Nieuwe leidse Courant
Linkervleugel
woedend op
in
KVP
fractie
Niemand voelt
voor lapmiddel
Werkspoor begint
met schone lei
Commentaren
JAMIN
Reuma: veel huisvrouwen
MERTENS BOOS
CRISIS DREIGT
OOK JONGEREN
Ontslaglij st van de baan
Cals bood Koningin ontslag aan
Eerst nieuw kabinet
dan verkiezingen
Zeer zacht
DOKTER WEET ER VAAK NIET VAN
Zaterdag 15 oktober 1966 47slc jaargang
CHRISTEUJK-NATIONAAl DAGBLAD
Kantoren Leiden Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Giro 58936 Abonnementsprijzen p.w. ƒ0,93, p.m. f 3,97, p.kw. f 11,90 - Klachtendienst bezorging 18.00—19.00
•fe Geen slim
denkgrapje -
zie Kernmerk
[le Duil-er Hein, Htil.er
en <lc Engelsman Ronald
Searlc hebben respectievelijk
met dc pen en de tekenstift
ren portret van Duitsland en
de Duitser ontworpen. Hun
boek „Hebben wy elkaar al
niet eens ergens ontmoet?"
geeft geen laatste antwoorden,
maar dc vlijmscherpe teke
ningen vooral zetten wel aan
liet denken (en glimlachen).
Zie ons Zondagsblad.
•fe De laatste
troubadour
zie Radio en TV
an 16 tot 23 oktober wordt
dit jaar dc Gezinsweek ge
bonden. Op BladZIJ van ons
Zondagsblad een interview
niet mevrouw dr. H. Verwey-
Jonker, die wijst op dc grote
waarde van de koesterende
functie van het gezin.
(Van onze parlementsredactie)
T"VEN HAAG Er dreigt een ernstige crisis binnen dc KVP. De
links-georiënteerde vleugel van deze party en grote groepen
KVP-jongeren zyn woedend over het voor het kabinet-Cals zo nood
lottige optreden van de r.k. Kamerfractie. Spreekbuis van de anti-
Schmelzer-oppositie is niemand minder dan de NKV-voorzitter
Mertens, lid van het KVP-hoofdbestuur, die gisteravond voor radio
en televisie verklaarde: ,,Wat gebeurd is acht ik ontstellend onbe
grijpelijk, zeer teleurstellend en onverantwoordelijk". De heer
Mertens dreigde zelfs uit het partijbestuur te treden.
„Als het aan mij lag was ik erl Drs. Schmelzer c.s. staan zo sterk in
vandaag nog uitgestapt", zei hij. „Ik de partij, dat dc r.k. linkervleugel
heb er altijd al tegen m'n zin in slechts beeft te kiezen tussen een zich
gezeten. Op aandrang van ons ver- jnoodgedwongen en mopperend neerlcg-
bondsbestuur ben ik er destijds in-!gen bij de gang van zaken of een
gestapt. Maandag zullen we beslis- j afsplitsi.ig van dc K VP, eventueel gc-
sen of ik aanblijfivolgd door de vorm me van een nieu
we, links-katholieke partij. Politieke
AR1 j waarnenv rs achten dit laatste niet gc-
heel uitgesloten, gelet op de verbitte-
A1 met al zou in c'e KVP weieens !rin8 die uit de orotcsten van de
eenzelfde situatie kunnen ontstaan als KVP-Iinkervleugel opklinkt,
eind 1960 in de ARP. Talloze anti-revo-| w.,
lutionair°n kwamen toen in opstandi
tegen de geestverwante Kamerfractie, J
die met de beruchte motie-Van Eiber
gen de -■? r. minister Van Aartsen en
daarmee het hele kabinet-De Quay ten
val braciit. Dr. Bruins Slot c.s. moesten
toen inbinden, zodat het kabinet-De
Quay kon aanblijven.
