MAO WIL NIET LOT
VAN STALIN DELEN
Tandarts stichtte eeuw
geleden Valvoline OU
Confucius
is zijn
voorbeeld
Poging rijbewijs te
kopen voor 2500,-
DALAMS VROUWEN
BRENGEN ROERING
IN RECHTSZAAL
Ruimtevaart helpt een
dichtbevolkte aarde
5
ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1Q66
Mao maakt zich
zorgen, omdat
zijn rode revolu-
tie is vastgelopen.
Hoe krijgt hij
haar weer op
gang
CONFUCIUS
(Van een onzer redacteuren)
Vergelijkingen gaan nooit helemaal op. Zij dringen zich echter
wel aan ons op, wanneer wij ter beoordeling van bepaalde ont
wikkelingen naar voorbeelden uit het verleden zoeken. Dat is
ook het geval, nu Peking de klok vele tientallen jaren lijkt te
hebben teruggezet. De Chinese revolutie verschilt wezenlijk van
de Russische. Niettemin is er overeenkomst. De persoonsver
heerlijking van Stalin en daarmee gepaard gaande onderdruk
king in de laatste jaren van zijn leven, werpen een schril licht
op hetgeen zich thans afspeelt rondom Mao Tse-toeng, de grote
leider van de Chinese communistische revolutie.
Hoewel Stalin en Mao Tse-toeng
nooit grote vrienden geweest wa
ren, was de ontluistering van de op
j 5 maart 1953 overleden Russische
dictator een bittere ontgoocheling
voor de Chinese leider. Hij reageer
de dan ook fel en vooral Nikita
Chroesjtsjef moest het ontgelden.
Het afzweren van de methoden
van Stalin kwam op een voor Mao
I bijzonder ongelukkig ogenblik. Chi-
L na verkeerde toen nog in een sta
dium, waarin de harde hand van
een Stalin vereist was, wilde de
communistische revolutie niet in
gevaar worden gebracht. Hier lag
l of Chroesjtsjef en de zijnen het
j gewild hebben of niet het grote
'Verstandig
zaakt. Senator Robert Kennedy
broer van de overleden president
zou groter populariteit bezitten dan
president Johnson.
Gevreesd moest worden, dat een
onverkwikkelijke strijd zou ontbran
den om Kennedy in 1968 aan de
macht te brengen. Het zou een strijd
zijn, die het gezag van Johnson als
president van de V.S. zou ondermij
nen.
Gelukkig is Kennedy zelf zo verstan
dig geweest, aan alle speculaties een
eind te maken. Hij zal in 1968 zowel
Johnson als Humphrey steunen. Met
deze verklaring heeft hij zijn land
een dienst bewezen. De positie van
de president is toch al moeilijk.
Kennedy heeft zich blijkbaar gerea
liseerd, dat hij vóór 1972 toch geen
kans maakt op de kandidatuur van
zijn partij. Bovendien heeft hij
naar de mens gesproken de tijd.
Want in dat jaar is hij nog geen 50.
Niets zal hem dan meer in de weg
staan, te oordelen althans naar de
situatie van vandaag.
1 VS-Europa
TAE democratische fractieleider in
de Amerikaanse Senaat, Mans-
field, heeft in een resolutie aange
drongen op terugtrekking van enkele
divisies Amerikaanse troepen uit
Europa.
Johnson en zijn ministers hebben
zich in het verleden scherp opgesteld
tegenover Franse „verdachtmakin
gen", dat Washington dacht aan ver
mindering van de Europese strijd
macht. Ook nü nog zegt Johnson het
voorstel van Mansfield niet nuttig
te achten.
Het zijn voornamelijk politieke over
wegingen die Johnson in zijn weige
ring doen volharden. Want voor de
V.S. tellen andere factoren zwaar:
het tekort op de betalingsbalans, de
oorlog in Vietnam, en de toenemen
de kritiek in Amerika dat de andere
N.A.V.O.-landen zich meer militair
moeten inspannen.
