d*et«ur> Or. DIEMEK
CHRISTEUJK-NATIONAAL DAGBLAD
-Stantvastich la ghablavan
miio hart la tagHanspoat I"
Koningin Juliana bracht giste
ren een bezoek aan het westelijk
havengebied van Rotterdam. Op
de Westplaat, waar nieuwe ha
vens aangelegd zullen worden,
wilde de Koningin afdalen van
een hoge zandhelling. Dit vond
ze, hoewel gekleed in een bont
jas met laarsjes, allerminst be
twaarlijk. Toen de Koningin
aanstalten maakten de steile hel
ling af te gaan, sloeg ir. H. P.
Meijer, technisch onderdirecteur
van het Havenbedrijf, de schrik
om het hart foto links). Toen de
Koningin echter doorzette, snel
de hij haar na (midden). Maar
halverwege de helling maakte
koningin Juliana kenbaar dat zij
zich best alleen kon redden.
Minister Luns
SUCCESJE FORMATEUR
NOG FINANCIËLE SPIL
BOT OP ONDERWIJS?
EERST NAAR DE PvdA
Abonnementsprijzen p.w. 0,93, p.m. f 3,97, p.kw. f 11,90
ALSNOG MET ZIJLSTRA?
CALS BUITEN SPEL
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 i
Minister De Jong
WAT DOET BOGAERS?
SCHMELZER HOUDT VOL
Minister Veldkamp
ARNHEM Ruim duizend gulden
hebben drie Arnhemse knaapjes
II, 12 en 13 jaar weten te bemacntigen
door enkele tientallen portemonnaies te
Stelen. Zij gingen daarbij geraffineerd
ie werk.
A?s zij namelijk een achterdeur
een woning zagen openstaan, belde
één van het drietal aan bij de voor
deur en hield de bewoner of be
woonster aan de praat.
De twee anderen gingen dan vlie
gensvlug de achterdeur binnen on
de woning op portemonnaies af te
zoeken. Ook namen zij ettelijke porte
monnaies weg van winkelende vrou
wen, die even onbeheerd hun tas op
de grond of op de toonbank lieten
staan. Van het geld maakten zij ple
zierreisjes naar Amsterdam, Rotter
dam en Den Haag.
;.n Den Haag lieten zij zich per taxi
naar de Scheveningse Pier rijden, om
zich daar bij de botsautootjes te ver
maken. In Arnhem deden zij zich in
een restaurant enkele malen tegoed
aan een zeer copieuze maaltijd, zon
der dat iemand argwaan koesterde.
De Arnhemse recherche heeft het
trio in de kraag kunnen grijpen.
Winters
DE BILT In bijna het hele land
verd vanmorgen lichte en in het noor-
len en oosten zware nachtvorst waar-
[enomen. Alleen in het kustgebied
>leef de tepiperatuur 10 tot 5 graden
>oven het vriespunt als gevolg van het
log vrij warme zeewater met een tem-
leratuur van 13 a 14 graden voor onze
lust.
Een hogedrukgebied geeft een rustig
m stabiel weekeinde met af en toe
inige bewolking maar ook flinke zon-
lige perioden. Toch blijft de tempera-
uur beneden normaal met maxima
ran 7 a 8 graden. Ook in de komende
lachten blijft de kans op nachtvorst
lanwezig.
D oktober 2
B.01. onder 9.52.
1 op 7.30, onder 17.16; r
35.
1 op 732, onder 17.14; t
Geen cao kantoorpersoneel
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Er zijn tussen
enige rederijen en de bij NW,
CNV en NKV aangesloten vak
bonden spanningen opgetreden
betreffende de rechtspositie van
het kantoorpersoneel.
Bij de Holland-Amerika Lijn
deze spanningen zodanig opgelo
pen, dat een vertegenwoordiger
van de bonafide vakbeweging
gistermiddag tegenover ons stel
de, dat ,,er nu een eind aan het
geduld dreigt te komen."
,Wij willen nu nog een laatste po
ging doen, met de directie van de
HAL aan tafel te komen", aldus deze
woordvoerder. „Wij hebben gevraagd,
dit gesprek op zeer korte termijn te
houden.
Als dat niet kan of indien dit
gesprek geen enkel resultaat heeft, zul
len onze leden bijeen moeten komen.
In die vergadering zal dan worden
overlegd welke maatregelen de vakbe
weging zal moeten nemen."
Dit alles betreft het ontbreken vai
;n cao vooi kantoorpersoneel van di
rederijen met als gevolg uiteraard het
ontbreken van een rechtspositie
dit personeel. De vakbeweging acht
een dergelijke verhouding tussen werk
gever en werknemer thans niet meei
denkbaar en die wil aan deze situatie
op korte termijn een eind maken.
