Graven in historische gronden
Noordwijkse sportraad nu
toch nog van de grond?
SCHEPEN,
Haal heerlijke
rookworst
in huis! i
Bijdrage tot kennis van middeleeuwse architectuur
Onderzoek te Rijnsburg
ging laatste fase in
EEN BEZORGER
AEG
ZWANENBERG
imUÜTE LEIDSE COURANT
DONDERDAG 16 JUNI 1966
1IJNSBURG Enkele maanden
g onmiddellijk na amovering
het oude raadhuis is door het
Amsterdam gevestigde Instituut
Prae- en Protohistorie (I.P.P.)
>egin gemaakt met de laatste fa-
ran het bodemonderzoek naar dc
van „de abdije van Rhijns-
Het belangrijkste aspect van
opgravingen is voor de archeo-
het onderzoek naar de
iwstijl van de grote Romaanse kerk
tot het kloostercomplex behoorde,
•door hoopt men een belangrijke
tee te leveren aan de kennis over
middeleeuwse architectuur.
I\j vorige opgravingen is reeds veel
iterlijk en figuurlijk) aan het licht
Na een bescheiden onder-
1944 werden in 1949 en 1951
langrijke resultaten geboekt.
Onder leiding van de oud-Rijnsbur-
prof. dr. W. Glasbergen werden
de fundamenten blootgelegd van
klaverblad-vormige koor van de
lijkerk. terwijl ook de skeletten
"en gevonden van verschillende
in van het Hollandse Huis, o.a.
laf Willem I, Floris IV. Floris V en
|vin Ada van Holland,
lovendien werden rudimenten ge
len van de Laurentius-kapel, die
'75 gesticht werd door graaf Dirk
|a een op 10 augustus van dat jaar
de buurt van Rijnsburg bevochten
trwinning op de West-Friezen.
Jaar mag worden aangenomen was
1 Laurentius-kapel de eerste Rijns-
rgse kerk. Vermeldenswaard is dat
augustus nog steeds od de kalen-
aangegeven wordt als St. Lau-
tiusdag en dat tot ver in de acht-
ide eeuw in Rijnsburg op 10 augus-
kermis (vgl.: kerkmis) werd ge-
SL
1961 werd de oosteliike afslui-
van de abdij blootgelegd. In deze
Ivleugel woonden de adelliike non-
LDaar waren de dormter (slaapza-
de firmacie (ziekenzaal) en de
(eetzaal).
n 1903 na de sIood van de
inbare school en enkele woningen
werd de noordflank onder de loen
lomen. Daar werden o.a. sporen
kgetroffen van de keukens, een
•re binnenmuur en een traptoren-
Tweede toren
Op grond van de uit deze vorige op-
1 vingen bekend geworden gegevens
giller voor een goed begrip gerele-
rd en op grond van de weten-
-fM> over de middeleeuwse Romaan-
bouwstiil hebben de archeologen
facht de situering van het abdij-
iplex te reconstrueren,
e opgravingen van 1966 moeten
tonen of deze reconstructie iui9t is
'eest. Het meest spectaculaire re-
aat ligt tot nog toe in het nega-
e: men had gedacht dat het een
"ld kunstje zou ziin de fundamen-
van een tweede toren uit te gra-
maar dat is niet gelukt. Wel is
op de plaats waar de noordtoren
laan moet hebben vrij veel tuf-
(n gevonden.
hellicht ziin de funderingen ge-
1>t na een brand. Een belangrijk
ument voor de aanwezigheid van
tweede toren bij de kloosterkerk
i de situering van de huidige toren
i de Grote Kerk. ten zuiden van de
van het vroegere kerkgebouw,
anderzijds: in bewaard gebleven ge-
riften wordt altijd gesproken over
toren. Wel kon gereconstrueerd
Jrden de plaats van het kapittelhuis
t* dienst deed als ontvangst- en
gaderlokaliteit).
waarschijnlijk echter verloor door
een veranderde organisatie in het
klooster dit kapittelhuis in de late
middeleeuwen zijn furtktie. waarna
het wellicht aan het eind van de vijf
tiende eeuw gedeeltelijk is afgebro
ken om plaats te maKen voor een
nieuw gebouw waarvan de fundamen
ten wel zijn gevonden.
Skeletten
Op grond van de resultaten van de
huidige opgravingen stelde de heer H.