Militair-technisch gesproken maakt
het natuurlijk niet uit, of er vier, zes
of acht Amerikaanse divisies zijn. De
communistische overmacht aan con
ventionele troepen is te groot. Het is
van belang dat Europa vertrouwt op
Amerikaanse beloften van kernbij-
Johnson zop wel eens kunnen toege
ven, als Mansfields voorstel tot ge
volg heeft, dat Europa zich grotere
offers gaat getroosten en aldus in
direct steun verleent aan de oorlogs
inspanning in Vietnam.
breekpunt in de Chinees-Russische
relatie.
Er was echter meer: Mao rea
liseerde zich plotseling, wat zou
kunnen gebeuren, als hij er zelf
niet meer zou zijn. En naarmate
hij ouder werd, liet deze gedachte
hem niet meer los.
Stalin
Stalin was niet van het begin af
de grote leider van de Russische
revolutie. Dat was Lenin. En toen
deze in 1924 stierf, wist Stalin door
vervalsing van Lenins politieke
testament de macht in handen te
krijgen.
Tot het laatst van zijn leven
moest de dictator zich beschermen
tegen zijn vijanden of vermeende
rivalen. Enkele jaren voordat zijn
einde kwam, voelde hij dat zijn
dood niet zou worden betreurd. Hij
wantrouwde de lieden in zijn on
middellijke omgeving meer dan
Gevolg hiervan was de persoons
verheerlijking. Iedereen moest
voortdurend zijn loyaliteit bewij
zen. De geschriften van Stalin wer
den hemelhoog geprezen. Alle door
de Sowjetunie geleverde prestaties
werden op zijn rekening geschre
ven. Wie het waagde, deze per
soonsverheerlijking te veroordelen,
velde zijn eigen vonnis.
De geschiedenis heeft echter ge
leerd, dat de reacties op een derge
lijke onderdrukkingspolitiek niet
uitblijven. In dit verband is het
opmerkelijk, dat nog steeds wordt
betwijfeld, of Stalin wel een na
tuurlijke dood is gestorven.
Versehil
In China liggen de zaken anders,
ook al heeft Mao Tse-toeng soortge
lijke problemen als Stalin had in
de laatste jaren voor zijn dood.
Mao was wèl van het begin af de
grote leider van de Chinese revolu
tie. Zijn leiderschap was een van
zelfsprekendheid, met name na de
„lange mars" in 1934 en 1935 van
het Zuiden naar het Noorden van
China, die als een van de opmerke
lijkste prestaties in de geschiedenis
bekend staat.
De positie van Mao zélf is nooit
in het geding geweest. Als er in
zijn omgeving rivaliteit heerste,
was dat tussen personen of groe
pen die ernaar streefden, na het
overlijden van Mao de macht in
handen te nemen. Niettemin be
vindt Mao zich thans in eenzelfde
positie als Stalin in het begin van
de jaren vijftig.
De verheerlijking van de
persoon van Mao, die al vele jaren
met de paplepel werd ingegoten, is
nu geïntensiveerd. Blijkbaar heeft
zij in het verleden niet het ge
wenste resultaat opgeleverd.
Confucius
Met name sinds de ontluistering
van Stalin heeft Mao getracht het
voorbeeld te volgen van Confucius.
De zedenleer van deze grote fi
losoof, die al enkele eeuwen voor
Christus' geboorte de Chinese sa
menleving beheerste, had in de
eerste helft van deze eeuw in Chi
na nog altijd grote invloed.
Onder het rode bewind moesten
de wijze woorden van Confucius
plaatsmaken voor de gedichten en
andere geschriften van Mao, opdat
de leer van de communistische lei
der tot in lengte van jaren de lei
draad zou zijn voor het nieuwe Chi
na. Er is echter iets mis gegaan.
Want amper zeventien jaar na
het slagen van de communistische
revolutie blijken de geschriften
van Mao zo weinig positieve in
vloed te hebben gehad, dat zij er
nu letterlijk en figuurlijk in „gesla
gen" moeten worden. Voor deze
taak liet Mao het oog vallen op
zijn jongere strijdmakker, maar
schalk Lin Piao. Die zette op
Nozems
Het optreden van deze „rode
wachters" riep herinneringen op
aan de wijze, waarop de commu
nisten te werk gingen, toen zij het
vasteland op de troepen van
Tsjang Kai-sjek veroverden. Wel
licht was het bedoeld als waarschu
wing voor wat er zou kunnen ge
beuren, als niet iedere Chinees zich
onvoorwaardelijk zou neerleggen
bij de ideeën van Mao Tse-toeng.
