STRIJD DUURT AU
40 JAAR
Mr. Jonkman diende zijn land op
vele belangrijke posten
Tweedelig
badpak
verboden
NEDERLANDS GEZIN THUIS
Autosleutels aandenken
ramp veerboot
Meer patrouilles
langs de muur
Mihajlof
voorlopig
ijheid
in vri
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1966
Niet Chroesjtsjef
is schuldig aan
conflict-situatie
Rusland en China;
Stalin en Mao
gezworen vijanden:
(Van een onzer redacteuren)
De tegenstelling tussen de Russische en de Chinese communisten
is al van heel oude datum. Zij dateert niet van 1950, toen Mao
Tse-toeng trachtte zijn positie tegenover de Sowjetunie te ver
sterken. Zelfs is zij niet ontstaan na de ontluistering van Stalin,
waarover we in een vorig artikel reeds uitvoerig schreven; want
Stalin en Mao waren in 1926 al gezworen vijanden.
Van dat jaar af probeerde de Russische dictator de Chinese com
munistische leider uit diens overheersende positie te verdringen.
Deze pogingen hielden niet op, toen Mao's rode leger het gehele
Chinese vasteland had veroverd.
Stalin heeft er niet alleen naar den worden. Het was niet in het be-
gestreefd, Mao Tse-toeng uit diens lang van de Sowjetunie. dat dit
leidende positie te dringen. Hij heeft laatste zou gebeuren. Uit de vroegste
ook getracht te voorkomen, dat de geschriften van Mao was gebleken,
communisten in China de baas zou- dat hij via het platteland China on
der communistische overheersing wil
de brengen. Met zijn „grote mars" in
de dertiger jaren bewees hij al, dat
zijn troepen tot grote dingen in staat
Bisschop Pike
Die bisschop Pike vind ik een ont-
aglijk dom mens. Alsof de wereld
;rop vooruit zou gaan als bisschop
?ike het bestaan van God zou kunnen
;imi^evest'gen- Voor iedereen, die er de
t af?en voor °Pen heeft, is God dage
lijks zicht- en waarneembaar. Als je
n de ogen kijkt van een tweejarige
[reumes, als je een vriendelijk woord
Dntvangt van mensen die van je hou-
_g«| W en ga zo maar door. De arme
1 'ike stelt zich op één lijn met een
,r nobistisch ruimtevaarder,
■i 1
paard getild kind-artiest Wat een
rrogantie om niet met stille trom uit
iet openbare leven te verdwijnen,
de wereldpers te
'bjaoei
j 'aar
Het doet me denken aan de kikker,
het „hele" weiland al was doorge-
:<4uppeld, trots tegen een rietstengel
ging staan en luidkeels kwaakte:
ïzui om die oude vrouwenpraatjes
onze moeders en grootmoeders te
'""n die zeggen, dat er een ooie-
:ou bestaan. IK heb er in mijn
ven nog niet één gezien." Hap, zei
en de ooievaar, want toevallig was
ie ene stengel geen stengel.
De kinderen Gods hoeven niet ver-
ntrust te zijn, want het „niemand zal
e uit Mijn hand rukken" is nog even
«trouwbaar als altijd. Dat is ten slot-
ook de enige troost die er voor de
ewu3te bisschop blijft bestaan,
otterdam P. F. Croens
Indirect, s.v.p.
Op grond van ons vrijheidsbeginsel
du ik willen pleiten voor verlaging
»n directe en compensatie in de
feer van de indirecte belastingen. De
'erknemer heeft wel een vrij hoog
rutoloon, maar hoeveel wordt daar
oor loonbelasting en sociale voorzie
ingen niet op ingehouden? Zouden
'e inhoudingen lager zijn en het net-
iloon dus hoger, dan zou de Neder-
'".dse staatsburger vrijer zijn om te
iden, resp. te besparen. Wil hij
consumeren, dan betaalt hij
indirecte belasting. Maar het
it hem ten diepste vrij zoveel te
onsumeren (dus ook indirecte be-
isting te betalen) als hij zelf wenst.
de minder draagkrachtigen zou-
maatregelen genomen kunnen
'den door middel van bijvoorbeeld
{ere kinderbijslag. Voor pensioen-
'kers zo nodig bijslagen ten laste
de algemene middelen, voorname-
gevormd door die indirecte be-
•stingen. Ons huidige, m.i. socia-
stische of fascistische, be-
v istingsysteem heeft veel weg van
irenbedrog, vooral als men let op
inflatie der na-oorlogse jaren. Wie
gaan saneren? Wellicht Lieftinck
tweede male?