Prof. Diepenhorst
sprak voor UNESCO
PARIJS Prof. mr. I. A Diepenhorst,
heeft gisteren als hoofd van de Neder
landse delegatie op de algemene confe
rentie van de UNESCO in Parijs gespro
ken over de duidelijke vooruitgang die
is geboekt sinds de laatste conferentie,
twee jaar geleden.
Over de Unesco, die op 4 november
twintig jaar bestaat, zei de (demissio
naire) minister van onderwijs en weten
schappen onder meer: „Hoe belangrijk
de taak van de Unesco ook is bij de be
vordering van het algemeen welzijn van
de ontwikkelingslanden, men vergete
daarbij niet de vlak voor de hand liggen
de taak van ieder land om de grote
tallen buitenlandse arbeiders in hun
den tegemoet te treden".
WASHINGTON Een neger is geen neger als hij uit Afrika komt. Deze
tpmerkelijke conclusie kan men vinden in het jaaroverzicht van het Openbare
Bchoolbestel in Washington. Een functionaris van het Amerikaanse ministerie
ran onderwijs heeft naar aanleiding hiervan gezegd, dat het rassenprobleem
In de VS nu vrijwel opgelost is, want maar liefst negentig procent van de
Amerikaanse negers is van Afrikaanse afkomst
In het jaaroverzicht worden negerkinderen van Amerikaanse ouders ais
hegers aangemerkt, maar negerkinderen van Afrikaanse ouders onder wie
In Washington gevestigde diplomaten als blanken. Ook Chinese schoolkin
deren worden onder blanken gerangschikt.
Als de oplossing van een zo schrijnend probleem zo simpel was!
De directie van de Holland-Amerika
Lijn gaf ons over deze moeilijkheden
de volgende verklaring:
„Vertegenwoordigers van de vakbe
weging hebben op 20 oktober een
gesprek gehad met de directie van de
HAL.
Deze directie heeft toen meegedeeld
bereid te zijn een periodiek contact
informatieve sfeer te doen plaats heb
ben met de vakbonden ten aanzien van
het kantoorpersoneel. De directie
de HAL heefi toen ook gezegd bezwaar
te maken tegen een tot de onderne
ming beperkte cao voor het kantoor
personeel omdat de HAL dan de eerste
en voorshands enige rederij zou zijn
die in dergelijke onderhandelingen
worden betrokken.
De directie van de HAL stelt zich op
het standpunt dat een afzonderlijke on-
dernemings-cao voor een betrekkelijk
gering aantal werknemers geheel iets
anders is dan de cao's die gehele be
drijfstakken omvatten en zowel betrek
king hebben op week- als op maandlo-
ners dan wel dan soortgelijke cao's.
Voor vervolg zie pag. 2
In '75 tunnel
onder Kanaal
PARIJS De Britse minister van ver
keer, Barbara Castle, hoopt dat tegen
eind 1975 een spoorwegtunnel onder het
Kanaal in gebruik zal kunnen worden
genomen.
Eerst zullen besprekingen moeten
den gevoerd over het aantrekken
particulier kapitaal. „Als het wenselijk
wordt geacht", zal de overheid hieraan
deelnemen. De kosten bedragen op het
ogenblik 155 tot 170 miljoen pond ster
ling.
De tunnel, uitsluitend een spoorweg
tunnel, zal worden geëxploiteerd door
een Brits-Frans openbaar lichaam. Dit
zijn de resultaten van besprekingen tus
sen minister Castle en haar Franse
aambtgenoot Edgar Pisani.
(Van onze parlementsredactie)
PEN HAAG Drs. Schmelzer schijnt zijn eerste „succesje'
hebben geboekt. Naar gisteravond in kvp-kringen verluidde
hebben drie van de vijf ministers die de formateur de afgelopen
twee dagen heeft gepolst, geen onvoorwaardelijk ,,neen" gezegd op
het verzoek om zitting te nemen in het te vormen extra parlemen
taire overbruggingskabinet. Het zijn de kvp-bewindslieden Luns
Veldkamp en De Jong.
spel niet meer voorkomt buiten be
schouwing, dan is minister Bogaers
degene die van de zes KVP-bewinds-
lieden het meest afwijzend staat tegen
over de plannen van de formateur. Al
vorens het „hete hangijzer" Bogaers
aan te pakken, heeft drs. Séhmelzer
eerst geprobeerd de heren Luns, Veld
kamp en De Jong af te koelen. Zou
dit drietal een onvoorwaardelijk
„neen" hebben laten horen, dan had
de formateur zich de moeite van een
gesprek met minister Bogaerts kun
nen besparen.