H. van Regteren Altena aan wiens
lezing tijdens één van de excursies
wij vele gegevens ontleenden dat
de kloostergang waarschijnlijk een
ander grondplan had dan men aan
vankelijk dacht.
Gevonden skeletten duiden er op
dat er een kerkhofje is geweest juist
en westen van de kloostergebouwen.
De aard hiervan is (nog) niet bekend.
Ook binnen de vroegere kloostermu
ren zijn weer enkele skeletten gevon-
Overzicht van de opgravingen in
Rijnsburg op de plaats waar het
oude raadhuis heeft getiaan.
den. Een antropologisch onderzoek zal
moeten uitmaken of deze skeletten
historische betekenis hebben. Verschil
lende leden van het Hollandse Huis
werden geïdentificeerd doordat de
voorhoofdsholte niet ontwikkeld was.
Deze afwijking is wel erfelijk, maar
levert geen nadelen op. Het is niet
onwaarschijnlijk dat er nog vele
overblijfselen van bewoners van het
klooster gevonden worden.
De abdij is immers reeds gesticht in
1133 en verwoest in 1574 en telde ge-
midddeld tussen de 30 en 40 inwoners.
Aangenomen mag worden dat alle be
woners alleen hoge adellijke nonnen
binnen de kloostermuren begraven
zjjn.
In de oostelijke kloostergang zijn bij
de opgravingen van 1961 reeds 80
skeletten gevonden. Hierbij waren er
ook van nog vrij jonge kinderen, wat
verklaarbaar wordt ais men weet dat
kinderen van 1214 jaar al in de kloos
terschool werden opgenomen. Op 18- a
19-jarige leeftijd werden zij dan „ge
profest", waardoor zij een „stem in ht*
kapittel" kregen.
Van de rijke geschiedenis van de
WEEKENDKOOPJES
2 LITER BLIKKEN APPELMOES.
119
Pak Centra koffie
Hierbij flesje koffiemelk
Bustolet overal 1.65 nu
2 busjes tomatenpuree
Literblik aardbeien
1,98 j Frisdranken voor zomerpr(jzen
0,49 I 3 flessen gazeuse 0,98
1,39 2 flessen vruchtensinas1,05
0,35 1 fles Limonadesiroop 1,25
POTJE POEDERKOFFIE, 50 grom 109
VLEESWAREN een grote keus v. enorme kwal.
150 gr. Gelderse ham
100 gr. Casseler rib
100 gr. zure zult
100 gr. rosbeef
0.98 100 gr. saks. smeerworst
0.88 I 100 gr. lever
0,39 2 pakjes smeerkaas
1,05 I 500 gr. tongekaas
S. DE VRIES CENTRA ZELFBEDIENING
VLIET NZ 77 RIJNSBURG TELEFOON 3742
abdij is zoveel bekend gebleven door
dat o.a. vele jaarrekeningen bewaard
zijn gebleven.
Toen het klooster in 1572/1573 m
•erband met de vele onlusten werd
verlaten, werd de z.g. handvestenkist
meegenomen naar Utrecht. De oudste
jaarrekening dateert van 1381.
Het klooster werd in 1133 gesticht
door Petronella van Saxen, zuster van
de Duitse keizer, wed. van Graaf Floris
in Holland, als de huisabdij van de
en van het Hollandse Huis. De
Benedictijnse orderegels armoede,
eenzaamheid, zeven maal oer dag een
gezongen gebed werden aanvanke
lijk streng gehandhaafd.
De eerste 150 jaar moest het Holland
se huis de tekorten dekken. In de veer
tiende eeuw kwam het klooster echter
door de opbrengsten uit de landerijen
tot grote rijkdom en ook toen al ging
welvaart gepaard aan geestelijk verval.
Hoewel de orderegels niet meer wer
den gehandhaafd, heeft het klooster
toch altijd bij het volk zijn roep van
weldadigheid behouden. Uit de be
waard gebleven jaarrekeningen blijkt
in de zestiende eeuw per dag soms
23.000 pond tarwe werd uitgereikt.
