Nieuwe leidse Comramnt
„Betere voorwaarden, of
anders geen boringen"
Geen spanningen
in kabinet
Hongersnood
op Lombok
Commentaren
JAMIN
Treinkaartje per telefoon
Regeling vergoeding
ROYAL ffl
ie
!UlT.Ukt
§5ÈlDEhjl
Vier kerken
van Peking
gesloten
Overleg gaat nog verder, maar:
Vader van elf
kinderen
omgekomen
Koud
Woensdag 24 augustus 1966 47ste jaargang
m f. OIEMEI:
tdêdeur- Or E OIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„SlanNattich la ghablaran
mije hart Ir tagkanspoat I*
Kantoren Leiden - Steenstraat 37 - Postbus 76 - Telefoon 31441 Giro 58936 Abonnementsprijzen p.w. 0,93, p.m. f 3,97, p.kw. f 11.90 - Klachtendienst bezorging 18.00-1
Dertig grote olieconcerns zijn het niet eens
met de voorwaarden die minister Den Uyl
Heeft gesteld bij de winning van olie en
aardgas uit de Noordzee. Zij hebben in een
brief aan de bewindsman hun grieven uit
eengezet. Zij eisen dat de voorwaarden in
ieder geval zo worden gewijzigd, dat zij niet
slechter zijn dan die in andere landen rondom
de Noordzee.
OLIEREUZEN DREIGEN
DEN UYL ONDER DRUK
ECONOMIE LIJDT SCHADE
WINNING OLIE-AARDGAS
Minister Den Uyl
•fe Russische bap
tisten veroor
deeld pagina
Kernmerk
Vandaag biedt de sport
redactie u het jaarlijkse
sportnummer aan. Zater
dag begint de voetbal
competitie. Intussen blij
ven Ned. successen tij
dens de Europese zwem-
kampioenschappen in
Utrecht uit.
■fe Proef met maxi
mumsnelheid
op dertien rijks-
ivegen pa
gina 5
(R'TA)
„Mijn soep is op. Mag ik
Tommy mee om palat te gaan eten?"
•fc René Frank
krijgt eigen
show pagina
Radio/TV
Aardige liond
GUON (Sp.) „Wat een aardige
»nd riep mevrouw Mercedes San
«iz (81), toen een groot dier via het
am de slaapkamer binnenstapte. Ze
"de het beest, en het ging voor haar
M liggen slapen. Ze schrok pas toen
ar gast werd weggehaald door de op-
«er van een circus, waar drie tijgers
gen ontsnapt.
Vliegtuig
omgeblazen
Miami is getroffen door een
ernstig noodweer. Men had er
te kampen met windsnelheden
van 100 km per uur en een over
vloedige regenval. In dit geweld
van de natuur moest een vlieg
tuig het opgeven. Het werd op
net vliegveld van de landings
baan weggeblazen.
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG Namens dertig grote olie- en chemieconcerns heeft het Petroleum Industry Committee
de minister van economische zaken, drs. J. M. d en Uyl, meegedeeld, dat het niet akkoord kan gaan met
de voorwaarden die hij ten aanzien van de winning van aardgas en olie op het Continentale Plat van
de Noordzee heeft voorgesteld. De vice-voorzitt er van het Petroleum Industry Committee schreef de
bewindsman, dat „onder deze voorwaarden geen opsp oringsaktiviteiten naar koolwaterstoffen dienen
te worden ondernomen".
„Indien de opgestelde algemene
maatregel van bestuur wordt af
gekondigd kan dit tot onherstel
bare internationale repercussies
leiden, die op hun beurt schadelijk
kunnen zijn voor de Nederlandse
economie."
In regeringskringen wordt ver
wacht dat de brief nog deze week
onderwerp van bespreking zal
worden in het kabinet.
Concurrentie
Tot de protesterende concerns beho
ren de Koninklijke/Shell Groep, BP,
Esso, Dow Chemical International,
Gulf Oil en Standard Oil. Zij hebben
de minister laten weten, dat zij wel
belangstelling hebben voor olie- en
gaswinning in het Nederlandse deel
van de Noordzee, maar dat zij uit
concurrentie-overwegingen alleen
kunpen gaan winnen als de Neder
landse voorwaarden niet slechter zijn
dan die in andere landen rondom de
Noordzee.
