Berlijners leren met de
muur te leven
Achtunq!
Oplossing
nog niet
in zicht
Na confrontatiestop:
Indonesië in VN
5
VRIJDAG 12 AUGUSTUS 1966
Sie verlossen
iel
West-Berlin
Vijf jaar geleden begon drama
Tal van Oostberlijners gedood
Grensverkeer gedeeltelijk stil
Kritiek op president Kennedy
(Van een onzer redacteuren)
De Berlijners hebben ge
leerd te leven met de muur.
die sedert 13 augustus 1961
dwars door bun stad loopt. De
communisten hebben hun zin
cekregen. Er vluchten zo af en
toe nog wel eens Oostberlijners
naar het westelijk stadsdeel.
De grote vluchtelingenstroom,
die destijds een ernstige be
dreiging vormde voor de volks
huishouding van de zg. Deut
sche Demokratische Republik,
behoort echter tot het ver
leden. Van tijd tot tijd mogen
Westberlijners familiebezoe
ken aan Oost-Berlijn brengen.
En daarmee is met name de
laatste jaren de toestand
„draaglijk" geworden.
Ook in politiek opzicht is Berlijn
een- stad geworden, die niet langer
lot gevaarlijke spanningen
De Amerikanen wachtten bijna
twee weken met het forceren
van de doortocht door de Oost-
b erlijnse muur. Zware tanks
riepen een angstaanjagend beeld
op, vooral toen aan de andere
kant van de sectorgrens Rus
sische tanks verschenen
Estal
i de i
ren, dat het
Duitse probleem nog niet is opgelost.
Een regeling kan slechts worden be
reikt. als het Westen bereid is samen
met de Sowjetunic een vredesver
drag met de „beide Duitslanden" te
tekenen. De Bondsrepubliek voelt
daar echter niets voor. Zij blijft here
niging van Duitsland eisen en wordt
daarbij gesteund door de westelijke
mogendheden, die medeverantwoorde
lijkheid dragen voor de toekomst
van Duitsland.
.ULTIMATUM
Voordat de communisten ei
maakten met het bouwen
muur dwars door Berlijn, probeer
den de Russen van alles en nog wat
om West-Beriiin van de buitenwe
reld af te sluiten. Dat mislukte al
tijdens de blokkade, die in 1948 be
gon maar bijna een jaar later werd
geannuleerd. De befaamde luchtbrug
en het uithoudingsvermogen van de
Westberlijners hadden het Russische
optreden toen al geruime tijd bela
chelijk gemaakt. Moeilijkheden ble
ven zich voordoen, maar tot 1958 had
den de Russische en Oostduitse drei
gementen geen ultimatief karakter.
Tegen het eind van dat jaar kwam
Chroesjtsjef echter met zijn beruchte
ultimatum. Het westen kreeg een
half jaar de tijd om de Duitse
kwestie te regelen. Mocht dit niet
gebeuren, dan zou de Sowjetunie een
afzonderlijk vredesverdrag met de
zg. DDR sluiten, met alle gevolgen
£an dien voor West-Berlijn.
VOORSPEL
De westelijke mogendheden lieten
zich echter niet intimideren en toen
het half jaar van het ultimatum
verstreken was gebeurde er niets. De
yluchtelingenstroom werd echter
steeds groter. Industrie en landbouw
in de Sowjetzone zagen langzaam
maar zeker hun beste krachten ver
dwijnen. In juli 1961 namen niet min
der dan 30-415 Oostduitsers via
Oost-Berlijn de wijk naar het
Westen. Dit ondanks het feit. dat de
Oostduitse partijleider op 15 juni nog
had verklaard, dat „niemand van
plan was. een muur dwars door Ber
lijn te bouwen".
Begin augustus liet Ulbricht stren
ge maatregelen nemen tegen Oostber
lijners. die hun werk in West-Berlijn
hadden. Op 11 augustus drongen de
landen van het Warschaupact (tegen
hanger van de Navo) er bij Ulbricht
op aan. stappen te nemen tot het
instellen van een scherpe bewaking
van de grens van West-Berlijn.