Opvallend is in dit verband, dat
in verschillende delen van China
openlijk tegen deze „rode wach
ters" werd opgetreden. Zelfs wer
den portretten en geschriften van
Mao verscheurd. Nog opvallender
was, dat kort daarna een eind
werd gemaakt aan moord- en
brandpartijen van de rode nozems.
Officieel werd medegedeeld, dat af
valligen niet door geweld maar
door overreding tot andere gedach
ten gebracht moeten worden. Op
den duur zal blijken, welke waar
de aan deze verklaring moet wor
den toegekend.
Vastgelopen
Al met al is het duidelijk ge
bleken, dat de communistische
revolutie is vastgelopen. In een
volgend artikel hopen we aandacht
te wijden aan de ontwikkelingen
die daartoe geleid hebben.
Rus uitgewezen
uit de VS
WASHINGTON De regering va
de Verenigde Staten heeft de derde se
cretaris van de Russische ambassade
uit de V.S. uitgewezen. Het is Valentin
Ravin, die beschuldigd wordt var
tiviteiten die onverenigbaar zijn met
zijn diplomatieke status. Volgens het
Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken 'zou Ravin hebben ge
tracht te spioneren. Hij is de twintig
ste diplomaat die sinds 1946 uit hef
land is gezet.
DAKEN VAN FLATS
NIET VOLDOENDE
VERANKERD
DEN HAAG In de technische
grondslagen voor bouwvoorschriften
is een apart hoofdstuk gewijd aan
de „windbelasting" en de daarbij op
tredende drukwaarden. Constructies,
ook van flats, zullen aan deze stuw-
drukwaarden weerstand moeten kun
nen bieden met een redelijke veilig
heidsmarge.
Dat zegt minister Bogaers in ant
woord op vragen van het Tweede-Ka
merlid Oele (soc.) die had geïnfor
meerd naar afgerukte daken in En
schede en Weert. In Enschede waren
de daken onvoldoende verankerd.
(Van e
r verslaggevers)
ROTTERDAM Een foto uit 1903:
Bert Holcombe en Harry Sandall met
hun Cadillac, waarmee ze de eerste
non-stop-rit Chicago-New York vol
brachten. De rit was een prestatie (en
een sensatie), waarover in die
dagen de kranten niet uitgeschreven
raakten. Om de kosten te dekken (of
alleen maar te drukken) was de mo
torkap voor reclamedoeleinden ver
huurd. Zo vermeldde een bord, dat de
or van de Cadillac gesmeerd en
snel liep op Valvoline Motor Oils.
Door de naam Valvoline zijn Bert
Holcombe en Harry Sandall voor een
ogenblik aan de vergetelheid ontrukt,
want Valvoline is nu in het nieuws
omdat het op 6 september honderd
jaar geleden is, dat de Valvoline Oil
Company werd opgericht.
De grote man die de stoot tot de
oprichting gaf. was dr. John Ellis, een
arts, tevens tandarts, en ook chemi
cus. Tevoren had hij de zg. continu-
stoomdestillatie uitgevonden, die het
mogelijk maakte een hoog viscose en
hitte bestendige smeerolie uit aardolie
te winnen. Het eerste van de drie
patenten, die daarop betrekking had
den. kreeg hij in juni 1866 op zijn
Met Valvoline Oil Company is het
steeds crescendo gegaan. De produk-
tiemogelijkheden werden in 1869 uit
gebreid door de bouw van moderne
raffinaderijen in South Brooklyn, Ed-
gewater. Warren en Butler, en in 1873
werd de noodzaak geboren een we
reldomvattende verkooporganisatie te
stichten.
Optredende als pionier leverde Val
voline in 1884 turbine-olie voor de
eerste industrieel toegepaste stoomtur
bine ter wereld, uitgevonden door de
Engelsman Sir Charles Parson. De
eerste Daimler werd (in 1889) met
Valvoline gesmeerd en ook de eerste
autoproducent in de States, Elwood
Haynes (1893) gebruikte Valvoline als
smeermiddel.
