TV
Nageslacht behoeft
niet te gissen
•now*
RADIO
Puzzelhoek
f t.'
Frans Weisz het gangstermeisje
steunt op duister scenario
I uvRijnu; n oktobkr i
en
Beeld en geluid van deze
tijd naar toneelarchief
Objectieve documentatie
van onze kunstuitingen
Toegarinof begraven
MOSKOU De'maandag overleden
ambassadeur Toegarinof is gisteren be
graven. Jhr. mr. G. Beelaerts van Blok
land. Nederlands ambassadeur in
Rusland, woonde de plechtigheid bij.
Koningin en Prins en minister Luns
hadden kransen gestuurd.
HALF 7r HALF
Een manlijke sigaret
Pittig en
(Van onze kunstredactie)
/JLS wij ons een beeld willen vor-
j men van gebeurtenissen
Ipersonen uit de negentiende eeuw
\en nog verder verwijderde tijden,
zijn we in hoofdzaak aangewezen
op geschreven bronnen. Dat het
voorgeslacht veel subjectieve, dus
partijdige en de waarheid verte
kenende notities heeft nagelaten,
weet een ieder, die na het verga
ren van leerplicht-kennis dieper in
de historie graaft. Meer objectieve
documentatie is eerst mogelijk ge
worden in onze eeuw en wel door
de ontwikkeling van o.a. fotografie,
film, geluid- en televisietechnieken.
Waagt u zich even aan het absurde
idee, dat wij uitvoerige televisiedocu
mentaires bezitten van de drie grote
hervormers in een programma „Dit is
mijn leven en denken". Zou de bescher
ming van onze jeugd tegen kinderver
lamming nog een gewetenszaak kunnen
zijn? Misschien had Luther wel ver
teld, dat hij, na door een stortbui te
zijn overvallen, zijn borst met kaarsvet
had ingewreven. Om verkoudheid te
voorkomen. En van Calvijn zouden wij
horen, dat hij, ook al uit voorzorg, een
aftreksel van kruiden dronk. Want, zou
Trekken we de fantasie nog wat
der, dan krijgen wij via oog en oor
overtuigende bewijzen wel zeer sterk
van de schoolboekjes en overleverin
gen afwijkende feiten in handen, bijv.
de watergeuzen en de grote aantal
len vroede vaderen en machtige koop
lieden, die, liever dan Oranje te steu-
en de nationale zaak te dienen, er
op uit waren, eigen zak te spekken.
Jammer, 't was maar een droom. De
werkelijkheid is, dat omtrent het verle
den talloze niet op waarheid be
rustende meningen en veronderstellin
gen, alsook velerlei mythevorming
rondom personen en gebeurtenissen,
zich nog lang en hardnekkig
zullen handhaven. Tot ver voorbij on-
tijd.
Wat komende generaties ons ook zul
len kunnen verwijten, zeker niet. dat
wij van de twintigste eeuw slechts ge
kleurde notities hebben nagelaten. Het
17 Marokkanen
teruggestuurd
UTRECHT De vreemdelingenpoli
tie heeft 17 Marokkaanse arbeiders, die
geen werk hadden kunnen vinden, op
het vliegtuig naar Rabat gezet.
STAPHORST Hier is gisteren
63-jarige G. J. Voerman uit
Zwartsluis om het leven gekomen. Zijn
auto botste in een scherpe bocht door
onbekende oorzaak tegen een
boom.
Fantasie
Het is belangrijk werk. want voc
reconstructie van een tijd moet
voornaam segment worden verkregen
uit cultuuruitingen. Heel gewone, alle
daagse uitingen als eetgewoonten en de
wijze van vrijetijdbesteding (ook dat
deze signalen van cultuur), maar he
allermeest de artistieke creaties.
Voor toekomstige producties er
prestaties zit het Geluid- en Beeldar
chief wel op rozen. Vele instellingen,
gezelschappen, verenigingen en bedrij
ven hebben toegezegd, de eigen activi
teiten te willen vastleggen en het te-
rugspeelbare documentatiemateriaal
ter beschikking te zullen stellen. Het
probleem is, als het misschien hier of
daar vergeten ligt, iets terug te vinden
in gepasseerde kunstuitingen.
