Goede oude tijd
was machteloos
DAM-
RUBRIEK
ZATERDAG 1 OKTOBER 1066
GENEESMIDDELENINDUSTRIE
BLOEIT PAS KWART EEUW
(Van een onzer verslaggeefsters)
VfOOR slechts vier procent van het totale geneesmiddelenpakket mag reclame
worden gemaakt, en op deze reclame wordt dan nog toezicht gehouden door
een groep onafhankelijke deskundigen, verenigd in de Keuringsraad openlijke aan
prijzing geneesmiddelen en geneeswijzen. Zesennegentig procent van de genees
middelen is dus voor het publiek geen gemeengoed en wordt uitsluitend op recept
of bij de apotheek verkocht. Een groot deel van deze 96 procent wordt door Neder
land voor zijn rekening genomen, dat de zesde plaats inneemt op de wereldranglijst
van landen die geneesmiddelen exporteren. De 76 farmaceutische fabrieken in ons
land bereiken een gezamenlijke omzet van 583.3 miljoen gulden per jaar. Ongeveer
40 procent daarvan is te danken aan de afzet in eigen land; 60 procent aan de
export.
Fabriekscomplex van Organon in Oss
In Nederland was een van de toe te schrijven aan de ontwikke-
Werk voor
11.000
mensen
De farmaceutische industrie
biedt werkgelegenheid aan 11.000
mensen, van wie minder dan de
helft betrokken is bij de directe
produktie. Het grootste deel
werkt In de staf. de researchafde
lingen. de technische ontwikke-
lingsafdelingen en de administra
tie. In de Nederlandse vereniging
van fabrikanten van farmaceu
tische produkten Nepropharm
hebben ilch 28 bedrijven vere
nigd. Zij nemen 80 pet. van de
produktie en ruim 90 pet. van de
geneesmiddelenexport voor hun
rekening en besteden jaarlijks on
geveer 23 miljoen gulden aan
research. Dat wil zeggen dat een
bedrijfstak, die nog geen één pro
cent van de industriële be
roepsbevolking omvat, verant
woordelijk is voor ruim zeven
procent van alle in Nederland
voor industriële ondernemingen
verrichte research.
Dat is niet mis als men be
denkt dat de Nederlandse farma
ceutische industrie eigenlijk in
7.eer korte tijd is ontstaan en tot
bloei gekomen. Wel zijn in de
geschiedenis van de farmaceu
tische industrie de oudste onder
nemingen in Europa te vinden,
die voortkwamen of wel uit apo
theken. of uit de chemische, met
name de kleurstoffenindustrie.
lands-Indië (Amsterdamse Chini- deel in laboratoria van de farma-
nefabriek - 1881). In 1900 ceutische industrie. In sommige tisch gemaakt Hieruit ontstaan
ontstond in Amsterdam de Neder- gevallen vormden natuurlijke geneesmiddelen die vaak minder
landse Cocaine Fabriek. In het grondstoffen hiervoor de basis, bijwerkingen hebben
begin - 1kgj1-
dekte
dat uit de alvleesklier van paar
den en runderen insuline kan
worden gemaakt en dat was het
begin van Organon N.V. Dr. J.
W. R. Everse, arts. medisch ad
viseur van de directie van Orga
non N.V., zegt over de ontwikke
ling van geneesmiddelen in de
laatste vijftig jaar maar vooral
in de laatste vijfentwintig jaar:
..Op dit gebied is er een goede
oude tijd. De goede oude tijd be
tekende praktisch gesproken
longontsteking, tuberculose en le
pra. Het betekende dat vaak een
eenvoudige operatie goed geluk
te. maar dat de patiënt aan com
plicaties, zoals infecties en hart
en vaatstoffen overleed. De goe
de, oude tijd betekende zelden of
nooit uitkomst bij ongewilde kin
derloosheid. betekende hopen op
spontane tijdelijke stilstand of
schijnbare verbetering bij bloed
ziekten, en bij ziekten van klie
ren met inwendige secretie zoals
suikerziekte, ziekten va n de
schildklier, van de bijnieren, van
de geslachtsklieren. Zij beteken
de overvolle krankzinnigenge
stichten in Amerika nam de
bouw van deze inrichtingen sterk
af na de uitvindingen op ge
neeskundig gebied En dan be
tekende de goede oude tijd voor
vele echtparen geen acceptabele
geboortenregeling."
plastic beklede bak vallet
komen de chemici, de apothe
kers. de farmacologen en de bac
teriologen in touw. Vaak blijkt
dan dat de stoffen niet voldoen
en moeten worden afgewezen.