BEGIN
Op 13 augustus werd bekend, dat
i-ondom West-Berlijn een controle
zou worden ingevoerd, zoals die aan
de grenzen van iedere souvereine
staat gebruikelijk was. Diezelfde dag
begonnen eenheden van de Volkspoli-
tie en andere bewapende groepen
met prikkeldraadversperringen en
Spaanse ruiters Oost-Berlijn van hel
westelijke stadsdeel af te sluiten.
Pantserwagens werden op belang
rijke punten samengetrokken, stra
ten werden opgebroken en barrika-
den maakten het angstwekkende
beeld kompleet.
Het verkeer tussen de twee stadsde
len lag volkomen stil. Van de 81
grensovergangen bleven er slechts
twaalf intakt. Oostberlijners konden
niet meer naar het Westen en
mensen uit West-Berlijn en West-
Duitsland moesten zich aan scherpe
controle-maatregelen onderwerpen
wilden zij in Oost-Berlijn worden
toegelaten.
Later werd met de bouw van de
werkelijke muur begonnen door het
aanbrengen van 1.25 meter hoge be
tonnen platen. De westelijke mogend
heden protesteerden, maar de Oost
duitsers gingen door. Er werd in
Zo ziet de bekende Potzdamer
Platz er uit, sinds beton, prik
keldraad en Spaanse ruiters het
plein van de rest van Berlijn
afsloten.
West-Berlijn dan ook felle kritiek
geuit op president Kennedy en de
andere westelijke leiders. Leuzen als
„Passiviteit is verraad aan Berlijn"
en „Papieren protesten stoppen geen
tanks" waren niet van de lucht.
Het duurde echter tot 26 oktober,
voordat Amerikaanse militaire poli
tie onder de bescherming van zware
tanks bij Checkpoint Charlie de door
tocht voor een Amerikaanse dienst
auto forceerden. Dit optreden van de
Ver. Staten noodzaakte de Sowjetu
nie, zich met de zaken te bemoeien.
De volgende dag reeds werden aan
de andere kant van de sectorgrens
Russische tanks opgesteld. Met de
constatering, dat de Russische rege
ring hiermede haar verantwoordelijk
heid voor hetgeen in Oost-Berlijn ge
beurde achteraf had erkend, was het
incident voor de Amerikanen geslo-
Intussen was de geschiedenis van
de muur al met bloed geschreven.
Talrijke Oostberlijners werden neer
geschoten in een wanhopige poging,
het Westen te bereiken voordat het
helemaal te laat zou zijn. Anderen
hadden meer geluk, vaak dank zij
hun vindingrijkheid. Na vijf jaar zijn
de mogelijkheden echter uiterst klein
geworden.
smadelijke afloop van de Cubaanse
affaire. Het is bekend, dat de
Russische premier tijdens zijn bijeen
komst met Kennedy in Wenen in
juni 1961 de indruk had gekregen,
dat de nieuwe Ameiikaanse presi
dent een „zacht eitje" was. Door het
achterwege blijven van Amerikaanse
maatregelen tegen het afsluiten van
Oost-Berlijn werd hij in die mening
gesterkt.
De Cubaanse crisis leerde hem ech
ter, dat hij zich terdege had vergist.
Sindsdien wordt de verhouding tus
sen de Sowjetunie en de Ver. Staten
gekenmerkt door een grote mate van
voorzichtigheid. Zelfs de gebeurtenis
sen in Vietnam hebben daarin geen
verandering kunnen brengen. De
vrees voor het Chinese gevaar is
daar oorzaak van.
Wel staat de strijd in Viet
nam door China aangewak
kerd toenadering tussen de
Sowjetunie en het Westen in
de weg, ook wat de Duitse
kwestie betreft, waarvan het
Berlijnse probleem zo lang zo
sterk de aandacht heeft ge
vraagd. En dat valt te betreu
ren, vijf jaar na het ontstaan
van de ..Chinese muur" dwars
door Berlijn....