Het particulier bezit kan wel rijker
blijken te zijn, dan speurders vermoe
den. Wij denken aan antieke wasrolle-
tjes, primitieve glasplaten, vroege zwar
te schijven en bibberfilmpjes. In elk
geval zullen wij over enige tijd eens
bij het Geluid- en Beeldarchief infor-
of er iets waardevols uit i
privé-verzamelingen tevoorschijn is ge-,
De TROS brengt een televisiefilmserie in een soort
Marsmannetjessfeer op het scherm. Maandag 17 ok
tober zijn de eerste belevenissen van „Mijn oom
Martiaan" te zien. Hoofdfiguren zijn Ray Walston
als piloot en Bill Bixie als reporter.
VANAVOND TE ZIEN
neutrale cameraoog zorgt er voor dat;komen. Misschien als reactie op dit ver
boer Koekoek na ons niet in het my- j haal.
the-beeld kan opduiken als één die
met de profetenmantel was omhangen.
Trouwens, niemand van ons zal er be-
Ned. 1 KRO
Advertentie
bijbelprogram-
ur Telixer. een jong tijdschrift.
bur Begin van een reeks maandelijk
ter op kimen te staan dan hij" rich j Een platenbon is altijd raak! B5?u^w5f JSJhlll'ffifma m i»™,,
8.45 uur De Peanuts brengen „Veel liefs uit Tokio".
9.10 uur Bonanza: De dochter van de sheriff.
10.00 uur Brandpunt.
voordeed. En microcopieën van dagbla
den maken het mogelijk, onze tijd van
uur tot uur en van feit naar feit te
volgen en dus nauwkeurig te reconstru
eren.
Juister beeld
Het vastleggen van de tijd gebeurt
echter nog niet in alle geledingen van
de samenleving. Tot voor kort verkeer
den de dramatische kunsten in een
soort vacuüm. Zelfs van recente, be
langwekkende theaterprodukties rest
niet veel meer dan wat costumes, fo
to's, een map vol krantenknipsels en,
bij uitzondering, een grammofoonplaat
met tekstfragmenten.
Om het totaalbeeld van uitvoeringen
op het gebied van toneel, opera, ballet,
operette, cabaret, revue en voor
drachtskunst en van individuele presta
ties vollediger te conserveren, is dezer
dagen in het Toneelmuseum aan de
Herengracht 168 te Amsterdam de
Stichting Geluid- en Beeldarchief goed
toegerust van start gegaan.
Vervolging burgers
van DDR strafbaar Ned 2'1VR0
Nederlandse film teleurstellend
Franz Weisz, de ongeveer 28-
jarige regisseur die in het bijzon
der de aandacht op zich vestigde
met zijn film t.g.v. de Boeken
week ,,Een zondag op het Eiland
van de Grande Jatte" spreekt
niet bepaald een gemakkelijke
filmtaal.
Naast hem de dichterschrijver
Remco Campert, wiens produc
ten al even moeilijk aanspreken,
deze beiden in samenwerking in
film en scenario hebben het op
'rond van aanleg en bekwaam-
ïeden en eigenlijk begrijpelijk
niet tot een filmproduct kun
nen brengen dat de bioscoopzalen,
die gisteren op vele plaatsen in
Nederland de première brachten
van ,,Het gangstermeisje", zal
doen bestormen.
BERLIJN Oost-Duitsland heeft °01 1
gisteren de vervolging van DDR-bur-
gers door VVestduitse instanties offi- 8.25 i
cieel strafbaar gesteld. Maximale straf: 9.05 i
tien jaar.
Aanleiding tot de maatregel vormt
uitbreiding van de Westduitse jurisdic
tie tot Oostduitsers. De Bondsrepubliek
heeft onlangs bepaald dat Westduitse
rechtbanken zich kunnen bezighouden
met door Oostduitsers in eigen land
begane misdrijven. Dat geldt ook voor
delicten die in Oost-Duitsland niet
strafbaar zijn met name het
neerschieten van vluchtelingen aan de j
1(L40
r begint een nieuwe serie „Zoo Zoo" van de ge
broeders van Hooff. met een bezoek aan het
Britse wildpark bij Londen.