Dat de heer Schmelzer c.s. onder
pressie van de opponerende linkervleu
gel van de KVP alsnog naar het voor
beeld-Bruins Slot zouden retireren en
daarmee een continuering van het kabi
net-Cals mogelijk zouden maken, lijkt
echter uitgesloten, ^en eerste gaat het
nu niet om 5000 voningwetwoningen
meer of minder, zoals bij de bouwcrisis
van 1960, maar om het hele finan-J
cieel-eccr.omische beleid van het kabi- j
net-Cals. waarin de KVP-fractie geen
vertrouwen meer heeft. Dat vertrou- j
wen ka/? niet zomaar even worden i
hersteld.
Maar .en tweede is de groep in de)
KVP die achter het optreden van dej
Kamerfractie staat waarschijnlijk vele
malen groter dan de oppositiegroep.
Ten derde voelt niemand er voor om
nog met lapmiddelen te gaan werken, j
gesteld a' dat dit mogelijk zou zijn. Nu
de kogel door de kerk is moet er maarl
zo gauw mogelijk volledige duidelijk
heid komen, dat wil zeggen verkiezin
gen en °en nieuw kabinet.
De roet het NKV gelieerde
Volkskrant van hedenmorgen bevatte
felle ki'tiek op de Kamerfractie. De
heer Menens verklaarde voor radio en
tv het optreden van de heer Schmelzer
daarom zo onbegrijpelijk te vinden, om
dat er op het ogenblik geen enkel alter
natief iu voor het kabinet-Cals, „dat
zoveel heeft gedaan"
De lir.kse verontwaardiging in de
KVP heeft vooral ook betrekking op
het feit, dat de fractie de beste mensen
van de partij (Bogaers, Veldkamp, De
Jong, Cals) rücksichtlos het bos in
gestuurd heeft. In weerwil van de ver
klaring van de heren Schmelzer en
(partijvoorzitter) Aalberse acht men
het welhaast onmogelijk om deze mi
nisters rog een plaats op de kandida
tenlijst voor de komende verkiezingen
te geven laat staan hen als lijsttrek
ker^) aan te wijzen. Dit verlies van
„electorale paradepaardjes" acht men
fnuikend voor het aanzien van de par
tij.
In de Trèveszaal in Den Haag had
gisteren ministerberaad plaats. Op
de foto minister Luns met een kleine
particuliere auto op het Binnenhof.
Commentaar van de minister: „Dit
is weer eens wat anders heren, het
I brengt mij dichter tot het volk."
Bouw in geweer
tegen beunhazerij
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Premier Cals
heeft vanmorgen om half elf op
paleis Soestdijk aan koningin Ju
liana het ontslag van zyn kabinet
aangeboden.
De koningin heeft de demis
sionaire ministers en staatssecre
tarissen verzocht de lopende zaken
te behartigen. Bij het ter perse
gaan van deze editie was nog
niet bekend of de Koningin van
daag reeds een begin met haar
consultaties zou maken.
Het kabinet heeft gistermiddag
kele uren vergaderd om spoedeisende
zaken te doen en de crisis te bespre
ken. Na afloop werd mr. Cals gevraagd
of hij de Koningin Kamerontbinding
en vervroegde verkiezingen zou advi
seren. Zijn antwoord: „Daar heeft
HareMajesteit andere adviseurs
Geen initiatief
Deze uitlating heeft de indruk ver
sterkt, dat van het demissionaire ka
binet niet het initiatief zal uitgaan
om de Kamer te ontbinden en een ver
kiezingsdatum uit te schrijven. De de
missionaire ministers schijnen er voor
alsnog bijzonder weinig voor te voelen
een besluit daartoe voor hun verant
woording te nemen en tot aan de ver
vroegde verkiezingen aan te blijven.
Echtpaar verdacht
van moord op
taxichauffeur
Zij zouden dan immers nog enkele
maanden moeten uitzitten, maar geen
echt beleid kunnen voeren, terwijl de
situatie hen toch allerlei beleidsbeslis
singen, bijvoorbeeld over de moeilijke
loonproblemaliek, opdringt.
Van de naar huis gestuurde rege
ringsploeg kan men moeilijk verwach
ten dat ze dergelijke beslissingen voor
hun rekening willen nemen-
Daar komt nog bij, dat in dc demis
sionaire ploeg potentiële lijsttrekkers
als drs. Den Uyl (PvdA) en nir. Bies
heuvel (A.R.P.) zitten, die zeker hun
handen vrij willen houden als tot ver
vroegde verkiezingen zal worden be
sloten.