Weer alpinisten
omgekomen
PARIJS Drie alpinisten van nog on
bekende nationaliteit zijn donderdagmid
dag van een steile bergwand van het
Meye-massief in de Franse Alpen gegle
den. Zij waren door touwen met elkaar
verbonden. Twee van hen vielen enkele
honderden meters naar beneden, zodat
moet worden aangenomen dat zij het on
geluk niet hebben overleefd. De derde
bergbeklimmer bleef aan de wand han
gen. Een lid van de plaatselijke berg-
wacht zag het ongeluk gebeuren Een
i reddingsploeg tracht de verongelukten te
bereiken. i
Wordt schuilkelder
toekomstig huis?
GENèVE De Zweedse vertegenwoor
diger bij de ontwapeningsconferentie ir
Genève, mevrouw Alva Myrdal. heeft
gisteren gewaarschuwd dat het nog ei
zo ver komt dat de gehele mensheid
ondergrondse schuilkelders moet werken
en leven, wanneer de grote mogendhe
den een nieuw stadium bereiken i
bewapening met raketten. „In feite
den de beveiligingssystemen steeds
duurder. De volgende stap kan nauwe
lijks iets anders zijn dan datgene wat de
..science-fiction" schrijvers al hebben
voorzien maar wat nu als reële mogelijk
heid door de geleerden wordt geopperd,
namelijk dat de gehele mensheid moet
gaan wonen in ondergrondse schuilkel
ders", aldus mevrouw Myrdal.
Sinds de bouw van de Ber
lijnse muur begon, leven de
Oostduitsers en de Oostberlij
ners in een grote gevangenis.
Omdat vluchtpogingen bleven
doorgaan, moest de muur hoe
langer hoe hoger worden ge
maakt. Tekenend voor de be
klemmende situatie is. dat de
mensen, die aan de muur moes
ten werken, streng werden be
waakt
Bemande Gemini-11
9 september de
ruimte in
1 USTON. TEXAS De lancerinu
van de Gemini 11, met aan boord de
ruimtevaarders Charles Conrad
chard Gordon, is officieel vastgesteld op
tijdens de eerste omwenteling om d
de zal een „rendez-vous" tot stand
ten worden gebracht met een Agena-ra-
ket. die ruim anderhalf uur voor de lan
cering van de Gemini 11 in een baan zal
worden geschoten.
Tijdens een „uitstapje" van 55 minuten
zal Gordon de Gemini aan de raket kop
pelen door middel van een 30 meter lang
koord. Zodra hij in de cabine is terugge
keerd, zal commandant Conrad de stuur-
raketten in werking stellen en een lang
zame ronddraaiende beweging om de
Agena uitvoeren. Als deze manoeuvre
voltooid is zal de Agena-raket het ruimte
vaartuig met de beide astronauten naar
een recordhoogte van 1392 km brengen,
waar de Van Allen-gordel begint. Het
hoogterecord staat nu met 764 km op
naam van John Young en Michael Col
lins. de ruimtevaarders van de Gemi-
DJAKARTA In de hele vrye i vijandelijkheden tengevolge van de
wereld maar vooral in Zuid-Oost- 4?n'ron*a*'eP°''*'ek aan hl militairen
Azie is de ondertekening van hot
wond. Onder de burgerbevolking i
vredesakkoord tussen Indonesië
en Maleisië met grote voldoening
en vreugde ontvangen. Dat geldt
ook voor het besluit van Djakarta
om weer deel te nemen aan het
werk van de UNESCO, de weten-
schappelijke en culturele organi
satie van de Verenigde Naties. De
secretaris-generaal van de VN
Oe Thant sprak gisteren de hoop
uit, dat dit besluit spoedig door
verdere stappen zal worden ge-
Daarmee doelde hij op hernieuwe
toetreding van Indonesië tot de volke
renorganisatie. Zoals bekend heeft
president Soekarno begin vorig jaar
Indonesië's lidmaatschap van de V.N.
opgezegd in verband met het stand
punt dat de organisatie ten aanzien
van de confrontatiepolitiek had inge
nomen. In V.N.-kringen verwacht men,
dat een Indonesisch verzoek om weer
toegelaten te worden nog voor de ope
ning van de Algemene Vergadering
der V.N. op 20 september zal worden
ingediend.