Tot het klooster werd alleen de zgn.
vierkwartieren adel d.w.z. de groot
ouders van vaders- en moederszijde
moesten tot de adelstand behoren
toegelaten. Klinkende namen als Van
Rossum, Van Zuylen van Nyevelt. Van
Boetzelaer, Van Duyvenvoorde. Van
Wassenaar. Bruëlles en Maelstede zijn
verbonden aan de geschiedenis van de
abdij, van Rijnsburg, waarvan het
hoofdgebouw in grootte kon wedijve-
;n met de huidige Ridderzaal
In West-Nederland ls de abdij het
leest interessante object voor de ar
cheologen, omdat veel van de funderin
gen in de vaste kleilagen bewaard zijn
gebleven, in tegenstelling tot b.v. de
abdij van Egmond. Het onderzoek
wordt echter bemoeilijkt doordat geen
afbeelding bekend is van de abdij toen
deze nog intact was.
Gedenkteken
Men verwacht ook bij de huidige op
graving resten te vinden uit het Mero-
vingische/Karolingische tijdperk (700-
1000 n. C.) toen er ook op deze plaats
een nederzetting moet hebben bestaan.
Een meander van de Vliet toen
ongeveer 40 meter breed liep toen
ongeveer via dc Smidstraat naar waar
nu het bejaardencentrum en het raad
huis staan. De eerste sporen uit dit tijd
perk zijn reeds gevonden, naast uiter
aard vele voorwerpen uit de middel
eeuwen.
Na het uitgraven van het huidige
terrein zal de opgraving verlegd wor-
t naar het braakliggend stuk grond
iets meer oostelijke richting. Als
ook dat is voltooid kan begonnen wor
den met de stichting van het gedenk
teken voor de graven van 't Hollandse
Huis. De mogelijkheid is groot dat dit
zal gebeuren door enkele fundamenten
blijvend bloot te leggen en het aan
geven van het koor van de kerk in
n duurdere steensoort.
Daarna zal dan de bijzetting van de
skeletten van de leden van het Hol
landse Huis plaatsvinden, op de plaats
waar zij in 1949 gevonden werden.
Toelatin gsexamen
tuinbouwschool
Sassenhelm; Maarten Binnen-
Martien de Boer, Katwijk aan Zee.
m van Delft: Adrianus Durieux. Kat-
aan den Rijn; André Durieux, Kat-
aan den Rijn; Albrecht van Esmond;
t van Egmond; Teunis Guyt, Katwijk
Zee: Gerrit A de Haan. Oegstgeest:
Petrus J de Haas. Noord wijk; Adrianus
Heemskerk; Cornells M Heemskerk; Corne-
kerk: Jan Heemskerk: Marinus C
Heemskerk. Cornells de Hollander, Oegst-
Jansen. Valkenburg: Jan
Kralt, Valkenburg; Willem Kromhout: Ni-
colaas v d Kwaak: Hendrlkus G Langeveld.
Cornelis
Plokker. Katwijk at
msbergen. Katwijk a
Valkan burg
Starkenburg"
dis Ra-
Zee; Rennie Rhijns-
i van Rijn Katwijk
ledine, Noordwljk:
laas Vonk.
Valkenburg
Piet de Vr:
RIJNSBURG
DE NIEUWE LEIDSE COURANT vraagt voor wijk te Rijnsburg
(omgeving Vliet)
Ook geschikt voor oudere scholier.
Nadere inlichtingen Aid. Inspectie Nieuwe Leidse Courant, Steenstraat 37. Leiden.
Telefoon 31441.
ssenheim: A
Cornelis de Vr
;s. Valkenburg:
Valkenburg;
tronella War-
ïetis Welling,
NoordwijkEeuwke
hannes van Woerden. Noordwijk: Otto Kos
ter. Den Haag. Waar geen plaatsnaam ls
vermeld betreft het Rijnsburg.
SASSENHEIM Onze plaatsgenoot
Hanne Pit, leerling van de chr. kweek
school te Leiden, slaagde voor het onder
wijzersexamen.
SASSENHEIM Dinsdagavond is de
laatste ronde van de zomerwedstrijden
gespeeld, georganiseerd door de Sassen-
heimse Schaakclub. Er werd in de afge
lopen vijf weken door een 25-tal spelers
enthousiast geschaakt.
De eindrangschikking werd: hoofdkl.:
1 C H Erdbrink, 2 C P v Nieuwkoop;
le kl.: 1 G Bouwmeester. 2 J Barnhoorn;
2e kl.: 1 E v Dijk, 2 P Wassenaar; 3e kl.:
1 F Kroon, 2 A v Pijpen.
De opgravingen geschieden onder
auspiciën van de „Stichting Gedenk
teken Graven van het Hollandse Huis"
en worden uitgevoerd door het Insti
tuut voor Prae- en Protohistorie van
de Gemeentelijke Universiteit van Am
sterdam. Directeur van het IPP is prof.
dr. W. Glasbergen, de leiding van het
veldwerk berust bij de heer H. H. van
Regteren Altena, hoofdassistent bij het
IPP. De heer Van Regteren Altena is
door de gemeente Amsterdam aange
wezen als archeoloog yoor het middel
eeuws-stadskern-onderzoek.