Voor vervolg zie pag. 9
Boekverkopers: tot
f 5 vrije verkoop
HILVERSUM De Nederlandse
Boekverkopersbond heeft het voorstel
van de uitgevers om per 1 november
de verkoop van boeken beneden 5
vrij te laten, aangenomen. Het is de
bedoeling dat per 1 november 1968
boeken tot 6,50 vry zullen zijn.
Schoolboeken zijn uitgezonderd. Naar
men aanneemt houdt deze goedkeu
ring in dat uitgevers en boekverkopers
binnenkort wel tot overeenstemming
zulen komen over een verdergaande
liberalisatie van het boekenkartel. Zo
als bekend zijn hier nogal wat moei
lijkheden over geweest.
Troepen
T^E BUITENLANDSE troepen op
Westduits grondgebied kosten
Bonn veel geld. In de nabije toe
komst wordt het: teveel geld. Duide
lijk is, dat er dan iets moet gebeu
ren.
We moeten rekenen met drastische
inkrimping van de Amerikaanse en
Engelse troepen in de Bondsrepu
bliek. Een andere oplossing lijkt niet
voorhanden.
Op zichzelf is dit niet bezwaarlijk.
De situatie in Europa is dusdanig
veranderd, dat met symbolische
strijdkrachten kan worden volstaan.
De legering van de troepen met
name Amerikaanse had de laatste
jaren echter vooral politieke be
tekenis. Zij was garantie voor de
veiligheid in Europa.
Echter was zij ook waarborg tegen
herleving van militarisme en re-
vanchisme in de Bondsrepubliek.
Deze punten dienen bij komende be
sprekingen niet over het hoofd te
worden gezien.
Populariteit
IN ENGELAND hield de Conser-
1 vatieve partij deze week haar
jaarlijks congres. Men schaarde zich
eendrachtig achter leider Heath. On
getwijfeld een succes.
Bij landelijke opiniepeilingen is
echter gebleken, dat ondervraagde
kiezers er anders over denken. De
populariteit van Heath zou nog ver
der zijn gedaald.
De socialisten zouden zelfs sinds de
verkiezingen in het voorjaar hun
voorsprong op de conservatieven
sterk hebben vergroot. Blijkbaar
heeft men bewondering voor de
politieke moed van Wilson.
Een zij het sehrale troost voor
Heath is. dat Labour nog tenminste
vier jaar aan het bewind kan blij
ven en dat vóór die tijd waar
schijnlijk geen verkiezingen wor
den gehouden.
Er kan in die tijd nog veel ge
beuren. Of de tijd gunstig zal wer
ken voor de Conservatieve party,
hangt echter mede af van haar
leiders.
Vreemd
"ENKELE facetten van deze kabi-
netscrlsis doen wel merkwaardig
aan. De ARP, die zich liet leiden
door de zuiver zakelijke argumen
ten, dat het uitgavenniveau voor
1967 aanvaardbaar was cn dat zelfs
indien nodig middelen gezocht
moesten worden voor een meer so
lide dekking, bevindt zich onver
wacht in het linkse gezelschap van
PvdA. CPN en PSP. Wat dit voor
.1 gevolgen zal hebben voor derdere
p™n, J„hnMn ,Ca„Ud^RuSShc S' "ki"» KVP L<
Mr. Cals kan weer lachen, toen
hij gistermiddag op het Haagse
Binnenhof de Trèveszaal verliet,
waar de ministerraad de kabi
netscrisis had besproken.
(Van onze weerkundige medewerker
De eerste helft van oktober sluit van
daag af met een fraaie zonnige herfst
dag. De temperatuur ligt nog steeds bij
zonder hoog. In Zuid-Limburg werd
gistermiddag nog 20 graden gemeten, "i&ij
blijven voorlopig in de zeer zachte lucht
liggen. Zwakke storingen boven Frank
rijk komen langzaam naar het noorden,
waardoor zondag de kans op een plaat
selijke bui iels groter wordt. Dc wind
blijft zwak tussen zuid en oost. Een
hoge drukgebied boven Scandinavië zorgt
er voor, dat de depressie boven de Golf
van Biskaje voorlopig geen sterke in
vloed op het fraaie herfstweer bij ons
kan uitoefenen.