'Oorburg J. Keijer
Reclassering
Deze maand wordt een huis-
»n-huiscollecte gehouden voor de
'assering. Prachtig: door vele bij-
Jen te leveren worden mensen
door een misstap in de maatschap-
ijJ'ï voor het groene hekje dienen te
«schijnen, geholpen. De reclassering
m orgt er immers voor dat deze
gf Mnsen op het goede spoor worden
«zet. Vraag: hoeveel mensen zijn er
d onze samenleving die door cmstan-
,k) jgheden buiten hun schuld op
j n 4 sPoor t®recht komen? Worden
aer*J ook op het goede spoor gezet? In
"t opzicht laat welvarend Nederland
veel te wensen over
zevenbergen H Lokers
i F
oh reUcei
gl Se
is t I
C,1J fo
Niettemin bleef Stalin volhouden, dat
een communistische revolutie in Chi
na slechts zou kunnen slagen via het
proletariaat in de grote steden. Naar
het Russische voorbeeld dus. Mao
besefte echter, dat hij in de grote
steden geen schijn van kans had.
De Chinese communistische revolutie
voltrok zich inderdaad op het platte
land. De Chinese boeren, die gebukt
gingen onder uitbuiting door de rijke
landheren, begroetten de
nisten als bevrijders.
Dat is dan ook de verklaring voor het
snelle tempo, waarin het gehele
teland binnen een jaar onder de voet
werd gelopen. Vermeld dient te wor
den, dat de Russen geen enkel aan
deel hadden in deze verovering. Hoe
wel het succes van Mao een grote
slag was voor Stalin leek het aanvan
kelijk, dat een streep onder het verle
den was gezet. Er werden broeder
lijke betrekkingen aangeknoopt.
Moskou ging op grote schaal hulp verle-
nèn en er leek reden om aan te ne
men, dat de communistische wereld
revolutie met rasse schreden haar
verwezenlijking naderde. Dat duurde
echter niet lang, zoals later zou blij-
Verschil
De gebeurtenissen in de Sowjetunie
met name na de dood van Stalin
leidden er toe, dat het oosterse
het westerse communisme tegenover
elkaar kwamen te staan. De veran
deringen in het midden van de twin
tiger jaren hadden de grenzen van
Europa vooruitgeschoven van de Oer
al naar de oostgrens van Siberië. De
ze ontwikkeling was van beslissende
betekenis voor de verhouding tussen
Russen en Chinezen.
De breuk werd dan ook niet veroor
zaakt door haarkloverijen van de the
oretici, maar door het feitelijke ont
wikkelingspeil in de verschillende
communistische landen. In de Sowjet
unie moest men wel inzien, dat de
proletarische massa's weldra vervan
gen zouden worden door goed opgelei
de technologen.
Rood China hield zich intussen nog be
zig met de vraag, binnen hoeveel
tijd men een flink deel van de plat
telandsbevolking kon veranderen in
industrie-proletariërs.
Stopgezet
Om China op een veilige afstand te
houden werd de Russische hulp aan
dit land stopgezet. Toen Mao de plan
nen en beloften voor de „eeuw van
overvloed in de Sowjetunie" onder
ogen kreeg, terwijl er geen sprake
was van plannen en beloften om Chi
na te helpen, was hij zeer veront
waardigd. Hij zag deze houding als
verraad tegen de communistische soli
dariteit. Er ontstond een koude oor
log tussen het oosterse en het
westerse communisme, tussen de
„blanke en niet-blanke revolutionai-
Sindsdien hebben de Chinezen de Rus
sen voortdurend herinnerd aan hun
koloniale verleden, aan de onbillijke
Russisch-Chinese verdragen waarbij
grote delen van China in
Russische rijk werden ingelijfd. Deze
maken thans deel uit van
Russische Verre Oosten.