In de loop van de decennia nam
Valvoline Oil Company enkele
maatschappijen over, en in 1950 sloot
zij zich aan bij Amerika's grootste
onafhankelijke aardolieproducent, de
Ashland and Refining Company in
Ashland Kentucky. De mogelijkheden
van de maatschappij zijn daan
omzet van 447 miljoen dollar,
de verwachting ls, dat dit jaar de
omzet zal stijgen tot 750 miljoen dol
lar.
Leverancier voor Nederland van al
le Valvoline-produkten is Valvoline
Oil (Nederland), aan de Waalhaven,
Ambtenaar kreeg envelop met geld
rechtszaal van enkele charmante vrou-
als getuigen in het thans tegen dc
vroegere Indonesische minister van c
trale-bankzaken Dalam gevoerde pro»
verwekte opwinding en zelfs waarderend
gefluit van de zijde van het mannelijk
publiek. Tegen Dalam wordt thans een
proces gevoerd op beschuldiging van cor
ruptie. Dalam had zes vrouwen en er is
bovendien sprake van een aantal mai-
tressen.
Het waarderende gefluit gold Dalams
22-jarige vijfde vrouw Djoefriah. De
president van de rechtbank moest haar
verzoeken omwille van de orde haar
nauwsluitende jurk wat naar beneden te
trekken en haar benen beter te bedek
ken. Zij had van Dalam een huis en eer
Italiaanse auto gekregen, evenals de
zesde vrouw, de filmster Sari Naroelita.
Op de opmerking van de rechter, hoe
Dalam in de indertijd zo roerige omstan
digheden tijd had kunnen vinden om tc
trouwen, antwoordde Dalam tot groot
vermaak van het publiek: „Och, na kan
toortijd is daar altijd nog genoeg gele
genheid voor." Hij was de rechtbank
dankbaar dat hij na een half jaar in de
gevangenis Sari weer eens had mogen
Dr. Meinsma hij
rookwedstrijd
UTRECHT Dr. L. Meinema, rook-
bestrijder en directeur van het bureau
voorlichting van de stichting landelijke
organisatie voor de kankerbestrijding
zal op dinsdag 4 oktober optreden als
voorzitter van een jury die de presta
ties van sigarenrokers moet beoorde
len. Deze rookwedstrijd wordt georga
niseerd door de afdeling Utrecht van
SSR in het kader van de lustrumvie
ring. Verder zit in de jury mr. Beer-
nink, voorzitter van de CHU en
oud-wielrenner Cees Pellenaars.
Modeshow
De strafzaak tegen Dalam begint meer
op «en society-receptie te gelijken. Een
gehele stoet aantrekkelijke jonge vrou
wen, naar de laatste mode gekleed,
kwam een boekje open doen over hun
betrekkingen met Dalam en met andere
personen die bij de mislukte staatsgreep
van verleden jaar oktober waren betrok-
Bankier Soemar-to verklaarde, dat hij
indertijd op verzoek van Dalam naar
Praag was gevlogen en van een Tsje-
choslowaakse fabriek wapens had ge
kocht. Deze aankoop was via de Tsje
chische ambassade in Djakarta geregeld.
Een Tsjechische luchtvaartonderneming
had de wapens naar Indonesië gebracht.
De politie had voor een invoervergun
ning gezorgd.
Een andere getuige verklaarde dat het
afbetalingssysteem volledig werd
gesteund door president Soekamo. Het
6ysteem leidde tot verduistering yan
Het
twintig vroegere ministei-s, waaronder
ook Dalam. afgeschaft.
Een andere getuige, directeur J. A.
Franz van de Bank Negara Indonesia, zei
verleden zomer bericht te hebben ontvan
gen van de overzeese kantoren van de
bank, dat die niet langer konden voldoen
aan de afbetalingsverpliohtingen. Als ge
volg hiervan had Japan het grootste deel
van zijn steun aan Indonesië tegen het
eind van het vorige jaar gestaakt.