(gang i
mijn hart vond ik het
grauwe avond, een
zouden daar een-
Het was droog, maar dat was ook
alles. Geen zoele zomeravond om de
zon in zee te zien zakken. Maar dc
werkdag was lang en zwaar geweest
en opeens ^was daar het plan: „er
een Hagenaar i
ningen. Diep in
wat dwaas: ee
regendreiging,
zaam dwalen.
Op het Gevers Dcynootplein pink
ten de eerste lichtjes. In de Palace-
straat geroezemoes bij de bonbon
winkel en de automatenhal, en dan
de Promenade... geflaneer rond Flip
perrijen luiheid op de banken on
der de glazen overkapping, winkel
tjes kijken door de actievelingen...
Scheveningen leeft ook op grauwe
avonden.
Na zo'n ervaring grijp je thuis het
boekje van A. van Onck (uitgave M.
C. Stolk, Zuid-Hollandse Uitgevers
Maatschappij, Den Haag) Schevenin
gen beleven, een zout-water liefde.
Het is een déeltje uit een groeiende
serie Dat is uw vakantie!
Inderdaad noe ziet en beleeft de
vakantieganger Scheveningen? En
hoe kan het beleefd en gezien worden?
Als Hagenaar zeg je bij het lezen
vaak: „O, ja. Da's waar ook. Was ik
eigenlijk vergeten". Alle musea, par-
den van dit Rijksmuesum anders bele
ven dan volwassenen zal wel waar
zijn. Maar dat het een belevenis is.
die men hun beter besparen kan, is
even zeker. Het is een opeen.ioping
van ellende en de aanschouwelijke
geschiedenisles is vergeleken bij de
pedagogische waarde nihil. Sterker
nog. ik vind het beslist het Rijk on
waardig een dergelijk museum speci
aal voor de jeugd in stand te houden,
alleen om de wille van de entreegel-
Scheveningen
lioleven
dat de maaltijden een heel belanerijk
onderdeel vormen van onze vrijetijds
besteding. Schrijver van Onck wijdt
er een hoofdstuk aan, onder alle voor
behoud, dat hij niet volledig is. Al
licht niet. want dan was hij nooit met
82 bladzijden toegekomen. Maar wel
verbaast de keuze van de voorlich
ting. Uniek in Den Haag is de Ja
panse eterij. dat is waar. En dus te
recht genoemd. Maar verder. Eén In
disch restaurant wordt genoemd, uit
muntend. maar ook duur. En vakantie
zangers zijn niet allemaal kapita
listen. Integendeel. Juist Sc-ievenin-
gen is het vakantieoord geworden
van de gemiddelde man. Die wil nie'
iedere dag het onderste uit de kan er
de paté op zijn bord hebben. De toe
rist heeft behoefte aan adresjes, waar
goed, genoeg en niet te duur gegeten
kan worden. Is het exotisch boven
dien, dan is het meegenomen, maar
net is lang niet altijd gewenst.
Aan de boulevard zijn restaurants,
die onverbloemd meedelen, dat men
er voor een gulden of vier een maal
tijd kan krijgen. In sommige cafe
taria's worden dagschotels geserveerd
die dikwijls goedkoper komen dan de
belegdebroodjes-eterij. Maar eenvou
dig is het niet om een redelijk maal
te verschalken zonder in de term „di
neren" te vervallen. Het toe
vluchtsoord voor de gewone man
Heck is in Den Haag verdwenen en
er is niets voor in de plaats gekome-i,
behalve dan een toenemende rij klei
ne eethuisjes, die weiniv tafeltjes heb
ben en uitgelezen menu's, waar de
wijnkaart met de spijslijst wordt over
handigd cn de nota discreet toegevou
wen na 'net kopje mokka op het bord
je verschijnt. Er zijn tientallen
adresjes van dat soort te geven en
allemaal even leuk. even sfeervol.