Zo vormt de Russische satellietstaat
Buiten-Mongolië voor Peking
voortdurende waarschuwing. Want
bij het verdrag van 1924 werd dit
gebied tot integrerend deel van de
Chroesjtsjef en Mao Tse-toeng
hebben elkaar enkele malen ont
moet. Deze foto werd in 1958
genomen, toen de betrekkingen
tussen beide communistische lei
ders al zeer koel waren ge
worden.
toenmalige Chinese republiek ver
klaard. Later hebben ook de Sowjets
dit verdrag genegeerd.
Het vastlopen van de Chinese commu
nistische revolutie heeft alles te ma
ken met de weigering van de Sowjet
unie, China in de gelegenheid te stel
len in recordtempo een wereldmo-
gendheid met reële macht te worden.
Mao heeft geprobeerd met de „grote
sprong voorwaarts" een deel in te
halen van de enorme achterstand,
die China op de Sowjetunie heeft. In
die tijd ontstonden de beruchte
volkscommunes, die op het platte
land, waar Mao zijn overwinning
had behaald grote ontreddering
bracht. Die sprong liep dan ook uit
op een grote mislukking.
Van deze tegenslag maakten de
Russische leiders gretig gebruik om
diè Chinese communisten te steunen,
die oppositie voerden tegen Mao en
hem als leider wilden afzetten.
Drastische zuiveringsmaatregelen
stelden Mao echter in staat, de
macht in handen te houden.
Kloof
Langzamerhand moest ook Jiij zich ech
ter realiseren, dat er een grote kloof
was ontstaan tussen de oude revoluti
onaire leiders in Peking en de Chi
nese massa, die hun overwinning had
mogelijk gemaakt. De bevolking van
de grote steden heeft Mao nooit ge
heel in zijn greep kunnen krijgen.
De Chinese boeren, die onder zijn
bewind een beter bestaan hadden
verwacht, zijn teleurgestelde mensen,
die onder voortdurende pressie le-
En zo is er zeventien jaar na het
slagen van de revolutie in Chi
na een situatie ontstaan, die
sterk afwijkt van hetgeen de re
volutionairen er zich van heb
ben voorgesteld. Een nieuwe,
„culturele", revolutie moet
hierin verandering brengen.
Meisjes van school
VENLO De 10-jarige Mirjam
van Hees uit Venlo en haar zusje
Tilly (9 jaar) zijn van de St. Antoni-
usschool in Venlo-Blerick gestuurd.
Ze mogen niet meer terugkomen. De
reden is, dat Mirjam tijdens het
schoolzwemmen een tweedelig bad
pak droeg. Dat mocht niet op deze
school.
Mirjam had van haar klasse-onder
wijzeres te horen gekregen, dat er al
leen maar complete badpakken tijdens
het schoolzwemmen gedragen mochten
worden. De ouders van Mirjam voel
den niets voor dit verbod en Mirjam
droeg tijdens de volgende zwemles
toch het verboden zwempak.
Na deze overtreding vertelde het
hoofd van de school de ouders dat hij
geen prijs meer stelde op de aanwezig
heid van Mirjam en Tilly.
Vader Van Hees heeft nog gepro
beerd zijn recht te zoeken bij de inspec
teur van het lager onderwijs. Maar de
ze zei, dat het een interne kwestie was
en dat hij aan het besluit van het
schoolhoofd niet wilde tornen.
De twee zusjes gaan nu naar een
openbare school.
Misschien schoolkind?
Kostbaar brok
vaas verdwenen
uit museum
AMSTERDAM In de afgelopen
week is uit het Allard Pierson-
museum in Amsterdam een fragment
van een rode Griekse vaas uit het
midden van de .vijfde eeuw voor
Christus verdwenen. Het gaat hier
om een deksel van 7,2 cm middellijn
met een beschadigde rand, waarop
een voorstelling is geschilderd van
de lopende Dionysos die in zijn lin
ker hand een drinkhoorn draagt en
in zijn rechter hand een thyros, een
staf
Deze voorstelling is geschilderd
door Ambrosios. De waarde van dit
fragment wordt geschat op 10.000 gul
den. Aangezien het museum geregeld
door schoolkinderen wordt bezocht is
het niet uitgesloten, dat een van deze
kinderen, niet op de hoogte was van
de enorme waarde, het dekseltje als
souvenir heeft meegenomen. Uiter
aard hoopt de museumdirectie het
spoedig terug te krijgen. De politie is
van het verdwijnen op de hoogte
gesteld.