Van gratis tot
2 gulden
in de maand
(Van onze sociaal-economische redactie)
DEN HAAG De bewoners van Nij
megen rijken het goedkoopst hun huis
vuil kwijt en die van Eindhoven liet
duurst. Dit blijkt uit een onderzoek van
de Nederlandse consumentenbond in
twintig grootste steden van ons land
In Nijmegen behoeft men niets te be
talen, noch voor de vuilnisemmer noch
het regelmatig legen. De meeste
grote gemeenten geven de emmer in
bruikleen, sommige laten de bewoners
•n emmer kopen (Dordrecht: 10).
De afhaaltarieven variëren van 6 in
Amsterdam, via 7,20 in Den Haag. 7,26
in Schiedam, 7.80 in Rotterdam, 10,08
in Delft en 18 in Leiden tot 24 in
Eindhoven.
KAAPSTAD De Zuidafrikaanse mi
nister van economische zaken .i.icolaas
Diederichg, maakte bekend dat de opslag
mogelijkheden voor olie zullen worden
uitgebreid om de veiligheid van Zuid-
Afrika t? verzekeren. Reeds eerder wa
ren er bérichten dat er bij Durban is be
gonnen met de bouw van een groot tank
park. Ook bij Kaapstad en op andere
plaatsen worden tankparken gebouwd.
Minister Diederichs acht het echter
niet in het belang van het land daarover
meer bijzonderheden bekend te maken.
Merkwaardig record in Ströms-
nasbruk (Zuid-Zweden). Op de
dorpsschool zitten niet minder
dan tien tweelingen. Toen deze
foto gemaakt werd was één
tweeling ziek thuisgebleven
maar hier dan toch de andere
tweemaal-negen.
Scherpe kritiek
op omroepwet
AMSTERDAM Onder de titel
Pseudo auteursrechtelijke bescher
ming levert prof. dr. E. D. Hirsch
Ballin, hoogleraar in het internatio
nale en nationale auteurs- en uitgc-
versrecht aan de universiteit van
Amsterdam in het gisteren versche
nen Nederlandse juristenblad kritiek
op de artikelen 22 en 23 van hel ont
werp omroepwet betreffende het au
teursrecht op radio, en televisiepro
gramma's.
De hoogleraar is van mening dat
het ontwerp van minister Vrolijk „het
auteursrecht verwatert en vervormt
tot onherkenbaar wordens toe".
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De 48-jarige
boekhouder M. T. uit Schoonho
ven wilde, nadat hij twee jaar rij
les had genomen en enkele keren
voor het rijexamen was gezakt,
iets versieren om op een gemak
kelijke manier aan het begeerde
papiertje te komen.
Hij schreef een briefje aan de af
deling afgifte rijbewijzen van de pro
vinciale griffie in Zuid-Holland. „Wilt
u mij helpen?" zo luidde de tekst. In
de envelop was een briefje van dui
zend gulden ingesloten.
Dit was echter nog niet alles, want
een verbaasde ambtenaar ter griffie
las verder: „Hiermee wil ik beginnen,
de rest zal ik betalen na afspraak".
Uit de brief bleek verder dat de
boekhouder bereid was 2500,te be
talen voor de afgifte van het rijbewijs.
Hij verzocht de ambtenaar verder een
advertentie te plaatsen voor het ma
ken van een afspraak om verder over
deze zaak» te onderhandelen. De tekst
voor de advertentie stuurde hij even
eens naar de griffie.
T., die ook schreef dat hij het rij
bewijs voor zijn werk nodig had. ver
zocht het document bij voorkeur in de
tweede helft van mei 1966 af te geven.
Het antwoord op zijn verzoek heeft
hy nooit gekregen. In plaats van de
boekhouder te antwoorden schakelde
de provinciale griffie de rijkspolitie
in. Deze heeft proces-verbaal tegen
hem opgemaakt wegens een poging tot
omkoping. De man zal vrijdag voor
de rechtbank in Rotterdam moeten
verschijnen.
Kriiger zond Joden
rekening voor
12.000 kogels
MUNSTER Na de terechtstelling
van twaalfduizend Joden in de Poolse
stad Stanislau tijdens de oorlog heeft
Hans Krüger, die toen leider was van de
Duitse Sicherheitspolizei en hoofd van
de Gestapo, de Joodse Raad van Sta
nislau de rekening laten aanbieden voor
de twaalfduizend kogels die voor de te
rechtstelling zijn gebruikt.