Wordt een stof doorgelaten, dan
worden er uitgebreide dierproe
ven genomen. Er wordt nagegaan
hoe het lichaam reageert, wat de
hoogste dosis is die de dieren
kunnen verdragen, wat de bij
verschijnselen zijn en wat de ge
volgen zijn voor de nog ongebo
ren vrucht. Als dit onderzoek be
vredigend afloopt „gaat men de
kliniek in". In dat geval moet de
farmaceutische hoofdinspecteur
van de volksgezondheid op de
hoogte worden gesteld.
Bijwerkingen
Bij toediening van het prepa
raat aan de mens kan alsnog blij
ken dat het geneesmiddel niet of
onvoldoende is, of dat er bijwer
kingen optreden die bij dieren
niet werden waargenomen. Sla
gen ook deze proeven, dan gaat
men in het groot fabriceren en
dat is eigenlijk het grootste expe
riment. want pas op de massa
kan men zien hoe de werking
van het geneesmiddel is. Na de
softenon-tragedie hebben alle far
maceutische industrieën nauwlet
tender acht geslagen op de wer
king van het preparaat op de
ongeboren vrucht. Wat de
LSD-af faire betreft: dit ge
neesmiddel werd door een Duitse
fabriek gemaakt, die het slechts
in beperkte hoeveelheden aflever
de. Het middel is echter tamelijk
gemakkelijk na te maken en dit
is in vele gevallen gebeurd. De
fabriek maakt het middel niet
meer. Toch mag het vreemd wor
den genoemd dat dergelijke ge
vallen voorkomen als men weet
dat voor het produkt in de han
del wordt gebracht lijvige docu
menten moeten worden gezonden
naar de hoofdinspectie van de
volksgezondheid, dat het college
ter beoordeling van verpakte ge
neesmiddelen het produkt pas in
het register inschrijft als het tot
de conclusie komt dat „het ge
neesmiddel, naar redelijkerwijze
mag worden aangenomen, de aan
geprezen werking bezit en niet
schadelijk is voor de gezondheid
bij gebruik overeenkomstig het
voorschrift op of gevoegd bij de
verpakking". Daarna kunnen
artsen en apothekers worden
voorgelicht en dan begint de ver-
Opruimen
Bij de toepassing van het ge
neesmiddel heeft de vrouw des
huizes een belangrijke taak: zij
zal erop moeten toezien dat de
juiste geneesmiddelen op het
juiste tijdstip, op de juiste ma
nier worden ingenomen. Even be
langrijk is het opruimen van de
geneesmiddelen, nadat de arts
heeft aangeraden met de kuur te
stoppen. De geneesmiddelen moe
ten dan direct door het toilet
worden gespoeld. Alleen de arts
kan beslissen of de kuur
moet worden opgenomen. Alleen
de middelen die zonder recept
bij de drogist te krijgen zijn, mo
gen zelf worden toegepast. Er
zijn vuistregels voor de leek bij
de omgang met geneesmiddelen
samengesteld, die door vele dro
gisten aan hun klanten ter
beschikking worden gesteld.
PUZZEL VAN DE WEEN
Kruiswoord - puzzel
Horizontaal: 1. ook. 6.
■RtnpMRBi waarde heer (afk.
voegwoord. 22. voornaamw., 23. niersteen, 28. vruchten. 29. overdracht
van een wissel, 30. begrip, 32. graafschap in Engeland. 33 en omstre
ken «afk.). 34. oude lengtemaat. 36. biersoort, 37. voornaamw.. 38 meis
jesnaam. 39. opening geschoten in een muur. 41. zwemvogel. 43. mu
zieknoot. 44 op geen plaats. 45 nevenschikkend voegwoord. 47.
achterste stuk van loet roer. 49. puntje. 52. voorzetsel. 54. koning van
Basan. 55. nauw. 57. voegwoord. 58. term bij het boksen <afk.), 59.
spijskaart. 61. volk uit de oudheid. 63. zwakke. 65. vis, 67 ergens kam
peren. 69. oude lengtemaat. 70. lidwoord. 71 vod, 73. Nederlands ge
zag <afk.). 74. voornaamw.. 75 ham «Vlaams», 77. dwang. 79. bewaar
der van een kerk. 80 plaats in N. Brab
Vertikaal: 2. landbouwwerktuig. 3. transport. 4 einde, 5. schcik.
element «afk.». 7 muzieknoot. 8. levenslucht. 9. plaats in België, 10.
emeritus «afk 11. plaats in Limburg. 13. als 69 hor,. 15. plaats In
Z. Frankrijk. 17 drietal, 19. lelieachtig gewas. 20. rustig, 22. stad in
Belgie. 24 slede. 25. voegwoord. 27. oriënt expresse "afk.). 28. voor
zetsel. 31 fel plagend, 35 buigzaam. 37 gebaar. 39. hijswerktuig. 40
zware zoete wijn. 41. zijtak Donau. 42 los omhulsel. 46 water in
N' Brab.. 48. plaats in Frankrijk. 50. rechtschapen. 51. plaats in Utrecht.