UITVOER SIGAREN
NEEMT TOE
UTRECHT De mechanisatie in de
sigarenindustrie blijkt overduidelijk uit
het jaarverslag 1965 van het Verbond
van sigarenfabrikanten. Op 1 oktober
1965 telde ons land 26 ondernemingen
met in totaal 9.400 werknemers. In 1939
waren het er nog 1860 met tezamen
26.750 arbeidskrachten.
De groei van de afzet was vorig jaar
matig. In de periode 1958 tot 1965 was
het kleine sigaartje echter bijzonder po
pulair door de propagonda tegen het si
garetten-roken.
De binnenlandse ontwikkeling was te
leurstellend, maar de uitvoer ontwikkel
de zich gunstig. Sinds 1958 is de waarde
van de uitvoer van sigaren naar EEG-lan-
den met 133 procent gestegen, de uitvoer
naar de rest van de wereld zelfs met 156
procent. De belangrijkste afnemers bui
ten de EEG-markt zijn Zweden, Dene
marken, Zuid-Afrika, Australië en Noor-
wegen.
(Van onze correspondent)
HEEREWAARDEN Het
rijbewijs van Willem Brink
man is verlengd met vijf jaar.
Een mededeling, die geen op
zien zou baren, ware het niet,
dat de heer Brinkman ouder
is dan zijn motor waarschijn
lijk rijden kan: 87.
Dit unieke feit verwekt al
leen verwondering bij dege
nen, die de heer Brinkman
niet kennen. Want de man be
schikt over zo'n stralende ge
zondheid en sprankelende
geest, dat als het aan de be
woners van Heerewaarden
had gelegen, hij nog gekozen
was tot raadslid.
Hoeveel jaar hij nu al op zijn
motor rijdt, weet hij zelf niet. Een
goeie zeventig jaar, denkt hij. Wel
weet hij, dat hij in zijn jeugd de
enge was in de verre omtrek die
gemotoriseerd was. Zijn huidige
motor is ongeveer dertig jaar oud.
„Het is een oude „Duitse Klungel
Winkel" lacht hij, waarmee hij
een DKW bedoelt. Eentje met
handversnelling; keurig opgepoetst
n met aan de zijkant een grote
is voor de inkopen.
Nooit ongelukken
„Als ik er naar wijs loopt 'ie al,
dus waarom zou ik een nieuwe
kopen", vraagt hij zich af. Onge
lukken of een bekeuring heeft hij
nooit gehad. De verkeersregels ge
ven ook geen moeite, want de post-
eommandant van de Rijkspolitie
leert hem de nieuwste borden en
wijzigingen. Deze heeft dan ook
een gunstig rapport over hom kun
nen uitbrengen bij de aanvrage
om verlenging.
Hoewel de heer Brinkman (bij
zijn dorpsgenoten meer bekend als
Willemke de Smid) veertig jaar
kastelein is geweest, is hij een
overtuigd tegenstander van alcohol
gebruik wanneer er gereden moet
worden.
Race
HJOERRING „Wij hebben
Terreur heeft zich weer mees- alles verloren. Onze kleren en
ter gemaakt van steden en dor
pen in China. De vraag is ech
ter, of zij uiteindelijk niet als
een boemerang zal werken.
ons geld zat in de auto, die met
de veerboot in de diepte is ver
dwenen. Alleen de sleuteltjes van
de auto hebben we nog. Die be-
(Van onze parlementsredactic)
DEN HAAG Op 17 september zal de voorzitter
van de Eerste Kamer, mr. J. A. Jonkman, voor
de laaste maal een vergadering van de senaat
leiden. Op die datum, vier dagen na zijn 75ste
verjaardag, sluit hij een indrukwekkende politieke
carrière af.
