Karei Doorman kostte
totaal 100 miljoen
Honger bedreigt miljoenen
Procluktschappen willen
nieuw systeem van
financiering pensioen
JS Met een AMSpaarbiljet 1966 71 groeit
M uw spaargeld in vier-en-een-half jaar
van f.100.-naar f.135.-
Algemene Bank Nederland
Nieuwe weg Haagsche Schouw
volgende week in gebruik
FRANKRIJK BOUWT AAN
MAMMOET-AUTOWEG
Raambiljetten tegen
duurdere benzine
DONDERDAG 13 OKTOBER
NIEUW SCHIP WAS DUURDER GEWEEST
(Van een onzer redacteuren)
ROTTERDAM In zijn begroting over 1967 heeft minister P. S. J. de Jong meege
deeld dat het vliegkampschip Hr. Ms. Karei Doorman in het begin van het volgende
jaar weer in de vaart wordt gebracht. Op de werf Wilton-Fijenoord zullen dan de
noodzakelijke herstellingen en de gewenste verbeteringen aan de accomodatie zijn uitgevoerd.
Ongeveer een jaar is het
j jchip aan de aktieve dienst
j onttrokken geweest. De di-
j rekte oorzaak tot deze lang
durige onderhoudsbeurt was
j het ontstaan van scheurtjes
in de vier stoomhouders van
j de ketelapparatuur. Lloyds
te Londen meende, dat zij
wel konden worden gelast,
maar de marineleiding oor-
I deelde het juister de stoom
houders volledig te vernieu
wen, vooral om te voorko-
men, dat het personeel het
materiaal onbetrouwbaar
j zou gaan vinden,
j Van de gelegenheid dat
het schip een reparatie on-
derging werd tevens ge
bruik gemaakt de accommo-
I datie te verbeteren. Zo
werden een aantal ruimten
omgebouwd tot lees-, stu
deer- en conversatiezaal, en
werden ook de slaapruim-
I ten geriefelijker ingericht.
VRAGEN
Nadat bekend was ge
worden dat de Karei Door
man naar de werf moest,
werden er in de Tweede
Kamer vragen gesteld over
de kosten. Minister De Jong
antwoordde daarop, dat de
ze nog niet i 2 miljoen zou
den zijn.
Het kostenvraagstuk van de Karei
Doorman is in de loop der jaren nogal
eens in het geding geweest. Het vlieg
kampschip is namelijk een omstreden
schip geworden. De noodzaak het in de
vaart te houden wordt van bepaalde
zijden betwijfeld. Minister De Jong
heeft echter steeds benadrukt, dat het
schip nog altijd van betekenis is in het
geheel van de Navo, en dat het zich
nog in een toestand bevindt, die alle
werkzaamheden eraan verricht, volko
men rechtvaardigt. Tevens heeft hij
niet zo lang geleden meegedeeld, dat
het schip zeker een jaar of zes nog in
dienst zal blijven.
ONRENDABEL
Is de Karei Doorman nu zo onrenda
bel en kostenverslindend als wordt be
weerd? Het vliegkampschip werd in
1948 overgenomen van de Royal Navy
voor de prijs van 27 miljoen. Het was
toen slechts drie jaar in de vaart. Als
HMS Venerable was het in 1945 in
dienst gesteld bij de Britse marine.
Kort daarna vertrok het naar het Ver
re Oosten, waar het echter te laat arri
veerde om aan de gevechtsacties tegen
Programma
wegenfonds
jaar vertraagd
DEN HAAG In een wijziging op de
Wet voor het Rijkswegenfonds wordt
voorgesteld de opcenten op de motorrij
tuigenbelasting te verdubbelen en op 130
te stellen, waarbij het maximum per mo
torrijtuig verschuldigde bedrag over een
tijdvak van een vol jaar van 75 tot 200
wordt verhoogd. Het openbaar ver
is hiervan vrijgesteld.
In een toelichting schrijft minister
Suurhoff dat het uitgestippelde program
ma van het Rijkswegenfonds toch nog
met een jaar zal moeten worden ver
traagd. Zonder de voorgestelde verhogin
gen zou de voltooiing zeker twee jaar
langer duren, terwijl deze vertraging ook
op lange termijn zou doorwerken. En dat
is onaanvaardbaar.