53 bakt men brood van. 55 verdikking der opperhuid. 56. algemeen
ruilmiddel. 58. dwergvalk. 60 scheik element «afk), 81 familielid.
62. deel van een ontkenning «Fr.>. 64. bijwoord, 66. kledingstuk. 68
soort van antilope. 72. rund. 75. uitroep. 76. per expresse «afk.». 77
muzieknoot. 78. meisjesnaam
Dag nichten en neven.
Hoe maken jullie het allemaal? Zijn alle
zieken weer beter? Jullie hebt goed je best
gedaan met schrijven hoor! Hebben we fijn
van de zon genoten en zijn we nog een klein
beetje bruin geworden?
Ja, belofte maakt schuld, meisjes en jongens.
Tante Jos heeft de vorige keer beloofd dat er
een patroontje voor Barbie, Midge of hoe ze
wel heten mag. in ons hoekje zou komen. Jul
lie weten nog wel dat we vóór de grote vakan
tie een mutsje in ons hoekje hebben gehad. VVe
gaan er nu eens een mooie warme mantel bij
maken. Als het straks winter is heeft ze vast
geen kou. Het is een opstaande kraag, leuk
hoor! Jammer genoeg kon de afbeelding niet
geplaatst worden. Wel zien we het gezin
Barbie, Ken en Skipper keurig uitgedost.
Hebben we al gezien hoe alles mooi wordt
buiten? De herfstkleuren komen al te voor
schijn. In de bossen is het nu wel erg mooi
hoor! Maar je hoeft niet altijd in de bossen
te zijn. In de parken en in de tuinen is het ook prachtig. i
Mooie grote chrysanten heb ik gezien en „hele" grote zonne
bloemen.
Nu heeft tante Jos nog een vraag aan jullie. Zullen we eens
een mooie kaart sturen naar Martin Hordijk? Hij ligt al een jaar
ziek en is nog steeds niet beter. Zijn adres is Nassaustraat 1
Poortugaal. Wat zal hij het fijn vinden als de post zo'n „heleboel"
kaarten voor hem brengt. Niet vergeten hoor! Misschien helpt
het wel een beetje dat hij weer gauw beter wordt.
iiniiiiiiiiiiiig!
Voor we nu verder gaan kij
ken we eerst eens even naar
de oplossing van de puzzel.
Vertikaal lezen we (van bo
ven naar beneden) robot, sol
daat, kroon, slak. naam en roei
spaan.
Horizontaal staat er: roos, rol,
potlood, lantaarn, kaas, drie,
knoop en kraai.
De prijzen krijgen thuisge
stuurd Marianne Aling Den
Haag en Josje Bouman Rijs
wijk.
'LOSSING VAN DE
/ORIGE PUZZEL
Horizontaal: 1 Best 4. akant
8. pose. 12. ore. 13. smaad, 14. ka
bel 15 e.k.. 16 kiosk. 17 pat18.
ma. 19 rek 21 me«. 22. wit, 24.
rib. 26. regel. 28 bas. 31. pos. 33.
lol. 34. Borne, 36. re. 38. lis. 40
lamoen. 41. aga. 43. Nemesis. 44.
erg. 45. marron, 47 sik. 49. te.
50. Aaron. 51. tin. 53. sof, 55. las.
7. nd.. 8. pat., 9. Ob. 10. sem.. 11.
elan. 13. sim. 14. kat 17. pil. 20
kip. 22. wel. 23. Garoe. 25. bol. 27.
gobelin. 28. bom. 29. snert. 30. dra
ma. 32. Sinon. 34. basis, 35. engel.
37. egaal. 39 sen. 40. lis. 42. Arras.
46. ros. 48. kol. 51. top. 52. nestor.
54 fee. 56. kit. 57 Niers. 59. Ge
nua. 60. gast 61. sok. 63 met 65.
mals. 67 ane, 68. ben. 69. spa. 72.