Eerste ronde danstest '67 uit Arnhem.
Actualiteiten.
Dean Martin Show, met o.a. Frank Sinatra.
VANAVOND TE HOREN
i-grens.
Advertentie
Hilversum I NRU
8.00 uur Frans operetteprogramma door NRU-orkesten
en solisten uitgevoerd.
8.55 uur Een bejaarde en een jonge huisarts ontmoeten
9.35 uur Radiorama. magazine van amusement en cultuur,
r Optreden van het Omroepmannenkoor en het
Radio Kamerorkest.
t VARA
Een platenbon is altijd raak Hilversum VPRO
7.00 uur Rubriek Ronduit.
7.30 uur Kunstrubriek.
1 8.05 uur Herinnering aan de Hongaarse opstand.
9.00 uur Opera „Adriana Lecouvreur" van Cilea. Omroep
orkest. Omroepkoor. Nederlandse en Italiaanse
solisten, dirigent Fulvio Vernizzi (stereo).
Natuurlijk, nog steeds bestaat bijzon
dere belangstelling voor de Neder
landse film, waardoor er in het begin
wel toeloop zal zijn, maar het gangster
meisje zal die belangstelling niet gaan
de houden.
Eigenlijk heeft de film geen inhoud,
;t is een aaneenschakeling van
ideeën, en men kan Weisz zeker niet
Eijn vakmanschap ontzeggen dat hij
een film heeft kunnen bouwen op een
laar binnen gericht scenario.
Symbolen
Voor de onbevooroordeelde toeschou-
tó in elkaar verstrengeld dat
steeds bezig is het onderlinge verband
te zoeken... doch intussen, draait de
film verder.
,Het gangstermeisje" is maar een
:e, een klank, maar zij speelt geen
i >eslissende rol, ze is symbool voor de
fantasie van de schrijver, die beu is
van zijn literaire aspiraties, verdoold
zichzelf en op zoek is naar bevrij
ding naar geluk. Hij verwachtte dat de
opdracht voor een filmscenario hem
'ie zou geven. Het andere, het nieu-
Dit voert hem uit de gespannen ver-
Advertentie
Een platenbon is altijd raak
houding met zijn vrouw naar een homo
fiel vriendenpaar in Menton. Daar
vindt hij de rust niet om zijn gedach
ten op het papier te zetten en eigenlijk
wordt hij al werkende tezeer geboeid
door een nieuw verhaal, dat van een
bassist, opgesloten in een akelig en
naargeestig vertrek.
Zelfprojectie
Dat spreekt hem uiteraard meer aan,
want hij is het zelf. Zijn speeltuig
heeft hij tot zijn beschikking, maar hij
kan het niet tot spreken brengen. Maar
dan wordt hij naar Rome geroepen
waar de opnamen voor de film reeds
aan de gang zijn. Daar vat hij liefde
op voor het gangstermeisje, dat in de
film haar geliefde doodt omdat zij an
ders haar gangsters verliest.
Zo wordt zij het symbool van des
schrijvers gevangenschap: dit leven of
anders de dood. Er is geen keus. Daar
om keert hij Rome de rug toe met de
woorden: „wat voor jullie spel is, is
voor mij werkelijkheid.'*
Zo hééft de auteur zichzelf in de film
geprojecteerd.
Neen
Of dit alles tot een boeiend geheel
geleid heeft? Neen. Niets is afgerond,
niets krijgt positief gestalte. Het is dui
delijk dat noch Campert noch Weisz
dit ook gezocht hebben. Zij laten uitleg
en inleg aan de toeschouwer over. Dat
zou ook wel gelukt zijn, als we ons er
maar bij betrokken voelden, maar daar
voor zijn de beelden te steriel. Het is
een te invidivuele ontmoeting, die de
kijker voor kennisgeving aanneemt.
Zo is ook deze Nederlandse film een j
teleurstelling geworden, en gezien ac-
teurs, regisseurs, schrijver en camera
man etc. hadden we zo gehoopt-
De film draait in Kriterion te Rotter
dam en is toegestaan voor 18 jaar.