Voor vervolg zie pag. 2
AR nog moreel
gebonden aan
socialisten
Drs. Schmelzers vierde gespreks
partner, de a.r. vice-premier mr. Bies
heuvel, heeft daarentegen wel nega
tief gereageerd. Wat de formateur van
hem te horen heeft gekregen kan al
leen maar een bevestiging zijn ge
weest van het feit, dat de ARP in deze
fase van de formatie niet bereid is zo
maar in een volgend kabinet te stap
pen zonder dat met de vorige coalitie
partner, de PvdA ook maar een begin
van overleg is gepleegd.
Het lijkt dan ook zeer onwaarschijn
lijk, dat de formateur nog contakt zal
op nemen met de andere twee a.r.
ministers, de heren Diepenhorst en
Verdam. Hij had gisteravond in ieder
geval nog geen afspraken met hen
gemaakt. Als dit in het weekeinde
niet gebeurt, mag men aannemen, dat
de formateur zijn hardnekkige hoop
op a.r. delname eindelijk heeft laten
varen. „Het zal tijd worden," zo zegt
men in Haagse politieke kringen.
Beweren dat de ministers Luns,
Veldkamp, en De Jong zich al bereid
hebben verklaard naar hetnieuwe ka
binet te verhuizen, zou niet in over
eenstemming met de feiten zyn.
Het drietal staat beslist niet te trap
pelen van ongeduld om de solidariteit
binnen het kabinet-Cals te verbreken.
Er zit beweging in hun standpunt en
daaraan heeft de formateur blijkbaar
de vrijmoedigheid ontleend om ook de
KVP-ministers Bogaerts en Bot voor
het blok te zetten.
Met de heer Bogaerts sprak hij gis
teravond, met de heer Bot vanmorgen.
Laat men premier Cals die in het hele
AFRIKANEN:
SPAAR LEVEN
SOEBANDRIO
DAR-ES-SALAAM Vier Afrikaanse
nationalistische organisaties, waaronder
het Pan-Afrikaanse congres en het Zim
babwe Afrikaanse Nationale verbond van
Rhodesië hebben een beroeep gedaan op
dinsdag ter dood veroordeelde
lige minister van buitenlandse zaken.
Men noemt het yonnis onder meer
„onmenselijk".
Voor stalen en vrijblijvende offerte
INTERIEURKUNST
BULTHUIS
DEN HAAG Gisteren is de Stich
ting tot hulpverlening aan ex-krijgsge
vangen van Japan en haar nagelaten be
trekkingen opgeheven, omdat de stich
ting „haar taak heeft volbracht".
Na de première van „Holiday on
Ice" in het RAI-gebouw in Amster
dam gisteren was er tussen de ar
tiesten van deze Amerikaanse ys-
revue en de artiesten van het Rus-
sich Staatscircus, dat vanavond in
de Apollohal in Amsterdam voor het
eerst in Nederland optreedt, een
ware verbroedering.
(Van onze sociaal-economische
redactie)
UTRECHT Met het oog op
het overleg op centraal niveau
over het loonbeleid voor 1967
heeft de voorzitter van de Chris
telijke Metaalbedrjjfsbond, de
heer J. Lanser, gisteren in de
vergadering van de bondsraad
krachtige woorden gesproken.
Hij wenste in alle duidelijkheid
te stellen, dat aan de inhoud van
de contracten voor deze bedrijfs
tak, die reeds in 1965 werden over
eengekomen, thans niet meer te
tornen valt, hoe ernstig het met
onze economie ook gaat worden.
De loonkostenstijging voor de
metaalindustrie gaat per 1 janu
ari „zonder meer" 5 pet. bedra
gen en wanneer in de loop van
het jaar de prijzen met 3 pet.
of meer blijken te zijn gestegen
dan gaan in deze bedrijfstak de
lonen nog eens met 2 pet. omhoog.
De heer Lanser prees zich gelukkig
1965 reeds langlopende contracten
te hebben afgesloten. De geprogram
meerde loonkosten-stijgingen noemde
hij een garantie voor een evenwichtige
en verantwoorde ontwikkeling in 1967.
Thans moet alleen nog onderhandeld
worden over de besteding van de
geprogrammeerde loonkostenstijging.