Minister Den Uyl wil een zo groot
mogelijk deel van de olie- en aardgas
opbrengsten uit de Noordzee bestem
men voor de schatkist, zodat de over
heid de gelden kan gebruiken. Maar de
olie- en chemieconcerns verzetten zich
daar sterk tegen.
Echter niet alleen tegen deze finan
ciële voorwaarden hebben zij bezwaar,
ook tegen andere zijn zij gekant.
Anti-Vietnamacties
in VS strafbaar
WASHINGTON Tegen de zin van
de regering heeft een subcommissie van
het huis van afgevaardigden een wets
ontwerp goedgekeurd, dat anti-Vietnam-
acties strafbaar stelt.
Zo staat onder meer in het „Ont-
werp-Algemene Maatregel van Bestuur
ex artikel 12 van de Mijnwet Conti
nentaal Plat", dat indien de Staat aan
een projekt op de Noordzee deelneemt
hij het recht van veto krijgt bij alle
belangrijke beslissingen. Het Petro
leum Industry Committee is van oor
deel dat door deze bepaling de staat
controle krijgt over alle werkzaamhe
den zonder dat die controle in evenre
digheid staat tot de deelneming van de
staat.
Voorts vinden de concerns dat in de
wet een kriterium ontbreekt voor eco
nomische winbare hoeveelheden, en
betreuren zij het, dat geen tijdslimiet
wordt genoemd waarbinnen na het
ontdekken een winningsvergoeding
kan worden verkregen.
Verslagen kijken inwoners van,
het Turkse stadje Varto naar de
puinhoop van hun huis. Duizen
den slachtoffers van de aardbe
vingen hebben nu al vijf nach
ten in de open lucht geslapen.
Maar hoe moet dat straks? De
winter begint vroeg in Anatolië,
en al komen er met de dag meer
tenten voor de getroffenen, het
zal ook al gauw te koud worden
om in tenten te wonen. Het is
normaal dat het in de tweede helft van oktober sneeuwt in dit grens
gebied van Turkije en Rusland. Verkeer is dan alleen per slee mogelijk.
Meer dan achttienduizend huizen zijn verwoest. Duizenden boeren
zullen wellicht een nieuw bestaan moeten vinden ver van de getroffen
WINTER BEGINT VROEG wordt misschien
IN OOST-TURKIJE noorden ver-
v plaatst. De inwo
ners willen niets liever, want zo vaak heeft hun streek onder aardbeving
te lijden. Velen zeggen nu al: we willen het oude land nooit terugzien.
Terwijl in Turkije alles op alles wordt gezet om de nood te lenigen,
komt de internationale hulpverlening meer en meer in actie. Daarin
kunt u ook delen: via giro 777 van het Rode Kruis.
schrijfmachinefabriek
Rooseveltstraat 20 Leiden
9aat
zie pagina 3
PEKING De vier kerken van Po
king, de hoofdstad van Rood-China zijn
op bevel van de plaatselijke autoriteiten
gesloten. In deze stad van zes miljoen
mensen woonden naar schatting nog
steeds 20.000 christenen. Deze maatregel
maakt deel uit van de huidige zuivering
die in China plaats vindt. Het is niet
bekend of ook de kerken in andere ste
den door de maatregel getroffen zijn. Er
zijn nog altijd 20 kerken in Sjanghai
China telt nog steeds ongeveer 700.000
gelovigen. Duizenden jongeren hebben
gisteren weer kracht bijgezet aan de cam
pagne voor een strengere commu
nistische levenswijze- Zij wijzigden straat
namen. Het grote „Plein voor de eeuwige
vrede" werd omgedoopt in „Plein van
het oosten is rood."
Het Belgische prinselijke ge
zin heeft de beschikking over
een rustig zomerhuis aan de
Italiaanse Riviera. We zien hier
prins Albert van Luik en prin
ses Paola met hun kinderen
Philip, Laurent en Astrid.
Strandweer
Door hogedrukinvloed een verdere
verbetering. Morgen droog en over
wegend zonnig bij een afnemende koele
zeewind. Overdag 18 tot 20 graden, zee
water 17 graden.