Dit verklaarde vrijdag een uit Israël
gekomen getuige in het te Münster thans
aan de gang zijnde proces tegen Krüger
on veertien medebeklaagden.
Bahies krijsten
ondanks hoekjes
AMSTERDAM 44 babies van on
geveer een maand oud zijn gistermid
dag in de recreatiezaal van de spaar
bank voor de stad Amsterdam het mid
delpunt geweest van een feestelijke
bijeenkomst. Omdat zij waren geboren
op de dag dat de bank een spaar
derskapitaal had van f 500 miljoen kre
gen zij elk een spaarbankboekje van
honderd gulden. De pasgeborenen ble
ken weinig gevoel te hebben voor het
gebaar, zij krijsten zo hard dat de
directeur zich nauwelijks verstaan
baar kon maken. De kinderen stonden
in plastic bakken uitgestald. Zij kre
gen ook duizend gulden om uit te ge
ven voor een goed doel.
DELFT De invloed van de
ruimtevaart op de maatschappij is
in de korte tijd sinds het lanceren
van de eerste Spoetnik in 1957 al
om merkbaar, onmeetbaar en ook
net te schatten.
Dat zei prof. R. L. Bisplinghoff,
thans verbonden aan de afdeling lucht
en ruimtevaart van het technologisch
instituut van Massachusetts in een le
zing In de TH te Delft voor dc gedele
geerden van de adviesgroep voor on
derzoek en ontwikkeling van de lucht-
ruimtevaart. Een aantal burgerlijke
militaire autoriteiten woonde dit
enige openbare deel van de vergade
ring bij.
Prof. Courtland D. Perkins, die de
vergadering leidde, toonde zich zeer
verrast over de wijze waarop de stu
denten yan de TH in Delft zich weten
schappelijke kennis eigen maken. Hij
was buitengewoon onder de indruk
gekomen van de technische school
zien86"8 tCr Were,d had hij zoiets ge-
Prof. Bisplinghoff zei dat bij de
bouw van ruimtevaartuigen vaak ge
heel nieuwe materialen en werktuigen
worden toegepast. Een van de eerste
dingen die de mens te doen staat op
een steeds dichter bevolkte aarde is
te zorgen voor de eerste levensbehoef
ten. Daarbij kan de ruimtevaart van
onschatbare waarde zijn. Als voor
beeld noemde hu dat dooi- middel van
satellieten waarnemingen gedaan kun
nen worden naar de trek van vissen.
Deze satellieten zullen straks ook on
misbaar zijn voor de navigatie van
schepen en vliegtuigen.
Oranje Nassau
Als aanvulling, of liever correctie
u meldde over het
KNSM-schip Oranje Nassau wil ik
mededelen dat dit schip niet bij Piet
Smit in Rotterdam, maar bij de
scheepsbouwwerf de Gebr. Pot in Bol
nes is gebouwd.
Holnes q. Kok
Ilrogredon
Zelden heb ik zo'n politieke drogre
den gehoord als die van de secretaris
der AR-Twecde Kamerfractie. Deze
secretaris deelde het ANP over het
fractlcberaad op 30 augustus mede.
dat over allerlei zaken zou worden
gesproken behalve over het plotse
linge aftreden van de heer J. Smallen-
broek. Gelooft u het? En dan te be
denken dat de vervanging voor tien
maanden een enorm probleem vormt.
Nog even doorgaan en er kan een
schrikbarende verkiezingsnederlaag
worden geïncasseerd.
Katwijk a d. Rijn A. van Veen
Intellectualisme
Een ytwraanstaand Duits theoloog
Komt blijkens een artikel in de krant
tot de conclusie dat de kerk in de ban
c at-'wjsivt-inn»
heeft, weet, dat de kerk, door
Christus gekocht, door God wordt be
waard en ook staande zal blijven. De
li I is niet 'n ^an van verstande
lijke vermogens, maar vrij door go-
Dr. t ol i j ii 3)
Prachtig artikel, dat over Colijn. In
onze tijd hebben we een tekort aan
mensen van deze allure.
D. van Steenis Asperen