Brenguns in pakhuis
HAARLEM e=De politie heeft hier
in een pakhuis 125 brenguns in beslag
genomen, deel van een partij van 500
die door de domeinen te Soestevberg
waren verkocht. De andere 375 Jiggen
te Utrecht opgeslagen en zullen vermoe
delijk eveneens in beslag worden geno
men. De koopman had de wapens nor
maal gekocht. Ze waren voor de ver
koop onklaar gemaakt.
Japan te kunnen deelnemen. Na terug
keer uit de tropen werd het vlieg
kampschip in dienst opgelegd.
Op 28 mei 1948 werd het aan de
Koninklijke marine overgedragen en
herdoopt in Hr. Ms. Karei Doorman,
naar de schout-bij-nacht, die zich zo
heldhaftig heeft gedragen tijdens de
slag in de Java Zee in de oorlog met
Japan.
CIJFERS
Wat heeft de Karei Doorman sinds
de indienststelling bij de Koninklijke
marine nu aan verbouwing, onderhoud
en reparaties gekost en hoevel tijd is
het schip als gevolg van onderhoud en
reparaties aan de vaart onttrokken ge
weest?
De cijfers zijn: Kosten van de grote
verbouwing op een particuliere werf
ƒ39 miljoen, kosten van het onderhoud
tussen 1948 en eind 1965 ƒ32 miljoen
(waarvan ƒ26 miljoen bij een particu
liere werf en ƒ6 miljoen bij de
rijkswerf) hetgeen betekent, dat de Ka-
rel Doorman van 1948 tot eind 1965
jaarlijks niet meer dan ƒ1.8 miljoen
aan onderhoud heeft gekost.
Verbouwing en onderhoud (inclusief
reparatie) kosten tezamen ƒ71 miljoen.
Rekent men daarbij de koopprijs van
27 miljoen en de jongste reparatie
van 2 miljoen, dan heeft de Karei
Doorman het rijk tot nu toe 100 mil
joen gekost, en voor dat bedrag had
men in 1948 nooit een nieuw vlieg-
dekschip kunnen aanschaffen.
Tot eind 1965 was de Karei Doorman
169 maanden in dienst bij de Konink
lijke marine, en in die periode was het
schip 36 maanden voor onderhoud op
een werf.
(Van onze soc.-econ. redactie)
DEN HAAG De voorzitters
van de produktschappen menen
dat de financiering van de pen
sioenregelingen voor het perso
neel anders moet worden opge
zet, zo kan een einde gemaakt
worden aan de moeilijkheden,
waarvoor alle produktschappen
zich thans gesteld zien omdat zij
jaarlijks grote koopsommen op
brengen als gevolg van de alge
mene loonstijgingen. Zij achten
het noodzakelijk het huidige finan
cieringssysteem te vervangen
door egalisatiepremies, uitge
drukt in een percentage van de
totale pensioengrondslag, waar
van de jaarlijkse betaling ook de
toekomstige back-service" zo
veel mogelijk zal kunnen dekken.
Dit is vandaag meegedeeld in de
openbare bestuursvergadering van het
T 7 v Hebt u al een A.B.N.Spaarbiljet1966/71 genomen
Dit betekent een samengestelde interest van 69 procent per jaar.
Dat is sparen met groeikracht
Folders en nadere inlichtingen bij al onze kantoren.
(Nederlandsche Handel-Maatschappij-DeTwentsche Bank)
produktschap voor groenten en fruit.
Dit produktschap kent thans een rege
ling, waarbij voor de toekomstige
dienstjaren een premie van 15.2 pro
cent van de pensioengrondslag wordt
betaald. Daarvan betaalt de werltne-
5.5. procent en het schap 9 7 pio-
cent. Hiermee is echter niet gedekt ce
verzekering van uit loonstijging voort
vloeiende pensioenverhogingen over de
achterliggende dienstjaren. De dekking
van deze „back-pay" geschiedt door
koopsommen. Een loonsvernoging in
1967 van bijvoorbeeld 5 procent zou
het produktschap een eenmalige koop
som van rond 225.000 kosten.
De reservefondsen, waaruit deze
(jaarlijks terugkerende) koopsommen
tot nu toe werden voldaan, zijn echter
grotendeels uitgeput, zodat de schap
pen tclkenjare voor zware lasten kun
nen komen te staan.