Het boekje
Bijna gelijktijdig met de première van
de film is er bij de Bezige Bij ook een
boekje verschenen De film Het gangster- i
meisje. Het mag een interessante uitgave
heten, maar anders dan de filmboekjes
van Bergman en Jean-Luc Godard waarin
men met de film zelf geconfronteerd
wordt
In Het gangstermeisje krijgt de lezer
een indruk van hetgeen gebeuren moet
alvorens nog een meter celluloid is ver
schoten en wat nog gebeurt terwijl de op
namen reeds in volle gang zijn.
„Hoe het groeide" is een hoofdstuk
waarin de figuren uit de fantasie tot le
ven worden geroepen. Wie en hoe zijn ze?
Hoe reageren zij en wat doen ze? Vragen
die maanden arbeid kosten. Dan de titel
song van Jan G. Elburg. Een paar vlotte
bladzijden over „Film" van Jean Paul
Vroom. Een aantal stills van Eddy Posthu-
ma de Boer met scenarioteksten en enkele
korte karakteristieke aantekeningen en
ten slotte van Walter Kous een soort dag
boek dat de opnamen in Amsterdam. Men
ton en Rome in een luchtige, geestige
sfeer vastlegt. Voor de filmliefhebber een
aardig boekje, dat echter minder voldoe
ning schenkt dan de vorige uitgaven. Het
bevat 100 pagina's en het kost 7,50.
H. Steggerda.
Studentenflats
in Zeist?
(Van onze onderwijsredactie)
ZEIST Er zijn onderhandelingen
gaande over de bouw van studenten
flats in Zeist. Ze zullen worden be
woond door jongelui die in Utrecht stu
deren. De Utrechtse stichting Studen
tenhuisvesting heeft van de gemeente
toezegging gekregen dat waarschijnlijk
een terrein dicht bij De Uithof beschik
baar komt
MOORD IN HET FLATGEBOUW
8
De twee jongemannen vertrokken tegelijkertijd met Pol-
rot. Toen de deur achter hen dicht viel cn zij op de overloop
afscheid van Poirot wilde nemen, hield deze hen met een
gebaar tegen.
„Jonge vrienden, u hebt mij horen zeggen, dat ik niet
tevreden was. Eh bien. ik ben ook niet tevreden. Ik ga nu.
een eigen onderzoek instellen. Wilt u mij daarbij helpen?"
Dit voorstel vond gretig bijval Poirot ging hen voor naar
de flat beneden en deed de deur open met de sleutel, die de
inspecteur hem had gegeven. Toen hij in de gang was ging
hij niet zoals de anderen verwacht hadden, naar de zitka
mer, maar liep meteen door naar de keuken. In een klein
bijkeukentje, dat als washok diende, stond een grote ijzeren
vuilnisbak. Poirot tilde de deksel op en begon er als een
vasthoudende terrier in te zoeken.
Jimmy en Donovan keken in opperste verbazing toe.
Plotseling kwam hij met een kreet van triomf overeind. In
zijn hand hield hij een klein flesje met een kurk erop.
„Voila! zei hij. „Ik heb het gevonden."
Hij snoof voorzichtig.
,.Ik ben helaas enrhumé... Verkouden, bedoel ik."
Donovan pakte het flesje van hem aan en snoof op zijn
beurt, maar hij rook niets. Hij haalde de kurk eraf en hield
het flesje bij de neus voor een waarschuwende kreet van
Poirot hem ervan kon weerhouden.
Hij viel onmiddellijk als een blok neer. Poirot kon zijn
val op tijd breken door op hem af te springen.
„Stommerd!" riep hij. „Het idee! Om de kurk er zomaar
af te halen! Zag hij dan niet hoe voorzichtig ik ermee
omsprong? Monsieur... Faulkener, is het niet? Zou u zo goed
willen zijn een beetje cognac voor mij te willen halen? Ik
zag een fles in de kamer staan."