Ee. 73. sa. 74 ga
INZENDINGEN
Inzendingen worden voor don
derdag a.s. op ons bureau ver
wacht. Oplossingen mogen uit
sluitend op een briefkaart wor
den geschreven. In de linker
bovenhoek vermelden: „Puzzel
oplossing" Er zj)n drie prijzen:
een van 5— en twee van
ƒ2.50
Anneke de Hoog. Anja v. d.
Meer en Ada v. d. Wel van
harte gefeliciteerd met jullie
verjaardag van de nichten
Nu krijgen de brieven een
beurt.
Jij had de brief verkeerd ge
adresseerd. Marian Aling Den
Haag. Niet meer doen hoor! Het
adres is Parkstraat 22. Was jij
tante Jos niet een klein beetje
aan het vergeten? Fijn dat ik
nu weer een brief van jou
kreeg. Jij bent wel aan het loge
ren geweest hoor! Prachtig dat
jij zo bruin bent geworden. Hoe
gaat het op school? Leuk hoor,
picknicken. Volgende keer ver
wacht ik echt weer een lange
brief van jou hoor!
Hoe was het op jouw verjaar
dag Hans Benard Poeldijk? Je
schrijft er niets over. Zijn je
vrienden nog geweest? Wil je
de volgende keer nog even pre
cies je geboortedatum opgeven?
AUemensen jij moet ver weg
hoor om te gaan zwemmen. Hoe
lang is het rijden naar Vlaar-
dingen? Gelukkig dat de brand
gauw werd geblust. Is het giste
ren groot feest geweest en had
Jij mooie slingers gemaakt""
Jammer dat jij niets schreef
Betty Biesheuvel Den Haag.
Vind je het echt zo moeilijk?
Nee toch? Volgende keer beter
Wat heb jij van de taptoe
genoten Peter Binnendijk
Naaldwijk. Dat was een latertje
hoor! Ja, als je later knap wilt
worden dan moet je natuurlijk
erg veel leren hoor! Goed je I
best maar doen. Peter! Hebben
jullie met alle kinderen drui
ven gegeten. Dat was een fijne
traktatie hoor!
Ook jij mag een nichtje wor
den Josje Bouman Rijswijk.
Hartelijk welkom bij de nich
ten en neven hoor! Wanneer
ben jij jarig? Schrijf je dat de
volgende keer? Geweldig dat
jouw opa nog zo'n verre reis
gaat maken. Zou jij wel meewil-
Wil jij een neefje worden
Henk Bouwmeester Noordwljk?
Ik verwacht dan de volgende
keer een lange brief van jou.
Het is helemaal niet moeilijk.
Probeer het maar eens.
Schrijven jullie voortaan als
I je letter aan de beurt is Gerda
en Ria Bracht? Gaan jullie tan
te Jos vergeten? Volgende keer
verwacht ik echt een lange brief
van jullie hoor!
Prachtig dat jouw tante zo'n
lief klein babytje heeft gekre
gen Marianne Cosman Den-
Haag. Heb je het al eens even
tjes mogen vasthouden? Wordt
het olifantje mooi? Welk kleur
is het? Leuk, dat je zoveel
m<x>is van de eikels hebt ge
maakt. Mmmm, wat hebben jul
lie gesmuld van de druiven.
Krijg jij orgelles? Heb jij al
een mooie naam bedacht voor
het hondje van oma en opa?
Allemensen wat heb jij veel
noten geplukt Nicolet Christi-
aanse. Wassenaar. Waren ze lek
ker? Heb je al veel eikeltjs
gevonden? Wat zal jij veel
mooie bladeren kunnen vinden.
Ze vallen er echt nu allemaal
af. Je schreef niets over
oma-geit. Ze leeft toch nog
wel?
DE SCHOORSTEENVEGER
Shoorsteenveger. zwarte
Laat eens zien hoe je vegen
Klim met gemak,
Hoog op het dak,
Gooi dat roet maar in je zak.
Een leuk versje hoor!
Geweldig dat jij ai zo goed
leert timmeren Johannes
Christiaanse Wassenaar. Wordt
het boekenplankje mooi? Hoe is
het met de kanalen? Gaat het
goed op school? Wat zal jij nu
alle kleurenpracht buiten
dat jij geschreven hebt Jan
Dam Monster. Hoe komt dat? Jij
was tante Jos echt een klein beet
je vergeten. Niet meer doen
hoor! Jij boft maar dat je een
voetbalspel kreeg. Heb je het nu
al goed geleerd? Prachtig dat jul
lie de hond weer hebt gevonden.