Vooruitzichten: Zonnige perioden en
later weer zuid tot zuidwest krimpende
25 augustus zon op 5.39, onder 19.44;
op 17.20. onder
HAMPTON De maanstelliet Lunar
Orbiter is er nog niet in geslaagd foto's
te nemen die het mogelijk moeten ma
ken landingsplaatsen voor ruimtevaar-
I ders vast te stellen. Een en ander is het
gevolg van een fout in de camera die
j detailfoto's moet maken. Men hoopt dat
de Lunar Orbiter in november hierin
I wel zal slagen.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG Het kabinet-
Cals is gisteravond, na twee da
gen begrotingsraad, uiteengegaan
zonder beslissing over de maat
regelen waarmee een deel van de
Rijksuitgaven moet worden ge
financierd. Het overleg wordt
vrijdag voortgezet, wellicht ook
zaterdag en nog enkele dagen van
de volgende week.
Gistermiddag zei de minister-presi
dent, mr. Cals, ons dat er niet de
minste aanleiding is, alarmerende con
clusies te verbinden aan de lange duur
van het overleg.
Wij zijn bezig met de behandeling
in een aantal voorstellen, die de afge-
pen weken ambtelijk zijn voorbereid,
e bestudering daarvan kost tijd,
aar dat is normaal. Wij zijn beslist
et aan de late kant. Ik heb het nog
rns nagegaan: er is nog nooit een kabi*
;t geweest, dat al voor september de
iljoenennota kant en klaar had", al
dus de premier.
Ten overvloede bevestigde hij dat
het kabinet enkele belastingverzwarin
gen zal voorstellen. Het is procedureel
niet noodzakelijk de daarop betrekking
hebbende wetsontwerpen tegelijk met
de miljoenennota bij de Tweede Kamer
in te dienen. Dat kan ook later nog. De
maatregelen hoeven immers pas 1 janu
ari van kracht te worden.
Enkele provo's, die de premier een
exemplaar van het blad Provo 11
trachtten te verkopen, kregen nul op
het rekest. „Nee, we moeten bezuini
gen", reageerde mr. Cals. Ook mi
nister Vondeling bleek niet geïnteres
seerd.
Voor vervolg zie pag 2
WASHINGTON Tientallen jonge ne
gers, onder wie veel meisjes, hebben
gisteren stenen en flessen gegooid naar
passerende auto's en de brandweer in een
wijk van Washington. Het was het
tweede Incident van dit soort in Washing
ton in zeven dagen. Een automobilist
werd gewond tijdens de ordeverstorin
gen, die drie uur duurden. Volwassen
negerleiders, die opgeroepen waren door
de politie, slaagden er in de jeugd te
verspreiden.
SAIGON Helikopters van het Ame
rikaanse leger hebben in de afgelopen
zes maanden in Vietnam ruim zesdui
zend vijandelijke militairen gedood. Bo
vendien zijn 7700 vijandelijke bouw
werken beschadigd.
Langdurige droogte
DJAKARTA Onder de ongeveer
).000 bewoners van het eiland Lombok
heerst hongersnood als gevolg van lang
durige droogte. Het hoofd van de ge
zondheidsdienst op Lombok, dr. Moham
med Joesof heeft een beroep op de rege-
jJNj in njak-Tta gedran mei hulp te
verlenen willen niet honderdduizenden
eilandbewoners het slachtoffer worden va
ondervoeding. De vier miljoen bewoners
van Lombok, overwegend vissers, hebben
dit jaar ook al een pokken- en malaria
epidemie te verwerken gekregen.
AMERSFOORT In het ziekenhuis
De Lichtenberg is gisteren de veertig
jarige heer C. Bos uit Woudenberg, va
der van elf kinderen, overleden aan de
gevolgen van een verkeersongeluk dat
hem maandag overkwam. De heer Bos
was toen. vermoedelijk zonder voldoen
de op het verkeer te letten, de Willem
de Zwijgerlaan in zijn woonplaats over
gestoken en daarbij door een personen
auto gegrepen.
FAJT is de Amerikaanse alpinist
Garry Hemming, die zich
bijzonder verdienstelijk heeft ge
maakt b\j de redding van twee
Duitse bergbeklimmers. Deze
Duitsers hebben tien nachten
moeten doorbrengen tegen de
wand van de Dru in de Franse
Alpen. Hier op het vliegveld Les
Praz vertelt Garry Hemming zyn
verhaal aan journalisten.
Zekerheden
qX>EN Nederland Nieuw-Guinea
onder druk van de wereldopinie
waaronder Amerika aan Indo
nesië had moeten afstaan, gonsde
het in Indonesië spoedig van de
verwijten over de staat waarin men
het land had aangetroffen. WU. die
het hadden moeten loslaten, wisten
beter.