Jimmy liep haastig naar de zitkamer, maar toen hij te
rugkwam zat Donovan alweer overeind en verklaarde dat
hij zich weer uitstekend voelde. Poirot waarschuwde hem
voor het ruiken aan flesjes met een onbekende, mogelijk
giftige vloeistof erin.
„Ik denk dat ik maar naar huis ga." zei Donovan, die wat
onvast op zijn benen stond. „Dat wil zeggen, als u mij niet
meer nodig heeft. Ik voel me nog een beetje beverig."
„Dat is het beste, wat u doen kunt," zei Poirot. „Meneer
Faulkener, wilt u hier even op mij wachten? Ik kom zo
terug."
Hij vergezelde Donovan tot buiten de deur en bleef enige
tijd met hem staan praten. Toen Poirot weer binnenkwam
vond hij Jimmy in de zitkamer. Hij stond om zich heen te
kijken.
„Wat doen we nu, monsieur Poirot?" vroeg hij.
„Er is niets meer te doen. Alles is opgelost."
„Wat zegt u nu?"
„Ik weet nu alles."
Jimmy staarde hem met open mond aan.
„Dat flesje?"
„Precies."
Jimmy schudde zijn hoofd.
„Ik begrijp er niets van. Om de een of andere reden bent
u volgens mij niet tevreden met het bewijsmateriaal tegen
die John Fraser, of wie hij ook mag zijn."
„Of wie hij ook mag zijn." herhaalde Poirot zachtjes. „Als
hij bestaat... Het zou me verbazen als er zo iemand was."
„Ik begrijp u niet."
„Hij is een naam... Dat wil zeggen, een naam op een
gemerkte zakdoek."
„En de brief?"
„Heeft u gezien, dat hij in drukletters was geschreven?
Waarom? Ik zal het u zeggen. Een met de hand geschreven
brief kan gemakkelijk aan het schrift herkend worden en
een getypte brief is gemakkelijker te achterhalen, dan u zou
denken. Maar als een echte John Fraser deze brief geschre
ven zou hebben, zou hij zich niet om deze dingen bekom
merd hebben! Nee, die brief werd expres geschreven en in
de zak van de vrouw gestopt. Er bestaat geen John Fraser."
Jimmy keek hem vragend aan.
„En nu kom ik terug op een punt. dat ik al eerder
aangeroerd heb," ging Poirot verder. „Ik heb gezegd dat er
dingen zijn, die in iedere kamer op dezelfde plaats zitten. Ik
gaf drie voorbeelden. Ik zou nog een vierde genoemd kun
nen hebben... De knop van het electrische licht."
Jimmy staarde hem nog steeds onbegrijpend aan. Poirot
ging verder.
„Uw vriend Donovan is niet bij het raam geweest... Hij
kreeg al dat bloed aan zijn hand, omdat hij daarmee de
tafel had aangeraakt. Maar ik vroeg me direct af... Waarom
legde hij zijn hand op tafel? Waarom zocht hij zich tastend
een weg door het duister? Zoals u wel zult weten, bevindt
de knop van het licht zich altijd bij de deur.
(Wordt vervolge!)
Sneller bellen
naar Beverwijk Een plaienbon is altijd raak
Advertentie
DEN HAAG Een nieuw type
telefooncentrale, waarvan Bever
wijk-Noord de primeur heeft gekregen,
maakt sneller telefoneren mogelijk. Bij
deze centrale, die ook met een elektro
nisch geheugen is uitgerust, is
gestreefd naar een combinatie van elek-
tro-mechanische en elektronische ele
menten.
Kan in het oude stelsel twee en een
halve seconde verstrijken voor het ho
ren van de kiestoon, in het nieuwe
stelsel kan dit ten hoogste één seconde
zijn. Verder is de tijd, nodig voor het
instellen van de kiestrap, met 25 a 40
procent verminderd. Ook wordt het
wachten op de bezettoon bekort.
De centrale heeft de lijst van op
aansluiting wachtenden in het lokale
net Beverwijk in één klap opgeheven.