Heeft hij nog geen naam? Je
als je letter t
Hartelijk welkom bij de nichten
en neven. Leuk dat jij een twee
lingbroertje hebt. In welke klas
voor het versje hoor!
Jammer dat jij niets schreef
Joke Dekker Scheveningcn. Zo
moeilijk is het toch niet? Volgen
de keer verwacht ik echt een
lange brief van jou hoor!
Bea Dinkclman Lelden. De
lop was ook niet goed geadres
seerd. Fijn dat je het nu beter
hebt gedaan. Geweldig dat jij
zo'n klem lief broertje hebt ge
kregen. 'k Geloof best dat jij na
zoveel broers nu graag eens een
zusje had. Mag je het ook wei
eens helpen? Hoe gaat het op
school? Wacht je niet meer zo
lang met schrijven?
dat nu voor een
wonderlijke puz
zel. Maar dat is
het helemaal niet
We zien op deze
tekening 12 plaat
jes waarop aller
lei verschillende
voorwerpen staan.
Nu is het de be
doeling dat we uit
de namen van de
ze afbeeldingen
dierennamen vor
men. Tante Jos
zal jullie een
klein beetje hel
pen. Op het eerste
plaatje zien we
een koets. Daar
rit het woordje
koe in. Zo gaar
we ze allemaal
oplossen.
De oplossing
moeten we inzen
den vóór dinsdag
4 oktober.
We hebben hiervoor nodig 40
a 50 gram wol. haaknaald no. 3
en 6 kleine knoopjes.
We gaan met het rugpand be
ginnen.
Opzetten 16 lossen. We ha
ken hierop vasten tot het werk
je 12 cm. lang is. Voor de rag-
lan haken we aan het begin en
eind van de volgende toer 1
vaste minder dan 1 toer overha-
ken. Deze twee toeren herha
len tot er nog 10 steken over
zijn. We gaan dan aan het be
gin en eind van elke toer 1
steek minder haken tot er nog
6 steken over zijn. Draad afbre-
Linkervoorpand
12 lossen opzetten, daarom
12 cm. vaste haken. De raglan
precies haken als het rugpand.
Als er nog 7 steken over zijn
aan de rechterkant, 4 steken
niet meer meehaken. Doorha
ken tot alle steken op zijn.
Rechtervoorpand
Moet precies worden gehaakt
als het linkervoorpand maar
dan in tegengestelde richting.
Als het werk 8 cm. hoog is
gaan we de knoopsgaten ma
ken. We haken eerst 2 steken
dan 1 losse, 1 vaste van de
vorige toer overslaan en dan
de toer uithaken. In de volgen
de toer om de lossen van de
vorige toer 1 vaste haken. Deze
knoopsgaten nog tweemaal her
halen steeds met een afstand
van 4 cm.
Mouwen
10 lossen opzetten en 6 toe
ren vasten haken. Dan moeten
we aan het begin en eind van
elke toer 1 steek meerderen.
Als het werk 7 cm. hoog is
moet de raglan gehaakt wor
den als bij het rugpand.
Rugceintuur
18 lossen opzetten en 1 toer
vasten haken. Draad afbreken
en 7^i cm. vanaf de onderkant
aan de zijnaden naaien.
kaar naaien. Langs de hals ha
ken we drie toeren vasten voor
de kraag te beginnen vier ste
ken van de sluitkant. De beide
kanten laten we dus vrij.
Knoopjes aanzetten en knoops
gaten omwerken en onze mooie
mantel is klaar.
Sterkte ermee hoor.' Jullie
schrijven maar of het allemaal
is gelukt.
kom bij de nichten
hoor! Heb j'j nog zusjes en broer
tjes? Wat zal jij nu nog van de
duinen kunnen genieten met het
mooie weer. Fijn hoor! Hartelijk
bedankt voor je mooie versje.
Als er plaats is komt het natuur
lijk in ons hoekje hoor!
Dat was maar een rare voetbal
wedstrijd dat er geen eens stre
pen op het veld waren gemaakt,
Marjo van Duin Noordwljk.
Grappig dat jouw vader keeper
was. Ging het allemaal wel
goed? Is jouw jurk mooi gewor
den? Wat zal jij deftig zijn. Had
je de vorige keer geen tijd om te
schrijven0 Volgende keer niet
vergeten hoor!
Meisjes en jongens de brieven
bus is helemaal leeg. Zorgen jul
lie voor een volle? De letters V
t/m K zijn aan de beurt. Veel
sterkte hoor en tot dc volgende
'4+t i