16. oktober z
ders voor een bezoek wordt door China
uitgelegd als een nieuw bewijs, dat
Amerika en Rusland hoe langer hoe
meer samenspannen.
niet duur wel heerlijk
Oostenrijkers gevat
Soekarno niet meer
de „Grote leider"
gemeentebesturen de aandacht gevraagd g
VAKBONDEN
vatting van het overleg. Althans
laatste fase, want in eerste initautiè
zou het met name de hoofddirectie
van de VMF zijn geweest die alias in
het werk wenste te stellen om de ge-
spreksbasis weer te vinden.
Het zal overigens nog wel even du
ren voordat alle kanten aan de pro
blemen van Werkspoor zijn bekeken,
zo verklaarde de heer R. Baarda na
mens de hoofdbesturen van de vakbon-
MIELE WASAUTOMATEN
een eind is gemaakt aan loonsver
hoging van een pond Sterling per week
in bepaalde elektrische industrieën.
de Engelse dagbladeigenaren moe
ten de betaling van een toeslag van
twee shilling per week voor 25.000 gra
fici als compensatie van de gestegen
kosten van het levensonderhoud sta
ken;
VRIES Naar de heer Koekoek
gisteravond op een openbare vergade
ring in Vries mededeelde, heeft het
hoofdbestuur van de Boerenpartij de
„noodraad" met ingang van donderdag
avond jl. geroyeerd.
strijd met het Vestigingsbesluit en 150 Mark hedraiwi
?t%c3nkd"l.-na,'vooreSLdwerkgever. 6dï; het bekend worden van de moord
hoge lonen en sociale lasten betaalt, de 'ladclen alle taxichauffeurs van Düssel-
beunhazcrij een belemmering vormt voor dor* 'iet werk neergelegd, een tocht
het tijdig gereedkomen van woningen en I door de stad gemaakt en 35.000 Mark
andere urgente bouwobjecten. uitgeloofd voor inlichtingen.
AMSTERDAM De lijst met'conflict naar voren zijn gekomen, hoe
namen van mensen die bij Werk- wel zij bij de hervatting van het ge-
spoor-Utrecht ontslagen zouden sprek dit niet te veel zullen lat.
worden is gisteren van de onder- ken. De directeur van de Federarieucuhji^r. -
handelingstafel geveegd. Zowel van metaal- en elektrotechnische «M vormen heet,^^^Van^eluMafh-
werkgevers als werknemers zijn trie. mr. Ph. de Kanter, heeft in feite Dit kwaad wordt beoefend door bouw-te was enkele uren voor de moord uit
met een schone lei begonnen, al- de belangrijkste stoot gegeven tot h^r" £^e"ri';" h„"tVrÜe hjd. De j^nhazery de gevangenis ontslagen; de buit had
thans de klok is teruggedraaid tot
vorige week zaterdag vóór de eer
ste bespreking over de moeilijk
heden waarmee het bedrijf wor
stelt.
De directeur van de Verenigde Ma
chinefabrieken, ir. baron van Slinge-
'andt. die dit gisteren bekendmaakte,
voegde er met nadruk aan toe dat
thans alleen de problemen van het be
drijf op tafel liggen. Er moet nog wor
den afgewacht of uit het nieuwe gesprek
ontslagen zullen voortvloeien.
De heer Van Slingelandt gaf volmon
dig toe dat de directie van VMF niet
op de hoogte was van de plannen van
Werkspoor. Er is een duidelijk gebrek
aan communicatie geconstateerd.
Maatregelen zijn thans genomen om
herhalingen te voorkomen. (VMF om
vat tien bedrijven met ongeveer 20.000
werknemers).
DJAKARTA Soekarno draagt rfet
langer de titel van Grote leider 'an dc i~
revolutie, aldus generaal Nasoeiion.
voorzitter van het Indonesische
volkscongres. Enkele maanden .jeleden I
nog was hem behoud van de titel Joege- j
zegd mits hij er geen bijzonder gezag
aan ontleende.