897 aanvaringen door
navigatiefout
UTRECHT In 1964 zijn in ons
land niet minder dan 897 aanvaringen
geregistreerd; in 524 gevallen werd pro
ces-verbaal opgemaakt. Bij deze aanva
ringen zonken of strandden 84 vaartui
gen; 15 personen kwamen om het io-
HAITI Dc cycloon Inez heeft op
Haiti meer dan 5.000 mensen gedood.
Dit zei gisteren de minister van buiten
landse zaken van Haiti. C
de Algemene Vergadering
Horizontaal: 1. korte degen, 4. stad in
Z.H.. 9. tijding, 11. rivier in Duitsland, 12.
plaats in Limo., 16. voorzetsel, 17. muziek
noot, 18. plaats in Drente. 21. verstandig
<barg). 22. nauw. 23. naast. 25.
maanstand, 27. jongensnaam. 28. deel van
een huis, 31. tijding. 32. bij'o. figuur, 34.
bewaarder van een kerk, 35. tussenzetsel.
Vertikaal: 1. lengtemaat (afk), 2.
bastaarduitgang, 3. begerig, 5. biersoort,
6. denkbeeld. 7. boom, 8, bijwoord, 10.
insecteneter, 13. iemand de achting geven
die hem toekomt, 14. plaats in Z.H., 15.
witte populier, 17. vreemde munt, 19.
bouwland. 20. broedplaats v. vogels, 21.
echtgenoot, 24. dikwijls. 26. wijnsoort. 28.
stap, 29. buitenhaven. 30. meisjesnaam,
31. soort onderwijs (afk). 33. staatsbe
drijf (afk).
Oplossing vorige puzzel
Horizontaal: 1. Best - email. 2. repel -
A.D. - de. 3. eren - dadel, 4. deel - eland.
5. An - rendier. 6. Egmond - Ali, 7. Lea -
nest - se, 8. kl - nr - ga - oor. 9. esdoorn
Vertikaal: 1. Breda - elke, 2. eer -
Engels, 3. speer - mand, 4. ten - Leon -
r.o.. 5. Elden - nego. 6. maal - dd - sar. 7.
Adda ia - ton. 8. Ide - Nelson. 9. lel -
Vijf Nederlanders naar
wereldtentoonstelling
MONTREAL Vijf van de duizen-1
den Nederlanders die persoonlijke her
inneringen aan de bevrijding hebben
ingezonden voor het op de wereldten
toonstelling te plaatsen Canada-boek,
zijn gekozen om de opening van het
Nederlandse paviljoen op 18 mei
1967 bij te wonen. Hun namen zijn
nog niet bekend gemaakt. Op en rond
deze „Nederlandse dag" zullen verschei
dene manifestaties plaatsvinden.
Advertentie
FERDNAND
foonmuziek. VPRO: 7.55
dag. meditatie. VAJM
Nieuws. 8.10 Lichte gi_PI
foonmuziek. (820—8.35 Van de
p} Amsterdamse
ruowcKapciw20 Z.O. 135. ge-
varicerd programma. (11.00
Nieuws 12.15 Loon naar wer
ken. lezing. 12.27 Mededelingen
t.b.v. land- en tuinbouw 12.30
Actueel sportnieuws. 13.00
Nieuws. 13.10 Va ra-Varia. 13
Lichte grammofoonmuzU
voor de teenagers. 14 5 Vol
de twintigers. 14.55 Ra-lJo Jazz
Magazine. 15 25 De Utrechtse
Dohtle. klankbeeld. 16 00
Nieuws 16.C2 Radio Jazz Muga-
1625 Oostcuroo-
III. 248 m en FM-ka-
nalen. NCRV: 9.00 Nieuws. 9.02
Orkestraal allerlei (gr). 920
Leger des Hcilsmuzlek. 1020
Nieuws. 1022 Toonkunst 1
allen (gr.). 1020 Lichte gram-
mofoonmuzlek. (1520 Nieuws
12.00 Nieuws. 12.02 Actualitei
ten. reportages en berichten.
13 00 Nieuws. 1322 Platenshow
tienera. 1420 Nieuws.
Velvet voices. 1420 Op
Nieuws.
TF1IVISII
UOilLIN
JeuKI. 17j3-n