Hij noemde het winst voor de werk
gevers, dat zij zich reeds vroegtijdig heb
ben kunnen instellen op de te verwach
ten loonkostenstijging. Midden 1965 wis
ten zij al, wat er in 1967 zou komen. De
heer Lanser verwachtte dan ook, dj
Het verhaal-in-beeld van een industriële evolutie, dat is Evoluon in
Eindhoven. Lees in ons Zondagsblad dat de sfeer van ongenaakbare
wetenschap ten spijt deze permanente expositie diepe indruk maakt.
Over de verhouding Rome-reformatie hebben -twee theologen en
twee publicisten uitvoerig gesproken. Een snelle oplossing konden zij
niet bieden, maar zij markeerden duidelijk dc verschillen. Zie de
pagina Geestelijk Leven van ons Zondagsblad.
Volgende week verschijnt
het boek „Tilanus vertelde
mij zijn leven", door drs.
G. Puchinger. Als geen
ander kon dr. H. W. Tila-
bogen op parlemen
taire ervaring. Op pag. 9
enkele fragmenten uit dit
stuk geschiedschrijving,
waarin de mens-in-de-
politiek centraal staat.
Actie Schoolslag
móét vijf miljoen
opbrengen -
pagina Kernmerk
ontwikkeling in de metaalindustrie op
loongebied in 1967 zonder grote schokken
zal verlopen. Hij ging er daarbij van uit,
dat partijen in de metaalindustrie niet
gehinderd zullen worden by de uitvoe
ring van hun program door instanties,
die buiten deze bedrijfstak staan.
De heer Lanser legde er nog eens de
nadruk op, dat bij de afsluiting van
langlopende contracten partijen bewust
het risico van een gunstiger of eeon min
der gunstige economische ontwikkeling
hebben aanvaard. De loonsverhoging
blijkt thans voor 1967 aan de hoge kant,
maar deze had ook aan de lage kant
kunnen zyn.
(Een gemiddelde loonkostenstijging
van 7 pet In 1967 voor het gehele Ne
derlandse bedrijfsleven moet onaanvaard
baar worden geacht. Dc vrees is echter
groot, dat vele bedrijfstakken zullen
pogen zich aan de 7 pet van de metaal
industrie op te trekken. Gebeurt dit, dan
zal de overheid wellicht moeten ingrij
pen met een loonmaatregel als loonpla-
fonds, loonrondc of loonstop. Een derge
lijke maatregel zou dan echter, zo mcnci:
de metaalbcdrijfsbonden, niet mogen gel
den voor de werknemers in de metaal
industrie. Red.).
De contracten voor de metaalindustrie
zijn in 1965 door de loonpolitieke instan
ties goedgekeurd en algemeen verbin
dend verklaard. Over de inhoud van deze
contracten kan naar het oordeel van dc
heer Lanser niet meer worden gedis
cussieerd. Tussen partijen bestaat hier
over geen verschil van mening. Aan de
inhoud van de contracten kan niet wor
den getornd. Wat overeengekomen is
moet zonder enige beperking worden
uitgevoerd, aldus de heer Lanser.
Het afnemen van de spanning op de
arbeidsmarkt noemde hij een op zichzelf
gezond verschijnsel. Voor een evenwich
tige ontwikkeling van onze economie is
een geringe spanning wenselijk, maar de
heer Lanser vroeg er op bedacht te zijn,
dat de ontspanning op de arbeidsmarkt
niet leidt tot een werkloosheid van grote
omvang, een gevaar, dat hij zeker niet
denkbeeldig noemde. De sluiting van
vele bedrijven duidt hierop. Bovendien
voorspelde hij, dat nog meer bedrijven
tot sluiting en tot inkrimping van het
personeel zullen overgaan.
Hij vroeg de werkgevers thans de ge
legenheid aan te grijpen om te tonen of
werkelijk sociaal beleid willen
voeren. Juist nu dc zaken minder goed
gaan zal dit moeten blijken. De werk
geversbonden hebben al wel richtlijnen
gegeven voor het sociaal ontslag
personeel, maar richtlijnen voor een goed
sociaal beleid ontbreken nog. De maat
schappelijke functie van de onderneming
zal tot uitdrukking gebracht moeten wor-
V? Koede sociale beleidsregels, vast
te stellen in overleg met de vakbeweging.
LOONPOLITIEK
moeilijk jaar
Door de politieke crisis kunnen, al na
dert 1 januari, nog geen beslissingen
worden genomen.
Bovendien bevindt zich ons land in
een neergaande conjunctuur, zodat de
mogelijkheden voor loonsverhoging ge
ring zullen zijn.