Het boekje pikt er s'eehts enkele uit.
wat een beetje riekt naar reclame en
waardoor de tipgeverij een beetje
Jc vraagt je af. waarom de restau
rants niet eens allemaal tezamen een
volledige ten vooral eerlijke! lijst ge
ven van capaciteit, prijzen en speciali
teiten Het zou dr drom-ol-ree* die
menigeen bezielt, beslist verminderen
Tot gerief van de hotellerie en meerde
re vreugde van de gewone burger en
len 36 doden te betreuren. Aan Indo
nesische zijde vielen 590 doden en
raakten 222 gewond.
Adjie naar Londen
In Londen is vernomen, dat Enge
land goede vorderingen maakt bij het
overleg met Maleisië over terugtrek
king van ongeveer 10.000 man Britse
troepen uit Oost-Maleisië. Engeland
heeft inmiddels z'n diplomatieke fiat
gegeven aan de benoeming van gene
raal Ibrahim Adjie. voormalig mili
tair bevelhebber in West-Java, tot In
donesisch ambassadeur in Londen. On
geveer vanaf het begin der confronta
tiepolitiek heeft de Indonesische am
bassade in Londen onder leiding van
een zaakgelastigde gestaan.
De (aftredende) Engelse minister
van buitenlandse zaken Michael Ste
wart heeft gisteren in een verklaring
de hoop uitgesproken dat Engeland
en Indonesië weer vrienden zullen
worden. Zijn (eveneens aftredende)
ambtgenoot voor Gemenebestzaken
Arthur Bottomley seinde in een bood
schap aan de premiers van Maleisië
en Singapore: „Dit goede resultaat zou
niet tot stand hebben kunnen komen
zonder Uw goede en geduldige staats
manschap. dat wij zo diep hebben be
wonderd."
In Maleisische diplomatieke kringen
ziet men in de totstandkoming van
het vredesakkoord geen nederlaag
voor Indonesië, wel voor president
Soekarno. Dergelijke geluiden vallen
ook elders in de wereld te beluisteren.
Australië heeft inmiddels besloten zijn
economische hulp aan Indonesië dit
jaar te verdrievoudigen.
Communistische
coupe in India
tijdig ontdekt
i ?i'EkW l?.EL® "f regering van
India beschikt over inlichtingen die het
bestaan bevestigen van een plan van Pe-
king-gezinde communisten om haar door
sabotage ten val te brengen. Dit is giste
ren verklaard door kringen die In nauw
contact staan met bet ministerie van bin
nenlandse zaken.
Men acht de mogelijkheid van arresta
ties op grote schaal aanwezig. Een Indi-
aas blad meldde dezer dagen, dat de
pro-Chinese communistische partij plan
nen had gesmeed om sabotage te verrich-
en aan oogsten, treinverbindingen, fa
brieken en postkantoren. De commu
nistische partij heeft deze beschuldiging
van de hand gewezen.
Vele Indiërs dakloos
door overstromingen
NIEUW DEHLI In de omgeving van
do Indian hoofdstad fijn ji.teren ruim
2000 dorpelingen dakloos geworden door
dat de rivier de Jamoenda buiten haar
oevers trad Ongeveer 30.000 mensen zijn
door de overstromingen getroffen en ve
le dorper kunnen slechts per boot wor-
den bereik! In de omgeving van Sjandi-
garh. de hoofdstad van Poenjab, is de
rivier ook buiten haar oevers getreden.
Daar hebben 50.000 mensen van het wa«
I ter te lijden.