Jan Anne Jonkman studeerde rechten in zijn geboorte
plaat.' Utrecht, in Toulouse en Leiden. Hij promoveerde in
1918 op een proefschrift over: De Indonesisch-nationale
grrr.dslag van het inlands onderwijs. Een jaar later begon
hij zijn carrière als rechterlijk ambtenaar irt het voormalig
L'pderlands-Indië. Hier bekleedde hij functies bij inlandse
rechtbanken en bij het parket van raden v an justitie.
In 1931 werd mr. Jonkman benoem i tot officier van
justitie te Makassar. Hij kreeg grote beken Iheid doordat
hij de geruchtmakende zaak-Margadant tot een oplossing
wist te brengen. Het ging hier om de opheldering van een
proces waarin ten gevolge van een reeks meineden een
onschuldige veroordeeld was.
VOLKSRAAD
Mr. Jonkman werd in 1939 voorzitter van de Volksraad,
het parlement van Nederlands-Indië. Hij had van 1927 tot
1931 deel uitgemaakt van dit college. De heer Jonkman
behoorde tot de groep van jonge intellectuelen die ernaar
sneefde de autochtone bevolking van Neder auris-Indië .n
ruime mate in de bestuursorganen op te nemen. Als eind
doel van het politiek oeieid zag men in deze kringen de
voiming van een Indisch gemenebest, dat blijvende bai.-
aen zou onderhouden met Nederland. Toen Japan in 1942
Nederlands-Indië bezette, kwam aan zijn werkzaamheden
in dit gebied een einde.
Ir. 1946 werd de heer Jonkman, die naar Nederland was
teruggekeerd, minister van overzeese rijksdelen in het
kahinet-Beel. Hij bezette deze post in een uiterst moeilijke
periode. Onder zijn bewind kwam het akkoord van Ling-
gadjati en de Renville-overeenkomst tot stand. Op Java
werd de eerste politionele actie ingezet. Twee jaar later
werd mr. Jonkman als vertegenwoordiger van de PvdA lid
van de Eerste Kamer. In 1951 koos de senaat hem tot haar
voorzitter als opvolger van de bekende staatsrechtgeleerde
prof. R. Kranenburg.
FORMEEL
Mr. Jonkman leidde de vergaderingen, in tegenstelling
tot zijn collega aan de overzijde van het Binnenhof, op een
enigszins formele wijze. Het reglement "an orde paste hij
vrij strak toe. Hier tegenover staat dat de senaat onder
zijn leiding een heel eigen karakter kreeg. Wellicht was dit
ook enigszins de bedoeling van mr. Jonkman. ÉÊT'
Ineen periode dat het bestaansrecht van de Eerste Ka-
er vaak in twijfel wordt getrokken, toonde mr. Jonkman
zich een overtuigd voorstander van de senaat. Hij ziet de
functie van dit orgaan vooral in het in tweede instantie
beoordelen van wetsvoorstellen. De Eerste Kamer is naar
zijn mening onmisbaar voor het handhaven van een juist
evenwicht tussen de wetgevende en de uitvoerende macht
waren we als aandenken aan deze
spannende dagen". Dit vertelde
de 21-jarige Paul Robert Over-
haart uit Eindhoven, die woens-
met zijn vader en moeder
aan boord was van de gezonken
veerboot Skagerak. Het Neder
landse gezin is inmiddels in Eind
hoven gearriveerd.
Nadat ze vlug in een winkel wat
kleren hadden gekocht werden ze
het vliegveld van Aalborg gebracht
waar een toestel van de SAS op hen
wachtte.
Uit zijn relaas bleek dat hij en
vader de enorme golf, waardoor de laad
klep van het schip brak, hadden zien
aankomen. Direct renden beiden
de hut van mevrouw Overhaart. De
man en de vrouw gingen langs een
touwladder in een reddingboot en wer
den later door een helikopter opgepikt.
Paul Robert kreeg een duw van een
van de bemanningsleden. Zwemmend
wist hij een reddingsvlot te bereiken,
i werd gered door de Noorse trel-
Polarhav, die hem in Kristiansand
land bracht. Paul Robert kreeg
het Rode Kruis eten en droge kle-
en werd voor de nacht onderge
bracht in een hotel („ik kon van alle
opwinding echter niet slapen").