Derde complicatie: volgend jaar geldt
in de metaalindustrie een langlopend
contract waarbij 7 procent loonkosten
stijging is overeengekomen.
Het gevaar is, dat andere bedrijfstak
ken zich aan dc metaal willen optrek
ken. Men moet nog afwachten of er
dan een kabinet zal zijn dat zich tot
eventueel ingrijpen bevoegd acht.
De politieke situatie is voor het be
drijfsleven dus verre van gemakkelijk.
Bestaand optimisme is te lang door de
regering gevoed; dat daarvoor echter
geen reden is, zal het spoedig te ver
wachten halfjaarlijkse rapport van do
SER wel duidelijk maken.
Aan het bedrijfsleven, ook aan de vak
beweging, dan de taak om matiging op
loongebied voor tc staan. In het geding
zijn trouwens: voldoende werkgelegen
heid en voorkomen van massale werk
loosheid.
Vonnis
TJET over Soebandrio uitgesproken
doodvonnis heeft de aandacht
weer op president Soekarno geves
tigd. Zal hij zijn vroegere medewer
ker gratie verlenen?
Voor Soekarno geen gemakkelijke
beslissing. Soebandrio heeft volge
houden, dat de president niet wist
van de voorgenomen communistische
machtsgreep.
Wordt gratie verleend, dan zou
Soekarno's beslissing uitgelegd kun
nen worden als beloning voor het
zwijgen van Soebandrio. De eis dat
de president zelf terecht moet staan
zou dan opnieuw gesteld worden.
Maar ook als géén gratie wordt ver
leend, blijft de positie van de presi
dent hachelijk. Anderen zouden hem
het in de steek laten van dc uitvoer
der van zijn plannen zeker kwalijk
Terugkeer naar een normale toe
stand in Indonesië zal pas mogelijk
zijn, als over de positie van Soe
karno is beslist.
Dit dient echter tc geschieden door
het Volkscongres het Indonesische
parlement.
Mandaat
TJET mandaat van Zuid-Afrika voor
het bestuur van Zuidwest-Afrlka
is formeel beëindigd, nu de Alge
mene Vergadering van de VN met
grote meerderheid daartoe heeft be
sloten.
Niettemin is het laatste woord over
deze zaak nog niet gesproken, al
was het omdat Zuid-Afrika het ge
bied al vele jaren als een onlosmake
lijk deel van zijn grondgebied be
schouwt.
Een VN-commissie moet nu maat
regelen aanbevelen voor het bestu
ren van deze vroegere Duitse kolo
nie, waarvoor de zorg al ongeveer
vijftig jaar geleden aan Zuid-Afrika
werd toevertrouwd.
In al die jaren heeft Pretoria aan
Zuidwest-Afrika gedaan wat het
kon. Dat er in dit uitgestrekte on
herbergzame gebied nog een half
miljoen mensen leeft, is een gevolg
daarvan.
De stap Tjan de Algemene Vergade
ring is een politieke daad geweest,
gericht tegen het apartheidsbeleld
van Pretoria.
De vraag rijst, of niet méér gedacht
had moeten worden aan de belan
gen van de bevolking van Zuidwest-
Afrika, met name de In stamver
band levende niet-blankcn.
C.I.E B A. - LEIDERDORP
TEL. (01710)-30797*/21561
BRANDKASTEN KANTOORMEUBELEN
HOLWERD Gisteren is tus
sen Ternaard en Holwerd in Friesland
een vrachtwagen tegen een goederen
trein gebotst. Een jongetje dat in de
vrachtwagen zat, werd ernstig gewond.
De locomotief en drie wagons ontspoor-
Fabriek ontslaat
20 Marokkanen
VEENENDAAL De Koninklijk.
Scheepjeswol fabrieken hebben giste -
ren aan 20 Marokkanen die op diverse
afdelingen werken, ontsl.g aangelegd.
Vemcherple selectie was hel motief,
.tïïl "V'ï ,lun arbeidsprestatie
steil teleur, «el de adjunct-directeur.
Vakbondsvertegenwoordigers ver
klaarden dat het opgegeven motief hun
onbekend was.
Het Veenendaalse bedrijfsleven was
verrast over het bericht.
In het jaarverslag '65 wordt gespro
ken over noodzaak van het aantrekken
van buitenlanders, om het probleem
van de personeelsvoorziening het hoofd
te kunnen bieden.
- In he* verslag wordt zelfs van een
den. De auto werd zwaar beschadigd, onderbezetting gesproken. De vakbon-
De lijn wordt alleen voor goederenver- den zullen zich opnieuw met de direr,
voer gebruikt. J tie beraden.