De voorzitters der produktschappen
hebben daarom gezocht naar een finan
cieringssysteem, waarbij de lasten
meer gelijkmatig worden gespreid.
Daarbij zou invoering van een zgn. ega
lisatiepremie een oplossing kunnen
25 procent
Indien wordt uitgegaan van een jaar
lijkse loonstijging van 5 procent, zou
invoering van dit systeem voor het pro
duktschap neerkomen op een jaarlijkse
I bijdrage in de totale premie (voor
koopsommen en toekomstige dienstja
ren) van 28 procent van de pensioen
grondslag. Daarmee zou dan voor 1967
335.000 gemoeid zijn.
Indien in enig jaar de loonstijging
geringer zou zijn dan het aangenomen!
percentage, zou bij de pensioenstich-
ting uit de „teveel" betaalde premie:
een fonds kunnen worden gevormd,,
waaruit bij latere overschrijdingen vanj
het percentage kan worden geput, j
Voorts zou een deel van de benodigde
premie kunnen worden gefinancierd
uit de rentewinst, zodat al met al een,
bijdrage van ca. 25 procent van de1
pensioengrondslag kan worden vol-|
staan, hetgeen voor 1967 zou neerkomen
op ca. f300.000.
Langs deze weg worden al te grote i
schommelingen en onverwachte grote I
lasten vermeden.
Hogere OB niet Voedselproductie kan groei van
aan datum binden
(Van onze parlementsredactie»
DEN HAG De PvdA.-fractie in de
Tweede Kamer heeft er niets tegen als
I in het wetsontwerp tot verhoging van
de omzetbelasting geen datum wordt ge
noemd. Dit zei de financiële expert van
de fractie, drs. Peschar. vanmiddag bij
de voortzetting van het Kamerdebat over
de begroting-1967
Hij wees erop. dat over een jaar de
situatie best zo kan zijn, dat eerder ver-
lichting dan verhoging van de omzet
belasting nodig is. Om die reden is het
beter de hogere omzetbelasting niet aan
een datum te binden maar wel uitdruk-
I kelijk te bepalen, dat een verhoging niet
yüór 1 januari 1968 mag ingaan,
j A.R.-fractieleider Roolvlnk heeft
gisteren voor gepleit de verhoging
de O.B. gedeeltelijk al in 1967 in
voeren, om de dekking over dat jaar te
Vergroten.
de mensheid niet bijhouden
ROME In 1965 is de wereld
bevolking met 70 miljoen mensen
toegenomen, maar de voedsel-
produktie is niet gestegen. Vol
gens de voedsel- en landbouw
organisatie van de Verenigde Na
ties betekent dit, dat er voor
ieder gemiddeld twee procent
minder voedsel beschikbaar was.
Als de wereldbevolking in dit tempo nisatie dat de Amerikaanse tarwepro-
blijft groeien, zal de kloof tussen de duktie het komende jaar zeven procent
bevolking en de voedsclproduktie nogzal achterblijven bij de opbrengst van
breder worden. De mensheid is hier- dit jaar. De grote graanexporten naar
mee op weg naar de ernstigste honger-Rusland en China hebben nadelige in-
perlode uit de geschiedenis. vloeden op het vormen van een reserve-
In die delen vah de wereld waar de voorraad,
ondervoeding reeds de ernstigste vorm De voedselorganisatie ziet de toe-
aanneemt, is de voedselproduktie in komst zo triest in omdat de produktie-
sterke mate teruggelopen. De Noord- vermindering niet optreedt in een tijd
amerikaanse graanoverschotten zijn lot van overvloed, maar in een periode
het laagste peil gedaald van de laatste waarin de produktip de groeiende we
tten jaar. Bovendien verwacht de orga-|reldbevolking niet kan bijhouden.
KNELPUNT
VERDWIJNT
(Van onze verkeersredacteur)
Het verkeer van Amsterdam
naar Den Haag zal van dinsdag
af gebruik kunnen maken van
een 3,5 km lang stuk gloed
nieuwe weg in rijksweg 4: het
gedeelte tussen Ooegstgeest en
Maaldrift. Een dag later zal
er ook voor het verkeer ko
mend uit Den Haag vrij baan
worden gegeven.
Een berucht geworden „flesse-
hals" zal ermee zijn opgeruimd.