VOOR VADER
Weg met de „witte muur"!
Nu een echt glasparelscherm 130 J
statief, le klas Amerik. fabrikaat,
prijs van 58,
of een foto/filmzon, geheel compleet voor 69.—.
Een goede projectie-tafel is ook niet te versmaden, wij heb
ben heel mooie, al voor de ongelooflijk lage prijs van 22,50.
Leuke gevertjes voor de kleintjes:
een super-8 Agfacolorfilm met een gratis mini-mensje, een
kleurenfilm voor prachtige foto's 3,95—5,25).
een zak-viewer al vanaf 2,70.
i nog
iv eel r
DIT ALLES BIJ
Uw fotobedrijf DE GRAAFF
Breestraat 29, naast Trianon.
NOORDWIJK Onder voorzitter
schap van dokter J. van Nes is gister
avond de jaarlijkse algemene leden
vergadering van de voetbalvereniging
Noordwijk gehouden in de kantine van
de club aan de Van Panhuysstraat.
In zijn openingswoord herinnerde
de voorzitter eraan dat het eerste elf
tal het kampioenschap ontgaan was.
De eervolle tweede plaats is evenwel
ook bevredigend en de hoofdzaak is
dat met elkaar in een goede sfeer
sport wordt beoefend.
„Onze vereniging heeft gelukkig
een zeer goede naam bij de KNVB"
aldus de voorzitter, die verder nog
meedeelde dat in het kader van
eeuwfeestviering van de badplaats op
8 augustus een toernooi wordt geor
ganiseerd waaraan behalve Noord
wijk ook deelnemen GJC, RVC en
Lugdunum.
Ten slotte vertelde de voorzitter dat
er een plan in de maak is het werk
van dc Sportraad, die eigenlijk nooit
Een kwestie van
koel bekijken
en dan een
AEG
Santo koelkast
kopen...
AMSTERDAM
Burgerlijke stand van
Noordwijk
NOORDWIJK Geboren: Cornelis
Petrus zv Koemans: Adriana Petro
nella div van der Wiel; Wilhelmus Cle
mens zv Rietmeijer en Hendricus Pe
trus Maria zv van der Putten: Améri-
kus Jan zv Houwaart; Gerardus Cor
nelis Jozef zv Hartog; Johannes Huber-
tus zv Knijnenburg; Karin Maria Jo
hanna. dv Meijers: Adriaan Johannes
zv de Kremer: Josephina Maria dv Jan-
son; Wilhelmma Adriana Catharina dv
van Schie: Johannes Gerardus
WiHems; Robin Johannes Jacobus
Faase: Huig zv Varkevisser; Clasina
Antonia Maria dv van der Ham. Clau
dia Cunera Maria dv van Doorn; Jan
r van Leeuwen; Erik zv Verdoorn.
Overleden: J v d Poll; M A Bouwens
e/v Beekhuis; M C Caspers e/v Cas-
pers: J C Visser, Noordwijkerhout; D
Dotinga e/v Bosma Golfweg 4.
Ondertrouwd: A A de Ruiter en J E
Hiep: J J Ruiten en I H G M Rijn
beek: J Beelen en P E Wijnands: A
G Habraken en P Houwaart: W J v
Berg en M C C Vogelaar; J M
Haasnoot en J v d Niet.
Getrouwd: J C Walraven Hillegom en
P W van Zuijlen; P C van der Meer
A M Alkemade: J J Korbee en M
van der Resit, Zwijndrecht: A van
Beelen en A H Hoogervorst Voorhout;
n Heusden, Leiden en M J A Smit;
T Brand Hardinxveld-Gsd en A van der
Plas; H O de Moor 's-Gravenhage en
M M A Neefjes: R Viool en W E Cra-
B J Kuster en E T M van den
Berg.
goed van de grond ls gekomen, weer
aan te pakken. Er is een breed comité
gevormd dat binnenkort vergadert.