Thans heeft de nieuwe Indo
nesische regering zelf de wereld
opinie in de gelegenheid gesteld,
kennis te nemen van de staat waar
in het land zich nü bevindt. Een
moedige daad, want de situatie is
een erbarmelijke gebleken. Hierop
komt het neer: een leeggeroofd land
lijdt honger.
Ons standpunt van toen achten wij
ook vandaag nog het juiste: Nieuw-
Guinea/West-Irian is noch Neder
lands noch Indonesisch. Maar onder
Nederlands bewind werd, zij het in
een onvermijdelijk langzaam tem
po, het land tot zelfstandigheid op
gevoed. Deze taak, die men rustig
een roeping mocht noemen, is on
tijdig afgebroken moeten worden.
Nü is het land, toch al achtergeble
ven in ontwikkeling, nog verder
achterop geraakt.
Het nieuwe Indonesische bewind
zal hard moeten werken om vóór
1969, het moment van de volksstem
ming dus, nog enige sympathie te
winnen. Het zal hebben begrepen,
dat het bij de huidige stand van
zaken geen kans maakte.
Het wil thans alsnog ook Nederlands
geld. Het zal echter de billijkheid
inzien, dat, na de verdrietige erva
ringen, van Nederlandse kant nu
ook zekerheden worden verlangd.
Onder dat beding achten wij Neder
land zeker alsnog bereid.
Olie
J£R MAG dan in de wereld van de
oliemaatschappijen onderling de
nodige concurrentie zijn en mo
gelijk méér dan dat ditmaal heo-
ben ze zich toch in één front opge
steld tegenover de minister van
economische zaken.
De door de bewindsman uitgedachte
regeling van hetgeen straks uit de
olie-opbrengst aan de staat zal toe
vallen wordt door de maatschap
pijen niet maar onaantrekkelijk,
doch zelfs onaanvaardbaar geacht.
Nu klinkt in het maatschappelijk le
ven hei woord onaanvaardbaar als
regel wat minder dreigend dan in
het politieke leven. Maar het klinkt
niettemin ernstig genoeg. Er zijn
dan ook aanwijzingen dat het tus
sen de regering en de maatschap
pijen tamelijk hard tegen hard zal
gaan.
Met op de achtergrond de weten
schap dat intussen de tijd voortgaat
en dat de Engelsen, die nu al een
voorsprong hebben, dus nog wat
meer zullen uitlopen.
Ongeacht waar de schuld ligt, is
het wel jammer dat het zo loopt.
Mensen kunnen het elkaar moeilijk
maken, ook in het maatschappelijk
bestel. Nu zijn die schatten in de
bodem van de zee gevonden en nu
rijzen er weer kwesties over de op
brengst ervan.
Wie als machteloze toeschouwer
het spel volgt, zal, hoe moeilijk ook
zelf tot oordeelvorming in staat,
enige wrevel nauwelijks kunnen on
derdrukken.
DE BILT Een langgerekt hoge-
drukgebied strekt zich uit van Scan
dinavië naar de Britse eilanden. In
Engeland daalde de temperatuur plaat
selijk tot twee graden Celsius, terwijl
een station in het noorden van Scan
dinavië vier graden vorst meldde.
Aan de flank van het hogedrukge-
bied stroomt met noordwestelijke win
den koele en enigszins onstabiele lucht
naar Nederand. In deze situatie komt
het komende etmaal maar weinig ver
andering.
Naast opklaringen, die een koude
nacht tot gevolg zullen hebben, kun
nen er ook enkele verspreide buien
voorkomen. Bij overwegend noordwes
telijke wind houdt het koele weer aan.
eis ijs
heerlijk veel en niet duur
UTRECHT In enkele Wcstduitse steden worden op het ogenblik proe
ven genomen met het bestellen van treinkaartjes per telefoon. Als de
reiziger zich dan voor het loket meldt kan hij direct zijn bestelde kaartje In
ontvangst nemen. Men kan thans alleen nog maar voor speciale uren kaartjes
kopen, maar in dringende gevallen Is het mogelijk ook op andere tijdstippen
treinkaartjes te bestellen. Als de proeven bij het reizigerspubliek in de
smaak vallen zullen de Duitse spoorwegen deze nieuwe wijze van kaart
verkoop permanent invoeren.