Want een knelpunt was het oude
weggedeelte bij de Haagsche
Schouw. De Brug over de Oude
Rijn (in 1925 gebouwd) bleek al ja
ren niet meer in staat de verkeers
stroom vlot door te laten. En ook de
kilometers weg ervoor en erna wa
ren niet meer in staat de verkeers-
het etiket autosnelweg te geven.
Verstoppingen en botsingen kwa
men er vrijwel dagelijks voor.
De nieuwe weg, die 13,5 miljoen
gulden heeft gekost, snijdt de
gehele hinderlijke bocht in de oude
„vier" af en heeft geen enkel knel
punt, want voor de oude ophaalbrug
is een nieuwe brede brug in de
plaats gekomen. Ook de weg is aan
zienlijk breder. Hij bestaat uit twee
banen met elk twee 3,50 meter bre-
Periscoop op auto
voor caravanners
De autoperiscoop (speciaal
bestemd voor caravan-rijders), die
enkele jaren geleden onder de naam
Retrovisor in Engeland werd
geïntroduceerd, wordt ook op l>et
continent geïmporteerd. Het appa
raat, dat 110 gulden kost, wordt bo
ven de voorruit op het dak van de
auto gemonteerd en stelt de automo
bilist in staat door de ruiten van
zijn caravan heen het achter hem
komende verkeer in de gaten te hou
den. De dode hoeken worden er ech
ter niet door weggenomen, zodat
met dit apparaat de noodzaak vpn
de rijstroken, een ruim 3 meter bre
de vluchtstrook, terwijl langs de
vangrail een 75 cm brede klinker-
strook en een 60 cm brede slip-
stroot van asfalt zijn aangebracht.
Een gedeelte bestaat zelfs uit
tweemaal drie stroken: het stuk tus
sen het Rijnzicht-viaduct bij Oegst-
geest en de in aanbouw zijnde in
valsweg naar Leiden. Deze weg zal
volgend jaar in gebruik worden ge
nomen. Voorlopig zullen Leidse auto
mobilisten dus nog gebruik moeten
maken van de oude weg, die in de
toekomst slechts bestemd zal zijn
voor fietsers en langzaam verkeer.
AFBRAAK
Zodra de Leidse invalsweg gereed
is, zal de beruchte bocht van het
nooit afgebouwde viaduct tot aan
het nieuwe universiteitsgebouw wor
den afgebroken. Het viaduct werd
in 1940 gebouwd als begin van een
weg, die rijksweg 4 zou moeten ver
binden met de toen al op papier
staande rijksweg 4a (Burger
veen-Voorburg), maar de Duitsers
verhinderden de aanleg.
Hoewel de 4a er inmiddels is geko
men, zal het viaduct toch worden
FOTO BOVEN:
Het begin van het nieuwe weg
gedeelte (aan de Haagse kant).
De rechtse weg is de thans in ge
bruik zijnde, die straks alleen
voor fietsers en langzaam ver
keer bestemd zal zijn. Links de
nieuwe weg: nu nog afgezet met
tonnetjes, maar volgende week
vrijgegeven. Althans voor het
verkeer uit Amsterdam. De an
dere helft zal over enkele maan
den in gebruik worden genomen.
afgebroken: de plannen voor de ver
bindingsweg zijn gewijzigd. Hij
komt niet langs Leiden te lopen,
maar langs Voorschoten. Dat zal ech
ter nog wel jaren duren.
Als de plannen doorgaan zal
Frankrijk in 1970 een „mammoet-au
toweg" hebben van 1800 km lengte:
een weg van de Belgische grens
rechtstreeks naar de Middellandse
Zee. Slechts door de toekomstige au
toweg van Noord-Italië naar Sicilië
zal hij in lengte worden overtrof
fen.
De nieuwe weg maakt deel uit
van een groots opgezet wegenplan,
waarmee Frankrijk de achterstand
op net gebied van snelwegen snel
hoopt in te halen.
Op het ogenblik is nog maar 800
km klaar (ter vergelijking:
Duitsland heeft 4000 km autoweg,
Nederland 800), maar over negen
jaar hoopt men 3600 km gereed te
hebben.
Een streven, dat door de 10 mil
joen Franse automobilisten en de
miljoenen buitenlandse vakantiegan
gers zal worden toegejuicht Want
Tussen de grote steden bestaat
nog geen enkele snelweg. Men is nog
niet verder gekomen dan verspreid
liggende trajecten. Waar deze ge
reed zijn, toont het kaartje aan.