Nadat hij nieuwe kleren had gekocht
werd hij naar het vliegveld gebracht
en herenigd met zijn ouders.
Alle overlevenden van de ramp met
de Noorse veerboot Skagerak hebben
inmiddels het ziekenhuis verlaten.
Met enige trots vertelt hij wel
eens aan een race deelgenomen te
hebben. Dat was een parcours tus
sen Arnhem en Apeldoorn. Zonder
oefening (want de wegen waren
h|ej.toen nog bar slecht) werd hij
vijfde. „Nu zeggen ze nog wel
eens, daar gaat die gek weer", zegt
hij. Zijn dorpsbewoners zien hem
dan met de onafscheidelijke pet en
korte leren jas door het dorp ra
zen, soms met losse handen.
Hoewel hij trouw zweert aan
zijn DKW is hij een deel van zijn
leven tussen de fietsen werkzaam
geweest. Hij repareert nu nog
fietsen voor zijn dorpsgenoten en
kan vol trots een zelf gemaakte
fiets uit de oorlog laten zien. „Ook
het frame zelf gemaakt", licht hij
toe. „hiervoor had zelfs een fietsen-
fabriek belangstelling".
Organist
Andere kwaliteiten? Hij is jaren
lang organist geweest in de Her
vormde Kerk, waarbij hij eigen
composities speelde, genoot be
faamdheid als biljarter cn placht
de mensen te
drachten.
dorp, die op _,v
eentje met ccn enorm voorwiel.
Intussen deinst hij er niet voor
terug om de twintig kllomter naar
Den Bosch te fietsen. „Dat doe ik
om fit te blijven". En dat is hij
dan ook, want de medisch ad
viseur van het Bureau Afgifte
Rijvaardigheidsbewijzen in Den
Haag. kon niet anders dan goed
keuring aan de verlenging verle-
GEVARENDRIEHOEK
DEN HAAG Binnenkort is van het
ministerie van verkeer en waterstaat een
Bij zijn afscheid van de politiek spreken wij gaarne on«c '"iE
waardering uit voor mr. Jonkman die_ ons volk zijn leven gMtelde zogenaamde gevarendriehoek
lang op belangrijke posten heeft gediend. worden xastgesteld.
BERLIJN De westelijke commandan
ten in Berlijn hebben gisteren besloten
de patrouillering lange de Berlijnse
muur cn lang. de grenzen met
Oost-Duitsland ui te breiden Dit beslui'
is genomen met het oog op een aantal
recente incidenten, waarbij geschoten
werd. Zowel he' publiek ah Westber
lijnse kranten hadden aangedr >ngen op
meer vuurdekking als vluchtelingen over
de muur komen
BELGRADO De Zuldslavische hoog
leraar Mlhailo Mihajlof, die vorige maand
werd gearresteerd kort voor hij met en
kele vrienden een oppsitioneel blad zou
uitgeven waarin het eenpartijstelsel zou
worden aangevallen. Is gisteren voor
waardelijk In vrijheid gesteld.
Mihajlof. die een maand cn een dag
gevangen heeft gezeten, kreeg dezelfde
dag van de openbare aanklager de ten
lastelegging. Hij werd beschuldigd van
het verspreiden van valse voorlichting
over de sociaal politieke omstandighe
den in Zuidslavië cn het publiceren van
een boek in Parijs. De auteur en poli
ticus. die is vrijgelaten om zich in vrij
heid op zijn verdediging te kunnen voor
bereiden. heeft nu drie dagen de tijd
om opmerkingen en bezwaren tegen de
tenlastelegging kenbaar te maken. Aan
genomen wordt dat het proces tegen
Mihajlof binnen twee weken zal beginnen.
GIRODIENST MOET
500 MAN KWIJT
DEN HAAG De postcheque- en
girodienst moet dit jaar nog 500 werk
krachten kwijt. Vorig Jaar is, als ge
volg van de automatisering, do sterkte
van het personeel reeds met 950 man
gemeten in dagtaken) verminderd.
Het jaarverslag 1965 vermeldt, dat
•an het afvloeiingsproblecm grote aan
dacht wordt geschonken, Een aantal
«%rsoncelsleden is op basis van vrijwil
ligheid overgeplaatst naar andere
PTT-af delingen.