De basis van het gezag wordt nu
gevormd door de strijdkrachten de „ge-
neratie-1966" van jonge militante Indo
nesiërs en het „front pantjasila".
ZANDVOORT De politie in Zand-
voort heeft drie Oostenrijkers aange
houden van 19, 20 en 23 jaar met in
hun auto tientallen artikelen van aller-1
lei aard, kennelijk van diefstal af-1
l komstig. Het drietal ontkent, maar de
politie meent echter de oplossing te
j hebben voor inbraken te Amsterdam
en te Heerlen.
lfjk te zeggen. De heer Schmelzer
beijverde eich om te benadrukken,
dat hij het de ARP niet kwalijk nam.
Hij kan ook moeilijk anders, want
na eventuele verkiezingen is het niet
aan te nemen, dat de toch altijd nog
krachtige linkervleugel in de KVP
veel heil zal zien in samengaan met
VVD en CHU. De aanval van voor
zitter Mertens van het NKV op zijn
partijgenoot Schmelzer liet daarvoor
aan duidelijkheid niets te wensen
De liberalen op hun beurt zullen
niet met een gerust hart in een rege
ring stappen, waaraan ook de KVP
deelneemt. Ook voor hen kan het
moment aanbreken, dat de KVP
weer overstag gaat.
Het blijft zieken, vooral in de gele
deren van de KVP. De vraag is of
de toekomst dc heer Schmelzer niet
zal leren, dat hij wel wat voorbarig
geweest is met zijn aanval op dit
kabinet. Na deze crisis zijn de for
matiemogelijkheden wel uiterst
klein geworden.
AMSTERDAM De meeste
patiënten die door reuma geheel
of gedeeltelijk invalide zijn, zijn
huisvrouwen. Prof. dr. P. Mun
tendam, directeur van het Insti
tuut voor sociale geneeskunde te
Leiden, deelt dit mee in een voor
publikatie van de Nederlandse
vereniging tot Rheumabestrij-
ding.
Huisvrouwen lijden vooral aan ge-
wrichtsreumatick. Prof. Muntendam stelt
dc vraag in hoeverre het gezin kan wor
den aangepast aan de huisvrouw om dc
ziekte beter te kunnen bestrijden.
De helft van dc betrokken 185 patiën
ten heeft geen contact met de huisarts
gehad. Prof. Muntendam plaats de op
merking dat het hem niet zou verwonde
ren als veel van deze patiënten zich tot
kwakzalvers hebben gewend. Eén op de
zes reumatische huisvrouwen was volle
dig invalide.
Van welk belang de Algemene wet op
de zware geneeskundige risico's is blijkt
uit de mededeling dat 156 van de 185 pa
tiënten welliswaar bij een ziekenfonds
verzekerd zijn. maar dat niet minder dan
27 van hen een aanvullende verzekering
geweigerd is in verband met hun reuma
tische aandoening.
Huisarts
Op het congres „huisarts en reumapa-
tiënt'". dat vandaag is gehouden ter gele
genheid van het 40-jarig bestaan van de
Reumavcreniging, zei prof. Muntendam
dat reuma de voornaamste oorzaak van
lichamelijk gebrekkigheid is. Deze ziek
te staat op de tweede plaats als veroor
zaker van beperkte arbeidsongeschikt-
- hart- en vaatziekten. Vermeer-
Als vroegtUdlg de juiste behandeling
wordt ingesteld kan In zeven van de tien
gevallen invaliditeit worden voorkomen.
Prof. Muntendam legde In dit verband
de nadruk op de positie van de hulsarts.
die bij de behandeling een centrale plaats
moet innemen. Iedere maatregel die het
inroepen van een huisarts zou kunnen
belemmeren (ook een eigen risico van de
ziekenfondspatiënt voor de artsenhulp)
achtte hij schadelijk voor de volksge
zondheid.
De joon van de Japanse kroonprins, prins Hito, tijdens de jaarlijkse
atletiekwedstrijden vanzijn school in Tokio met zijn klasgenoten. Zijn
ouders, kroonprins Akihito en prinses Michiko, kijken belangstellend toe
terwijl prins Hito (geheel rechts) bezig is met een grote bal.