Derde terrein
Er was bericht binnen gekomen van
het gemeentebestuur dat het hoofdter
rein van 18 juli3 september en het
bijterrein van 1 juni16 juli wegens
herstelwerkzaamheden niet te bespe
len zijn.
Aan het jaarverslag van secretaris
W. Spaanderman ontlenen wij dat dit
jaar geen enkel elftal de kampioens
vlag kon hijsen. Zowel het eerste als
het tweede elftal bezetten de tweede
plaats.
De heer Spaanderman uitte
wens dat in de komende competitie
die op 27 augustus aanvangt, Noord
wijk met Quick Boys en Rijnsburgse
Boys in een afdeling zal worden inge
deeld. De transfer van Piet van der
Lippe noemde hij voor betrokkene
leuk, maar voor de vereniging is het
altijd pijnlijk een dergelijk lid te ver
liezen. De vereniging telt momenteel
310 leden en een groot aantal dona
teurs.
Ten slotte bepleitte de heer Spaan
derman dringend de aanleg van een
derde terrein, daar men anders wel-
Katwijker redt leven
van kind; zelf in het
ziekenhuis
ZOETERWOUDE Door een snelle
manoeuvre heeft een 25-jarige Katwijk-
se vishandelaar gisteren het leven
gered van een 13-jarig Leiderdorps
jongetje. Het kind stak plotseling de
Hoge Rijndijk over, waarop de be
stuurder meteen zijn stuur omgooide-
De viswagen reed tegen een verkeers
heuvel aan en kantelde. De Katwijker
werd gewond en moest naar het Dia-
conessenhuis worden gebracht.
SASSENHEIM De gymnastiekver.
DOS gaat zaterdagmiddag in Gouda op
de jaarlijkse kringaspirantendag trach
ten de prijzen te winnen. Om 12.30 uur
vertrekken de deelnemers met de drum
band van de Narcissenlaan-hoek Narcis-
senlaan.
licht genoodzaakt zal zijn enkele elf
tallen uit de competitie terug te trek
ken.
Gunstig,
Penningmeester B. Salentjjn meld
de in zijn jaaroverzicht een vry gun
stige financiële situatie. Het eerste
elftal speelde in 1965 in totaal twin
tig thuiswedstrijden, negen vriend-
scnappelijke- en elf competitie-ont
moetingen.
De heer C. van der Luy-t meldde na
mens de kascommissie alles in orde;
tot nieuwe commissieleden werden
benoemd de heren H. Bröring, D. van
Delft en C. van der Luyt.
De begroting werd na enige bespre
king goedgekeurd en de contributie en
de donatiegelden werden vastgesteld
op hetzelfde bedrag als vorig 'aar.
De bestuursverkiezing hi re
sultaat dat de heren F. A. ians,
A. Korbee en W. Spaandei ver
kozen werden. Ook de leden v„n de
elftalcommissie blijven voorlopig hun
taak vervullen.
Haagse politierechter
Rijnsburgse kweker
was fout
DEN HAAG „Neen", zei de Haag
se politierechter, „we Kunnen er niet
aan beginnen om de bollen te laten
tellen, we houden ons aan de maten"'.
En daar zat het voor een 49-jarige
kweker uit Rijnsburg fout mee.
Hij had 135 aren bloembollen teveel
staan, waar hij dus geen vergunning
voor had en daar moest hij zich voor
verantwoorden.
De kweker- ontkende dat beslist niet,
doch had er wel een verklaring voor-
De bollen waren machinaal geplant
en omdat de grond nat was. sloeg de
machine nu en dan over en kwamen er
te weinig bollen in de grond.
De rechter constateerde, dat ver
dachte dan het teveel had moeten weg
gooien of er tussen planten. De kweker
zette uiteen, dat zulks niet mogelijk
is door het verschil in soorten.
Er was berekend, dat verdachte
rond f 700 teveel had ontvangen door
de overtreding en daarom wilde de
officier f 350 boete vorderen.
De rechter hield rekening met de
omstandigheden; hfj veroordeelde
de man tot f 300 boete.
Zo maar zin in iets hartigs?
!m®SB!S88SB
REILEN EN ZEILEN
KALYEKjN Is'ZW Azoren
Kloosterdü^lS W Landsend
LEKHAVEN 1
PACIFIC 15 i Asce
Phllldora 15 NW Cl
Phlllrie 18 verw Me
PhUlppla "O^verw F
Pr Fred Hcmjrik 15
Pr Marlt* 15 v Lom