Om spoed te maken met de plan
nen heeft de regering dit jaar 1
miljard gulden op tafel gebracht: 30
procent meer dan in 1965. En voor
de komende jaren zullen dergelijke
of grotere bedragen worden ge
ïnvesteerd, voor welk doel staata-
leningen worden uitgeschreven.
VAN BELGIË TOT SPANJE'
ONTWORPEN FRANSE AUTOSNELWEGEN
De golf van kritiek op de plannen tot verhoging van de
benzineaccijns en de motorrijtuigenbelasting om een overge
bleven gat van 190 miljoen gulden in de staatsbegroting op te
vullen, houdt aan. Thans is ook de Bond van automobiel-,
garage- en aanverwante bedrijven, in de pen geklommen. Aan
zijn leden heeft de BOVAG raambiljetten gestuurd met een
grote gulden erop en de berekening, dat van die (benzine) gulden
nü al 33 cent naar de belasting gaat. De bond roept zijn leden
op tot krachtig verzet tegen de plannen om daar nog eens vier
cent bovenop te doen.
De ANWB komt in zijn Autokam
pioen op het onderwerp terug in
een wat sarcastisch gesteld artikel
onder de kop „Alstublieft, de reke
ning!" Men rekent uit. dat de wegge
bruikers zonder de nieuwe wet ko
mend jaar 98 miljoen gulden aan
weggeld zouden opbrengen. Door de
opcenten te verdubbelen het zijn
wel „optientjes" geworden wordt
dit bedrag ineens op 205 miljoen
gebracht. Van de vroegere verhou-
Eerste anti-
slip-auto
Jensen, een van de kleinere Britse
autofabrieken, heeft een nieuwe
(vier persoons)-wagen op de markt
gebracht, die wordt aangeprezen als
de eerste anti slip-auto. De topsnel
heid bedraagt 200 km per uur, de
prijs 53.000 gulden(!).
De auto heeft aandrijving op alle
vier wielen en het differentieel is
zodanig geconstrueerd, dat onder
geen enkele omstandigheid een van
de wielen of een van de paren wie
len kan slippen of bij zwaar rem
men blokkeren.
Het geheim van het anti-slip-sys
teem is dat de rem automatisch
wordt ontkoppeld zodra een wiel
blokkeert. Hetzelfde systeem wordt
toegepast bij vliegtuigen, zodat ze
ook op een gladde baan zonder slip
pen kunnen landen.
Het af- en aanslaan van de rem
men is niet te merken voor de
bestuurder. Volgens de fabriek stopt
de wagen op tweederde van de nor
male remafstand.
Het acceleratievermogen js groot:
een snelheid van 160 km wordt in
minder dan 20 seconden bereikt.
De vierwiel-aandrijving is een
ontwerp van de overleden trac-
tor-mlljnnalr Harry Ferguson.
ding rijk-weggebruiker is dus geen
sprake meer. Leverde het rijk in
1965 nog 190 miljoen aan het we
genfonds en de weggebruiker 75 mil
joen. thans is die verhouding 247
miljoen-205 miljoen. Daardoor is de
fondskas wel op 452 mlijoen ge
bracht (in 1965 nog 264 miljoen),
maar de 1,6 miljoen weggebruikers
wordt er wel een zware last' mee
opgelegd.
De weg over de Gotthard na
dert zijn voltooiing. Wat voor vele
automobilisten een niet zonder ge
vaar te nemen barrière was. zal
straks waarschijnlijk juli vol
gend jaar zijn veranderd in een
moderne en brede verkeersweg. De
maximum helling zal niet meer dan
7 procent bedragen (was 10 procent)
en het aantal scherpe bochten is
teruggebracht tot drie (was 25). Op
de foto een gedeelte van de berg
weg, dat thans in gebruik is.
Proeven niet rode
trottoirbanden
Om voetgangers ervan te weerhou- r
den buiten de zebra's de straat over
te steken (oorzaak van vele ongeluk
ken) neemt het Londense gemeente
bestuur in het centrum een proef
met rode trottoirbanden.
Iedereen die overdag de rode
streep overschrijdt, kan worden be
keurd. De „bobbies" zullen voorlo
pig volstaan met „een beleefde
waarschuwing.
